- 繁体
- 简体
- 拼音
-
其氣芳以烈,厥味和而辛。
“其氣芳以烈,厥味和而辛。”詩句出處:《依韻答提刑張太博嘗新醖》;是宋朝詩人范仲淹的作品。
南陽本佳處,偶得作守臣。
地與汝填近,古來風化純。
當官一無術,易易復循循。
長使下情達,窮民奚不伸。
此外更何事,優遊款嘉賓。
時得一笑會,恨無千日醇。
客有多聞者,密法為我陳。
自言此靈物,盡心妙始臻。
非徒水泉潔,大要麹檗均。
暄涼體四時,日月周數旬。
其氣芳以烈,厥味和而辛。
涓涓滴小槽,清光能照人。
固可奉宗廟,宜能格天神。
我姑酌金壘,駐此席上珍。
況有百花洲,水木長時新。
煙姿藏碧塢,柳杪見朱闉。
兩兩鳧雁侶,依依江海瀕。
晚光倒晚影,一川無一塵。
悠悠乘畫舸,坦坦解朝紳。
綠陰承作蓋,芳草就為茵。
引此杯中物,獻酬交錯頻。
禮俗重三爵,今乃不記巡。
大言出物表,本性還天真。
或落孟嘉帽,或拋陶令巾。
吾非葛天氏,誰為劉伯倫。
大使達觀者,與予日相親。
作詩美嘉會,調高繼無因。
但願天下樂,一若樽前身。
長戴堯舜主,盡作羲黃民。
耕田與鑿井,熙熙千萬春。【註釋】:
其:
(一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)氣:
①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”芳:
①花草的香味。《楚辭·九章·悲回風》:“蘭芷幽而獨芳。”又泛指香氣。《新語·術事》:“有女而無芳澤之飾。”②花草。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮,唯昭質其猶未虧。”③美好;好。傅山《乙酉歲除八絕句》:“摩雲即有回陽雁,寄得南枝芳信無?”(陽:指衡陽。)④賢德的人。屈原《離騷》:“昔三後之純粹兮,固眾芳之所在。”⑤通“房”,草木結果實的子房。《呂氏春秋·審時》:“先時者,莖葉帶芒以短衡,穗巨而芳奪。”以:
①任用;使用。《楚辭·九章·涉江》:“忠不必用兮,賢不必以。”②緣故;原因。《詩經·邶風·旄丘》:“何其久也,必有以也。”③認為。《戰國策·齊策一》:“皆以美於徐公。”④介詞。1. 表示使用的對象。用;拿。《韓非子·難一》:“以子之矛陷子之楯,何如?”(陷:戳穿。)2.表示動作的涉及對象。與;同。《儀禮·鄉射禮》:“主人以賓三揖。”3. 表示動作的原因。因;因為。《史記·孫子吳起列傳》:“孫臏以此名顯天下。”4.表示動作的方式和依憑。憑借……身份;按照。《論語·學而》:“使民以時。”(使:役使。)5.表示動作的時間。在;於。《呂氏春秋·孟春》:“天子乃以元日祈谷於上帝。”(元日:吉日。)6. 表示動作的目的。曹操《步出夏門行》:“東臨碣石,以觀滄海。”⑤連詞。1.表示並列、相承等關系。相當於“而”。《史記·仲尼弟子列傳》:“城高以厚,地廣以深。”《國語·晉語四》:“狐偃,其舅也,而惠以有謀。”(惠:通“慧”。聰明。)2. 表示目的。為瞭;以便。《戰國策·東周策》:“秦假道於周以伐韓。”(假道:借路。)⑥助詞。用在往、來、上、下、內、外、前、後、左、右、東、西、南、北等方位詞前,表示對方位、時間、數量的限制。《呂氏春秋 · 上農》:“凡民自七尺以上,屬諸三官。”(三官:指農工商三種職業。)⑦通“已”。1.已經。《三國志·魏志·杜襲傳》:“吾計以定。”2.停止。《孟子·梁惠王上》:“無以,則王乎?”烈:
①火勢猛。《左傳·昭公二十年》:“夫火烈,民望而畏之,故鮮(xiǎn)死也。”(鮮:很少。)②猛烈;強烈。沈約《連珠》:“臣聞烈風雖震,不斷蔓草之根。”《淮南子·齊俗》:“曾參之養親也,若事嚴主烈君。”③香味濃鬱。《呂氏春秋·盡數》:“凡食,無以烈味重酒。”④焚燒;燃燒。《孟子· 滕文公上》:“益烈山澤而焚之。”(益:遠古人名。)⑤光明;顯赫。何晏《景福殿賦》:“烈若鉤星在漢。”陸雲《吳故丞相陸公誄》:“我有烈武,如震如霆。”(烈武:顯赫的武功。)⑥威武;威力。劉劭《人物志·八觀》:“是故骨直氣清,則休名生焉;氣清力勁,則烈名生焉。”(休:美。)歐陽修《秋聲賦》:“其所以摧敗零落者,乃一氣之餘烈。”⑦剛烈;堅貞。陳琳《檄吳將校部曲文》:“凡此之輩數百人,皆忠壯果烈,有智有仁。”⑧事業;功業。傅亮《為宋公修張良廟教》:“抒懷古之情,存不刊之烈。”(刊:磨滅。)賈誼《過秦論》:“及至始皇,奮六世之馀烈。”⑨通“列”。行列。《詩經·鄭風·大叔於田》:“叔在藪(sǒu),火烈具舉。”(藪:草木茂盛的沼澤。)[烈士]指建功立業、重義輕利的人。楊炯《上騎都尉高則神道碑》:“烈士徇(xùn)名,不受黃金之賞。”(徇:求。)厥:
①石。《荀子·大略》:“和之璧,井裡之厥也。”(和之璧:和氏璧。)②代詞。其。《尚書·禹貢》:“厥土惟黃壤。”蘇洵《六國論》:“思厥先祖父,暴霜露,斬荊棘,以有尺寸之地。”③副詞。乃;才。司馬遷《報任安書》:“屈原放逐,乃賦《離騷》;左丘失明,厥有《國語》。”(賦:創作。)④通“橛”。樹樁。《莊子·達生》:“吾處身也,若厥株拘。”(株拘:指樹根盤錯。)⑤通“掘”。挖掘。《山海經·海外北經》:“禹厥之三仞。”(仞:八尺,或七尺。)⑥昏厥。《素問·生氣通天》:“使人薄厥。”⑦病名。《傷寒論·辨少陰病脈證並治》:“手足厥逆,脈微欲絕。”味:
①食物的味道。《論語·述而》:“子在齊聞韶,三月不知肉味。”②食物;菜肴。杜甫《客至》:“盤飧市遠無兼味。”③氣味。杜甫《謝嚴中丞送青城山道士乳酒一瓶》:“山瓶乳酒下青雲,氣味濃香幸見分。”(嚴中丞:嚴武。)④意義;旨趣。柳永《蝶戀花》:“強樂還無味。”⑤辨別味道。《荀子·哀公》:“非口不能味也。”⑥體味;體會。《文心雕龍·情采》:“繁采寡情,味之必厭。”和:
(一)①諧和; 協調。《詩經·小雅·賓之初筵》:“籥(yuè)舞笙鼓,樂既和奏。”(籥:古管樂器。)引申為安適、平和。《戰國策·趙策四》:“老臣今者殊不欲食,乃自強(qiǎng)步,日三四裡,少(shāo)耆(shì)食,和於身也。”(殊:很。強:勉強。耆:同“嗜”。)《呂氏春秋·達鬱》:“心志欲其和也。”②謙和;平和。《史記·魏公子列傳》:“公子顏色愈和。”③和睦;融洽。范仲淹《嶽陽樓記》:“政通人和,百廢俱興。”④和解;講和;和好。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“西和諸戎,南撫夷越。”(戎:古時對我國西部各民族的稱呼。夷越:古時泛指我國南方的各民族。)《孫子·行軍》:“無約而請和者,謀也。”⑤調和;調節。《呂氏春秋· 貴公》:“陰陽之和,不長一類。”⑥溫暖。范仲淹《嶽陽樓記》:“春和景明,波瀾不興,上下天光,一碧萬頃。”⑦連帶;伴隨。杜荀鶴《山中寡婦》:“時挑野菜和根煮。”⑧車鈴。傅玄《良馬賦》:“結以輊(zhì)軒,節以和鈴。”(輊:車前低後高。軒:車前高後低。節:節奏。)《左傳·桓公二年》:“錫鸞和鈴。”(分別為四種鈴,懸掛在車的不同部位。)⑨古代樂器名。即一種小笙。《儀禮· 鄉射禮》:“三笙一和而成聲。” (二)huò 攙合。沈括《夢溪筆談·活版》:“其上以松脂、臘和紙灰之類冒之。”(冒:蒙蓋。)而:
①第二人稱代詞,相當於“你”、“你的”。《左傳·昭公二十年》:“餘知而無罪也。”②連詞。1.表示並列或聯合關系,相當於“和”、“與”、“並且”。《論語·述而》:“子溫而厲,威而不猛,恭而安。”2.表示承接。連接兩個謂語。a.動作前後相繼。蘇軾《喜雨亭記》:“於是舉酒於亭上,以屬客而告之曰。”(屬:同“囑”。)b.相當於“則”、“就”。《國語·楚語下》:“夫民心之慍也,若防大川焉,潰而所犯必多矣。”(潰:決堤。犯:危害。)3. 表示轉折,相當於“卻”、“然而”。《荀子·勸學》:“青出於藍而勝於藍。”4. 表示因果,相當於“因而”、“所以”。《說苑·修文》:“情動於中,而形於聲。”(中:心中。)5.連接分句,表示假設關系或引出進一層意思。《左傳·襄公三十年》:“子產而死,誰其嗣之?”(嗣:繼承。)6.將修飾語連接到動詞上。柳宗元《捕蛇者說》:“吾恂恂而起。”(恂恂:緊張而擔心。)③語氣詞。用於句末表示感嘆語氣。《詩經·齊風·著》:“俟我於堂乎而。”(俟:等候。)《論語·微子》:“已而已而! 今之從政者殆而!”(殆:危險。)④通“能”。能夠。《莊子·逍遙遊》:“德合一君,而征一國。”《淮南子·原道》:“行柔而剛,用弱而強。”[而已]助詞,猶罷瞭。《漢書·藝文志》:“諸子十傢,其可觀者九傢而已。”辛:
①辣味。《荀子·正名》:“甘苦咸淡酸奇味以口異。”②勞苦;辛苦。李白《陳情贈友人》:“自古多艱辛。”③悲傷。《紅樓夢》第一回:“滿紙荒唐言,一把辛酸淚。”④天幹第八位。《左傳·隱公元年》:“五月辛醜,大叔出奔共。” -
其气芳以烈,厥味和而辛。
“其气芳以烈,厥味和而辛。”诗句出处:《依韵答提刑张太博尝新醖》;是宋朝诗人范仲淹的作品。
南阳本佳处,偶得作守臣。
地与汝填近,古来风化纯。
当官一无术,易易复循循。
长使下情达,穷民奚不伸。
此外更何事,优游款嘉宾。
时得一笑会,恨无千日醇。
客有多闻者,密法为我陈。
自言此灵物,尽心妙始臻。
非徒水泉洁,大要麹檗均。
暄凉体四时,日月周数旬。
其气芳以烈,厥味和而辛。
涓涓滴小槽,清光能照人。
固可奉宗庙,宜能格天神。
我姑酌金垒,驻此席上珍。
况有百花洲,水木长时新。
烟姿藏碧坞,柳杪见朱闉。
两两凫雁侣,依依江海濒。
晚光倒晚影,一川无一尘。
悠悠乘画舸,坦坦解朝绅。
绿阴承作盖,芳草就为茵。
引此杯中物,献酬交错频。
礼俗重三爵,今乃不记巡。
大言出物表,本性还天真。
或落孟嘉帽,或抛陶令巾。
吾非葛天氏,谁为刘伯伦。
大使达观者,与予日相亲。
作诗美嘉会,调高继无因。
但愿天下乐,一若樽前身。
长戴尧舜主,尽作羲黄民。
耕田与凿井,熙熙千万春。【注释】:
其:
(一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)气:
①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”芳:
①花草的香味。《楚辞·九章·悲回风》:“兰芷幽而独芳。”又泛指香气。《新语·术事》:“有女而无芳泽之饰。”②花草。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮,唯昭质其犹未亏。”③美好;好。傅山《乙酉岁除八绝句》:“摩云即有回阳雁,寄得南枝芳信无?”(阳:指衡阳。)④贤德的人。屈原《离骚》:“昔三后之纯粹兮,固众芳之所在。”⑤通“房”,草木结果实的子房。《吕氏春秋·审时》:“先时者,茎叶带芒以短衡,穗巨而芳夺。”以:
①任用;使用。《楚辞·九章·涉江》:“忠不必用兮,贤不必以。”②缘故;原因。《诗经·邶风·旄丘》:“何其久也,必有以也。”③认为。《战国策·齐策一》:“皆以美于徐公。”④介词。1. 表示使用的对象。用;拿。《韩非子·难一》:“以子之矛陷子之楯,何如?”(陷:戳穿。)2.表示动作的涉及对象。与;同。《仪礼·乡射礼》:“主人以宾三揖。”3. 表示动作的原因。因;因为。《史记·孙子吴起列传》:“孙膑以此名显天下。”4.表示动作的方式和依凭。凭借……身份;按照。《论语·学而》:“使民以时。”(使:役使。)5.表示动作的时间。在;于。《吕氏春秋·孟春》:“天子乃以元日祈谷于上帝。”(元日:吉日。)6. 表示动作的目的。曹操《步出夏门行》:“东临碣石,以观沧海。”⑤连词。1.表示并列、相承等关系。相当于“而”。《史记·仲尼弟子列传》:“城高以厚,地广以深。”《国语·晋语四》:“狐偃,其舅也,而惠以有谋。”(惠:通“慧”。聪明。)2. 表示目的。为了;以便。《战国策·东周策》:“秦假道于周以伐韩。”(假道:借路。)⑥助词。用在往、来、上、下、内、外、前、后、左、右、东、西、南、北等方位词前,表示对方位、时间、数量的限制。《吕氏春秋 · 上农》:“凡民自七尺以上,属诸三官。”(三官:指农工商三种职业。)⑦通“已”。1.已经。《三国志·魏志·杜袭传》:“吾计以定。”2.停止。《孟子·梁惠王上》:“无以,则王乎?”烈:
①火势猛。《左传·昭公二十年》:“夫火烈,民望而畏之,故鲜(xiǎn)死也。”(鲜:很少。)②猛烈;强烈。沈约《连珠》:“臣闻烈风虽震,不断蔓草之根。”《淮南子·齐俗》:“曾参之养亲也,若事严主烈君。”③香味浓郁。《吕氏春秋·尽数》:“凡食,无以烈味重酒。”④焚烧;燃烧。《孟子· 滕文公上》:“益烈山泽而焚之。”(益:远古人名。)⑤光明;显赫。何晏《景福殿赋》:“烈若钩星在汉。”陆云《吴故丞相陆公诔》:“我有烈武,如震如霆。”(烈武:显赫的武功。)⑥威武;威力。刘劭《人物志·八观》:“是故骨直气清,则休名生焉;气清力劲,则烈名生焉。”(休:美。)欧阳修《秋声赋》:“其所以摧败零落者,乃一气之余烈。”⑦刚烈;坚贞。陈琳《檄吴将校部曲文》:“凡此之辈数百人,皆忠壮果烈,有智有仁。”⑧事业;功业。傅亮《为宋公修张良庙教》:“抒怀古之情,存不刊之烈。”(刊:磨灭。)贾谊《过秦论》:“及至始皇,奋六世之馀烈。”⑨通“列”。行列。《诗经·郑风·大叔于田》:“叔在薮(sǒu),火烈具举。”(薮:草木茂盛的沼泽。)[烈士]指建功立业、重义轻利的人。杨炯《上骑都尉高则神道碑》:“烈士徇(xùn)名,不受黄金之赏。”(徇:求。)厥:
①石。《荀子·大略》:“和之璧,井里之厥也。”(和之璧:和氏璧。)②代词。其。《尚书·禹贡》:“厥土惟黄壤。”苏洵《六国论》:“思厥先祖父,暴霜露,斩荆棘,以有尺寸之地。”③副词。乃;才。司马迁《报任安书》:“屈原放逐,乃赋《离骚》;左丘失明,厥有《国语》。”(赋:创作。)④通“橛”。树桩。《庄子·达生》:“吾处身也,若厥株拘。”(株拘:指树根盘错。)⑤通“掘”。挖掘。《山海经·海外北经》:“禹厥之三仞。”(仞:八尺,或七尺。)⑥昏厥。《素问·生气通天》:“使人薄厥。”⑦病名。《伤寒论·辨少阴病脉证并治》:“手足厥逆,脉微欲绝。”味:
①食物的味道。《论语·述而》:“子在齐闻韶,三月不知肉味。”②食物;菜肴。杜甫《客至》:“盘飧市远无兼味。”③气味。杜甫《谢严中丞送青城山道士乳酒一瓶》:“山瓶乳酒下青云,气味浓香幸见分。”(严中丞:严武。)④意义;旨趣。柳永《蝶恋花》:“强乐还无味。”⑤辨别味道。《荀子·哀公》:“非口不能味也。”⑥体味;体会。《文心雕龙·情采》:“繁采寡情,味之必厌。”和:
(一)①谐和; 协调。《诗经·小雅·宾之初筵》:“籥(yuè)舞笙鼓,乐既和奏。”(籥:古管乐器。)引申为安适、平和。《战国策·赵策四》:“老臣今者殊不欲食,乃自强(qiǎng)步,日三四里,少(shāo)耆(shì)食,和于身也。”(殊:很。强:勉强。耆:同“嗜”。)《吕氏春秋·达郁》:“心志欲其和也。”②谦和;平和。《史记·魏公子列传》:“公子颜色愈和。”③和睦;融洽。范仲淹《岳阳楼记》:“政通人和,百废俱兴。”④和解;讲和;和好。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“西和诸戎,南抚夷越。”(戎:古时对我国西部各民族的称呼。夷越:古时泛指我国南方的各民族。)《孙子·行军》:“无约而请和者,谋也。”⑤调和;调节。《吕氏春秋· 贵公》:“阴阳之和,不长一类。”⑥温暖。范仲淹《岳阳楼记》:“春和景明,波澜不兴,上下天光,一碧万顷。”⑦连带;伴随。杜荀鹤《山中寡妇》:“时挑野菜和根煮。”⑧车铃。傅玄《良马赋》:“结以轾(zhì)轩,节以和铃。”(轾:车前低后高。轩:车前高后低。节:节奏。)《左传·桓公二年》:“锡鸾和铃。”(分别为四种铃,悬挂在车的不同部位。)⑨古代乐器名。即一种小笙。《仪礼· 乡射礼》:“三笙一和而成声。” (二)huò 搀合。沈括《梦溪笔谈·活版》:“其上以松脂、腊和纸灰之类冒之。”(冒:蒙盖。)而:
①第二人称代词,相当于“你”、“你的”。《左传·昭公二十年》:“余知而无罪也。”②连词。1.表示并列或联合关系,相当于“和”、“与”、“并且”。《论语·述而》:“子温而厉,威而不猛,恭而安。”2.表示承接。连接两个谓语。a.动作前后相继。苏轼《喜雨亭记》:“于是举酒于亭上,以属客而告之曰。”(属:同“嘱”。)b.相当于“则”、“就”。《国语·楚语下》:“夫民心之愠也,若防大川焉,溃而所犯必多矣。”(溃:决堤。犯:危害。)3. 表示转折,相当于“却”、“然而”。《荀子·劝学》:“青出于蓝而胜于蓝。”4. 表示因果,相当于“因而”、“所以”。《说苑·修文》:“情动于中,而形于声。”(中:心中。)5.连接分句,表示假设关系或引出进一层意思。《左传·襄公三十年》:“子产而死,谁其嗣之?”(嗣:继承。)6.将修饰语连接到动词上。柳宗元《捕蛇者说》:“吾恂恂而起。”(恂恂:紧张而担心。)③语气词。用于句末表示感叹语气。《诗经·齐风·著》:“俟我于堂乎而。”(俟:等候。)《论语·微子》:“已而已而! 今之从政者殆而!”(殆:危险。)④通“能”。能够。《庄子·逍遥游》:“德合一君,而征一国。”《淮南子·原道》:“行柔而刚,用弱而强。”[而已]助词,犹罢了。《汉书·艺文志》:“诸子十家,其可观者九家而已。”辛:
①辣味。《荀子·正名》:“甘苦咸淡酸奇味以口异。”②劳苦;辛苦。李白《陈情赠友人》:“自古多艰辛。”③悲伤。《红楼梦》第一回:“满纸荒唐言,一把辛酸泪。”④天干第八位。《左传·隐公元年》:“五月辛丑,大叔出奔共。” -
ji qi fang yi lie ,jue wei he er xin 。
“ji qi fang yi lie ,jue wei he er xin 。”shi gou chu chu :《yi yun da di xing zhang tai bo chang xin yun 》;shi song chao shi ren fan zhong yan de zuo pin 。
na yang ben jia chu ,ou de zuo shou chen 。
de yu ru tian jin ,gu lai feng hua chun 。
dang guan yi mo shu ,yi yi fu xun xun 。
chang shi xia qing da ,qiong min xi bu shen 。
ci wai geng he shi ,you you kuan jia bin 。
shi de yi xiao hui ,hen mo qian ri chun 。
ke you duo wen zhe ,mi fa wei wo chen 。
zi yan ci ling wu ,jin xin miao shi zhen 。
fei tu shui quan jie ,da yao qu bo jun 。
xuan liang ti si shi ,ri yue zhou shu xun 。
ji qi fang yi lie ,jue wei he er xin 。
juan juan di xiao cao ,qing guang neng zhao ren 。
gu ke feng zong miao ,yi neng ge tian shen 。
wo gu zhuo jin lei ,zhu ci xi shang zhen 。
kuang you bai hua zhou ,shui mu chang shi xin 。
yan zi cang bi wu ,liu miao jian zhu yin 。
liang liang fu yan lv ,yi yi jiang hai bin 。
wan guang dao wan ying ,yi chuan mo yi chen 。
you you cheng hua ge ,tan tan jie chao shen 。
lu yin cheng zuo gai ,fang cao jiu wei yin 。
yin ci bei zhong wu ,suo chou jiao cuo pin 。
li su chong san jue ,jin nai bu ji xun 。
da yan chu wu biao ,ben xing hai tian zhen 。
huo la meng jia mao ,huo pao tao ling jin 。
wu fei ge tian shi ,shei wei liu bai lun 。
da shi da guan zhe ,yu yu ri xiang qin 。
zuo shi mei jia hui ,diao gao ji mo yin 。
dan yuan tian xia le ,yi re zun qian shen 。
chang dai yao shun zhu ,jin zuo xi huang min 。
geng tian yu zao jing ,xi xi qian mo chun 。【zhu shi 】:
ji :
(yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)qi :
①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”fang :
①hua cao de xiang wei 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“lan zhi you er du fang 。”you fan zhi xiang qi 。《xin yu ·shu shi 》:“you nv er mo fang ze zhi shi 。”②hua cao 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi ,wei zhao zhi ji you wei kui 。”③mei hao ;hao 。fu shan 《yi you sui chu ba jue gou 》:“ma yun ji you hui yang yan ,ji de na zhi fang xin mo ?”(yang :zhi heng yang 。)④xian de de ren 。qu yuan 《li sao 》:“xi san hou zhi chun cui xi ,gu zhong fang zhi suo zai 。”⑤tong “fang ”,cao mu jie guo shi de zi fang 。《lv shi chun qiu ·shen shi 》:“xian shi zhe ,jing xie dai mang yi duan heng ,sui ju er fang duo 。”yi :
①ren yong ;shi yong 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“zhong bu bi yong xi ,xian bu bi yi 。”②yuan gu ;yuan yin 。《shi jing ·bei feng ·mao qiu 》:“he ji jiu ye ,bi you yi ye 。”③ren wei 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jie yi mei yu xu gong 。”④jie ci 。1. biao shi shi yong de dui xiang 。yong ;na 。《han fei zi ·nan yi 》:“yi zi zhi mao xian zi zhi dun ,he ru ?”(xian :chuo chuan 。)2.biao shi dong zuo de she ji dui xiang 。yu ;tong 。《yi li ·xiang she li 》:“zhu ren yi bin san yi 。”3. biao shi dong zuo de yuan yin 。yin ;yin wei 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“sun bin yi ci ming xian tian xia 。”4.biao shi dong zuo de fang shi he yi ping 。ping jie ……shen fen ;an zhao 。《lun yu ·xue er 》:“shi min yi shi 。”(shi :yi shi 。)5.biao shi dong zuo de shi jian 。zai ;yu 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“tian zi nai yi yuan ri qi gu yu shang di 。”(yuan ri :ji ri 。)6. biao shi dong zuo de mu de 。cao cao 《bu chu xia men hang 》:“dong lin jie dan ,yi guan cang hai 。”⑤lian ci 。1.biao shi bing lie 、xiang cheng deng guan ji 。xiang dang yu “er ”。《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“cheng gao yi hou ,de an yi shen 。”《guo yu ·jin yu si 》:“hu yan ,ji jiu ye ,er hui yi you mou 。”(hui :tong “hui ”。cong ming 。)2. biao shi mu de 。wei le ;yi bian 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“qin jia dao yu zhou yi fa han 。”(jia dao :jie lu 。)⑥zhu ci 。yong zai wang 、lai 、shang 、xia 、nei 、wai 、qian 、hou 、zuo 、you 、dong 、xi 、na 、bei deng fang wei ci qian ,biao shi dui fang wei 、shi jian 、shu liang de xian zhi 。《lv shi chun qiu · shang nong 》:“fan min zi qi che yi shang ,shu zhu san guan 。”(san guan :zhi nong gong shang san chong zhi ye 。)⑦tong “yi ”。1.yi jing 。《san guo zhi ·wei zhi ·du xi chuan 》:“wu ji yi ding 。”2.ting zhi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“mo yi ,ze wang hu ?”lie :
①huo shi meng 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“fu huo lie ,min wang er wei zhi ,gu xian (xiǎn)si ye 。”(xian :hen shao 。)②meng lie ;jiang lie 。shen yao 《lian zhu 》:“chen wen lie feng sui zhen ,bu duan man cao zhi gen 。”《huai na zi ·ji su 》:“ceng can zhi yang qin ye ,re shi yan zhu lie jun 。”③xiang wei nong yu 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“fan shi ,mo yi lie wei chong jiu 。”④fen shao ;ran shao 。《meng zi · teng wen gong shang 》:“yi lie shan ze er fen zhi 。”(yi :yuan gu ren ming 。)⑤guang ming ;xian he 。he yan 《jing fu dian fu 》:“lie re gou xing zai han 。”liu yun 《wu gu cheng xiang liu gong lei 》:“wo you lie wu ,ru zhen ru ting 。”(lie wu :xian he de wu gong 。)⑥wei wu ;wei li 。liu shao 《ren wu zhi ·ba guan 》:“shi gu gu zhi qi qing ,ze xiu ming sheng yan ;qi qing li jin ,ze lie ming sheng yan 。”(xiu :mei 。)ou yang xiu 《qiu sheng fu 》:“ji suo yi cui bai ling la zhe ,nai yi qi zhi yu lie 。”⑦gang lie ;jian zhen 。chen lin 《xi wu jiang jiao bu qu wen 》:“fan ci zhi bei shu bai ren ,jie zhong zhuang guo lie ,you zhi you ren 。”⑧shi ye ;gong ye 。fu liang 《wei song gong xiu zhang liang miao jiao 》:“shu huai gu zhi qing ,cun bu kan zhi lie 。”(kan :mo mie 。)gu yi 《guo qin lun 》:“ji zhi shi huang ,fen liu shi zhi yu lie 。”⑨tong “lie ”。hang lie 。《shi jing ·zheng feng ·da shu yu tian 》:“shu zai sou (sǒu),huo lie ju ju 。”(sou :cao mu mao cheng de zhao ze 。)[lie shi ]zhi jian gong li ye 、chong yi qing li de ren 。yang jiong 《shang ji dou wei gao ze shen dao bei 》:“lie shi xun (xùn)ming ,bu shou huang jin zhi shang 。”(xun :qiu 。)jue :
①dan 。《xun zi ·da lve 》:“he zhi bi ,jing li zhi jue ye 。”(he zhi bi :he shi bi 。)②dai ci 。ji 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu wei huang rang 。”su xun 《liu guo lun 》:“sai jue xian zu fu ,bao shuang lou ,zhan jing ji ,yi you che cun zhi de 。”③fu ci 。nai ;cai 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“qu yuan fang zhu ,nai fu 《li sao 》;zuo qiu shi ming ,jue you 《guo yu 》。”(fu :chuang zuo 。)④tong “jue ”。shu zhuang 。《zhuang zi ·da sheng 》:“wu chu shen ye ,re jue zhu ju 。”(zhu ju :zhi shu gen pan cuo 。)⑤tong “jue ”。wa jue 。《shan hai jing ·hai wai bei jing 》:“yu jue zhi san ren 。”(ren :ba che ,huo qi che 。)⑥hun jue 。《su wen ·sheng qi tong tian 》:“shi ren bao jue 。”⑦bing ming 。《shang han lun ·bian shao yin bing mai zheng bing zhi 》:“shou zu jue ni ,mai wei yu jue 。”wei :
①shi wu de wei dao 。《lun yu ·shu er 》:“zi zai ji wen shao ,san yue bu zhi rou wei 。”②shi wu ;cai yao 。du fu 《ke zhi 》:“pan sun shi yuan mo jian wei 。”③qi wei 。du fu 《xie yan zhong cheng song qing cheng shan dao shi ru jiu yi ping 》:“shan ping ru jiu xia qing yun ,qi wei nong xiang xing jian fen 。”(yan zhong cheng :yan wu 。)④yi yi ;zhi qu 。liu yong 《die lian hua 》:“jiang le hai mo wei 。”⑤bian bie wei dao 。《xun zi ·ai gong 》:“fei kou bu neng wei ye 。”⑥ti wei ;ti hui 。《wen xin diao long ·qing cai 》:“fan cai gua qing ,wei zhi bi ya 。”he :
(yi )①xie he ; xie diao 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“籥(yuè)wu sheng gu ,le ji he zou 。”(籥:gu guan le qi 。)yin shen wei an kuo 、ping he 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jin zhe shu bu yu shi ,nai zi jiang (qiǎng)bu ,ri san si li ,shao (shāo)qi (shì)shi ,he yu shen ye 。”(shu :hen 。jiang :mian jiang 。qi :tong “shi ”。)《lv shi chun qiu ·da yu 》:“xin zhi yu ji he ye 。”②qian he ;ping he 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“gong zi yan se yu he 。”③he mu ;rong qia 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“zheng tong ren he ,bai fei ju xing 。”④he jie ;jiang he ;he hao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xi he zhu rong ,na fu yi yue 。”(rong :gu shi dui wo guo xi bu ge min zu de chen hu 。yi yue :gu shi fan zhi wo guo na fang de ge min zu 。)《sun zi ·hang jun 》:“mo yao er qing he zhe ,mou ye 。”⑤diao he ;diao jie 。《lv shi chun qiu · gui gong 》:“yin yang zhi he ,bu chang yi lei 。”⑥wen nuan 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“chun he jing ming ,bo lan bu xing ,shang xia tian guang ,yi bi mo qing 。”⑦lian dai ;ban sui 。du xun he 《shan zhong gua fu 》:“shi tiao ye cai he gen zhu 。”⑧che ling 。fu xuan 《liang ma fu 》:“jie yi zhi (zhì)xuan ,jie yi he ling 。”(zhi :che qian di hou gao 。xuan :che qian gao hou di 。jie :jie zou 。)《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“xi luan he ling 。”(fen bie wei si chong ling ,xuan gua zai che de bu tong bu wei 。)⑨gu dai le qi ming 。ji yi chong xiao sheng 。《yi li · xiang she li 》:“san sheng yi he er cheng sheng 。” (er )huò chan ge 。shen gua 《meng xi bi tan ·huo ban 》:“ji shang yi song zhi 、la he zhi hui zhi lei mao zhi 。”(mao :meng gai 。)er :
①di er ren chen dai ci ,xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“yu zhi er mo zui ye 。”②lian ci 。1.biao shi bing lie huo lian ge guan ji ,xiang dang yu “he ”、“yu ”、“bing ju ”。《lun yu ·shu er 》:“zi wen er li ,wei er bu meng ,gong er an 。”2.biao shi cheng jie 。lian jie liang ge wei yu 。a.dong zuo qian hou xiang ji 。su shi 《xi yu ting ji 》:“yu shi ju jiu yu ting shang ,yi shu ke er gao zhi yue 。”(shu :tong “zhu ”。)b.xiang dang yu “ze ”、“jiu ”。《guo yu ·chu yu xia 》:“fu min xin zhi yun ye ,re fang da chuan yan ,hui er suo fan bi duo yi 。”(hui :jue di 。fan :wei hai 。)3. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”、“ran er ”。《xun zi ·quan xue 》:“qing chu yu lan er sheng yu lan 。”4. biao shi yin guo ,xiang dang yu “yin er ”、“suo yi ”。《shui yuan ·xiu wen 》:“qing dong yu zhong ,er xing yu sheng 。”(zhong :xin zhong 。)5.lian jie fen gou ,biao shi jia she guan ji huo yin chu jin yi ceng yi sai 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“zi chan er si ,shei ji si zhi ?”(si :ji cheng 。)6.jiang xiu shi yu lian jie dao dong ci shang 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“wu xun xun er qi 。”(xun xun :jin zhang er dan xin 。)③yu qi ci 。yong yu gou mo biao shi gan tan yu qi 。《shi jing ·ji feng ·zhe 》:“qi wo yu tang hu er 。”(qi :deng hou 。)《lun yu ·wei zi 》:“yi er yi er ! jin zhi cong zheng zhe dai er !”(dai :wei xian 。)④tong “neng ”。neng gou 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“de ge yi jun ,er zheng yi guo 。”《huai na zi ·yuan dao 》:“hang rou er gang ,yong ruo er jiang 。”[er yi ]zhu ci ,you ba le 。《han shu ·yi wen zhi 》:“zhu zi shi jia ,ji ke guan zhe jiu jia er yi 。”xin :
①la wei 。《xun zi ·zheng ming 》:“gan ku xian dan suan ji wei yi kou yi 。”②lao ku ;xin ku 。li bai 《chen qing zeng you ren 》:“zi gu duo jian xin 。”③bei shang 。《gong lou meng 》di yi hui :“man zhi huang tang yan ,yi ba xin suan lei 。”④tian gan di ba wei 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“wu yue xin chou ,da shu chu ben gong 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐