• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 所職事無多,又不自提撕。

    “所職事無多,又不自提撕。”詩句出處:《南內朝賀歸呈同官》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    薄雲蔽秋曦,清雨不成泥。罷賀南內衙,歸涼曉淒淒。
    綠槐十二街,渙散馳輪蹄。餘惟戇書生,孤身無所齎。
    三黜竟不去,致官九列齊。豈惟一身榮,佩玉冠簪犀。
    滉蕩天門高,著籍朝厥妻。文才不如人,行又無町畦。
    問之朝廷事,略不知東西。況於經籍深,豈究端與倪。
    君恩太山重,不見酬稗稊。所職事無多,又不自提撕。
    明庭集孔鸞,曷取於鳧鷖。樹以松與柏,不宜間蒿藜。
    婉孌自媚好,幾時不見擠。貪食以忘軀,鮮不調鹽醯。
    法吏多少年,磨淬出角圭。將舉汝愆尤,以為己階梯。
    收身歸關東,期不到死迷。

    【註釋】:

    所:

    ①處所;位置;地方。《墨子·號令》:“夜以火指鼓所。”《詩經·豳風·九罭》:“鴻飛遵渚(zhǔ),公歸無所。”(遵:沿著。渚:水中的沙洲。)②元、明時駐軍的一種建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者設所,連郡者設衛。”(度:估量。)③不定數詞,附在數量詞後表示概數。《史記·李將軍列傳》:“未到匈奴陳二裡所,止。”(陳:同“陣”。)④量詞。計算房舍及其他處所。《宋書 ·沈慶之傳》:“居清明門外,有宅四所,室宇甚麗。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“刺足陽明脈,左右各三所。”⑤助詞。用在動詞前,組成名詞性短語。1. 動詞後不再出現表事物的詞。《荀子·榮辱》:“此小人之所務而君子所不為也。”2. 動詞後用“者”或“的”表示事物。《戰國策·齊策四》:“視吾傢所寡有者。”3. 動詞後仍出現表事物的詞。《史記·項羽本紀》:“獨籍所殺漢軍數百人。”⑥助詞。放在動詞前表示被動,多與“為”配合使用。《漢書·黃霸傳》:“食於道旁,乃為烏所盜肉。”(烏:烏鴉。)[所以]1.表示原因。《史記·廉頗藺相如列傳》:“吾所以為此者,以先國傢之急而後私仇也。”2. 表示使用的東西。《墨子·公輸》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或憑借。《荀子·議兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    職:

    ①知道;瞭解。《呂氏春秋·勿躬》:“人主知能不能之可以君民也,則幽詭愚險之言無不職矣。”②掌管;主管。《晏子春秋·內篇·諫上七》:“景公燕賞於國內,萬鐘者三,千鐘者五。令三出而職計莫之從。”(燕:宴飲。鐘:古容量名。)《管子·大匡》:“有司職之。”③職務;職位。《孟子·公孫醜上》:“賢者在位,能者在職。”④職能;職責。《荀子·君道》:“然後明分職。”⑤舊時下屬對上司的謙稱。《呂氏春秋·圜道》:“百官各處其職,治其事以侍主,主無不安矣。”⑥主要。《詩經·大雅·桑柔》:“民之未戾,職盜為寇。”(戾:安定。)柳宗元《天爵論》:“然則聖賢之異愚也,職此而已。”

    事:

    ①職位;職務;官職。《左傳·莊公十四年》:“吾皆許之上大夫之事。”②職業。《史記·樊酈滕灌列傳》:“舞陽侯樊噲(kuài)者,沛人也,以屠狗為事。”(沛:江蘇沛縣。)③事情。《論語·子路》:“言不順則事不成。”④變故;意外事故。《史記·刺客列傳》:“秦有荊軻之事。”蘇軾《徐州上皇帝書》:“今臣於無事之時,屢以盜賊為言……不然,事至而圖之,則已晚矣。”(圖:謀。)⑤實行;從事;做。《論語·顏淵》:“回雖不敏,請事斯語矣。”⑥侍奉;服事。《左傳·隱公元年》:“欲與大叔,巨請事之 ”⑦從師求學。《史記·老子韓非列傳》:“[非]與李斯俱事荀卿,斯自以為不如非。”⑧量詞。用於器物或衣服,相當於“件”。白居易《張常侍池涼夜閑宴贈諸公》:“管弦三兩事。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    多:

    ①數量大,與“少”相對。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治國之道,即行仁政。寡:少。)王維《相思》:“願君多采擷。”②勝過;超過。湯顯祖《紫簫記·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司馬相如,漢辭賦傢。王粲:漢魏間人,貌美多才。)③稱贊;著重。《史記·季佈欒佈列傳》:“諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢以此名聞當世。”《史記·魏其武安侯列傳》:“士亦以此多之。”④過分的;多餘的。《莊子·漁父》:“今子既上無君侯有司之勢,而下無大臣職事之官,而擅飭(chì)禮樂,選人倫以化齊民,不泰多事乎?”(飭:整頓。泰:太,過於,過分。)劉劭《人物志·體別》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天論》:“因物而多之,孰與騁能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正則雅,多哇則鄭。”(哇:淫邪的樂聲。)⑦副詞。表示限定。約相當於“隻”、“僅僅”。朱浮《為幽州牧與彭寵書》:“此猶河濱之民捧土以塞孟津,多見其不知量也。”《論語·子張》:“人雖欲自絕,其何傷於日月乎? 多見其不知量也。”

    又:

    ①副詞。1.表示重復或繼續。《左傳·昭公二十五年》:“問,又如初。”2. 表示幾種情況同時存在。《國語·晉語一》:“既無老謀,而又無壯事,何以事君?”(壯事:指服力役。)3.表示意思上更進一層。《孟子·公孫醜上》:“非徒無益,而又害之。”4.表示輕微轉折。《聊齋志異·聶小倩》:“寧竊憐之,欲留宿別榻,又懼母嗔。”(竊:私下。)5. 用於否定句或反問句中加強語氣。《左傳·成公三年》:“臣實不才,又誰敢怨?”6. 表示整數之外再加零數。辛棄疾《美芹十論》:“蓋歷二十又三年。”。②通“有”。《漢書·韓信傳》:“淮陰少年又侮信曰。”③通“宥”。寬恕。《禮記·王制》:“王三又,然後制刑。”④通“祐”。福。《卜辭通纂》第三六九片:“伐邛方,帝受我又。”(邛方:地名。受:授。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    自:

    ①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”

    提:

    (一)①垂身拿著;拎著。《國語·吳語》:“建旌提鼓,挾經秉枹(fú)。”(挾:用脅夾。經:兵書。枹:鼓槌。)②舉起;引向上。《詩經·大雅·抑》:“匪面命之,言提其耳。”③舀液體的長柄量器。《警世通言·俞仲舉題詩遇上皇》:“酒保見說,便將酒缸、酒提、匙箸、盞楪放在面前。”(楪:同“碟”。盛食物的小盤。)④統率;統領。司馬遷《報任安書》:“且李陵提步卒不滿五千。”⑤提出;舉出。韓愈《進學解》:“記事者必提其要。”⑥提拔;晉升。陳善《捫虱新語·歐公收東坡·東坡收秦黃》:“少遊不遇東坡,當能自立,必不在人下也。然提獎大成就,坡力為多。”⑦攜帶。《墨子·兼愛下》:“提挈妻子而寄托之。”⑧鼓名。《周禮·夏官·大司馬》:“師師執提。” (二)dǐ 投擲;擲擊。《戰國策·燕策三》:“是時侍醫夏無且以其所奉藥囊提軻。”


  • 所职事无多,又不自提撕。

    “所职事无多,又不自提撕。”诗句出处:《南内朝贺归呈同官》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    薄云蔽秋曦,清雨不成泥。罢贺南内衙,归凉晓凄凄。
    绿槐十二街,涣散驰轮蹄。余惟戆书生,孤身无所赍。
    三黜竟不去,致官九列齐。岂惟一身荣,佩玉冠簪犀。
    滉荡天门高,著籍朝厥妻。文才不如人,行又无町畦。
    问之朝廷事,略不知东西。况于经籍深,岂究端与倪。
    君恩太山重,不见酬稗稊。所职事无多,又不自提撕。
    明庭集孔鸾,曷取于凫鹥。树以松与柏,不宜间蒿藜。
    婉娈自媚好,几时不见挤。贪食以忘躯,鲜不调盐醯。
    法吏多少年,磨淬出角圭。将举汝愆尤,以为己阶梯。
    收身归关东,期不到死迷。

    【注释】:

    所:

    ①处所;位置;地方。《墨子·号令》:“夜以火指鼓所。”《诗经·豳风·九罭》:“鸿飞遵渚(zhǔ),公归无所。”(遵:沿着。渚:水中的沙洲。)②元、明时驻军的一种建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者设所,连郡者设卫。”(度:估量。)③不定数词,附在数量词后表示概数。《史记·李将军列传》:“未到匈奴陈二里所,止。”(陈:同“阵”。)④量词。计算房舍及其他处所。《宋书 ·沈庆之传》:“居清明门外,有宅四所,室宇甚丽。”《史记·扁鹊仓公列传》:“刺足阳明脉,左右各三所。”⑤助词。用在动词前,组成名词性短语。1. 动词后不再出现表事物的词。《荀子·荣辱》:“此小人之所务而君子所不为也。”2. 动词后用“者”或“的”表示事物。《战国策·齐策四》:“视吾家所寡有者。”3. 动词后仍出现表事物的词。《史记·项羽本纪》:“独籍所杀汉军数百人。”⑥助词。放在动词前表示被动,多与“为”配合使用。《汉书·黄霸传》:“食于道旁,乃为乌所盗肉。”(乌:乌鸦。)[所以]1.表示原因。《史记·廉颇蔺相如列传》:“吾所以为此者,以先国家之急而后私仇也。”2. 表示使用的东西。《墨子·公输》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或凭借。《荀子·议兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    职:

    ①知道;了解。《吕氏春秋·勿躬》:“人主知能不能之可以君民也,则幽诡愚险之言无不职矣。”②掌管;主管。《晏子春秋·内篇·谏上七》:“景公燕赏于国内,万钟者三,千钟者五。令三出而职计莫之从。”(燕:宴饮。钟:古容量名。)《管子·大匡》:“有司职之。”③职务;职位。《孟子·公孙丑上》:“贤者在位,能者在职。”④职能;职责。《荀子·君道》:“然后明分职。”⑤旧时下属对上司的谦称。《吕氏春秋·圜道》:“百官各处其职,治其事以侍主,主无不安矣。”⑥主要。《诗经·大雅·桑柔》:“民之未戾,职盗为寇。”(戾:安定。)柳宗元《天爵论》:“然则圣贤之异愚也,职此而已。”

    事:

    ①职位;职务;官职。《左传·庄公十四年》:“吾皆许之上大夫之事。”②职业。《史记·樊郦滕灌列传》:“舞阳侯樊哙(kuài)者,沛人也,以屠狗为事。”(沛:江苏沛县。)③事情。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”④变故;意外事故。《史记·刺客列传》:“秦有荆轲之事。”苏轼《徐州上皇帝书》:“今臣于无事之时,屡以盗贼为言……不然,事至而图之,则已晚矣。”(图:谋。)⑤实行;从事;做。《论语·颜渊》:“回虽不敏,请事斯语矣。”⑥侍奉;服事。《左传·隐公元年》:“欲与大叔,巨请事之 ”⑦从师求学。《史记·老子韩非列传》:“[非]与李斯俱事荀卿,斯自以为不如非。”⑧量词。用于器物或衣服,相当于“件”。白居易《张常侍池凉夜闲宴赠诸公》:“管弦三两事。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    多:

    ①数量大,与“少”相对。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治国之道,即行仁政。寡:少。)王维《相思》:“愿君多采撷。”②胜过;超过。汤显祖《紫箫记·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司马相如,汉辞赋家。王粲:汉魏间人,貌美多才。)③称赞;着重。《史记·季布栾布列传》:“诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家以此名闻当世。”《史记·魏其武安侯列传》:“士亦以此多之。”④过分的;多余的。《庄子·渔父》:“今子既上无君侯有司之势,而下无大臣职事之官,而擅饬(chì)礼乐,选人伦以化齐民,不泰多事乎?”(饬:整顿。泰:太,过于,过分。)刘劭《人物志·体别》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天论》:“因物而多之,孰与骋能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正则雅,多哇则郑。”(哇:淫邪的乐声。)⑦副词。表示限定。约相当于“只”、“仅仅”。朱浮《为幽州牧与彭宠书》:“此犹河滨之民捧土以塞孟津,多见其不知量也。”《论语·子张》:“人虽欲自绝,其何伤于日月乎? 多见其不知量也。”

    又:

    ①副词。1.表示重复或继续。《左传·昭公二十五年》:“问,又如初。”2. 表示几种情况同时存在。《国语·晋语一》:“既无老谋,而又无壮事,何以事君?”(壮事:指服力役。)3.表示意思上更进一层。《孟子·公孙丑上》:“非徒无益,而又害之。”4.表示轻微转折。《聊斋志异·聂小倩》:“宁窃怜之,欲留宿别榻,又惧母嗔。”(窃:私下。)5. 用于否定句或反问句中加强语气。《左传·成公三年》:“臣实不才,又谁敢怨?”6. 表示整数之外再加零数。辛弃疾《美芹十论》:“盖历二十又三年。”。②通“有”。《汉书·韩信传》:“淮阴少年又侮信曰。”③通“宥”。宽恕。《礼记·王制》:“王三又,然后制刑。”④通“祐”。福。《卜辞通纂》第三六九片:“伐邛方,帝受我又。”(邛方:地名。受:授。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    自:

    ①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”

    提:

    (一)①垂身拿着;拎着。《国语·吴语》:“建旌提鼓,挟经秉枹(fú)。”(挟:用胁夹。经:兵书。枹:鼓槌。)②举起;引向上。《诗经·大雅·抑》:“匪面命之,言提其耳。”③舀液体的长柄量器。《警世通言·俞仲举题诗遇上皇》:“酒保见说,便将酒缸、酒提、匙箸、盏楪放在面前。”(楪:同“碟”。盛食物的小盘。)④统率;统领。司马迁《报任安书》:“且李陵提步卒不满五千。”⑤提出;举出。韩愈《进学解》:“记事者必提其要。”⑥提拔;晋升。陈善《扪虱新语·欧公收东坡·东坡收秦黄》:“少游不遇东坡,当能自立,必不在人下也。然提奖大成就,坡力为多。”⑦携带。《墨子·兼爱下》:“提挈妻子而寄托之。”⑧鼓名。《周礼·夏官·大司马》:“师师执提。” (二)dǐ 投掷;掷击。《战国策·燕策三》:“是时侍医夏无且以其所奉药囊提轲。”


  • suo zhi shi mo duo ,you bu zi di si 。

    “suo zhi shi mo duo ,you bu zi di si 。”shi gou chu chu :《na nei chao he gui cheng tong guan 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    bao yun bi qiu xi ,qing yu bu cheng ni 。ba he na nei ya ,gui liang xiao qi qi 。
    lu huai shi er jie ,huan san chi lun ti 。yu wei gang shu sheng ,gu shen mo suo ji 。
    san chu jing bu qu ,zhi guan jiu lie ji 。qi wei yi shen rong ,pei yu guan zan xi 。
    huang dang tian men gao ,zhe ji chao jue qi 。wen cai bu ru ren ,hang you mo ding qi 。
    wen zhi chao ting shi ,lve bu zhi dong xi 。kuang yu jing ji shen ,qi jiu duan yu ni 。
    jun en tai shan chong ,bu jian chou bai ti 。suo zhi shi mo duo ,you bu zi di si 。
    ming ting ji kong luan ,he qu yu fu yi 。shu yi song yu bai ,bu yi jian hao li 。
    wan luan zi mei hao ,ji shi bu jian ji 。tan shi yi wang qu ,xian bu diao yan xi 。
    fa li duo shao nian ,mo cui chu jiao gui 。jiang ju ru qian you ,yi wei ji jie ti 。
    shou shen gui guan dong ,ji bu dao si mi 。

    【zhu shi 】:

    suo :

    ①chu suo ;wei zhi ;de fang 。《mo zi ·hao ling 》:“ye yi huo zhi gu suo 。”《shi jing ·bin feng ·jiu yu 》:“hong fei zun zhu (zhǔ),gong gui mo suo 。”(zun :yan zhao 。zhu :shui zhong de sha zhou 。)②yuan 、ming shi zhu jun de yi chong jian zhi 。《ming shi ·bing zhi er 》:“du (duó)yao hai de ,ji yi jun zhe she suo ,lian jun zhe she wei 。”(du :gu liang 。)③bu ding shu ci ,fu zai shu liang ci hou biao shi gai shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“wei dao xiong nu chen er li suo ,zhi 。”(chen :tong “zhen ”。)④liang ci 。ji suan fang she ji ji ta chu suo 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ju qing ming men wai ,you zhai si suo ,shi yu shen li 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“ci zu yang ming mai ,zuo you ge san suo 。”⑤zhu ci 。yong zai dong ci qian ,zu cheng ming ci xing duan yu 。1. dong ci hou bu zai chu xian biao shi wu de ci 。《xun zi ·rong ru 》:“ci xiao ren zhi suo wu er jun zi suo bu wei ye 。”2. dong ci hou yong “zhe ”huo “de ”biao shi shi wu 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi wu jia suo gua you zhe 。”3. dong ci hou reng chu xian biao shi wu de ci 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“du ji suo sha han jun shu bai ren 。”⑥zhu ci 。fang zai dong ci qian biao shi bei dong ,duo yu “wei ”pei ge shi yong 。《han shu ·huang ba chuan 》:“shi yu dao pang ,nai wei wu suo dao rou 。”(wu :wu ya 。)[suo yi ]1.biao shi yuan yin 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wu suo yi wei ci zhe ,yi xian guo jia zhi ji er hou si chou ye 。”2. biao shi shi yong de dong xi 。《mo zi ·gong shu 》:“wu zhi suo yi ju zi yi ,wu bu yan 。”(ju :tong “ju ”。)3. biao shi fang fa huo ping jie 。《xun zi ·yi bing 》:“bi bing zhe ,suo yi jin bao chu hai ye 。”

    zhi :

    ①zhi dao ;le jie 。《lv shi chun qiu ·wu gong 》:“ren zhu zhi neng bu neng zhi ke yi jun min ye ,ze you gui yu xian zhi yan mo bu zhi yi 。”②zhang guan ;zhu guan 。《yan zi chun qiu ·nei pian ·jian shang qi 》:“jing gong yan shang yu guo nei ,mo zhong zhe san ,qian zhong zhe wu 。ling san chu er zhi ji mo zhi cong 。”(yan :yan yin 。zhong :gu rong liang ming 。)《guan zi ·da kuang 》:“you si zhi zhi 。”③zhi wu ;zhi wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“xian zhe zai wei ,neng zhe zai zhi 。”④zhi neng ;zhi ze 。《xun zi ·jun dao 》:“ran hou ming fen zhi 。”⑤jiu shi xia shu dui shang si de qian chen 。《lv shi chun qiu ·huan dao 》:“bai guan ge chu ji zhi ,zhi ji shi yi shi zhu ,zhu mo bu an yi 。”⑥zhu yao 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“min zhi wei li ,zhi dao wei kou 。”(li :an ding 。)liu zong yuan 《tian jue lun 》:“ran ze sheng xian zhi yi yu ye ,zhi ci er yi 。”

    shi :

    ①zhi wei ;zhi wu ;guan zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“wu jie hu zhi shang da fu zhi shi 。”②zhi ye 。《shi ji ·fan li teng guan lie chuan 》:“wu yang hou fan kuai (kuài)zhe ,pei ren ye ,yi tu gou wei shi 。”(pei :jiang su pei xian 。)③shi qing 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”④bian gu ;yi wai shi gu 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qin you jing ke zhi shi 。”su shi 《xu zhou shang huang di shu 》:“jin chen yu mo shi zhi shi ,lv yi dao zei wei yan ……bu ran ,shi zhi er tu zhi ,ze yi wan yi 。”(tu :mou 。)⑤shi hang ;cong shi ;zuo 。《lun yu ·yan yuan 》:“hui sui bu min ,qing shi si yu yi 。”⑥shi feng ;fu shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“yu yu da shu ,ju qing shi zhi ”⑦cong shi qiu xue 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“[fei ]yu li si ju shi xun qing ,si zi yi wei bu ru fei 。”⑧liang ci 。yong yu qi wu huo yi fu ,xiang dang yu “jian ”。bai ju yi 《zhang chang shi chi liang ye xian yan zeng zhu gong 》:“guan xian san liang shi 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    duo :

    ①shu liang da ,yu “shao ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”(de dao :zhi de zhi guo zhi dao ,ji hang ren zheng 。gua :shao 。)wang wei 《xiang sai 》:“yuan jun duo cai xie 。”②sheng guo ;chao guo 。shang xian zu 《zi xiao ji ·qiao tan 》:“xiang ta cai shi xiang ru ,mao duo wang can 。”(xiang ru :si ma xiang ru ,han ci fu jia 。wang can :han wei jian ren ,mao mei duo cai 。)③chen zan ;zhao chong 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi ci ming wen dang shi 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shi yi yi ci duo zhi 。”④guo fen de ;duo yu de 。《zhuang zi ·yu fu 》:“jin zi ji shang mo jun hou you si zhi shi ,er xia mo da chen zhi shi zhi guan ,er shan chi (chì)li le ,shua ren lun yi hua ji min ,bu tai duo shi hu ?”(chi :zheng du 。tai :tai ,guo yu ,guo fen 。)liu shao 《ren wu zhi ·ti bie 》:“fu zai duo yi 。”⑤zeng duo 。《xun zi ·tian lun 》:“yin wu er duo zhi ,shu yu cheng neng er hua zhi ?”⑥tong “chi ”,bu zheng 。《fa yan ·wu zi 》:“zhong zheng ze ya ,duo wa ze zheng 。”(wa :yin xie de le sheng 。)⑦fu ci 。biao shi xian ding 。yao xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhu fu 《wei you zhou mu yu peng chong shu 》:“ci you he bin zhi min peng tu yi sai meng jin ,duo jian ji bu zhi liang ye 。”《lun yu ·zi zhang 》:“ren sui yu zi jue ,ji he shang yu ri yue hu ? duo jian ji bu zhi liang ye 。”

    you :

    ①fu ci 。1.biao shi chong fu huo ji xu 。《zuo chuan ·zhao gong er shi wu nian 》:“wen ,you ru chu 。”2. biao shi ji chong qing kuang tong shi cun zai 。《guo yu ·jin yu yi 》:“ji mo lao mou ,er you mo zhuang shi ,he yi shi jun ?”(zhuang shi :zhi fu li yi 。)3.biao shi yi sai shang geng jin yi ceng 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“fei tu mo yi ,er you hai zhi 。”4.biao shi qing wei zhuai she 。《liao zhai zhi yi ·nie xiao qian 》:“ning qie lian zhi ,yu liu su bie ta ,you ju mu chen 。”(qie :si xia 。)5. yong yu fou ding gou huo fan wen gou zhong jia jiang yu qi 。《zuo chuan ·cheng gong san nian 》:“chen shi bu cai ,you shei gan yuan ?”6. biao shi zheng shu zhi wai zai jia ling shu 。xin qi ji 《mei qin shi lun 》:“gai li er shi you san nian 。”。②tong “you ”。《han shu ·han xin chuan 》:“huai yin shao nian you wu xin yue 。”③tong “you ”。kuan shu 。《li ji ·wang zhi 》:“wang san you ,ran hou zhi xing 。”④tong “祐”。fu 。《bo ci tong zuan 》di san liu jiu pian :“fa qiong fang ,di shou wo you 。”(qiong fang :de ming 。shou :shou 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    zi :

    ①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”

    di :

    (yi )①chui shen na zhao ;lin zhao 。《guo yu ·wu yu 》:“jian jing di gu ,jia jing bing bao (fú)。”(jia :yong xie ga 。jing :bing shu 。bao :gu chui 。)②ju qi ;yin xiang shang 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“fei mian ming zhi ,yan di ji er 。”③yao ye ti de chang bing liang qi 。《jing shi tong yan ·shu zhong ju ti shi yu shang huang 》:“jiu bao jian shui ,bian jiang jiu gang 、jiu di 、chi zhu 、zhan die fang zai mian qian 。”(die :tong “die ”。cheng shi wu de xiao pan 。)④tong lv ;tong ling 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“ju li ling di bu cu bu man wu qian 。”⑤di chu ;ju chu 。han yu 《jin xue jie 》:“ji shi zhe bi di ji yao 。”⑥di ba ;jin sheng 。chen shan 《men shi xin yu ·ou gong shou dong po ·dong po shou qin huang 》:“shao you bu yu dong po ,dang neng zi li ,bi bu zai ren xia ye 。ran di jiang da cheng jiu ,po li wei duo 。”⑦xie dai 。《mo zi ·jian ai xia 》:“di qie qi zi er ji tuo zhi 。”⑧gu ming 。《zhou li ·xia guan ·da si ma 》:“shi shi zhi di 。” (er )dǐ tou zhi ;zhi ji 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“shi shi shi yi xia mo ju yi ji suo feng yao nang di ke 。”