• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 鸞翔鳳翥眾仙下,珊瑚碧樹交枝柯。

    “鸞翔鳳翥眾仙下,珊瑚碧樹交枝柯。”詩句出處:《石鼓歌》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    張生手持石鼓文,勸我試作石鼓歌。
    少陵無人謫仙死,才薄將奈石鼓何。
    周綱凌遲四海沸,宣王憤起揮天戈。
    大開明堂受朝賀,諸侯劍珮鳴相磨。
    蒐於岐陽騁雄俊,萬裡禽獸皆遮羅。
    鐫功勒成告萬世,鑿石作鼓隳嵯峨。
    從臣才藝咸第一,揀選撰刻留山阿。
    雨淋日灸野火燎,鬼物守護煩撝呵。
    公從何處得紙本,毫發盡備無差訛。
    辭嚴義密讀難曉,字體不類隸與蝌。
    年深豈免有缺畫,快劍斫斷生蛟鼉。
    鸞翔鳳翥眾仙下,珊瑚碧樹交枝柯。
    金繩鐵索鎖紐壯,古鼎躍水龍騰梭。
    陋儒編詩不收入,二雅褊迫無委蛇。
    孔子西行不到秦,掎摭星宿遺羲娥。
    嗟餘好古生苦晚,對此涕淚雙滂沱。
    憶昔初蒙博士征,其年始改稱元和。
    故人從軍在右輔,為我度量掘臼科。
    濯冠沐浴告祭酒,如此至寶存豈多。
    氈包席裹可立致,十鼓隻載數駱駝。
    薦諸太廟比郜鼎,光價豈止百倍過。
    聖恩若許留太學,諸生講解得切磋。
    觀經鴻都尚填咽,坐見舉國來奔波。
    剜苔剔蘚露節角,安置妥帖平不頗。
    大廈深簷與蓋覆,經歷久遠期無佗。
    中朝大官老於事,詎肯感激徒婩婀。
    牧童敲火牛礪角,誰復著手為摩挲。
    日銷月鑠就埋沒,六年西顧空吟哦。
    羲之俗書趁姿媚,數紙尚可博白鵝。
    繼周八代爭戰罷,無人收拾理則那。
    方今太平日無事,柄任儒術崇丘軻。
    安能以此尚論列,願借辯口如懸河。
    石鼓之歌止於此,嗚呼吾意其蹉跎。

    【註釋】:

    鸞:

    ①傳說中鳳凰一類的鳥。《山海經·大荒南經》:“爰有歌舞之鳥,鸞鳥自歌,鳳鳥自舞。”(爰:助詞。)②車鈴。後作“鑾”。司馬相如《上林賦》:“建華旗,鳴玉鸞。”③鸞車。辛棄疾《江神子》:“玉簫聲遠憶驂鸞。”

    翔:

    ①鳥展翅回旋。《戰國策·楚策四》:“飄搖乎高翔。”②飛。屈原《遠遊》:“鸞鳥軒翥而翔飛。”③行遊。曹植《泰山梁甫行》:“柴門何蕭條,狐兔翔我宇。”④棲止。禰衡《鸚鵡賦》:“飛不妄集,翔必擇林。”⑤通“詳”。詳盡。《漢書·西域傳序》:“其土地山川,王侯戶數,道裡遠近翔實矣。”

    鳳:

    ①鳳凰。古代傳說中的神瑞之鳥。雄稱鳳,雌稱凰。《詩經·大雅·卷阿》:“鳳皇鳴矣,於彼高崗。”②比喻聖德之人。《論語·微子》:“鳳兮鳳兮,何德之衰。”③借喻帝王。李商隱《夢令狐學士》:“鳳詔裁成當直歸。”

    翥:

    鳥飛。《楚辭·遠遊》:“鸞(luán)鳥軒翥而翔飛。”(鸞鳥:傳說中像鳳凰的一種鳥。軒:高。)

    眾:

    ①眾人;眾人的。《左傳·襄公十年》:“眾怒難犯。”②眾多;很多。《荀子·勸學》:“樹成蔭而眾鳥息焉。”③一般的;普通。《史記·封禪書》:“鼎大異於眾鼎。”

    仙:

    ①神仙。劉禹錫《陋室銘》:“山不在高,有仙則名。”②指修煉成仙。《論衡·道虛》:“物無不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不飲酒因呈賓客》:“誰知病太守,猶得作茶仙。”④非同凡響的。洪昇《長生殿·偷曲》:“恰稱廣寒宮仙樂聲聲。”⑤稱與道教有關的人或事物。⑥對人死的敬稱。韓愈《大行皇太後挽歌詞三首》之三:“雲隨仙馭遠,風助聖情哀。”(仙馭:仙駕。聖:指皇帝。)⑦輕松;自在。杜甫《覽鏡呈柏中丞》:“行遲更覺仙。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    珊:

    ①[珊珊]1. [擬]形容玉佩撞擊的聲音。杜甫《鄭駙馬宅宴洞中》:“時聞雜佩聲~~。”2. [形] 同“姍姍”。步履緩慢。宋佚名《李師師外傳》:“良久,見老擁一姬~~而來。”②[名][珊瑚]一種腔腸動物“珊瑚蟲”所分泌的石灰質骨骼。形狀像樹枝,多為紅色,產於熱帶海洋中,可供玩賞,也可做裝飾品。左思《吳都賦》:“~~幽茂而玲瓏。”

    瑚:

    古代宗廟中盛黍稷的禮器。《禮記·明堂位》:“夏後氏之四連,殷之六瑚。”(連:同“璉”,盛黍稷的禮器。)[瑚璉]比喻可寶貴的人才。《論語·公冶長》:“子貢問曰:‘賜也何如?’子曰:‘女,器也。’曰:‘何器也?’曰:‘瑚璉也。’”(子貢:端木賜,字子貢。女rǔ:你。)

    碧:

    ①青綠色的玉石。《莊子·外物》:“萇弘死於蜀,藏其血三年而化為碧。”②青綠色。宋·范仲淹《嶽陽樓記》:“上下天光,一碧萬頃。”

    樹:

    ①樹木。《禮記·祭義》:“樹木以時伐焉。”(以時:按時,適時。)②種植。《詩經·鄭風·將仲子》:“無折我樹杞。”(杞:一種樹。)③培養人才。《韓非子·外儲說左下》:“吾聞子善樹人。”④豎立;建立。《後漢書·桓彬傳》:“乃共樹碑而頌焉。”⑤量詞。《齊民要術·序》:“種柑橘千樹。”⑥門屏風。《禮記·郊特牲》:“臺門而旅樹。”

    交:

    ①交叉;交錯。《孔子傢語·致思》:“挺刃交兵。”《楚辭· 九歌·國殤》:“旌(jīng)蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”(旌:旗。矢:箭。)《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:同“納”。)②結交;交往。《論語·學而》:“與朋友交而不信乎?”(信:誠實。)《左傳·昭公二十三年》:“守其交禮。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“卒相與歡,為刎頸之交。”(卒:終於。)《法言·修身》:“上交不諂,下交不驕,則可以有為矣。”(有為:有作為。)③交情;友誼。《莊子·山木》:“夫相收之與相棄亦遠矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《後漢書·崔駰傳》:“交淺而言深者,愚也。”④時間或地區相連接。《左傳·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊齋志異·董生》:“夢與女交。”⑥副詞。1.俱;同時。《左傳·文公十二年》:“(秦軍與晉軍)乃皆出戰,交綏。”(綏:退軍。)2. 互相。《左傳·隱公三年》:“周、鄭交質。王子狐為質於鄭,鄭公子質於周。”(質:人質。)《史記·張儀列傳》:“兩國交爭,其勢不兩立。”《戰國策·趙策三》:“俱據萬乘之國,交有稱王之名。”⑦通“蛟”。《漢書·高帝紀上》:“則見交龍於上。”⑧通“教”。使。岑參《嘆白發》:“白發生偏速,交人不奈何。”

    枝:

    ①枝條。《莊子·山木》:“見大木枝葉盛茂。”杜甫《江畔獨步尋花》:“千朵萬朵壓枝低。”②歧出的,分支。《莊子·駢拇》:“駢拇枝指出乎性哉。”(駢拇:拇指與第二指連生。)《呂氏春秋·慎行》:“盡殺崔杼之妻子及枝屬。”③肢體;四肢。《呂氏春秋 · 圜道》:“感而不知,則形體四枝不使矣。”④支撐;支持。《左傳 ·桓公五年》:“蔡、衛不枝,固將先奔。”⑤抵禦;抗拒。《新序·善謀上》:“足以枝於秦。”⑥量詞。[枝梧]1.抗拒。《史記·項羽本紀》:“諸將皆懾服,莫敢枝梧。”2.支撐。《水經註·漯水》:“以木為圓基,令互相枝梧。”費昶《華光省中夜聞城外搗衣》:“鬢搖九枝花。”白居易《長恨歌》:“梨花一枝春帶雨。”

    枝柯:

    草木的枝幹。《晉書·石苞傳》:“高二尺許,~~扶疏。”

    柯:

    ①斧柄。《詩經·豳風·伐柯》:“伐柯伐柯,其則不遠。”(謂砍伐斧柄,手中的斧柄就是榜樣,不必遠求。)②草木的枝莖。《禮記·禮器》:“故貫四時而不改柯易葉。”《晉書·石崇傳》:“(珊瑚樹)高二尺許,枝柯扶疏。”(扶疏:繁茂紛披。)杜甫《古柏行》:“柯如青銅根如石。”


  • 鸾翔凤翥众仙下,珊瑚碧树交枝柯。

    “鸾翔凤翥众仙下,珊瑚碧树交枝柯。”诗句出处:《石鼓歌》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    张生手持石鼓文,劝我试作石鼓歌。
    少陵无人谪仙死,才薄将奈石鼓何。
    周纲凌迟四海沸,宣王愤起挥天戈。
    大开明堂受朝贺,诸侯剑珮鸣相磨。
    蒐于岐阳骋雄俊,万里禽兽皆遮罗。
    镌功勒成告万世,凿石作鼓隳嵯峨。
    从臣才艺咸第一,拣选撰刻留山阿。
    雨淋日灸野火燎,鬼物守护烦撝呵。
    公从何处得纸本,毫发尽备无差讹。
    辞严义密读难晓,字体不类隶与蝌。
    年深岂免有缺画,快剑斫断生蛟鼍。
    鸾翔凤翥众仙下,珊瑚碧树交枝柯。
    金绳铁索锁纽壮,古鼎跃水龙腾梭。
    陋儒编诗不收入,二雅褊迫无委蛇。
    孔子西行不到秦,掎摭星宿遗羲娥。
    嗟余好古生苦晚,对此涕泪双滂沱。
    忆昔初蒙博士征,其年始改称元和。
    故人从军在右辅,为我度量掘臼科。
    濯冠沐浴告祭酒,如此至宝存岂多。
    毡包席裹可立致,十鼓只载数骆驼。
    荐诸太庙比郜鼎,光价岂止百倍过。
    圣恩若许留太学,诸生讲解得切磋。
    观经鸿都尚填咽,坐见举国来奔波。
    剜苔剔藓露节角,安置妥帖平不颇。
    大厦深檐与盖覆,经历久远期无佗。
    中朝大官老于事,讵肯感激徒婩婀。
    牧童敲火牛砺角,谁复著手为摩挲。
    日销月铄就埋没,六年西顾空吟哦。
    羲之俗书趁姿媚,数纸尚可博白鹅。
    继周八代争战罢,无人收拾理则那。
    方今太平日无事,柄任儒术崇丘轲。
    安能以此尚论列,愿借辩口如悬河。
    石鼓之歌止于此,呜呼吾意其蹉跎。

    【注释】:

    鸾:

    ①传说中凤凰一类的鸟。《山海经·大荒南经》:“爰有歌舞之鸟,鸾鸟自歌,凤鸟自舞。”(爰:助词。)②车铃。后作“銮”。司马相如《上林赋》:“建华旗,鸣玉鸾。”③鸾车。辛弃疾《江神子》:“玉箫声远忆骖鸾。”

    翔:

    ①鸟展翅回旋。《战国策·楚策四》:“飘摇乎高翔。”②飞。屈原《远游》:“鸾鸟轩翥而翔飞。”③行游。曹植《泰山梁甫行》:“柴门何萧条,狐兔翔我宇。”④栖止。祢衡《鹦鹉赋》:“飞不妄集,翔必择林。”⑤通“详”。详尽。《汉书·西域传序》:“其土地山川,王侯户数,道里远近翔实矣。”

    凤:

    ①凤凰。古代传说中的神瑞之鸟。雄称凤,雌称凰。《诗经·大雅·卷阿》:“凤皇鸣矣,于彼高岗。”②比喻圣德之人。《论语·微子》:“凤兮凤兮,何德之衰。”③借喻帝王。李商隐《梦令狐学士》:“凤诏裁成当直归。”

    翥:

    鸟飞。《楚辞·远游》:“鸾(luán)鸟轩翥而翔飞。”(鸾鸟:传说中像凤凰的一种鸟。轩:高。)

    众:

    ①众人;众人的。《左传·襄公十年》:“众怒难犯。”②众多;很多。《荀子·劝学》:“树成荫而众鸟息焉。”③一般的;普通。《史记·封禅书》:“鼎大异于众鼎。”

    仙:

    ①神仙。刘禹锡《陋室铭》:“山不在高,有仙则名。”②指修炼成仙。《论衡·道虚》:“物无不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不饮酒因呈宾客》:“谁知病太守,犹得作茶仙。”④非同凡响的。洪昇《长生殿·偷曲》:“恰称广寒宫仙乐声声。”⑤称与道教有关的人或事物。⑥对人死的敬称。韩愈《大行皇太后挽歌词三首》之三:“云随仙驭远,风助圣情哀。”(仙驭:仙驾。圣:指皇帝。)⑦轻松;自在。杜甫《览镜呈柏中丞》:“行迟更觉仙。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    珊:

    ①[珊珊]1. [拟]形容玉佩撞击的声音。杜甫《郑驸马宅宴洞中》:“时闻杂佩声~~。”2. [形] 同“姗姗”。步履缓慢。宋佚名《李师师外传》:“良久,见老拥一姬~~而来。”②[名][珊瑚]一种腔肠动物“珊瑚虫”所分泌的石灰质骨骼。形状像树枝,多为红色,产于热带海洋中,可供玩赏,也可做装饰品。左思《吴都赋》:“~~幽茂而玲珑。”

    瑚:

    古代宗庙中盛黍稷的礼器。《礼记·明堂位》:“夏后氏之四连,殷之六瑚。”(连:同“琏”,盛黍稷的礼器。)[瑚琏]比喻可宝贵的人才。《论语·公冶长》:“子贡问曰:‘赐也何如?’子曰:‘女,器也。’曰:‘何器也?’曰:‘瑚琏也。’”(子贡:端木赐,字子贡。女rǔ:你。)

    碧:

    ①青绿色的玉石。《庄子·外物》:“苌弘死于蜀,藏其血三年而化为碧。”②青绿色。宋·范仲淹《岳阳楼记》:“上下天光,一碧万顷。”

    树:

    ①树木。《礼记·祭义》:“树木以时伐焉。”(以时:按时,适时。)②种植。《诗经·郑风·将仲子》:“无折我树杞。”(杞:一种树。)③培养人才。《韩非子·外储说左下》:“吾闻子善树人。”④竖立;建立。《后汉书·桓彬传》:“乃共树碑而颂焉。”⑤量词。《齐民要术·序》:“种柑橘千树。”⑥门屏风。《礼记·郊特牲》:“台门而旅树。”

    交:

    ①交叉;交错。《孔子家语·致思》:“挺刃交兵。”《楚辞· 九歌·国殇》:“旌(jīng)蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”(旌:旗。矢:箭。)《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:同“纳”。)②结交;交往。《论语·学而》:“与朋友交而不信乎?”(信:诚实。)《左传·昭公二十三年》:“守其交礼。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“卒相与欢,为刎颈之交。”(卒:终于。)《法言·修身》:“上交不谄,下交不骄,则可以有为矣。”(有为:有作为。)③交情;友谊。《庄子·山木》:“夫相收之与相弃亦远矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《后汉书·崔骃传》:“交浅而言深者,愚也。”④时间或地区相连接。《左传·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊斋志异·董生》:“梦与女交。”⑥副词。1.俱;同时。《左传·文公十二年》:“(秦军与晋军)乃皆出战,交绥。”(绥:退军。)2. 互相。《左传·隐公三年》:“周、郑交质。王子狐为质于郑,郑公子质于周。”(质:人质。)《史记·张仪列传》:“两国交争,其势不两立。”《战国策·赵策三》:“俱据万乘之国,交有称王之名。”⑦通“蛟”。《汉书·高帝纪上》:“则见交龙于上。”⑧通“教”。使。岑参《叹白发》:“白发生偏速,交人不奈何。”

    枝:

    ①枝条。《庄子·山木》:“见大木枝叶盛茂。”杜甫《江畔独步寻花》:“千朵万朵压枝低。”②歧出的,分支。《庄子·骈拇》:“骈拇枝指出乎性哉。”(骈拇:拇指与第二指连生。)《吕氏春秋·慎行》:“尽杀崔杼之妻子及枝属。”③肢体;四肢。《吕氏春秋 · 圜道》:“感而不知,则形体四枝不使矣。”④支撑;支持。《左传 ·桓公五年》:“蔡、卫不枝,固将先奔。”⑤抵御;抗拒。《新序·善谋上》:“足以枝于秦。”⑥量词。[枝梧]1.抗拒。《史记·项羽本纪》:“诸将皆慑服,莫敢枝梧。”2.支撑。《水经注·漯水》:“以木为圆基,令互相枝梧。”费昶《华光省中夜闻城外捣衣》:“鬓摇九枝花。”白居易《长恨歌》:“梨花一枝春带雨。”

    枝柯:

    草木的枝干。《晋书·石苞传》:“高二尺许,~~扶疏。”

    柯:

    ①斧柄。《诗经·豳风·伐柯》:“伐柯伐柯,其则不远。”(谓砍伐斧柄,手中的斧柄就是榜样,不必远求。)②草木的枝茎。《礼记·礼器》:“故贯四时而不改柯易叶。”《晋书·石崇传》:“(珊瑚树)高二尺许,枝柯扶疏。”(扶疏:繁茂纷披。)杜甫《古柏行》:“柯如青铜根如石。”


  • luan xiang feng zhu zhong xian xia ,shan hu bi shu jiao zhi ke 。

    “luan xiang feng zhu zhong xian xia ,shan hu bi shu jiao zhi ke 。”shi gou chu chu :《dan gu ge 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    zhang sheng shou chi dan gu wen ,quan wo shi zuo dan gu ge 。
    shao ling mo ren zhe xian si ,cai bao jiang nai dan gu he 。
    zhou gang ling chi si hai fei ,xuan wang fen qi hui tian ge 。
    da kai ming tang shou chao he ,zhu hou jian 珮ming xiang mo 。
    sou yu qi yang cheng xiong jun ,mo li qin shou jie zhe luo 。
    juan gong le cheng gao mo shi ,zao dan zuo gu hui cuo e 。
    cong chen cai yi xian di yi ,jian shua zhuan ke liu shan a 。
    yu lin ri jiu ye huo liao ,gui wu shou hu fan hui a 。
    gong cong he chu de zhi ben ,hao fa jin bei mo cha e 。
    ci yan yi mi dou nan xiao ,zi ti bu lei li yu ke 。
    nian shen qi mian you que hua ,kuai jian zhuo duan sheng jiao tuo 。
    luan xiang feng zhu zhong xian xia ,shan hu bi shu jiao zhi ke 。
    jin sheng tie suo suo niu zhuang ,gu ding yue shui long teng suo 。
    lou ru bian shi bu shou ru ,er ya bian pai mo wei she 。
    kong zi xi hang bu dao qin ,ji zhi xing su wei xi e 。
    jie yu hao gu sheng ku wan ,dui ci ti lei shuang pang duo 。
    yi xi chu meng bo shi zheng ,ji nian shi gai chen yuan he 。
    gu ren cong jun zai you fu ,wei wo du liang jue jiu ke 。
    zhuo guan mu yu gao ji jiu ,ru ci zhi bao cun qi duo 。
    zhan bao xi guo ke li zhi ,shi gu zhi zai shu jia tuo 。
    jian zhu tai miao bi gao ding ,guang jia qi zhi bai bei guo 。
    sheng en re hu liu tai xue ,zhu sheng jiang jie de qie cuo 。
    guan jing hong dou shang tian yan ,zuo jian ju guo lai ben bo 。
    wan tai ti xian lou jie jiao ,an zhi tuo tie ping bu po 。
    da sha shen yan yu gai fu ,jing li jiu yuan ji mo tuo 。
    zhong chao da guan lao yu shi ,ju ken gan ji tu an e 。
    mu tong qiao huo niu li jiao ,shei fu zhe shou wei ma sa 。
    ri xiao yue shuo jiu mai mei ,liu nian xi gu kong yin e 。
    xi zhi su shu chen zi mei ,shu zhi shang ke bo bai e 。
    ji zhou ba dai zheng zhan ba ,mo ren shou she li ze na 。
    fang jin tai ping ri mo shi ,bing ren ru shu chong qiu ke 。
    an neng yi ci shang lun lie ,yuan jie bian kou ru xuan he 。
    dan gu zhi ge zhi yu ci ,wu hu wu yi ji cuo tuo 。

    【zhu shi 】:

    luan :

    ①chuan shui zhong feng huang yi lei de diao 。《shan hai jing ·da huang na jing 》:“yuan you ge wu zhi diao ,luan diao zi ge ,feng diao zi wu 。”(yuan :zhu ci 。)②che ling 。hou zuo “luan ”。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“jian hua qi ,ming yu luan 。”③luan che 。xin qi ji 《jiang shen zi 》:“yu xiao sheng yuan yi can luan 。”

    xiang :

    ①diao zhan chi hui xuan 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“piao yao hu gao xiang 。”②fei 。qu yuan 《yuan you 》:“luan diao xuan zhu er xiang fei 。”③hang you 。cao zhi 《tai shan liang fu hang 》:“chai men he xiao tiao ,hu tu xiang wo yu 。”④qi zhi 。mi heng 《ying wu fu 》:“fei bu wang ji ,xiang bi ze lin 。”⑤tong “xiang ”。xiang jin 。《han shu ·xi yu chuan xu 》:“ji tu de shan chuan ,wang hou hu shu ,dao li yuan jin xiang shi yi 。”

    feng :

    ①feng huang 。gu dai chuan shui zhong de shen rui zhi diao 。xiong chen feng ,ci chen huang 。《shi jing ·da ya ·juan a 》:“feng huang ming yi ,yu bi gao gang 。”②bi yu sheng de zhi ren 。《lun yu ·wei zi 》:“feng xi feng xi ,he de zhi cui 。”③jie yu di wang 。li shang yin 《meng ling hu xue shi 》:“feng zhao cai cheng dang zhi gui 。”

    zhu :

    diao fei 。《chu ci ·yuan you 》:“luan (luán)diao xuan zhu er xiang fei 。”(luan diao :chuan shui zhong xiang feng huang de yi chong diao 。xuan :gao 。)

    zhong :

    ①zhong ren ;zhong ren de 。《zuo chuan ·xiang gong shi nian 》:“zhong nu nan fan 。”②zhong duo ;hen duo 。《xun zi ·quan xue 》:“shu cheng yin er zhong diao xi yan 。”③yi ban de ;pu tong 。《shi ji ·feng chan shu 》:“ding da yi yu zhong ding 。”

    xian :

    ①shen xian 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“shan bu zai gao ,you xian ze ming 。”②zhi xiu lian cheng xian 。《lun heng ·dao xu 》:“wu mo bu si ,ren an neng xian 。”③zhi gao ya er chao chu fan su de ren 。du mu 《chun ri cha shan bing bu yin jiu yin cheng bin ke 》:“shei zhi bing tai shou ,you de zuo cha xian 。”④fei tong fan xiang de 。hong 昇《chang sheng dian ·tou qu 》:“qia chen an han gong xian le sheng sheng 。”⑤chen yu dao jiao you guan de ren huo shi wu 。⑥dui ren si de jing chen 。han yu 《da hang huang tai hou wan ge ci san shou 》zhi san :“yun sui xian yu yuan ,feng zhu sheng qing ai 。”(xian yu :xian jia 。sheng :zhi huang di 。)⑦qing song ;zi zai 。du fu 《lan jing cheng bai zhong cheng 》:“hang chi geng jiao xian 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    shan :

    ①[shan shan ]1. [ni ]xing rong yu pei zhuang ji de sheng yin 。du fu 《zheng fu ma zhai yan dong zhong 》:“shi wen za pei sheng ~~。”2. [xing ] tong “shan shan ”。bu lv huan man 。song yi ming 《li shi shi wai chuan 》:“liang jiu ,jian lao yong yi ji ~~er lai 。”②[ming ][shan hu ]yi chong qiang chang dong wu “shan hu chong ”suo fen bi de dan hui zhi gu ge 。xing zhuang xiang shu zhi ,duo wei gong se ,chan yu re dai hai xiang zhong ,ke gong wan shang ,ye ke zuo zhuang shi pin 。zuo sai 《wu dou fu 》:“~~you mao er ling long 。”

    hu :

    gu dai zong miao zhong cheng shu ji de li qi 。《li ji ·ming tang wei 》:“xia hou shi zhi si lian ,yan zhi liu hu 。”(lian :tong “lian ”,cheng shu ji de li qi 。)[hu lian ]bi yu ke bao gui de ren cai 。《lun yu ·gong ye chang 》:“zi gong wen yue :‘ci ye he ru ?’zi yue :‘nv ,qi ye 。’yue :‘he qi ye ?’yue :‘hu lian ye 。’”(zi gong :duan mu ci ,zi zi gong 。nv rǔ:ni 。)

    bi :

    ①qing lu se de yu dan 。《zhuang zi ·wai wu 》:“chang hong si yu shu ,cang ji xie san nian er hua wei bi 。”②qing lu se 。song ·fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“shang xia tian guang ,yi bi mo qing 。”

    shu :

    ①shu mu 。《li ji ·ji yi 》:“shu mu yi shi fa yan 。”(yi shi :an shi ,kuo shi 。)②chong zhi 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“mo she wo shu qi 。”(qi :yi chong shu 。)③pei yang ren cai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“wu wen zi shan shu ren 。”④shu li ;jian li 。《hou han shu ·huan bin chuan 》:“nai gong shu bei er song yan 。”⑤liang ci 。《ji min yao shu ·xu 》:“chong gan ju qian shu 。”⑥men bing feng 。《li ji ·jiao te sheng 》:“tai men er lv shu 。”

    jiao :

    ①jiao cha ;jiao cuo 。《kong zi jia yu ·zhi sai 》:“ting ren jiao bing 。”《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing (jīng)bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”(jing :qi 。shi :jian 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :tong “na ”。)②jie jiao ;jiao wang 。《lun yu ·xue er 》:“yu peng you jiao er bu xin hu ?”(xin :cheng shi 。)《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“shou ji jiao li 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cu xiang yu huan ,wei wen geng zhi jiao 。”(cu :zhong yu 。)《fa yan ·xiu shen 》:“shang jiao bu chan ,xia jiao bu jiao ,ze ke yi you wei yi 。”(you wei :you zuo wei 。)③jiao qing ;you yi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fu xiang shou zhi yu xiang qi yi yuan yi ,ju jun zi zhi jiao dan re shui ,xiao ren zhi jiao gan re li 。”《hou han shu ·cui yin chuan 》:“jiao jian er yan shen zhe ,yu ye 。”④shi jian huo de ou xiang lian jie 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“ji jiu yue 、shi yue zhi jiao hu ?”⑤jiao pei 。《liao zhai zhi yi ·dong sheng 》:“meng yu nv jiao 。”⑥fu ci 。1.ju ;tong shi 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“(qin jun yu jin jun )nai jie chu zhan ,jiao sui 。”(sui :tui jun 。)2. hu xiang 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“zhou 、zheng jiao zhi 。wang zi hu wei zhi yu zheng ,zheng gong zi zhi yu zhou 。”(zhi :ren zhi 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“liang guo jiao zheng ,ji shi bu liang li 。”《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju ju mo cheng zhi guo ,jiao you chen wang zhi ming 。”⑦tong “jiao ”。《han shu ·gao di ji shang 》:“ze jian jiao long yu shang 。”⑧tong “jiao ”。shi 。cen can 《tan bai fa 》:“bai fa sheng pian su ,jiao ren bu nai he 。”

    zhi :

    ①zhi tiao 。《zhuang zi ·shan mu 》:“jian da mu zhi xie cheng mao 。”du fu 《jiang pan du bu xun hua 》:“qian duo mo duo ya zhi di 。”②qi chu de ,fen zhi 。《zhuang zi ·pian mu 》:“pian mu zhi zhi chu hu xing zai 。”(pian mu :mu zhi yu di er zhi lian sheng 。)《lv shi chun qiu ·shen hang 》:“jin sha cui zhu zhi qi zi ji zhi shu 。”③zhi ti ;si zhi 。《lv shi chun qiu · huan dao 》:“gan er bu zhi ,ze xing ti si zhi bu shi yi 。”④zhi cheng ;zhi chi 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“cai 、wei bu zhi ,gu jiang xian ben 。”⑤di yu ;kang ju 。《xin xu ·shan mou shang 》:“zu yi zhi yu qin 。”⑥liang ci 。[zhi wu ]1.kang ju 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhu jiang jie she fu ,mo gan zhi wu 。”2.zhi cheng 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“yi mu wei yuan ji ,ling hu xiang zhi wu 。”fei chang 《hua guang sheng zhong ye wen cheng wai dao yi 》:“bin yao jiu zhi hua 。”bai ju yi 《chang hen ge 》:“li hua yi zhi chun dai yu 。”

    zhi ke :

    cao mu de zhi gan 。《jin shu ·dan bao chuan 》:“gao er che hu ,~~fu shu 。”

    ke :

    ①fu bing 。《shi jing ·bin feng ·fa ke 》:“fa ke fa ke ,ji ze bu yuan 。”(wei kan fa fu bing ,shou zhong de fu bing jiu shi bang yang ,bu bi yuan qiu 。)②cao mu de zhi jing 。《li ji ·li qi 》:“gu guan si shi er bu gai ke yi xie 。”《jin shu ·dan chong chuan 》:“(shan hu shu )gao er che hu ,zhi ke fu shu 。”(fu shu :fan mao fen pi 。)du fu 《gu bai hang 》:“ke ru qing tong gen ru dan 。”