• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 昏昏閶闔閉氛祲,十月荊南雷怒號。

    “昏昏閶闔閉氛祲,十月荊南雷怒號。”詩句出處:《久雨期王將軍不至》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    天雨蕭蕭滯茅屋,空山無以慰幽獨。銳頭將軍來何遲,
    令我心中苦不足。數看黃霧亂玄雲,時聽嚴風折喬木。
    泉源泠泠雜猿狖,泥濘漠漠饑鴻鵠。歲暮窮陰耿未已,
    人生會面難再得。憶爾腰下鐵絲箭,射殺林中雪色鹿。
    前者坐皮因問毛,知子歷險人馬勞。異獸如飛星宿落,
    應弦不礙蒼山高。安得突騎隻五千,崒然眉骨皆爾曹。
    走平亂世相催促,一豁明主正鬱陶。憶昔范增碎玉鬥,
    未使吳兵著白袍。昏昏閶闔閉氛祲,十月荊南雷怒號。

    【註釋】:

    昏:

    ①天剛黑的時候;黃昏。《左傳·哀公二十三年》:“昏而受命。”《詩經·陳風· 東門之楊》:“昏以為期”。②結婚。後作“婚”。《詩經·邶風·谷風》:“宴爾新昏,如兄如弟。”《左傳·隱公七年》:“鄭伯許之,乃成昏。”③昏暗。歸有光《項脊軒志》:“日過午已昏。”④糊塗;昏憒。《詩經·小雅·小宛》:“彼昏不知。”《莊子· 天地》:“若愚若昏。”⑤迷亂;昏花。《三國志·吳書·賀邵傳》:“偶有逆迕,昏醉之言耳。”⑥通“暋(mǐn)”。勉力。潘嶽《藉田賦》:“情欣樂於昏作兮。”

    閶:

    [閶闔]1.傳說中的天門。《楚辭·離騷》:“吾令帝閽開關兮,倚閶闔而望予。”(閽:守門人。關:門。)2.代指皇宮的正門。白居易《中書寓直》詩:“繚繞宮墻圍禁林,半開閶闔曉沉沉。”(沉沉:深遠的樣子。)

    闔:

    ①門扇;門板。《禮記·月令》:“是月也,耕者少舍,乃修闔扇。”泛指門。《荀子·儒效》:“外闔不閉。”②關門;關閉。歸有光《項脊軒志》:“比去,以手闔門。”(比去:等到離開。)陸遊《月下作》:“徑幽螢闔開,池漲魚噞喁。”③總共;全;即門戶內之全體。《莊子·胠篋》:“闔四境之內,所以立宗廟社稷。”④通“合”。符合。《戰國策·秦策三》:“意者,臣愚而不闔王心耶!”⑤通“盍”。何不。《莊子·天地》:“夫子闔行邪(耶)?”⑥通“蓋”。蓋墻用的草簾。《周禮·夏官·圉師》:“茨墻則剪闔。”

    閉:

    ①關門。《史記·康叔世傢》:“門已閉矣。”②泛指閉上。《史記·張儀列傳》:“願陳子閉口,毋復言。”③結束;停止。④堵塞。《漢書·藝文志序》:“以通閉解結,反之於平。”⑤古時指立秋、立冬。《左傳·僖公五年》:“凡分、至、啟、閉,必書雲物。”(分:春分、秋分。至:夏至、冬至。啟:立春、立夏。雲物:雲色。)

    氛:

    ①古時預示兇吉的天氣。《左傳·襄公二十七年》:“楚氛甚惡,懼難。”②氣;氣象。江淹《采菱曲》:“高彩隘通壑,香氛麗廣川。”王貞《溫池》:“寒氛空外擁,蒸氣沼中浮。”③氣氛;氣勢。李白《塞下曲》其三:“橫行負勇氣,一戰靜妖氛。”(橫行:一往直前。負:憑借。靜:平息。)④霧氣。《禮記· 月令》:“氛霧冥冥,雷乃發聲。”

    月:

    (一)①月球;月亮。《詩經·陳風·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潛《歸田園居》之三:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”③月份。一年的十二分之一。從朔至晦為一月,大月三十日,小月二十九日。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形狀或顏色像月亮的。李賀《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉謝郎妓。”⑤指婦人的月經。王建《宮詞》:“密奏君王知入月,喚人相伴洗裙裾。”⑥指婦女懷胎的月份。《詩經·大雅·生民》:“誕彌厥月,先生如達。”(誕:助詞。彌:滿。厥:其。先生:初生。達:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我國古代西域國名。 (二)ròu 同“肉”。古樂府《孤兒行》:“拔斷蒺藜腸月中,愴欲悲。”(腸:指小腿肚子。)

    荊:

    ①[名]一種落葉灌木。種類很多,多叢生原野。李商隱《行次西郊作》:“下田長~榛。”②[名]用荊條做成的刑杖。《史記·廉頗藺相如列傳》:“肉袒負~。”③[名]舊時謙稱自己的妻子。陽枋《通夔守田都統劄zha子》:“蓋拙~未先袝先塋,欲議歸藏。”④[名]周代諸侯國楚國的別稱。《韓非子·五蠹》:“~文王恐其害己也,舉兵伐徐,遂滅之。”

    雷:

    ① [名]雷聲。王充《論衡·雷虛》:“盛夏之時,~電迅速。”②[名]像雷一樣的聲響。司馬相如《上林賦》:“車騎~起,殷天動地。”③[動]通“擂”。敲擊。《樂府詩集·鉅鹿公主歌辭》:“官傢出遊~大鼓。”

    怒:

    ①生氣;憤怒。《詩經·衛風·氓》:“將子無怒,秋以為期。”②形容氣勢強盛。《莊子·逍遙遊》:“怒而飛,其翼若垂天之雲。”

    號:

    (一)①命令;指示。《史記·屈原賈生列傳》:“入則與王圖議國事,以出號令。”也指發出命令,號召。龔自珍《病梅館記》:“此文人畫士,心知其意,未可明詔大號以繩天下之梅也。”(明詔大號:公開宣告,大聲號召。繩:約束。)②宣稱;號稱。《史記·高祖本紀》:“是時項羽兵四十萬,號百萬;沛公兵十萬,號二十萬。”③稱號;稱呼。《史記·陳涉世傢》:“陳涉乃立為王,號為張楚。”歐陽修《醉翁亭記》:“故自號曰醉翁也。”④標志;口令。李紳《奉酬樂天秋夕有懷見寄》: “重(chóng)城宵正分,號鼓互相望。”(重城:雙層的城墻。分:一半。望:舊讀wāng,對著。) (二)háo ①大聲哭。《詩經·魏風·碩鼠》:“樂土樂土,誰之永號?”李白《北上行》:“悲號絕中腸。”②高聲叫;拖長聲音叫。《左傳·宣公十二年》:“還無社與司馬卯言,號申叔展。”(還無社:蕭國大夫名。司馬卯、申叔展:楚國大夫。)柳宗元《童區寄傳》:“因大號,一座皆驚。”③呼嘯。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫霪雨霏霏,連月不開,陰風怒號,濁浪排空。”


  • 昏昏阊阖闭氛祲,十月荆南雷怒号。

    “昏昏阊阖闭氛祲,十月荆南雷怒号。”诗句出处:《久雨期王将军不至》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    天雨萧萧滞茅屋,空山无以慰幽独。锐头将军来何迟,
    令我心中苦不足。数看黄雾乱玄云,时听严风折乔木。
    泉源泠泠杂猿狖,泥泞漠漠饥鸿鹄。岁暮穷阴耿未已,
    人生会面难再得。忆尔腰下铁丝箭,射杀林中雪色鹿。
    前者坐皮因问毛,知子历险人马劳。异兽如飞星宿落,
    应弦不碍苍山高。安得突骑只五千,崒然眉骨皆尔曹。
    走平乱世相催促,一豁明主正郁陶。忆昔范增碎玉斗,
    未使吴兵著白袍。昏昏阊阖闭氛祲,十月荆南雷怒号。

    【注释】:

    昏:

    ①天刚黑的时候;黄昏。《左传·哀公二十三年》:“昏而受命。”《诗经·陈风· 东门之杨》:“昏以为期”。②结婚。后作“婚”。《诗经·邶风·谷风》:“宴尔新昏,如兄如弟。”《左传·隐公七年》:“郑伯许之,乃成昏。”③昏暗。归有光《项脊轩志》:“日过午已昏。”④糊涂;昏愦。《诗经·小雅·小宛》:“彼昏不知。”《庄子· 天地》:“若愚若昏。”⑤迷乱;昏花。《三国志·吴书·贺邵传》:“偶有逆迕,昏醉之言耳。”⑥通“暋(mǐn)”。勉力。潘岳《藉田赋》:“情欣乐于昏作兮。”

    阊:

    [阊阖]1.传说中的天门。《楚辞·离骚》:“吾令帝阍开关兮,倚阊阖而望予。”(阍:守门人。关:门。)2.代指皇宫的正门。白居易《中书寓直》诗:“缭绕宫墙围禁林,半开阊阖晓沉沉。”(沉沉:深远的样子。)

    阖:

    ①门扇;门板。《礼记·月令》:“是月也,耕者少舍,乃修阖扇。”泛指门。《荀子·儒效》:“外阖不闭。”②关门;关闭。归有光《项脊轩志》:“比去,以手阖门。”(比去:等到离开。)陆游《月下作》:“径幽萤阖开,池涨鱼噞喁。”③总共;全;即门户内之全体。《庄子·胠箧》:“阖四境之内,所以立宗庙社稷。”④通“合”。符合。《战国策·秦策三》:“意者,臣愚而不阖王心耶!”⑤通“盍”。何不。《庄子·天地》:“夫子阖行邪(耶)?”⑥通“盖”。盖墙用的草帘。《周礼·夏官·圉师》:“茨墙则剪阖。”

    闭:

    ①关门。《史记·康叔世家》:“门已闭矣。”②泛指闭上。《史记·张仪列传》:“愿陈子闭口,毋复言。”③结束;停止。④堵塞。《汉书·艺文志序》:“以通闭解结,反之于平。”⑤古时指立秋、立冬。《左传·僖公五年》:“凡分、至、启、闭,必书云物。”(分:春分、秋分。至:夏至、冬至。启:立春、立夏。云物:云色。)

    氛:

    ①古时预示凶吉的天气。《左传·襄公二十七年》:“楚氛甚恶,惧难。”②气;气象。江淹《采菱曲》:“高彩隘通壑,香氛丽广川。”王贞《温池》:“寒氛空外拥,蒸气沼中浮。”③气氛;气势。李白《塞下曲》其三:“横行负勇气,一战静妖氛。”(横行:一往直前。负:凭借。静:平息。)④雾气。《礼记· 月令》:“氛雾冥冥,雷乃发声。”

    月:

    (一)①月球;月亮。《诗经·陈风·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潜《归田园居》之三:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”③月份。一年的十二分之一。从朔至晦为一月,大月三十日,小月二十九日。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形状或颜色像月亮的。李贺《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉谢郎妓。”⑤指妇人的月经。王建《宫词》:“密奏君王知入月,唤人相伴洗裙裾。”⑥指妇女怀胎的月份。《诗经·大雅·生民》:“诞弥厥月,先生如达。”(诞:助词。弥:满。厥:其。先生:初生。达:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我国古代西域国名。 (二)ròu 同“肉”。古乐府《孤儿行》:“拔断蒺藜肠月中,怆欲悲。”(肠:指小腿肚子。)

    荆:

    ①[名]一种落叶灌木。种类很多,多丛生原野。李商隐《行次西郊作》:“下田长~榛。”②[名]用荆条做成的刑杖。《史记·廉颇蔺相如列传》:“肉袒负~。”③[名]旧时谦称自己的妻子。阳枋《通夔守田都统劄zha子》:“盖拙~未先袝先茔,欲议归藏。”④[名]周代诸侯国楚国的别称。《韩非子·五蠹》:“~文王恐其害己也,举兵伐徐,遂灭之。”

    雷:

    ① [名]雷声。王充《论衡·雷虚》:“盛夏之时,~电迅速。”②[名]像雷一样的声响。司马相如《上林赋》:“车骑~起,殷天动地。”③[动]通“擂”。敲击。《乐府诗集·钜鹿公主歌辞》:“官家出游~大鼓。”

    怒:

    ①生气;愤怒。《诗经·卫风·氓》:“将子无怒,秋以为期。”②形容气势强盛。《庄子·逍遥游》:“怒而飞,其翼若垂天之云。”

    号:

    (一)①命令;指示。《史记·屈原贾生列传》:“入则与王图议国事,以出号令。”也指发出命令,号召。龚自珍《病梅馆记》:“此文人画士,心知其意,未可明诏大号以绳天下之梅也。”(明诏大号:公开宣告,大声号召。绳:约束。)②宣称;号称。《史记·高祖本纪》:“是时项羽兵四十万,号百万;沛公兵十万,号二十万。”③称号;称呼。《史记·陈涉世家》:“陈涉乃立为王,号为张楚。”欧阳修《醉翁亭记》:“故自号曰醉翁也。”④标志;口令。李绅《奉酬乐天秋夕有怀见寄》: “重(chóng)城宵正分,号鼓互相望。”(重城:双层的城墙。分:一半。望:旧读wāng,对着。) (二)háo ①大声哭。《诗经·魏风·硕鼠》:“乐土乐土,谁之永号?”李白《北上行》:“悲号绝中肠。”②高声叫;拖长声音叫。《左传·宣公十二年》:“还无社与司马卯言,号申叔展。”(还无社:萧国大夫名。司马卯、申叔展:楚国大夫。)柳宗元《童区寄传》:“因大号,一座皆惊。”③呼啸。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫霪雨霏霏,连月不开,阴风怒号,浊浪排空。”


  • hun hun chang he bi fen jin ,shi yue jing na lei nu hao 。

    “hun hun chang he bi fen jin ,shi yue jing na lei nu hao 。”shi gou chu chu :《jiu yu ji wang jiang jun bu zhi 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    tian yu xiao xiao zhi mao wu ,kong shan mo yi wei you du 。rui tou jiang jun lai he chi ,
    ling wo xin zhong ku bu zu 。shu kan huang wu luan xuan yun ,shi ting yan feng she qiao mu 。
    quan yuan ling ling za yuan you ,ni ning mo mo ji hong gu 。sui mu qiong yin geng wei yi ,
    ren sheng hui mian nan zai de 。yi er yao xia tie si jian ,she sha lin zhong xue se lu 。
    qian zhe zuo pi yin wen mao ,zhi zi li xian ren ma lao 。yi shou ru fei xing su la ,
    ying xian bu ai cang shan gao 。an de tu ji zhi wu qian ,cui ran mei gu jie er cao 。
    zou ping luan shi xiang cui cu ,yi hua ming zhu zheng yu tao 。yi xi fan zeng sui yu dou ,
    wei shi wu bing zhe bai pao 。hun hun chang he bi fen jin ,shi yue jing na lei nu hao 。

    【zhu shi 】:

    hun :

    ①tian gang hei de shi hou ;huang hun 。《zuo chuan ·ai gong er shi san nian 》:“hun er shou ming 。”《shi jing ·chen feng · dong men zhi yang 》:“hun yi wei ji ”。②jie hun 。hou zuo “hun ”。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“yan er xin hun ,ru xiong ru di 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“zheng bai hu zhi ,nai cheng hun 。”③hun an 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“ri guo wu yi hun 。”④hu tu ;hun kui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“bi hun bu zhi 。”《zhuang zi · tian de 》:“re yu re hun 。”⑤mi luan ;hun hua 。《san guo zhi ·wu shu ·he shao chuan 》:“ou you ni wu ,hun zui zhi yan er 。”⑥tong “min (mǐn)”。mian li 。pan yue 《ji tian fu 》:“qing xin le yu hun zuo xi 。”

    chang :

    [chang he ]1.chuan shui zhong de tian men 。《chu ci ·li sao 》:“wu ling di hun kai guan xi ,yi chang he er wang yu 。”(hun :shou men ren 。guan :men 。)2.dai zhi huang gong de zheng men 。bai ju yi 《zhong shu yu zhi 》shi :“liao rao gong qiang wei jin lin ,ban kai chang he xiao chen chen 。”(chen chen :shen yuan de yang zi 。)

    he :

    ①men shan ;men ban 。《li ji ·yue ling 》:“shi yue ye ,geng zhe shao she ,nai xiu he shan 。”fan zhi men 。《xun zi ·ru xiao 》:“wai he bu bi 。”②guan men ;guan bi 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“bi qu ,yi shou he men 。”(bi qu :deng dao li kai 。)liu you 《yue xia zuo 》:“jing you ying he kai ,chi zhang yu yan yong 。”③zong gong ;quan ;ji men hu nei zhi quan ti 。《zhuang zi ·qu qie 》:“he si jing zhi nei ,suo yi li zong miao she ji 。”④tong “ge ”。fu ge 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“yi zhe ,chen yu er bu he wang xin ye !”⑤tong “he ”。he bu 。《zhuang zi ·tian de 》:“fu zi he hang xie (ye )?”⑥tong “gai ”。gai qiang yong de cao lian 。《zhou li ·xia guan ·yu shi 》:“ci qiang ze jian he 。”

    bi :

    ①guan men 。《shi ji ·kang shu shi jia 》:“men yi bi yi 。”②fan zhi bi shang 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“yuan chen zi bi kou ,wu fu yan 。”③jie shu ;ting zhi 。④du sai 。《han shu ·yi wen zhi xu 》:“yi tong bi jie jie ,fan zhi yu ping 。”⑤gu shi zhi li qiu 、li dong 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fan fen 、zhi 、qi 、bi ,bi shu yun wu 。”(fen :chun fen 、qiu fen 。zhi :xia zhi 、dong zhi 。qi :li chun 、li xia 。yun wu :yun se 。)

    fen :

    ①gu shi yu shi xiong ji de tian qi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi qi nian 》:“chu fen shen e ,ju nan 。”②qi ;qi xiang 。jiang yan 《cai ling qu 》:“gao cai ai tong he ,xiang fen li an chuan 。”wang zhen 《wen chi 》:“han fen kong wai yong ,zheng qi zhao zhong fu 。”③qi fen ;qi shi 。li bai 《sai xia qu 》ji san :“heng hang fu yong qi ,yi zhan jing yao fen 。”(heng hang :yi wang zhi qian 。fu :ping jie 。jing :ping xi 。)④wu qi 。《li ji · yue ling 》:“fen wu ming ming ,lei nai fa sheng 。”

    yue :

    (yi )①yue qiu ;yue liang 。《shi jing ·chen feng ·yue chu 》:“yue chu jiao xi 。”②yue guang ;yue se 。tao qian 《gui tian yuan ju 》zhi san :“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”③yue fen 。yi nian de shi er fen zhi yi 。cong shuo zhi hui wei yi yue ,da yue san shi ri ,xiao yue er shi jiu ri 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”(huo :xing ming 。)④xing zhuang huo yan se xiang yue liang de 。li he 《chang gu 》:“quan zun tao zai jiu ,yue mei xie lang ji 。”⑤zhi fu ren de yue jing 。wang jian 《gong ci 》:“mi zou jun wang zhi ru yue ,huan ren xiang ban xi qun ju 。”⑥zhi fu nv huai tai de yue fen 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan mi jue yue ,xian sheng ru da 。”(dan :zhu ci 。mi :man 。jue :ji 。xian sheng :chu sheng 。da :tong “da ”,xiao yang 。)[yue shi (zhī)]wo guo gu dai xi yu guo ming 。 (er )ròu tong “rou ”。gu le fu 《gu er hang 》:“ba duan ji li chang yue zhong ,chuang yu bei 。”(chang :zhi xiao tui du zi 。)

    jing :

    ①[ming ]yi chong la xie guan mu 。chong lei hen duo ,duo cong sheng yuan ye 。li shang yin 《hang ci xi jiao zuo 》:“xia tian chang ~zhen 。”②[ming ]yong jing tiao zuo cheng de xing zhang 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“rou tan fu ~。”③[ming ]jiu shi qian chen zi ji de qi zi 。yang fang 《tong kui shou tian dou tong zha zhazi 》:“gai zhuo ~wei xian fu xian ying ,yu yi gui cang 。”④[ming ]zhou dai zhu hou guo chu guo de bie chen 。《han fei zi ·wu du 》:“~wen wang kong ji hai ji ye ,ju bing fa xu ,sui mie zhi 。”

    lei :

    ① [ming ]lei sheng 。wang chong 《lun heng ·lei xu 》:“cheng xia zhi shi ,~dian xun su 。”②[ming ]xiang lei yi yang de sheng xiang 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“che ji ~qi ,yan tian dong de 。”③[dong ]tong “lei ”。qiao ji 。《le fu shi ji ·ju lu gong zhu ge ci 》:“guan jia chu you ~da gu 。”

    nu :

    ①sheng qi ;fen nu 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。”②xing rong qi shi jiang cheng 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“nu er fei ,ji yi re chui tian zhi yun 。”

    hao :

    (yi )①ming ling ;zhi shi 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“ru ze yu wang tu yi guo shi ,yi chu hao ling 。”ye zhi fa chu ming ling ,hao shao 。gong zi zhen 《bing mei guan ji 》:“ci wen ren hua shi ,xin zhi ji yi ,wei ke ming zhao da hao yi sheng tian xia zhi mei ye 。”(ming zhao da hao :gong kai xuan gao ,da sheng hao shao 。sheng :yao shu 。)②xuan chen ;hao chen 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“shi shi xiang yu bing si shi mo ,hao bai mo ;pei gong bing shi mo ,hao er shi mo 。”③chen hao ;chen hu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen she nai li wei wang ,hao wei zhang chu 。”ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“gu zi hao yue zui weng ye 。”④biao zhi ;kou ling 。li shen 《feng chou le tian qiu xi you huai jian ji 》: “chong (chóng)cheng xiao zheng fen ,hao gu hu xiang wang 。”(chong cheng :shuang ceng de cheng qiang 。fen :yi ban 。wang :jiu dou wāng,dui zhao 。) (er )háo ①da sheng ku 。《shi jing ·wei feng ·shuo shu 》:“le tu le tu ,shei zhi yong hao ?”li bai 《bei shang hang 》:“bei hao jue zhong chang 。”②gao sheng jiao ;tuo chang sheng yin jiao 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“hai mo she yu si ma mao yan ,hao shen shu zhan 。”(hai mo she :xiao guo da fu ming 。si ma mao 、shen shu zhan :chu guo da fu 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“yin da hao ,yi zuo jie jing 。”③hu xiao 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai ,yin feng nu hao ,zhuo lang pai kong 。”