• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 借麾來襄陽,高懷極恬退。

    “借麾來襄陽,高懷極恬退。”詩句出處:《寄題峴山羊公祠堂》;是宋朝詩人范仲淹的作品。

    休哉羊叔子,輔晉功勛大。
    化行江漢間,恩被疆埸外。
    中國倚而安,治為天下最。
    開府多英僚,置酒每高會。
    徘徊臨峴首,興言何慷慨。
    此山自古有,遊者千萬輩。
    堙滅皆無聞,空悲歲月邁。
    公乎仁澤深,風采獨不昧。
    於今墮淚碑,觀之益欽戴。
    卓有王源步,文學偉當代。
    借麾來襄陽,高懷極恬退。
    山姿列雲端,江響拂天籟。
    行樂何逍遙,覽古忽感概。
    不見叔子祠,蕪沒民疇內。
    千金贖故基,廟貌重營繪。
    襄人復其祀,水旱有攸賴。
    太守一興善,比戶皆歡快。
    源叔政可歌,又留千載愛。

    【註釋】:

    借:

    ①向別人借取。《左傳·定公九年》:“(陽虎)盡借邑人之車。”②借出。《論語·衛靈公》:“有馬者,借人乘之。”③幫助。《史記·遊俠列傳》:“以軀借交報仇。”(交:指友人。)文天祥《念奴嬌·驛中言別友人》:“恨東風,不借世間英雄。”錢珝《江行無題一百首》之六十七:“風借帆方疾。”(疾:速。)④憑借;依靠。《史記·伍子胥列傳》:“不如奔他國,借力以雪父之恥。”(雪:洗刷。)⑤嘉勉;推重。《隋書·刑法志》:“武帝敦睦九族,優借朝士。”司馬光《答彭寂朝議書》:“辱書獎借太過,期待太厚,且愧且懼,殆無所容。”⑥連詞。假使。常“借使”、“借如”、“借若”連用。也作“藉(jiè)”。《過秦論》:“借使秦王計上世之事……猶未有傾危之患也。”元稹《遣病》:“借如今日死,亦足瞭一生。”

    麾:

    ①州郡長官所用的旗幟。《周禮·春官·巾車》:“建大麾,以田,以封蕃國。”(田:打獵。)②指揮。葉適《廬州錢公墓志銘》:“公麾諸軍奮擊。”又揮動。全祖望《義武將軍戴少峰畫像記》:“有戴少峰者,佈衣也,舉手一麾,三四千人皆從之。”③同“揮”。用手拂去。蘇軾《答王莊叔二首》之二:“蒸暑麾汗,不能盡意。”[麾下]1. 本指將旗之下,後用以指部下。《後漢書·滕撫傳》:“撫所得賞賜,盡分於麾下。”2. 敬辭,稱將帥。《三國志·吳書·張纮傳》:“願麾下重天授之姿,副四海之望。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    襄:

    ①沖上。《書·堯典》:“湯(shāng)湯洪水方割,蕩蕩懷山襄陵,浩浩滔天。”(湯湯:水勢盛大的樣子。方割:為害四方。懷:包圍。陵:土丘。)②高。張衡《西京賦》:“襄岸夷途,脩路峻險。”(夷:平坦。脩:長。)③高舉。《漢書·鄒陽傳》:“臣聞交龍襄首奮翼,則浮雲出流,霧雨咸集。”(交:同“蛟”。咸:全。)④完;完成。張居正《答王鑒川計貢事利害》:“又與公同心,必能共襄大事。”又輔助;幫助。⑤除去。《詩經·鄘風·墻有茨》:“墻有茨(cí),不可襄也。”(茨:蒺藜。)⑥移動。《詩經·小雅·大東》:“跂彼織女,終日七襄。”⑦通“驤”。駕車的馬。《詩經·鄭風·大叔於田》:“兩服上襄,兩驂雁行。”

    陽:

    ①山的南面或水的北面。《尚書·禹貢》:“岷山之陽,至於衡山。”《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,曰至渭陽。”(曰:句首助詞。無義。)地名第二個字為“陽”的,一般都來自這個意義。②太陽;陽光。《詩經·小雅 ·湛露》:“匪陽不晞。”(匪:非。晞:曬幹。)《孟子 · 滕文公上》:“秋陽以暴(pù)之。”(暴:曬。)③溫暖。《管子 ·地數》:“陽春農事方作。”④鮮明;明亮。《詩經·豳風·七月》:“我朱孔陽。”(朱:紅色。孔:甚。)⑤表面上;假裝。《韓非子·說難》:“則陽收其身,而實疏之。”⑥古代哲學概念。與“陰”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。《楚辭·九章·涉江》:“陰陽易位,時不當兮。”(時不當:生不逢時。)⑦通“佯”。假裝。《漢書·田儋傳》:“儋陽為縛其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐縣東。

    高:

    ①高。與“低”相對。《荀子·勸學》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鶴《春宮怨》:“風暖鳥聲碎,日高花影重。”(重:重疊。)②指高度。杜甫《將赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,惡竹應須斬萬竿。”③高級;上等;優良。《對楚王問》:“是其曲彌高,其和彌寡。”④歲數大。《左傳·昭公十五年》:“且昔而高祖孫伯黶,司晉之典籍。”⑤高超;高明的。《漢書·晁錯傳》:“對策者百餘人,唯錯為高第。”(對策:對答寫在簡策上的考題。)⑥尊崇。《莊子· 盜蹠》:“世之所高,莫若黃帝。”⑦高尚。《韓非子·五蠹》:“輕辭天子,非高也,勢薄也。”

    懷:

    ①胸前;胸懷。《論語·陽貨》:“子生三年,然後免於父母之懷。”曹植《七哀詩》:“原為西南風,長逝入君懷。”②抱或揣在胸前。《史記·屈原賈生列傳》:“於是懷石遂自沉汨羅以死。”③懷孕。左延年《苦哉篇》:“五子遠鬥去,五婦皆懷身。”④包藏;隱藏。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“吾意久懷忿,汝豈得自由。”(自由:由自己。)《戰國策·魏策四》:“懷怒未發。”⑤思念。《詩經·周南·卷耳》:“嗟我懷人,寘彼周行。”(寘:放置。周行:大路。)⑥心意;心情。王羲之《蘭亭集序》:“所以遊目騁懷,足以極視聽之娛,信可樂也。”(信:確實。)⑦安撫。《淮南子·泰族》:“大足以容眾,德足以懷遠。”《左傳·僖公七年》:“懷遠以德。”⑧歸向;歸附。《舊唐書·賈敦頤傳》:“政化清靜,老幼懷之。”⑨賜予;贈送。《詩經·檜風·匪風》:“誰將西歸,懷之好音。”(好音:好消息。)

    極:

    ①正梁;脊檁。《莊子·則陽》:“其鄰有夫妻臣妾登極者。”②頂點;終極。李賀《秦王飲酒》:“秦王騎虎遊八極。”又達到頂點。范仲淹《嶽陽樓記》:“感極而悲者矣。”《呂氏春秋·制樂》:“聖人所獨見,眾人焉知其極。”③窮盡;到極點。《徐霞客遊記·黔遊日記一》:“各極其趣。”④最高的;最終的。曾鞏《荔枝錄》:“一品紅,言於荔枝為極品也。”⑤標準。葉適《上寧宗皇帝札子》:“臣聞治國以和為體,外事以和為極。”(和:和諧。)⑥副詞。最;非常。《史記·遊俠列傳》:“自是之後,為俠者極眾。”《論衡·本性》:“徒謂中人,不能極善極惡也。”⑦通“亟”。急。《荀子·賦》:“出入甚極,莫知其門。”《淮南子·精神》:“隨其天資而安之不極。”

    恬:

    ①安適;安靜。阮籍《大人先生傳》:“大者恬其性,細者靜其形。”《莊子·繕性》:“古之治道者,以恬養知。”②淡泊;淡漠。《韓非子 ·解老》:“所謂廉者,必生死之命也,輕恬資財也。”③滿不在乎;坦然。《漢書·賈誼傳》:“至於俗流失,世壞敗,因恬而不知怪。”《荀子·富國》:“輕非譽而恬失民。”

    恬退:

    淡泊,謙遜。《世說新語·文學》:“羊孚作《雪贊》。”劉註:“少有清操,以~~見稱。”

    退:

    ①向後移動;與“進”相對。《三國演義》第九十五回:“大殺一陣,魏兵方退。”②使後退。《三國演義》第二十一回:“某有一計,可退曹操。”③離開。《韓非子· 亡征》:“親臣進而故人退,不肖用事而賢良伏。”(伏:退隱。)④使離去;擯斥。《新唐書·姚崇傳》:“由是進賢退不肖而天下治。”⑤辭去官職。范仲淹《嶽陽樓記》:“是進亦憂,退亦憂。”⑥歸;返回。柳宗元《捕蛇者說》:“退而甘食其土之有,以盡吾齒。”(齒:年壽。)⑦謙讓。《禮記·曲禮上》:“是以君子恭敬、撙節、退讓以明禮。”⑧衰減;減退。《南史·江淹傳》:“淹少以文章顯,晚節才思微退。”⑨遲緩;畏縮。《論語·先進》:“求也退,故進之。”


  • 借麾来襄阳,高怀极恬退。

    “借麾来襄阳,高怀极恬退。”诗句出处:《寄题岘山羊公祠堂》;是宋朝诗人范仲淹的作品。

    休哉羊叔子,辅晋功勋大。
    化行江汉间,恩被疆埸外。
    中国倚而安,治为天下最。
    开府多英僚,置酒每高会。
    徘徊临岘首,兴言何慷慨。
    此山自古有,游者千万辈。
    堙灭皆无闻,空悲岁月迈。
    公乎仁泽深,风采独不昧。
    于今堕泪碑,观之益钦戴。
    卓有王源步,文学伟当代。
    借麾来襄阳,高怀极恬退。
    山姿列云端,江响拂天籁。
    行乐何逍遥,览古忽感概。
    不见叔子祠,芜没民畴内。
    千金赎故基,庙貌重营绘。
    襄人复其祀,水旱有攸赖。
    太守一兴善,比户皆欢快。
    源叔政可歌,又留千载爱。

    【注释】:

    借:

    ①向别人借取。《左传·定公九年》:“(阳虎)尽借邑人之车。”②借出。《论语·卫灵公》:“有马者,借人乘之。”③帮助。《史记·游侠列传》:“以躯借交报仇。”(交:指友人。)文天祥《念奴娇·驿中言别友人》:“恨东风,不借世间英雄。”钱珝《江行无题一百首》之六十七:“风借帆方疾。”(疾:速。)④凭借;依靠。《史记·伍子胥列传》:“不如奔他国,借力以雪父之耻。”(雪:洗刷。)⑤嘉勉;推重。《隋书·刑法志》:“武帝敦睦九族,优借朝士。”司马光《答彭寂朝议书》:“辱书奖借太过,期待太厚,且愧且惧,殆无所容。”⑥连词。假使。常“借使”、“借如”、“借若”连用。也作“藉(jiè)”。《过秦论》:“借使秦王计上世之事……犹未有倾危之患也。”元稹《遣病》:“借如今日死,亦足了一生。”

    麾:

    ①州郡长官所用的旗帜。《周礼·春官·巾车》:“建大麾,以田,以封蕃国。”(田:打猎。)②指挥。叶适《庐州钱公墓志铭》:“公麾诸军奋击。”又挥动。全祖望《义武将军戴少峰画像记》:“有戴少峰者,布衣也,举手一麾,三四千人皆从之。”③同“挥”。用手拂去。苏轼《答王庄叔二首》之二:“蒸暑麾汗,不能尽意。”[麾下]1. 本指将旗之下,后用以指部下。《后汉书·滕抚传》:“抚所得赏赐,尽分于麾下。”2. 敬辞,称将帅。《三国志·吴书·张纮传》:“愿麾下重天授之姿,副四海之望。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    襄:

    ①冲上。《书·尧典》:“汤(shāng)汤洪水方割,荡荡怀山襄陵,浩浩滔天。”(汤汤:水势盛大的样子。方割:为害四方。怀:包围。陵:土丘。)②高。张衡《西京赋》:“襄岸夷途,脩路峻险。”(夷:平坦。脩:长。)③高举。《汉书·邹阳传》:“臣闻交龙襄首奋翼,则浮云出流,雾雨咸集。”(交:同“蛟”。咸:全。)④完;完成。张居正《答王鉴川计贡事利害》:“又与公同心,必能共襄大事。”又辅助;帮助。⑤除去。《诗经·鄘风·墙有茨》:“墙有茨(cí),不可襄也。”(茨:蒺藜。)⑥移动。《诗经·小雅·大东》:“跂彼织女,终日七襄。”⑦通“骧”。驾车的马。《诗经·郑风·大叔于田》:“两服上襄,两骖雁行。”

    阳:

    ①山的南面或水的北面。《尚书·禹贡》:“岷山之阳,至于衡山。”《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,曰至渭阳。”(曰:句首助词。无义。)地名第二个字为“阳”的,一般都来自这个意义。②太阳;阳光。《诗经·小雅 ·湛露》:“匪阳不晞。”(匪:非。晞:晒干。)《孟子 · 滕文公上》:“秋阳以暴(pù)之。”(暴:晒。)③温暖。《管子 ·地数》:“阳春农事方作。”④鲜明;明亮。《诗经·豳风·七月》:“我朱孔阳。”(朱:红色。孔:甚。)⑤表面上;假装。《韩非子·说难》:“则阳收其身,而实疏之。”⑥古代哲学概念。与“阴”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。《楚辞·九章·涉江》:“阴阳易位,时不当兮。”(时不当:生不逢时。)⑦通“佯”。假装。《汉书·田儋传》:“儋阳为缚其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐县东。

    高:

    ①高。与“低”相对。《荀子·劝学》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鹤《春宫怨》:“风暖鸟声碎,日高花影重。”(重:重叠。)②指高度。杜甫《将赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,恶竹应须斩万竿。”③高级;上等;优良。《对楚王问》:“是其曲弥高,其和弥寡。”④岁数大。《左传·昭公十五年》:“且昔而高祖孙伯黶,司晋之典籍。”⑤高超;高明的。《汉书·晁错传》:“对策者百余人,唯错为高第。”(对策:对答写在简策上的考题。)⑥尊崇。《庄子· 盗跖》:“世之所高,莫若黄帝。”⑦高尚。《韩非子·五蠹》:“轻辞天子,非高也,势薄也。”

    怀:

    ①胸前;胸怀。《论语·阳货》:“子生三年,然后免于父母之怀。”曹植《七哀诗》:“原为西南风,长逝入君怀。”②抱或揣在胸前。《史记·屈原贾生列传》:“于是怀石遂自沉汨罗以死。”③怀孕。左延年《苦哉篇》:“五子远斗去,五妇皆怀身。”④包藏;隐藏。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“吾意久怀忿,汝岂得自由。”(自由:由自己。)《战国策·魏策四》:“怀怒未发。”⑤思念。《诗经·周南·卷耳》:“嗟我怀人,寘彼周行。”(寘:放置。周行:大路。)⑥心意;心情。王羲之《兰亭集序》:“所以游目骋怀,足以极视听之娱,信可乐也。”(信:确实。)⑦安抚。《淮南子·泰族》:“大足以容众,德足以怀远。”《左传·僖公七年》:“怀远以德。”⑧归向;归附。《旧唐书·贾敦颐传》:“政化清静,老幼怀之。”⑨赐予;赠送。《诗经·桧风·匪风》:“谁将西归,怀之好音。”(好音:好消息。)

    极:

    ①正梁;脊檩。《庄子·则阳》:“其邻有夫妻臣妾登极者。”②顶点;终极。李贺《秦王饮酒》:“秦王骑虎游八极。”又达到顶点。范仲淹《岳阳楼记》:“感极而悲者矣。”《吕氏春秋·制乐》:“圣人所独见,众人焉知其极。”③穷尽;到极点。《徐霞客游记·黔游日记一》:“各极其趣。”④最高的;最终的。曾巩《荔枝录》:“一品红,言于荔枝为极品也。”⑤标准。叶适《上宁宗皇帝札子》:“臣闻治国以和为体,外事以和为极。”(和:和谐。)⑥副词。最;非常。《史记·游侠列传》:“自是之后,为侠者极众。”《论衡·本性》:“徒谓中人,不能极善极恶也。”⑦通“亟”。急。《荀子·赋》:“出入甚极,莫知其门。”《淮南子·精神》:“随其天资而安之不极。”

    恬:

    ①安适;安静。阮籍《大人先生传》:“大者恬其性,细者静其形。”《庄子·缮性》:“古之治道者,以恬养知。”②淡泊;淡漠。《韩非子 ·解老》:“所谓廉者,必生死之命也,轻恬资财也。”③满不在乎;坦然。《汉书·贾谊传》:“至于俗流失,世坏败,因恬而不知怪。”《荀子·富国》:“轻非誉而恬失民。”

    恬退:

    淡泊,谦逊。《世说新语·文学》:“羊孚作《雪赞》。”刘注:“少有清操,以~~见称。”

    退:

    ①向后移动;与“进”相对。《三国演义》第九十五回:“大杀一阵,魏兵方退。”②使后退。《三国演义》第二十一回:“某有一计,可退曹操。”③离开。《韩非子· 亡征》:“亲臣进而故人退,不肖用事而贤良伏。”(伏:退隐。)④使离去;摈斥。《新唐书·姚崇传》:“由是进贤退不肖而天下治。”⑤辞去官职。范仲淹《岳阳楼记》:“是进亦忧,退亦忧。”⑥归;返回。柳宗元《捕蛇者说》:“退而甘食其土之有,以尽吾齿。”(齿:年寿。)⑦谦让。《礼记·曲礼上》:“是以君子恭敬、撙节、退让以明礼。”⑧衰减;减退。《南史·江淹传》:“淹少以文章显,晚节才思微退。”⑨迟缓;畏缩。《论语·先进》:“求也退,故进之。”


  • jie hui lai xiang yang ,gao huai ji tian tui 。

    “jie hui lai xiang yang ,gao huai ji tian tui 。”shi gou chu chu :《ji ti xian shan yang gong ci tang 》;shi song chao shi ren fan zhong yan de zuo pin 。

    xiu zai yang shu zi ,fu jin gong xun da 。
    hua hang jiang han jian ,en bei jiang yi wai 。
    zhong guo yi er an ,zhi wei tian xia zui 。
    kai fu duo ying liao ,zhi jiu mei gao hui 。
    pai huai lin xian shou ,xing yan he kang kai 。
    ci shan zi gu you ,you zhe qian mo bei 。
    yin mie jie mo wen ,kong bei sui yue mai 。
    gong hu ren ze shen ,feng cai du bu mei 。
    yu jin duo lei bei ,guan zhi yi qin dai 。
    zhuo you wang yuan bu ,wen xue wei dang dai 。
    jie hui lai xiang yang ,gao huai ji tian tui 。
    shan zi lie yun duan ,jiang xiang bi tian lai 。
    hang le he xiao yao ,lan gu hu gan gai 。
    bu jian shu zi ci ,wu mei min chou nei 。
    qian jin shu gu ji ,miao mao chong ying hui 。
    xiang ren fu ji si ,shui han you you lai 。
    tai shou yi xing shan ,bi hu jie huan kuai 。
    yuan shu zheng ke ge ,you liu qian zai ai 。

    【zhu shi 】:

    jie :

    ①xiang bie ren jie qu 。《zuo chuan ·ding gong jiu nian 》:“(yang hu )jin jie yi ren zhi che 。”②jie chu 。《lun yu ·wei ling gong 》:“you ma zhe ,jie ren cheng zhi 。”③bang zhu 。《shi ji ·you xia lie chuan 》:“yi qu jie jiao bao chou 。”(jiao :zhi you ren 。)wen tian xiang 《nian nu jiao ·yi zhong yan bie you ren 》:“hen dong feng ,bu jie shi jian ying xiong 。”qian xu 《jiang hang mo ti yi bai shou 》zhi liu shi qi :“feng jie fan fang ji 。”(ji :su 。)④ping jie ;yi kao 。《shi ji ·wu zi xu lie chuan 》:“bu ru ben ta guo ,jie li yi xue fu zhi chi 。”(xue :xi shua 。)⑤jia mian ;tui chong 。《sui shu ·xing fa zhi 》:“wu di dui mu jiu zu ,you jie chao shi 。”si ma guang 《da peng ji chao yi shu 》:“ru shu jiang jie tai guo ,ji dai tai hou ,ju kui ju ju ,dai mo suo rong 。”⑥lian ci 。jia shi 。chang “jie shi ”、“jie ru ”、“jie re ”lian yong 。ye zuo “ji (jiè)”。《guo qin lun 》:“jie shi qin wang ji shang shi zhi shi ……you wei you qing wei zhi huan ye 。”yuan zhen 《qian bing 》:“jie ru jin ri si ,yi zu le yi sheng 。”

    hui :

    ①zhou jun chang guan suo yong de qi zhi 。《zhou li ·chun guan ·jin che 》:“jian da hui ,yi tian ,yi feng fan guo 。”(tian :da lie 。)②zhi hui 。xie kuo 《lu zhou qian gong mu zhi ming 》:“gong hui zhu jun fen ji 。”you hui dong 。quan zu wang 《yi wu jiang jun dai shao feng hua xiang ji 》:“you dai shao feng zhe ,bu yi ye ,ju shou yi hui ,san si qian ren jie cong zhi 。”③tong “hui ”。yong shou bi qu 。su shi 《da wang zhuang shu er shou 》zhi er :“zheng shu hui han ,bu neng jin yi 。”[hui xia ]1. ben zhi jiang qi zhi xia ,hou yong yi zhi bu xia 。《hou han shu ·teng fu chuan 》:“fu suo de shang ci ,jin fen yu hui xia 。”2. jing ci ,chen jiang shuai 。《san guo zhi ·wu shu ·zhang hong chuan 》:“yuan hui xia chong tian shou zhi zi ,fu si hai zhi wang 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    xiang :

    ①chong shang 。《shu ·yao dian 》:“shang (shāng)shang hong shui fang ge ,dang dang huai shan xiang ling ,hao hao tao tian 。”(shang shang :shui shi cheng da de yang zi 。fang ge :wei hai si fang 。huai :bao wei 。ling :tu qiu 。)②gao 。zhang heng 《xi jing fu 》:“xiang an yi tu ,脩lu jun xian 。”(yi :ping tan 。脩:chang 。)③gao ju 。《han shu ·ju yang chuan 》:“chen wen jiao long xiang shou fen yi ,ze fu yun chu liu ,wu yu xian ji 。”(jiao :tong “jiao ”。xian :quan 。)④wan ;wan cheng 。zhang ju zheng 《da wang jian chuan ji gong shi li hai 》:“you yu gong tong xin ,bi neng gong xiang da shi 。”you fu zhu ;bang zhu 。⑤chu qu 。《shi jing ·yong feng ·qiang you ci 》:“qiang you ci (cí),bu ke xiang ye 。”(ci :ji li 。)⑥yi dong 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“qi bi zhi nv ,zhong ri qi xiang 。”⑦tong “xiang ”。jia che de ma 。《shi jing ·zheng feng ·da shu yu tian 》:“liang fu shang xiang ,liang can yan hang 。”

    yang :

    ①shan de na mian huo shui de bei mian 。《shang shu ·yu gong 》:“min shan zhi yang ,zhi yu heng shan 。”《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,yue zhi wei yang 。”(yue :gou shou zhu ci 。mo yi 。)de ming di er ge zi wei “yang ”de ,yi ban dou lai zi zhe ge yi yi 。②tai yang ;yang guang 。《shi jing ·xiao ya ·zhan lou 》:“fei yang bu 晞。”(fei :fei 。晞:shai gan 。)《meng zi · teng wen gong shang 》:“qiu yang yi bao (pù)zhi 。”(bao :shai 。)③wen nuan 。《guan zi ·de shu 》:“yang chun nong shi fang zuo 。”④xian ming ;ming liang 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“wo zhu kong yang 。”(zhu :gong se 。kong :shen 。)⑤biao mian shang ;jia zhuang 。《han fei zi ·shui nan 》:“ze yang shou ji shen ,er shi shu zhi 。”⑥gu dai zhe xue gai nian 。yu “yin ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yin yang yi wei ,shi bu dang xi 。”(shi bu dang :sheng bu feng shi 。)⑦tong “yang ”。jia zhuang 。《han shu ·tian dan chuan 》:“dan yang wei fu ji nu 。”⑧gu yi ming 。chun qiu yan de 。zai jin he bei sheng tang xian dong 。

    gao :

    ①gao 。yu “di ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“gu bu deng gao shan ,bu zhi tian zhi hou ye 。”du xun he 《chun gong yuan 》:“feng nuan diao sheng sui ,ri gao hua ying chong 。”(chong :chong die 。)②zhi gao du 。du fu 《jiang fu cheng dou cao tang tu zhong you zuo wu shou 》zhi si :“xin song hen bu gao qian che ,e zhu ying xu zhan mo gan 。”③gao ji ;shang deng ;you liang 。《dui chu wang wen 》:“shi ji qu mi gao ,ji he mi gua 。”④sui shu da 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“ju xi er gao zu sun bai yan ,si jin zhi dian ji 。”⑤gao chao ;gao ming de 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“dui ce zhe bai yu ren ,wei cuo wei gao di 。”(dui ce :dui da xie zai jian ce shang de kao ti 。)⑥zun chong 。《zhuang zi · dao zhi 》:“shi zhi suo gao ,mo re huang di 。”⑦gao shang 。《han fei zi ·wu du 》:“qing ci tian zi ,fei gao ye ,shi bao ye 。”

    huai :

    ①xiong qian ;xiong huai 。《lun yu ·yang huo 》:“zi sheng san nian ,ran hou mian yu fu mu zhi huai 。”cao zhi 《qi ai shi 》:“yuan wei xi na feng ,chang shi ru jun huai 。”②bao huo chuai zai xiong qian 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“yu shi huai dan sui zi chen mi luo yi si 。”③huai yun 。zuo yan nian 《ku zai pian 》:“wu zi yuan dou qu ,wu fu jie huai shen 。”④bao cang ;yin cang 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“wu yi jiu huai fen ,ru qi de zi you 。”(zi you :you zi ji 。)《zhan guo ce ·wei ce si 》:“huai nu wei fa 。”⑤sai nian 。《shi jing ·zhou na ·juan er 》:“jie wo huai ren ,tian bi zhou hang 。”(tian :fang zhi 。zhou hang :da lu 。)⑥xin yi ;xin qing 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“suo yi you mu cheng huai ,zu yi ji shi ting zhi yu ,xin ke le ye 。”(xin :que shi 。)⑦an fu 。《huai na zi ·tai zu 》:“da zu yi rong zhong ,de zu yi huai yuan 。”《zuo chuan ·xi gong qi nian 》:“huai yuan yi de 。”⑧gui xiang ;gui fu 。《jiu tang shu ·gu dui yi chuan 》:“zheng hua qing jing ,lao you huai zhi 。”⑨ci yu ;zeng song 。《shi jing ·gui feng ·fei feng 》:“shei jiang xi gui ,huai zhi hao yin 。”(hao yin :hao xiao xi 。)

    ji :

    ①zheng liang ;ji lin 。《zhuang zi ·ze yang 》:“ji lin you fu qi chen qie deng ji zhe 。”②ding dian ;zhong ji 。li he 《qin wang yin jiu 》:“qin wang ji hu you ba ji 。”you da dao ding dian 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“gan ji er bei zhe yi 。”《lv shi chun qiu ·zhi le 》:“sheng ren suo du jian ,zhong ren yan zhi ji ji 。”③qiong jin ;dao ji dian 。《xu xia ke you ji ·qian you ri ji yi 》:“ge ji ji qu 。”④zui gao de ;zui zhong de 。ceng gong 《li zhi lu 》:“yi pin gong ,yan yu li zhi wei ji pin ye 。”⑤biao zhun 。xie kuo 《shang ning zong huang di zha zi 》:“chen wen zhi guo yi he wei ti ,wai shi yi he wei ji 。”(he :he xie 。)⑥fu ci 。zui ;fei chang 。《shi ji ·you xia lie chuan 》:“zi shi zhi hou ,wei xia zhe ji zhong 。”《lun heng ·ben xing 》:“tu wei zhong ren ,bu neng ji shan ji e ye 。”⑦tong “ji ”。ji 。《xun zi ·fu 》:“chu ru shen ji ,mo zhi ji men 。”《huai na zi ·jing shen 》:“sui ji tian zi er an zhi bu ji 。”

    tian :

    ①an kuo ;an jing 。ruan ji 《da ren xian sheng chuan 》:“da zhe tian ji xing ,xi zhe jing ji xing 。”《zhuang zi ·shan xing 》:“gu zhi zhi dao zhe ,yi tian yang zhi 。”②dan bo ;dan mo 。《han fei zi ·jie lao 》:“suo wei lian zhe ,bi sheng si zhi ming ye ,qing tian zi cai ye 。”③man bu zai hu ;tan ran 。《han shu ·gu yi chuan 》:“zhi yu su liu shi ,shi huai bai ,yin tian er bu zhi guai 。”《xun zi ·fu guo 》:“qing fei yu er tian shi min 。”

    tian tui :

    dan bo ,qian xun 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“yang fu zuo 《xue zan 》。”liu zhu :“shao you qing cao ,yi ~~jian chen 。”

    tui :

    ①xiang hou yi dong ;yu “jin ”xiang dui 。《san guo yan yi 》di jiu shi wu hui :“da sha yi zhen ,wei bing fang tui 。”②shi hou tui 。《san guo yan yi 》di er shi yi hui :“mou you yi ji ,ke tui cao cao 。”③li kai 。《han fei zi · wang zheng 》:“qin chen jin er gu ren tui ,bu xiao yong shi er xian liang fu 。”(fu :tui yin 。)④shi li qu ;bin chi 。《xin tang shu ·yao chong chuan 》:“you shi jin xian tui bu xiao er tian xia zhi 。”⑤ci qu guan zhi 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“shi jin yi you ,tui yi you 。”⑥gui ;fan hui 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“tui er gan shi ji tu zhi you ,yi jin wu chi 。”(chi :nian shou 。)⑦qian rang 。《li ji ·qu li shang 》:“shi yi jun zi gong jing 、zun jie 、tui rang yi ming li 。”⑧cui jian ;jian tui 。《na shi ·jiang yan chuan 》:“yan shao yi wen zhang xian ,wan jie cai sai wei tui 。”⑨chi huan ;wei su 。《lun yu ·xian jin 》:“qiu ye tui ,gu jin zhi 。”