• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 羈旅推賢聖,沈綿抵咎殃。

    “羈旅推賢聖,沈綿抵咎殃。”詩句出處:《寄彭州高三十五使君適、虢州岑二十》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    故人何寂寞,今我獨淒涼。老去才難盡,秋來興甚長。
    物情尤可見,辭客未能忘。海內知名士,雲端各異方。
    高岑殊緩步,沈鮑得同行。意愜關飛動,篇終接混茫。
    舉天悲富駱,近代惜盧王。似爾官仍貴,前賢命可傷。
    諸侯非棄擲,半刺已翱翔。詩好幾時見,書成無信將。
    男兒行處是,客子鬥身強。羈旅推賢聖,沈綿抵咎殃。
    三年猶瘧疾,一鬼不銷亡。隔日搜脂髓,增寒抱雪霜。
    徒然潛隙地,有靦屢鮮妝。何太龍鐘極,於今出處妨。
    無錢居帝裡,盡室在邊疆。劉表雖遺恨,龐公至死藏。
    心微傍魚鳥,肉瘦怯豺狼。隴草蕭蕭白,洮雲片片黃。
    彭門劍閣外,虢略鼎湖旁。荊玉簪頭冷,巴箋染翰光。
    烏麻蒸續曬,丹橘露應嘗。豈異神仙宅,俱兼山水鄉。
    竹齋燒藥灶,花嶼讀書床。更得清新否,遙知對屬忙。
    舊官寧改漢,淳俗本歸唐。濟世宜公等,安貧亦士常。
    蚩尤終戮辱,胡羯漫猖狂。會待襖氛靜,論文暫裹糧。

    【註釋】:

    羈:

    ①馬籠頭。《莊子·馬蹄》:“連之以羈馽。”(馽:同“縶”。絆馬足的繩子。)②系住。賈誼《吊屈原賦》:“使騏驥可系而羈兮,豈雲異夫犬羊!”③拘束;束縛。司馬遷《報任安書》:“仆少負不羈之才。”④寄居。也指寄居在外的人。《左傳·昭公七年》:“單獻公棄親用羈。”⑤女孩的發髻。《禮記·內則》:“剪發為髻,男角女羈。”

    羈旅:

    寄居,旅居。《韓非子·亡征》:“~~僑士,重帑在外。”也作“羈旅”。《左傳·莊公二十三年》:“~~之臣,……敢辱高位,以速官謗,請以死告。”

    旅:

    ①古代軍隊的編制單位。一般以五百人為旅。《孫子·謀攻》:“全旅為上,破旅次之。”(全旅:指降服全旅。破旅:指擊潰敵旅。)又泛指軍隊。《論語·先進》:“加之以師旅,因之以饑饉。”②眾;眾多。《說苑·辨物》:“不群居,不旅行。”③共同;一齊。《禮記·樂記》:“今夫古樂,進旅退旅。”④旅行;寄居。《左傳·莊公二十二年》:“羈旅之臣。”范仲淹《嶽陽樓記》:“商旅不行,檣(qiáng)傾楫(jí)摧。”(檣:桅桿。楫:槳。)⑤陳列;排列。《儀禮·燕禮》:“賓以旅酬於西階上。”⑥祭祀。《論語·八佾》:“季氏旅於泰山。”

    推:

    ①用力移動物體。《左傳·成公二年》:“茍有險,餘必下推車。”《管子·禁藏》:“不推而往,不引而來,不煩不擾,而民自富。”②推移;移。《淮南子·脩務》:“倏忽變化,與物推移。”歐陽修《劉公墓志銘》:“推誠自信,不為防慮。”③借助工具向前移動進行工作。《禮記·月令》:“(孟春之月)天子親載耒耜……躬耕帝籍,天子三推,三公五推,卿諸侯九推。”④排除;除去。《詩經·大雅·雲漢》:“旱既大甚,則不可推。”⑤推行。《韓非子·五蠹》:“推公法而求索奸人。”(求索:指搜捕。)⑥推廣。《史記·平津侯主父列傳》:“願陛下令諸侯得推恩分子弟以地侯之。”《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩無以保妻子。”⑦推求;探究。《舊唐書·韓休傳》:“大敏坐推反失情。”⑧推崇;贊許。《史記·魏其武安侯列傳》:“魏其之東朝,盛推灌夫之善。”(東朝:太後朝。)⑨推薦。王安石《上皇帝萬言書》:“使眾人推其所謂賢能。”⑩辭;讓。吳兢《貞觀政要·任賢》:“徐勣(jī)感德推功,實純臣也。”(11)推諉;推托。辛棄疾《臨江仙·簪花屢墮戲作》:“一枝簪不住,推道帽簷長。”(12)推算。《淮南子·本經》:“星月之行,可以歷推得也。”

    賢:

    ①有德行;有才能。《左傳·隱公三年》:“先君以寡人為賢。”②指有才能的人。《谷梁傳·文公六年》:“使仁者佐賢者。”(佐:輔助。)③優良;美善。韓愈《謝自然》:“人生處萬類,知識最為賢。”④勝過;超過。《墨子·公孟》:“知有賢於人,則可謂知乎?”⑤勞苦。《詩經·小雅·北山》:“大夫不均,我從事獨賢。”⑥對人的敬稱,多用於平輩或晚輩。《史記·刺客列傳》:“妾其奈何畏歿身之誅,終滅賢弟之名!”⑦作第二人稱的敬稱。蘇軾《李行中秀才醉眠亭》:“醉中對客眠何害,須信陶潛未若賢。”⑧車轂貫穿的孔,在車輻內一端略大的稱賢。《周禮·考工紀·輪人》:“五分其轂之長,去一以為賢。”

    聖:

    ①通達事理;事事精通;超越常人。《孟子·盡心下》:“充實之謂美,充實而有光輝之謂大,大而化之之謂聖,聖而不可知之之謂神。”(大而化之:既表現出瞭光輝,又能融會貫通。)②聖明;品德智慧極高的人。《孟子·萬章下》:“孔子,聖之時者也。”《禮記·樂記》:“作者之謂聖,述者之謂明,聖明者,述作之謂也。”③對某門學問、技藝有很高成就的人。《抱樸子·辨問》:“善刻削之尤巧者則謂之木聖。”④神通。佚名《鎖齊天大聖》第二折:“奉上帝敕令,著吾神統領十萬天兵,與此妖魔鬥聖,走一遭去。”⑤封建時代稱帝王或與帝王有關的事物。《史記·秦始皇本紀》:“大聖作治,建定法度,顯箸綱紀。”

    沈:

    汁;含有某種物質的液體。《左傳·哀公三年》:“無備而官辦者,猶拾沈也。”(官辦:由公傢采取措施。)

    綿:

    ①綿延;連綿。《谷梁傳·文公十四年》:“長轂(gǔ)五百乘(shèng),綿地千裡。”(長轂:兵車。乘:一車四馬為一乘。)②絲綿。《漢書·食貨志下》:“五谷佈帛絲綿之物。”③薄弱;柔軟。《漢書·嚴助傳》:“且越人綿力薄材,不能陸戰。”

    抵:

    (一)①排擠。《後漢書·桓譚傳》:“憙非毀俗儒,由是多見排抵。”江淹《恨賦》:“至乃敬通見抵,罷歸田裡。”(敬通:人名。)②頂;觸。揚雄《羽獵賦》:“犀兕之抵觸。”《論衡·辯祟》:“人君佈衣皆畏懼信向,不敢抵犯。”(信向:信奉。)③否認,抵賴。《漢書·酷吏傳·田延年》:“霍將軍召問延年,欲為道地,延年抵曰。”④抵償。《韓非子·內儲說下》:“是將以濟陽君抵罪於齊矣。”《呂氏春秋·分職》:“若是,則受賞者無德,而抵誅者無怨矣。”⑤相當。杜甫《春望》:“烽火連三月,傢書抵萬金。”⑥至;到達。《史記·秦始皇本紀》:“遂從井陘抵九原。”楊宗元《童區寄傳》:“持童抵主人所。” (二)zhǐ ①側擊。鮑照《擬行路難》:“聽我抵節行路吟。”(節:樂器名。)②投;擲。《抱樸子·安貧》:“上智不貴難得之財,故唐虞捐金而抵璧。”(捐:棄)

    咎:

    (一)①不吉;災禍。《左傳·僖公二十三年》:“違天,必有大咎。”《史記·魏公子列傳》:“天與弗取,反受其咎。”(與:給與。)《呂氏春秋·侈樂》:“棄寶者必離其咎。”(寶:貴重事物。離:通“罹”。遭受。)②罪過。《出師表》:“若無興德之言,則責攸之、禕、允等之慢,以彰其咎。”陳琳《為袁紹檄豫州》:“(九江太守)身首被梟懸之誅,妻孥受灰滅之咎。”(被:遭受。梟:懸首於木。誅:懲罰。妻孥:妻子兒女。)③責備;追究。《史記·屈原列傳》:“楚人既咎子蘭以勸懷王入秦而不反也。”《三國志·魏書·陳琳傳》:“太祖愛其才而不咎。”(太祖:指曹操。)④憎惡;仇視。《尚書·西伯戡黎序》:“殷始咎周。”《史記·殷本紀》:“及西伯伐饑國,滅之,紂之臣祖伊聞而咎周。” (二)gāo ①同“皋”。姓。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“咎繇(yáo),大賢也;周公,聖人也。”(咎繇:即皋陶,舜臣。周公:姬旦。)②通“鼛”。一種大鼓。《後漢書·馬融傳》:“伐咎鼓,撞華鐘。”(伐:敲擊。)

    殃:

    ①災禍;禍害。《呂氏春秋·孟春》:“是月也,不可以稱兵,稱兵必有天殃。”(稱:舉。)②殘害;敗壞。《孟子·告子下》:“不教民而用之,謂之殃民。”


  • 羁旅推贤圣,沈绵抵咎殃。

    “羁旅推贤圣,沈绵抵咎殃。”诗句出处:《寄彭州高三十五使君适、虢州岑二十》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    故人何寂寞,今我独凄凉。老去才难尽,秋来兴甚长。
    物情尤可见,辞客未能忘。海内知名士,云端各异方。
    高岑殊缓步,沈鲍得同行。意惬关飞动,篇终接混茫。
    举天悲富骆,近代惜卢王。似尔官仍贵,前贤命可伤。
    诸侯非弃掷,半刺已翱翔。诗好几时见,书成无信将。
    男儿行处是,客子斗身强。羁旅推贤圣,沈绵抵咎殃。
    三年犹疟疾,一鬼不销亡。隔日搜脂髓,增寒抱雪霜。
    徒然潜隙地,有靦屡鲜妆。何太龙钟极,于今出处妨。
    无钱居帝里,尽室在边疆。刘表虽遗恨,庞公至死藏。
    心微傍鱼鸟,肉瘦怯豺狼。陇草萧萧白,洮云片片黄。
    彭门剑阁外,虢略鼎湖旁。荆玉簪头冷,巴笺染翰光。
    乌麻蒸续晒,丹橘露应尝。岂异神仙宅,俱兼山水乡。
    竹斋烧药灶,花屿读书床。更得清新否,遥知对属忙。
    旧官宁改汉,淳俗本归唐。济世宜公等,安贫亦士常。
    蚩尤终戮辱,胡羯漫猖狂。会待袄氛静,论文暂裹粮。

    【注释】:

    羁:

    ①马笼头。《庄子·马蹄》:“连之以羁馽。”(馽:同“絷”。绊马足的绳子。)②系住。贾谊《吊屈原赋》:“使骐骥可系而羁兮,岂云异夫犬羊!”③拘束;束缚。司马迁《报任安书》:“仆少负不羁之才。”④寄居。也指寄居在外的人。《左传·昭公七年》:“单献公弃亲用羁。”⑤女孩的发髻。《礼记·内则》:“剪发为髻,男角女羁。”

    羁旅:

    寄居,旅居。《韩非子·亡征》:“~~侨士,重帑在外。”也作“羁旅”。《左传·庄公二十三年》:“~~之臣,……敢辱高位,以速官谤,请以死告。”

    旅:

    ①古代军队的编制单位。一般以五百人为旅。《孙子·谋攻》:“全旅为上,破旅次之。”(全旅:指降服全旅。破旅:指击溃敌旅。)又泛指军队。《论语·先进》:“加之以师旅,因之以饥馑。”②众;众多。《说苑·辨物》:“不群居,不旅行。”③共同;一齐。《礼记·乐记》:“今夫古乐,进旅退旅。”④旅行;寄居。《左传·庄公二十二年》:“羁旅之臣。”范仲淹《岳阳楼记》:“商旅不行,樯(qiáng)倾楫(jí)摧。”(樯:桅杆。楫:桨。)⑤陈列;排列。《仪礼·燕礼》:“宾以旅酬于西阶上。”⑥祭祀。《论语·八佾》:“季氏旅于泰山。”

    推:

    ①用力移动物体。《左传·成公二年》:“苟有险,余必下推车。”《管子·禁藏》:“不推而往,不引而来,不烦不扰,而民自富。”②推移;移。《淮南子·脩务》:“倏忽变化,与物推移。”欧阳修《刘公墓志铭》:“推诚自信,不为防虑。”③借助工具向前移动进行工作。《礼记·月令》:“(孟春之月)天子亲载耒耜……躬耕帝籍,天子三推,三公五推,卿诸侯九推。”④排除;除去。《诗经·大雅·云汉》:“旱既大甚,则不可推。”⑤推行。《韩非子·五蠹》:“推公法而求索奸人。”(求索:指搜捕。)⑥推广。《史记·平津侯主父列传》:“愿陛下令诸侯得推恩分子弟以地侯之。”《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩无以保妻子。”⑦推求;探究。《旧唐书·韩休传》:“大敏坐推反失情。”⑧推崇;赞许。《史记·魏其武安侯列传》:“魏其之东朝,盛推灌夫之善。”(东朝:太后朝。)⑨推荐。王安石《上皇帝万言书》:“使众人推其所谓贤能。”⑩辞;让。吴兢《贞观政要·任贤》:“徐勣(jī)感德推功,实纯臣也。”(11)推诿;推托。辛弃疾《临江仙·簪花屡堕戏作》:“一枝簪不住,推道帽檐长。”(12)推算。《淮南子·本经》:“星月之行,可以历推得也。”

    贤:

    ①有德行;有才能。《左传·隐公三年》:“先君以寡人为贤。”②指有才能的人。《谷梁传·文公六年》:“使仁者佐贤者。”(佐:辅助。)③优良;美善。韩愈《谢自然》:“人生处万类,知识最为贤。”④胜过;超过。《墨子·公孟》:“知有贤于人,则可谓知乎?”⑤劳苦。《诗经·小雅·北山》:“大夫不均,我从事独贤。”⑥对人的敬称,多用于平辈或晚辈。《史记·刺客列传》:“妾其奈何畏殁身之诛,终灭贤弟之名!”⑦作第二人称的敬称。苏轼《李行中秀才醉眠亭》:“醉中对客眠何害,须信陶潜未若贤。”⑧车毂贯穿的孔,在车辐内一端略大的称贤。《周礼·考工纪·轮人》:“五分其毂之长,去一以为贤。”

    圣:

    ①通达事理;事事精通;超越常人。《孟子·尽心下》:“充实之谓美,充实而有光辉之谓大,大而化之之谓圣,圣而不可知之之谓神。”(大而化之:既表现出了光辉,又能融会贯通。)②圣明;品德智慧极高的人。《孟子·万章下》:“孔子,圣之时者也。”《礼记·乐记》:“作者之谓圣,述者之谓明,圣明者,述作之谓也。”③对某门学问、技艺有很高成就的人。《抱朴子·辨问》:“善刻削之尤巧者则谓之木圣。”④神通。佚名《锁齐天大圣》第二折:“奉上帝敕令,着吾神统领十万天兵,与此妖魔斗圣,走一遭去。”⑤封建时代称帝王或与帝王有关的事物。《史记·秦始皇本纪》:“大圣作治,建定法度,显箸纲纪。”

    沈:

    汁;含有某种物质的液体。《左传·哀公三年》:“无备而官办者,犹拾沈也。”(官办:由公家采取措施。)

    绵:

    ①绵延;连绵。《谷梁传·文公十四年》:“长毂(gǔ)五百乘(shèng),绵地千里。”(长毂:兵车。乘:一车四马为一乘。)②丝绵。《汉书·食货志下》:“五谷布帛丝绵之物。”③薄弱;柔软。《汉书·严助传》:“且越人绵力薄材,不能陆战。”

    抵:

    (一)①排挤。《后汉书·桓谭传》:“憙非毁俗儒,由是多见排抵。”江淹《恨赋》:“至乃敬通见抵,罢归田里。”(敬通:人名。)②顶;触。扬雄《羽猎赋》:“犀兕之抵触。”《论衡·辩祟》:“人君布衣皆畏惧信向,不敢抵犯。”(信向:信奉。)③否认,抵赖。《汉书·酷吏传·田延年》:“霍将军召问延年,欲为道地,延年抵曰。”④抵偿。《韩非子·内储说下》:“是将以济阳君抵罪于齐矣。”《吕氏春秋·分职》:“若是,则受赏者无德,而抵诛者无怨矣。”⑤相当。杜甫《春望》:“烽火连三月,家书抵万金。”⑥至;到达。《史记·秦始皇本纪》:“遂从井陉抵九原。”杨宗元《童区寄传》:“持童抵主人所。” (二)zhǐ ①侧击。鲍照《拟行路难》:“听我抵节行路吟。”(节:乐器名。)②投;掷。《抱朴子·安贫》:“上智不贵难得之财,故唐虞捐金而抵璧。”(捐:弃)

    咎:

    (一)①不吉;灾祸。《左传·僖公二十三年》:“违天,必有大咎。”《史记·魏公子列传》:“天与弗取,反受其咎。”(与:给与。)《吕氏春秋·侈乐》:“弃宝者必离其咎。”(宝:贵重事物。离:通“罹”。遭受。)②罪过。《出师表》:“若无兴德之言,则责攸之、祎、允等之慢,以彰其咎。”陈琳《为袁绍檄豫州》:“(九江太守)身首被枭悬之诛,妻孥受灰灭之咎。”(被:遭受。枭:悬首于木。诛:惩罚。妻孥:妻子儿女。)③责备;追究。《史记·屈原列传》:“楚人既咎子兰以劝怀王入秦而不反也。”《三国志·魏书·陈琳传》:“太祖爱其才而不咎。”(太祖:指曹操。)④憎恶;仇视。《尚书·西伯戡黎序》:“殷始咎周。”《史记·殷本纪》:“及西伯伐饥国,灭之,纣之臣祖伊闻而咎周。” (二)gāo ①同“皋”。姓。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“咎繇(yáo),大贤也;周公,圣人也。”(咎繇:即皋陶,舜臣。周公:姬旦。)②通“鼛”。一种大鼓。《后汉书·马融传》:“伐咎鼓,撞华钟。”(伐:敲击。)

    殃:

    ①灾祸;祸害。《吕氏春秋·孟春》:“是月也,不可以称兵,称兵必有天殃。”(称:举。)②残害;败坏。《孟子·告子下》:“不教民而用之,谓之殃民。”


  • ji lv tui xian sheng ,shen mian di jiu yang 。

    “ji lv tui xian sheng ,shen mian di jiu yang 。”shi gou chu chu :《ji peng zhou gao san shi wu shi jun kuo 、guo zhou cen er shi 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    gu ren he ji mo ,jin wo du qi liang 。lao qu cai nan jin ,qiu lai xing shen chang 。
    wu qing you ke jian ,ci ke wei neng wang 。hai nei zhi ming shi ,yun duan ge yi fang 。
    gao cen shu huan bu ,shen bao de tong hang 。yi qie guan fei dong ,pian zhong jie hun mang 。
    ju tian bei fu jia ,jin dai xi lu wang 。shi er guan reng gui ,qian xian ming ke shang 。
    zhu hou fei qi zhi ,ban ci yi ao xiang 。shi hao ji shi jian ,shu cheng mo xin jiang 。
    nan er hang chu shi ,ke zi dou shen jiang 。ji lv tui xian sheng ,shen mian di jiu yang 。
    san nian you nve ji ,yi gui bu xiao wang 。ge ri sou zhi sui ,zeng han bao xue shuang 。
    tu ran qian xi de ,you 靦lv xian zhuang 。he tai long zhong ji ,yu jin chu chu fang 。
    mo qian ju di li ,jin shi zai bian jiang 。liu biao sui wei hen ,pang gong zhi si cang 。
    xin wei bang yu diao ,rou shou qie chai lang 。long cao xiao xiao bai ,tao yun pian pian huang 。
    peng men jian ge wai ,guo lve ding hu pang 。jing yu zan tou leng ,ba jian ran han guang 。
    wu ma zheng xu shai ,dan ju lou ying chang 。qi yi shen xian zhai ,ju jian shan shui xiang 。
    zhu zhai shao yao zao ,hua yu dou shu chuang 。geng de qing xin fou ,yao zhi dui shu mang 。
    jiu guan ning gai han ,chun su ben gui tang 。ji shi yi gong deng ,an pin yi shi chang 。
    chi you zhong lu ru ,hu jie man chang kuang 。hui dai ao fen jing ,lun wen zan guo liang 。

    【zhu shi 】:

    ji :

    ①ma long tou 。《zhuang zi ·ma ti 》:“lian zhi yi ji zhi 。”(zhi :tong “zhi ”。ban ma zu de sheng zi 。)②ji zhu 。gu yi 《diao qu yuan fu 》:“shi qi ji ke ji er ji xi ,qi yun yi fu quan yang !”③ju shu ;shu fu 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“pu shao fu bu ji zhi cai 。”④ji ju 。ye zhi ji ju zai wai de ren 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“chan suo gong qi qin yong ji 。”⑤nv hai de fa ji 。《li ji ·nei ze 》:“jian fa wei ji ,nan jiao nv ji 。”

    ji lv :

    ji ju ,lv ju 。《han fei zi ·wang zheng 》:“~~qiao shi ,chong tang zai wai 。”ye zuo “ji lv ”。《zuo chuan ·zhuang gong er shi san nian 》:“~~zhi chen ,……gan ru gao wei ,yi su guan bang ,qing yi si gao 。”

    lv :

    ①gu dai jun dui de bian zhi chan wei 。yi ban yi wu bai ren wei lv 。《sun zi ·mou gong 》:“quan lv wei shang ,po lv ci zhi 。”(quan lv :zhi jiang fu quan lv 。po lv :zhi ji hui di lv 。)you fan zhi jun dui 。《lun yu ·xian jin 》:“jia zhi yi shi lv ,yin zhi yi ji jin 。”②zhong ;zhong duo 。《shui yuan ·bian wu 》:“bu qun ju ,bu lv hang 。”③gong tong ;yi ji 。《li ji ·le ji 》:“jin fu gu le ,jin lv tui lv 。”④lv hang ;ji ju 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi er nian 》:“ji lv zhi chen 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“shang lv bu hang ,qiang (qiáng)qing ji (jí)cui 。”(qiang :wei gan 。ji :jiang 。)⑤chen lie ;pai lie 。《yi li ·yan li 》:“bin yi lv chou yu xi jie shang 。”⑥ji si 。《lun yu ·ba yi 》:“ji shi lv yu tai shan 。”

    tui :

    ①yong li yi dong wu ti 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gou you xian ,yu bi xia tui che 。”《guan zi ·jin cang 》:“bu tui er wang ,bu yin er lai ,bu fan bu rao ,er min zi fu 。”②tui yi ;yi 。《huai na zi ·脩wu 》:“shu hu bian hua ,yu wu tui yi 。”ou yang xiu 《liu gong mu zhi ming 》:“tui cheng zi xin ,bu wei fang lv 。”③jie zhu gong ju xiang qian yi dong jin hang gong zuo 。《li ji ·yue ling 》:“(meng chun zhi yue )tian zi qin zai lei si ……gong geng di ji ,tian zi san tui ,san gong wu tui ,qing zhu hou jiu tui 。”④pai chu ;chu qu 。《shi jing ·da ya ·yun han 》:“han ji da shen ,ze bu ke tui 。”⑤tui hang 。《han fei zi ·wu du 》:“tui gong fa er qiu suo jian ren 。”(qiu suo :zhi sou bu 。)⑥tui an 。《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“yuan bi xia ling zhu hou de tui en fen zi di yi de hou zhi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gu tui en zu yi bao si hai ,bu tui en mo yi bao qi zi 。”⑦tui qiu ;tan jiu 。《jiu tang shu ·han xiu chuan 》:“da min zuo tui fan shi qing 。”⑧tui chong ;zan hu 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“wei ji zhi dong chao ,cheng tui guan fu zhi shan 。”(dong chao :tai hou chao 。)⑨tui jian 。wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“shi zhong ren tui ji suo wei xian neng 。”⑩ci ;rang 。wu jing 《zhen guan zheng yao ·ren xian 》:“xu 勣(jī)gan de tui gong ,shi chun chen ye 。”(11)tui wei ;tui tuo 。xin qi ji 《lin jiang xian ·zan hua lv duo hu zuo 》:“yi zhi zan bu zhu ,tui dao mao yan chang 。”(12)tui suan 。《huai na zi ·ben jing 》:“xing yue zhi hang ,ke yi li tui de ye 。”

    xian :

    ①you de hang ;you cai neng 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“xian jun yi gua ren wei xian 。”②zhi you cai neng de ren 。《gu liang chuan ·wen gong liu nian 》:“shi ren zhe zuo xian zhe 。”(zuo :fu zhu 。)③you liang ;mei shan 。han yu 《xie zi ran 》:“ren sheng chu mo lei ,zhi shi zui wei xian 。”④sheng guo ;chao guo 。《mo zi ·gong meng 》:“zhi you xian yu ren ,ze ke wei zhi hu ?”⑤lao ku 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“da fu bu jun ,wo cong shi du xian 。”⑥dui ren de jing chen ,duo yong yu ping bei huo wan bei 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qie ji nai he wei mo shen zhi zhu ,zhong mie xian di zhi ming !”⑦zuo di er ren chen de jing chen 。su shi 《li hang zhong xiu cai zui mian ting 》:“zui zhong dui ke mian he hai ,xu xin tao qian wei re xian 。”⑧che gu guan chuan de kong ,zai che fu nei yi duan lve da de chen xian 。《zhou li ·kao gong ji ·lun ren 》:“wu fen ji gu zhi chang ,qu yi yi wei xian 。”

    sheng :

    ①tong da shi li ;shi shi jing tong ;chao yue chang ren 。《meng zi ·jin xin xia 》:“chong shi zhi wei mei ,chong shi er you guang hui zhi wei da ,da er hua zhi zhi wei sheng ,sheng er bu ke zhi zhi zhi wei shen 。”(da er hua zhi :ji biao xian chu le guang hui ,you neng rong hui guan tong 。)②sheng ming ;pin de zhi hui ji gao de ren 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“kong zi ,sheng zhi shi zhe ye 。”《li ji ·le ji 》:“zuo zhe zhi wei sheng ,shu zhe zhi wei ming ,sheng ming zhe ,shu zuo zhi wei ye 。”③dui mou men xue wen 、ji yi you hen gao cheng jiu de ren 。《bao piao zi ·bian wen 》:“shan ke xiao zhi you qiao zhe ze wei zhi mu sheng 。”④shen tong 。yi ming 《suo ji tian da sheng 》di er she :“feng shang di chi ling ,zhao wu shen tong ling shi mo tian bing ,yu ci yao mo dou sheng ,zou yi zao qu 。”⑤feng jian shi dai chen di wang huo yu di wang you guan de shi wu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“da sheng zuo zhi ,jian ding fa du ,xian zhu gang ji 。”

    shen :

    zhi ;han you mou chong wu zhi de ye ti 。《zuo chuan ·ai gong san nian 》:“mo bei er guan ban zhe ,you she shen ye 。”(guan ban :you gong jia cai qu cuo shi 。)

    mian :

    ①mian yan ;lian mian 。《gu liang chuan ·wen gong shi si nian 》:“chang gu (gǔ)wu bai cheng (shèng),mian de qian li 。”(chang gu :bing che 。cheng :yi che si ma wei yi cheng 。)②si mian 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“wu gu bu bo si mian zhi wu 。”③bao ruo ;rou ruan 。《han shu ·yan zhu chuan 》:“ju yue ren mian li bao cai ,bu neng liu zhan 。”

    di :

    (yi )①pai ji 。《hou han shu ·huan tan chuan 》:“xi fei hui su ru ,you shi duo jian pai di 。”jiang yan 《hen fu 》:“zhi nai jing tong jian di ,ba gui tian li 。”(jing tong :ren ming 。)②ding ;chu 。yang xiong 《yu lie fu 》:“xi si zhi di chu 。”《lun heng ·bian sui 》:“ren jun bu yi jie wei ju xin xiang ,bu gan di fan 。”(xin xiang :xin feng 。)③fou ren ,di lai 。《han shu ·ku li chuan ·tian yan nian 》:“huo jiang jun shao wen yan nian ,yu wei dao de ,yan nian di yue 。”④di chang 。《han fei zi ·nei chu shui xia 》:“shi jiang yi ji yang jun di zui yu ji yi 。”《lv shi chun qiu ·fen zhi 》:“re shi ,ze shou shang zhe mo de ,er di zhu zhe mo yuan yi 。”⑤xiang dang 。du fu 《chun wang 》:“feng huo lian san yue ,jia shu di mo jin 。”⑥zhi ;dao da 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“sui cong jing jing di jiu yuan 。”yang zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“chi tong di zhu ren suo 。” (er )zhǐ ①ce ji 。bao zhao 《ni hang lu nan 》:“ting wo di jie hang lu yin 。”(jie :le qi ming 。)②tou ;zhi 。《bao piao zi ·an pin 》:“shang zhi bu gui nan de zhi cai ,gu tang yu juan jin er di bi 。”(juan :qi )

    jiu :

    (yi )①bu ji ;zai huo 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“wei tian ,bi you da jiu 。”《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“tian yu fu qu ,fan shou ji jiu 。”(yu :gei yu 。)《lv shi chun qiu ·chi le 》:“qi bao zhe bi li ji jiu 。”(bao :gui chong shi wu 。li :tong “li ”。zao shou 。)②zui guo 。《chu shi biao 》:“re mo xing de zhi yan ,ze ze you zhi 、yi 、yun deng zhi man ,yi zhang ji jiu 。”chen lin 《wei yuan shao xi yu zhou 》:“(jiu jiang tai shou )shen shou bei xiao xuan zhi zhu ,qi nu shou hui mie zhi jiu 。”(bei :zao shou 。xiao :xuan shou yu mu 。zhu :cheng fa 。qi nu :qi zi er nv 。)③ze bei ;zhui jiu 。《shi ji ·qu yuan lie chuan 》:“chu ren ji jiu zi lan yi quan huai wang ru qin er bu fan ye 。”《san guo zhi ·wei shu ·chen lin chuan 》:“tai zu ai ji cai er bu jiu 。”(tai zu :zhi cao cao 。)④zeng e ;chou shi 。《shang shu ·xi bai kan li xu 》:“yan shi jiu zhou 。”《shi ji ·yan ben ji 》:“ji xi bai fa ji guo ,mie zhi ,zhou zhi chen zu yi wen er jiu zhou 。” (er )gāo ①tong “gao ”。xing 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“jiu yao (yáo),da xian ye ;zhou gong ,sheng ren ye 。”(jiu yao :ji gao tao ,shun chen 。zhou gong :ji dan 。)②tong “gao ”。yi chong da gu 。《hou han shu ·ma rong chuan 》:“fa jiu gu ,zhuang hua zhong 。”(fa :qiao ji 。)

    yang :

    ①zai huo ;huo hai 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“shi yue ye ,bu ke yi chen bing ,chen bing bi you tian yang 。”(chen :ju 。)②can hai ;bai huai 。《meng zi ·gao zi xia 》:“bu jiao min er yong zhi ,wei zhi yang min 。”