- 繁体
- 简体
- 拼音
-
作城大順川,扼胡來路津。
“作城大順川,扼胡來路津。”詩句出處:《送河東提刑張太博》;是宋朝詩人范仲淹的作品。
憶守姑蘇日,見君已驚人。
翩翩幕中畫,落落席上珍。
強記及敏力,一一精如神。
洎餘領西帥,密與羌夏鄰。
君來貳邊郡,表裡還相親。
有如得四支,周旋衛其身。
予始按萬渠,兵行百物陳。
而君主其事,進退皆有倫。
羌酋八九百,醉歌喜齗齗。
傳告以號令,再拜岡不馴。
作城大順川,扼胡來路津。
漢軍始屯集,慮騎俄紛綸。
諸將稍畏怯,偶語辭艱辛。
君躍疋馬去,入險將死濱。
持撾畫禍福,虎校靡不遵。
呼兵就畚插,悅使咸忻忻。
畫夜戰且役,城成未逾旬。
慮乃急攻我,萬眾生煙塵。
蒼惶被矢石,遁走無逡巡。
君馳奏闕下,感慨動中宸。
是秋懷敏敗,慮勢侵涇源。
天地正愁慘,關輔將迸奔。
腹心茍不守,皮膚安得存。
予召蕃漢兵,趨邠當北門。
諸將切切議,謂宜守塞垣。
惟君力贊我,咸鎬為本根。
全師遂鼓進,連城息驚喧。
果釋天子憂,獎詔垂明恩。
予貳機衡重,君掌食貨繁。
豈敢懈夙夜,未嘗攄笑言。
今叨領南陽,會君乘使軒,
攜手百花洲,無時不開樽。
語論極今古,情契及子孫。
氣同若蘭芝,聲應如篪塤。
浩歌忘物我,劇飲無涼暄。
自問平生心,此樂曾幾番。
一旦改使節,匆匆指並汾。
惜別固不忍,贈行當有雲。
從來宿兵地,北與胡漢分。
長河出紫塞,太行入青雲。
天然作雄屏,覽者懷忠動。
行府在平陽,山川秀氤氳。
堯民擊壤歌,千古猶得聞。
君有經濟心,潤以金石文。
攬轡問風俗,坐堂精典墳。
此道日益大,行行思致君。【註釋】:
作:
①起;起立。《論語·先進》:“舍瑟而作。”②興起;產生。《史記·秦始皇本紀》:“古者天下散亂,莫之能一,是以諸侯並作。”(一:統一。)又起身。《管子·弟子職》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孫醜上》:“由湯至於武丁,賢聖之君六七作。”《韓非子·解老》:“大奸作則小盜隨。”③始。《尚書· 禹貢》:“萊夷作牧。”(萊夷:地名。牧:放牧。)④勞作;工作。《莊子·讓王》:“日出而作,日入而息。”楊惲《報孫會宗書》:“田傢作苦。”⑤創作;寫作。《孟子·梁惠王下》:“孔子懼,作《春秋》。”《呂氏春秋·勿躬》:“容成作歷。”(容成:傳說中黃帝臣,歷法的創造者。)王充《論衡·定賢》:“譬猶工匠之作器也。”⑥名詞,指作品。蕭統《文選序》:“則有‘憑虛’、‘亡是’之作。”⑦事務。鮑照《采桑》:“季春梅始落,女工事蠶作。”(事:從事。)⑧擔當;充任。《論語·子路》:“人而無恒,不可以作巫醫。”(而:假如。)劉義慶《世說新語·方正》:“敦槐作關中都督,甚得民情。”⑨當成;算做。羅公升《溪上》:“門前溪一發,我作五湖看。”(一發:一根頭發。)又成為。李賀《浩歌》:“南風吹山作平地。”⑩通“詛”。詛咒。《詩經·大雅·蕩》:“侯作侯祝。”(侯:語氣詞。)(11)通“詐”。欺騙。《史記·孟子荀卿列傳》:“作先合,然後引之大道。”[作色]臉上變色。指神情嚴肅起來或發怒。《禮記·哀公問》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改變的樣子。)城:
①城郭。一般是兩重,裡面的稱城,外面的稱郭。賈誼《過秦論》:“然後踐華為城,因河為池。”②古代都邑為中心的所轄地區稱城。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦昭王聞之,使人遺(wèi)趙王書,願以十五城請易璧。”(遺:送給。易:交換。)③築城。《漢書·高帝紀》:“令天下縣邑城。”《詩經·小雅·出車》:“天子命我,城彼朔方。”(朔方:北方。)④守城。魏源《聖武記》卷一:“我朝縱還臺堡降卒二千,城者拒之。”⑤城墻以內的地方。韓翊(yì)《寒食》:“春城無處不飛花,寒食東風禦柳斜。”(禦柳:皇宮栽的柳樹。)⑥城市;都市。《史記·吳起傳》:“魏文侯以為將,擊秦,拔五城。”大:
(一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)順:
①合理。《論語·子路》:“言不順則事不成。”②依從。《莊子·天運》:“文王順紂而不敢逆,武王逆紂而不肯順。”③歸服。《孟子·公孫醜下》:“多助之至,天下順之。”④沿著同一個方向;順著。《墨子·魯問》:“楚人順流而進,逆流而退。”⑤和順。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“知子之順之,雜佩以問之。”(子:你。問:贈送。)⑥通順。韓愈《樊紹述墓志銘》:“文從字順各識職。”川:
水道;河流。《周禮·考工記·匠人》:“兩山之間,必有川焉。”《商君書·弱民》:“濟大川而無舡(xiāng)楫。”扼:
①用力掐住;用力抓住。《戰國策·燕策二》:“樊於(wū)期偏袒(tǎn)扼腕而進。”(樊於期:人名。袒:脫去上衣露出身體一部分。)《漢書·李陵傳》:“力扼虎,射命中。”②把守;控制;扼制險要之處。《三國志·魏書·荀彧傳》:“公以十分居一之眾,畫地而守之,扼其喉而不得進,已半年矣。”(扼喉:比喻控制要害部位。)《新唐書·高崇文傳》:“扼二川之要。”③通“軛”。架車時套在牲口脖子上的曲木。《莊子· 馬蹄》:“加之以衡扼。”(衡:車轅前面的橫木。)胡:
①獸頷下下垂的肉。《詩經·豳風·狼跋》:“狼跋其胡。”(跋:踩。)②大。《儀禮·少牢饋食禮》:“主人受祭之福,胡壽保健傢室。”③代詞。1.何;什麼。《漢書·蕭何傳》:“相國胡大罪?”2. 為什麼;何故。《呂氏春秋·察今》:“上胡不法先王之法。”④古代對北方和西方各族的統稱。司馬遷《報任安書》:“垂餌虎口,橫挑強胡。”賈誼《過秦論》:“胡人不敢南下而牧馬。”⑤古國名。在今安徽省阜陽市西北。春秋時為楚所滅。《左傳·定公十五年》:“二月,楚滅胡。”[胡考]長壽。《詩經·周頌·絲衣》:“胡考之休。”(休:美。)來:
(一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)路:
①道路;路途。《楚辭·九歌·國觴》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超遠。”②路程。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”③途徑;方向。《尚書·洪范》:“無有作惡,遵王之路。”諸葛亮《前出師表》:“不宜妄自菲薄,引喻失義,以塞忠諫之路也。”(引喻:稱引說話。)④仕途,執政。許棠《講德陳情上淮南李仆射八首》之八:“當路公卿誰見待? 故鄉親友自疑非。”(待:寬容。疑非:懷疑有錯誤。)⑤法度;規則。李華《禦史中丞廳壁記》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地區。田藝衡《留青日記·賭博》:“蘇常一路尤甚,士大夫歸傢者則開賭坊,蓋避禁也。”(蘇常:蘇州、常州。避禁:避開禁令。)⑦車。《左傳·昭公四年》:“王思舊勛而賜之路。”⑧大。《史記·孝武本紀》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政區劃名。宋的路約相當於現在的省,元的路約相當現在的地區。津:
①渡口。《送杜少府之任蜀州》:“城闕輔三秦,風煙望五津。”《論語·微子》:“長沮、桀溺耦(ǒu)而耕,孔子過之,使子路問津焉。”(長沮、桀溺:二隱者名。耦:並耕。)②人體內分泌出的液體。韓偓《無題(並序)》之一:“梅實引芳津。”《素問·調經論》:“人有精氣津液。”③潤澤;潤濕。《周禮·地官·大司徒》:“二曰川澤……其民黑而津。”《西京雜記》卷五:“雨不破塊,潤葉津莖而已。”郭璞《江賦》:“林無不溽,岸無不津。”[津津]1.形容有滋味。陳廷焯(zhuō)《白雨齋詞話》卷四:“兩君於詞,皆屬最下乘……而世顧津津稱之,何也?”2.喜悅的樣子。《新唐書·李林甫傳》:“喜津津出眉宇間。” -
作城大顺川,扼胡来路津。
“作城大顺川,扼胡来路津。”诗句出处:《送河东提刑张太博》;是宋朝诗人范仲淹的作品。
忆守姑苏日,见君已惊人。
翩翩幕中画,落落席上珍。
强记及敏力,一一精如神。
洎余领西帅,密与羌夏邻。
君来贰边郡,表里还相亲。
有如得四支,周旋卫其身。
予始按万渠,兵行百物陈。
而君主其事,进退皆有伦。
羌酋八九百,醉歌喜齗齗。
传告以号令,再拜冈不驯。
作城大顺川,扼胡来路津。
汉军始屯集,虑骑俄纷纶。
诸将稍畏怯,偶语辞艰辛。
君跃疋马去,入险将死滨。
持挝画祸福,虎校靡不遵。
呼兵就畚插,悦使咸忻忻。
画夜战且役,城成未逾旬。
虑乃急攻我,万众生烟尘。
苍惶被矢石,遁走无逡巡。
君驰奏阙下,感慨动中宸。
是秋怀敏败,虑势侵泾源。
天地正愁惨,关辅将迸奔。
腹心苟不守,皮肤安得存。
予召蕃汉兵,趋邠当北门。
诸将切切议,谓宜守塞垣。
惟君力赞我,咸镐为本根。
全师遂鼓进,连城息惊喧。
果释天子忧,奖诏垂明恩。
予贰机衡重,君掌食货繁。
岂敢懈夙夜,未尝摅笑言。
今叨领南阳,会君乘使轩,
携手百花洲,无时不开樽。
语论极今古,情契及子孙。
气同若兰芝,声应如篪埙。
浩歌忘物我,剧饮无凉暄。
自问平生心,此乐曾几番。
一旦改使节,匆匆指并汾。
惜别固不忍,赠行当有云。
從来宿兵地,北与胡汉分。
长河出紫塞,太行入青云。
天然作雄屏,览者怀忠动。
行府在平阳,山川秀氤氲。
尧民击壤歌,千古犹得闻。
君有经济心,润以金石文。
揽辔问风俗,坐堂精典坟。
此道日益大,行行思致君。【注释】:
作:
①起;起立。《论语·先进》:“舍瑟而作。”②兴起;产生。《史记·秦始皇本纪》:“古者天下散乱,莫之能一,是以诸侯并作。”(一:统一。)又起身。《管子·弟子职》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孙丑上》:“由汤至于武丁,贤圣之君六七作。”《韩非子·解老》:“大奸作则小盗随。”③始。《尚书· 禹贡》:“莱夷作牧。”(莱夷:地名。牧:放牧。)④劳作;工作。《庄子·让王》:“日出而作,日入而息。”杨恽《报孙会宗书》:“田家作苦。”⑤创作;写作。《孟子·梁惠王下》:“孔子惧,作《春秋》。”《吕氏春秋·勿躬》:“容成作历。”(容成:传说中黄帝臣,历法的创造者。)王充《论衡·定贤》:“譬犹工匠之作器也。”⑥名词,指作品。萧统《文选序》:“则有‘凭虚’、‘亡是’之作。”⑦事务。鲍照《采桑》:“季春梅始落,女工事蚕作。”(事:从事。)⑧担当;充任。《论语·子路》:“人而无恒,不可以作巫医。”(而:假如。)刘义庆《世说新语·方正》:“敦槐作关中都督,甚得民情。”⑨当成;算做。罗公升《溪上》:“门前溪一发,我作五湖看。”(一发:一根头发。)又成为。李贺《浩歌》:“南风吹山作平地。”⑩通“诅”。诅咒。《诗经·大雅·荡》:“侯作侯祝。”(侯:语气词。)(11)通“诈”。欺骗。《史记·孟子荀卿列传》:“作先合,然后引之大道。”[作色]脸上变色。指神情严肃起来或发怒。《礼记·哀公问》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改变的样子。)城:
①城郭。一般是两重,里面的称城,外面的称郭。贾谊《过秦论》:“然后践华为城,因河为池。”②古代都邑为中心的所辖地区称城。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦昭王闻之,使人遗(wèi)赵王书,愿以十五城请易璧。”(遗:送给。易:交换。)③筑城。《汉书·高帝纪》:“令天下县邑城。”《诗经·小雅·出车》:“天子命我,城彼朔方。”(朔方:北方。)④守城。魏源《圣武记》卷一:“我朝纵还台堡降卒二千,城者拒之。”⑤城墙以内的地方。韩翊(yì)《寒食》:“春城无处不飞花,寒食东风御柳斜。”(御柳:皇宫栽的柳树。)⑥城市;都市。《史记·吴起传》:“魏文侯以为将,击秦,拔五城。”大:
(一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)顺:
①合理。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”②依从。《庄子·天运》:“文王顺纣而不敢逆,武王逆纣而不肯顺。”③归服。《孟子·公孙丑下》:“多助之至,天下顺之。”④沿着同一个方向;顺着。《墨子·鲁问》:“楚人顺流而进,逆流而退。”⑤和顺。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“知子之顺之,杂佩以问之。”(子:你。问:赠送。)⑥通顺。韩愈《樊绍述墓志铭》:“文从字顺各识职。”川:
水道;河流。《周礼·考工记·匠人》:“两山之间,必有川焉。”《商君书·弱民》:“济大川而无舡(xiāng)楫。”扼:
①用力掐住;用力抓住。《战国策·燕策二》:“樊於(wū)期偏袒(tǎn)扼腕而进。”(樊於期:人名。袒:脱去上衣露出身体一部分。)《汉书·李陵传》:“力扼虎,射命中。”②把守;控制;扼制险要之处。《三国志·魏书·荀彧传》:“公以十分居一之众,画地而守之,扼其喉而不得进,已半年矣。”(扼喉:比喻控制要害部位。)《新唐书·高崇文传》:“扼二川之要。”③通“轭”。架车时套在牲口脖子上的曲木。《庄子· 马蹄》:“加之以衡扼。”(衡:车辕前面的横木。)胡:
①兽颔下下垂的肉。《诗经·豳风·狼跋》:“狼跋其胡。”(跋:踩。)②大。《仪礼·少牢馈食礼》:“主人受祭之福,胡寿保健家室。”③代词。1.何;什么。《汉书·萧何传》:“相国胡大罪?”2. 为什么;何故。《吕氏春秋·察今》:“上胡不法先王之法。”④古代对北方和西方各族的统称。司马迁《报任安书》:“垂饵虎口,横挑强胡。”贾谊《过秦论》:“胡人不敢南下而牧马。”⑤古国名。在今安徽省阜阳市西北。春秋时为楚所灭。《左传·定公十五年》:“二月,楚灭胡。”[胡考]长寿。《诗经·周颂·丝衣》:“胡考之休。”(休:美。)来:
(一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)路:
①道路;路途。《楚辞·九歌·国觞》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超远。”②路程。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”③途径;方向。《尚书·洪范》:“无有作恶,遵王之路。”诸葛亮《前出师表》:“不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。”(引喻:称引说话。)④仕途,执政。许棠《讲德陈情上淮南李仆射八首》之八:“当路公卿谁见待? 故乡亲友自疑非。”(待:宽容。疑非:怀疑有错误。)⑤法度;规则。李华《御史中丞厅壁记》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地区。田艺衡《留青日记·赌博》:“苏常一路尤甚,士大夫归家者则开赌坊,盖避禁也。”(苏常:苏州、常州。避禁:避开禁令。)⑦车。《左传·昭公四年》:“王思旧勋而赐之路。”⑧大。《史记·孝武本纪》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政区划名。宋的路约相当于现在的省,元的路约相当现在的地区。津:
①渡口。《送杜少府之任蜀州》:“城阙辅三秦,风烟望五津。”《论语·微子》:“长沮、桀溺耦(ǒu)而耕,孔子过之,使子路问津焉。”(长沮、桀溺:二隐者名。耦:并耕。)②人体内分泌出的液体。韩偓《无题(并序)》之一:“梅实引芳津。”《素问·调经论》:“人有精气津液。”③润泽;润湿。《周礼·地官·大司徒》:“二曰川泽……其民黑而津。”《西京杂记》卷五:“雨不破块,润叶津茎而已。”郭璞《江赋》:“林无不溽,岸无不津。”[津津]1.形容有滋味。陈廷焯(zhuō)《白雨斋词话》卷四:“两君于词,皆属最下乘……而世顾津津称之,何也?”2.喜悦的样子。《新唐书·李林甫传》:“喜津津出眉宇间。” -
zuo cheng da shun chuan ,e hu lai lu jin 。
“zuo cheng da shun chuan ,e hu lai lu jin 。”shi gou chu chu :《song he dong di xing zhang tai bo 》;shi song chao shi ren fan zhong yan de zuo pin 。
yi shou gu su ri ,jian jun yi jing ren 。
pian pian mu zhong hua ,la la xi shang zhen 。
jiang ji ji min li ,yi yi jing ru shen 。
ji yu ling xi shuai ,mi yu qiang xia lin 。
jun lai er bian jun ,biao li hai xiang qin 。
you ru de si zhi ,zhou xuan wei ji shen 。
yu shi an mo qu ,bing hang bai wu chen 。
er jun zhu ji shi ,jin tui jie you lun 。
qiang qiu ba jiu bai ,zui ge xi yan yan 。
chuan gao yi hao ling ,zai bai gang bu xun 。
zuo cheng da shun chuan ,e hu lai lu jin 。
han jun shi tun ji ,lv ji e fen guan 。
zhu jiang shao wei qie ,ou yu ci jian xin 。
jun yue pi ma qu ,ru xian jiang si bin 。
chi wo hua huo fu ,hu jiao mi bu zun 。
hu bing jiu ben cha ,yue shi xian xin xin 。
hua ye zhan ju yi ,cheng cheng wei yu xun 。
lv nai ji gong wo ,mo zhong sheng yan chen 。
cang huang bei shi dan ,dun zou mo qun xun 。
jun chi zou que xia ,gan kai dong zhong chen 。
shi qiu huai min bai ,lv shi qin jing yuan 。
tian de zheng chou can ,guan fu jiang beng ben 。
fu xin gou bu shou ,pi fu an de cun 。
yu shao fan han bing ,qu bin dang bei men 。
zhu jiang qie qie yi ,wei yi shou sai yuan 。
wei jun li zan wo ,xian gao wei ben gen 。
quan shi sui gu jin ,lian cheng xi jing xuan 。
guo shi tian zi you ,jiang zhao chui ming en 。
yu er ji heng chong ,jun zhang shi huo fan 。
qi gan xie su ye ,wei chang shu xiao yan 。
jin dao ling na yang ,hui jun cheng shi xuan ,
xie shou bai hua zhou ,mo shi bu kai zun 。
yu lun ji jin gu ,qing qi ji zi sun 。
qi tong re lan zhi ,sheng ying ru chi xun 。
hao ge wang wu wo ,ju yin mo liang xuan 。
zi wen ping sheng xin ,ci le ceng ji fan 。
yi dan gai shi jie ,cong cong zhi bing fen 。
xi bie gu bu ren ,zeng hang dang you yun 。
從lai su bing de ,bei yu hu han fen 。
chang he chu zi sai ,tai hang ru qing yun 。
tian ran zuo xiong bing ,lan zhe huai zhong dong 。
hang fu zai ping yang ,shan chuan xiu yin yun 。
yao min ji rang ge ,qian gu you de wen 。
jun you jing ji xin ,run yi jin dan wen 。
lan pei wen feng su ,zuo tang jing dian fen 。
ci dao ri yi da ,hang hang sai zhi jun 。【zhu shi 】:
zuo :
①qi ;qi li 。《lun yu ·xian jin 》:“she se er zuo 。”②xing qi ;chan sheng 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“gu zhe tian xia san luan ,mo zhi neng yi ,shi yi zhu hou bing zuo 。”(yi :tong yi 。)you qi shen 。《guan zi ·di zi zhi 》:“ye mei zao zuo 。”(mei :shui 。zao :tong “zao ”。)《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you shang zhi yu wu ding ,xian sheng zhi jun liu qi zuo 。”《han fei zi ·jie lao 》:“da jian zuo ze xiao dao sui 。”③shi 。《shang shu · yu gong 》:“lai yi zuo mu 。”(lai yi :de ming 。mu :fang mu 。)④lao zuo ;gong zuo 。《zhuang zi ·rang wang 》:“ri chu er zuo ,ri ru er xi 。”yang yun 《bao sun hui zong shu 》:“tian jia zuo ku 。”⑤chuang zuo ;xie zuo 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“kong zi ju ,zuo 《chun qiu 》。”《lv shi chun qiu ·wu gong 》:“rong cheng zuo li 。”(rong cheng :chuan shui zhong huang di chen ,li fa de chuang zao zhe 。)wang chong 《lun heng ·ding xian 》:“pi you gong jiang zhi zuo qi ye 。”⑥ming ci ,zhi zuo pin 。xiao tong 《wen shua xu 》:“ze you ‘ping xu ’、‘wang shi ’zhi zuo 。”⑦shi wu 。bao zhao 《cai sang 》:“ji chun mei shi la ,nv gong shi can zuo 。”(shi :cong shi 。)⑧dan dang ;chong ren 。《lun yu ·zi lu 》:“ren er mo heng ,bu ke yi zuo wu yi 。”(er :jia ru 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“dui huai zuo guan zhong dou du ,shen de min qing 。”⑨dang cheng ;suan zuo 。luo gong sheng 《xi shang 》:“men qian xi yi fa ,wo zuo wu hu kan 。”(yi fa :yi gen tou fa 。)you cheng wei 。li he 《hao ge 》:“na feng chui shan zuo ping de 。”⑩tong “zu ”。zu zhou 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“hou zuo hou zhu 。”(hou :yu qi ci 。)(11)tong “zha ”。qi pian 。《shi ji ·meng zi xun qing lie chuan 》:“zuo xian ge ,ran hou yin zhi da dao 。”[zuo se ]lian shang bian se 。zhi shen qing yan su qi lai huo fa nu 。《li ji ·ai gong wen 》:“kong zi qiao (qiǎo)ran zuo se 。”(qiao ran :rong se gai bian de yang zi 。)cheng :
①cheng guo 。yi ban shi liang chong ,li mian de chen cheng ,wai mian de chen guo 。gu yi 《guo qin lun 》:“ran hou jian hua wei cheng ,yin he wei chi 。”②gu dai dou yi wei zhong xin de suo he de ou chen cheng 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin zhao wang wen zhi ,shi ren wei (wèi)zhao wang shu ,yuan yi shi wu cheng qing yi bi 。”(wei :song gei 。yi :jiao huan 。)③zhu cheng 。《han shu ·gao di ji 》:“ling tian xia xian yi cheng 。”《shi jing ·xiao ya ·chu che 》:“tian zi ming wo ,cheng bi shuo fang 。”(shuo fang :bei fang 。)④shou cheng 。wei yuan 《sheng wu ji 》juan yi :“wo chao zong hai tai bao jiang cu er qian ,cheng zhe ju zhi 。”⑤cheng qiang yi nei de de fang 。han yi (yì)《han shi 》:“chun cheng mo chu bu fei hua ,han shi dong feng yu liu xie 。”(yu liu :huang gong zai de liu shu 。)⑥cheng shi ;dou shi 。《shi ji ·wu qi chuan 》:“wei wen hou yi wei jiang ,ji qin ,ba wu cheng 。”da :
(yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)shun :
①ge li 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”②yi cong 。《zhuang zi ·tian yun 》:“wen wang shun zhou er bu gan ni ,wu wang ni zhou er bu ken shun 。”③gui fu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“duo zhu zhi zhi ,tian xia shun zhi 。”④yan zhao tong yi ge fang xiang ;shun zhao 。《mo zi ·lu wen 》:“chu ren shun liu er jin ,ni liu er tui 。”⑤he shun 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“zhi zi zhi shun zhi ,za pei yi wen zhi 。”(zi :ni 。wen :zeng song 。)⑥tong shun 。han yu 《fan shao shu mu zhi ming 》:“wen cong zi shun ge shi zhi 。”chuan :
shui dao ;he liu 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“liang shan zhi jian ,bi you chuan yan 。”《shang jun shu ·ruo min 》:“ji da chuan er mo chuan (xiāng)ji 。”e :
①yong li qia zhu ;yong li zhua zhu 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“fan wu (wū)ji pian tan (tǎn)e wan er jin 。”(fan wu ji :ren ming 。tan :tuo qu shang yi lou chu shen ti yi bu fen 。)《han shu ·li ling chuan 》:“li e hu ,she ming zhong 。”②ba shou ;kong zhi ;e zhi xian yao zhi chu 。《san guo zhi ·wei shu ·xun yu chuan 》:“gong yi shi fen ju yi zhi zhong ,hua de er shou zhi ,e ji hou er bu de jin ,yi ban nian yi 。”(e hou :bi yu kong zhi yao hai bu wei 。)《xin tang shu ·gao chong wen chuan 》:“e er chuan zhi yao 。”③tong “e ”。jia che shi tao zai sheng kou bo zi shang de qu mu 。《zhuang zi · ma ti 》:“jia zhi yi heng e 。”(heng :che yuan qian mian de heng mu 。)hu :
①shou han xia xia chui de rou 。《shi jing ·bin feng ·lang ba 》:“lang ba ji hu 。”(ba :cai 。)②da 。《yi li ·shao lao kui shi li 》:“zhu ren shou ji zhi fu ,hu shou bao jian jia shi 。”③dai ci 。1.he ;shen me 。《han shu ·xiao he chuan 》:“xiang guo hu da zui ?”2. wei shen me ;he gu 。《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“shang hu bu fa xian wang zhi fa 。”④gu dai dui bei fang he xi fang ge zu de tong chen 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“chui er hu kou ,heng tiao jiang hu 。”gu yi 《guo qin lun 》:“hu ren bu gan na xia er mu ma 。”⑤gu guo ming 。zai jin an hui sheng fu yang shi xi bei 。chun qiu shi wei chu suo mie 。《zuo chuan ·ding gong shi wu nian 》:“er yue ,chu mie hu 。”[hu kao ]chang shou 。《shi jing ·zhou song ·si yi 》:“hu kao zhi xiu 。”(xiu :mei 。)lai :
(yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )lu :
①dao lu ;lu tu 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan ,ping yuan hu xi lu chao yuan 。”②lu cheng 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”③tu jing ;fang xiang 。《shang shu ·hong fan 》:“mo you zuo e ,zun wang zhi lu 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“bu yi wang zi fei bao ,yin yu shi yi ,yi sai zhong jian zhi lu ye 。”(yin yu :chen yin shui hua 。)④shi tu ,zhi zheng 。hu tang 《jiang de chen qing shang huai na li pu she ba shou 》zhi ba :“dang lu gong qing shei jian dai ? gu xiang qin you zi yi fei 。”(dai :kuan rong 。yi fei :huai yi you cuo wu 。)⑤fa du ;gui ze 。li hua 《yu shi zhong cheng ting bi ji 》:“zun wang lu yi zheng duo fang 。”(wang :zhi xian wang 。)⑥fang mian ;de ou 。tian yi heng 《liu qing ri ji ·du bo 》:“su chang yi lu you shen ,shi da fu gui jia zhe ze kai du fang ,gai bi jin ye 。”(su chang :su zhou 、chang zhou 。bi jin :bi kai jin ling 。)⑦che 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“wang sai jiu xun er ci zhi lu 。”⑧da 。《shi ji ·xiao wu ben ji 》:“lu gong cheng shi 。”⑨song chao he yuan chao hang zheng ou hua ming 。song de lu yao xiang dang yu xian zai de sheng ,yuan de lu yao xiang dang xian zai de de ou 。jin :
①du kou 。《song du shao fu zhi ren shu zhou 》:“cheng que fu san qin ,feng yan wang wu jin 。”《lun yu ·wei zi 》:“chang ju 、jie ni ou (ǒu)er geng ,kong zi guo zhi ,shi zi lu wen jin yan 。”(chang ju 、jie ni :er yin zhe ming 。ou :bing geng 。)②ren ti nei fen bi chu de ye ti 。han wo 《mo ti (bing xu )》zhi yi :“mei shi yin fang jin 。”《su wen ·diao jing lun 》:“ren you jing qi jin ye 。”③run ze ;run shi 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“er yue chuan ze ……ji min hei er jin 。”《xi jing za ji 》juan wu :“yu bu po kuai ,run xie jin jing er yi 。”guo pu 《jiang fu 》:“lin mo bu ru ,an mo bu jin 。”[jin jin ]1.xing rong you zi wei 。chen ting chao (zhuō)《bai yu zhai ci hua 》juan si :“liang jun yu ci ,jie shu zui xia cheng ……er shi gu jin jin chen zhi ,he ye ?”2.xi yue de yang zi 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xi jin jin chu mei yu jian 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐