• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 窮陰方靉靆,殺氣正蒼茫。

    “窮陰方靉靆,殺氣正蒼茫。”詩句出處:《同光祿弟冬日述懷》;是唐朝詩人崔泰之的作品。

    吾族白眉良,才華動洛陽。觀光初入仕,應宿始為郎。
    飛螢玩書籍,白鳳吐文章。海卿逾往雅,河尹冠前張。
    擇才綏鄢郢,殊化被江湘。高樓臨廣陌,甲第敞通莊。
    列館邙山下,疏亭洛水傍。昌年賞豐陌,暇日悅林塘。
    衣冠皆秀彥,羅綺盡名倡。隔岸聞歌度,臨池見舞行。
    門庭寒變色,棨戟日生光。窮陰方靉靆,殺氣正蒼茫。
    感時興盛作,晚歲共多傷。積德韋丞相,通神張子房。
    吟草遍簪紱,逸韻合宮商。功名守留省,濫跡在文昌。
    傢園遙可見,臺寺近相望。無庸乘侍謁,有暇共翱翔。
    棣華依雁序,竹葉拂鸞觴。水坐憐秋月,山行弄晚芳。
    恩華慚服冕,友愛勖垂堂。無由報天德,相顧詠時康。

    【註釋】:

    窮:

    ①窮盡;完結;盡頭。《楚辭 ·九歌·雲中君》:“橫四海兮焉窮。”(橫:充滿。)《呂氏春秋·審分》:“意觀乎無窮,譽流乎無止。”②極度;極端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之窮貴也,天下之窮富也。”③極力推究;深究。《禮記 · 樂記》:“窮本知變,樂之情也。”④阻塞不通。《漢書·趙廣漢傳》:“長安少年數人會窮裡空舍謀共劫人。”⑤走投無路。《荀子·哀公》:“鳥窮則啄,獸窮則攫。”⑥困厄;不得志。與“達”相對。李康《運命論》:“是以聖人處窮達如一也。”⑦貧困;生活困難。《戰國策 · 齊策四》:“振困窮,補不足。”

    陰:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·萬章上》:“益避禹之子於箕山之陰。”《韓非子·說林上》:“夏居山之陰。”②陽光、月亮、星星被遮擋的天氣。李東陽《蜀葵》:“縱教雨黑天陰夜,不是南枝不放花。”③背面。吳曾《能改齋漫錄·樂府一》:“政和中,一中貴人使越州回,得詞於古碑陰,無名無譜,不知何人作也。”④陰影;樹陰。辛棄疾《水龍吟· 甲辰歲壽韓南澗尚書》:“對桐陰滿庭清晝。”⑤陰森;陰冷。龔鼎孳《遊七星巖》:“花月炎蒸偏五嶺,乍來陰洞逼秋看。”⑥暗中;暗地裡。《三國志·魏志·武帝紀》:“備之未東也,陰與董承等謀反。”⑦詭詐。《新唐書·李林甫傳》:“性陰密,忍誅殺,不見喜怒。”⑧男女生殖器的通稱。《史記· 呂不韋列傳》:“私求大陰人嫪毐為舍人。”⑨古代哲學概念。 與“陽”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。柳宗元《天說》:“寒而暑者,世謂之陰陽。”⑩時光。《晉書·陶侃傳》:“大禹聖者,乃惜寸陰;至於眾人當惜分陰。”(11)通“蔭yìn”。庇蔭;庇護。《詩經·大雅·桑柔》:“既之陰女,反予來赫。”(予:我。赫:拒絕。) (二)ān [亮陰]指帝王居喪。《尚書·說命上》:“王宅憂,亮陰三祀。”(祀:年。)又《無逸》:“乃或亮陰,三年不言。”

    方:

    (一)①並列。《莊子·山木》:“方舟而濟於河。”也指竹木編成的筏子。《詩經·周南·漢廣》:“江之永矣,不可方思。”②方圓。表面積。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“(孫權)割據江東,地方數千裡。”③正方;方形。與圓相對。《周禮·考工記·輿人》:“圜者中規,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公輸》:“北方有侮臣者,願借子殺之。”⑤方面。《楚辭·九辯》:“心怵惕而震蕩兮,何所憂之多方?”(怵惕:戒懼。)⑥正直。《新語·慎微》:“然後忠良方直之人,則得容於世而施於政。”⑦地區;區域。黃宗羲《柳敬亭傳》:“且五方土音,鄉俗好尚,習見習聞。”⑧指地。古人以為天圓地方,故稱地為方。《淮南子·本經》:“戴圓履方。”⑨方法;辦法。《荀子·大略》:“博學而無方。”⑩藥方;處方。《後漢書·華佗傳》:“精於方藥。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚賢使能,則民知方。”(尚:尊崇。)(12)比擬;比方。《漢書·衛青霍去病傳贊》:“票(piāo)騎亦方此意,為將如此。”(票騎:指霍去病。)(13)副詞。1.正在。《漢書·高帝紀》:“沛公、項羽方攻陳留。”2. 剛剛。方苞《左忠毅公逸事》:“廡下一生伏案臥,方成草。”3. 就要。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“今治水軍八十萬眾,方與將軍會獵於吳。”(治:訓練。會獵:一同打獵,是交戰的婉辭。)(14)介詞。正當。《莊子·養生主》:“方此之時,臣以神遇而不以目視。” (二)páng [方羊]徘徊。《左傳·哀公十七年》:“如魚窺尾,衡流而方羊。”

    逼:

    ①迫近。《水經註·沔水》:“又有白馬山,山石似馬,望之逼真。”②逼迫;脅迫。《古詩為焦仲卿妻作》:“我有親父母,逼迫兼兄弟。”③強索。朱國楨《湧幢小品·王府》:“毆辱憲臣,逼取財物,地方騷動。”(憲臣:指禦史。)④狹窄。《荀子·賦篇》:“入郄(xì)穴而不逼者。”(郄:隙;裂縫。)

    悅:

    ①高興;愉快。《史記·孫子吳起列傳》:“吳起不悅。”又使愉快。②悅服。《新唐書·柏耆傳》:“眾乃信悅。”③愛;愛慕。《新五代史·唐閔敬皇後劉氏傳》:“既笄(jī),甚有色,莊宗悅之。”(笄:女子成年。)


  • 穷阴方叆叇,杀气正苍茫。

    “穷阴方叆叇,杀气正苍茫。”诗句出处:《同光禄弟冬日述怀》;是唐朝诗人崔泰之的作品。

    吾族白眉良,才华动洛阳。观光初入仕,应宿始为郎。
    飞萤玩书籍,白凤吐文章。海卿逾往雅,河尹冠前张。
    择才绥鄢郢,殊化被江湘。高楼临广陌,甲第敞通庄。
    列馆邙山下,疏亭洛水傍。昌年赏丰陌,暇日悦林塘。
    衣冠皆秀彦,罗绮尽名倡。隔岸闻歌度,临池见舞行。
    门庭寒变色,棨戟日生光。穷阴方叆叇,杀气正苍茫。
    感时兴盛作,晚岁共多伤。积德韦丞相,通神张子房。
    吟草遍簪绂,逸韵合宫商。功名守留省,滥迹在文昌。
    家园遥可见,台寺近相望。无庸乘侍谒,有暇共翱翔。
    棣华依雁序,竹叶拂鸾觞。水坐怜秋月,山行弄晚芳。
    恩华惭服冕,友爱勖垂堂。无由报天德,相顾咏时康。

    【注释】:

    穷:

    ①穷尽;完结;尽头。《楚辞 ·九歌·云中君》:“横四海兮焉穷。”(横:充满。)《吕氏春秋·审分》:“意观乎无穷,誉流乎无止。”②极度;极端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之穷贵也,天下之穷富也。”③极力推究;深究。《礼记 · 乐记》:“穷本知变,乐之情也。”④阻塞不通。《汉书·赵广汉传》:“长安少年数人会穷里空舍谋共劫人。”⑤走投无路。《荀子·哀公》:“鸟穷则啄,兽穷则攫。”⑥困厄;不得志。与“达”相对。李康《运命论》:“是以圣人处穷达如一也。”⑦贫困;生活困难。《战国策 · 齐策四》:“振困穷,补不足。”

    阴:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·万章上》:“益避禹之子于箕山之阴。”《韩非子·说林上》:“夏居山之阴。”②阳光、月亮、星星被遮挡的天气。李东阳《蜀葵》:“纵教雨黑天阴夜,不是南枝不放花。”③背面。吴曾《能改斋漫录·乐府一》:“政和中,一中贵人使越州回,得词于古碑阴,无名无谱,不知何人作也。”④阴影;树阴。辛弃疾《水龙吟· 甲辰岁寿韩南涧尚书》:“对桐阴满庭清昼。”⑤阴森;阴冷。龚鼎孳《游七星岩》:“花月炎蒸偏五岭,乍来阴洞逼秋看。”⑥暗中;暗地里。《三国志·魏志·武帝纪》:“备之未东也,阴与董承等谋反。”⑦诡诈。《新唐书·李林甫传》:“性阴密,忍诛杀,不见喜怒。”⑧男女生殖器的通称。《史记· 吕不韦列传》:“私求大阴人嫪毐为舍人。”⑨古代哲学概念。 与“阳”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。柳宗元《天说》:“寒而暑者,世谓之阴阳。”⑩时光。《晋书·陶侃传》:“大禹圣者,乃惜寸阴;至于众人当惜分阴。”(11)通“荫yìn”。庇荫;庇护。《诗经·大雅·桑柔》:“既之阴女,反予来赫。”(予:我。赫:拒绝。) (二)ān [亮阴]指帝王居丧。《尚书·说命上》:“王宅忧,亮阴三祀。”(祀:年。)又《无逸》:“乃或亮阴,三年不言。”

    方:

    (一)①并列。《庄子·山木》:“方舟而济于河。”也指竹木编成的筏子。《诗经·周南·汉广》:“江之永矣,不可方思。”②方圆。表面积。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“(孙权)割据江东,地方数千里。”③正方;方形。与圆相对。《周礼·考工记·舆人》:“圜者中规,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公输》:“北方有侮臣者,愿借子杀之。”⑤方面。《楚辞·九辩》:“心怵惕而震荡兮,何所忧之多方?”(怵惕:戒惧。)⑥正直。《新语·慎微》:“然后忠良方直之人,则得容于世而施于政。”⑦地区;区域。黄宗羲《柳敬亭传》:“且五方土音,乡俗好尚,习见习闻。”⑧指地。古人以为天圆地方,故称地为方。《淮南子·本经》:“戴圆履方。”⑨方法;办法。《荀子·大略》:“博学而无方。”⑩药方;处方。《后汉书·华佗传》:“精于方药。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚贤使能,则民知方。”(尚:尊崇。)(12)比拟;比方。《汉书·卫青霍去病传赞》:“票(piāo)骑亦方此意,为将如此。”(票骑:指霍去病。)(13)副词。1.正在。《汉书·高帝纪》:“沛公、项羽方攻陈留。”2. 刚刚。方苞《左忠毅公逸事》:“庑下一生伏案卧,方成草。”3. 就要。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“今治水军八十万众,方与将军会猎于吴。”(治:训练。会猎:一同打猎,是交战的婉辞。)(14)介词。正当。《庄子·养生主》:“方此之时,臣以神遇而不以目视。” (二)páng [方羊]徘徊。《左传·哀公十七年》:“如鱼窥尾,衡流而方羊。”

    逼:

    ①迫近。《水经注·沔水》:“又有白马山,山石似马,望之逼真。”②逼迫;胁迫。《古诗为焦仲卿妻作》:“我有亲父母,逼迫兼兄弟。”③强索。朱国桢《涌幢小品·王府》:“殴辱宪臣,逼取财物,地方骚动。”(宪臣:指御史。)④狭窄。《荀子·赋篇》:“入郄(xì)穴而不逼者。”(郄:隙;裂缝。)

    悦:

    ①高兴;愉快。《史记·孙子吴起列传》:“吴起不悦。”又使愉快。②悦服。《新唐书·柏耆传》:“众乃信悦。”③爱;爱慕。《新五代史·唐闵敬皇后刘氏传》:“既笄(jī),甚有色,庄宗悦之。”(笄:女子成年。)


  • qiong yin fang ai dai ,sha qi zheng cang mang 。

    “qiong yin fang ai dai ,sha qi zheng cang mang 。”shi gou chu chu :《tong guang lu di dong ri shu huai 》;shi tang chao shi ren cui tai zhi de zuo pin 。

    wu zu bai mei liang ,cai hua dong luo yang 。guan guang chu ru shi ,ying su shi wei lang 。
    fei ying wan shu ji ,bai feng tu wen zhang 。hai qing yu wang ya ,he yin guan qian zhang 。
    ze cai sui yan ying ,shu hua bei jiang xiang 。gao lou lin an mo ,jia di chang tong zhuang 。
    lie guan mang shan xia ,shu ting luo shui bang 。chang nian shang feng mo ,xia ri yue lin tang 。
    yi guan jie xiu yan ,luo qi jin ming chang 。ge an wen ge du ,lin chi jian wu hang 。
    men ting han bian se ,qi ji ri sheng guang 。qiong yin fang ai dai ,sha qi zheng cang mang 。
    gan shi xing cheng zuo ,wan sui gong duo shang 。ji de wei cheng xiang ,tong shen zhang zi fang 。
    yin cao bian zan fu ,yi yun ge gong shang 。gong ming shou liu sheng ,lan ji zai wen chang 。
    jia yuan yao ke jian ,tai si jin xiang wang 。mo yong cheng shi ye ,you xia gong ao xiang 。
    di hua yi yan xu ,zhu xie bi luan shang 。shui zuo lian qiu yue ,shan hang long wan fang 。
    en hua can fu mian ,you ai xu chui tang 。mo you bao tian de ,xiang gu yong shi kang 。

    【zhu shi 】:

    qiong :

    ①qiong jin ;wan jie ;jin tou 。《chu ci ·jiu ge ·yun zhong jun 》:“heng si hai xi yan qiong 。”(heng :chong man 。)《lv shi chun qiu ·shen fen 》:“yi guan hu mo qiong ,yu liu hu mo zhi 。”②ji du ;ji duan 。《mo zi ·tian zhi shang 》:“gu tian zi zhe ,tian xia zhi qiong gui ye ,tian xia zhi qiong fu ye 。”③ji li tui jiu ;shen jiu 。《li ji · le ji 》:“qiong ben zhi bian ,le zhi qing ye 。”④zu sai bu tong 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“chang an shao nian shu ren hui qiong li kong she mou gong jie ren 。”⑤zou tou mo lu 。《xun zi ·ai gong 》:“diao qiong ze zhuo ,shou qiong ze jue 。”⑥kun e ;bu de zhi 。yu “da ”xiang dui 。li kang 《yun ming lun 》:“shi yi sheng ren chu qiong da ru yi ye 。”⑦pin kun ;sheng huo kun nan 。《zhan guo ce · ji ce si 》:“zhen kun qiong ,bu bu zu 。”

    yin :

    (yi )①shan de bei mian huo shui de na mian 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“yi bi yu zhi zi yu ji shan zhi yin 。”《han fei zi ·shui lin shang 》:“xia ju shan zhi yin 。”②yang guang 、yue liang 、xing xing bei zhe dang de tian qi 。li dong yang 《shu kui 》:“zong jiao yu hei tian yin ye ,bu shi na zhi bu fang hua 。”③bei mian 。wu ceng 《neng gai zhai man lu ·le fu yi 》:“zheng he zhong ,yi zhong gui ren shi yue zhou hui ,de ci yu gu bei yin ,mo ming mo pu ,bu zhi he ren zuo ye 。”④yin ying ;shu yin 。xin qi ji 《shui long yin · jia chen sui shou han na jian shang shu 》:“dui tong yin man ting qing zhou 。”⑤yin sen ;yin leng 。gong ding zi 《you qi xing yan 》:“hua yue yan zheng pian wu ling ,zha lai yin dong bi qiu kan 。”⑥an zhong ;an de li 。《san guo zhi ·wei zhi ·wu di ji 》:“bei zhi wei dong ye ,yin yu dong cheng deng mou fan 。”⑦gui zha 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xing yin mi ,ren zhu sha ,bu jian xi nu 。”⑧nan nv sheng shi qi de tong chen 。《shi ji · lv bu wei lie chuan 》:“si qiu da yin ren lao ai wei she ren 。”⑨gu dai zhe xue gai nian 。 yu “yang ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。liu zong yuan 《tian shui 》:“han er shu zhe ,shi wei zhi yin yang 。”⑩shi guang 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“da yu sheng zhe ,nai xi cun yin ;zhi yu zhong ren dang xi fen yin 。”(11)tong “yin yìn”。bi yin ;bi hu 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ji zhi yin nv ,fan yu lai he 。”(yu :wo 。he :ju jue 。) (er )ān [liang yin ]zhi di wang ju sang 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wang zhai you ,liang yin san si 。”(si :nian 。)you 《mo yi 》:“nai huo liang yin ,san nian bu yan 。”

    fang :

    (yi )①bing lie 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fang zhou er ji yu he 。”ye zhi zhu mu bian cheng de fa zi 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“jiang zhi yong yi ,bu ke fang sai 。”②fang yuan 。biao mian ji 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“(sun quan )ge ju jiang dong ,de fang shu qian li 。”③zheng fang ;fang xing 。yu yuan xiang dui 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“huan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”④fang xiang ;fang wei 。《mo zi ·gong shu 》:“bei fang you wu chen zhe ,yuan jie zi sha zhi 。”⑤fang mian 。《chu ci ·jiu bian 》:“xin chu ti er zhen dang xi ,he suo you zhi duo fang ?”(chu ti :jie ju 。)⑥zheng zhi 。《xin yu ·shen wei 》:“ran hou zhong liang fang zhi zhi ren ,ze de rong yu shi er shi yu zheng 。”⑦de ou ;ou yu 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“ju wu fang tu yin ,xiang su hao shang ,xi jian xi wen 。”⑧zhi de 。gu ren yi wei tian yuan de fang ,gu chen de wei fang 。《huai na zi ·ben jing 》:“dai yuan lv fang 。”⑨fang fa ;ban fa 。《xun zi ·da lve 》:“bo xue er mo fang 。”⑩yao fang ;chu fang 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“jing yu fang yao 。”(11)dao li 。《xun zi ·jun dao 》:“shang xian shi neng ,ze min zhi fang 。”(shang :zun chong 。)(12)bi ni ;bi fang 。《han shu ·wei qing huo qu bing chuan zan 》:“piao (piāo)ji yi fang ci yi ,wei jiang ru ci 。”(piao ji :zhi huo qu bing 。)(13)fu ci 。1.zheng zai 。《han shu ·gao di ji 》:“pei gong 、xiang yu fang gong chen liu 。”2. gang gang 。fang bao 《zuo zhong yi gong yi shi 》:“wu xia yi sheng fu an wo ,fang cheng cao 。”3. jiu yao 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jin zhi shui jun ba shi mo zhong ,fang yu jiang jun hui lie yu wu 。”(zhi :xun lian 。hui lie :yi tong da lie ,shi jiao zhan de wan ci 。)(14)jie ci 。zheng dang 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“fang ci zhi shi ,chen yi shen yu er bu yi mu shi 。” (er )páng [fang yang ]pai huai 。《zuo chuan ·ai gong shi qi nian 》:“ru yu kui wei ,heng liu er fang yang 。”

    bi :

    ①pai jin 。《shui jing zhu ·mian shui 》:“you you bai ma shan ,shan dan shi ma ,wang zhi bi zhen 。”②bi pai ;xie pai 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“wo you qin fu mu ,bi pai jian xiong di 。”③jiang suo 。zhu guo zhen 《chong chuang xiao pin ·wang fu 》:“ou ru xian chen ,bi qu cai wu ,de fang sao dong 。”(xian chen :zhi yu shi 。)④xia zhai 。《xun zi ·fu pian 》:“ru qie (xì)xue er bu bi zhe 。”(qie :xi ;lie feng 。)

    yue :

    ①gao xing ;yu kuai 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wu qi bu yue 。”you shi yu kuai 。②yue fu 。《xin tang shu ·bai qi chuan 》:“zhong nai xin yue 。”③ai ;ai mu 。《xin wu dai shi ·tang min jing huang hou liu shi chuan 》:“ji ji (jī),shen you se ,zhuang zong yue zhi 。”(ji :nv zi cheng nian 。)