• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 雲涯多候館,努力勤登歷。

    “雲涯多候館,努力勤登歷。”詩句出處:《下鼻亭瀧行八十裡聊狀艱險,寄青苗》;是唐朝詩人戴叔倫的作品。

    瀧水天際來,鼻山地中坼。盤渦幾十處,疊溜皆千尺。
    直寫卷沈沙,驚翻沖絕壁。淙淙振崖谷,洶洶竟朝夕。
    人語不自聞,日光亂相射。艤舟始搖漾,舉棹旋奔激。
    既下同建瓴,半空方避石。前危苦未盡,後險何其迫。
    倏閃疾風雷,蒼皇蕩魂魄。因隨伏流出,忽與跳波隔。
    遠想欲回軒,豈茲還泛鷁。雲涯多候館,努力勤登歷。

    【註釋】:

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    涯:

    ①水邊;崖。《尚書·微子》:“若涉大水,其無津涯。”(津:渡口。)②邊際;盡頭。《莊子·養生主》:“吾生也有涯,而知也無涯。”③止境。袁枚《祭妹文》:“然則抱此無涯之憾,天乎,人乎,而竟已乎!”④方面;區域。古詩《行行重行行》:“相去萬餘裡,各在天一涯。”

    多:

    ①數量大,與“少”相對。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治國之道,即行仁政。寡:少。)王維《相思》:“願君多采擷。”②勝過;超過。湯顯祖《紫簫記·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司馬相如,漢辭賦傢。王粲:漢魏間人,貌美多才。)③稱贊;著重。《史記·季佈欒佈列傳》:“諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢以此名聞當世。”《史記·魏其武安侯列傳》:“士亦以此多之。”④過分的;多餘的。《莊子·漁父》:“今子既上無君侯有司之勢,而下無大臣職事之官,而擅飭(chì)禮樂,選人倫以化齊民,不泰多事乎?”(飭:整頓。泰:太,過於,過分。)劉劭《人物志·體別》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天論》:“因物而多之,孰與騁能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正則雅,多哇則鄭。”(哇:淫邪的樂聲。)⑦副詞。表示限定。約相當於“隻”、“僅僅”。朱浮《為幽州牧與彭寵書》:“此猶河濱之民捧土以塞孟津,多見其不知量也。”《論語·子張》:“人雖欲自絕,其何傷於日月乎? 多見其不知量也。”

    候:

    ①守望。《呂氏春秋· 壅塞》:“宋王使人候齊寇之所至。”(齊寇:齊國入侵者。)《墨子·備穴》:“城內為高樓,以謹候望敵人。”②泛指觀察。《吳越春秋·勾踐入臣外傳》:“候天察地。”③古代守望、偵察敵情的處所。也作“堠”。《後漢書·西域傳》:“又置戍(shù)部候。”(戍:邊塞營地。部:部署。)④哨兵。《墨子·號令》:“守入城,先以候為始。”⑤等待;等候。陶淵明《歸去來兮辭》:“僮仆歡迎,稚子候門。”⑥看望;問候。《後漢書· 朱祐傳》:“祐初學長安,帝往候之。”⑦時令;時節。《宋史·禮志五》:“欲知農桑之候。”《徐霞客遊記·遊太和山日記》:“山谷川原,候同氣異。”⑧古代以五天為一候。《魏書·律歷志上》:“五日一候。”⑨征候;征兆。《潛夫論·相列》:“夫骨法為祿相表,氣色為吉兇候。”

    館:

    ①賓館;接待賓客的房舍。《左傳·僖公三十二年》:“鄭穆公使視客館。”②動詞,住賓館、客舍。《孟子· 盡心下》:“孟子之滕,館於上宮。”(之:到。)又留宿。《孟子·萬章下》:“帝館甥於貳室。”(甥:女婿。)③華麗住宅。王勃《滕王閣序》:“臨帝子之長洲,得仙人之舊館。”④官署名。《新唐書·百官志二》:“置修文館於門下省。”(門下省:官署名。)⑤某些文化學術機關名稱。韓愈《進學解》,“國子先生晨入太學,招諸生立館下。”

    力:

    ①力氣,力量。《孟子·告子下》:“有人於此,力不能勝一匹雛,則為無力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以舉百鈞。”②能力;才能。《論語·季氏》:“陳力就列,不能者止。”元結《上〈時議三篇〉表》:“百姓勞苦,力用不足。”③權力;勢力;威力。賈誼《新書·藩疆》:“欲天下之治安,天子之無憂,莫如眾建諸侯而少其力;力小則易使以義。”《孟子·公孫醜上》:“以力服人者,非心服也。”④功勞。《禮記· 夏官·司勛》:“治功曰力,戰功曰多。”⑤功效。《左傳·昭公十一年》:“且譬之於天,其有五材,而將用之,力盡而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥勞役;力役。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”《國語·魯語下》:“任力以夫,而議其老幼。”也指役使。范仲淹《張公神道碑》:“公請增長堤二百裡,旁錮巨石為十闥,以疏其橫流,舍(shè)役伍於堤上,不力一民,而日廣月高。”(闥:門,指閘。舍:止宿。)⑦努力;盡力;竭力。《後漢書· 桓帝紀》:“自忠賢力爭,屢折奸鋒,雖願依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居處;彘:周厲王流放處。)杜甫《往在》:“冗官各復業,土著還力農。”《呂氏春秋·上農》:“若民不力田,墨乃傢畜。”(墨:通“沒”。沒收。)⑧甚;厲害。《漢書·汲黯傳》:“今病力,不能任郡事。”

    勤:

    ①勤勞;辛苦;勞苦。《論語·微子》:“四體不勤,五谷不分。”王建《賽神曲》:“新婦上酒勿辭勤,使爾舅姑有所苦!”②使之勞苦。《國語·周語上》:“佈令陳辭而又不至,則增修德而無勤民於遠。”③名詞,勤勞的事。張衡《思玄賦》:“幽獨守此仄陋兮,敢怠遑而舍勤!”(仄陋:出身卑微。遑:暇,偷閑。)④功績;功勞。《周書·賀拔勝傳》:“將軍首舉義兵,共除奸道,功勤未立,逆有此謀,可謂速禍,未見其福。”(逆:反。速禍:招禍。)⑤努力幹;積極用;做事盡力。《尚書·蔡仲之命》:“克勤無怠。”⑥幫助;援助。《左傳·僖公三年》:“齊方勤我,棄德不祥。”⑦慰問;慰勞。韓愈《送楊支使序》:“夫樂道人之善,以勤其歸者,乃吾之心也。”⑧殷切;殷勤。孫復《答張浻書》:“兩辱手書,辭意勤至。”⑨憂愁;憂慮。韋應物《送宣州周錄事》:“惟當存令德,可以解悁(juān)勤。”(悁:憂愁。)⑩經常;頻繁地;次數多。劉開《問說》:“好學而不勤問,非真能好學者也。”

    登:

    ①升;由低處到高處。《荀子·勸學》:“故不登高山,不知天之高也。”《徐霞客遊記·遊嵩山日記》:“凡登山以晴朗為佳。”②升任。嵇康《與山巨源絕交書》:“子文無欲卿相,而三登令尹。”(令尹:春秋時楚國最高官職。)③記載;刊登。《周禮·秋官· 司民》:“掌登萬民之數,自生齒以上,皆書於版。”(生齒:指嬰兒。)④莊稼成熟。《孟子·滕文公上》:“五谷不登。”⑤踏上。杜甫《石壕吏》:“天明登前途,獨與老翁別。”⑥副詞。立即;立刻。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“登即相許和,便可作婚姻。”(許和:答應。)

    歷:

    ①經歷;經過。《孟子·萬章上》:“舜之相堯,禹之相舜也,歷年多,施澤於民久。”《尚書·畢命》:“既歷三紀,世變風移。”②跨過;跨越。《孟子·離婁下》:“禮,朝廷不歷位而相與言,不逾階而相揖也。”③盡;全部;普遍。李商隱《詠史》:“歷覽前賢國與傢,成由勤儉破由奢。”《尚書·盤庚下》:“歷告爾百姓於朕志。”④選擇。司馬相如《上林賦》:“於是歷吉日以齋戒。”⑤列出;排列。《呂氏春秋·季冬》:“令宰歷卿大夫至於庶民土田之數。”⑥察看。《禮記·郊特牲》:“簡其車賦,而歷其卒伍。”⑦稀疏。宋玉《登徒子好色賦》:“其妻蓬頭攣耳,歷齒。”⑧同“歷(曆)”。歷法。餘繼登《典故紀聞》卷十五:“舊制頒歷在十一月朔。”⑨通“櫪”。馬廄。《漢書·梅福傳》:“伏歷千駟。”[歷歷]清晰;分明。崔顥《黃鶴樓》:“晴川歷歷漢陽樹,芳草萋萋鸚鵡洲。”


  • 云涯多候馆,努力勤登历。

    “云涯多候馆,努力勤登历。”诗句出处:《下鼻亭泷行八十里聊状艰险,寄青苗》;是唐朝诗人戴叔伦的作品。

    泷水天际来,鼻山地中坼。盘涡几十处,叠溜皆千尺。
    直写卷沈沙,惊翻冲绝壁。淙淙振崖谷,汹汹竟朝夕。
    人语不自闻,日光乱相射。舣舟始摇漾,举棹旋奔激。
    既下同建瓴,半空方避石。前危苦未尽,后险何其迫。
    倏闪疾风雷,苍皇荡魂魄。因随伏流出,忽与跳波隔。
    远想欲回轩,岂兹还泛鹢。云涯多候馆,努力勤登历。

    【注释】:

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    涯:

    ①水边;崖。《尚书·微子》:“若涉大水,其无津涯。”(津:渡口。)②边际;尽头。《庄子·养生主》:“吾生也有涯,而知也无涯。”③止境。袁枚《祭妹文》:“然则抱此无涯之憾,天乎,人乎,而竟已乎!”④方面;区域。古诗《行行重行行》:“相去万余里,各在天一涯。”

    多:

    ①数量大,与“少”相对。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治国之道,即行仁政。寡:少。)王维《相思》:“愿君多采撷。”②胜过;超过。汤显祖《紫箫记·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司马相如,汉辞赋家。王粲:汉魏间人,貌美多才。)③称赞;着重。《史记·季布栾布列传》:“诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家以此名闻当世。”《史记·魏其武安侯列传》:“士亦以此多之。”④过分的;多余的。《庄子·渔父》:“今子既上无君侯有司之势,而下无大臣职事之官,而擅饬(chì)礼乐,选人伦以化齐民,不泰多事乎?”(饬:整顿。泰:太,过于,过分。)刘劭《人物志·体别》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天论》:“因物而多之,孰与骋能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正则雅,多哇则郑。”(哇:淫邪的乐声。)⑦副词。表示限定。约相当于“只”、“仅仅”。朱浮《为幽州牧与彭宠书》:“此犹河滨之民捧土以塞孟津,多见其不知量也。”《论语·子张》:“人虽欲自绝,其何伤于日月乎? 多见其不知量也。”

    候:

    ①守望。《吕氏春秋· 壅塞》:“宋王使人候齐寇之所至。”(齐寇:齐国入侵者。)《墨子·备穴》:“城内为高楼,以谨候望敌人。”②泛指观察。《吴越春秋·勾践入臣外传》:“候天察地。”③古代守望、侦察敌情的处所。也作“堠”。《后汉书·西域传》:“又置戍(shù)部候。”(戍:边塞营地。部:部署。)④哨兵。《墨子·号令》:“守入城,先以候为始。”⑤等待;等候。陶渊明《归去来兮辞》:“僮仆欢迎,稚子候门。”⑥看望;问候。《后汉书· 朱祐传》:“祐初学长安,帝往候之。”⑦时令;时节。《宋史·礼志五》:“欲知农桑之候。”《徐霞客游记·游太和山日记》:“山谷川原,候同气异。”⑧古代以五天为一候。《魏书·律历志上》:“五日一候。”⑨征候;征兆。《潜夫论·相列》:“夫骨法为禄相表,气色为吉凶候。”

    馆:

    ①宾馆;接待宾客的房舍。《左传·僖公三十二年》:“郑穆公使视客馆。”②动词,住宾馆、客舍。《孟子· 尽心下》:“孟子之滕,馆于上宫。”(之:到。)又留宿。《孟子·万章下》:“帝馆甥于贰室。”(甥:女婿。)③华丽住宅。王勃《滕王阁序》:“临帝子之长洲,得仙人之旧馆。”④官署名。《新唐书·百官志二》:“置修文馆于门下省。”(门下省:官署名。)⑤某些文化学术机关名称。韩愈《进学解》,“国子先生晨入太学,招诸生立馆下。”

    力:

    ①力气,力量。《孟子·告子下》:“有人于此,力不能胜一匹雏,则为无力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以举百钧。”②能力;才能。《论语·季氏》:“陈力就列,不能者止。”元结《上〈时议三篇〉表》:“百姓劳苦,力用不足。”③权力;势力;威力。贾谊《新书·藩疆》:“欲天下之治安,天子之无忧,莫如众建诸侯而少其力;力小则易使以义。”《孟子·公孙丑上》:“以力服人者,非心服也。”④功劳。《礼记· 夏官·司勋》:“治功曰力,战功曰多。”⑤功效。《左传·昭公十一年》:“且譬之于天,其有五材,而将用之,力尽而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥劳役;力役。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”《国语·鲁语下》:“任力以夫,而议其老幼。”也指役使。范仲淹《张公神道碑》:“公请增长堤二百里,旁锢巨石为十闼,以疏其横流,舍(shè)役伍于堤上,不力一民,而日广月高。”(闼:门,指闸。舍:止宿。)⑦努力;尽力;竭力。《后汉书· 桓帝纪》:“自忠贤力争,屡折奸锋,虽愿依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居处;彘:周厉王流放处。)杜甫《往在》:“冗官各复业,土著还力农。”《吕氏春秋·上农》:“若民不力田,墨乃家畜。”(墨:通“没”。没收。)⑧甚;厉害。《汉书·汲黯传》:“今病力,不能任郡事。”

    勤:

    ①勤劳;辛苦;劳苦。《论语·微子》:“四体不勤,五谷不分。”王建《赛神曲》:“新妇上酒勿辞勤,使尔舅姑有所苦!”②使之劳苦。《国语·周语上》:“布令陈辞而又不至,则增修德而无勤民于远。”③名词,勤劳的事。张衡《思玄赋》:“幽独守此仄陋兮,敢怠遑而舍勤!”(仄陋:出身卑微。遑:暇,偷闲。)④功绩;功劳。《周书·贺拔胜传》:“将军首举义兵,共除奸道,功勤未立,逆有此谋,可谓速祸,未见其福。”(逆:反。速祸:招祸。)⑤努力干;积极用;做事尽力。《尚书·蔡仲之命》:“克勤无怠。”⑥帮助;援助。《左传·僖公三年》:“齐方勤我,弃德不祥。”⑦慰问;慰劳。韩愈《送杨支使序》:“夫乐道人之善,以勤其归者,乃吾之心也。”⑧殷切;殷勤。孙复《答张浻书》:“两辱手书,辞意勤至。”⑨忧愁;忧虑。韦应物《送宣州周录事》:“惟当存令德,可以解悁(juān)勤。”(悁:忧愁。)⑩经常;频繁地;次数多。刘开《问说》:“好学而不勤问,非真能好学者也。”

    登:

    ①升;由低处到高处。《荀子·劝学》:“故不登高山,不知天之高也。”《徐霞客游记·游嵩山日记》:“凡登山以晴朗为佳。”②升任。嵇康《与山巨源绝交书》:“子文无欲卿相,而三登令尹。”(令尹:春秋时楚国最高官职。)③记载;刊登。《周礼·秋官· 司民》:“掌登万民之数,自生齿以上,皆书于版。”(生齿:指婴儿。)④庄稼成熟。《孟子·滕文公上》:“五谷不登。”⑤踏上。杜甫《石壕吏》:“天明登前途,独与老翁别。”⑥副词。立即;立刻。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“登即相许和,便可作婚姻。”(许和:答应。)

    历:

    ①经历;经过。《孟子·万章上》:“舜之相尧,禹之相舜也,历年多,施泽于民久。”《尚书·毕命》:“既历三纪,世变风移。”②跨过;跨越。《孟子·离娄下》:“礼,朝廷不历位而相与言,不逾阶而相揖也。”③尽;全部;普遍。李商隐《咏史》:“历览前贤国与家,成由勤俭破由奢。”《尚书·盘庚下》:“历告尔百姓于朕志。”④选择。司马相如《上林赋》:“于是历吉日以斋戒。”⑤列出;排列。《吕氏春秋·季冬》:“令宰历卿大夫至于庶民土田之数。”⑥察看。《礼记·郊特牲》:“简其车赋,而历其卒伍。”⑦稀疏。宋玉《登徒子好色赋》:“其妻蓬头挛耳,历齿。”⑧同“历(曆)”。历法。余继登《典故纪闻》卷十五:“旧制颁历在十一月朔。”⑨通“枥”。马厩。《汉书·梅福传》:“伏历千驷。”[历历]清晰;分明。崔颢《黄鹤楼》:“晴川历历汉阳树,芳草萋萋鹦鹉洲。”


  • yun ya duo hou guan ,nu li qin deng li 。

    “yun ya duo hou guan ,nu li qin deng li 。”shi gou chu chu :《xia bi ting long hang ba shi li liao zhuang jian xian ,ji qing miao 》;shi tang chao shi ren dai shu lun de zuo pin 。

    long shui tian ji lai ,bi shan de zhong che 。pan guo ji shi chu ,die liu jie qian che 。
    zhi xie juan shen sha ,jing fan chong jue bi 。cong cong zhen ya gu ,xiong xiong jing chao xi 。
    ren yu bu zi wen ,ri guang luan xiang she 。yi zhou shi yao yang ,ju zhao xuan ben ji 。
    ji xia tong jian ling ,ban kong fang bi dan 。qian wei ku wei jin ,hou xian he ji pai 。
    shu shan ji feng lei ,cang huang dang hun bo 。yin sui fu liu chu ,hu yu tiao bo ge 。
    yuan xiang yu hui xuan ,qi ci hai fan yi 。yun ya duo hou guan ,nu li qin deng li 。

    【zhu shi 】:

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    ya :

    ①shui bian ;ya 。《shang shu ·wei zi 》:“re she da shui ,ji mo jin ya 。”(jin :du kou 。)②bian ji ;jin tou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“wu sheng ye you ya ,er zhi ye mo ya 。”③zhi jing 。yuan mei 《ji mei wen 》:“ran ze bao ci mo ya zhi han ,tian hu ,ren hu ,er jing yi hu !”④fang mian ;ou yu 。gu shi 《hang hang chong hang hang 》:“xiang qu mo yu li ,ge zai tian yi ya 。”

    duo :

    ①shu liang da ,yu “shao ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”(de dao :zhi de zhi guo zhi dao ,ji hang ren zheng 。gua :shao 。)wang wei 《xiang sai 》:“yuan jun duo cai xie 。”②sheng guo ;chao guo 。shang xian zu 《zi xiao ji ·qiao tan 》:“xiang ta cai shi xiang ru ,mao duo wang can 。”(xiang ru :si ma xiang ru ,han ci fu jia 。wang can :han wei jian ren ,mao mei duo cai 。)③chen zan ;zhao chong 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi ci ming wen dang shi 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shi yi yi ci duo zhi 。”④guo fen de ;duo yu de 。《zhuang zi ·yu fu 》:“jin zi ji shang mo jun hou you si zhi shi ,er xia mo da chen zhi shi zhi guan ,er shan chi (chì)li le ,shua ren lun yi hua ji min ,bu tai duo shi hu ?”(chi :zheng du 。tai :tai ,guo yu ,guo fen 。)liu shao 《ren wu zhi ·ti bie 》:“fu zai duo yi 。”⑤zeng duo 。《xun zi ·tian lun 》:“yin wu er duo zhi ,shu yu cheng neng er hua zhi ?”⑥tong “chi ”,bu zheng 。《fa yan ·wu zi 》:“zhong zheng ze ya ,duo wa ze zheng 。”(wa :yin xie de le sheng 。)⑦fu ci 。biao shi xian ding 。yao xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhu fu 《wei you zhou mu yu peng chong shu 》:“ci you he bin zhi min peng tu yi sai meng jin ,duo jian ji bu zhi liang ye 。”《lun yu ·zi zhang 》:“ren sui yu zi jue ,ji he shang yu ri yue hu ? duo jian ji bu zhi liang ye 。”

    hou :

    ①shou wang 。《lv shi chun qiu · yong sai 》:“song wang shi ren hou ji kou zhi suo zhi 。”(ji kou :ji guo ru qin zhe 。)《mo zi ·bei xue 》:“cheng nei wei gao lou ,yi jin hou wang di ren 。”②fan zhi guan cha 。《wu yue chun qiu ·gou jian ru chen wai chuan 》:“hou tian cha de 。”③gu dai shou wang 、zhen cha di qing de chu suo 。ye zuo “hou ”。《hou han shu ·xi yu chuan 》:“you zhi shu (shù)bu hou 。”(shu :bian sai ying de 。bu :bu shu 。)④shao bing 。《mo zi ·hao ling 》:“shou ru cheng ,xian yi hou wei shi 。”⑤deng dai ;deng hou 。tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“tong pu huan ying ,zhi zi hou men 。”⑥kan wang ;wen hou 。《hou han shu · zhu 祐chuan 》:“祐chu xue chang an ,di wang hou zhi 。”⑦shi ling ;shi jie 。《song shi ·li zhi wu 》:“yu zhi nong sang zhi hou 。”《xu xia ke you ji ·you tai he shan ri ji 》:“shan gu chuan yuan ,hou tong qi yi 。”⑧gu dai yi wu tian wei yi hou 。《wei shu ·lv li zhi shang 》:“wu ri yi hou 。”⑨zheng hou ;zheng zhao 。《qian fu lun ·xiang lie 》:“fu gu fa wei lu xiang biao ,qi se wei ji xiong hou 。”

    guan :

    ①bin guan ;jie dai bin ke de fang she 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“zheng mu gong shi shi ke guan 。”②dong ci ,zhu bin guan 、ke she 。《meng zi · jin xin xia 》:“meng zi zhi teng ,guan yu shang gong 。”(zhi :dao 。)you liu su 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“di guan sheng yu er shi 。”(sheng :nv xu 。)③hua li zhu zhai 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“lin di zi zhi chang zhou ,de xian ren zhi jiu guan 。”④guan shu ming 。《xin tang shu ·bai guan zhi er 》:“zhi xiu wen guan yu men xia sheng 。”(men xia sheng :guan shu ming 。)⑤mou xie wen hua xue shu ji guan ming chen 。han yu 《jin xue jie 》,“guo zi xian sheng chen ru tai xue ,qiao zhu sheng li guan xia 。”

    li :

    ①li qi ,li liang 。《meng zi ·gao zi xia 》:“you ren yu ci ,li bu neng sheng yi pi chu ,ze wei mo li ren yi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu li zu yi ju bai jun 。”②neng li ;cai neng 。《lun yu ·ji shi 》:“chen li jiu lie ,bu neng zhe zhi 。”yuan jie 《shang 〈shi yi san pian 〉biao 》:“bai xing lao ku ,li yong bu zu 。”③quan li ;shi li ;wei li 。gu yi 《xin shu ·fan jiang 》:“yu tian xia zhi zhi an ,tian zi zhi mo you ,mo ru zhong jian zhu hou er shao ji li ;li xiao ze yi shi yi yi 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“yi li fu ren zhe ,fei xin fu ye 。”④gong lao 。《li ji · xia guan ·si xun 》:“zhi gong yue li ,zhan gong yue duo 。”⑤gong xiao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“ju pi zhi yu tian ,ji you wu cai ,er jiang yong zhi ,li jin er bi zhi 。”(wu cai :jin 、mu 、shui 、huo 、tu 。)⑥lao yi ;li yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”《guo yu ·lu yu xia 》:“ren li yi fu ,er yi ji lao you 。”ye zhi yi shi 。fan zhong yan 《zhang gong shen dao bei 》:“gong qing zeng chang di er bai li ,pang gu ju dan wei shi ta ,yi shu ji heng liu ,she (shè)yi wu yu di shang ,bu li yi min ,er ri an yue gao 。”(ta :men ,zhi zha 。she :zhi su 。)⑦nu li ;jin li ;jie li 。《hou han shu · huan di ji 》:“zi zhong xian li zheng ,lv she jian feng ,sui yuan yi zhen liu zhi yi bu ke de yi 。”(zhen :xia tai kang bei yi zhu suo ju chu ;zhi :zhou li wang liu fang chu 。)du fu 《wang zai 》:“rong guan ge fu ye ,tu zhe hai li nong 。”《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“re min bu li tian ,mo nai jia chu 。”(mo :tong “mei ”。mei shou 。)⑧shen ;li hai 。《han shu ·ji an chuan 》:“jin bing li ,bu neng ren jun shi 。”

    qin :

    ①qin lao ;xin ku ;lao ku 。《lun yu ·wei zi 》:“si ti bu qin ,wu gu bu fen 。”wang jian 《sai shen qu 》:“xin fu shang jiu wu ci qin ,shi er jiu gu you suo ku !”②shi zhi lao ku 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“bu ling chen ci er you bu zhi ,ze zeng xiu de er mo qin min yu yuan 。”③ming ci ,qin lao de shi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“you du shou ci ze lou xi ,gan dai huang er she qin !”(ze lou :chu shen bei wei 。huang :xia ,tou xian 。)④gong ji ;gong lao 。《zhou shu ·he ba sheng chuan 》:“jiang jun shou ju yi bing ,gong chu jian dao ,gong qin wei li ,ni you ci mou ,ke wei su huo ,wei jian ji fu 。”(ni :fan 。su huo :qiao huo 。)⑤nu li gan ;ji ji yong ;zuo shi jin li 。《shang shu ·cai zhong zhi ming 》:“ke qin mo dai 。”⑥bang zhu ;yuan zhu 。《zuo chuan ·xi gong san nian 》:“ji fang qin wo ,qi de bu xiang 。”⑦wei wen ;wei lao 。han yu 《song yang zhi shi xu 》:“fu le dao ren zhi shan ,yi qin ji gui zhe ,nai wu zhi xin ye 。”⑧yan qie ;yan qin 。sun fu 《da zhang jiong shu 》:“liang ru shou shu ,ci yi qin zhi 。”⑨you chou ;you lv 。wei ying wu 《song xuan zhou zhou lu shi 》:“wei dang cun ling de ,ke yi jie juan (juān)qin 。”(juan :you chou 。)⑩jing chang ;pin fan de ;ci shu duo 。liu kai 《wen shui 》:“hao xue er bu qin wen ,fei zhen neng hao xue zhe ye 。”

    deng :

    ①sheng ;you di chu dao gao chu 。《xun zi ·quan xue 》:“gu bu deng gao shan ,bu zhi tian zhi gao ye 。”《xu xia ke you ji ·you song shan ri ji 》:“fan deng shan yi qing lang wei jia 。”②sheng ren 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“zi wen mo yu qing xiang ,er san deng ling yin 。”(ling yin :chun qiu shi chu guo zui gao guan zhi 。)③ji zai ;kan deng 。《zhou li ·qiu guan · si min 》:“zhang deng mo min zhi shu ,zi sheng chi yi shang ,jie shu yu ban 。”(sheng chi :zhi ying er 。)④zhuang jia cheng shou 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu gu bu deng 。”⑤ta shang 。du fu 《dan hao li 》:“tian ming deng qian tu ,du yu lao weng bie 。”⑥fu ci 。li ji ;li ke 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“deng ji xiang hu he ,bian ke zuo hun yin 。”(hu he :da ying 。)

    li :

    ①jing li ;jing guo 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“shun zhi xiang yao ,yu zhi xiang shun ye ,li nian duo ,shi ze yu min jiu 。”《shang shu ·bi ming 》:“ji li san ji ,shi bian feng yi 。”②kua guo ;kua yue 。《meng zi ·li lou xia 》:“li ,chao ting bu li wei er xiang yu yan ,bu yu jie er xiang yi ye 。”③jin ;quan bu ;pu bian 。li shang yin 《yong shi 》:“li lan qian xian guo yu jia ,cheng you qin jian po you she 。”《shang shu ·pan geng xia 》:“li gao er bai xing yu zhen zhi 。”④shua ze 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“yu shi li ji ri yi zhai jie 。”⑤lie chu ;pai lie 。《lv shi chun qiu ·ji dong 》:“ling zai li qing da fu zhi yu shu min tu tian zhi shu 。”⑥cha kan 。《li ji ·jiao te sheng 》:“jian ji che fu ,er li ji cu wu 。”⑦xi shu 。song yu 《deng tu zi hao se fu 》:“ji qi peng tou luan er ,li chi 。”⑧tong “li (曆)”。li fa 。yu ji deng 《dian gu ji wen 》juan shi wu :“jiu zhi ban li zai shi yi yue shuo 。”⑨tong “li ”。ma jiu 。《han shu ·mei fu chuan 》:“fu li qian si 。”[li li ]qing xi ;fen ming 。cui hao 《huang he lou 》:“qing chuan li li han yang shu ,fang cao qi qi ying wu zhou 。”