• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 至今聞隴外,戎虜尚亡魂。

    “至今聞隴外,戎虜尚亡魂。”詩句出處:《河西太守杜公挽歌四首》;是唐朝詩人岑參的作品。

    蒙叟悲藏壑,殷宗惜濟川。長安非舊日,京兆是新阡。
    黃霸官猶屈,蒼生望已愆。唯馀卿月在,留向杜陵懸。
    鼓角城中出,墳塋郭外新。雨隨思太守,雲從送夫人。
    蒿裡埋雙劍,松門閉萬春。回瞻北堂上,金印已生塵。
    憶昨明光殿,新承天子恩。剖符移北地,授鉞領西門。
    塞草迎軍幕,邊雲拂使軒。至今聞隴外,戎虜尚亡魂。
    漫漫澄波闊,沉沉大廈深。秉心常匪席,行義每揮金。
    汲引窺蘭室,招攜入翰林。多君有令子,猶註世人心。

    【註釋】:

    至:

    ①到;到達。《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,日至渭陽。”(舅氏:舅父,母親的兄弟。)《左傳·文公二年》:“秦師又至。”(師:軍隊。)②及;達到。李白《望天門山》:“天門中斷楚江開,碧水東流至此回。”③達到極點。《論語·雍也》:“中庸之為德也,其至矣乎!”《莊子·逍遙遊》:“此亦飛之至也。”④周備;周到。宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,禮愈至,不敢出一言以復。”(叱咄:呼喝;大聲斥責。)⑤節氣名。夏至、冬至的統稱。《左傳·僖公五年》:“凡分分、至、啟、閉,必書雲物。”⑥副詞。最;極。《荀子·正論》:“罪至重而刑至輕,庸人不知惡矣。”⑦連詞。表示提出另一話題。相當於“至於”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕雞豚者,其不義又甚入人園圃竊桃李。”⑧通“志”。意志;志向。鄒陽《上書吳王》:“故願大王無忽,察聽其至。”《漢書·鄒陽傳》“至”作“志”。

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”

    聞:

    (一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”

    隴:

    ①山名。即隴山。漢代屬天水郡。在今陜西、甘肅兩省交界處。②通“壟”。1. 田地。白居易《觀刈麥》:“夜來南風起,小麥覆隴黃。”2.農作物的行列;田埂。杜甫《晚登瀼上堂》:“山田麥無隴。”3.泛指山崗。孔稚珪《北山移文》:“及其鳴騶(zōu)入谷,鶴書赴隴。”(鳴:喝道聲。騶:騎卒。鶴書:帝王詔書。)潘嶽《寡婦賦》:“墓門兮肅肅,修隴兮峨峨。”

    外:

    ①疏遠。《周易·泰》:“內君子而外小人,君子道長(zhǎng),小人道消也。”(內:親近。長:增長。消:減少。)《韓非子·愛臣》:“此君人者所外也。”(君人者:國君。)②外邊;外部。與“內”相對。《孟子·告子下》:“入則無法傢拂士,出則無敵國外患者,國恒亡。”《史記·屈原賈生列傳》:“懷王以不知忠臣之分,故內惑於鄭袖,外欺於張儀。”③外表。《法言·修身》:“其為外也肅括。”④其他的。《孟子·滕文公下》:“外人稱夫子好辯,敢問何也?”⑤不正規的;非正式的。《論衡·案書》:“《國語》、《左氏》之外傳也。”⑥排除;除去。《淮南子·精神》:“外此,其餘無足利矣。”⑦稱父系之外的親屬。《爾雅·釋親》:“母之考為外王父。”

    戎:

    ①古代兵器的總稱。《禮記·月令》:“天子乃教於田獵,以習五戎。”②兵車。《左傳·僖公三十三年》:“梁弘禦戎,萊駒為右。”③兵士。《左傳·成公二年》:“臣辱戎士,敢告不敏,攝官承乏。”④軍隊;軍務。潘嶽《楊荊州誄》:“烈烈楊侯,實領禁戎。”(烈烈:顯赫。禁戎:禁軍。)韓愈《祭十二郎文》:“是年,吾佐戎徐州。”⑤戰爭;征伐。《左傳·成公十三年》:“國之大事,在祀與戎。”(祀:祭祀。)⑥大。《詩經·周頌·烈文》:“念茲戎功。”⑦我國古代稱西部的少數民族。《史記·晉世傢》:“任之政,使和戎,戎大親附。”(政:政事。)

    虜:

    ①俘獲;抓獲。《史記·項羽本紀》:“殺蘇角,虜王離。”②搶劫,掠奪。《史記·越王勾踐世傢》:“虜齊高、國以還。”(高、國:皆姓。)張載《七哀詩》之一:“珍寶見剽虜。”③俘虜;戰俘。《漢書·樊噲傳》:“捕虜四十人。”④奴隸;仆人。《韓非子·說難》:“伊尹為宰,百裡奚為虜。”⑤對敵方的蔑稱。司馬遷《報任安書》:“虜救死扶傷不給。”(不給:顧不上。)⑥古代南方人對北方少數民族的蔑稱。文天祥《指南錄後敘》:“予自度不得脫,則直前詬虜師失信。”(詬:責罵。)

    尚:

    ①加在上面;超過。《詩經·齊風·著》:“尚之以瓊華乎而。”(瓊華:精美的玉。乎而:語氣詞。)②矜誇。《後漢書·張衡傳》:“雖才高於世,而無驕尚之情。”③尊崇;崇尚。《莊子·天道》:“鄉黨尚齒,行事尚賢。”④志趣;愛好。柳宗元《遊南亭夜還敘志七十韻》:“夙抱丘壑尚,率性恣遊遨。”⑤古代特指娶帝王之女為妻。《新唐書·郭釗傳》:“其子仲詞尚饒陽公主。”⑥主管;特指帝王的私人事物。《淮南子·覽冥》:“夫瞽師庶女,位賤尚葈。”(尚葈:即典枲,掌管佈縷麻草之物。)《史記·呂太後本紀》:“襄平侯通尚符節。”(通:紀通,人名。)⑦副詞。尚且;還。《詩經·王風·兔爰》:“我生之初,尚無為。”司馬遷《報任安書》:“如仆,尚何言哉!”

    亡:

    (一)①逃跑。《左傳·僖公二十四年》:“請由此亡。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“從徑道亡,歸璧於趙。”②外出。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”(時其亡:趁他不在傢時。)③失去;丟失。《戰國策·楚策四》:“亡羊而補牢,未為遲也。”④死。《資治通鑒·卷第六十五》:“今劉表新亡,二子不協,軍中諸將,各有彼此。”⑤滅亡;與“存”相對。《左傳 ·僖公五年》:“虢亡,虞必從之。”《史記·項羽本紀》:“項王笑曰:‘天之亡我,我何渡為!’”杜牧《冬至日寄小姪阿宜詩》:“經書括根本,史書閱興亡。”⑥通“忘(wàng)”。忘記。《韓非子·說林下》:“人不能自止於足,而亡其富之涯乎。”(二)wú 同“無”。①沒有。《漢書·胡建傳》:“貧亡車馬。”賈誼《論積貯疏》:“用之亡度,則物力必屈。”②副詞。表否定,相當於“不”。《漢書·貢禹傳》:“傢亡得私販賣,與民爭利。”《列子·愚公移山》:“河曲智叟亡以應。”

    魂:

    ①舊時指能離開形體而存在的人的精神。《楚辭·大招》:“魂乎歸來,無東無西,無南無北隻!”(隻:語氣詞。表示感嘆。)《左傳·昭公七年》:“人生始化曰魂,既生魄,陽曰魂。”②泛指事物的精神。溫庭筠《華清宮和杜舍人》:“杜鵑魂厭蜀,蝴蝶夢悲莊。”(杜鵑:傳說蜀帝杜宇所化。蝴蝶夢:《莊子·齊物論》說莊子夢為蝴蝶。)蘇軾《再用松風亭下韻》:“羅浮山下梅花村,玉雪為骨冰為魂。”③指人的精神;意念。白居易《夢裴相公》:“五年生死隔,一夕魂夢通。”(裴相公:指裴度,曾多次為相。)《呂氏春秋·禁塞》:“自今單唇幹肺,費神傷魂。”(單唇:唇力彈盡。幹肺:肺氣枯竭。)


  • 至今闻陇外,戎虏尚亡魂。

    “至今闻陇外,戎虏尚亡魂。”诗句出处:《河西太守杜公挽歌四首》;是唐朝诗人岑参的作品。

    蒙叟悲藏壑,殷宗惜济川。长安非旧日,京兆是新阡。
    黄霸官犹屈,苍生望已愆。唯馀卿月在,留向杜陵悬。
    鼓角城中出,坟茔郭外新。雨随思太守,云从送夫人。
    蒿里埋双剑,松门闭万春。回瞻北堂上,金印已生尘。
    忆昨明光殿,新承天子恩。剖符移北地,授钺领西门。
    塞草迎军幕,边云拂使轩。至今闻陇外,戎虏尚亡魂。
    漫漫澄波阔,沉沉大厦深。秉心常匪席,行义每挥金。
    汲引窥兰室,招携入翰林。多君有令子,犹注世人心。

    【注释】:

    至:

    ①到;到达。《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,日至渭阳。”(舅氏:舅父,母亲的兄弟。)《左传·文公二年》:“秦师又至。”(师:军队。)②及;达到。李白《望天门山》:“天门中断楚江开,碧水东流至此回。”③达到极点。《论语·雍也》:“中庸之为德也,其至矣乎!”《庄子·逍遥游》:“此亦飞之至也。”④周备;周到。宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复。”(叱咄:呼喝;大声斥责。)⑤节气名。夏至、冬至的统称。《左传·僖公五年》:“凡分分、至、启、闭,必书云物。”⑥副词。最;极。《荀子·正论》:“罪至重而刑至轻,庸人不知恶矣。”⑦连词。表示提出另一话题。相当于“至于”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕鸡豚者,其不义又甚入人园圃窃桃李。”⑧通“志”。意志;志向。邹阳《上书吴王》:“故愿大王无忽,察听其至。”《汉书·邹阳传》“至”作“志”。

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”

    闻:

    (一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”

    陇:

    ①山名。即陇山。汉代属天水郡。在今陕西、甘肃两省交界处。②通“垄”。1. 田地。白居易《观刈麦》:“夜来南风起,小麦覆陇黄。”2.农作物的行列;田埂。杜甫《晚登瀼上堂》:“山田麦无陇。”3.泛指山岗。孔稚珪《北山移文》:“及其鸣驺(zōu)入谷,鹤书赴陇。”(鸣:喝道声。驺:骑卒。鹤书:帝王诏书。)潘岳《寡妇赋》:“墓门兮肃肃,修陇兮峨峨。”

    外:

    ①疏远。《周易·泰》:“内君子而外小人,君子道长(zhǎng),小人道消也。”(内:亲近。长:增长。消:减少。)《韩非子·爱臣》:“此君人者所外也。”(君人者:国君。)②外边;外部。与“内”相对。《孟子·告子下》:“入则无法家拂士,出则无敌国外患者,国恒亡。”《史记·屈原贾生列传》:“怀王以不知忠臣之分,故内惑于郑袖,外欺于张仪。”③外表。《法言·修身》:“其为外也肃括。”④其他的。《孟子·滕文公下》:“外人称夫子好辩,敢问何也?”⑤不正规的;非正式的。《论衡·案书》:“《国语》、《左氏》之外传也。”⑥排除;除去。《淮南子·精神》:“外此,其余无足利矣。”⑦称父系之外的亲属。《尔雅·释亲》:“母之考为外王父。”

    戎:

    ①古代兵器的总称。《礼记·月令》:“天子乃教于田猎,以习五戎。”②兵车。《左传·僖公三十三年》:“梁弘御戎,莱驹为右。”③兵士。《左传·成公二年》:“臣辱戎士,敢告不敏,摄官承乏。”④军队;军务。潘岳《杨荆州诔》:“烈烈杨侯,实领禁戎。”(烈烈:显赫。禁戎:禁军。)韩愈《祭十二郎文》:“是年,吾佐戎徐州。”⑤战争;征伐。《左传·成公十三年》:“国之大事,在祀与戎。”(祀:祭祀。)⑥大。《诗经·周颂·烈文》:“念兹戎功。”⑦我国古代称西部的少数民族。《史记·晋世家》:“任之政,使和戎,戎大亲附。”(政:政事。)

    虏:

    ①俘获;抓获。《史记·项羽本纪》:“杀苏角,虏王离。”②抢劫,掠夺。《史记·越王勾践世家》:“虏齐高、国以还。”(高、国:皆姓。)张载《七哀诗》之一:“珍宝见剽虏。”③俘虏;战俘。《汉书·樊哙传》:“捕虏四十人。”④奴隶;仆人。《韩非子·说难》:“伊尹为宰,百里奚为虏。”⑤对敌方的蔑称。司马迁《报任安书》:“虏救死扶伤不给。”(不给:顾不上。)⑥古代南方人对北方少数民族的蔑称。文天祥《指南录后叙》:“予自度不得脱,则直前诟虏师失信。”(诟:责骂。)

    尚:

    ①加在上面;超过。《诗经·齐风·著》:“尚之以琼华乎而。”(琼华:精美的玉。乎而:语气词。)②矜夸。《后汉书·张衡传》:“虽才高于世,而无骄尚之情。”③尊崇;崇尚。《庄子·天道》:“乡党尚齿,行事尚贤。”④志趣;爱好。柳宗元《游南亭夜还叙志七十韵》:“夙抱丘壑尚,率性恣游遨。”⑤古代特指娶帝王之女为妻。《新唐书·郭钊传》:“其子仲词尚饶阳公主。”⑥主管;特指帝王的私人事物。《淮南子·览冥》:“夫瞽师庶女,位贱尚葈。”(尚葈:即典枲,掌管布缕麻草之物。)《史记·吕太后本纪》:“襄平侯通尚符节。”(通:纪通,人名。)⑦副词。尚且;还。《诗经·王风·兔爰》:“我生之初,尚无为。”司马迁《报任安书》:“如仆,尚何言哉!”

    亡:

    (一)①逃跑。《左传·僖公二十四年》:“请由此亡。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“从径道亡,归璧于赵。”②外出。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”(时其亡:趁他不在家时。)③失去;丢失。《战国策·楚策四》:“亡羊而补牢,未为迟也。”④死。《资治通鉴·卷第六十五》:“今刘表新亡,二子不协,军中诸将,各有彼此。”⑤灭亡;与“存”相对。《左传 ·僖公五年》:“虢亡,虞必从之。”《史记·项羽本纪》:“项王笑曰:‘天之亡我,我何渡为!’”杜牧《冬至日寄小姪阿宜诗》:“经书括根本,史书阅兴亡。”⑥通“忘(wàng)”。忘记。《韩非子·说林下》:“人不能自止于足,而亡其富之涯乎。”(二)wú 同“无”。①没有。《汉书·胡建传》:“贫亡车马。”贾谊《论积贮疏》:“用之亡度,则物力必屈。”②副词。表否定,相当于“不”。《汉书·贡禹传》:“家亡得私贩卖,与民争利。”《列子·愚公移山》:“河曲智叟亡以应。”

    魂:

    ①旧时指能离开形体而存在的人的精神。《楚辞·大招》:“魂乎归来,无东无西,无南无北只!”(只:语气词。表示感叹。)《左传·昭公七年》:“人生始化曰魂,既生魄,阳曰魂。”②泛指事物的精神。温庭筠《华清宫和杜舍人》:“杜鹃魂厌蜀,蝴蝶梦悲庄。”(杜鹃:传说蜀帝杜宇所化。蝴蝶梦:《庄子·齐物论》说庄子梦为蝴蝶。)苏轼《再用松风亭下韵》:“罗浮山下梅花村,玉雪为骨冰为魂。”③指人的精神;意念。白居易《梦裴相公》:“五年生死隔,一夕魂梦通。”(裴相公:指裴度,曾多次为相。)《吕氏春秋·禁塞》:“自今单唇干肺,费神伤魂。”(单唇:唇力弹尽。干肺:肺气枯竭。)


  • zhi jin wen long wai ,rong lu shang wang hun 。

    “zhi jin wen long wai ,rong lu shang wang hun 。”shi gou chu chu :《he xi tai shou du gong wan ge si shou 》;shi tang chao shi ren cen can de zuo pin 。

    meng sou bei cang he ,yan zong xi ji chuan 。chang an fei jiu ri ,jing zhao shi xin qian 。
    huang ba guan you qu ,cang sheng wang yi qian 。wei yu qing yue zai ,liu xiang du ling xuan 。
    gu jiao cheng zhong chu ,fen ying guo wai xin 。yu sui sai tai shou ,yun cong song fu ren 。
    hao li mai shuang jian ,song men bi mo chun 。hui zhan bei tang shang ,jin yin yi sheng chen 。
    yi zuo ming guang dian ,xin cheng tian zi en 。pou fu yi bei de ,shou yue ling xi men 。
    sai cao ying jun mu ,bian yun bi shi xuan 。zhi jin wen long wai ,rong lu shang wang hun 。
    man man cheng bo kuo ,chen chen da sha shen 。bing xin chang fei xi ,hang yi mei hui jin 。
    ji yin kui lan shi ,qiao xie ru han lin 。duo jun you ling zi ,you zhu shi ren xin 。

    【zhu shi 】:

    zhi :

    ①dao ;dao da 。《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,ri zhi wei yang 。”(jiu shi :jiu fu ,mu qin de xiong di 。)《zuo chuan ·wen gong er nian 》:“qin shi you zhi 。”(shi :jun dui 。)②ji ;da dao 。li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai ,bi shui dong liu zhi ci hui 。”③da dao ji dian 。《lun yu ·yong ye 》:“zhong yong zhi wei de ye ,ji zhi yi hu !”《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci yi fei zhi zhi ye 。”④zhou bei ;zhou dao 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo ,se yu gong ,li yu zhi ,bu gan chu yi yan yi fu 。”(chi duo :hu he ;da sheng chi ze 。)⑤jie qi ming 。xia zhi 、dong zhi de tong chen 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fan fen fen 、zhi 、qi 、bi ,bi shu yun wu 。”⑥fu ci 。zui ;ji 。《xun zi ·zheng lun 》:“zui zhi chong er xing zhi qing ,yong ren bu zhi e yi 。”⑦lian ci 。biao shi di chu ling yi hua ti 。xiang dang yu “zhi yu ”。《mo zi ·fei gong 》:“zhi rang ren quan shi ji tun zhe ,ji bu yi you shen ru ren yuan pu qie tao li 。”⑧tong “zhi ”。yi zhi ;zhi xiang 。ju yang 《shang shu wu wang 》:“gu yuan da wang mo hu ,cha ting ji zhi 。”《han shu ·ju yang chuan 》“zhi ”zuo “zhi ”。

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”

    wen :

    (yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”

    long :

    ①shan ming 。ji long shan 。han dai shu tian shui jun 。zai jin shan xi 、gan su liang sheng jiao jie chu 。②tong “long ”。1. tian de 。bai ju yi 《guan yi mai 》:“ye lai na feng qi ,xiao mai fu long huang 。”2.nong zuo wu de hang lie ;tian geng 。du fu 《wan deng rang shang tang 》:“shan tian mai mo long 。”3.fan zhi shan gang 。kong zhi gui 《bei shan yi wen 》:“ji ji ming zou (zōu)ru gu ,he shu fu long 。”(ming :he dao sheng 。zou :ji cu 。he shu :di wang zhao shu 。)pan yue 《gua fu fu 》:“mu men xi su su ,xiu long xi e e 。”

    wai :

    ①shu yuan 。《zhou yi ·tai 》:“nei jun zi er wai xiao ren ,jun zi dao chang (zhǎng),xiao ren dao xiao ye 。”(nei :qin jin 。chang :zeng chang 。xiao :jian shao 。)《han fei zi ·ai chen 》:“ci jun ren zhe suo wai ye 。”(jun ren zhe :guo jun 。)②wai bian ;wai bu 。yu “nei ”xiang dui 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ru ze mo fa jia bi shi ,chu ze mo di guo wai huan zhe ,guo heng wang 。”《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“huai wang yi bu zhi zhong chen zhi fen ,gu nei huo yu zheng xiu ,wai qi yu zhang yi 。”③wai biao 。《fa yan ·xiu shen 》:“ji wei wai ye su gua 。”④ji ta de 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wai ren chen fu zi hao bian ,gan wen he ye ?”⑤bu zheng gui de ;fei zheng shi de 。《lun heng ·an shu 》:“《guo yu 》、《zuo shi 》zhi wai chuan ye 。”⑥pai chu ;chu qu 。《huai na zi ·jing shen 》:“wai ci ,ji yu mo zu li yi 。”⑦chen fu ji zhi wai de qin shu 。《er ya ·shi qin 》:“mu zhi kao wei wai wang fu 。”

    rong :

    ①gu dai bing qi de zong chen 。《li ji ·yue ling 》:“tian zi nai jiao yu tian lie ,yi xi wu rong 。”②bing che 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“liang hong yu rong ,lai ju wei you 。”③bing shi 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“chen ru rong shi ,gan gao bu min ,she guan cheng fa 。”④jun dui ;jun wu 。pan yue 《yang jing zhou lei 》:“lie lie yang hou ,shi ling jin rong 。”(lie lie :xian he 。jin rong :jin jun 。)han yu 《ji shi er lang wen 》:“shi nian ,wu zuo rong xu zhou 。”⑤zhan zheng ;zheng fa 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“guo zhi da shi ,zai si yu rong 。”(si :ji si 。)⑥da 。《shi jing ·zhou song ·lie wen 》:“nian ci rong gong 。”⑦wo guo gu dai chen xi bu de shao shu min zu 。《shi ji ·jin shi jia 》:“ren zhi zheng ,shi he rong ,rong da qin fu 。”(zheng :zheng shi 。)

    lu :

    ①fu huo ;zhua huo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“sha su jiao ,lu wang li 。”②qiang jie ,lve duo 。《shi ji ·yue wang gou jian shi jia 》:“lu ji gao 、guo yi hai 。”(gao 、guo :jie xing 。)zhang zai 《qi ai shi 》zhi yi :“zhen bao jian piao lu 。”③fu lu ;zhan fu 。《han shu ·fan kuai chuan 》:“bu lu si shi ren 。”④nu li ;pu ren 。《han fei zi ·shui nan 》:“yi yin wei zai ,bai li xi wei lu 。”⑤dui di fang de mie chen 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“lu jiu si fu shang bu gei 。”(bu gei :gu bu shang 。)⑥gu dai na fang ren dui bei fang shao shu min zu de mie chen 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zi du bu de tuo ,ze zhi qian gou lu shi shi xin 。”(gou :ze ma 。)

    shang :

    ①jia zai shang mian ;chao guo 。《shi jing ·ji feng ·zhe 》:“shang zhi yi qiong hua hu er 。”(qiong hua :jing mei de yu 。hu er :yu qi ci 。)②jin kua 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“sui cai gao yu shi ,er mo jiao shang zhi qing 。”③zun chong ;chong shang 。《zhuang zi ·tian dao 》:“xiang dang shang chi ,hang shi shang xian 。”④zhi qu ;ai hao 。liu zong yuan 《you na ting ye hai xu zhi qi shi yun 》:“su bao qiu he shang ,lv xing zi you ao 。”⑤gu dai te zhi qu di wang zhi nv wei qi 。《xin tang shu ·guo zhao chuan 》:“ji zi zhong ci shang rao yang gong zhu 。”⑥zhu guan ;te zhi di wang de si ren shi wu 。《huai na zi ·lan ming 》:“fu gu shi shu nv ,wei jian shang xi 。”(shang xi :ji dian xi ,zhang guan bu lv ma cao zhi wu 。)《shi ji ·lv tai hou ben ji 》:“xiang ping hou tong shang fu jie 。”(tong :ji tong ,ren ming 。)⑦fu ci 。shang ju ;hai 。《shi jing ·wang feng ·tu yuan 》:“wo sheng zhi chu ,shang mo wei 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“ru pu ,shang he yan zai !”

    wang :

    (yi )①tao pao 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“qing you ci wang 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cong jing dao wang ,gui bi yu zhao 。”②wai chu 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”(shi ji wang :chen ta bu zai jia shi 。)③shi qu ;diu shi 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“wang yang er bu lao ,wei wei chi ye 。”④si 。《zi zhi tong jian ·juan di liu shi wu 》:“jin liu biao xin wang ,er zi bu xie ,jun zhong zhu jiang ,ge you bi ci 。”⑤mie wang ;yu “cun ”xiang dui 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“guo wang ,yu bi cong zhi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang xiao yue :‘tian zhi wang wo ,wo he du wei !’”du mu 《dong zhi ri ji xiao 姪a yi shi 》:“jing shu gua gen ben ,shi shu yue xing wang 。”⑥tong “wang (wàng)”。wang ji 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“ren bu neng zi zhi yu zu ,er wang ji fu zhi ya hu 。”(er )wú tong “mo ”。①mei you 。《han shu ·hu jian chuan 》:“pin wang che ma 。”gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yong zhi wang du ,ze wu li bi qu 。”②fu ci 。biao fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《han shu ·gong yu chuan 》:“jia wang de si fan mai ,yu min zheng li 。”《lie zi ·yu gong yi shan 》:“he qu zhi sou wang yi ying 。”

    hun :

    ①jiu shi zhi neng li kai xing ti er cun zai de ren de jing shen 。《chu ci ·da qiao 》:“hun hu gui lai ,mo dong mo xi ,mo na mo bei zhi !”(zhi :yu qi ci 。biao shi gan tan 。)《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“ren sheng shi hua yue hun ,ji sheng bo ,yang yue hun 。”②fan zhi shi wu de jing shen 。wen ting jun 《hua qing gong he du she ren 》:“du juan hun ya shu ,hu die meng bei zhuang 。”(du juan :chuan shui shu di du yu suo hua 。hu die meng :《zhuang zi ·ji wu lun 》shui zhuang zi meng wei hu die 。)su shi 《zai yong song feng ting xia yun 》:“luo fu shan xia mei hua cun ,yu xue wei gu bing wei hun 。”③zhi ren de jing shen ;yi nian 。bai ju yi 《meng pei xiang gong 》:“wu nian sheng si ge ,yi xi hun meng tong 。”(pei xiang gong :zhi pei du ,ceng duo ci wei xiang 。)《lv shi chun qiu ·jin sai 》:“zi jin chan chun gan fei ,fei shen shang hun 。”(chan chun :chun li dan jin 。gan fei :fei qi ku jie 。)