• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 二者存一端,愆陽不猶愈。

    “二者存一端,愆陽不猶愈。”詩句出處:《雷》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    大旱山嶽燋,密雲復無雨。南方瘴癘地,罹此農事苦。
    封內必舞雩,峽中喧擊鼓。真龍竟寂寞,土梗空俯僂。
    籲嗟公私病,稅斂缺不補。故老仰面啼,瘡痍向誰數。
    暴尪或前聞,鞭巫非稽古。請先偃甲兵,處分聽人主。
    萬邦但各業,一物休盡取。水旱其數然,堯湯免親睹。
    上天鑠金石,群盜亂豺虎。二者存一端,愆陽不猶愈。
    昨宵殷其雷,風過齊萬弩。復吹霾翳散,虛覺神靈聚。
    氣暍腸胃融,汗滋衣裳污。吾衰尤拙計,失望築場圃。

    【註釋】:

    二:

    ①數詞。一加一的和。《荀子·勸學》:“問一而告二謂之囋。”②第二。聶夷中《詠田傢》:“二月賣新絲,五月糶(tiào)新谷。”(糶:賣糧食。)③不專一;不一致。魏徵《述懷》:“季佈無二諾,侯嬴重一言。”(諾:許諾。)《漢書·王陵傳》:“毋以老妾故持二心。”

    者:

    ①代詞。指人、物、事、時間、地點等。《道林寓居》:“青嶂者邊來已熟,紅塵那畔去應疏。”②助詞。1.與動詞、形容詞或短語構成“者”字結構,表示人、事、物等。《老子》:“高者抑之,下者舉之。”《史記·項羽本紀》:“奪項王天下者,必沛公也。”2. 與數詞構成“者”字結構,指稱前邊的事物。《三國志·吳書·周瑜傳》:“此數四者,用兵之患也。”3. 與時間名詞構成“者”字結構,相當於“……的時候”。《莊子·齊物論》:“昔者十日並出。”4.用在名詞主語後,表示提頓或判斷。《史記·陳涉世傢》:“陳勝者,陽城人也。”5. 用在復句的前一分句末,表示因果關系或假設關系。《戰國策·齊策一》:“吾妻之美我者,私我也。”王安石《遊褒禪山記》:“盡吾志而不能至者,可以無悔矣。”③語氣詞。用於句末,與疑問代詞“誰”、“何”等配合,表示疑問語氣。《史記·項羽本紀》:“誰為大王為此計者?”

    存:

    ①問候。《史記·魏公子列傳》:“而公子親數存之。”②存在;生存。范縝《神滅論》:“是以形存則神存,形謝則神滅。”杜甫《石壕吏》:“存者且偷生,死者長已矣。”③思念。王充《論衡·訂鬼》:“凡天地之間有鬼,非人死精神為之也,皆人思念存想之所致也。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    端:

    ①正;直;端正。《魏子》:“形端則影直。”又公正。賈誼《治安策》:“於是皆選天下之端士孝悌博聞、有道術者以衛翼之,使與太子居處出入。”②事物的一頭或一方。《孫子兵法·勢篇》:“循環之無端,孰能窮之?”③開頭;發端。王安石《荀卿》:“知己者,智之端。”④緣由;來由。陸機《君子行》:“禍集非無端。”⑤量詞。佈帛長度單位。倍丈為端。一說六丈為端,又說一丈六尺為端。《鹽鐵論·力耕》:“中國一端之縵。”⑥審視;細看。司空圖《障車文》:“且子細思量,內外端相,事事相稱,頭頭相當。”⑦副詞。1. 正好。張說《破陣樂》:“正屬四方朝賀,端知萬舞皇威。”2.終究。蔡伸《滿庭芳》:“端不負平生。”3. 究竟。陸遊《幽事》:“餘年端有幾?”

    愆:

    ①過失;罪過。《尚書·冏命》:“繩愆糾謬,格其非心。”(繩:糾正。格:正。)韓愈《祭十二兄文》:“其不有年,以補我愆。”②超過;錯過。《詩經·衛風·氓》:“匪我愆期,子無良媒。”③遭罪;受苦。屈原《九章·哀郢》:“何百姓之震愆?”④惡疾。《左傳·昭公二十六年》:“至於夷王,王愆於厥身。”

    陽:

    ①山的南面或水的北面。《尚書·禹貢》:“岷山之陽,至於衡山。”《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,曰至渭陽。”(曰:句首助詞。無義。)地名第二個字為“陽”的,一般都來自這個意義。②太陽;陽光。《詩經·小雅 ·湛露》:“匪陽不晞。”(匪:非。晞:曬幹。)《孟子 · 滕文公上》:“秋陽以暴(pù)之。”(暴:曬。)③溫暖。《管子 ·地數》:“陽春農事方作。”④鮮明;明亮。《詩經·豳風·七月》:“我朱孔陽。”(朱:紅色。孔:甚。)⑤表面上;假裝。《韓非子·說難》:“則陽收其身,而實疏之。”⑥古代哲學概念。與“陰”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。《楚辭·九章·涉江》:“陰陽易位,時不當兮。”(時不當:生不逢時。)⑦通“佯”。假裝。《漢書·田儋傳》:“儋陽為縛其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐縣東。

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    猶:

    ①獸名。也叫猶猢,形似麂。《水經註·江水一》:“山多猶猢,似猴而短足,好遊巖樹。”②如同;好像。《隆中對》:“孤之有孔明,猶魚之有水也。”沈括《夢溪筆談》卷七:“月本無光,猶銀丸,日耀之乃光耳。”③副詞。1. 還;仍然。《孟子·盡心上》:“掘井九軔而不及泉,猶為棄井也。”(軔:仞。)2. 尚且。司馬光《資治通鑒·赤壁之戰》:“田橫,齊之壯士耳,猶守義不辱,況劉豫州王室之胄。”(胄:後代。)④通“猷(yóu)”。1.計謀;謀劃。《詩經·小雅·采芑》:“方叔元老,克壯其猶。”2.道。《詩經·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大猶是經。”(匪:非。是:復指前置賓語。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左傳·昭公十四年》:“殺親益榮,猶義也夫!”2.從。《孟子·公孫醜上》:“紂之去武丁未久也……然而文王猶方百裡起,是以難也。”3.由於。《公羊傳·莊公四年》:“紀侯之不誅,至今有紀者,猶無明天子也。”⑥通“搖”。搖動。《禮記·檀弓下》:“詠斯猶,猶斯舞。”

    愈:

    ①病好瞭。《孟子·公孫醜下》:“昔者疾,今日愈。”②治療。《說苑·建本》:“孟子曰:‘人皆知以食愈饑,莫知以學愈愚。’”酈道元《水經註·滱水》:“水出西北暄谷,其水溫熱若湯,能愈百病。”(湯:熱水;開水。)③勝過。《孟子·離婁下》:“思天下惟羿(yì)為愈己,於是殺羿。”(羿:人名。相傳為夏代諸侯有窮國之君。)《左傳·襄公十年》:“病不猶愈於亡乎?”(病:指疲憊。亡:滅亡。)④副詞。更加;越。《韓非子·顯學》:“夫有功者必賞,則爵祿厚而愈勸。”(勸:受到鼓勵。)


  • 二者存一端,愆阳不犹愈。

    “二者存一端,愆阳不犹愈。”诗句出处:《雷》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    大旱山岳燋,密云复无雨。南方瘴疠地,罹此农事苦。
    封内必舞雩,峡中喧击鼓。真龙竟寂寞,土梗空俯偻。
    吁嗟公私病,税敛缺不补。故老仰面啼,疮痍向谁数。
    暴尪或前闻,鞭巫非稽古。请先偃甲兵,处分听人主。
    万邦但各业,一物休尽取。水旱其数然,尧汤免亲睹。
    上天铄金石,群盗乱豺虎。二者存一端,愆阳不犹愈。
    昨宵殷其雷,风过齐万弩。复吹霾翳散,虚觉神灵聚。
    气暍肠胃融,汗滋衣裳污。吾衰尤拙计,失望筑场圃。

    【注释】:

    二:

    ①数词。一加一的和。《荀子·劝学》:“问一而告二谓之囋。”②第二。聶夷中《咏田家》:“二月卖新丝,五月粜(tiào)新谷。”(粜:卖粮食。)③不专一;不一致。魏徵《述怀》:“季布无二诺,侯嬴重一言。”(诺:许诺。)《汉书·王陵传》:“毋以老妾故持二心。”

    者:

    ①代词。指人、物、事、时间、地点等。《道林寓居》:“青嶂者边来已熟,红尘那畔去应疏。”②助词。1.与动词、形容词或短语构成“者”字结构,表示人、事、物等。《老子》:“高者抑之,下者举之。”《史记·项羽本纪》:“夺项王天下者,必沛公也。”2. 与数词构成“者”字结构,指称前边的事物。《三国志·吴书·周瑜传》:“此数四者,用兵之患也。”3. 与时间名词构成“者”字结构,相当于“……的时候”。《庄子·齐物论》:“昔者十日并出。”4.用在名词主语后,表示提顿或判断。《史记·陈涉世家》:“陈胜者,阳城人也。”5. 用在复句的前一分句末,表示因果关系或假设关系。《战国策·齐策一》:“吾妻之美我者,私我也。”王安石《游褒禅山记》:“尽吾志而不能至者,可以无悔矣。”③语气词。用于句末,与疑问代词“谁”、“何”等配合,表示疑问语气。《史记·项羽本纪》:“谁为大王为此计者?”

    存:

    ①问候。《史记·魏公子列传》:“而公子亲数存之。”②存在;生存。范缜《神灭论》:“是以形存则神存,形谢则神灭。”杜甫《石壕吏》:“存者且偷生,死者长已矣。”③思念。王充《论衡·订鬼》:“凡天地之间有鬼,非人死精神为之也,皆人思念存想之所致也。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    端:

    ①正;直;端正。《魏子》:“形端则影直。”又公正。贾谊《治安策》:“于是皆选天下之端士孝悌博闻、有道术者以卫翼之,使与太子居处出入。”②事物的一头或一方。《孙子兵法·势篇》:“循环之无端,孰能穷之?”③开头;发端。王安石《荀卿》:“知己者,智之端。”④缘由;来由。陆机《君子行》:“祸集非无端。”⑤量词。布帛长度单位。倍丈为端。一说六丈为端,又说一丈六尺为端。《盐铁论·力耕》:“中国一端之缦。”⑥审视;细看。司空图《障车文》:“且子细思量,内外端相,事事相称,头头相当。”⑦副词。1. 正好。张说《破阵乐》:“正属四方朝贺,端知万舞皇威。”2.终究。蔡伸《满庭芳》:“端不负平生。”3. 究竟。陆游《幽事》:“余年端有几?”

    愆:

    ①过失;罪过。《尚书·冏命》:“绳愆纠谬,格其非心。”(绳:纠正。格:正。)韩愈《祭十二兄文》:“其不有年,以补我愆。”②超过;错过。《诗经·卫风·氓》:“匪我愆期,子无良媒。”③遭罪;受苦。屈原《九章·哀郢》:“何百姓之震愆?”④恶疾。《左传·昭公二十六年》:“至于夷王,王愆于厥身。”

    阳:

    ①山的南面或水的北面。《尚书·禹贡》:“岷山之阳,至于衡山。”《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,曰至渭阳。”(曰:句首助词。无义。)地名第二个字为“阳”的,一般都来自这个意义。②太阳;阳光。《诗经·小雅 ·湛露》:“匪阳不晞。”(匪:非。晞:晒干。)《孟子 · 滕文公上》:“秋阳以暴(pù)之。”(暴:晒。)③温暖。《管子 ·地数》:“阳春农事方作。”④鲜明;明亮。《诗经·豳风·七月》:“我朱孔阳。”(朱:红色。孔:甚。)⑤表面上;假装。《韩非子·说难》:“则阳收其身,而实疏之。”⑥古代哲学概念。与“阴”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。《楚辞·九章·涉江》:“阴阳易位,时不当兮。”(时不当:生不逢时。)⑦通“佯”。假装。《汉书·田儋传》:“儋阳为缚其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐县东。

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    犹:

    ①兽名。也叫犹猢,形似麂。《水经注·江水一》:“山多犹猢,似猴而短足,好游岩树。”②如同;好像。《隆中对》:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。”沈括《梦溪笔谈》卷七:“月本无光,犹银丸,日耀之乃光耳。”③副词。1. 还;仍然。《孟子·尽心上》:“掘井九轫而不及泉,犹为弃井也。”(轫:仞。)2. 尚且。司马光《资治通鉴·赤壁之战》:“田横,齐之壮士耳,犹守义不辱,况刘豫州王室之胄。”(胄:后代。)④通“猷(yóu)”。1.计谋;谋划。《诗经·小雅·采芑》:“方叔元老,克壮其犹。”2.道。《诗经·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大犹是经。”(匪:非。是:复指前置宾语。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左传·昭公十四年》:“杀亲益荣,犹义也夫!”2.从。《孟子·公孙丑上》:“纣之去武丁未久也……然而文王犹方百里起,是以难也。”3.由于。《公羊传·庄公四年》:“纪侯之不诛,至今有纪者,犹无明天子也。”⑥通“摇”。摇动。《礼记·檀弓下》:“咏斯犹,犹斯舞。”

    愈:

    ①病好了。《孟子·公孙丑下》:“昔者疾,今日愈。”②治疗。《说苑·建本》:“孟子曰:‘人皆知以食愈饥,莫知以学愈愚。’”郦道元《水经注·滱水》:“水出西北暄谷,其水温热若汤,能愈百病。”(汤:热水;开水。)③胜过。《孟子·离娄下》:“思天下惟羿(yì)为愈己,于是杀羿。”(羿:人名。相传为夏代诸侯有穷国之君。)《左传·襄公十年》:“病不犹愈于亡乎?”(病:指疲惫。亡:灭亡。)④副词。更加;越。《韩非子·显学》:“夫有功者必赏,则爵禄厚而愈劝。”(劝:受到鼓励。)


  • er zhe cun yi duan ,qian yang bu you yu 。

    “er zhe cun yi duan ,qian yang bu you yu 。”shi gou chu chu :《lei 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    da han shan yue jiao ,mi yun fu mo yu 。na fang zhang li de ,li ci nong shi ku 。
    feng nei bi wu yu ,xia zhong xuan ji gu 。zhen long jing ji mo ,tu geng kong fu lou 。
    xu jie gong si bing ,shui lian que bu bu 。gu lao yang mian ti ,chuang yi xiang shei shu 。
    bao wang huo qian wen ,bian wu fei ji gu 。qing xian yan jia bing ,chu fen ting ren zhu 。
    mo bang dan ge ye ,yi wu xiu jin qu 。shui han ji shu ran ,yao shang mian qin du 。
    shang tian shuo jin dan ,qun dao luan chai hu 。er zhe cun yi duan ,qian yang bu you yu 。
    zuo xiao yan ji lei ,feng guo ji mo nu 。fu chui mai yi san ,xu jiao shen ling ju 。
    qi ye chang wei rong ,han zi yi chang wu 。wu cui you zhuo ji ,shi wang zhu chang pu 。

    【zhu shi 】:

    er :

    ①shu ci 。yi jia yi de he 。《xun zi ·quan xue 》:“wen yi er gao er wei zhi za 。”②di er 。聶yi zhong 《yong tian jia 》:“er yue mai xin si ,wu yue tiao (tiào)xin gu 。”(tiao :mai liang shi 。)③bu zhuan yi ;bu yi zhi 。wei zheng 《shu huai 》:“ji bu mo er nuo ,hou ying chong yi yan 。”(nuo :hu nuo 。)《han shu ·wang ling chuan 》:“wu yi lao qie gu chi er xin 。”

    zhe :

    ①dai ci 。zhi ren 、wu 、shi 、shi jian 、de dian deng 。《dao lin yu ju 》:“qing zhang zhe bian lai yi shou ,gong chen na pan qu ying shu 。”②zhu ci 。1.yu dong ci 、xing rong ci huo duan yu gou cheng “zhe ”zi jie gou ,biao shi ren 、shi 、wu deng 。《lao zi 》:“gao zhe yi zhi ,xia zhe ju zhi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“duo xiang wang tian xia zhe ,bi pei gong ye 。”2. yu shu ci gou cheng “zhe ”zi jie gou ,zhi chen qian bian de shi wu 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou yu chuan 》:“ci shu si zhe ,yong bing zhi huan ye 。”3. yu shi jian ming ci gou cheng “zhe ”zi jie gou ,xiang dang yu “……de shi hou ”。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“xi zhe shi ri bing chu 。”4.yong zai ming ci zhu yu hou ,biao shi di du huo pan duan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen sheng zhe ,yang cheng ren ye 。”5. yong zai fu gou de qian yi fen gou mo ,biao shi yin guo guan ji huo jia she guan ji 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“wu qi zhi mei wo zhe ,si wo ye 。”wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“jin wu zhi er bu neng zhi zhe ,ke yi mo hui yi 。”③yu qi ci 。yong yu gou mo ,yu yi wen dai ci “shei ”、“he ”deng pei ge ,biao shi yi wen yu qi 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shei wei da wang wei ci ji zhe ?”

    cun :

    ①wen hou 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“er gong zi qin shu cun zhi 。”②cun zai ;sheng cun 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shi yi xing cun ze shen cun ,xing xie ze shen mie 。”du fu 《dan hao li 》:“cun zhe ju tou sheng ,si zhe chang yi yi 。”③sai nian 。wang chong 《lun heng ·ding gui 》:“fan tian de zhi jian you gui ,fei ren si jing shen wei zhi ye ,jie ren sai nian cun xiang zhi suo zhi ye 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    duan :

    ①zheng ;zhi ;duan zheng 。《wei zi 》:“xing duan ze ying zhi 。”you gong zheng 。gu yi 《zhi an ce 》:“yu shi jie shua tian xia zhi duan shi xiao ti bo wen 、you dao shu zhe yi wei yi zhi ,shi yu tai zi ju chu chu ru 。”②shi wu de yi tou huo yi fang 。《sun zi bing fa ·shi pian 》:“xun huan zhi mo duan ,shu neng qiong zhi ?”③kai tou ;fa duan 。wang an dan 《xun qing 》:“zhi ji zhe ,zhi zhi duan 。”④yuan you ;lai you 。liu ji 《jun zi hang 》:“huo ji fei mo duan 。”⑤liang ci 。bu bo chang du chan wei 。bei zhang wei duan 。yi shui liu zhang wei duan ,you shui yi zhang liu che wei duan 。《yan tie lun ·li geng 》:“zhong guo yi duan zhi man 。”⑥shen shi ;xi kan 。si kong tu 《zhang che wen 》:“ju zi xi sai liang ,nei wai duan xiang ,shi shi xiang chen ,tou tou xiang dang 。”⑦fu ci 。1. zheng hao 。zhang shui 《po zhen le 》:“zheng shu si fang chao he ,duan zhi mo wu huang wei 。”2.zhong jiu 。cai shen 《man ting fang 》:“duan bu fu ping sheng 。”3. jiu jing 。liu you 《you shi 》:“yu nian duan you ji ?”

    qian :

    ①guo shi ;zui guo 。《shang shu ·jiong ming 》:“sheng qian jiu miu ,ge ji fei xin 。”(sheng :jiu zheng 。ge :zheng 。)han yu 《ji shi er xiong wen 》:“ji bu you nian ,yi bu wo qian 。”②chao guo ;cuo guo 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“fei wo qian ji ,zi mo liang mei 。”③zao zui ;shou ku 。qu yuan 《jiu zhang ·ai ying 》:“he bai xing zhi zhen qian ?”④e ji 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“zhi yu yi wang ,wang qian yu jue shen 。”

    yang :

    ①shan de na mian huo shui de bei mian 。《shang shu ·yu gong 》:“min shan zhi yang ,zhi yu heng shan 。”《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,yue zhi wei yang 。”(yue :gou shou zhu ci 。mo yi 。)de ming di er ge zi wei “yang ”de ,yi ban dou lai zi zhe ge yi yi 。②tai yang ;yang guang 。《shi jing ·xiao ya ·zhan lou 》:“fei yang bu 晞。”(fei :fei 。晞:shai gan 。)《meng zi · teng wen gong shang 》:“qiu yang yi bao (pù)zhi 。”(bao :shai 。)③wen nuan 。《guan zi ·de shu 》:“yang chun nong shi fang zuo 。”④xian ming ;ming liang 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“wo zhu kong yang 。”(zhu :gong se 。kong :shen 。)⑤biao mian shang ;jia zhuang 。《han fei zi ·shui nan 》:“ze yang shou ji shen ,er shi shu zhi 。”⑥gu dai zhe xue gai nian 。yu “yin ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yin yang yi wei ,shi bu dang xi 。”(shi bu dang :sheng bu feng shi 。)⑦tong “yang ”。jia zhuang 。《han shu ·tian dan chuan 》:“dan yang wei fu ji nu 。”⑧gu yi ming 。chun qiu yan de 。zai jin he bei sheng tang xian dong 。

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    you :

    ①shou ming 。ye jiao you hu ,xing shi ji 。《shui jing zhu ·jiang shui yi 》:“shan duo you hu ,shi hou er duan zu ,hao you yan shu 。”②ru tong ;hao xiang 。《long zhong dui 》:“gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan qi :“yue ben mo guang ,you yin wan ,ri yao zhi nai guang er 。”③fu ci 。1. hai ;reng ran 。《meng zi ·jin xin shang 》:“jue jing jiu ren er bu ji quan ,you wei qi jing ye 。”(ren :ren 。)2. shang ju 。si ma guang 《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“tian heng ,ji zhi zhuang shi er ,you shou yi bu ru ,kuang liu yu zhou wang shi zhi zhou 。”(zhou :hou dai 。)④tong “you (yóu)”。1.ji mou ;mou hua 。《shi jing ·xiao ya ·cai qi 》:“fang shu yuan lao ,ke zhuang ji you 。”2.dao 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“fei xian min shi cheng ,fei da you shi jing 。”(fei :fei 。shi :fu zhi qian zhi bin yu 。cheng :xiao fa 。)⑤tong “you ”。1.hang 。《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“sha qin yi rong ,you yi ye fu !”2.cong 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“zhou zhi qu wu ding wei jiu ye ……ran er wen wang you fang bai li qi ,shi yi nan ye 。”3.you yu 。《gong yang chuan ·zhuang gong si nian 》:“ji hou zhi bu zhu ,zhi jin you ji zhe ,you mo ming tian zi ye 。”⑥tong “yao ”。yao dong 。《li ji ·tan gong xia 》:“yong si you ,you si wu 。”

    yu :

    ①bing hao le 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“xi zhe ji ,jin ri yu 。”②zhi liao 。《shui yuan ·jian ben 》:“meng zi yue :‘ren jie zhi yi shi yu ji ,mo zhi yi xue yu yu 。’”li dao yuan 《shui jing zhu ·kou shui 》:“shui chu xi bei xuan gu ,ji shui wen re re shang ,neng yu bai bing 。”(shang :re shui ;kai shui 。)③sheng guo 。《meng zi ·li lou xia 》:“sai tian xia wei yi (yì)wei yu ji ,yu shi sha yi 。”(yi :ren ming 。xiang chuan wei xia dai zhu hou you qiong guo zhi jun 。)《zuo chuan ·xiang gong shi nian 》:“bing bu you yu yu wang hu ?”(bing :zhi pi bei 。wang :mie wang 。)④fu ci 。geng jia ;yue 。《han fei zi ·xian xue 》:“fu you gong zhe bi shang ,ze jue lu hou er yu quan 。”(quan :shou dao gu li 。)