• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 普遍拯疲俗,丁寧告親知。

    “普遍拯疲俗,丁寧告親知。”詩句出處:《譚子池》;是唐朝詩人郭周藩的作品。

    澄水一百步,世名譚子池。餘詰陵陽叟,此池當因誰。
    父老謂餘說,本郡譚叔皮。開元末年中,生子字阿宜。
    墜地便能語,九歲多須眉。不飲亦不食,未嘗言渴饑。
    十五銳行走,快馬不能追。二十入山林,一去無還期。
    父母憶念深,鄉閭為立祠。大歷元年春,此兒忽來歸。
    頭冠簪鳳凰,身著霞裳衣。普遍拯疲俗,丁寧告親知。
    餘為神仙官,下界不可祈。恐為妖魅假,不如早平夷。
    此有黃金藏,鎮在茲廟基。發掘散生聚,可以救貧羸。
    金出繼靈泉,湛若清琉璃。泓澄表符瑞,水旱無竭時。
    言訖辭沖虛,杳靄上玄微。凡情留不得,攀望眾號悲。
    尋稟神仙誡,徹廟劚開窺。果獲無窮寶,均融沾因危。
    巨源出嶺頂,噴湧世間稀。異境流千古,終年福四維。

    【註釋】:

    普:

    ①普遍;全面。《史記·秦始皇本紀》:“普施明法。”②廣大。《墨子·尚賢中》:“聖人之德,若天之高,若地之普。”

    遍:

    ①普遍;全面。《詩經·小雅·天保》:“群黎百姓,遍為爾德。”(群黎:眾庶;黎民。)《荀子·性惡》:“足可以遍行天下。”(足:腳。)②量詞。表示次數,相當於“次”、“回”。《三國志· 魏書· 賈逵傳》註引《魏略》:“最好《春秋左傳》,乃為牧守,常自課讀之,月常一遍。”

    拯:

    ①從水裡救出淹溺的人。《左傳·宣公十二年》:“目於眢(yuān)井而拯之。”(眢井:枯井。)②援救;救助。王充《論衡·感虛》:“田出谷以拯饑。”

    疲:

    ①疲勞;因乏。《莊子·天道》:“其鬼不祟,其魂不疲。”②厭倦;厭煩。《後漢書·光武帝紀下》:“我自樂此,不為疲也。”③慵懶;怠惰。曹操《上書策命魏公》:“受性疲怠,意望畢足。”④羸弱;瘦弱。《管子·小匡》:“故使天下諸侯以疲馬犬羊為幣。”(幣:禮品。)⑤衰老;衰弱。王安石《思王逢源》:“我疲學更誤,與世不相宜。”

    俗:

    ①風俗。《禮記·王制》:“廣谷大川異制,民生其間者異俗。”(制:形狀。)②一般的人;眾人。《史記·李斯列傳》:“察其本,乃與俗議之異。”③庸俗。王安石《兼並》:“俗儒不知變。”④世俗。曹植《七啟》:“君子不遁俗而遺名,智士不背世而滅勛。”(遺:棄。背:違。滅:埋沒。)⑤佛教特指在傢為俗,與出傢相對。《清平山堂話本·花燈轎蓮女成佛記》:“張待詔夫妻二人亦然棄俗出傢。”(待詔:稱手藝人。)⑥通“欲”。欲念;希望。《荀子·解蔽》:“由俗謂之,道盡嗛矣。”

    丁:

    (一)①天幹的第四位。②健壯。《論衡·無形》:“齒落復生,身氣丁強。”③成年男子。白居易《新豐折臂翁》詩:“無何天寶大征兵,戶有三丁點一丁。”④人;人口。《南史·何承天傳》:“計丁課仗。”⑤從事某種勞動的人。范成大《詠懷自嘲》:“園丁應竊笑,猶自說心灰。”⑥遭逢。《後漢書·岑彭傳》:“我喜我生,獨丁斯時。”⑦指遭逢父母喪事。《資治通鑒·宋孝武帝孝建三年》:“竣丁父憂,裁逾月,起為右將軍。”(竣:人名。裁:通“才”。) (二)zhēng [丁丁]擬聲詞。《詩經·小雅·伐木》:“伐木丁丁。”

    寧:

    (一)①安定;安寧。《尚書·大禹謨》:“萬邦咸寧。”②探望,省視父母。《詩經·周南·葛覃》:“歸寧父母。”③為父母守喪。《漢書·哀帝紀》:“博士弟子父母死,予寧三年。”[歸寧]出嫁的女子回娘傢看望父母。(二)nìng ①副詞。相當於“豈”、“難道”。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎?”②連詞。表示選擇。寧可;寧願。《莊子·秋水》:“此龜者,寧其死為留骨而貴乎?”

    告:

    ①上報;報告。《列子·楊朱》:“不告而娶。”②告訴。《史記·項羽本紀》:“(項伯)私見張良,具告以事。”③舉報;告發。《史記·商君列傳》:“不告奸者腰斬。”④佈告;告諭。《詩經·大雅·抑》:“遠猶辰告。”(遠猶:遠大計謀。辰:按時。)⑤請求。《孟子·梁惠王下》:“此四者,天下之窮民而無告者。”⑥休假。汪懋麟《送力臣都諫假歸揚州》:“勇退人所難,告歸君獨惺。”⑦宣告:宣示;表現。《管子·桓公問》:“舜有告善之旌,而主不蔽也。”⑧告誡;規勸。《論語·顏淵》:“忠告而善道之。”⑨通“鞠”。審訊判罪。《禮記·文王世子》:“其刑罪……亦告於甸人。”

    親:

    ①愛;親愛;親密。《韓非子·愛臣》:“愛臣太親,必危其身。”杜甫《奉簡高三十五使君》:“交情老更親。”②父母。《莊子·養生主》:“可以全生,可以養親。”③指血緣關系最接近的。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“我有親父兄,性行暴如雷。”④泛指有血緣關系或婚姻關系的親屬。杜甫《登嶽陽樓》:“親朋無一字,老病有孤舟。”⑤親自。《史記·秦始皇本紀》:“親巡天下,周覽遠方。”

    知:

    ①知道。《論語·為政》:“知之為知之,不知為不知,是知也。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉,古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)②知覺;感覺。范縝《神滅論》:“手等有痛癢之知。”③見解;知識。《商君書·更法》:“有獨知之慮者。”(慮:思慮。)④知識。《列子· 湯問》:“兩小兒笑曰:‘孰為汝多知乎?’”(孰:誰。為:通“謂”,說。)⑤瞭解。《史記·管晏列傳》:“知我者鮑子也。”(鮑子:鮑叔牙。)⑥交好;相親。司馬遷《報任安書》:“絕賓客之知。”⑦知己;知心的人。鮑照《詠雙燕》:“悲歌辭舊愛,銜淚覓新知。”(銜淚:噙著淚。覓:找尋。)⑧主持。《左傳·襄公二十六年》:“子產其將知政矣。”


  • 普遍拯疲俗,丁宁告亲知。

    “普遍拯疲俗,丁宁告亲知。”诗句出处:《谭子池》;是唐朝诗人郭周藩的作品。

    澄水一百步,世名谭子池。余诘陵阳叟,此池当因谁。
    父老谓余说,本郡谭叔皮。开元末年中,生子字阿宜。
    坠地便能语,九岁多须眉。不饮亦不食,未尝言渴饥。
    十五锐行走,快马不能追。二十入山林,一去无还期。
    父母忆念深,乡闾为立祠。大历元年春,此儿忽来归。
    头冠簪凤凰,身著霞裳衣。普遍拯疲俗,丁宁告亲知。
    余为神仙官,下界不可祈。恐为妖魅假,不如早平夷。
    此有黄金藏,镇在兹庙基。发掘散生聚,可以救贫羸。
    金出继灵泉,湛若清琉璃。泓澄表符瑞,水旱无竭时。
    言讫辞冲虚,杳霭上玄微。凡情留不得,攀望众号悲。
    寻禀神仙诫,彻庙劚开窥。果获无穷宝,均融沾因危。
    巨源出岭顶,喷涌世间稀。异境流千古,终年福四维。

    【注释】:

    普:

    ①普遍;全面。《史记·秦始皇本纪》:“普施明法。”②广大。《墨子·尚贤中》:“圣人之德,若天之高,若地之普。”

    遍:

    ①普遍;全面。《诗经·小雅·天保》:“群黎百姓,遍为尔德。”(群黎:众庶;黎民。)《荀子·性恶》:“足可以遍行天下。”(足:脚。)②量词。表示次数,相当于“次”、“回”。《三国志· 魏书· 贾逵传》注引《魏略》:“最好《春秋左传》,乃为牧守,常自课读之,月常一遍。”

    拯:

    ①从水里救出淹溺的人。《左传·宣公十二年》:“目于眢(yuān)井而拯之。”(眢井:枯井。)②援救;救助。王充《论衡·感虚》:“田出谷以拯饥。”

    疲:

    ①疲劳;因乏。《庄子·天道》:“其鬼不祟,其魂不疲。”②厌倦;厌烦。《后汉书·光武帝纪下》:“我自乐此,不为疲也。”③慵懒;怠惰。曹操《上书策命魏公》:“受性疲怠,意望毕足。”④羸弱;瘦弱。《管子·小匡》:“故使天下诸侯以疲马犬羊为币。”(币:礼品。)⑤衰老;衰弱。王安石《思王逢源》:“我疲学更误,与世不相宜。”

    俗:

    ①风俗。《礼记·王制》:“广谷大川异制,民生其间者异俗。”(制:形状。)②一般的人;众人。《史记·李斯列传》:“察其本,乃与俗议之异。”③庸俗。王安石《兼并》:“俗儒不知变。”④世俗。曹植《七启》:“君子不遁俗而遗名,智士不背世而灭勋。”(遗:弃。背:违。灭:埋没。)⑤佛教特指在家为俗,与出家相对。《清平山堂话本·花灯轿莲女成佛记》:“张待诏夫妻二人亦然弃俗出家。”(待诏:称手艺人。)⑥通“欲”。欲念;希望。《荀子·解蔽》:“由俗谓之,道尽嗛矣。”

    丁:

    (一)①天干的第四位。②健壮。《论衡·无形》:“齿落复生,身气丁强。”③成年男子。白居易《新丰折臂翁》诗:“无何天宝大征兵,户有三丁点一丁。”④人;人口。《南史·何承天传》:“计丁课仗。”⑤从事某种劳动的人。范成大《咏怀自嘲》:“园丁应窃笑,犹自说心灰。”⑥遭逢。《后汉书·岑彭传》:“我喜我生,独丁斯时。”⑦指遭逢父母丧事。《资治通鉴·宋孝武帝孝建三年》:“竣丁父忧,裁逾月,起为右将军。”(竣:人名。裁:通“才”。) (二)zhēng [丁丁]拟声词。《诗经·小雅·伐木》:“伐木丁丁。”

    宁:

    (一)①安定;安宁。《尚书·大禹谟》:“万邦咸宁。”②探望,省视父母。《诗经·周南·葛覃》:“归宁父母。”③为父母守丧。《汉书·哀帝纪》:“博士弟子父母死,予宁三年。”[归宁]出嫁的女子回娘家看望父母。(二)nìng ①副词。相当于“岂”、“难道”。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎?”②连词。表示选择。宁可;宁愿。《庄子·秋水》:“此龟者,宁其死为留骨而贵乎?”

    告:

    ①上报;报告。《列子·杨朱》:“不告而娶。”②告诉。《史记·项羽本纪》:“(项伯)私见张良,具告以事。”③举报;告发。《史记·商君列传》:“不告奸者腰斩。”④布告;告谕。《诗经·大雅·抑》:“远犹辰告。”(远犹:远大计谋。辰:按时。)⑤请求。《孟子·梁惠王下》:“此四者,天下之穷民而无告者。”⑥休假。汪懋麟《送力臣都谏假归扬州》:“勇退人所难,告归君独惺。”⑦宣告:宣示;表现。《管子·桓公问》:“舜有告善之旌,而主不蔽也。”⑧告诫;规劝。《论语·颜渊》:“忠告而善道之。”⑨通“鞠”。审讯判罪。《礼记·文王世子》:“其刑罪……亦告于甸人。”

    亲:

    ①爱;亲爱;亲密。《韩非子·爱臣》:“爱臣太亲,必危其身。”杜甫《奉简高三十五使君》:“交情老更亲。”②父母。《庄子·养生主》:“可以全生,可以养亲。”③指血缘关系最接近的。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“我有亲父兄,性行暴如雷。”④泛指有血缘关系或婚姻关系的亲属。杜甫《登岳阳楼》:“亲朋无一字,老病有孤舟。”⑤亲自。《史记·秦始皇本纪》:“亲巡天下,周览远方。”

    知:

    ①知道。《论语·为政》:“知之为知之,不知为不知,是知也。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓,古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)②知觉;感觉。范缜《神灭论》:“手等有痛痒之知。”③见解;知识。《商君书·更法》:“有独知之虑者。”(虑:思虑。)④知识。《列子· 汤问》:“两小儿笑曰:‘孰为汝多知乎?’”(孰:谁。为:通“谓”,说。)⑤了解。《史记·管晏列传》:“知我者鲍子也。”(鲍子:鲍叔牙。)⑥交好;相亲。司马迁《报任安书》:“绝宾客之知。”⑦知己;知心的人。鲍照《咏双燕》:“悲歌辞旧爱,衔泪觅新知。”(衔泪:噙着泪。觅:找寻。)⑧主持。《左传·襄公二十六年》:“子产其将知政矣。”


  • pu bian zheng pi su ,ding ning gao qin zhi 。

    “pu bian zheng pi su ,ding ning gao qin zhi 。”shi gou chu chu :《tan zi chi 》;shi tang chao shi ren guo zhou fan de zuo pin 。

    cheng shui yi bai bu ,shi ming tan zi chi 。yu jie ling yang sou ,ci chi dang yin shei 。
    fu lao wei yu shui ,ben jun tan shu pi 。kai yuan mo nian zhong ,sheng zi zi a yi 。
    zhui de bian neng yu ,jiu sui duo xu mei 。bu yin yi bu shi ,wei chang yan ke ji 。
    shi wu rui hang zou ,kuai ma bu neng zhui 。er shi ru shan lin ,yi qu mo hai ji 。
    fu mu yi nian shen ,xiang lv wei li ci 。da li yuan nian chun ,ci er hu lai gui 。
    tou guan zan feng huang ,shen zhe xia chang yi 。pu bian zheng pi su ,ding ning gao qin zhi 。
    yu wei shen xian guan ,xia jie bu ke qi 。kong wei yao mei jia ,bu ru zao ping yi 。
    ci you huang jin cang ,zhen zai ci miao ji 。fa jue san sheng ju ,ke yi jiu pin lei 。
    jin chu ji ling quan ,zhan re qing liu li 。hong cheng biao fu rui ,shui han mo jie shi 。
    yan qi ci chong xu ,yao ai shang xuan wei 。fan qing liu bu de ,pan wang zhong hao bei 。
    xun bing shen xian jie ,che miao zhu kai kui 。guo huo mo qiong bao ,jun rong zhan yin wei 。
    ju yuan chu ling ding ,pen chong shi jian xi 。yi jing liu qian gu ,zhong nian fu si wei 。

    【zhu shi 】:

    pu :

    ①pu bian ;quan mian 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“pu shi ming fa 。”②an da 。《mo zi ·shang xian zhong 》:“sheng ren zhi de ,re tian zhi gao ,re de zhi pu 。”

    bian :

    ①pu bian ;quan mian 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“qun li bai xing ,bian wei er de 。”(qun li :zhong shu ;li min 。)《xun zi ·xing e 》:“zu ke yi bian hang tian xia 。”(zu :jiao 。)②liang ci 。biao shi ci shu ,xiang dang yu “ci ”、“hui ”。《san guo zhi · wei shu · gu kui chuan 》zhu yin 《wei lve 》:“zui hao 《chun qiu zuo chuan 》,nai wei mu shou ,chang zi ke dou zhi ,yue chang yi bian 。”

    zheng :

    ①cong shui li jiu chu yan ni de ren 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“mu yu yuan (yuān)jing er zheng zhi 。”(yuan jing :ku jing 。)②yuan jiu ;jiu zhu 。wang chong 《lun heng ·gan xu 》:“tian chu gu yi zheng ji 。”

    pi :

    ①pi lao ;yin fa 。《zhuang zi ·tian dao 》:“ji gui bu sui ,ji hun bu pi 。”②ya juan ;ya fan 。《hou han shu ·guang wu di ji xia 》:“wo zi le ci ,bu wei pi ye 。”③yong lan ;dai duo 。cao cao 《shang shu ce ming wei gong 》:“shou xing pi dai ,yi wang bi zu 。”④lei ruo ;shou ruo 。《guan zi ·xiao kuang 》:“gu shi tian xia zhu hou yi pi ma quan yang wei bi 。”(bi :li pin 。)⑤cui lao ;cui ruo 。wang an dan 《sai wang feng yuan 》:“wo pi xue geng wu ,yu shi bu xiang yi 。”

    su :

    ①feng su 。《li ji ·wang zhi 》:“an gu da chuan yi zhi ,min sheng ji jian zhe yi su 。”(zhi :xing zhuang 。)②yi ban de ren ;zhong ren 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“cha ji ben ,nai yu su yi zhi yi 。”③yong su 。wang an dan 《jian bing 》:“su ru bu zhi bian 。”④shi su 。cao zhi 《qi qi 》:“jun zi bu dun su er wei ming ,zhi shi bu bei shi er mie xun 。”(wei :qi 。bei :wei 。mie :mai mei 。)⑤fo jiao te zhi zai jia wei su ,yu chu jia xiang dui 。《qing ping shan tang hua ben ·hua deng jiao lian nv cheng fo ji 》:“zhang dai zhao fu qi er ren yi ran qi su chu jia 。”(dai zhao :chen shou yi ren 。)⑥tong “yu ”。yu nian ;xi wang 。《xun zi ·jie bi 》:“you su wei zhi ,dao jin qie yi 。”

    ding :

    (yi )①tian gan de di si wei 。②jian zhuang 。《lun heng ·mo xing 》:“chi la fu sheng ,shen qi ding jiang 。”③cheng nian nan zi 。bai ju yi 《xin feng she bei weng 》shi :“mo he tian bao da zheng bing ,hu you san ding dian yi ding 。”④ren ;ren kou 。《na shi ·he cheng tian chuan 》:“ji ding ke zhang 。”⑤cong shi mou chong lao dong de ren 。fan cheng da 《yong huai zi chao 》:“yuan ding ying qie xiao ,you zi shui xin hui 。”⑥zao feng 。《hou han shu ·cen peng chuan 》:“wo xi wo sheng ,du ding si shi 。”⑦zhi zao feng fu mu sang shi 。《zi zhi tong jian ·song xiao wu di xiao jian san nian 》:“jun ding fu you ,cai yu yue ,qi wei you jiang jun 。”(jun :ren ming 。cai :tong “cai ”。) (er )zhēng [ding ding ]ni sheng ci 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“fa mu ding ding 。”

    ning :

    (yi )①an ding ;an ning 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo bang xian ning 。”②tan wang ,sheng shi fu mu 。《shi jing ·zhou na ·ge qin 》:“gui ning fu mu 。”③wei fu mu shou sang 。《han shu ·ai di ji 》:“bo shi di zi fu mu si ,yu ning san nian 。”[gui ning ]chu jia de nv zi hui niang jia kan wang fu mu 。(er )nìng ①fu ci 。xiang dang yu “qi ”、“nan dao ”。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu ?”②lian ci 。biao shi shua ze 。ning ke ;ning yuan 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“ci gui zhe ,ning ji si wei liu gu er gui hu ?”

    gao :

    ①shang bao ;bao gao 。《lie zi ·yang zhu 》:“bu gao er qu 。”②gao su 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“(xiang bai )si jian zhang liang ,ju gao yi shi 。”③ju bao ;gao fa 。《shi ji ·shang jun lie chuan 》:“bu gao jian zhe yao zhan 。”④bu gao ;gao yu 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“yuan you chen gao 。”(yuan you :yuan da ji mou 。chen :an shi 。)⑤qing qiu 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“ci si zhe ,tian xia zhi qiong min er mo gao zhe 。”⑥xiu jia 。wang mao lin 《song li chen dou jian jia gui yang zhou 》:“yong tui ren suo nan ,gao gui jun du xing 。”⑦xuan gao :xuan shi ;biao xian 。《guan zi ·huan gong wen 》:“shun you gao shan zhi jing ,er zhu bu bi ye 。”⑧gao jie ;gui quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“zhong gao er shan dao zhi 。”⑨tong “ju ”。shen xun pan zui 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“ji xing zui ……yi gao yu dian ren 。”

    qin :

    ①ai ;qin ai ;qin mi 。《han fei zi ·ai chen 》:“ai chen tai qin ,bi wei ji shen 。”du fu 《feng jian gao san shi wu shi jun 》:“jiao qing lao geng qin 。”②fu mu 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“ke yi quan sheng ,ke yi yang qin 。”③zhi xie yuan guan ji zui jie jin de 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“wo you qin fu xiong ,xing hang bao ru lei 。”④fan zhi you xie yuan guan ji huo hun yin guan ji de qin shu 。du fu 《deng yue yang lou 》:“qin peng mo yi zi ,lao bing you gu zhou 。”⑤qin zi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“qin xun tian xia ,zhou lan yuan fang 。”

    zhi :

    ①zhi dao 。《lun yu ·wei zheng 》:“zhi zhi wei zhi zhi ,bu zhi wei bu zhi ,shi zhi ye 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao ,gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)②zhi jiao ;gan jiao 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shou deng you tong yang zhi zhi 。”③jian jie ;zhi shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“you du zhi zhi lv zhe 。”(lv :sai lv 。)④zhi shi 。《lie zi · shang wen 》:“liang xiao er xiao yue :‘shu wei ru duo zhi hu ?’”(shu :shei 。wei :tong “wei ”,shui 。)⑤le jie 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“zhi wo zhe bao zi ye 。”(bao zi :bao shu ya 。)⑥jiao hao ;xiang qin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jue bin ke zhi zhi 。”⑦zhi ji ;zhi xin de ren 。bao zhao 《yong shuang yan 》:“bei ge ci jiu ai ,xian lei mi xin zhi 。”(xian lei :qin zhao lei 。mi :zhao xun 。)⑧zhu chi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“zi chan ji jiang zhi zheng yi 。”