• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 百馬死山谷,到今耆舊悲。

    “百馬死山谷,到今耆舊悲。”詩句出處:《病橘》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    群橘少生意,雖多亦奚為。惜哉結實小,酸澀如棠梨。
    剖之盡蠹蟲,采掇爽其宜。紛然不適口,豈隻存其皮。
    蕭蕭半死葉,未忍別故枝。玄冬霜雪積,況乃回風吹。
    嘗聞蓬萊殿,羅列瀟湘姿。此物歲不稔,玉食失光輝。
    寇盜尚憑陵,當君減膳時。汝病是天意,吾諗罪有司。
    憶昔南海使,奔騰獻荔支。百馬死山谷,到今耆舊悲。

    【註釋】:

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    谷:

    (一)gǔ ①兩山之間的水道或夾道。《墨子·親士》:“是故江河不惡小谷之滿己也,故能大。”②喻困境。《詩經·大雅·桑柔》:“人亦有言,進退維谷。”③山谷。《詩經·小雅·十月之交》:“高岸為谷,深谷為陵。” (二)yù [吐谷渾]見“吐”。

    到:

    ①達到;到達。《三國志·吳書·吳主傳》:“蒙到,二郡皆服。”《史記·平準書》:“於是天子北至朔方,東到太山。”(太:同“泰”。)②通“倒”。顛倒。《墨子·經下》:“臨鑒而立,景到。”(鑒:鏡。景:同“影”。)

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”

    耆:

    ①年老。《莊子·寓言》:“以期年耆者。”②通“嗜(shì)”。嗜好。《孟子·告子上》:“耆秦人之炙。”[耆艾]1. 年老或老人。《荀子·致士》:“耆艾而信,可以為師。”2.指師傅。《國語·周語上》:“瞽史教誨,耆艾修之。”(瞽史:樂官和太史。修:培養。)

    舊:

    ①陳舊的;過時的。《論語·公冶長》:“舊令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“總把新桃換舊符。”《左傳·昭公二十一年》:“宋城舊鄘及桑林之門而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城門名。)劉兼《重陽感懷》之二:“張儀舊壁蒼苔厚,諸葛荒祠古木寒。”②故交;舊相識。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“玄素與荊州牧劉表有舊。”③從前的;原來的。諸葛亮《出師表》:“興復漢室,還於舊都。”

    悲:

    ①哀痛;悲傷。《禮記· 問喪》:“夫悲哀在中,故形變於外也。”《韓非子·和氏獻璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:為何。)②同情;憐憫。柳宗元《捕蛇者說》:“(蔣氏)言之,貌若甚戚者。餘悲之。”(戚:悲哀。)③眷戀。《漢書·高祖紀下》:“遊子悲故鄉。”


  • 百马死山谷,到今耆旧悲。

    “百马死山谷,到今耆旧悲。”诗句出处:《病橘》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    群橘少生意,虽多亦奚为。惜哉结实小,酸涩如棠梨。
    剖之尽蠹虫,采掇爽其宜。纷然不适口,岂只存其皮。
    萧萧半死叶,未忍别故枝。玄冬霜雪积,况乃回风吹。
    尝闻蓬莱殿,罗列潇湘姿。此物岁不稔,玉食失光辉。
    寇盗尚凭陵,当君减膳时。汝病是天意,吾谂罪有司。
    忆昔南海使,奔腾献荔支。百马死山谷,到今耆旧悲。

    【注释】:

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    谷:

    (一)gǔ ①两山之间的水道或夹道。《墨子·亲士》:“是故江河不恶小谷之满己也,故能大。”②喻困境。《诗经·大雅·桑柔》:“人亦有言,进退维谷。”③山谷。《诗经·小雅·十月之交》:“高岸为谷,深谷为陵。” (二)yù [吐谷浑]见“吐”。

    到:

    ①达到;到达。《三国志·吴书·吴主传》:“蒙到,二郡皆服。”《史记·平准书》:“于是天子北至朔方,东到太山。”(太:同“泰”。)②通“倒”。颠倒。《墨子·经下》:“临鉴而立,景到。”(鉴:镜。景:同“影”。)

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”

    耆:

    ①年老。《庄子·寓言》:“以期年耆者。”②通“嗜(shì)”。嗜好。《孟子·告子上》:“耆秦人之炙。”[耆艾]1. 年老或老人。《荀子·致士》:“耆艾而信,可以为师。”2.指师傅。《国语·周语上》:“瞽史教诲,耆艾修之。”(瞽史:乐官和太史。修:培养。)

    旧:

    ①陈旧的;过时的。《论语·公冶长》:“旧令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“总把新桃换旧符。”《左传·昭公二十一年》:“宋城旧鄘及桑林之门而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城门名。)刘兼《重阳感怀》之二:“张仪旧壁苍苔厚,诸葛荒祠古木寒。”②故交;旧相识。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“玄素与荆州牧刘表有旧。”③从前的;原来的。诸葛亮《出师表》:“兴复汉室,还于旧都。”

    悲:

    ①哀痛;悲伤。《礼记· 问丧》:“夫悲哀在中,故形变于外也。”《韩非子·和氏献璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:为何。)②同情;怜悯。柳宗元《捕蛇者说》:“(蒋氏)言之,貌若甚戚者。余悲之。”(戚:悲哀。)③眷恋。《汉书·高祖纪下》:“游子悲故乡。”


  • bai ma si shan gu ,dao jin qi jiu bei 。

    “bai ma si shan gu ,dao jin qi jiu bei 。”shi gou chu chu :《bing ju 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    qun ju shao sheng yi ,sui duo yi xi wei 。xi zai jie shi xiao ,suan se ru tang li 。
    pou zhi jin du chong ,cai duo shuang ji yi 。fen ran bu kuo kou ,qi zhi cun ji pi 。
    xiao xiao ban si xie ,wei ren bie gu zhi 。xuan dong shuang xue ji ,kuang nai hui feng chui 。
    chang wen peng lai dian ,luo lie xiao xiang zi 。ci wu sui bu ren ,yu shi shi guang hui 。
    kou dao shang ping ling ,dang jun jian shan shi 。ru bing shi tian yi ,wu shen zui you si 。
    yi xi na hai shi ,ben teng suo li zhi 。bai ma si shan gu ,dao jin qi jiu bei 。

    【zhu shi 】:

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    gu :

    (yi )gǔ ①liang shan zhi jian de shui dao huo ga dao 。《mo zi ·qin shi 》:“shi gu jiang he bu e xiao gu zhi man ji ye ,gu neng da 。”②yu kun jing 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ren yi you yan ,jin tui wei gu 。”③shan gu 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“gao an wei gu ,shen gu wei ling 。” (er )yù [tu gu hun ]jian “tu ”。

    dao :

    ①da dao ;dao da 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“meng dao ,er jun jie fu 。”《shi ji ·ping zhun shu 》:“yu shi tian zi bei zhi shuo fang ,dong dao tai shan 。”(tai :tong “tai ”。)②tong “dao ”。dian dao 。《mo zi ·jing xia 》:“lin jian er li ,jing dao 。”(jian :jing 。jing :tong “ying ”。)

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”

    qi :

    ①nian lao 。《zhuang zi ·yu yan 》:“yi ji nian qi zhe 。”②tong “shi (shì)”。shi hao 。《meng zi ·gao zi shang 》:“qi qin ren zhi zhi 。”[qi ai ]1. nian lao huo lao ren 。《xun zi ·zhi shi 》:“qi ai er xin ,ke yi wei shi 。”2.zhi shi fu 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“gu shi jiao hui ,qi ai xiu zhi 。”(gu shi :le guan he tai shi 。xiu :pei yang 。)

    jiu :

    ①chen jiu de ;guo shi de 。《lun yu ·gong ye chang 》:“jiu ling yin zhi zheng ,bi yi gao xin ling jun 。”wang an dan 《yuan ri 》:“zong ba xin tao huan jiu fu 。”《zuo chuan ·zhao gong er shi yi nian 》:“song cheng jiu yong ji sang lin zhi men er shou zhi 。”(yong :tong “yong ”。cheng yuan 。sang lin :cheng men ming 。)liu jian 《chong yang gan huai 》zhi er :“zhang yi jiu bi cang tai hou ,zhu ge huang ci gu mu han 。”②gu jiao ;jiu xiang shi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xuan su yu jing zhou mu liu biao you jiu 。”③cong qian de ;yuan lai de 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xing fu han shi ,hai yu jiu dou 。”

    bei :

    ①ai tong ;bei shang 。《li ji · wen sang 》:“fu bei ai zai zhong ,gu xing bian yu wai ye 。”《han fei zi ·he shi suo bi 》:“zi xi ku zhi bei ye ?”(xi :wei he 。)②tong qing ;lian min 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“(jiang shi )yan zhi ,mao re shen qi zhe 。yu bei zhi 。”(qi :bei ai 。)③juan lian 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“you zi bei gu xiang 。”