• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 韋皋去鎮,劉辟守後。

    “韋皋去鎮,劉辟守後。”詩句出處:《元和聖德詩》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    皇帝即阼,物無違拒。曰暘而暘,曰雨而雨。維是元年,
    有盜在夏。欲覆其州,以踵近武。皇帝曰嘻,豈不在我。
    負鄙為艱,縱則不可。出師征之,其眾十旅。軍其城下,
    告以福禍。腹敗枝披,不敢保聚。擲首陴外,降幡夜豎。
    疆外之險,莫過蜀土。韋皋去鎮,劉辟守後。血人於牙,
    不肯吐口。開庫啖士,曰隨所取。汝張汝弓,汝鼓汝鼓。
    汝為表書,求我帥汝。事始上聞,在列咸怒。皇帝曰然,
    嗟遠士女。茍附而安,則且付與。讀命於庭,出節少府。
    朝發京師,夕至其部。辟喜謂黨,汝振而伍。蜀可全有,
    此不當受。萬牛臠炙,萬甕行酒。以錦纏股,以紅帕首。
    有恇其兇,有餌其誘。其出穰穰,隊以萬數。遂劫東川,
    遂據城阻。皇帝曰嗟,其又可許。爰命崇文,分卒禁禦。
    有安其驅,無暴我野。日行三十,徐壁其右。辟黨聚謀,
    鹿頭是守。崇文奉詔,進退規矩。戰不貪殺,擒不濫數。
    四方節度,整兵頓馬。上章請討,俟命起坐。皇帝曰嘻,
    無汝煩苦。荊並洎梁,在國門戶。出師三千,各選爾醜。
    四軍齊作,殷其如阜。或拔其角,或脫其距。長驅洋洋,
    無有齟齬。八月壬午,辟棄城走。載妻與妾,包裹稚乳。
    是日崇文,入處其宇。分散逐捕,搜原剔藪。辟窮見窘,
    無地自處。俯視大江,不見洲渚。遂自顛倒,若杵投臼。
    取之江中,枷脰械手。婦女累累,啼哭拜叩。來獻闕下,
    以告廟社。周示城市,咸使觀睹。解脫攣索,夾以砧斧。
    婉婉弱子,赤立傴僂。牽頭曳足,先斷腰膂。次及其徒,
    體骸撐拄。末乃取辟,駭汗如寫。揮刀紛紜,爭刌膾脯。
    優賞將吏,扶珪綴組。帛堆其傢,粟塞其庾。哀憐陣沒,
    廩給孤寡。贈官封墓,周匝宏溥。經戰伐地,寬免租簿。
    施令酬功,急疾如火。天地中間,莫不順序。幽恒青魏,
    東盡海浦。南至徐蔡,區外雜虜。怛威赧德,踧踖蹈舞。
    掉棄兵革,私習簋簠。來請來覲,十百其耦。皇帝曰籲,
    伯父叔舅。各安爾位,訓厥甿畝。正月元日,初見宗祖。
    躬執百禮,登降拜俯。薦於新宮,視瞻梁梠。戚見容色,
    淚落入俎。侍祠之臣,助我惻楚。乃以上辛,於郊用牡。
    除於國南,鱗筍毛簴。廬幕周施,開揭磊砢。獸盾騰拏,
    圓壇帖妥。天兵四羅,旂常婀娜。駕龍十二,魚魚雅雅。
    宵升於丘,奠璧獻斝。眾樂驚作,轟豗融冶。紫焰噓呵,
    高靈下墮。群星從坐,錯落侈哆。日君月妃,煥赫婐S。
    瀆鬼濛鴻,嶽祗嶪峨。飫沃膻薌,產祥降嘏。鳳凰應奏,
    舒翼自拊。赤麟黃龍,逶陀結糾。卿士庶人,黃童白叟。
    踴躍歡呀,失喜噎歐。乾清坤夷,境落褰舉。帝車回來,
    日正當午。幸丹鳳門,大赦天下。滌濯剷磢,磨滅瑕垢。
    續功臣嗣,拔賢任耇。孩養無告,仁滂施厚。皇帝神聖,
    通達今古。聽聰視明,一似堯禹。生知法式,動得理所。
    天錫皇帝,為天下主。並包畜養,無異細鉅。億載萬年,
    敢有違者?皇帝儉勤,盥濯陶瓦。斥遣浮華,好此綈紵。
    敕戒四方,侈則有咎。天錫皇帝,多麥與黍。無召水旱,
    耗於雀鼠。億載萬年,有富無窶。皇帝正直,別白善否。
    擅命而狂,既翦既去。盡逐群奸,靡有遺侶。天錫皇帝,
    厖臣碩輔。博問遐觀,以置左右。億載萬年,無敢餘侮。
    皇帝大孝,慈祥悌友。怡怡愉愉,奉太皇後。浹於族親,
    濡及九有。天錫皇帝,與天齊壽。登茲太平,無怠永久。
    億載萬年,為父為母。博士臣愈,職是訓詁。作為歌詩,
    以配吉甫。

    【註釋】:

    韋:

    ①違背;背離。後作“違(違)”。《漢書·禮樂志》:“五音六律,依韋饗昭。”②熟皮;加工過的皮子。《左傳·僖公三十三年》:“以乘韋先,牛十二犒師。”③皮帶;皮繩。《史記·孔子世傢》:“讀《易》,韋編三絕。”(韋編:用熟牛皮繩編聯的竹簡。)④量詞。通“圍”。兩臂合抱的圓周長。《漢書·成帝紀》:“是日大風,拔甘泉畤(shì)中大木十韋以上。”(是:這。畤:祭祀之處。木:樹。)

    皋:

    ①沼澤。《詩經·小雅·鶴鳴》:“鶴鳴於九皋。”②岸;水邊的高地。陶潛《歸去來兮辭》:“登東皋以舒嘯,臨清流而賦詩。”③通“高。”《禮記·明堂位》:“天子皋門。”④通“鼛”。大鼓。《荀子·正論》:“伐皋而食。”⑤通“嗥háo”。呼告。《周禮·春官·大祝》:“來瞽,令皋舞。”

    去:

    (一)①離開。《詩經·魏風·碩鼠》:“逝將去女,適彼樂土。”②距離。《谷梁傳·莊公三十二年》:“梁丘在曹邾之間,去齊八百裡。”③失去;失掉。孟雲卿《悲哉行》:“孤兒去慈親,遠客喪主人。”周亮工《書影》卷一:“郡縣守巡各至,問所失,吏部曰:‘吾傢無一物,獨去破氈具一床耳。’”④除去;舍棄;丟棄。《左傳·隱公六年》:“見惡,如農夫之務去草焉。”韓愈《與孟尚書書》:“何有去聖人之道,舍先王之法,而從夷狄之教,以求福利也。”⑤婉稱去世;死亡。古詩《孤兒行》:“居生不樂,不如早去,下從地下黃泉。”⑥往;到。辛棄疾《摸魚兒》:“休去倚危欄,斜陽正在、煙柳斷腸處。”⑦過去的;從前的。《新語·至德》:“斯乃去事之戒,來事之師也。”⑧助詞。用於形容詞後,相當於“啊”、“瞭”。白居易《鹽商婦》:“綠鬟富去金釵多,皓腕肥來銀釧窄。”(綠鬟:比喻女子烏黑的發髻。)⑨去聲。漢語四聲之一。⑩往;到……去。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“卿可去成婚。”李白《與史郎中飲聽黃鶴樓上吹笛》:“一為遷客去長沙,西望長安不見傢。”(遷客:被貶謫到外地的官員。)(11)通“驅”。驅逐。《左傳·僖公十五年》:“三去之馀,獲其雄狐。” (二)jǔ 收藏。《左傳·昭公十九年》:“紡焉以度而去之。”(紡線搓繩量瞭城墻的高度然後收藏起來。)《史記·周本紀》:“龍亡而漦在,櫝而去之。”(漦lí:涎沫。櫝dú:放在木匣中。)這個意義後來寫作“弆”。

    鎮:

    ①壓。《漢書·枚乘傳》:“馬方駭鼓而驚之,系方絕又重鎮之。”②用以壓物的東西。《楚辭 · 九歌·湘夫人》:“白玉兮為鎮。”(用白玉石作壓座席的東西。)③壓抑;抑制。《楚辭·九歌·湘夫人》:“白玉兮為鎮。”④安定。《史記·高祖本紀》:“鎮國傢,撫百姓。”(柔:懷柔。邇:近。)⑤鎮守。《三國志·吳書·宗室傳論》:“鎮據邊陲,克堪厥任。”(邊陲:邊疆。克:能。厥:其。)⑥重要或險要的地方。杜甫《夔州歌十絕句》之四:“白帝高為三峽鎮。”⑦集市。《宋史·嶽飛傳》:“飛進軍朱仙鎮。”⑧時常;長久。柳永《傾杯》:“情知道世上,難使皓月長圓,彩雲鎮住。”⑨表示整段時間。朱熹《邵武道中》:“不惜容鬢凋,鎮日長空饑。”

    劉:

    ①斧鉞一類的兵器。《尚書·顧命》:“一人冕,執劉,立於東堂。”(冕:大夫以上貴族戴的禮帽。這裡指戴冕。)②殺;殺戮。歸有光《論禦倭書》:“自倭奴入寇,於今三年,虔劉我人民,淫污我婦女,焚蕩我屋廬。”(虔:殺。)《左傳·成公十三年》:“虔劉我邊垂。”③枝葉剝落;凋殘。《詩經·大雅·桑柔》:“捋(luō)采其劉,瘼此下民。”(捋采:摘取。瘼:病;害。)④泛;遍。《淮南子·原道》:“劉覽偏照,復守以全。”

    辟:

    (一)①法;法度。《詩經·小雅·雨無正》:“辟言不信,如彼行邁,則靡所臻(zhēn)。”(邁:走。靡:沒有。臻:至。)②君主。《晉書·赫連勃勃載記》:“賢辟相承,百王繼軌。”③征召。《晉書·謝安傳》:“初辟司徒府,除佐著作郎。”(除:拜官。)④通“避”。避開;避免。《孟子·滕文公下》:“辟兄離母,處於於陵。”(於陵:地名。) (二)pì ①開辟。《商君書·弱民》:“農辟地。”②排除;消除。《荀子·成相》:“辟除民害。”③排斥;駁斥。王安石《答司馬諫議書》:“辟邪說,難壬人,不為拒諫。”(壬:巧言諂媚。)④通“僻”。1.偏僻。《史記·范雎傳》:“秦國辟遠。”2.邪僻。《商君書·弱民》:“境內之民無辟淫之心。”(辟淫:邪僻;淫亂。)3. 通“譬”。比喻。《荀子·儒效》:“辯其談說,明其辟稱。”[大辟]古代指死刑。《禮記·文王世子》:“其死罪,則曰某之罪在大辟。”

    守:

    ①官吏的職責。《左傳·隱公五年》:“官司之守,非君所及也。”②掌管;管理。《左傳·昭公二十年》:“山林之木,衡鹿守之。”(衡鹿:官名。)③守衛;防守;保衛。《周易 ·坎卦》:“王公設險,以守其國。”④守候。《韓非子·五蠹》:“守株,冀復得兔。”(冀:希望。)⑤看守;守護。《國語·越語上》:“將免者以告,公令醫守之。”⑥遵守;保持。《孟子·滕文公下》:“守先王之道。”⑦操守;節操。《呂氏春秋·論人》:“喜之以驗其守。”⑧官名。《史記·孫子吳起列傳》:“吳起為西河守。”

    後:

    ①帝王;君主。《詩經·商頌·玄鳥》:“商之先後,受命不殆。”(殆:懈怠。)②諸侯。柳宗元《封建論》:“周有天下,裂土田而瓜分之,設五等,邦群後。”③天子的正妻。《禮記·曲禮下》:“天子之妃曰後。”《西京雜記》卷二:“趙後體輕腰弱,善行步進退。”④通“後2”。時間或位置在後。《禮記·大學》:“知止而後有定。”


  • 韦皋去镇,刘辟守后。

    “韦皋去镇,刘辟守后。”诗句出处:《元和圣德诗》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    皇帝即阼,物无违拒。曰旸而旸,曰雨而雨。维是元年,
    有盗在夏。欲覆其州,以踵近武。皇帝曰嘻,岂不在我。
    负鄙为艰,纵则不可。出师征之,其众十旅。军其城下,
    告以福祸。腹败枝披,不敢保聚。掷首陴外,降幡夜竖。
    疆外之险,莫过蜀土。韦皋去镇,刘辟守后。血人于牙,
    不肯吐口。开库啖士,曰随所取。汝张汝弓,汝鼓汝鼓。
    汝为表书,求我帅汝。事始上闻,在列咸怒。皇帝曰然,
    嗟远士女。苟附而安,则且付与。读命于庭,出节少府。
    朝发京师,夕至其部。辟喜谓党,汝振而伍。蜀可全有,
    此不当受。万牛脔炙,万瓮行酒。以锦缠股,以红帕首。
    有恇其凶,有饵其诱。其出穰穰,队以万数。遂劫东川,
    遂据城阻。皇帝曰嗟,其又可许。爰命崇文,分卒禁御。
    有安其驱,无暴我野。日行三十,徐壁其右。辟党聚谋,
    鹿头是守。崇文奉诏,进退规矩。战不贪杀,擒不滥数。
    四方节度,整兵顿马。上章请讨,俟命起坐。皇帝曰嘻,
    无汝烦苦。荆并洎梁,在国门户。出师三千,各选尔丑。
    四军齐作,殷其如阜。或拔其角,或脱其距。长驱洋洋,
    无有龃龉。八月壬午,辟弃城走。载妻与妾,包裹稚乳。
    是日崇文,入处其宇。分散逐捕,搜原剔薮。辟穷见窘,
    无地自处。俯视大江,不见洲渚。遂自颠倒,若杵投臼。
    取之江中,枷脰械手。妇女累累,啼哭拜叩。来献阙下,
    以告庙社。周示城市,咸使观睹。解脱挛索,夹以砧斧。
    婉婉弱子,赤立伛偻。牵头曳足,先断腰膂。次及其徒,
    体骸撑拄。末乃取辟,骇汗如写。挥刀纷纭,争刌脍脯。
    优赏将吏,扶珪缀组。帛堆其家,粟塞其庾。哀怜阵没,
    廪给孤寡。赠官封墓,周匝宏溥。经战伐地,宽免租簿。
    施令酬功,急疾如火。天地中间,莫不顺序。幽恒青魏,
    东尽海浦。南至徐蔡,区外杂虏。怛威赧德,踧踖蹈舞。
    掉弃兵革,私习簋簠。来请来觐,十百其耦。皇帝曰吁,
    伯父叔舅。各安尔位,训厥甿亩。正月元日,初见宗祖。
    躬执百礼,登降拜俯。荐于新宫,视瞻梁梠。戚见容色,
    泪落入俎。侍祠之臣,助我恻楚。乃以上辛,于郊用牡。
    除于国南,鳞笋毛簴。庐幕周施,开揭磊砢。兽盾腾拏,
    圆坛帖妥。天兵四罗,旂常婀娜。驾龙十二,鱼鱼雅雅。
    宵升于丘,奠璧献斝。众乐惊作,轰豗融冶。紫焰嘘呵,
    高灵下堕。群星从坐,错落侈哆。日君月妃,焕赫婐S。
    渎鬼濛鸿,岳祗嶪峨。饫沃膻芗,产祥降嘏。凤凰应奏,
    舒翼自拊。赤麟黄龙,逶陀结纠。卿士庶人,黄童白叟。
    踊跃欢呀,失喜噎欧。乾清坤夷,境落褰举。帝车回来,
    日正当午。幸丹凤门,大赦天下。涤濯刬磢,磨灭瑕垢。
    续功臣嗣,拔贤任耇。孩养无告,仁滂施厚。皇帝神圣,
    通达今古。听聪视明,一似尧禹。生知法式,动得理所。
    天锡皇帝,为天下主。并包畜养,无异细钜。亿载万年,
    敢有违者?皇帝俭勤,盥濯陶瓦。斥遣浮华,好此绨纻。
    敕戒四方,侈则有咎。天锡皇帝,多麦与黍。无召水旱,
    耗于雀鼠。亿载万年,有富无窭。皇帝正直,别白善否。
    擅命而狂,既翦既去。尽逐群奸,靡有遗侣。天锡皇帝,
    厖臣硕辅。博问遐观,以置左右。亿载万年,无敢余侮。
    皇帝大孝,慈祥悌友。怡怡愉愉,奉太皇后。浃于族亲,
    濡及九有。天锡皇帝,与天齐寿。登兹太平,无怠永久。
    亿载万年,为父为母。博士臣愈,职是训诂。作为歌诗,
    以配吉甫。

    【注释】:

    韦:

    ①违背;背离。后作“違(违)”。《汉书·礼乐志》:“五音六律,依韦飨昭。”②熟皮;加工过的皮子。《左传·僖公三十三年》:“以乘韦先,牛十二犒师。”③皮带;皮绳。《史记·孔子世家》:“读《易》,韦编三绝。”(韦编:用熟牛皮绳编联的竹简。)④量词。通“围”。两臂合抱的圆周长。《汉书·成帝纪》:“是日大风,拔甘泉畤(shì)中大木十韦以上。”(是:这。畤:祭祀之处。木:树。)

    皋:

    ①沼泽。《诗经·小雅·鹤鸣》:“鹤鸣于九皋。”②岸;水边的高地。陶潜《归去来兮辞》:“登东皋以舒啸,临清流而赋诗。”③通“高。”《礼记·明堂位》:“天子皋门。”④通“鼛”。大鼓。《荀子·正论》:“伐皋而食。”⑤通“嗥háo”。呼告。《周礼·春官·大祝》:“来瞽,令皋舞。”

    去:

    (一)①离开。《诗经·魏风·硕鼠》:“逝将去女,适彼乐土。”②距离。《谷梁传·庄公三十二年》:“梁丘在曹邾之间,去齐八百里。”③失去;失掉。孟云卿《悲哉行》:“孤儿去慈亲,远客丧主人。”周亮工《书影》卷一:“郡县守巡各至,问所失,吏部曰:‘吾家无一物,独去破毡具一床耳。’”④除去;舍弃;丢弃。《左传·隐公六年》:“见恶,如农夫之务去草焉。”韩愈《与孟尚书书》:“何有去圣人之道,舍先王之法,而从夷狄之教,以求福利也。”⑤婉称去世;死亡。古诗《孤儿行》:“居生不乐,不如早去,下从地下黄泉。”⑥往;到。辛弃疾《摸鱼儿》:“休去倚危栏,斜阳正在、烟柳断肠处。”⑦过去的;从前的。《新语·至德》:“斯乃去事之戒,来事之师也。”⑧助词。用于形容词后,相当于“啊”、“了”。白居易《盐商妇》:“绿鬟富去金钗多,皓腕肥来银钏窄。”(绿鬟:比喻女子乌黑的发髻。)⑨去声。汉语四声之一。⑩往;到……去。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“卿可去成婚。”李白《与史郎中饮听黄鹤楼上吹笛》:“一为迁客去长沙,西望长安不见家。”(迁客:被贬谪到外地的官员。)(11)通“驱”。驱逐。《左传·僖公十五年》:“三去之馀,获其雄狐。” (二)jǔ 收藏。《左传·昭公十九年》:“纺焉以度而去之。”(纺线搓绳量了城墙的高度然后收藏起来。)《史记·周本纪》:“龙亡而漦在,椟而去之。”(漦lí:涎沫。椟dú:放在木匣中。)这个意义后来写作“弆”。

    镇:

    ①压。《汉书·枚乘传》:“马方骇鼓而惊之,系方绝又重镇之。”②用以压物的东西。《楚辞 · 九歌·湘夫人》:“白玉兮为镇。”(用白玉石作压座席的东西。)③压抑;抑制。《楚辞·九歌·湘夫人》:“白玉兮为镇。”④安定。《史记·高祖本纪》:“镇国家,抚百姓。”(柔:怀柔。迩:近。)⑤镇守。《三国志·吴书·宗室传论》:“镇据边陲,克堪厥任。”(边陲:边疆。克:能。厥:其。)⑥重要或险要的地方。杜甫《夔州歌十绝句》之四:“白帝高为三峡镇。”⑦集市。《宋史·岳飞传》:“飞进军朱仙镇。”⑧时常;长久。柳永《倾杯》:“情知道世上,难使皓月长圆,彩云镇住。”⑨表示整段时间。朱熹《邵武道中》:“不惜容鬓凋,镇日长空饥。”

    刘:

    ①斧钺一类的兵器。《尚书·顾命》:“一人冕,执刘,立于东堂。”(冕:大夫以上贵族戴的礼帽。这里指戴冕。)②杀;杀戮。归有光《论御倭书》:“自倭奴入寇,于今三年,虔刘我人民,淫污我妇女,焚荡我屋庐。”(虔:杀。)《左传·成公十三年》:“虔刘我边垂。”③枝叶剥落;凋残。《诗经·大雅·桑柔》:“捋(luō)采其刘,瘼此下民。”(捋采:摘取。瘼:病;害。)④泛;遍。《淮南子·原道》:“刘览偏照,复守以全。”

    辟:

    (一)①法;法度。《诗经·小雅·雨无正》:“辟言不信,如彼行迈,则靡所臻(zhēn)。”(迈:走。靡:没有。臻:至。)②君主。《晋书·赫连勃勃载记》:“贤辟相承,百王继轨。”③征召。《晋书·谢安传》:“初辟司徒府,除佐著作郎。”(除:拜官。)④通“避”。避开;避免。《孟子·滕文公下》:“辟兄离母,处于於陵。”(於陵:地名。) (二)pì ①开辟。《商君书·弱民》:“农辟地。”②排除;消除。《荀子·成相》:“辟除民害。”③排斥;驳斥。王安石《答司马谏议书》:“辟邪说,难壬人,不为拒谏。”(壬:巧言谄媚。)④通“僻”。1.偏僻。《史记·范雎传》:“秦国辟远。”2.邪僻。《商君书·弱民》:“境内之民无辟淫之心。”(辟淫:邪僻;淫乱。)3. 通“譬”。比喻。《荀子·儒效》:“辩其谈说,明其辟称。”[大辟]古代指死刑。《礼记·文王世子》:“其死罪,则曰某之罪在大辟。”

    守:

    ①官吏的职责。《左传·隐公五年》:“官司之守,非君所及也。”②掌管;管理。《左传·昭公二十年》:“山林之木,衡鹿守之。”(衡鹿:官名。)③守卫;防守;保卫。《周易 ·坎卦》:“王公设险,以守其国。”④守候。《韩非子·五蠹》:“守株,冀复得兔。”(冀:希望。)⑤看守;守护。《国语·越语上》:“将免者以告,公令医守之。”⑥遵守;保持。《孟子·滕文公下》:“守先王之道。”⑦操守;节操。《吕氏春秋·论人》:“喜之以验其守。”⑧官名。《史记·孙子吴起列传》:“吴起为西河守。”

    后:

    ①帝王;君主。《诗经·商颂·玄鸟》:“商之先后,受命不殆。”(殆:懈怠。)②诸侯。柳宗元《封建论》:“周有天下,裂土田而瓜分之,设五等,邦群后。”③天子的正妻。《礼记·曲礼下》:“天子之妃曰后。”《西京杂记》卷二:“赵后体轻腰弱,善行步进退。”④通“后2”。时间或位置在后。《礼记·大学》:“知止而后有定。”


  • wei gao qu zhen ,liu bi shou hou 。

    “wei gao qu zhen ,liu bi shou hou 。”shi gou chu chu :《yuan he sheng de shi 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    huang di ji zuo ,wu mo wei ju 。yue yang er yang ,yue yu er yu 。wei shi yuan nian ,
    you dao zai xia 。yu fu ji zhou ,yi zhong jin wu 。huang di yue xi ,qi bu zai wo 。
    fu bi wei jian ,zong ze bu ke 。chu shi zheng zhi ,ji zhong shi lv 。jun ji cheng xia ,
    gao yi fu huo 。fu bai zhi pi ,bu gan bao ju 。zhi shou pi wai ,jiang fan ye shu 。
    jiang wai zhi xian ,mo guo shu tu 。wei gao qu zhen ,liu bi shou hou 。xie ren yu ya ,
    bu ken tu kou 。kai ku dan shi ,yue sui suo qu 。ru zhang ru gong ,ru gu ru gu 。
    ru wei biao shu ,qiu wo shuai ru 。shi shi shang wen ,zai lie xian nu 。huang di yue ran ,
    jie yuan shi nv 。gou fu er an ,ze ju fu yu 。dou ming yu ting ,chu jie shao fu 。
    chao fa jing shi ,xi zhi ji bu 。bi xi wei dang ,ru zhen er wu 。shu ke quan you ,
    ci bu dang shou 。mo niu luan zhi ,mo weng hang jiu 。yi jin chan gu ,yi gong pa shou 。
    you kuang ji xiong ,you er ji you 。ji chu rang rang ,dui yi mo shu 。sui jie dong chuan ,
    sui ju cheng zu 。huang di yue jie ,ji you ke hu 。yuan ming chong wen ,fen cu jin yu 。
    you an ji qu ,mo bao wo ye 。ri hang san shi ,xu bi ji you 。bi dang ju mou ,
    lu tou shi shou 。chong wen feng zhao ,jin tui gui ju 。zhan bu tan sha ,qin bu lan shu 。
    si fang jie du ,zheng bing du ma 。shang zhang qing tao ,qi ming qi zuo 。huang di yue xi ,
    mo ru fan ku 。jing bing ji liang ,zai guo men hu 。chu shi san qian ,ge shua er chou 。
    si jun ji zuo ,yan ji ru fu 。huo ba ji jiao ,huo tuo ji ju 。chang qu xiang xiang ,
    mo you ju yu 。ba yue ren wu ,bi qi cheng zou 。zai qi yu qie ,bao guo zhi ru 。
    shi ri chong wen ,ru chu ji yu 。fen san zhu bu ,sou yuan ti sou 。bi qiong jian jiong ,
    mo de zi chu 。fu shi da jiang ,bu jian zhou zhu 。sui zi dian dao ,re chu tou jiu 。
    qu zhi jiang zhong ,jia dou xie shou 。fu nv lei lei ,ti ku bai kou 。lai suo que xia ,
    yi gao miao she 。zhou shi cheng shi ,xian shi guan du 。jie tuo luan suo ,ga yi zhen fu 。
    wan wan ruo zi ,chi li yu lou 。qian tou ye zu ,xian duan yao lv 。ci ji ji tu ,
    ti hai cheng zhu 。mo nai qu bi ,hai han ru xie 。hui dao fen yun ,zheng cun kuai fu 。
    you shang jiang li ,fu gui chuo zu 。bo dui ji jia ,su sai ji yu 。ai lian zhen mei ,
    lin gei gu gua 。zeng guan feng mu ,zhou za hong pu 。jing zhan fa de ,kuan mian zu bu 。
    shi ling chou gong ,ji ji ru huo 。tian de zhong jian ,mo bu shun xu 。you heng qing wei ,
    dong jin hai pu 。na zhi xu cai ,ou wai za lu 。da wei nan de ,cu ji dao wu 。
    diao qi bing ge ,si xi gui fu 。lai qing lai jin ,shi bai ji ou 。huang di yue xu ,
    bai fu shu jiu 。ge an er wei ,xun jue mang mu 。zheng yue yuan ri ,chu jian zong zu 。
    gong zhi bai li ,deng jiang bai fu 。jian yu xin gong ,shi zhan liang lv 。qi jian rong se ,
    lei la ru zu 。shi ci zhi chen ,zhu wo ce chu 。nai yi shang xin ,yu jiao yong mu 。
    chu yu guo na ,lin sun mao ju 。lu mu zhou shi ,kai jie lei ke 。shou dun teng na ,
    yuan tan tie tuo 。tian bing si luo ,旂chang e na 。jia long shi er ,yu yu ya ya 。
    xiao sheng yu qiu ,dian bi suo jia 。zhong le jing zuo ,hong hui rong ye 。zi yan shi a ,
    gao ling xia duo 。qun xing cong zuo ,cuo la chi chi 。ri jun yue fei ,huan he wo S。
    du gui 濛hong ,yue zhi ye e 。yu wo shan xiang ,chan xiang jiang gu 。feng huang ying zou ,
    shu yi zi fu 。chi lin huang long ,wei tuo jie jiu 。qing shi shu ren ,huang tong bai sou 。
    yong yue huan ya ,shi xi ye ou 。gan qing kun yi ,jing la qian ju 。di che hui lai ,
    ri zheng dang wu 。xing dan feng men ,da she tian xia 。di zhuo chan chuang ,mo mie xia gou 。
    xu gong chen si ,ba xian ren gou 。hai yang mo gao ,ren pang shi hou 。huang di shen sheng ,
    tong da jin gu 。ting cong shi ming ,yi shi yao yu 。sheng zhi fa shi ,dong de li suo 。
    tian xi huang di ,wei tian xia zhu 。bing bao chu yang ,mo yi xi ju 。yi zai mo nian ,
    gan you wei zhe ?huang di jian qin ,guan zhuo tao wa 。chi qian fu hua ,hao ci ti zhu 。
    chi jie si fang ,chi ze you jiu 。tian xi huang di ,duo mai yu shu 。mo shao shui han ,
    hao yu qiao shu 。yi zai mo nian ,you fu mo ju 。huang di zheng zhi ,bie bai shan fou 。
    shan ming er kuang ,ji jian ji qu 。jin zhu qun jian ,mi you wei lv 。tian xi huang di ,
    mang chen shuo fu 。bo wen xia guan ,yi zhi zuo you 。yi zai mo nian ,mo gan yu wu 。
    huang di da xiao ,ci xiang ti you 。yi yi yu yu ,feng tai huang hou 。jia yu zu qin ,
    ru ji jiu you 。tian xi huang di ,yu tian ji shou 。deng ci tai ping ,mo dai yong jiu 。
    yi zai mo nian ,wei fu wei mu 。bo shi chen yu ,zhi shi xun gu 。zuo wei ge shi ,
    yi pei ji fu 。

    【zhu shi 】:

    wei :

    ①wei bei ;bei li 。hou zuo “違(wei )”。《han shu ·li le zhi 》:“wu yin liu lv ,yi wei xiang zhao 。”②shou pi ;jia gong guo de pi zi 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“yi cheng wei xian ,niu shi er kao shi 。”③pi dai ;pi sheng 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“dou 《yi 》,wei bian san jue 。”(wei bian :yong shou niu pi sheng bian lian de zhu jian 。)④liang ci 。tong “wei ”。liang bei ge bao de yuan zhou chang 。《han shu ·cheng di ji 》:“shi ri da feng ,ba gan quan chou (shì)zhong da mu shi wei yi shang 。”(shi :zhe 。chou :ji si zhi chu 。mu :shu 。)

    gao :

    ①zhao ze 。《shi jing ·xiao ya ·he ming 》:“he ming yu jiu gao 。”②an ;shui bian de gao de 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“deng dong gao yi shu xiao ,lin qing liu er fu shi 。”③tong “gao 。”《li ji ·ming tang wei 》:“tian zi gao men 。”④tong “gao ”。da gu 。《xun zi ·zheng lun 》:“fa gao er shi 。”⑤tong “hao háo”。hu gao 。《zhou li ·chun guan ·da zhu 》:“lai gu ,ling gao wu 。”

    qu :

    (yi )①li kai 。《shi jing ·wei feng ·shuo shu 》:“shi jiang qu nv ,kuo bi le tu 。”②ju li 。《gu liang chuan ·zhuang gong san shi er nian 》:“liang qiu zai cao zhu zhi jian ,qu ji ba bai li 。”③shi qu ;shi diao 。meng yun qing 《bei zai hang 》:“gu er qu ci qin ,yuan ke sang zhu ren 。”zhou liang gong 《shu ying 》juan yi :“jun xian shou xun ge zhi ,wen suo shi ,li bu yue :‘wu jia mo yi wu ,du qu po zhan ju yi chuang er 。’”④chu qu ;she qi ;diu qi 。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“jian e ,ru nong fu zhi wu qu cao yan 。”han yu 《yu meng shang shu shu 》:“he you qu sheng ren zhi dao ,she xian wang zhi fa ,er cong yi di zhi jiao ,yi qiu fu li ye 。”⑤wan chen qu shi ;si wang 。gu shi 《gu er hang 》:“ju sheng bu le ,bu ru zao qu ,xia cong de xia huang quan 。”⑥wang ;dao 。xin qi ji 《mo yu er 》:“xiu qu yi wei lan ,xie yang zheng zai 、yan liu duan chang chu 。”⑦guo qu de ;cong qian de 。《xin yu ·zhi de 》:“si nai qu shi zhi jie ,lai shi zhi shi ye 。”⑧zhu ci 。yong yu xing rong ci hou ,xiang dang yu “a ”、“le ”。bai ju yi 《yan shang fu 》:“lu huan fu qu jin chai duo ,hao wan fei lai yin chuan zhai 。”(lu huan :bi yu nv zi wu hei de fa ji 。)⑨qu sheng 。han yu si sheng zhi yi 。⑩wang ;dao ……qu 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“qing ke qu cheng hun 。”li bai 《yu shi lang zhong yin ting huang he lou shang chui di 》:“yi wei qian ke qu chang sha ,xi wang chang an bu jian jia 。”(qian ke :bei bian zhe dao wai de de guan yuan 。)(11)tong “qu ”。qu zhu 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“san qu zhi yu ,huo ji xiong hu 。” (er )jǔ shou cang 。《zuo chuan ·zhao gong shi jiu nian 》:“fang yan yi du er qu zhi 。”(fang xian cuo sheng liang le cheng qiang de gao du ran hou shou cang qi lai 。)《shi ji ·zhou ben ji 》:“long wang er chi zai ,du er qu zhi 。”(chi lí:xian mo 。du dú:fang zai mu xia zhong 。)zhe ge yi yi hou lai xie zuo “ju ”。

    zhen :

    ①ya 。《han shu ·mei cheng chuan 》:“ma fang hai gu er jing zhi ,ji fang jue you chong zhen zhi 。”②yong yi ya wu de dong xi 。《chu ci · jiu ge ·xiang fu ren 》:“bai yu xi wei zhen 。”(yong bai yu dan zuo ya zuo xi de dong xi 。)③ya yi ;yi zhi 。《chu ci ·jiu ge ·xiang fu ren 》:“bai yu xi wei zhen 。”④an ding 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“zhen guo jia ,fu bai xing 。”(rou :huai rou 。er :jin 。)⑤zhen shou 。《san guo zhi ·wu shu ·zong shi chuan lun 》:“zhen ju bian chui ,ke kan jue ren 。”(bian chui :bian jiang 。ke :neng 。jue :ji 。)⑥chong yao huo xian yao de de fang 。du fu 《kui zhou ge shi jue gou 》zhi si :“bai di gao wei san xia zhen 。”⑦ji shi 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fei jin jun zhu xian zhen 。”⑧shi chang ;chang jiu 。liu yong 《qing bei 》:“qing zhi dao shi shang ,nan shi hao yue chang yuan ,cai yun zhen zhu 。”⑨biao shi zheng duan shi jian 。zhu xi 《shao wu dao zhong 》:“bu xi rong bin diao ,zhen ri chang kong ji 。”

    liu :

    ①fu yue yi lei de bing qi 。《shang shu ·gu ming 》:“yi ren mian ,zhi liu ,li yu dong tang 。”(mian :da fu yi shang gui zu dai de li mao 。zhe li zhi dai mian 。)②sha ;sha lu 。gui you guang 《lun yu wo shu 》:“zi wo nu ru kou ,yu jin san nian ,qian liu wo ren min ,yin wu wo fu nv ,fen dang wo wu lu 。”(qian :sha 。)《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“qian liu wo bian chui 。”③zhi xie bao la ;diao can 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“luo (luō)cai ji liu ,mo ci xia min 。”(luo cai :zhai qu 。mo :bing ;hai 。)④fan ;bian 。《huai na zi ·yuan dao 》:“liu lan pian zhao ,fu shou yi quan 。”

    bi :

    (yi )①fa ;fa du 。《shi jing ·xiao ya ·yu mo zheng 》:“bi yan bu xin ,ru bi hang mai ,ze mi suo zhen (zhēn)。”(mai :zou 。mi :mei you 。zhen :zhi 。)②jun zhu 。《jin shu ·he lian bo bo zai ji 》:“xian bi xiang cheng ,bai wang ji gui 。”③zheng shao 。《jin shu ·xie an chuan 》:“chu bi si tu fu ,chu zuo zhe zuo lang 。”(chu :bai guan 。)④tong “bi ”。bi kai ;bi mian 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“bi xiong li mu ,chu yu wu ling 。”(wu ling :de ming 。) (er )pì ①kai bi 。《shang jun shu ·ruo min 》:“nong bi de 。”②pai chu ;xiao chu 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bi chu min hai 。”③pai chi ;bo chi 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“bi xie shui ,nan ren ren ,bu wei ju jian 。”(ren :qiao yan chan mei 。)④tong “pi ”。1.pian pi 。《shi ji ·fan ju chuan 》:“qin guo bi yuan 。”2.xie pi 。《shang jun shu ·ruo min 》:“jing nei zhi min mo bi yin zhi xin 。”(bi yin :xie pi ;yin luan 。)3. tong “pi ”。bi yu 。《xun zi ·ru xiao 》:“bian ji tan shui ,ming ji bi chen 。”[da bi ]gu dai zhi si xing 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“ji si zui ,ze yue mou zhi zui zai da bi 。”

    shou :

    ①guan li de zhi ze 。《zuo chuan ·yin gong wu nian 》:“guan si zhi shou ,fei jun suo ji ye 。”②zhang guan ;guan li 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“shan lin zhi mu ,heng lu shou zhi 。”(heng lu :guan ming 。)③shou wei ;fang shou ;bao wei 。《zhou yi ·kan gua 》:“wang gong she xian ,yi shou ji guo 。”④shou hou 。《han fei zi ·wu du 》:“shou zhu ,ji fu de tu 。”(ji :xi wang 。)⑤kan shou ;shou hu 。《guo yu ·yue yu shang 》:“jiang mian zhe yi gao ,gong ling yi shou zhi 。”⑥zun shou ;bao chi 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shou xian wang zhi dao 。”⑦cao shou ;jie cao 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“xi zhi yi yan ji shou 。”⑧guan ming 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wu qi wei xi he shou 。”

    hou :

    ①di wang ;jun zhu 。《shi jing ·shang song ·xuan diao 》:“shang zhi xian hou ,shou ming bu dai 。”(dai :xie dai 。)②zhu hou 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“zhou you tian xia ,lie tu tian er gua fen zhi ,she wu deng ,bang qun hou 。”③tian zi de zheng qi 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi zhi fei yue hou 。”《xi jing za ji 》juan er :“zhao hou ti qing yao ruo ,shan hang bu jin tui 。”④tong “hou 2”。shi jian huo wei zhi zai hou 。《li ji ·da xue 》:“zhi zhi er hou you ding 。”