• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 日車隱昆侖,鳥雀噪戶牖。

    “日車隱昆侖,鳥雀噪戶牖。”詩句出處:《將適吳楚,留別章使君留後,兼幕府》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    我來入蜀門,歲月亦已久。豈惟長兒童,自覺成老醜。
    常恐性坦率,失身為杯酒。近辭痛飲徒,折節萬夫後。
    昔如縱壑魚,今如喪傢狗。既無遊方戀,行止復何有。
    相逢半新故,取別隨薄厚。不意青草湖,扁舟落吾手。
    眷眷章梓州,開筵俯高柳。樓前出騎馬,帳下羅賓友。
    健兒簸紅旗,此樂或難朽。日車隱昆侖,鳥雀噪戶牖。
    波濤未足畏,三峽徒雷吼。所憂盜賊多,重見衣冠走。
    中原消息斷,黃屋今安否。終作適荊蠻,安排用莊叟。
    隨雲拜東皇,掛席上南鬥。有使即寄書,無使長回首。

    【註釋】:

    車:

    ①車子。《禮記· 中庸》:“今天下車同軌,書同文。”②特指兵車。杜甫《兵車行》:“車轔轔,馬蕭蕭,行人弓箭各在腰。”③指用輪子轉動的工具。《宋史·河渠志五》:“地高則用水車。”④用水車戽(hù)水。范成大《圍田嘆四絕》之二:“六七月間天不雨,若為車水到山邊。”⑤牙床骨。《左傳·僖公五年》:“輔車相依,唇亡齒寒。”(輔:面頰。)⑥量詞。白居易《賣炭翁》:“一車炭重千餘斤。”

    隱:

    (一)①短墻。《左傳·襄公二十三年》:“逾隱而待之。”②隱蔽;隱藏。《周易·乾卦》:“隱而未見,行而未成。”陳子昂《春夜別友人》:“明月隱高樹,長河沒曉天。”③隱諱;隱瞞。《史記·高祖本紀》:“列侯諸將無敢隱朕。”④隱居;不出來作官。孟浩然《秋登萬山寄張五》:“北山白雲裡,隱者自怡悅。”⑤隱約不清。杜甫《客從》:“珠中有隱字,欲辨不成書。”⑥精微深奧。《周易·系辭上》:“探賾(zé)索隱,鉤深致遠。”(賾:深奧。)⑦憂傷;疾苦。《國語·周語上》:“是先王非務武也,勤恤民隱,而除其害也。”(務:致力。勤:盡力。)⑧憐憫;同情。劉向《九嘆·惜賢》:“心隱惻而不置。”⑨琴上的裝飾。《新論·琴道》:“琴隱長四十五分,隱以前長八分。”⑩威重貌。《後漢書·吳漢傳》:“吳公差強人意,隱若一敵國矣。” (二)yìn 憑依;倚靠。《孟子·公孫醜下》:“(孟子)不應,隱幾而臥。”(幾:矮桌子。)

    昆:

    (一)①同;共同。揚雄《羽獵賦》:“群娛乎其中,噍(jiū)噍昆鳴。”(噍噍:鳥鳴聲。)②眾。文瑩《玉壺清話》卷七:“昆蟲草木,亦無所傷。”《禮記·禮運》:“無水旱昆蟲之災。”③兄。《詩經·王風·葛藟(lěi)》:“終遠兄弟,謂他人昆。”④後裔。《國語·晉語二》:“延及寡君之紹續昆裔。”蔡邕《汝南周巨勝碑》:“名振華夏,光耀昆苗。”(苗:後裔。)⑤通“焜”。明亮。揚雄《甘泉賦》:“樵蒸昆上,配藜四施。”(樵:焚燒。配藜:同“披離”,分散。施:佈。) (二)hùn 同“混”。混同。《馬王堆漢墓帛書·老子乙本·道經》:“有物昆成,先天地生。”今本《老子》作“混成”。[昆吾]1. 山名。《山海經·中山經》:“(陽山)又西二百裡曰昆吾之山。”2.美石名。張君房《雲笈七籤》卷二十六:“(流洲)上多山川積石,名為昆吾。”[昆明]1.漢代池名。在長安。《漢書·元後傳》:“秋歷東館,望昆明。”2. 古代西南部族名。《漢書·西南夷傳》:“四歲餘,皆閉昆明,莫能通。”

    侖:

    ①有條理;有次序。後作“倫”。②同類。呂坤《與總河劉晉川論道脈圖》:“聖人得一以立六侖。”[昆侖]山脈名。西從帕米爾高原起,分三支向東分佈。

    噪:

    ①鳥蟲喧叫。杜甫《羌村》:“柴門鳥雀噪,歸客千裡至。”②喧嘩;喧嚷。很多人在一起叫嚷。《北史·流求傳》:“勇者三五人出前跳噪。”(這個意義又寫作“譟”。)③傳揚。李漁《慎鸞交·論心》:“容顏不及他人好,一樣聲名噪。”④毀謗。王充《論衡·累害》:“貞良見妒,高奇見噪。”

    戶:

    ①單扇的門。泛指門。《禮記·禮運》:“盜竊亂賊而不作,故外戶而不閉。”(外戶:房屋的大門。)《詩經·小雅·斯幹》:“築室百堵,西南其戶。”②住戶;人傢;一傢稱一戶。《韓非子·說林上》:“乃與之萬戶之邑”。③門第。李肇《唐國史補》卷上:“李稹,酒泉公義琰姪孫,門戶第一,而有清名。”④阻止;阻攔。《新唐書·李紳傳》:“河南多惡少,或危帽散衣,擊大毬,戶官道,車馬不敢前。”《禮記·月令》:“蟄蟲咸動,啟戶始出。”⑤酒量。古稱酒量大者為大戶或上戶,酒量小者為小戶或下戶。白居易《久不見韓侍郎戲題四韻》:“戶大嫌甜酒,才高笑小詩。”

    戶牖:

    ①門窗。阮籍《詠懷》:“蟋蟀在~~,蟪蛄鳴中庭。”②指學術的派別。《文心雕龍·諸子》:“夫自六國以前,去聖未遠,故能越世高談,自開~~。”

    牖:

    ①窗戶。《韓非子·外儲說左上》:“築十版之墻,鑿八尺之牖。”②通“誘”。開導。《太平天國·天情道理書》:“此皆覺世之至言,牖民之正論。”(覺世:使世人覺醒。至言:至理之言。)


  • 日车隐昆仑,鸟雀噪户牖。

    “日车隐昆仑,鸟雀噪户牖。”诗句出处:《将适吴楚,留别章使君留后,兼幕府》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    我来入蜀门,岁月亦已久。岂惟长儿童,自觉成老丑。
    常恐性坦率,失身为杯酒。近辞痛饮徒,折节万夫后。
    昔如纵壑鱼,今如丧家狗。既无游方恋,行止复何有。
    相逢半新故,取别随薄厚。不意青草湖,扁舟落吾手。
    眷眷章梓州,开筵俯高柳。楼前出骑马,帐下罗宾友。
    健儿簸红旗,此乐或难朽。日车隐昆仑,鸟雀噪户牖。
    波涛未足畏,三峡徒雷吼。所忧盗贼多,重见衣冠走。
    中原消息断,黄屋今安否。终作适荆蛮,安排用庄叟。
    随云拜东皇,挂席上南斗。有使即寄书,无使长回首。

    【注释】:

    车:

    ①车子。《礼记· 中庸》:“今天下车同轨,书同文。”②特指兵车。杜甫《兵车行》:“车辚辚,马萧萧,行人弓箭各在腰。”③指用轮子转动的工具。《宋史·河渠志五》:“地高则用水车。”④用水车戽(hù)水。范成大《围田叹四绝》之二:“六七月间天不雨,若为车水到山边。”⑤牙床骨。《左传·僖公五年》:“辅车相依,唇亡齿寒。”(辅:面颊。)⑥量词。白居易《卖炭翁》:“一车炭重千余斤。”

    隐:

    (一)①短墙。《左传·襄公二十三年》:“逾隐而待之。”②隐蔽;隐藏。《周易·乾卦》:“隐而未见,行而未成。”陈子昂《春夜别友人》:“明月隐高树,长河没晓天。”③隐讳;隐瞒。《史记·高祖本纪》:“列侯诸将无敢隐朕。”④隐居;不出来作官。孟浩然《秋登万山寄张五》:“北山白云里,隐者自怡悦。”⑤隐约不清。杜甫《客从》:“珠中有隐字,欲辨不成书。”⑥精微深奥。《周易·系辞上》:“探赜(zé)索隐,钩深致远。”(赜:深奥。)⑦忧伤;疾苦。《国语·周语上》:“是先王非务武也,勤恤民隐,而除其害也。”(务:致力。勤:尽力。)⑧怜悯;同情。刘向《九叹·惜贤》:“心隐恻而不置。”⑨琴上的装饰。《新论·琴道》:“琴隐长四十五分,隐以前长八分。”⑩威重貌。《后汉书·吴汉传》:“吴公差强人意,隐若一敌国矣。” (二)yìn 凭依;倚靠。《孟子·公孙丑下》:“(孟子)不应,隐几而卧。”(几:矮桌子。)

    昆:

    (一)①同;共同。扬雄《羽猎赋》:“群娱乎其中,噍(jiū)噍昆鸣。”(噍噍:鸟鸣声。)②众。文莹《玉壶清话》卷七:“昆虫草木,亦无所伤。”《礼记·礼运》:“无水旱昆虫之灾。”③兄。《诗经·王风·葛藟(lěi)》:“终远兄弟,谓他人昆。”④后裔。《国语·晋语二》:“延及寡君之绍续昆裔。”蔡邕《汝南周巨胜碑》:“名振华夏,光耀昆苗。”(苗:后裔。)⑤通“焜”。明亮。扬雄《甘泉赋》:“樵蒸昆上,配藜四施。”(樵:焚烧。配藜:同“披离”,分散。施:布。) (二)hùn 同“混”。混同。《马王堆汉墓帛书·老子乙本·道经》:“有物昆成,先天地生。”今本《老子》作“混成”。[昆吾]1. 山名。《山海经·中山经》:“(阳山)又西二百里曰昆吾之山。”2.美石名。张君房《云笈七籤》卷二十六:“(流洲)上多山川积石,名为昆吾。”[昆明]1.汉代池名。在长安。《汉书·元后传》:“秋历东馆,望昆明。”2. 古代西南部族名。《汉书·西南夷传》:“四岁余,皆闭昆明,莫能通。”

    仑:

    ①有条理;有次序。后作“伦”。②同类。吕坤《与总河刘晋川论道脉图》:“圣人得一以立六仑。”[昆仑]山脉名。西从帕米尔高原起,分三支向东分布。

    噪:

    ①鸟虫喧叫。杜甫《羌村》:“柴门鸟雀噪,归客千里至。”②喧哗;喧嚷。很多人在一起叫嚷。《北史·流求传》:“勇者三五人出前跳噪。”(这个意义又写作“譟”。)③传扬。李渔《慎鸾交·论心》:“容颜不及他人好,一样声名噪。”④毁谤。王充《论衡·累害》:“贞良见妒,高奇见噪。”

    户:

    ①单扇的门。泛指门。《礼记·礼运》:“盗窃乱贼而不作,故外户而不闭。”(外户:房屋的大门。)《诗经·小雅·斯干》:“筑室百堵,西南其户。”②住户;人家;一家称一户。《韩非子·说林上》:“乃与之万户之邑”。③门第。李肇《唐国史补》卷上:“李稹,酒泉公义琰姪孙,门户第一,而有清名。”④阻止;阻拦。《新唐书·李绅传》:“河南多恶少,或危帽散衣,击大毬,户官道,车马不敢前。”《礼记·月令》:“蛰虫咸动,启户始出。”⑤酒量。古称酒量大者为大户或上户,酒量小者为小户或下户。白居易《久不见韩侍郎戏题四韵》:“户大嫌甜酒,才高笑小诗。”

    户牖:

    ①门窗。阮籍《咏怀》:“蟋蟀在~~,蟪蛄鸣中庭。”②指学术的派别。《文心雕龙·诸子》:“夫自六国以前,去圣未远,故能越世高谈,自开~~。”

    牖:

    ①窗户。《韩非子·外储说左上》:“筑十版之墙,凿八尺之牖。”②通“诱”。开导。《太平天国·天情道理书》:“此皆觉世之至言,牖民之正论。”(觉世:使世人觉醒。至言:至理之言。)


  • ri che yin kun lun ,diao qiao zao hu you 。

    “ri che yin kun lun ,diao qiao zao hu you 。”shi gou chu chu :《jiang kuo wu chu ,liu bie zhang shi jun liu hou ,jian mu fu 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    wo lai ru shu men ,sui yue yi yi jiu 。qi wei chang er tong ,zi jiao cheng lao chou 。
    chang kong xing tan lv ,shi shen wei bei jiu 。jin ci tong yin tu ,she jie mo fu hou 。
    xi ru zong he yu ,jin ru sang jia gou 。ji mo you fang lian ,hang zhi fu he you 。
    xiang feng ban xin gu ,qu bie sui bao hou 。bu yi qing cao hu ,bian zhou la wu shou 。
    juan juan zhang zi zhou ,kai yan fu gao liu 。lou qian chu ji ma ,zhang xia luo bin you 。
    jian er bo gong qi ,ci le huo nan xiu 。ri che yin kun lun ,diao qiao zao hu you 。
    bo tao wei zu wei ,san xia tu lei hou 。suo you dao zei duo ,chong jian yi guan zou 。
    zhong yuan xiao xi duan ,huang wu jin an fou 。zhong zuo kuo jing man ,an pai yong zhuang sou 。
    sui yun bai dong huang ,gua xi shang na dou 。you shi ji ji shu ,mo shi chang hui shou 。

    【zhu shi 】:

    che :

    ①che zi 。《li ji · zhong yong 》:“jin tian xia che tong gui ,shu tong wen 。”②te zhi bing che 。du fu 《bing che hang 》:“che lin lin ,ma xiao xiao ,hang ren gong jian ge zai yao 。”③zhi yong lun zi zhuai dong de gong ju 。《song shi ·he qu zhi wu 》:“de gao ze yong shui che 。”④yong shui che hu (hù)shui 。fan cheng da 《wei tian tan si jue 》zhi er :“liu qi yue jian tian bu yu ,re wei che shui dao shan bian 。”⑤ya chuang gu 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fu che xiang yi ,chun wang chi han 。”(fu :mian jia 。)⑥liang ci 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan chong qian yu jin 。”

    yin :

    (yi )①duan qiang 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“yu yin er dai zhi 。”②yin bi ;yin cang 。《zhou yi ·gan gua 》:“yin er wei jian ,hang er wei cheng 。”chen zi ang 《chun ye bie you ren 》:“ming yue yin gao shu ,chang he mei xiao tian 。”③yin hui ;yin man 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“lie hou zhu jiang mo gan yin zhen 。”④yin ju ;bu chu lai zuo guan 。meng hao ran 《qiu deng mo shan ji zhang wu 》:“bei shan bai yun li ,yin zhe zi yi yue 。”⑤yin yao bu qing 。du fu 《ke cong 》:“zhu zhong you yin zi ,yu bian bu cheng shu 。”⑥jing wei shen ao 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“tan ze (zé)suo yin ,gou shen zhi yuan 。”(ze :shen ao 。)⑦you shang ;ji ku 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“shi xian wang fei wu wu ye ,qin xu min yin ,er chu ji hai ye 。”(wu :zhi li 。qin :jin li 。)⑧lian min ;tong qing 。liu xiang 《jiu tan ·xi xian 》:“xin yin ce er bu zhi 。”⑨qin shang de zhuang shi 。《xin lun ·qin dao 》:“qin yin chang si shi wu fen ,yin yi qian chang ba fen 。”⑩wei chong mao 。《hou han shu ·wu han chuan 》:“wu gong cha jiang ren yi ,yin re yi di guo yi 。” (er )yìn ping yi ;yi kao 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“(meng zi )bu ying ,yin ji er wo 。”(ji :ai zhuo zi 。)

    kun :

    (yi )①tong ;gong tong 。yang xiong 《yu lie fu 》:“qun yu hu ji zhong ,jiao (jiū)jiao kun ming 。”(jiao jiao :diao ming sheng 。)②zhong 。wen ying 《yu hu qing hua 》juan qi :“kun chong cao mu ,yi mo suo shang 。”《li ji ·li yun 》:“mo shui han kun chong zhi zai 。”③xiong 。《shi jing ·wang feng ·ge lei (lěi)》:“zhong yuan xiong di ,wei ta ren kun 。”④hou yi 。《guo yu ·jin yu er 》:“yan ji gua jun zhi shao xu kun yi 。”cai yong 《ru na zhou ju sheng bei 》:“ming zhen hua xia ,guang yao kun miao 。”(miao :hou yi 。)⑤tong “kun ”。ming liang 。yang xiong 《gan quan fu 》:“qiao zheng kun shang ,pei li si shi 。”(qiao :fen shao 。pei li :tong “pi li ”,fen san 。shi :bu 。) (er )hùn tong “hun ”。hun tong 。《ma wang dui han mu bo shu ·lao zi yi ben ·dao jing 》:“you wu kun cheng ,xian tian de sheng 。”jin ben 《lao zi 》zuo “hun cheng ”。[kun wu ]1. shan ming 。《shan hai jing ·zhong shan jing 》:“(yang shan )you xi er bai li yue kun wu zhi shan 。”2.mei dan ming 。zhang jun fang 《yun ji qi 籤》juan er shi liu :“(liu zhou )shang duo shan chuan ji dan ,ming wei kun wu 。”[kun ming ]1.han dai chi ming 。zai chang an 。《han shu ·yuan hou chuan 》:“qiu li dong guan ,wang kun ming 。”2. gu dai xi na bu zu ming 。《han shu ·xi na yi chuan 》:“si sui yu ,jie bi kun ming ,mo neng tong 。”

    lun :

    ①you tiao li ;you ci xu 。hou zuo “lun ”。②tong lei 。lv kun 《yu zong he liu jin chuan lun dao mai tu 》:“sheng ren de yi yi li liu lun 。”[kun lun ]shan mai ming 。xi cong pa mi er gao yuan qi ,fen san zhi xiang dong fen bu 。

    zao :

    ①diao chong xuan jiao 。du fu 《qiang cun 》:“chai men diao qiao zao ,gui ke qian li zhi 。”②xuan hua ;xuan rang 。hen duo ren zai yi qi jiao rang 。《bei shi ·liu qiu chuan 》:“yong zhe san wu ren chu qian tiao zao 。”(zhe ge yi yi you xie zuo “譟”。)③chuan yang 。li yu 《shen luan jiao ·lun xin 》:“rong yan bu ji ta ren hao ,yi yang sheng ming zao 。”④hui bang 。wang chong 《lun heng ·lei hai 》:“zhen liang jian du ,gao ji jian zao 。”

    hu :

    ①chan shan de men 。fan zhi men 。《li ji ·li yun 》:“dao qie luan zei er bu zuo ,gu wai hu er bu bi 。”(wai hu :fang wu de da men 。)《shi jing ·xiao ya ·si gan 》:“zhu shi bai du ,xi na ji hu 。”②zhu hu ;ren jia ;yi jia chen yi hu 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“nai yu zhi mo hu zhi yi ”。③men di 。li zhao 《tang guo shi bu 》juan shang :“li zhen ,jiu quan gong yi yan 姪sun ,men hu di yi ,er you qing ming 。”④zu zhi ;zu lan 。《xin tang shu ·li shen chuan 》:“he na duo e shao ,huo wei mao san yi ,ji da 毬,hu guan dao ,che ma bu gan qian 。”《li ji ·yue ling 》:“zhe chong xian dong ,qi hu shi chu 。”⑤jiu liang 。gu chen jiu liang da zhe wei da hu huo shang hu ,jiu liang xiao zhe wei xiao hu huo xia hu 。bai ju yi 《jiu bu jian han shi lang hu ti si yun 》:“hu da xian tian jiu ,cai gao xiao xiao shi 。”

    hu you :

    ①men chuang 。ruan ji 《yong huai 》:“xi shuai zai ~~,hui gu ming zhong ting 。”②zhi xue shu de pa bie 。《wen xin diao long ·zhu zi 》:“fu zi liu guo yi qian ,qu sheng wei yuan ,gu neng yue shi gao tan ,zi kai ~~。”

    you :

    ①chuang hu 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zhu shi ban zhi qiang ,zao ba che zhi you 。”②tong “you ”。kai dao 。《tai ping tian guo ·tian qing dao li shu 》:“ci jie jiao shi zhi zhi yan ,you min zhi zheng lun 。”(jiao shi :shi shi ren jiao xing 。zhi yan :zhi li zhi yan 。)