• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 虛徐五株態,側塞煩胸襟。

    “虛徐五株態,側塞煩胸襟。”詩句出處:《阻雨不得歸瀼西甘林》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    三伏適已過,驕陽化為霖。欲歸瀼西宅,阻此江浦深。
    壞舟百版坼,峻岸復萬尋。篙工初一棄,恐泥勞寸心。
    佇立東城隅,悵望高飛禽。草堂亂懸圃,不隔昆侖岑。
    昏渾衣裳外,曠絕同層陰。園甘長成時,三寸如黃金。
    諸侯舊上計,厥貢傾千林。邦人不足重,所迫豪吏侵。
    客居暫封殖,日夜偶瑤琴。虛徐五株態,側塞煩胸襟。
    焉得輟兩足,杖藜出嶇嶔。條流數翠實,偃息歸碧潯。
    拂拭烏皮幾,喜聞樵牧音。令兒快搔背,脫我頭上簪。

    【註釋】:

    虛:

    ①大土山。《詩經·鄘風·定之方中》:“升彼虛矣,以望楚矣。”②廢墟。《漢書·賈誼傳》:“凡十三歲,社稷為虛。”③集市。柳宗元《童區(ōu)寄傳》:“去逾四十裡之虛所賣之。”④空虛。《莊子·秋水》:“井蛙不可以語於海者,拘於虛也。”⑤空著。《戰國策·齊策四》:“梁王虛上位。”⑥虛假。《楚辭·九章·惜往日》:“聽讒人之虛辭。”⑦副詞。徒然,白白地。李商隱《安定城樓》:“賈生年少虛垂涕。”(賈生:漢代賈誼。)⑧指清靜無欲的內心境界。《老子》第十五章:“致虛極,守靜篤。”

    虛徐:

    ①從容,舒緩。杜牧《張好好》:“絳唇漸輕巧,雲步轉~~。”②盤旋的樣子。岑參《秋夕聽羅山人彈三峽流泉》:“演漾怨楚雲,~~韻秋煙。”③懷疑,疑惑。班固《幽通賦》:“承靈訓其~~兮,竚盤桓而且俟。”

    徐:

    ①緩慢;慢慢地。《莊子·天道》:“不徐不疾。”②古州名。古九州之一。在今江蘇長江以北和山東東南一帶。③古國名。西周初年,東夷之一的徐戎建立徐國。春秋時為吳國所滅。其地在今江蘇境內。

    五:

    ①基數,五。《孟子·梁惠王上》:“五畝之宅。”②表序數第五。李白《與史郎中欽聽黃鶴樓上吹笛》:“黃鶴樓中吹玉笛,江城五月落梅花。”③隊伍行列。後來寫作“伍”。《呂氏春秋·必己》:“孟賁過於河,先其五。”④我國民族音樂記音符號之一。

    株:

    ①露出地面的樹根。《韓非子·五蠹(dù)》:“田中有株,兔走觸株,折頸而死。”(五蠹:五害。走:跑。)②泛指草木。《易林·觀之巽》:“澤枯無魚,山童無株。”(童:禿。)③牽連;連累。張溥《五人墓碑記》:“卒以吾郡之發憤一擊,不敢復有株治。”(治:懲處。)④量詞。用於樹木,《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“成都有桑八百株。”

    態:

    ①情態;姿態;態度。屈原《離騷》:“餘不忍為此態也。”歐陽修《鳴鳩》:“君不見人心百態巧且艱,臨危利害兩相關。”②容貌;體態。宋玉《招魂》:“容態好比。”陳琳《柳賦》:“偉姿逸態,英艷妙奇。”[態度]舉止形貌。《荀子·修身》:“容貌態度、進退趨行,由禮則雅,不由禮則夷固僻違,庸眾而野。”(由:遵循。夷固:倨傲。僻違:邪僻悖理。庸:凡。)辛棄疾《探梅》:“更無花態度,全是雪精神。”

    側:

    ①旁邊。《商君書·修權》:“君好言,則毀譽之臣在側。”②斜向一邊。《戰國策·秦策一》:“妻側目而視,傾耳而聽。”③用同“仄(zè)”。

    塞:

    (一)①堵住;填塞。《詩經·豳風·七月》:“穹窒熏鼠,塞向墐戶。”(穹:窮;極。窒:堵塞。向:朝北的窗戶。墐:用泥塗塞。)《論衡· 自紀》:“閉目塞聰。”②障蔽;阻隔。《論語·八佾》:“邦君樹塞門。”③閉塞。韓愈《子產不毀鄉校頌》:“川不可防,言不可弭(mǐ)。上塞下聾,邦其傾矣。”(弭:止;息。)④抵償;補償。《漢書 · 於定國傳》:“今丞相、禦史,將欲何施以塞此咎?”⑤充滿。袁枚《黃生借書說》:“汗牛塞屋,富貴傢之書。”⑥誠實。《詩經·邶風·燕燕》:“其心塞淵。” (二)sài ①邊境上險要可做屏障的地方。《史記·淮陰侯列傳》:“夫銳氣挫於險塞。”②邊境;邊關。《淮南子·人間》:“近塞上之人有善術者。”③通“杚”。古代一種賭博遊戲。《莊子·駢拇》:“問谷奚事,則博塞以遊。”

    煩:

    ①煩躁;煩悶。《素問·調經論》:“血並於上,氣並於下,心煩惋善怒。”(惋:嘆恨。)②疲乏;疲勞。曹植《洛神賦》:“日既西傾,車殆馬煩。”張籍《寄韓愈》:“臨溪一盥濯,清去肢體煩。”③敬辭。相煩;麻煩。韓愈《詠燈花》:“更煩將喜事,來報主人公。”④繁多;繁雜。《尚書·說命中》:“禮煩則亂,事神則難。”《史通·表歷》:“文尚簡要,語惡煩蕪。”

    胸襟:

    胸懷,抱負。李白《贈崔侍禦》:“洛陽因劇孟,讬宿話~~。”


  • 虚徐五株态,侧塞烦胸襟。

    “虚徐五株态,侧塞烦胸襟。”诗句出处:《阻雨不得归瀼西甘林》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    三伏适已过,骄阳化为霖。欲归瀼西宅,阻此江浦深。
    坏舟百版坼,峻岸复万寻。篙工初一弃,恐泥劳寸心。
    伫立东城隅,怅望高飞禽。草堂乱悬圃,不隔昆仑岑。
    昏浑衣裳外,旷绝同层阴。园甘长成时,三寸如黄金。
    诸侯旧上计,厥贡倾千林。邦人不足重,所迫豪吏侵。
    客居暂封殖,日夜偶瑶琴。虚徐五株态,侧塞烦胸襟。
    焉得辍两足,杖藜出岖嶔。条流数翠实,偃息归碧浔。
    拂拭乌皮几,喜闻樵牧音。令儿快搔背,脱我头上簪。

    【注释】:

    虚:

    ①大土山。《诗经·鄘风·定之方中》:“升彼虚矣,以望楚矣。”②废墟。《汉书·贾谊传》:“凡十三岁,社稷为虚。”③集市。柳宗元《童区(ōu)寄传》:“去逾四十里之虚所卖之。”④空虚。《庄子·秋水》:“井蛙不可以语于海者,拘于虚也。”⑤空着。《战国策·齐策四》:“梁王虚上位。”⑥虚假。《楚辞·九章·惜往日》:“听谗人之虚辞。”⑦副词。徒然,白白地。李商隐《安定城楼》:“贾生年少虚垂涕。”(贾生:汉代贾谊。)⑧指清静无欲的内心境界。《老子》第十五章:“致虚极,守静笃。”

    虚徐:

    ①从容,舒缓。杜牧《张好好》:“绛唇渐轻巧,云步转~~。”②盘旋的样子。岑参《秋夕听罗山人弹三峡流泉》:“演漾怨楚云,~~韵秋烟。”③怀疑,疑惑。班固《幽通赋》:“承灵训其~~兮,竚盘桓而且俟。”

    徐:

    ①缓慢;慢慢地。《庄子·天道》:“不徐不疾。”②古州名。古九州之一。在今江苏长江以北和山东东南一带。③古国名。西周初年,东夷之一的徐戎建立徐国。春秋时为吴国所灭。其地在今江苏境内。

    五:

    ①基数,五。《孟子·梁惠王上》:“五亩之宅。”②表序数第五。李白《与史郎中钦听黄鹤楼上吹笛》:“黄鹤楼中吹玉笛,江城五月落梅花。”③队伍行列。后来写作“伍”。《吕氏春秋·必己》:“孟贲过于河,先其五。”④我国民族音乐记音符号之一。

    株:

    ①露出地面的树根。《韩非子·五蠹(dù)》:“田中有株,兔走触株,折颈而死。”(五蠹:五害。走:跑。)②泛指草木。《易林·观之巽》:“泽枯无鱼,山童无株。”(童:秃。)③牵连;连累。张溥《五人墓碑记》:“卒以吾郡之发愤一击,不敢复有株治。”(治:惩处。)④量词。用于树木,《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“成都有桑八百株。”

    态:

    ①情态;姿态;态度。屈原《离骚》:“余不忍为此态也。”欧阳修《鸣鸠》:“君不见人心百态巧且艰,临危利害两相关。”②容貌;体态。宋玉《招魂》:“容态好比。”陈琳《柳赋》:“伟姿逸态,英艳妙奇。”[态度]举止形貌。《荀子·修身》:“容貌态度、进退趋行,由礼则雅,不由礼则夷固僻违,庸众而野。”(由:遵循。夷固:倨傲。僻违:邪僻悖理。庸:凡。)辛弃疾《探梅》:“更无花态度,全是雪精神。”

    侧:

    ①旁边。《商君书·修权》:“君好言,则毁誉之臣在侧。”②斜向一边。《战国策·秦策一》:“妻侧目而视,倾耳而听。”③用同“仄(zè)”。

    塞:

    (一)①堵住;填塞。《诗经·豳风·七月》:“穹窒熏鼠,塞向墐户。”(穹:穷;极。窒:堵塞。向:朝北的窗户。墐:用泥涂塞。)《论衡· 自纪》:“闭目塞聪。”②障蔽;阻隔。《论语·八佾》:“邦君树塞门。”③闭塞。韩愈《子产不毁乡校颂》:“川不可防,言不可弭(mǐ)。上塞下聋,邦其倾矣。”(弭:止;息。)④抵偿;补偿。《汉书 · 于定国传》:“今丞相、御史,将欲何施以塞此咎?”⑤充满。袁枚《黄生借书说》:“汗牛塞屋,富贵家之书。”⑥诚实。《诗经·邶风·燕燕》:“其心塞渊。” (二)sài ①边境上险要可做屏障的地方。《史记·淮阴侯列传》:“夫锐气挫于险塞。”②边境;边关。《淮南子·人间》:“近塞上之人有善术者。”③通“杚”。古代一种赌博游戏。《庄子·骈拇》:“问谷奚事,则博塞以游。”

    烦:

    ①烦躁;烦闷。《素问·调经论》:“血并于上,气并于下,心烦惋善怒。”(惋:叹恨。)②疲乏;疲劳。曹植《洛神赋》:“日既西倾,车殆马烦。”张籍《寄韩愈》:“临溪一盥濯,清去肢体烦。”③敬辞。相烦;麻烦。韩愈《咏灯花》:“更烦将喜事,来报主人公。”④繁多;繁杂。《尚书·说命中》:“礼烦则乱,事神则难。”《史通·表历》:“文尚简要,语恶烦芜。”

    胸襟:

    胸怀,抱负。李白《赠崔侍御》:“洛阳因剧孟,讬宿话~~。”


  • xu xu wu zhu tai ,ce sai fan xiong jin 。

    “xu xu wu zhu tai ,ce sai fan xiong jin 。”shi gou chu chu :《zu yu bu de gui rang xi gan lin 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    san fu kuo yi guo ,jiao yang hua wei lin 。yu gui rang xi zhai ,zu ci jiang pu shen 。
    huai zhou bai ban che ,jun an fu mo xun 。gao gong chu yi qi ,kong ni lao cun xin 。
    zhu li dong cheng yu ,chang wang gao fei qin 。cao tang luan xuan pu ,bu ge kun lun cen 。
    hun hun yi chang wai ,kuang jue tong ceng yin 。yuan gan chang cheng shi ,san cun ru huang jin 。
    zhu hou jiu shang ji ,jue gong qing qian lin 。bang ren bu zu chong ,suo pai hao li qin 。
    ke ju zan feng shi ,ri ye ou yao qin 。xu xu wu zhu tai ,ce sai fan xiong jin 。
    yan de chuo liang zu ,zhang li chu qu qin 。tiao liu shu cui shi ,yan xi gui bi xun 。
    bi shi wu pi ji ,xi wen qiao mu yin 。ling er kuai sao bei ,tuo wo tou shang zan 。

    【zhu shi 】:

    xu :

    ①da tu shan 。《shi jing ·yong feng ·ding zhi fang zhong 》:“sheng bi xu yi ,yi wang chu yi 。”②fei xu 。《han shu ·gu yi chuan 》:“fan shi san sui ,she ji wei xu 。”③ji shi 。liu zong yuan 《tong ou (ōu)ji chuan 》:“qu yu si shi li zhi xu suo mai zhi 。”④kong xu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“jing wa bu ke yi yu yu hai zhe ,ju yu xu ye 。”⑤kong zhao 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“liang wang xu shang wei 。”⑥xu jia 。《chu ci ·jiu zhang ·xi wang ri 》:“ting chan ren zhi xu ci 。”⑦fu ci 。tu ran ,bai bai de 。li shang yin 《an ding cheng lou 》:“gu sheng nian shao xu chui ti 。”(gu sheng :han dai gu yi 。)⑧zhi qing jing mo yu de nei xin jing jie 。《lao zi 》di shi wu zhang :“zhi xu ji ,shou jing du 。”

    xu xu :

    ①cong rong ,shu huan 。du mu 《zhang hao hao 》:“jiang chun jian qing qiao ,yun bu zhuai ~~。”②pan xuan de yang zi 。cen can 《qiu xi ting luo shan ren dan san xia liu quan 》:“yan yang yuan chu yun ,~~yun qiu yan 。”③huai yi ,yi huo 。ban gu 《you tong fu 》:“cheng ling xun ji ~~xi ,zhu pan huan er ju qi 。”

    xu :

    ①huan man ;man man de 。《zhuang zi ·tian dao 》:“bu xu bu ji 。”②gu zhou ming 。gu jiu zhou zhi yi 。zai jin jiang su chang jiang yi bei he shan dong dong na yi dai 。③gu guo ming 。xi zhou chu nian ,dong yi zhi yi de xu rong jian li xu guo 。chun qiu shi wei wu guo suo mie 。ji de zai jin jiang su jing nei 。

    wu :

    ①ji shu ,wu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu mu zhi zhai 。”②biao xu shu di wu 。li bai 《yu shi lang zhong qin ting huang he lou shang chui di 》:“huang he lou zhong chui yu di ,jiang cheng wu yue la mei hua 。”③dui wu hang lie 。hou lai xie zuo “wu ”。《lv shi chun qiu ·bi ji 》:“meng ben guo yu he ,xian ji wu 。”④wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。

    zhu :

    ①lou chu de mian de shu gen 。《han fei zi ·wu du (dù)》:“tian zhong you zhu ,tu zou chu zhu ,she geng er si 。”(wu du :wu hai 。zou :pao 。)②fan zhi cao mu 。《yi lin ·guan zhi xun 》:“ze ku mo yu ,shan tong mo zhu 。”(tong :tu 。)③qian lian ;lian lei 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“cu yi wu jun zhi fa fen yi ji ,bu gan fu you zhu zhi 。”(zhi :cheng chu 。)④liang ci 。yong yu shu mu ,《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“cheng dou you sang ba bai zhu 。”

    tai :

    ①qing tai ;zi tai ;tai du 。qu yuan 《li sao 》:“yu bu ren wei ci tai ye 。”ou yang xiu 《ming jiu 》:“jun bu jian ren xin bai tai qiao ju jian ,lin wei li hai liang xiang guan 。”②rong mao ;ti tai 。song yu 《qiao hun 》:“rong tai hao bi 。”chen lin 《liu fu 》:“wei zi yi tai ,ying yan miao ji 。”[tai du ]ju zhi xing mao 。《xun zi ·xiu shen 》:“rong mao tai du 、jin tui qu hang ,you li ze ya ,bu you li ze yi gu pi wei ,yong zhong er ye 。”(you :zun xun 。yi gu :ju ao 。pi wei :xie pi bei li 。yong :fan 。)xin qi ji 《tan mei 》:“geng mo hua tai du ,quan shi xue jing shen 。”

    ce :

    ①pang bian 。《shang jun shu ·xiu quan 》:“jun hao yan ,ze hui yu zhi chen zai ce 。”②xie xiang yi bian 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“qi ce mu er shi ,qing er er ting 。”③yong tong “ze (zè)”。

    sai :

    (yi )①du zhu ;tian sai 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qiong zhi xun shu ,sai xiang jin hu 。”(qiong :qiong ;ji 。zhi :du sai 。xiang :chao bei de chuang hu 。jin :yong ni tu sai 。)《lun heng · zi ji 》:“bi mu sai cong 。”②zhang bi ;zu ge 。《lun yu ·ba yi 》:“bang jun shu sai men 。”③bi sai 。han yu 《zi chan bu hui xiang jiao song 》:“chuan bu ke fang ,yan bu ke mi (mǐ)。shang sai xia long ,bang ji qing yi 。”(mi :zhi ;xi 。)④di chang ;bu chang 。《han shu · yu ding guo chuan 》:“jin cheng xiang 、yu shi ,jiang yu he shi yi sai ci jiu ?”⑤chong man 。yuan mei 《huang sheng jie shu shui 》:“han niu sai wu ,fu gui jia zhi shu 。”⑥cheng shi 。《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“ji xin sai yuan 。” (er )sài ①bian jing shang xian yao ke zuo bing zhang de de fang 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“fu rui qi cuo yu xian sai 。”②bian jing ;bian guan 。《huai na zi ·ren jian 》:“jin sai shang zhi ren you shan shu zhe 。”③tong “gai ”。gu dai yi chong du bo you hu 。《zhuang zi ·pian mu 》:“wen gu xi shi ,ze bo sai yi you 。”

    fan :

    ①fan zao ;fan men 。《su wen ·diao jing lun 》:“xie bing yu shang ,qi bing yu xia ,xin fan wan shan nu 。”(wan :tan hen 。)②pi fa ;pi lao 。cao zhi 《luo shen fu 》:“ri ji xi qing ,che dai ma fan 。”zhang ji 《ji han yu 》:“lin xi yi guan zhuo ,qing qu zhi ti fan 。”③jing ci 。xiang fan ;ma fan 。han yu 《yong deng hua 》:“geng fan jiang xi shi ,lai bao zhu ren gong 。”④fan duo ;fan za 。《shang shu ·shui ming zhong 》:“li fan ze luan ,shi shen ze nan 。”《shi tong ·biao li 》:“wen shang jian yao ,yu e fan wu 。”

    xiong jin :

    xiong huai ,bao fu 。li bai 《zeng cui shi yu 》:“luo yang yin ju meng ,tuo su hua ~~。”