• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 居然當鼎味,豈不辱釣罩。

    “居然當鼎味,豈不辱釣罩。”詩句出處:《答柳柳州食蝦蟆》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    蝦蟆雖水居,水特變形貌。強號為蛙哈,於實無所校。
    雖然兩股長,其奈脊皴皰。跳躑雖雲高,意不離濘淖。
    鳴聲相呼和,無理隻取鬧。周公所不堪,灑灰垂典教。
    我棄愁海濱,恒願眠不覺。叵堪朋類多,沸耳作驚爆。
    端能敗笙磬,仍工亂學校。雖蒙勾踐禮,竟不聞報效。
    大戰元鼎年,孰強孰敗橈。居然當鼎味,豈不辱釣罩。
    餘初不下喉,近亦能稍稍。常懼染蠻夷,失平生好樂。
    而君復何為,甘食比豢豹。獵較務同俗,全身斯為孝。
    哀哉思慮深,未見許回棹。

    【註釋】:

    居:

    (一)①坐。《論語·陽貨》:“居,吾語女。”(語yù:告訴。女rǔ:汝。)《禮記· 曲禮上》:“居不主奧。”(奧:室內西南角。)②居住。《論語·子罕》:“君子居之,何陋之有?”《孟子·滕文公下》:“仲子所居之室,伯夷之所築與?”③住處。《詩經·小雅·雨無正》:“正大夫離居。”《左傳·宣公二年》:“問其名居,不告而退。”④停;留。《新書·大政下》:“待士而以敬,則士必居矣。”柳宗元《小石潭記》:“以其境過清,不可不居,乃記之而去。”⑤處於。《周易·乾》:“是故居上位而不驕,在下位而不憂。”《史記·孫子吳起列傳》:“而孫子為師,居輜車中。”(輜zī車:有帷的車。)⑥閑居;閑處。《論語·先進》:“居則曰:‘不吾知也!’”⑦當;任。戚繼光《將官到任寶鑒》:“居官不難,聽言為難。”⑧占;占據。《中說·天地》:“封域之制無廣地,不居良田。”(封域:指墓地。)《禮記·王制》:“其有中士、下士者,數各居其上之三分。”⑨收藏;積蓄。《論語·公冶長》:“臧文仲居蔡。”(蔡:烏龜殼。)《史記·呂不韋列傳》:“此奇貨可居。”⑩過瞭。用於“有頃”、“久之”、“頃之”等之前,表示相隔一段時間。《史記·李將軍列傳》:“居久之,孝景崩。”(孝景:漢景帝。崩:帝王死亡。)(二)jī語氣詞。相當於“乎”。《詩經·邶風· 日月》:“日居月諸,照臨下土。”(諸:語氣詞。)

    居然:

    ①安然,泰然。《詩·大雅·生民》:“不康禋祀,~~生子。”②竟然。杜甫《自京赴奉先縣詠懷五百字》:“~~成落,白首甘契闊。”③確實。《世說新語·言語》:“江山遼落,~~有萬裡之勢。”

    然:

    ①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”

    當:

    (一)①面對;面向。王充《論衡·變動》:“盛夏之時,當風而立。”②正在某處。《墨子·兼愛下》:“然當今之時。”③相當於;抵得上。《史記·屈原賈生列傳》:“(張儀)乃曰:‘以一(張)儀而當漢中地,臣請往如楚。’”(如:到。)④抵擋;抵抗。《戰國策·齊策一》:“必一而當十,十而當百,百而當千。”⑤遮擋;擋住。《莊子·人間世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以當車轍。”⑥擔當;承受。《宋史·蕭註傳》:“敢當天下大事。”⑦擔任;充當。《晉書·熊遠傳》:“今當官者以理事為俗吏,奉法為苛刻。”⑧主管;掌管。《左傳·襄公二年》:“於是子罕當國。”⑨判決定罪。《史記·蒙恬列傳》:“當高罪死。”⑩適應;符合。《漢書·蓋寬饒傳》:“以言事不當意,而為文吏所詆挫。”(挫:屈辱。)(11)應該;應當。《後漢書·馬援傳》:“窮當益堅,老當益壯。”(12)介詞。引進時間或處所。相當於“就在”。《史記·項羽本紀》:“當是時,秦嘉已立景駒為楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰當;得當。《禮記· 樂記》:“古者天地順而四時當。”②當做。《戰國策·齊策四》:“安步以當車。”③器物的底部或頂端。《韓非子·外儲說右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而無當,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    鼎:

    ①古代煮或盛食之器。一般為圓腹三足兩耳,有的為方形四足,大小不一。《莊子·徐無鬼》:“吾能冬爨(cuàn)鼎而夏造冰矣。”②(鼎有三足)比喻三方分立。《三國志·吳書·吳主傳》:“近者漢之衰末,三傢鼎立。”③上古以鼎為傳國之寶,陳列於宗廟,後世遂以鼎象征國傢政權和王位。《宋書·武帝紀中》:“鼎祚(zuò)再隆。”④比喻三公及卿相等最高官爵,像三足托鼎,肩負國傢重任。《後漢書·謝夷吾傳》:“宜當拔擢,使登鼎司。”(拔擢:選拔。司:官府。)⑤盛大;顯貴。左思《吳都賦》:“其居則高門鼎貴。”⑥副詞。正;正在。《漢書· 匡衡傳》:“無說《詩》,匡鼎來。”

    味:

    ①食物的味道。《論語·述而》:“子在齊聞韶,三月不知肉味。”②食物;菜肴。杜甫《客至》:“盤飧市遠無兼味。”③氣味。杜甫《謝嚴中丞送青城山道士乳酒一瓶》:“山瓶乳酒下青雲,氣味濃香幸見分。”(嚴中丞:嚴武。)④意義;旨趣。柳永《蝶戀花》:“強樂還無味。”⑤辨別味道。《荀子·哀公》:“非口不能味也。”⑥體味;體會。《文心雕龍·情采》:“繁采寡情,味之必厭。”

    豈:

    (一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    辱:

    ①羞恥;可恥。跟“榮”相對。《詩經·鄘風·墻有茨》:“所可讀也,言之辱也。”②使受到羞恥;侮辱。《呂氏春秋·當染》:“故國皆殘亡,身或死或辱。”③玷污;使不光彩。《論語·子路》:“使於四方,不辱君命。”司馬遷《報任安書》:“太上不辱先,其次不辱身。”④委屈;埋沒。《左傳·襄公三十年》:“使吾子辱在泥塗久矣。”(吾子:尊稱對方。)⑤謙詞。表示讓對方屈尊。《左傳·僖公四年》:“辱收寡君,寡君之願也。”

    釣:

    ①用釣具獲取。《史記·淮陰侯列傳》:“(韓)信釣於城下。”②引誘,誘取。《漢書·公孫弘傳》:“夫以三公為佈被,誠飾詐欲以釣名。”(三公:漢初以丞相、太尉、禦史大夫為三公。)③釣鉤。白居易《渭上偶釣》:“偶持一竿竹,懸釣至其傍。”

    罩:

    ①捕魚鳥的竹籠。《淮南子·說林》:“罩者抑之。”②罩形的器物。《孔子傢語·五言解》:“田獵罩弋非以盈宮室也。”③用竹籠捕取。左思《吳都賦》:“罩兩魪(jiè),罺(cháo)鰝(hào)蝦。”(兩魪:比目魚。罺:捕魚小網。鰝:大海蝦。)④掩蓋。《吳越春秋·夫差內傳》:“死必連繴組以罩吾目。”


  • 居然当鼎味,岂不辱钓罩。

    “居然当鼎味,岂不辱钓罩。”诗句出处:《答柳柳州食虾蟆》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    虾蟆虽水居,水特变形貌。强号为蛙哈,于实无所校。
    虽然两股长,其奈脊皴皰。跳踯虽云高,意不离泞淖。
    鸣声相呼和,无理只取闹。周公所不堪,洒灰垂典教。
    我弃愁海滨,恒愿眠不觉。叵堪朋类多,沸耳作惊爆。
    端能败笙磬,仍工乱学校。虽蒙勾践礼,竟不闻报效。
    大战元鼎年,孰强孰败桡。居然当鼎味,岂不辱钓罩。
    余初不下喉,近亦能稍稍。常惧染蛮夷,失平生好乐。
    而君复何为,甘食比豢豹。猎较务同俗,全身斯为孝。
    哀哉思虑深,未见许回棹。

    【注释】:

    居:

    (一)①坐。《论语·阳货》:“居,吾语女。”(语yù:告诉。女rǔ:汝。)《礼记· 曲礼上》:“居不主奥。”(奥:室内西南角。)②居住。《论语·子罕》:“君子居之,何陋之有?”《孟子·滕文公下》:“仲子所居之室,伯夷之所筑与?”③住处。《诗经·小雅·雨无正》:“正大夫离居。”《左传·宣公二年》:“问其名居,不告而退。”④停;留。《新书·大政下》:“待士而以敬,则士必居矣。”柳宗元《小石潭记》:“以其境过清,不可不居,乃记之而去。”⑤处于。《周易·乾》:“是故居上位而不骄,在下位而不忧。”《史记·孙子吴起列传》:“而孙子为师,居辎车中。”(辎zī车:有帷的车。)⑥闲居;闲处。《论语·先进》:“居则曰:‘不吾知也!’”⑦当;任。戚继光《将官到任宝鉴》:“居官不难,听言为难。”⑧占;占据。《中说·天地》:“封域之制无广地,不居良田。”(封域:指墓地。)《礼记·王制》:“其有中士、下士者,数各居其上之三分。”⑨收藏;积蓄。《论语·公冶长》:“臧文仲居蔡。”(蔡:乌龟壳。)《史记·吕不韦列传》:“此奇货可居。”⑩过了。用于“有顷”、“久之”、“顷之”等之前,表示相隔一段时间。《史记·李将军列传》:“居久之,孝景崩。”(孝景:汉景帝。崩:帝王死亡。)(二)jī语气词。相当于“乎”。《诗经·邶风· 日月》:“日居月诸,照临下土。”(诸:语气词。)

    居然:

    ①安然,泰然。《诗·大雅·生民》:“不康禋祀,~~生子。”②竟然。杜甫《自京赴奉先县咏怀五百字》:“~~成落,白首甘契阔。”③确实。《世说新语·言语》:“江山辽落,~~有万里之势。”

    然:

    ①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”

    当:

    (一)①面对;面向。王充《论衡·变动》:“盛夏之时,当风而立。”②正在某处。《墨子·兼爱下》:“然当今之时。”③相当于;抵得上。《史记·屈原贾生列传》:“(张仪)乃曰:‘以一(张)仪而当汉中地,臣请往如楚。’”(如:到。)④抵挡;抵抗。《战国策·齐策一》:“必一而当十,十而当百,百而当千。”⑤遮挡;挡住。《庄子·人间世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以当车辙。”⑥担当;承受。《宋史·萧注传》:“敢当天下大事。”⑦担任;充当。《晋书·熊远传》:“今当官者以理事为俗吏,奉法为苛刻。”⑧主管;掌管。《左传·襄公二年》:“于是子罕当国。”⑨判决定罪。《史记·蒙恬列传》:“当高罪死。”⑩适应;符合。《汉书·盖宽饶传》:“以言事不当意,而为文吏所诋挫。”(挫:屈辱。)(11)应该;应当。《后汉书·马援传》:“穷当益坚,老当益壮。”(12)介词。引进时间或处所。相当于“就在”。《史记·项羽本纪》:“当是时,秦嘉已立景驹为楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰当;得当。《礼记· 乐记》:“古者天地顺而四时当。”②当做。《战国策·齐策四》:“安步以当车。”③器物的底部或顶端。《韩非子·外储说右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而无当,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    鼎:

    ①古代煮或盛食之器。一般为圆腹三足两耳,有的为方形四足,大小不一。《庄子·徐无鬼》:“吾能冬爨(cuàn)鼎而夏造冰矣。”②(鼎有三足)比喻三方分立。《三国志·吴书·吴主传》:“近者汉之衰末,三家鼎立。”③上古以鼎为传国之宝,陈列于宗庙,后世遂以鼎象征国家政权和王位。《宋书·武帝纪中》:“鼎祚(zuò)再隆。”④比喻三公及卿相等最高官爵,像三足托鼎,肩负国家重任。《后汉书·谢夷吾传》:“宜当拔擢,使登鼎司。”(拔擢:选拔。司:官府。)⑤盛大;显贵。左思《吴都赋》:“其居则高门鼎贵。”⑥副词。正;正在。《汉书· 匡衡传》:“无说《诗》,匡鼎来。”

    味:

    ①食物的味道。《论语·述而》:“子在齐闻韶,三月不知肉味。”②食物;菜肴。杜甫《客至》:“盘飧市远无兼味。”③气味。杜甫《谢严中丞送青城山道士乳酒一瓶》:“山瓶乳酒下青云,气味浓香幸见分。”(严中丞:严武。)④意义;旨趣。柳永《蝶恋花》:“强乐还无味。”⑤辨别味道。《荀子·哀公》:“非口不能味也。”⑥体味;体会。《文心雕龙·情采》:“繁采寡情,味之必厌。”

    岂:

    (一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    辱:

    ①羞耻;可耻。跟“荣”相对。《诗经·鄘风·墙有茨》:“所可读也,言之辱也。”②使受到羞耻;侮辱。《吕氏春秋·当染》:“故国皆残亡,身或死或辱。”③玷污;使不光彩。《论语·子路》:“使于四方,不辱君命。”司马迁《报任安书》:“太上不辱先,其次不辱身。”④委屈;埋没。《左传·襄公三十年》:“使吾子辱在泥塗久矣。”(吾子:尊称对方。)⑤谦词。表示让对方屈尊。《左传·僖公四年》:“辱收寡君,寡君之愿也。”

    钓:

    ①用钓具获取。《史记·淮阴侯列传》:“(韩)信钓于城下。”②引诱,诱取。《汉书·公孙弘传》:“夫以三公为布被,诚饰诈欲以钓名。”(三公:汉初以丞相、太尉、御史大夫为三公。)③钓钩。白居易《渭上偶钓》:“偶持一竿竹,悬钓至其傍。”

    罩:

    ①捕鱼鸟的竹笼。《淮南子·说林》:“罩者抑之。”②罩形的器物。《孔子家语·五言解》:“田猎罩弋非以盈宫室也。”③用竹笼捕取。左思《吴都赋》:“罩两魪(jiè),罺(cháo)鰝(hào)虾。”(两魪:比目鱼。罺:捕鱼小网。鰝:大海虾。)④掩盖。《吴越春秋·夫差内传》:“死必连繴组以罩吾目。”


  • ju ran dang ding wei ,qi bu ru diao zhao 。

    “ju ran dang ding wei ,qi bu ru diao zhao 。”shi gou chu chu :《da liu liu zhou shi ha ma 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    ha ma sui shui ju ,shui te bian xing mao 。jiang hao wei wa ha ,yu shi mo suo jiao 。
    sui ran liang gu chang ,ji nai ji cun 皰。tiao zhi sui yun gao ,yi bu li ning nao 。
    ming sheng xiang hu he ,mo li zhi qu nao 。zhou gong suo bu kan ,sa hui chui dian jiao 。
    wo qi chou hai bin ,heng yuan mian bu jiao 。po kan peng lei duo ,fei er zuo jing bao 。
    duan neng bai sheng qing ,reng gong luan xue jiao 。sui meng gou jian li ,jing bu wen bao xiao 。
    da zhan yuan ding nian ,shu jiang shu bai rao 。ju ran dang ding wei ,qi bu ru diao zhao 。
    yu chu bu xia hou ,jin yi neng shao shao 。chang ju ran man yi ,shi ping sheng hao le 。
    er jun fu he wei ,gan shi bi huan bao 。lie jiao wu tong su ,quan shen si wei xiao 。
    ai zai sai lv shen ,wei jian hu hui zhao 。

    【zhu shi 】:

    ju :

    (yi )①zuo 。《lun yu ·yang huo 》:“ju ,wu yu nv 。”(yu yù:gao su 。nv rǔ:ru 。)《li ji · qu li shang 》:“ju bu zhu ao 。”(ao :shi nei xi na jiao 。)②ju zhu 。《lun yu ·zi han 》:“jun zi ju zhi ,he lou zhi you ?”《meng zi ·teng wen gong xia 》:“zhong zi suo ju zhi shi ,bai yi zhi suo zhu yu ?”③zhu chu 。《shi jing ·xiao ya ·yu mo zheng 》:“zheng da fu li ju 。”《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“wen ji ming ju ,bu gao er tui 。”④ting ;liu 。《xin shu ·da zheng xia 》:“dai shi er yi jing ,ze shi bi ju yi 。”liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“yi ji jing guo qing ,bu ke bu ju ,nai ji zhi er qu 。”⑤chu yu 。《zhou yi ·gan 》:“shi gu ju shang wei er bu jiao ,zai xia wei er bu you 。”《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“er sun zi wei shi ,ju zi che zhong 。”(zi zīche :you wei de che 。)⑥xian ju ;xian chu 。《lun yu ·xian jin 》:“ju ze yue :‘bu wu zhi ye !’”⑦dang ;ren 。qi ji guang 《jiang guan dao ren bao jian 》:“ju guan bu nan ,ting yan wei nan 。”⑧zhan ;zhan ju 。《zhong shui ·tian de 》:“feng yu zhi zhi mo an de ,bu ju liang tian 。”(feng yu :zhi mu de 。)《li ji ·wang zhi 》:“ji you zhong shi 、xia shi zhe ,shu ge ju ji shang zhi san fen 。”⑨shou cang ;ji xu 。《lun yu ·gong ye chang 》:“zang wen zhong ju cai 。”(cai :wu gui ke 。)《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“ci ji huo ke ju 。”⑩guo le 。yong yu “you qing ”、“jiu zhi ”、“qing zhi ”deng zhi qian ,biao shi xiang ge yi duan shi jian 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“ju jiu zhi ,xiao jing beng 。”(xiao jing :han jing di 。beng :di wang si wang 。)(er )jīyu qi ci 。xiang dang yu “hu ”。《shi jing ·bei feng · ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(zhu :yu qi ci 。)

    ju ran :

    ①an ran ,tai ran 。《shi ·da ya ·sheng min 》:“bu kang yin si ,~~sheng zi 。”②jing ran 。du fu 《zi jing fu feng xian xian yong huai wu bai zi 》:“~~cheng la ,bai shou gan qi kuo 。”③que shi 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“jiang shan liao la ,~~you mo li zhi shi 。”

    ran :

    ①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”

    dang :

    (yi )①mian dui ;mian xiang 。wang chong 《lun heng ·bian dong 》:“cheng xia zhi shi ,dang feng er li 。”②zheng zai mou chu 。《mo zi ·jian ai xia 》:“ran dang jin zhi shi 。”③xiang dang yu ;di de shang 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“(zhang yi )nai yue :‘yi yi (zhang )yi er dang han zhong de ,chen qing wang ru chu 。’”(ru :dao 。)④di dang ;di kang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“bi yi er dang shi ,shi er dang bai ,bai er dang qian 。”⑤zhe dang ;dang zhu 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“ru bu zhi fu tang lang hu ,nu ji bei yi dang che zhe 。”⑥dan dang ;cheng shou 。《song shi ·xiao zhu chuan 》:“gan dang tian xia da shi 。”⑦dan ren ;chong dang 。《jin shu ·xiong yuan chuan 》:“jin dang guan zhe yi li shi wei su li ,feng fa wei ke ke 。”⑧zhu guan ;zhang guan 。《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“yu shi zi han dang guo 。”⑨pan jue ding zui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“dang gao zui si 。”⑩kuo ying ;fu ge 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“yi yan shi bu dang yi ,er wei wen li suo di cuo 。”(cuo :qu ru 。)(11)ying gai ;ying dang 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“qiong dang yi jian ,lao dang yi zhuang 。”(12)jie ci 。yin jin shi jian huo chu suo 。xiang dang yu “jiu zai ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“dang shi shi ,qin jia yi li jing ju wei chu wang 。”(shi :ci 。) (er )dàng ①qia dang ;de dang 。《li ji · le ji 》:“gu zhe tian de shun er si shi dang 。”②dang zuo 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“an bu yi dang che 。”③qi wu de de bu huo ding duan 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“jin you qian jin zhi yu zhi (zhī),tong er mo dang ,ke yi cheng shui hu ?”(zhi :jiu bei 。)

    ding :

    ①gu dai zhu huo cheng shi zhi qi 。yi ban wei yuan fu san zu liang er ,you de wei fang xing si zu ,da xiao bu yi 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“wu neng dong cuan (cuàn)ding er xia zao bing yi 。”②(ding you san zu )bi yu san fang fen li 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“jin zhe han zhi cui mo ,san jia ding li 。”③shang gu yi ding wei chuan guo zhi bao ,chen lie yu zong miao ,hou shi sui yi ding xiang zheng guo jia zheng quan he wang wei 。《song shu ·wu di ji zhong 》:“ding zuo (zuò)zai long 。”④bi yu san gong ji qing xiang deng zui gao guan jue ,xiang san zu tuo ding ,jian fu guo jia chong ren 。《hou han shu ·xie yi wu chuan 》:“yi dang ba zhuo ,shi deng ding si 。”(ba zhuo :shua ba 。si :guan fu 。)⑤cheng da ;xian gui 。zuo sai 《wu dou fu 》:“ji ju ze gao men ding gui 。”⑥fu ci 。zheng ;zheng zai 。《han shu · kuang heng chuan 》:“mo shui 《shi 》,kuang ding lai 。”

    wei :

    ①shi wu de wei dao 。《lun yu ·shu er 》:“zi zai ji wen shao ,san yue bu zhi rou wei 。”②shi wu ;cai yao 。du fu 《ke zhi 》:“pan sun shi yuan mo jian wei 。”③qi wei 。du fu 《xie yan zhong cheng song qing cheng shan dao shi ru jiu yi ping 》:“shan ping ru jiu xia qing yun ,qi wei nong xiang xing jian fen 。”(yan zhong cheng :yan wu 。)④yi yi ;zhi qu 。liu yong 《die lian hua 》:“jiang le hai mo wei 。”⑤bian bie wei dao 。《xun zi ·ai gong 》:“fei kou bu neng wei ye 。”⑥ti wei ;ti hui 。《wen xin diao long ·qing cai 》:“fan cai gua qing ,wei zhi bi ya 。”

    qi :

    (yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    ru :

    ①xiu chi ;ke chi 。gen “rong ”xiang dui 。《shi jing ·yong feng ·qiang you ci 》:“suo ke dou ye ,yan zhi ru ye 。”②shi shou dao xiu chi ;wu ru 。《lv shi chun qiu ·dang ran 》:“gu guo jie can wang ,shen huo si huo ru 。”③dian wu ;shi bu guang cai 。《lun yu ·zi lu 》:“shi yu si fang ,bu ru jun ming 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“tai shang bu ru xian ,ji ci bu ru shen 。”④wei qu ;mai mei 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“shi wu zi ru zai ni 塗jiu yi 。”(wu zi :zun chen dui fang 。)⑤qian ci 。biao shi rang dui fang qu zun 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“ru shou gua jun ,gua jun zhi yuan ye 。”

    diao :

    ①yong diao ju huo qu 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“(han )xin diao yu cheng xia 。”②yin you ,you qu 。《han shu ·gong sun hong chuan 》:“fu yi san gong wei bu bei ,cheng shi zha yu yi diao ming 。”(san gong :han chu yi cheng xiang 、tai wei 、yu shi da fu wei san gong 。)③diao gou 。bai ju yi 《wei shang ou diao 》:“ou chi yi gan zhu ,xuan diao zhi ji bang 。”

    zhao :

    ①bu yu diao de zhu long 。《huai na zi ·shui lin 》:“zhao zhe yi zhi 。”②zhao xing de qi wu 。《kong zi jia yu ·wu yan jie 》:“tian lie zhao yi fei yi ying gong shi ye 。”③yong zhu long bu qu 。zuo sai 《wu dou fu 》:“zhao liang jie (jiè),chao (cháo)hao (hào)ha 。”(liang jie :bi mu yu 。chao :bu yu xiao wang 。hao :da hai ha 。)④yan gai 。《wu yue chun qiu ·fu cha nei chuan 》:“si bi lian bi zu yi zhao wu mu 。”