• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 吟哦圖書謝慶吊,坐室寂寞生伊威。

    “吟哦圖書謝慶吊,坐室寂寞生伊威。”詩句出處:《憶昨詩示諸外弟》;是宋朝詩人王安石的作品。

    憶昨此地相逢時,春入窮谷多芳菲。
    短垣囷囷冠翠嶺,躑躅萬樹紅相圍。
    幽花媚草錯雜出,黃蜂白蝶參差飛。
    此時少壯自負恃,意氣與日爭光輝。
    乘閑弄筆戲春色,脫略不省旁人譏。
    坐欲持此博軒冕,肯言孔孟猶寒饑。
    兩子從親走京國,浮塵坌亦緇人衣。
    明年親作建昌吏,四月挽船江上磯。
    端居感慨忽自寤,青天閃爍無停暉。
    男兒少壯不樹立,挾此窮老將安歸。
    吟哦圖書謝慶吊,坐室寂寞生伊威。
    材疏命賤不自揣,欲與稷契遐相希。
    旼天一朝畀以禍,先子泯沒予誰依。
    精神流離肝肺絕,眥血被面無時曦。
    母兄呱呱泣相守,三載厭食鍾山薇。
    屬聞降詔起群彥,遂自下國趨王畿。
    刻章琢句獻天子,釣取薄祿歡庭闈。
    身著青衫手持版,奔走卒歲官淮沂。
    淮沂無山四封庳,獨有廟塔尤峨巍。
    時時憑高一悵望,想見江南多翠微。
    歸心動蕩不可抑,霍若猛吹翻旌旗。
    騰書漕府私自列,仁者惻隱從其祈。
    暮春三月亂江水,勁櫓健帆如轉機。
    還傢上堂拜祖母,奉手出涕縱橫揮。
    出門信馬向何許,城郭宛然相識稀。
    永懷前事不自適,卻指舅館接山扉。
    當時髫兒戲我側,於今冠佩何頎頎。
    況復丘攀滿秋色,蜂蝶摧藏花草腓。
    令人感嗟千萬緒,不忍蒼卒回驂騑。
    留當開樽強自慰,邀子劇飲毋予違。

    【註釋】:

    吟:

    ①聲調抑揚地詠誦。《莊子·德充符》:“依樹而吟。”②嘆息。《戰國策·楚策一》:“晝吟宵哭。”③啼叫;鳴響。李白《夢遊天姥吟留別》:“熊咆龍吟殷(yǐn)巖泉。”(殷:如雷震響。)④古代詩歌體裁之一。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮躬耕隴畝,好為梁父吟。”⑤詩歌。陸遊《病起》:“收拾吟箋停酒碗,年來觸事動憂端。”⑥通“噤(jìn)”。閉口。《史記·淮陰侯列傳》:“雖有舜禹之智,吟而不言,不如瘖(yīn)聾之指麾也。”(瘖:啞。指麾:指揮。)⑦口吃;說話不清。《後漢書·梁冀傳》:“口吟舌言。”

    圖:

    ①版圖;地圖。嶽飛《五嶽祠盟記》:“取故地上版圖。”《周禮·地官·小司徒》:“凡民訟以地比正之,地訟以圖證之。”(地比:比鄰;鄰居。正:辨別是非。)②畫。《莊子·田子方》:“宋元君將畫圖。”杜甫《詠懷古跡五首》之三:“畫圖省識春風面,環佩空歸月夜魂。”(省識:罕識。環佩:婦女裝飾,借指王昭君。)③繪;畫。《漢書·蘇武傳》:“乃圖畫其人於麒麟閣。”沈括《夢溪筆談》卷一:“直以七彩圖之。”④思慮;謀劃。《左傳·僖公三十年》:“闕秦以利晉,唯君圖之!”(闕:損害。)⑤謀取;圖謀。《三國志 · 蜀書·諸葛亮傳》:“此可以為援而不可圖也。”⑥料想;猜度。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“阿母大拊掌,不圖子自歸。”(拊掌:拍手。這裡表示驚異。)⑦法度。《楚辭·九章·懷沙》:“前圖未改。”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    謝:

    ①辭去官職。《禮記·曲禮上》:“大夫七十而致事,若不得謝,則必賜之幾杖。”(致事:退職。)②拒絕。《史記·儒林列傳》:“謝絕賓客。”③辭別。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“往昔初陽歲,謝傢來貴門。”④道歉;認錯。《戰國策 · 趙策四》:“入而徐趨,至而自謝。”⑤告訴。《漢書·周勃傳附周亞夫》:“使人稱謝:‘皇帝敬勞將軍。’”⑥感謝。《漢書·張湯傳》:“嘗有所薦,其人來謝。”⑦衰退。晁補之《鹽角兒·亳(bó)社觀梅》:“開時似雪,謝時似雪。”(亳:地名。)⑧遜色。劉禹錫《上杜司徒書》:“況乎道謝孔、顏。”

    慶:

    ①祝賀;慶祝。《左傳·宣公十一年》:“諸侯、縣公皆慶寡人。”②指值得慶賀的事情或日子。《南史·梁昭明太子傳》:“時人謂之三慶。”③善事。《尚書·呂刑》:“一人有慶,兆民賴之。”④福;福氣。《周易·坤卦》:“積善之傢,必有馀慶。”⑤獎賞;賞賜;慶賞。《呂氏春秋·孟春》:“行慶施惠,下及兆民。”

    吊:

    ①追悼。《戰國策·燕策一》:“燕王吊死 問生,與百姓同其甘苦。”②慰問。《左傳·莊公十一年》:“秋,宋大水,公使吊焉。”③憑吊。韓翃《送(桂)客遊江南》:“遙想汨羅上,吊屈秋風初。”④善。《左傳·昭公二十六年》:“師群不吊之人以行亂於王室。”⑤傷痛。《詩經·檜風·匪風》:“顧瞻周道,中心吊兮。”⑥憂慮。《左傳·襄公十四年》:“有君不吊,有臣不敏。”(敏:敏達於禮。)⑦提取。吳自牧《夢粱錄上·諸州府得解士人赴省闈》:“卻於謄錄所吊取真卷點對,批取定奪。”(謄錄所:將試卷謄錄後保存原卷之所。點對:檢查核對。)

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;兩膝著地;臀部放在腳跟上。《左傳·宣公二年》:“坐而假寐。”《呂氏春秋·離俗》:“終日坐,不自快。”②座位。後來寫作“座”。《韓非子·外儲說左上》:“鄭人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史記·項羽本紀》:“請以舞劍,因擊沛公於坐。”又比喻容易,不費力。《孟子·離婁下》:“天之高也,星辰之遠也,茍求其敵,千歲之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③據守;堅守。《左傳·桓公十二年》:“楚人坐其北門。”④訴訟人對質;對證。《左傳·僖公二十八年》:“莊子為坐。”(莊子:人名。)⑤犯罪;囚犯……獲罪。《晏子春秋·雜下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盜’”《史記·魏其武安侯列傳》:“數歲,坐法去官,傢居長安。”也指判罪,定罪。《漢書·霍光傳》:“敢有毀者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道難》:“以手撫膺坐長嘆。”⑦因為;由於。古詩《陌上桑》:“來歸相怨怒,但坐觀羅敷。”(羅敷:美女名。)杜牧《山行》:“停車坐愛楓林晚。”⑧居住;停留。歸莊《黃孝子傳》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留過歲。”(惝怳:失意。累:數。)

    室:

    ①居室;房屋。《周易·系辭下》:“上古穴居而野處,後世聖人易之以宮室。”②堂後的正室。《論語·先進》:“由也,升堂矣,未入於室也。”③傢。《左傳·桓公十八年》:“女有傢,男有室。”④朝廷。《尚書·微子之命》:“率由典常,以蕃王室。”《漢書·劉向傳》:“祿去公室,權在外傢。”⑤妻子。《禮記·曲禮上》:“三十而壯,有室。”⑥墳墓;墓穴。《詩經·唐風·葛生》:“百歲之後,歸於其室。”⑦刀劍的鞘。《史記·刺客列傳》:“拔劍,劍長,操其室。”⑧星宿名。也稱“營室”。二十八宿之一。

    寂:

    ①寂靜;沒有聲音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空曠高遠。)韓愈《明水賦》:“夜寂天清。”②孤單;冷清。元稹《行宮》:“宮花寂寞紅。”

    寞:

    ①幽靜;寂靜。《楚辭·九辯》:“蟬寂寞而無聲。”元稹《行宮》:“寥落古行宮,宮花寂寞紅。”②冷落;孤單。杜甫《追酬故高蜀州人日見寄》:“錦裡春光空爛熳,瑤墀侍臣已冥寞。”(墀:宮殿前臺階上面的空地。)

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    伊:

    ①代詞。1. 指示代詞。這個;那個。《詩經·秦風·蒹葭》:“所謂伊人,在水一方。”(一方:一邊。)2.第三人稱代詞。彼;他。劉義慶《世說新語·方正》:“江傢我顧伊,庾傢伊顧我。”柳永《蝶戀花》:“為伊消得人憔悴。”②語氣詞。無義。1. 用於句首。《詩經·豳風·東山》:“不可畏也,伊可懷也。”(懷:悲傷。)2.用於句中。柳宗元《敵戒》:“縱欲不戒,匪愚伊耄。”(匪愚伊耄:不是愚蠢就是昏庸。)

    威:

    ①威嚴;有威儀。《論語·述而》:“子溫而厲,威而不猛,恭而安。”②威勢;威力。《詩經·周頌·我將》:“畏天之威。”《左傳·文公七年》:“叛而不討,何以示威?”(討:征伐。)③使……害怕;威懾。《周易·系辭下》:“弧矢之利,以威天下。”《墨子· 七患》:“賞賜不能喜,誅罰不能威。”④害怕;畏懼。《詩經 · 小雅 ·常棣》:“死喪之威。”(喪:亡。)《莊子·漁父》:“未嘗見夫子遇人如此其威也。”


  • 吟哦图书谢庆吊,坐室寂寞生伊威。

    “吟哦图书谢庆吊,坐室寂寞生伊威。”诗句出处:《忆昨诗示诸外弟》;是宋朝诗人王安石的作品。

    忆昨此地相逢时,春入穷谷多芳菲。
    短垣囷囷冠翠岭,踯躅万树红相围。
    幽花媚草错杂出,黄蜂白蝶参差飞。
    此时少壮自负恃,意气与日争光辉。
    乘闲弄笔戏春色,脱略不省旁人讥。
    坐欲持此博轩冕,肯言孔孟犹寒饥。
    两子从亲走京国,浮尘坌亦缁人衣。
    明年亲作建昌吏,四月挽船江上矶。
    端居感慨忽自寤,青天闪烁无停晖。
    男儿少壮不树立,挟此穷老将安归。
    吟哦图书谢庆吊,坐室寂寞生伊威。
    材疏命贱不自揣,欲与稷契遐相希。
    旼天一朝畀以祸,先子泯没予谁依。
    精神流离肝肺绝,眦血被面无时曦。
    母兄呱呱泣相守,三载厌食锺山薇。
    属闻降诏起群彦,遂自下国趋王畿。
    刻章琢句献天子,钓取薄禄欢庭闱。
    身著青衫手持版,奔走卒岁官淮沂。
    淮沂无山四封庳,独有庙塔尤峨巍。
    时时凭高一怅望,想见江南多翠微。
    归心动荡不可抑,霍若猛吹翻旌旗。
    腾书漕府私自列,仁者恻隐从其祈。
    暮春三月乱江水,劲橹健帆如转机。
    还家上堂拜祖母,奉手出涕纵横挥。
    出门信马向何许,城郭宛然相识稀。
    永怀前事不自适,却指舅馆接山扉。
    当时髫儿戏我侧,于今冠佩何颀颀。
    况复丘攀满秋色,蜂蝶摧藏花草腓。
    令人感嗟千万绪,不忍苍卒回骖騑。
    留当开樽强自慰,邀子剧饮毋予违。

    【注释】:

    吟:

    ①声调抑扬地咏诵。《庄子·德充符》:“依树而吟。”②叹息。《战国策·楚策一》:“昼吟宵哭。”③啼叫;鸣响。李白《梦游天姥吟留别》:“熊咆龙吟殷(yǐn)岩泉。”(殷:如雷震响。)④古代诗歌体裁之一。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮躬耕陇亩,好为梁父吟。”⑤诗歌。陆游《病起》:“收拾吟笺停酒碗,年来触事动忧端。”⑥通“噤(jìn)”。闭口。《史记·淮阴侯列传》:“虽有舜禹之智,吟而不言,不如瘖(yīn)聋之指麾也。”(瘖:哑。指麾:指挥。)⑦口吃;说话不清。《后汉书·梁冀传》:“口吟舌言。”

    图:

    ①版图;地图。岳飞《五岳祠盟记》:“取故地上版图。”《周礼·地官·小司徒》:“凡民讼以地比正之,地讼以图证之。”(地比:比邻;邻居。正:辨别是非。)②画。《庄子·田子方》:“宋元君将画图。”杜甫《咏怀古迹五首》之三:“画图省识春风面,环佩空归月夜魂。”(省识:罕识。环佩:妇女装饰,借指王昭君。)③绘;画。《汉书·苏武传》:“乃图画其人于麒麟阁。”沈括《梦溪笔谈》卷一:“直以七彩图之。”④思虑;谋划。《左传·僖公三十年》:“阙秦以利晋,唯君图之!”(阙:损害。)⑤谋取;图谋。《三国志 · 蜀书·诸葛亮传》:“此可以为援而不可图也。”⑥料想;猜度。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“阿母大拊掌,不图子自归。”(拊掌:拍手。这里表示惊异。)⑦法度。《楚辞·九章·怀沙》:“前图未改。”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    谢:

    ①辞去官职。《礼记·曲礼上》:“大夫七十而致事,若不得谢,则必赐之几杖。”(致事:退职。)②拒绝。《史记·儒林列传》:“谢绝宾客。”③辞别。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“往昔初阳岁,谢家来贵门。”④道歉;认错。《战国策 · 赵策四》:“入而徐趋,至而自谢。”⑤告诉。《汉书·周勃传附周亚夫》:“使人称谢:‘皇帝敬劳将军。’”⑥感谢。《汉书·张汤传》:“尝有所荐,其人来谢。”⑦衰退。晁补之《盐角儿·亳(bó)社观梅》:“开时似雪,谢时似雪。”(亳:地名。)⑧逊色。刘禹锡《上杜司徒书》:“况乎道谢孔、颜。”

    庆:

    ①祝贺;庆祝。《左传·宣公十一年》:“诸侯、县公皆庆寡人。”②指值得庆贺的事情或日子。《南史·梁昭明太子传》:“时人谓之三庆。”③善事。《尚书·吕刑》:“一人有庆,兆民赖之。”④福;福气。《周易·坤卦》:“积善之家,必有馀庆。”⑤奖赏;赏赐;庆赏。《吕氏春秋·孟春》:“行庆施惠,下及兆民。”

    吊:

    ①追悼。《战国策·燕策一》:“燕王吊死 问生,与百姓同其甘苦。”②慰问。《左传·庄公十一年》:“秋,宋大水,公使吊焉。”③凭吊。韩翃《送(桂)客游江南》:“遥想汨罗上,吊屈秋风初。”④善。《左传·昭公二十六年》:“师群不吊之人以行乱于王室。”⑤伤痛。《诗经·桧风·匪风》:“顾瞻周道,中心吊兮。”⑥忧虑。《左传·襄公十四年》:“有君不吊,有臣不敏。”(敏:敏达于礼。)⑦提取。吴自牧《梦粱录上·诸州府得解士人赴省闱》:“却于誊录所吊取真卷点对,批取定夺。”(誊录所:将试卷誊录后保存原卷之所。点对:检查核对。)

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;两膝着地;臀部放在脚跟上。《左传·宣公二年》:“坐而假寐。”《吕氏春秋·离俗》:“终日坐,不自快。”②座位。后来写作“座”。《韩非子·外储说左上》:“郑人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史记·项羽本纪》:“请以舞剑,因击沛公于坐。”又比喻容易,不费力。《孟子·离娄下》:“天之高也,星辰之远也,苟求其敌,千岁之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③据守;坚守。《左传·桓公十二年》:“楚人坐其北门。”④诉讼人对质;对证。《左传·僖公二十八年》:“庄子为坐。”(庄子:人名。)⑤犯罪;囚犯……获罪。《晏子春秋·杂下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盗’”《史记·魏其武安侯列传》:“数岁,坐法去官,家居长安。”也指判罪,定罪。《汉书·霍光传》:“敢有毁者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道难》:“以手抚膺坐长叹。”⑦因为;由于。古诗《陌上桑》:“来归相怨怒,但坐观罗敷。”(罗敷:美女名。)杜牧《山行》:“停车坐爱枫林晚。”⑧居住;停留。归庄《黄孝子传》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留过岁。”(惝怳:失意。累:数。)

    室:

    ①居室;房屋。《周易·系辞下》:“上古穴居而野处,后世圣人易之以宫室。”②堂后的正室。《论语·先进》:“由也,升堂矣,未入于室也。”③家。《左传·桓公十八年》:“女有家,男有室。”④朝廷。《尚书·微子之命》:“率由典常,以蕃王室。”《汉书·刘向传》:“禄去公室,权在外家。”⑤妻子。《礼记·曲礼上》:“三十而壮,有室。”⑥坟墓;墓穴。《诗经·唐风·葛生》:“百岁之后,归于其室。”⑦刀剑的鞘。《史记·刺客列传》:“拔剑,剑长,操其室。”⑧星宿名。也称“营室”。二十八宿之一。

    寂:

    ①寂静;没有声音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空旷高远。)韩愈《明水赋》:“夜寂天清。”②孤单;冷清。元稹《行宫》:“宫花寂寞红。”

    寞:

    ①幽静;寂静。《楚辞·九辩》:“蝉寂寞而无声。”元稹《行宫》:“寥落古行宫,宫花寂寞红。”②冷落;孤单。杜甫《追酬故高蜀州人日见寄》:“锦里春光空烂熳,瑶墀侍臣已冥寞。”(墀:宫殿前台阶上面的空地。)

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    伊:

    ①代词。1. 指示代词。这个;那个。《诗经·秦风·蒹葭》:“所谓伊人,在水一方。”(一方:一边。)2.第三人称代词。彼;他。刘义庆《世说新语·方正》:“江家我顾伊,庾家伊顾我。”柳永《蝶恋花》:“为伊消得人憔悴。”②语气词。无义。1. 用于句首。《诗经·豳风·东山》:“不可畏也,伊可怀也。”(怀:悲伤。)2.用于句中。柳宗元《敌戒》:“纵欲不戒,匪愚伊耄。”(匪愚伊耄:不是愚蠢就是昏庸。)

    威:

    ①威严;有威仪。《论语·述而》:“子温而厉,威而不猛,恭而安。”②威势;威力。《诗经·周颂·我将》:“畏天之威。”《左传·文公七年》:“叛而不讨,何以示威?”(讨:征伐。)③使……害怕;威慑。《周易·系辞下》:“弧矢之利,以威天下。”《墨子· 七患》:“赏赐不能喜,诛罚不能威。”④害怕;畏惧。《诗经 · 小雅 ·常棣》:“死丧之威。”(丧:亡。)《庄子·渔父》:“未尝见夫子遇人如此其威也。”


  • yin e tu shu xie qing diao ,zuo shi ji mo sheng yi wei 。

    “yin e tu shu xie qing diao ,zuo shi ji mo sheng yi wei 。”shi gou chu chu :《yi zuo shi shi zhu wai di 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    yi zuo ci de xiang feng shi ,chun ru qiong gu duo fang fei 。
    duan yuan qun qun guan cui ling ,zhi zhu mo shu gong xiang wei 。
    you hua mei cao cuo za chu ,huang feng bai die can cha fei 。
    ci shi shao zhuang zi fu shi ,yi qi yu ri zheng guang hui 。
    cheng xian long bi hu chun se ,tuo lve bu sheng pang ren ji 。
    zuo yu chi ci bo xuan mian ,ken yan kong meng you han ji 。
    liang zi cong qin zou jing guo ,fu chen ben yi zi ren yi 。
    ming nian qin zuo jian chang li ,si yue wan chuan jiang shang ji 。
    duan ju gan kai hu zi wu ,qing tian shan shuo mo ting hui 。
    nan er shao zhuang bu shu li ,jia ci qiong lao jiang an gui 。
    yin e tu shu xie qing diao ,zuo shi ji mo sheng yi wei 。
    cai shu ming jian bu zi chuai ,yu yu ji qi xia xiang xi 。
    min tian yi chao bi yi huo ,xian zi min mei yu shei yi 。
    jing shen liu li gan fei jue ,zi xie bei mian mo shi xi 。
    mu xiong gu gu qi xiang shou ,san zai ya shi zhong shan wei 。
    shu wen jiang zhao qi qun yan ,sui zi xia guo qu wang ji 。
    ke zhang zhuo gou suo tian zi ,diao qu bao lu huan ting wei 。
    shen zhe qing shan shou chi ban ,ben zou cu sui guan huai yi 。
    huai yi mo shan si feng bi ,du you miao da you e wei 。
    shi shi ping gao yi chang wang ,xiang jian jiang na duo cui wei 。
    gui xin dong dang bu ke yi ,huo re meng chui fan jing qi 。
    teng shu cao fu si zi lie ,ren zhe ce yin cong ji qi 。
    mu chun san yue luan jiang shui ,jin lu jian fan ru zhuai ji 。
    hai jia shang tang bai zu mu ,feng shou chu ti zong heng hui 。
    chu men xin ma xiang he hu ,cheng guo wan ran xiang shi xi 。
    yong huai qian shi bu zi kuo ,que zhi jiu guan jie shan fei 。
    dang shi tiao er hu wo ce ,yu jin guan pei he qi qi 。
    kuang fu qiu pan man qiu se ,feng die cui cang hua cao fei 。
    ling ren gan jie qian mo xu ,bu ren cang cu hui can fei 。
    liu dang kai zun jiang zi wei ,yao zi ju yin wu yu wei 。

    【zhu shi 】:

    yin :

    ①sheng diao yi yang de yong song 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“yi shu er yin 。”②tan xi 。《zhan guo ce ·chu ce yi 》:“zhou yin xiao ku 。”③ti jiao ;ming xiang 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“xiong pao long yin yan (yǐn)yan quan 。”(yan :ru lei zhen xiang 。)④gu dai shi ge ti cai zhi yi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang gong geng long mu ,hao wei liang fu yin 。”⑤shi ge 。liu you 《bing qi 》:“shou she yin jian ting jiu wan ,nian lai chu shi dong you duan 。”⑥tong “jin (jìn)”。bi kou 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“sui you shun yu zhi zhi ,yin er bu yan ,bu ru yin (yīn)long zhi zhi hui ye 。”(yin :e 。zhi hui :zhi hui 。)⑦kou chi ;shui hua bu qing 。《hou han shu ·liang ji chuan 》:“kou yin she yan 。”

    tu :

    ①ban tu ;de tu 。yue fei 《wu yue ci meng ji 》:“qu gu de shang ban tu 。”《zhou li ·de guan ·xiao si tu 》:“fan min song yi de bi zheng zhi ,de song yi tu zheng zhi 。”(de bi :bi lin ;lin ju 。zheng :bian bie shi fei 。)②hua 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“song yuan jun jiang hua tu 。”du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi san :“hua tu sheng shi chun feng mian ,huan pei kong gui yue ye hun 。”(sheng shi :han shi 。huan pei :fu nv zhuang shi ,jie zhi wang zhao jun 。)③hui ;hua 。《han shu ·su wu chuan 》:“nai tu hua ji ren yu qi lin ge 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan yi :“zhi yi qi cai tu zhi 。”④sai lv ;mou hua 。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“que qin yi li jin ,wei jun tu zhi !”(que :sun hai 。)⑤mou qu ;tu mou 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ci ke yi wei yuan er bu ke tu ye 。”⑥liao xiang ;cai du 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“a mu da fu zhang ,bu tu zi zi gui 。”(fu zhang :pai shou 。zhe li biao shi jing yi 。)⑦fa du 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“qian tu wei gai 。”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    xie :

    ①ci qu guan zhi 。《li ji ·qu li shang 》:“da fu qi shi er zhi shi ,re bu de xie ,ze bi ci zhi ji zhang 。”(zhi shi :tui zhi 。)②ju jue 。《shi ji ·ru lin lie chuan 》:“xie jue bin ke 。”③ci bie 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“wang xi chu yang sui ,xie jia lai gui men 。”④dao qian ;ren cuo 。《zhan guo ce · zhao ce si 》:“ru er xu qu ,zhi er zi xie 。”⑤gao su 。《han shu ·zhou bo chuan fu zhou ya fu 》:“shi ren chen xie :‘huang di jing lao jiang jun 。’”⑥gan xie 。《han shu ·zhang shang chuan 》:“chang you suo jian ,ji ren lai xie 。”⑦cui tui 。chao bu zhi 《yan jiao er ·bo (bó)she guan mei 》:“kai shi shi xue ,xie shi shi xue 。”(bo :de ming 。)⑧xun se 。liu yu xi 《shang du si tu shu 》:“kuang hu dao xie kong 、yan 。”

    qing :

    ①zhu he ;qing zhu 。《zuo chuan ·xuan gong shi yi nian 》:“zhu hou 、xian gong jie qing gua ren 。”②zhi zhi de qing he de shi qing huo ri zi 。《na shi ·liang zhao ming tai zi chuan 》:“shi ren wei zhi san qing 。”③shan shi 。《shang shu ·lv xing 》:“yi ren you qing ,zhao min lai zhi 。”④fu ;fu qi 。《zhou yi ·kun gua 》:“ji shan zhi jia ,bi you yu qing 。”⑤jiang shang ;shang ci ;qing shang 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“hang qing shi hui ,xia ji zhao min 。”

    diao :

    ①zhui dao 。《zhan guo ce ·yan ce yi 》:“yan wang diao si wen sheng ,yu bai xing tong ji gan ku 。”②wei wen 。《zuo chuan ·zhuang gong shi yi nian 》:“qiu ,song da shui ,gong shi diao yan 。”③ping diao 。han hong 《song (gui )ke you jiang na 》:“yao xiang mi luo shang ,diao qu qiu feng chu 。”④shan 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“shi qun bu diao zhi ren yi hang luan yu wang shi 。”⑤shang tong 。《shi jing ·gui feng ·fei feng 》:“gu zhan zhou dao ,zhong xin diao xi 。”⑥you lv 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“you jun bu diao ,you chen bu min 。”(min :min da yu li 。)⑦di qu 。wu zi mu 《meng liang lu shang ·zhu zhou fu de jie shi ren fu sheng wei 》:“que yu teng lu suo diao qu zhen juan dian dui ,pi qu ding duo 。”(teng lu suo :jiang shi juan teng lu hou bao cun yuan juan zhi suo 。dian dui :jian cha he dui 。)

    zuo :

    ①zuo 。gu ren xi de er zuo ;liang xi zhao de ;tun bu fang zai jiao gen shang 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“zuo er jia mei 。”《lv shi chun qiu ·li su 》:“zhong ri zuo ,bu zi kuai 。”②zuo wei 。hou lai xie zuo “zuo ”。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zheng ren you ju zhi lv zhe ,xian zi du ji zu er zhi zhi ji zuo 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“qing yi wu jian ,yin ji pei gong yu zuo 。”you bi yu rong yi ,bu fei li 。《meng zi ·li lou xia 》:“tian zhi gao ye ,xing chen zhi yuan ye ,gou qiu ji di ,qian sui zhi ri zhi ,ke zuo er zhi ye 。”(ri zhi :zhi dong zhi 。)③ju shou ;jian shou 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“chu ren zuo ji bei men 。”④su song ren dui zhi ;dui zheng 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“zhuang zi wei zuo 。”(zhuang zi :ren ming 。)⑤fan zui ;qiu fan ……huo zui 。《yan zi chun qiu ·za xia 》:“wang yue :‘he zuo ?’yue :‘zuo dao ’”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shu sui ,zuo fa qu guan ,jia ju chang an 。”ye zhi pan zui ,ding zui 。《han shu ·huo guang chuan 》:“gan you hui zhe ,zuo zhi !”⑥tu ran ;bai bai de 。li bai 《shu dao nan 》:“yi shou fu ying zuo chang tan 。”⑦yin wei ;you yu 。gu shi 《mo shang sang 》:“lai gui xiang yuan nu ,dan zuo guan luo fu 。”(luo fu :mei nv ming 。)du mu 《shan hang 》:“ting che zuo ai feng lin wan 。”⑧ju zhu ;ting liu 。gui zhuang 《huang xiao zi chuan 》:“fu zi zuo lv zhong chang huang (tǎng huǎng)lei yue ,yin liu guo sui 。”(chang huang :shi yi 。lei :shu 。)

    shi :

    ①ju shi ;fang wu 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju er ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”②tang hou de zheng shi 。《lun yu ·xian jin 》:“you ye ,sheng tang yi ,wei ru yu shi ye 。”③jia 。《zuo chuan ·huan gong shi ba nian 》:“nv you jia ,nan you shi 。”④chao ting 。《shang shu ·wei zi zhi ming 》:“lv you dian chang ,yi fan wang shi 。”《han shu ·liu xiang chuan 》:“lu qu gong shi ,quan zai wai jia 。”⑤qi zi 。《li ji ·qu li shang 》:“san shi er zhuang ,you shi 。”⑥fen mu ;mu xue 。《shi jing ·tang feng ·ge sheng 》:“bai sui zhi hou ,gui yu ji shi 。”⑦dao jian de qiao 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ba jian ,jian chang ,cao ji shi 。”⑧xing su ming 。ye chen “ying shi ”。er shi ba su zhi yi 。

    ji :

    ①ji jing ;mei you sheng yin 。《lao zi 》di er shi wu zhang :“ji xi liao xi 。”(liao :kong kuang gao yuan 。)han yu 《ming shui fu 》:“ye ji tian qing 。”②gu chan ;leng qing 。yuan zhen 《hang gong 》:“gong hua ji mo gong 。”

    mo :

    ①you jing ;ji jing 。《chu ci ·jiu bian 》:“chan ji mo er mo sheng 。”yuan zhen 《hang gong 》:“liao la gu hang gong ,gong hua ji mo gong 。”②leng la ;gu chan 。du fu 《zhui chou gu gao shu zhou ren ri jian ji 》:“jin li chun guang kong lan man ,yao chi shi chen yi ming mo 。”(chi :gong dian qian tai jie shang mian de kong de 。)

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    yi :

    ①dai ci 。1. zhi shi dai ci 。zhe ge ;na ge 。《shi jing ·qin feng ·jian jia 》:“suo wei yi ren ,zai shui yi fang 。”(yi fang :yi bian 。)2.di san ren chen dai ci 。bi ;ta 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“jiang jia wo gu yi ,yu jia yi gu wo 。”liu yong 《die lian hua 》:“wei yi xiao de ren qiao cui 。”②yu qi ci 。mo yi 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“bu ke wei ye ,yi ke huai ye 。”(huai :bei shang 。)2.yong yu gou zhong 。liu zong yuan 《di jie 》:“zong yu bu jie ,fei yu yi mao 。”(fei yu yi mao :bu shi yu chun jiu shi hun yong 。)

    wei :

    ①wei yan ;you wei yi 。《lun yu ·shu er 》:“zi wen er li ,wei er bu meng ,gong er an 。”②wei shi ;wei li 。《shi jing ·zhou song ·wo jiang 》:“wei tian zhi wei 。”《zuo chuan ·wen gong qi nian 》:“pan er bu tao ,he yi shi wei ?”(tao :zheng fa 。)③shi ……hai pa ;wei she 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“hu shi zhi li ,yi wei tian xia 。”《mo zi · qi huan 》:“shang ci bu neng xi ,zhu fa bu neng wei 。”④hai pa ;wei ju 。《shi jing · xiao ya ·chang di 》:“si sang zhi wei 。”(sang :wang 。)《zhuang zi ·yu fu 》:“wei chang jian fu zi yu ren ru ci ji wei ye 。”