• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 安能羨鵬舉,且欲歌牛下。

    “安能羨鵬舉,且欲歌牛下。”詩句出處:《苦雪四首》;是唐朝詩人高適的作品。

    二月猶北風,天陰雪冥冥。寥落一室中,悵然慚百齡。
    苦愁正如此,門柳復青青。
    惠連發清興,袁安念高臥。餘故非斯人,為性兼懶惰。
    賴茲尊中酒,終日聊自過。
    濛濛灑平陸,淅瀝至幽居。且喜潤群物,焉能悲鬥儲。
    故交久不見,鳥雀投吾廬。
    孰雲久閑曠,本自保知寡。窮巷獨無成,春條隻盈把。
    安能羨鵬舉,且欲歌牛下。乃知古時人,亦有如我者。

    【註釋】:

    安:

    ①安寧;安穩;安定。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“風雨不動安如山。”《漢書·薛廣德傳》:“乘船危,就橋安。”(就橋:從橋上走。)②使安寧。《三國志·蜀書·蔣琬傳》:“其為政以安民為本,不以修飾為先。”③安樂;安逸。《孟子·告子下》:“然後知生於憂患,而死於安樂也。”④安心。陳壽《三國志·魏書·司馬朗傳》“郊境之內,民不安業。”⑤安放;設置。陸遊《東陽道中》詩:“先安筆硯對溪山。”⑥疑問代詞。相當於“什麼”、“什麼地方”。司馬遷《史記·項羽本紀》:“項王曰:‘沛公安在?’”《漢書·黥佈傳》:“女安從知之?”(女:你。)⑦副詞。表示反問。韓愈《馬說》:“且欲與常馬等不可得,安求其能千裡也?”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    羨:

    (一)①羨慕,因喜愛而希望得到。蘇軾《前赤壁賦》:“哀吾生之須臾,羨長江之無窮。”②豐饒有餘。《孟子·滕文公下》:“以羨補不足,則農有餘栗,女有餘佈。”③超過。司馬相如《上林賦》:“功羨於五帝。”④漫溢;泛濫。《漢書·溝洫志》:“然河災之羨溢,害中國也尤甚。”(河:黃河。中國:指黃河流域。)(二) yán ①通“延”。邀請;引進。張衡《東京賦》:“乃羨公侯卿士,登自東除。”(除:臺階。)②墓道。後作“埏”。《史記·衛康叔世傢》:“共伯入釐侯羨自殺。衛人因葬之釐侯旁。”

    鵬:

    傳說中最大的鳥。《莊子·逍遙遊》:“有鳥焉,其名為鵬,背若泰山,翼若垂天之雲。”

    舉:

    ①用兩手舉起。《新五代史·楊行密傳》:“為人長大有力,能手舉百斤。”《史記·秦本紀》:“(武)王與孟說(yuè)舉鼎。”(孟說:古代力士。)②泛指舉起;抬起。曹操《卻東西門行》:“舉翅萬餘裡。”李白《靜夜思》:“舉頭望明月,低頭思故鄉。”③起;升起。陸機《前緩聲歌》:“長風萬裡舉。”孔稚珪《北山移文》:“明月獨舉。”又飛翔。李白《古風五十九首》之十五:“方知黃鶴舉,千裡獨徘徊。”④舉動;行動。《韓非子·五蠹》:“舉行如此。”《宋書·吳喜傳》:“喜是何人,乃敢作此舉止。”《三國志·魏書·荀攸傳》:“輔王命以號令天下,此桓、文之舉也。”(桓:齊桓公。文:晉文公。)《隋書·劉炫傳》:“五事同舉,無有遺失。”⑤發起;發動。《論積貯疏》:“遠方之能疑者,並舉而爭起矣。”《史記·吳王濞列傳》:“因以此發謀,欲舉事。”《漢書·燕靈王劉建傳》:“齊遂舉兵西。”(齊:侯國名。)⑥推薦;選拔。《後漢書·仲長統傳》:“以廉舉而以貪去,非士君子之志也。”(去:罷官。)⑦檢舉;揭發。柳宗元《時令論上》:“恤孤寡,舉阿黨。”《後漢書·百官志三》:“密舉非法。”⑧提出;舉出。舉一反三。《禮記·曲禮下》:“主人不問,客不先舉。”班固《西都賦》:“十分而未得其一端,故不能遍舉也。”⑨攻取;攻占。《孟子·梁惠王下》:“以萬乘之國伐萬乘之國,五旬而舉之。”《戰國策·秦策一》:“舉趙亡韓。”(亡:滅。)⑩養育;生育。陳琳《飲馬長城窟行》:“生男慎莫舉,生女哺用脯(fǔ)。”(慎莫舉:千萬莫養育。脯:幹肉。)《史記·孟嘗君列傳》“文以五月五日生,嬰告其母曰:‘勿舉也。’”(11)指科舉考試。《新唐書·選舉志上》:“舉進士久矣,廢之恐失其業。”(12)全;皆。《顏氏傢訓·風操》:“舉座驚駭。”

    且:

    (一)①副詞。1. 姑且;暫且。《史記·淮陰侯列傳》:“韓信謝曰:‘先生且休矣! 我將念之。’”(休:止。念:思考。)2. 將要;將近。《列子·湯問》:“北山愚公者,年且九十。”②連詞。1.表示並列,相當於“而且”、“並且”。《論語·述而》:“不義而富且貴,於我如浮雲。”2.[既……且……]相當於“又……又……”。《孫子兵法·謀攻》:“三軍且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相當於“一邊……一邊……”。《史記·淮陰侯列傳》:“上且怒且喜。”4.表示遞進,相當於“況且”、“尚且”。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“且北方之人,不習水戰。”《孟子·梁惠王上》:“獸相食,且人惡(wù)之。”(惡:憎惡。)(二)jū 語氣詞。《詩經·鄭風·出其東門》:“匪我思且。”

    欲:

    ①欲望;願望。又作“慾”。《孟子·離婁下》:“從(縱)耳目之欲。”《孫子兵法·謀攻》:“上下同欲者勝。”②想要。《左傳·隱公元年》:“愛共叔段,欲立之。”《論語·顏淵》:“己所不欲,勿施於人。”③需要。《齊民要術·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲淺。”④副詞。將要;快要。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”⑤情欲;貪欲。劉伶《酒德頌》:“不覺寒暑之切肌,利欲之感情。”

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《詩經·魏風·園有桃》:“心之憂矣,我歌且謠。”②歌曲;歌謠以及能唱的詩。許渾《夜泊永樂有懷》:“吳娃齊唱采蓮歌。”③贊頌;歌詠。班固《兩都賦·序》:“故皋陶歌虞,奚斯頌魯。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”


  • 安能羡鹏举,且欲歌牛下。

    “安能羡鹏举,且欲歌牛下。”诗句出处:《苦雪四首》;是唐朝诗人高适的作品。

    二月犹北风,天阴雪冥冥。寥落一室中,怅然惭百龄。
    苦愁正如此,门柳复青青。
    惠连发清兴,袁安念高卧。余故非斯人,为性兼懒惰。
    赖兹尊中酒,终日聊自过。
    濛濛洒平陆,淅沥至幽居。且喜润群物,焉能悲斗储。
    故交久不见,鸟雀投吾庐。
    孰云久闲旷,本自保知寡。穷巷独无成,春条只盈把。
    安能羡鹏举,且欲歌牛下。乃知古时人,亦有如我者。

    【注释】:

    安:

    ①安宁;安稳;安定。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“风雨不动安如山。”《汉书·薛广德传》:“乘船危,就桥安。”(就桥:从桥上走。)②使安宁。《三国志·蜀书·蒋琬传》:“其为政以安民为本,不以修饰为先。”③安乐;安逸。《孟子·告子下》:“然后知生于忧患,而死于安乐也。”④安心。陈寿《三国志·魏书·司马朗传》“郊境之内,民不安业。”⑤安放;设置。陆游《东阳道中》诗:“先安笔砚对溪山。”⑥疑问代词。相当于“什么”、“什么地方”。司马迁《史记·项羽本纪》:“项王曰:‘沛公安在?’”《汉书·黥布传》:“女安从知之?”(女:你。)⑦副词。表示反问。韩愈《马说》:“且欲与常马等不可得,安求其能千里也?”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    羡:

    (一)①羡慕,因喜爱而希望得到。苏轼《前赤壁赋》:“哀吾生之须臾,羡长江之无穷。”②丰饶有余。《孟子·滕文公下》:“以羡补不足,则农有余栗,女有余布。”③超过。司马相如《上林赋》:“功羡于五帝。”④漫溢;泛滥。《汉书·沟洫志》:“然河灾之羡溢,害中国也尤甚。”(河:黄河。中国:指黄河流域。)(二) yán ①通“延”。邀请;引进。张衡《东京赋》:“乃羡公侯卿士,登自东除。”(除:台阶。)②墓道。后作“埏”。《史记·卫康叔世家》:“共伯入釐侯羡自杀。卫人因葬之釐侯旁。”

    鹏:

    传说中最大的鸟。《庄子·逍遥游》:“有鸟焉,其名为鹏,背若泰山,翼若垂天之云。”

    举:

    ①用两手举起。《新五代史·杨行密传》:“为人长大有力,能手举百斤。”《史记·秦本纪》:“(武)王与孟说(yuè)举鼎。”(孟说:古代力士。)②泛指举起;抬起。曹操《却东西门行》:“举翅万余里。”李白《静夜思》:“举头望明月,低头思故乡。”③起;升起。陆机《前缓声歌》:“长风万里举。”孔稚珪《北山移文》:“明月独举。”又飞翔。李白《古风五十九首》之十五:“方知黄鹤举,千里独徘徊。”④举动;行动。《韩非子·五蠹》:“举行如此。”《宋书·吴喜传》:“喜是何人,乃敢作此举止。”《三国志·魏书·荀攸传》:“辅王命以号令天下,此桓、文之举也。”(桓:齐桓公。文:晋文公。)《隋书·刘炫传》:“五事同举,无有遗失。”⑤发起;发动。《论积贮疏》:“远方之能疑者,并举而争起矣。”《史记·吴王濞列传》:“因以此发谋,欲举事。”《汉书·燕灵王刘建传》:“齐遂举兵西。”(齐:侯国名。)⑥推荐;选拔。《后汉书·仲长统传》:“以廉举而以贪去,非士君子之志也。”(去:罢官。)⑦检举;揭发。柳宗元《时令论上》:“恤孤寡,举阿党。”《后汉书·百官志三》:“密举非法。”⑧提出;举出。举一反三。《礼记·曲礼下》:“主人不问,客不先举。”班固《西都赋》:“十分而未得其一端,故不能遍举也。”⑨攻取;攻占。《孟子·梁惠王下》:“以万乘之国伐万乘之国,五旬而举之。”《战国策·秦策一》:“举赵亡韩。”(亡:灭。)⑩养育;生育。陈琳《饮马长城窟行》:“生男慎莫举,生女哺用脯(fǔ)。”(慎莫举:千万莫养育。脯:干肉。)《史记·孟尝君列传》“文以五月五日生,婴告其母曰:‘勿举也。’”(11)指科举考试。《新唐书·选举志上》:“举进士久矣,废之恐失其业。”(12)全;皆。《颜氏家训·风操》:“举座惊骇。”

    且:

    (一)①副词。1. 姑且;暂且。《史记·淮阴侯列传》:“韩信谢曰:‘先生且休矣! 我将念之。’”(休:止。念:思考。)2. 将要;将近。《列子·汤问》:“北山愚公者,年且九十。”②连词。1.表示并列,相当于“而且”、“并且”。《论语·述而》:“不义而富且贵,于我如浮云。”2.[既……且……]相当于“又……又……”。《孙子兵法·谋攻》:“三军且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相当于“一边……一边……”。《史记·淮阴侯列传》:“上且怒且喜。”4.表示递进,相当于“况且”、“尚且”。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“且北方之人,不习水战。”《孟子·梁惠王上》:“兽相食,且人恶(wù)之。”(恶:憎恶。)(二)jū 语气词。《诗经·郑风·出其东门》:“匪我思且。”

    欲:

    ①欲望;愿望。又作“慾”。《孟子·离娄下》:“从(纵)耳目之欲。”《孙子兵法·谋攻》:“上下同欲者胜。”②想要。《左传·隐公元年》:“爱共叔段,欲立之。”《论语·颜渊》:“己所不欲,勿施于人。”③需要。《齐民要术·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲浅。”④副词。将要;快要。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”⑤情欲;贪欲。刘伶《酒德颂》:“不觉寒暑之切肌,利欲之感情。”

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《诗经·魏风·园有桃》:“心之忧矣,我歌且谣。”②歌曲;歌谣以及能唱的诗。许浑《夜泊永乐有怀》:“吴娃齐唱采莲歌。”③赞颂;歌咏。班固《两都赋·序》:“故皋陶歌虞,奚斯颂鲁。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”


  • an neng xian peng ju ,ju yu ge niu xia 。

    “an neng xian peng ju ,ju yu ge niu xia 。”shi gou chu chu :《ku xue si shou 》;shi tang chao shi ren gao kuo de zuo pin 。

    er yue you bei feng ,tian yin xue ming ming 。liao la yi shi zhong ,chang ran can bai ling 。
    ku chou zheng ru ci ,men liu fu qing qing 。
    hui lian fa qing xing ,yuan an nian gao wo 。yu gu fei si ren ,wei xing jian lan duo 。
    lai ci zun zhong jiu ,zhong ri liao zi guo 。
    濛濛sa ping liu ,xi li zhi you ju 。ju xi run qun wu ,yan neng bei dou chu 。
    gu jiao jiu bu jian ,diao qiao tou wu lu 。
    shu yun jiu xian kuang ,ben zi bao zhi gua 。qiong hang du mo cheng ,chun tiao zhi ying ba 。
    an neng xian peng ju ,ju yu ge niu xia 。nai zhi gu shi ren ,yi you ru wo zhe 。

    【zhu shi 】:

    an :

    ①an ning ;an wen ;an ding 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“feng yu bu dong an ru shan 。”《han shu ·xue an de chuan 》:“cheng chuan wei ,jiu qiao an 。”(jiu qiao :cong qiao shang zou 。)②shi an ning 。《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan chuan 》:“ji wei zheng yi an min wei ben ,bu yi xiu shi wei xian 。”③an le ;an yi 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ran hou zhi sheng yu you huan ,er si yu an le ye 。”④an xin 。chen shou 《san guo zhi ·wei shu ·si ma lang chuan 》“jiao jing zhi nei ,min bu an ye 。”⑤an fang ;she zhi 。liu you 《dong yang dao zhong 》shi :“xian an bi yan dui xi shan 。”⑥yi wen dai ci 。xiang dang yu “shen me ”、“shen me de fang ”。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang yue :‘pei gong an zai ?’”《han shu ·qing bu chuan 》:“nv an cong zhi zhi ?”(nv :ni 。)⑦fu ci 。biao shi fan wen 。han yu 《ma shui 》:“ju yu yu chang ma deng bu ke de ,an qiu ji neng qian li ye ?”

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    xian :

    (yi )①xian mu ,yin xi ai er xi wang de dao 。su shi 《qian chi bi fu 》:“ai wu sheng zhi xu yu ,xian chang jiang zhi mo qiong 。”②feng rao you yu 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xian bu bu zu ,ze nong you yu li ,nv you yu bu 。”③chao guo 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“gong xian yu wu di 。”④man yi ;fan lan 。《han shu ·gou xu zhi 》:“ran he zai zhi xian yi ,hai zhong guo ye you shen 。”(he :huang he 。zhong guo :zhi huang he liu yu 。)(er ) yán ①tong “yan ”。yao qing ;yin jin 。zhang heng 《dong jing fu 》:“nai xian gong hou qing shi ,deng zi dong chu 。”(chu :tai jie 。)②mu dao 。hou zuo “shan ”。《shi ji ·wei kang shu shi jia 》:“gong bai ru 釐hou xian zi sha 。wei ren yin zang zhi 釐hou pang 。”

    peng :

    chuan shui zhong zui da de diao 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“you diao yan ,ji ming wei peng ,bei re tai shan ,yi re chui tian zhi yun 。”

    ju :

    ①yong liang shou ju qi 。《xin wu dai shi ·yang hang mi chuan 》:“wei ren chang da you li ,neng shou ju bai jin 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“(wu )wang yu meng shui (yuè)ju ding 。”(meng shui :gu dai li shi 。)②fan zhi ju qi ;tai qi 。cao cao 《que dong xi men hang 》:“ju chi mo yu li 。”li bai 《jing ye sai 》:“ju tou wang ming yue ,di tou sai gu xiang 。”③qi ;sheng qi 。liu ji 《qian huan sheng ge 》:“chang feng mo li ju 。”kong zhi gui 《bei shan yi wen 》:“ming yue du ju 。”you fei xiang 。li bai 《gu feng wu shi jiu shou 》zhi shi wu :“fang zhi huang he ju ,qian li du pai huai 。”④ju dong ;hang dong 。《han fei zi ·wu du 》:“ju hang ru ci 。”《song shu ·wu xi chuan 》:“xi shi he ren ,nai gan zuo ci ju zhi 。”《san guo zhi ·wei shu ·xun you chuan 》:“fu wang ming yi hao ling tian xia ,ci huan 、wen zhi ju ye 。”(huan :ji huan gong 。wen :jin wen gong 。)《sui shu ·liu xuan chuan 》:“wu shi tong ju ,mo you wei shi 。”⑤fa qi ;fa dong 。《lun ji zhu shu 》:“yuan fang zhi neng yi zhe ,bing ju er zheng qi yi 。”《shi ji ·wu wang bi lie chuan 》:“yin yi ci fa mou ,yu ju shi 。”《han shu ·yan ling wang liu jian chuan 》:“ji sui ju bing xi 。”(ji :hou guo ming 。)⑥tui jian ;shua ba 。《hou han shu ·zhong chang tong chuan 》:“yi lian ju er yi tan qu ,fei shi jun zi zhi zhi ye 。”(qu :ba guan 。)⑦jian ju ;jie fa 。liu zong yuan 《shi ling lun shang 》:“xu gu gua ,ju a dang 。”《hou han shu ·bai guan zhi san 》:“mi ju fei fa 。”⑧di chu ;ju chu 。ju yi fan san 。《li ji ·qu li xia 》:“zhu ren bu wen ,ke bu xian ju 。”ban gu 《xi dou fu 》:“shi fen er wei de ji yi duan ,gu bu neng bian ju ye 。”⑨gong qu ;gong zhan 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“yi mo cheng zhi guo fa mo cheng zhi guo ,wu xun er ju zhi 。”《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“ju zhao wang han 。”(wang :mie 。)⑩yang yo ;sheng yo 。chen lin 《yin ma chang cheng ku hang 》:“sheng nan shen mo ju ,sheng nv bu yong fu (fǔ)。”(shen mo ju :qian mo mo yang yo 。fu :gan rou 。)《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》“wen yi wu yue wu ri sheng ,ying gao ji mu yue :‘wu ju ye 。’”(11)zhi ke ju kao shi 。《xin tang shu ·shua ju zhi shang 》:“ju jin shi jiu yi ,fei zhi kong shi ji ye 。”(12)quan ;jie 。《yan shi jia xun ·feng cao 》:“ju zuo jing hai 。”

    ju :

    (yi )①fu ci 。1. gu ju ;zan ju 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“han xin xie yue :‘xian sheng ju xiu yi ! wo jiang nian zhi 。’”(xiu :zhi 。nian :sai kao 。)2. jiang yao ;jiang jin 。《lie zi ·shang wen 》:“bei shan yu gong zhe ,nian ju jiu shi 。”②lian ci 。1.biao shi bing lie ,xiang dang yu “er ju ”、“bing ju ”。《lun yu ·shu er 》:“bu yi er fu ju gui ,yu wo ru fu yun 。”2.[ji ……ju ……]xiang dang yu “you ……you ……”。《sun zi bing fa ·mou gong 》:“san jun ju huo ju yi 。”3. [ju ……ju ……]biao shi xiang cheng ,xiang dang yu “yi bian ……yi bian ……”。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shang ju nu ju xi 。”4.biao shi di jin ,xiang dang yu “kuang ju ”、“shang ju ”。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ju bei fang zhi ren ,bu xi shui zhan 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shou xiang shi ,ju ren e (wù)zhi 。”(e :zeng e 。)(er )jū yu qi ci 。《shi jing ·zheng feng ·chu ji dong men 》:“fei wo sai ju 。”

    yu :

    ①yu wang ;yuan wang 。you zuo “慾”。《meng zi ·li lou xia 》:“cong (zong )er mu zhi yu 。”《sun zi bing fa ·mou gong 》:“shang xia tong yu zhe sheng 。”②xiang yao 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“ai gong shu duan ,yu li zhi 。”《lun yu ·yan yuan 》:“ji suo bu yu ,wu shi yu ren 。”③xu yao 。《ji min yao shu ·geng tian 》:“fan qiu geng yu shen ,chun xia yu jian 。”④fu ci 。jiang yao ;kuai yao 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”⑤qing yu ;tan yu 。liu ling 《jiu de song 》:“bu jiao han shu zhi qie ji ,li yu zhi gan qing 。”

    ge :

    ①chang ge ;ge chang 。《shi jing ·wei feng ·yuan you tao 》:“xin zhi you yi ,wo ge ju yao 。”②ge qu ;ge yao yi ji neng chang de shi 。hu hun 《ye bo yong le you huai 》:“wu wa ji chang cai lian ge 。”③zan song ;ge yong 。ban gu 《liang dou fu ·xu 》:“gu gao tao ge yu ,xi si song lu 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”