• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 暫過伊闕間,晼晚三伏時。

    “暫過伊闕間,晼晚三伏時。”詩句出處:《同王十三維偶然作十首》;是唐朝詩人儲光羲的作品。

    仲夏日中時,草木看欲燋。田傢惜工力,把鋤來東皋。
    顧望浮雲陰,往往誤傷苗。歸來悲困極,兄嫂共相譊。
    無錢可沽酒,何以解劬勞。夜深星漢明,庭宇虛寥寥。
    高柳三五株,可以獨逍遙。
    北山種松柏,南山種蒺藜。出入雖同趣,所向各有宜。
    孔丘貴仁義,老氏好無為。我心若虛空,此道將安施。
    暫過伊闕間,晼晚三伏時。高閣入雲中,芙蓉滿清池。
    要自非我室,還望南山陲。
    野老本貧賤,冒暑鋤瓜田。一畦未及終,樹下高枕眠。
    荷蓧者誰子,皤皤來息肩。不復問鄉墟,相見但依然。
    腹中無一物,高話羲皇年。落日臨層隅,逍遙望晴川。
    使婦提蠶筐,呼兒榜漁船。悠悠泛綠水,去摘浦中蓮。
    蓮花艷且美,使我不能還。
    浮雲在虛空,隨風復卷舒。我心方處順,動作何憂虞。
    但言嬰世網,不復得閑居。迢遞別東國,超遙來西都。
    見人乃恭敬,曾不問賢愚。雖若不能言,中心亦難誣。
    故鄉滿親戚,道遠情日疏。偶欲陳此意,復無南飛鳧。
    草木花葉生,相與命為春。當非草木意,信是故時人。
    靜念惻群物,何由知至真。狂歌問夫子,夫子莫能陳。
    鳳凰飛且鳴,容裔下天津。清凈無言語,茲焉庶可親。
    黃河流向東,弱水流向西。趨舍各有異,造化安能齊。
    妾本邯鄲女,生長在叢臺。既聞容見寵,復想玄為妻。
    刻畫尚風流,幸會君招攜。逶迤歌舞座,婉孌芙蓉閨。
    日月方向除,恩愛忽焉暌。棄置誰復道,但悲生不諧。
    羨彼匹婦意,偕老常同棲。
    日暮登春山,山鮮雲復輕。遠近看春色,踟躕新月明。
    仙人浮丘公,對月時吹笙。丹鳥飛熠熠,蒼蠅亂營營。
    群動汩吾真,訛言傷我情。安得如子晉,與之遊太清。
    耽耽銅鞮宮,遙望長數裡。賓客無多少,出入皆珠履。
    樸儒亦何為,辛苦讀舊史。不道無傢舍,效他養妻子。
    冽冽玄冬暮,衣裳無準擬。偶然著道書,神人養生理。
    公卿時見賞,賜賚難具紀。莫問身後事,且論朝夕是。
    空山暮雨來,眾鳥竟棲息。斯須照夕陽,雙雙復撫翼。
    我念天時好,東田有稼穡。浮雲蔽川原,新流集溝洫。
    裴回顧衡宇,僮仆邀我食。臥覽床頭書,睡看機中織。
    想見明膏煎,中夜起唧唧。
    四鄰競豐屋,我獨好卑室。窈窕高臺中,時聞撫新瑟。
    狂飆動地起,拔木乃非一。相顧始知悲,中心憂且栗。
    蚩蚩命子弟,恨不居高秩。日入賓從歸,清晨冠蓋出。
    中庭有奇樹,榮早衰復疾。此道猶不知,微言安可述。

    【註釋】:

    暫:

    ①短時間。張衡《西京賦》:“暫勞永逸。”②副詞。表示時間。1. 表示權宜性的。相當於“暫且”、“姑且”。李白《對月獨酌》:“暫伴月將影,行樂須及春。”(將:與。)2. 表示不常有的。相當於“偶爾”或“突然”。白居易《琵琶行》:“如聽仙樂耳暫明。”《史記·李將軍列傳》:“(李)廣詳(yáng)死,睨其旁有一胡兒騎善馬,廣暫騰而上胡兒馬。”(詳:通“佯”。假裝。)3. 初;剛。庾信《春賦》:“玉管初調,鳴弦暫撫。”

    過:

    (一)①經過;走過。《韓非子·外儲說左上》:“乘白馬而過關。”《史記·高祖本紀》:“西過高陽。”(高陽:地名)。②過去。杜甫《阻雨不得歸瀼西甘林》:“三伏適已過,驕陽化為霖。”(適:恰好。霖:甘雨。)③超過;勝出。《左傳·隱公元年》:“大都不過參國之一。”(參國之一:國都的三分之 一。)④過分。張居正《答馬總兵》:“一切事體,不必過慮。”⑤探訪;拜訪。《史記·魏公子列傳》:“臣有客在市屠中,願枉車騎過之。”⑥過錯;犯錯誤。《左傳·宣公二年》:“過而能改,善莫大焉。”《論語·學而》:“過則勿憚改。”⑦量詞。遍;次。陸雲《與兄平原書》:“前後讀兄文一再過。” (二)guō 古國名。在今山東省掖縣北。《左傳·襄公四年》:“(寒浞)處澆於過,處豷於戈。” (三)huò 通“禍”。《墨子·魯問》:“故大國之攻小國也,是交相賊也,過必反於國。”

    伊:

    ①代詞。1. 指示代詞。這個;那個。《詩經·秦風·蒹葭》:“所謂伊人,在水一方。”(一方:一邊。)2.第三人稱代詞。彼;他。劉義慶《世說新語·方正》:“江傢我顧伊,庾傢伊顧我。”柳永《蝶戀花》:“為伊消得人憔悴。”②語氣詞。無義。1. 用於句首。《詩經·豳風·東山》:“不可畏也,伊可懷也。”(懷:悲傷。)2.用於句中。柳宗元《敵戒》:“縱欲不戒,匪愚伊耄。”(匪愚伊耄:不是愚蠢就是昏庸。)

    闕:

    (一)①城門兩邊的樓臺。《詩經·鄭風·子衿》:“挑兮達兮,在城闕兮。”②皇宮門前兩邊的樓臺,中間有道路。《左傳·莊公二十一年》:“鄭伯享王於闕西辟。”(享:宴請。西辟:西邊。)③宮殿。岑參《奉和中書賈至舍人早朝大明宮》:“金闕曉鐘開萬戶。”④朝廷。《漢書·朱買臣傳》:“詣闕上書,書久不報。”(詣:到。)⑤墓道外或神廟前的石牌坊。《新五代史·張全義傳》:“鏟除墓闕。” (二)quē ①豁口;空缺。《左傳·昭公二十年》:“執蓋以當其闕。”②過失;錯誤;缺點。諸葛亮《出師表》:“必能裨補闕漏,有所廣益。”③損害。《左傳·僖公三十年》:“(晉)若不闕秦,將焉取之?”(焉:從哪裡。)④虧缺;缺少。《呂氏春秋·任數》:“耳目心智,其所以知識甚闕。” (三)jué 通“掘”。挖;挖掘。《國語·吳語》:“闕為流溝。”

    間:

    (一)①空隙;縫隙。《莊子· 養生主》:“彼節者有間,而刀刃者無厚。”(節:骨節。)《史記·管晏列傳》:“晏子為齊相,出,其禦之妻從門間而窺其夫。”②隔閡。《左傳·哀公二十七年》:“故君臣多間。”《後漢書·皇後紀上》:“母子慈愛,始終無纖介之間。”(纖介:比喻微小。)③間隔。方苞《獄中雜記》:“骨微傷,病間月。”④私下;暗地。《史記·陳涉世傢》:“又間令吳廣之次所旁叢祠中。”(之:到。次所:臨時住所。叢祠:神祠。)⑤離間。《漢書·霍光傳》:“他人一間,女能復自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史記·屈原賈生列傳》:“讒人間之,可謂窮矣。”⑥參與;介入。《左傳·莊公十年》:“肉食者謀之,又何間焉?”⑦攙合。杜甫《贈衛八處士》:“夜雨剪春韭,新炊間黃粱。”⑧抄小路。《史記·項羽本紀》:“沛公已去,間至軍中。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“故令人持璧歸,間至趙矣。”⑨副詞。斷斷續續。文天祥《指南錄後序》:“予在患難中,間以詩記所遭。” (二)jiān ①片刻。《韓非子·內儲說上》:“有間,大魚動。”②當中;中間。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之間旱,則苗槁矣。”③空間;期間。諸葛亮《前出師表》:“奉命於危難之間。”④量詞。陶淵明《歸園田居》之一:“方宅十餘畝,草屋八九間。”

    晚:

    ①日暮;傍晚。《楚辭·九辯》:“白日晼(wǎn)晚其將入兮。”(晼:日落。)《漢書·天文志》:“伏見蚤晚。”②時間靠後。沈括《夢溪筆談·藥議》:“一丘之禾,則後種者晚實。”③接近終瞭,特指老年。杜甫《羌村三首》之二:“晚歲迫偷生,還傢少歡趣。”(偷生:茍且生活。)④後來的。《後漢書·蔡邕傳》:“邕乃自書丹於碑……於是後儒晚學咸取正焉。”(書丹:指用朱筆書寫。取正:用作典范。)

    三:

    ①基數詞。《周易·解》:“田獲三狐。”(田:打獵。)②序數第三。《左傳·莊公十年》:“一鼓作氣,再而衰,三而竭。”③表示多數或多次。《史記·魯周公世傢》:“一沐三捉發,一飯三吐哺。”(哺:口中含嚼的食物。)

    伏:

    ①趴;俯伏。《禮記· 曲禮上》:“寢毋伏。”又指俯身。《莊子·漁父》:“孔子伏軾而嘆曰。”(軾:車前憑靠的橫木。)②低;落。韓愈《南海神廟碑》:“伏波不興。”(興:起。)③潛伏;隱蔽。《老子》:“禍兮福所倚,福兮禍所伏。”《漢書·藝文志》:“自春秋至於戰國,出奇設伏,變詐之兵並作。”④屈服;承受。《左傳·隱公十一年》:“許既伏其罪矣。”(許:國名。既:已經。)《淮南子·原道》:“海外賓伏。”⑤降伏;服從。皇甫冉《贈普門上人》:“慧力堪傳教,禪功久伏魔。”⑥通“服”。1. 佩服。《晉書·左思傳》:“及(左)思賦出,(陸)機絕嘆伏,以為不能加也,遂輟筆焉。”(絕:非常。加:增添。)2. 適應;習慣。韓愈《黃傢賊事宜狀》:“例皆不諳山川,不伏水土。”⑦伏天。分初伏、中伏、末伏,統稱三伏。時間在農歷六月前後,是盛夏季節。楊惲《報孫會宗書》:“歲日伏臘,烹羊炰羔,鬥酒自勞。”⑧敬辭。臣下對君主、下對上的敬辭。《漢書·楊惲傳》:“伏惟聖主之恩,不可勝量。”(惟:思。)《古詩為焦仲卿妻作》:“府吏長跪告,伏惟啟阿母。”⑨古代夏祭稱“伏”。《史記·留侯世傢》:“每上塚(zhǒng)伏臘,祠黃石。”(塚:墳。臘:冬祭稱臘。黃石:石名。)

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”


  • 暂过伊阙间,晼晚三伏时。

    “暂过伊阙间,晼晚三伏时。”诗句出处:《同王十三维偶然作十首》;是唐朝诗人储光羲的作品。

    仲夏日中时,草木看欲燋。田家惜工力,把锄来东皋。
    顾望浮云阴,往往误伤苗。归来悲困极,兄嫂共相譊。
    无钱可沽酒,何以解劬劳。夜深星汉明,庭宇虚寥寥。
    高柳三五株,可以独逍遥。
    北山种松柏,南山种蒺藜。出入虽同趣,所向各有宜。
    孔丘贵仁义,老氏好无为。我心若虚空,此道将安施。
    暂过伊阙间,晼晚三伏时。高阁入云中,芙蓉满清池。
    要自非我室,还望南山陲。
    野老本贫贱,冒暑锄瓜田。一畦未及终,树下高枕眠。
    荷蓧者谁子,皤皤来息肩。不复问乡墟,相见但依然。
    腹中无一物,高话羲皇年。落日临层隅,逍遥望晴川。
    使妇提蚕筐,呼儿榜渔船。悠悠泛绿水,去摘浦中莲。
    莲花艳且美,使我不能还。
    浮云在虚空,随风复卷舒。我心方处顺,动作何忧虞。
    但言婴世网,不复得闲居。迢递别东国,超遥来西都。
    见人乃恭敬,曾不问贤愚。虽若不能言,中心亦难诬。
    故乡满亲戚,道远情日疏。偶欲陈此意,复无南飞凫。
    草木花叶生,相与命为春。当非草木意,信是故时人。
    静念恻群物,何由知至真。狂歌问夫子,夫子莫能陈。
    凤凰飞且鸣,容裔下天津。清净无言语,兹焉庶可亲。
    黄河流向东,弱水流向西。趋舍各有异,造化安能齐。
    妾本邯郸女,生长在丛台。既闻容见宠,复想玄为妻。
    刻画尚风流,幸会君招携。逶迤歌舞座,婉娈芙蓉闺。
    日月方向除,恩爱忽焉暌。弃置谁复道,但悲生不谐。
    羡彼匹妇意,偕老常同栖。
    日暮登春山,山鲜云复轻。远近看春色,踟蹰新月明。
    仙人浮丘公,对月时吹笙。丹鸟飞熠熠,苍蝇乱营营。
    群动汩吾真,讹言伤我情。安得如子晋,与之游太清。
    耽耽铜鞮宫,遥望长数里。宾客无多少,出入皆珠履。
    朴儒亦何为,辛苦读旧史。不道无家舍,效他养妻子。
    冽冽玄冬暮,衣裳无准拟。偶然著道书,神人养生理。
    公卿时见赏,赐赉难具纪。莫问身后事,且论朝夕是。
    空山暮雨来,众鸟竟栖息。斯须照夕阳,双双复抚翼。
    我念天时好,东田有稼穑。浮云蔽川原,新流集沟洫。
    裴回顾衡宇,僮仆邀我食。卧览床头书,睡看机中织。
    想见明膏煎,中夜起唧唧。
    四邻竞丰屋,我独好卑室。窈窕高台中,时闻抚新瑟。
    狂飙动地起,拔木乃非一。相顾始知悲,中心忧且栗。
    蚩蚩命子弟,恨不居高秩。日入宾从归,清晨冠盖出。
    中庭有奇树,荣早衰复疾。此道犹不知,微言安可述。

    【注释】:

    暂:

    ①短时间。张衡《西京赋》:“暂劳永逸。”②副词。表示时间。1. 表示权宜性的。相当于“暂且”、“姑且”。李白《对月独酌》:“暂伴月将影,行乐须及春。”(将:与。)2. 表示不常有的。相当于“偶尔”或“突然”。白居易《琵琶行》:“如听仙乐耳暂明。”《史记·李将军列传》:“(李)广详(yáng)死,睨其旁有一胡儿骑善马,广暂腾而上胡儿马。”(详:通“佯”。假装。)3. 初;刚。庾信《春赋》:“玉管初调,鸣弦暂抚。”

    过:

    (一)①经过;走过。《韩非子·外储说左上》:“乘白马而过关。”《史记·高祖本纪》:“西过高阳。”(高阳:地名)。②过去。杜甫《阻雨不得归瀼西甘林》:“三伏适已过,骄阳化为霖。”(适:恰好。霖:甘雨。)③超过;胜出。《左传·隐公元年》:“大都不过参国之一。”(参国之一:国都的三分之 一。)④过分。张居正《答马总兵》:“一切事体,不必过虑。”⑤探访;拜访。《史记·魏公子列传》:“臣有客在市屠中,愿枉车骑过之。”⑥过错;犯错误。《左传·宣公二年》:“过而能改,善莫大焉。”《论语·学而》:“过则勿惮改。”⑦量词。遍;次。陆云《与兄平原书》:“前后读兄文一再过。” (二)guō 古国名。在今山东省掖县北。《左传·襄公四年》:“(寒浞)处浇于过,处豷于戈。” (三)huò 通“祸”。《墨子·鲁问》:“故大国之攻小国也,是交相贼也,过必反于国。”

    伊:

    ①代词。1. 指示代词。这个;那个。《诗经·秦风·蒹葭》:“所谓伊人,在水一方。”(一方:一边。)2.第三人称代词。彼;他。刘义庆《世说新语·方正》:“江家我顾伊,庾家伊顾我。”柳永《蝶恋花》:“为伊消得人憔悴。”②语气词。无义。1. 用于句首。《诗经·豳风·东山》:“不可畏也,伊可怀也。”(怀:悲伤。)2.用于句中。柳宗元《敌戒》:“纵欲不戒,匪愚伊耄。”(匪愚伊耄:不是愚蠢就是昏庸。)

    阙:

    (一)①城门两边的楼台。《诗经·郑风·子衿》:“挑兮达兮,在城阙兮。”②皇宫门前两边的楼台,中间有道路。《左传·庄公二十一年》:“郑伯享王于阙西辟。”(享:宴请。西辟:西边。)③宫殿。岑参《奉和中书贾至舍人早朝大明宫》:“金阙晓钟开万户。”④朝廷。《汉书·朱买臣传》:“诣阙上书,书久不报。”(诣:到。)⑤墓道外或神庙前的石牌坊。《新五代史·张全义传》:“铲除墓阙。” (二)quē ①豁口;空缺。《左传·昭公二十年》:“执盖以当其阙。”②过失;错误;缺点。诸葛亮《出师表》:“必能裨补阙漏,有所广益。”③损害。《左传·僖公三十年》:“(晋)若不阙秦,将焉取之?”(焉:从哪里。)④亏缺;缺少。《吕氏春秋·任数》:“耳目心智,其所以知识甚阙。” (三)jué 通“掘”。挖;挖掘。《国语·吴语》:“阙为流沟。”

    间:

    (一)①空隙;缝隙。《庄子· 养生主》:“彼节者有间,而刀刃者无厚。”(节:骨节。)《史记·管晏列传》:“晏子为齐相,出,其御之妻从门间而窥其夫。”②隔阂。《左传·哀公二十七年》:“故君臣多间。”《后汉书·皇后纪上》:“母子慈爱,始终无纤介之间。”(纤介:比喻微小。)③间隔。方苞《狱中杂记》:“骨微伤,病间月。”④私下;暗地。《史记·陈涉世家》:“又间令吴广之次所旁丛祠中。”(之:到。次所:临时住所。丛祠:神祠。)⑤离间。《汉书·霍光传》:“他人一间,女能复自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史记·屈原贾生列传》:“谗人间之,可谓穷矣。”⑥参与;介入。《左传·庄公十年》:“肉食者谋之,又何间焉?”⑦搀合。杜甫《赠卫八处士》:“夜雨剪春韭,新炊间黄粱。”⑧抄小路。《史记·项羽本纪》:“沛公已去,间至军中。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“故令人持璧归,间至赵矣。”⑨副词。断断续续。文天祥《指南录后序》:“予在患难中,间以诗记所遭。” (二)jiān ①片刻。《韩非子·内储说上》:“有间,大鱼动。”②当中;中间。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之间旱,则苗槁矣。”③空间;期间。诸葛亮《前出师表》:“奉命于危难之间。”④量词。陶渊明《归园田居》之一:“方宅十余亩,草屋八九间。”

    晚:

    ①日暮;傍晚。《楚辞·九辩》:“白日晼(wǎn)晚其将入兮。”(晼:日落。)《汉书·天文志》:“伏见蚤晚。”②时间靠后。沈括《梦溪笔谈·药议》:“一丘之禾,则后种者晚实。”③接近终了,特指老年。杜甫《羌村三首》之二:“晚岁迫偷生,还家少欢趣。”(偷生:苟且生活。)④后来的。《后汉书·蔡邕传》:“邕乃自书丹于碑……于是后儒晚学咸取正焉。”(书丹:指用朱笔书写。取正:用作典范。)

    三:

    ①基数词。《周易·解》:“田获三狐。”(田:打猎。)②序数第三。《左传·庄公十年》:“一鼓作气,再而衰,三而竭。”③表示多数或多次。《史记·鲁周公世家》:“一沐三捉发,一饭三吐哺。”(哺:口中含嚼的食物。)

    伏:

    ①趴;俯伏。《礼记· 曲礼上》:“寝毋伏。”又指俯身。《庄子·渔父》:“孔子伏轼而叹曰。”(轼:车前凭靠的横木。)②低;落。韩愈《南海神庙碑》:“伏波不兴。”(兴:起。)③潜伏;隐蔽。《老子》:“祸兮福所倚,福兮祸所伏。”《汉书·艺文志》:“自春秋至于战国,出奇设伏,变诈之兵并作。”④屈服;承受。《左传·隐公十一年》:“许既伏其罪矣。”(许:国名。既:已经。)《淮南子·原道》:“海外宾伏。”⑤降伏;服从。皇甫冉《赠普门上人》:“慧力堪传教,禅功久伏魔。”⑥通“服”。1. 佩服。《晋书·左思传》:“及(左)思赋出,(陆)机绝叹伏,以为不能加也,遂辍笔焉。”(绝:非常。加:增添。)2. 适应;习惯。韩愈《黄家贼事宜状》:“例皆不谙山川,不伏水土。”⑦伏天。分初伏、中伏、末伏,统称三伏。时间在农历六月前后,是盛夏季节。杨恽《报孙会宗书》:“岁日伏腊,烹羊炰羔,斗酒自劳。”⑧敬辞。臣下对君主、下对上的敬辞。《汉书·杨恽传》:“伏惟圣主之恩,不可胜量。”(惟:思。)《古诗为焦仲卿妻作》:“府吏长跪告,伏惟启阿母。”⑨古代夏祭称“伏”。《史记·留侯世家》:“每上冢(zhǒng)伏腊,祠黄石。”(冢:坟。腊:冬祭称腊。黄石:石名。)

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”


  • zan guo yi que jian ,wan wan san fu shi 。

    “zan guo yi que jian ,wan wan san fu shi 。”shi gou chu chu :《tong wang shi san wei ou ran zuo shi shou 》;shi tang chao shi ren chu guang xi de zuo pin 。

    zhong xia ri zhong shi ,cao mu kan yu jiao 。tian jia xi gong li ,ba chu lai dong gao 。
    gu wang fu yun yin ,wang wang wu shang miao 。gui lai bei kun ji ,xiong sao gong xiang nao 。
    mo qian ke gu jiu ,he yi jie qu lao 。ye shen xing han ming ,ting yu xu liao liao 。
    gao liu san wu zhu ,ke yi du xiao yao 。
    bei shan chong song bai ,na shan chong ji li 。chu ru sui tong qu ,suo xiang ge you yi 。
    kong qiu gui ren yi ,lao shi hao mo wei 。wo xin re xu kong ,ci dao jiang an shi 。
    zan guo yi que jian ,wan wan san fu shi 。gao ge ru yun zhong ,fu rong man qing chi 。
    yao zi fei wo shi ,hai wang na shan chui 。
    ye lao ben pin jian ,mao shu chu gua tian 。yi qi wei ji zhong ,shu xia gao zhen mian 。
    he diao zhe shei zi ,po po lai xi jian 。bu fu wen xiang xu ,xiang jian dan yi ran 。
    fu zhong mo yi wu ,gao hua xi huang nian 。la ri lin ceng yu ,xiao yao wang qing chuan 。
    shi fu di can kuang ,hu er bang yu chuan 。you you fan lu shui ,qu zhai pu zhong lian 。
    lian hua yan ju mei ,shi wo bu neng hai 。
    fu yun zai xu kong ,sui feng fu juan shu 。wo xin fang chu shun ,dong zuo he you yu 。
    dan yan ying shi wang ,bu fu de xian ju 。tiao di bie dong guo ,chao yao lai xi dou 。
    jian ren nai gong jing ,ceng bu wen xian yu 。sui re bu neng yan ,zhong xin yi nan wu 。
    gu xiang man qin qi ,dao yuan qing ri shu 。ou yu chen ci yi ,fu mo na fei fu 。
    cao mu hua xie sheng ,xiang yu ming wei chun 。dang fei cao mu yi ,xin shi gu shi ren 。
    jing nian ce qun wu ,he you zhi zhi zhen 。kuang ge wen fu zi ,fu zi mo neng chen 。
    feng huang fei ju ming ,rong yi xia tian jin 。qing jing mo yan yu ,ci yan shu ke qin 。
    huang he liu xiang dong ,ruo shui liu xiang xi 。qu she ge you yi ,zao hua an neng ji 。
    qie ben han dan nv ,sheng chang zai cong tai 。ji wen rong jian chong ,fu xiang xuan wei qi 。
    ke hua shang feng liu ,xing hui jun qiao xie 。wei yi ge wu zuo ,wan luan fu rong gui 。
    ri yue fang xiang chu ,en ai hu yan kui 。qi zhi shei fu dao ,dan bei sheng bu xie 。
    xian bi pi fu yi ,xie lao chang tong qi 。
    ri mu deng chun shan ,shan xian yun fu qing 。yuan jin kan chun se ,chi chu xin yue ming 。
    xian ren fu qiu gong ,dui yue shi chui sheng 。dan diao fei yi yi ,cang ying luan ying ying 。
    qun dong gu wu zhen ,e yan shang wo qing 。an de ru zi jin ,yu zhi you tai qing 。
    dan dan tong di gong ,yao wang chang shu li 。bin ke mo duo shao ,chu ru jie zhu lv 。
    piao ru yi he wei ,xin ku dou jiu shi 。bu dao mo jia she ,xiao ta yang qi zi 。
    lie lie xuan dong mu ,yi chang mo zhun ni 。ou ran zhe dao shu ,shen ren yang sheng li 。
    gong qing shi jian shang ,ci lai nan ju ji 。mo wen shen hou shi ,ju lun chao xi shi 。
    kong shan mu yu lai ,zhong diao jing qi xi 。si xu zhao xi yang ,shuang shuang fu fu yi 。
    wo nian tian shi hao ,dong tian you jia se 。fu yun bi chuan yuan ,xin liu ji gou xu 。
    pei hui gu heng yu ,tong pu yao wo shi 。wo lan chuang tou shu ,shui kan ji zhong zhi 。
    xiang jian ming gao jian ,zhong ye qi ji ji 。
    si lin jing feng wu ,wo du hao bei shi 。yao tiao gao tai zhong ,shi wen fu xin se 。
    kuang biao dong de qi ,ba mu nai fei yi 。xiang gu shi zhi bei ,zhong xin you ju li 。
    chi chi ming zi di ,hen bu ju gao zhi 。ri ru bin cong gui ,qing chen guan gai chu 。
    zhong ting you ji shu ,rong zao cui fu ji 。ci dao you bu zhi ,wei yan an ke shu 。

    【zhu shi 】:

    zan :

    ①duan shi jian 。zhang heng 《xi jing fu 》:“zan lao yong yi 。”②fu ci 。biao shi shi jian 。1. biao shi quan yi xing de 。xiang dang yu “zan ju ”、“gu ju ”。li bai 《dui yue du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying ,hang le xu ji chun 。”(jiang :yu 。)2. biao shi bu chang you de 。xiang dang yu “ou er ”huo “tu ran ”。bai ju yi 《pi pa hang 》:“ru ting xian le er zan ming 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“(li )an xiang (yáng)si ,ni ji pang you yi hu er ji shan ma ,an zan teng er shang hu er ma 。”(xiang :tong “yang ”。jia zhuang 。)3. chu ;gang 。yu xin 《chun fu 》:“yu guan chu diao ,ming xian zan fu 。”

    guo :

    (yi )①jing guo ;zou guo 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“cheng bai ma er guo guan 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xi guo gao yang 。”(gao yang :de ming )。②guo qu 。du fu 《zu yu bu de gui rang xi gan lin 》:“san fu kuo yi guo ,jiao yang hua wei lin 。”(kuo :qia hao 。lin :gan yu 。)③chao guo ;sheng chu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“da dou bu guo can guo zhi yi 。”(can guo zhi yi :guo dou de san fen zhi yi 。)④guo fen 。zhang ju zheng 《da ma zong bing 》:“yi qie shi ti ,bu bi guo lv 。”⑤tan fang ;bai fang 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“chen you ke zai shi tu zhong ,yuan wang che ji guo zhi 。”⑥guo cuo ;fan cuo wu 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“guo er neng gai ,shan mo da yan 。”《lun yu ·xue er 》:“guo ze wu dan gai 。”⑦liang ci 。bian ;ci 。liu yun 《yu xiong ping yuan shu 》:“qian hou dou xiong wen yi zai guo 。” (er )guō gu guo ming 。zai jin shan dong sheng ye xian bei 。《zuo chuan ·xiang gong si nian 》:“(han zhuo )chu jiao yu guo ,chu yi yu ge 。” (san )huò tong “huo ”。《mo zi ·lu wen 》:“gu da guo zhi gong xiao guo ye ,shi jiao xiang zei ye ,guo bi fan yu guo 。”

    yi :

    ①dai ci 。1. zhi shi dai ci 。zhe ge ;na ge 。《shi jing ·qin feng ·jian jia 》:“suo wei yi ren ,zai shui yi fang 。”(yi fang :yi bian 。)2.di san ren chen dai ci 。bi ;ta 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“jiang jia wo gu yi ,yu jia yi gu wo 。”liu yong 《die lian hua 》:“wei yi xiao de ren qiao cui 。”②yu qi ci 。mo yi 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“bu ke wei ye ,yi ke huai ye 。”(huai :bei shang 。)2.yong yu gou zhong 。liu zong yuan 《di jie 》:“zong yu bu jie ,fei yu yi mao 。”(fei yu yi mao :bu shi yu chun jiu shi hun yong 。)

    que :

    (yi )①cheng men liang bian de lou tai 。《shi jing ·zheng feng ·zi jin 》:“tiao xi da xi ,zai cheng que xi 。”②huang gong men qian liang bian de lou tai ,zhong jian you dao lu 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi yi nian 》:“zheng bai xiang wang yu que xi bi 。”(xiang :yan qing 。xi bi :xi bian 。)③gong dian 。cen can 《feng he zhong shu gu zhi she ren zao chao da ming gong 》:“jin que xiao zhong kai mo hu 。”④chao ting 。《han shu ·zhu mai chen chuan 》:“yi que shang shu ,shu jiu bu bao 。”(yi :dao 。)⑤mu dao wai huo shen miao qian de dan pai fang 。《xin wu dai shi ·zhang quan yi chuan 》:“chan chu mu que 。” (er )quē ①hua kou ;kong que 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“zhi gai yi dang ji que 。”②guo shi ;cuo wu ;que dian 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“bi neng bi bu que lou ,you suo an yi 。”③sun hai 。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“(jin )re bu que qin ,jiang yan qu zhi ?”(yan :cong na li 。)④kui que ;que shao 。《lv shi chun qiu ·ren shu 》:“er mu xin zhi ,ji suo yi zhi shi shen que 。” (san )jué tong “jue ”。wa ;wa jue 。《guo yu ·wu yu 》:“que wei liu gou 。”

    jian :

    (yi )①kong xi ;feng xi 。《zhuang zi · yang sheng zhu 》:“bi jie zhe you jian ,er dao ren zhe mo hou 。”(jie :gu jie 。)《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yan zi wei ji xiang ,chu ,ji yu zhi qi cong men jian er kui ji fu 。”②ge he 。《zuo chuan ·ai gong er shi qi nian 》:“gu jun chen duo jian 。”《hou han shu ·huang hou ji shang 》:“mu zi ci ai ,shi zhong mo qian jie zhi jian 。”(qian jie :bi yu wei xiao 。)③jian ge 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“gu wei shang ,bing jian yue 。”④si xia ;an de 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“you jian ling wu an zhi ci suo pang cong ci zhong 。”(zhi :dao 。ci suo :lin shi zhu suo 。cong ci :shen ci 。)⑤li jian 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ta ren yi jian ,nv neng fu zi jiu xie ?”(nv :ru 。xie :ye 。)《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“chan ren jian zhi ,ke wei qiong yi 。”⑥can yu ;jie ru 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“rou shi zhe mou zhi ,you he jian yan ?”⑦chan ge 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“ye yu jian chun jiu ,xin chui jian huang liang 。”⑧chao xiao lu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yi qu ,jian zhi jun zhong 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“gu ling ren chi bi gui ,jian zhi zhao yi 。”⑨fu ci 。duan duan xu xu 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zai huan nan zhong ,jian yi shi ji suo zao 。” (er )jiān ①pian ke 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“you jian ,da yu dong 。”②dang zhong ;zhong jian 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi ba yue zhi jian han ,ze miao gao yi 。”③kong jian ;ji jian 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“feng ming yu wei nan zhi jian 。”④liang ci 。tao yuan ming 《gui yuan tian ju 》zhi yi :“fang zhai shi yu mu ,cao wu ba jiu jian 。”

    wan :

    ①ri mu ;bang wan 。《chu ci ·jiu bian 》:“bai ri wan (wǎn)wan ji jiang ru xi 。”(wan :ri la 。)《han shu ·tian wen zhi 》:“fu jian zao wan 。”②shi jian kao hou 。shen gua 《meng xi bi tan ·yao yi 》:“yi qiu zhi he ,ze hou chong zhe wan shi 。”③jie jin zhong le ,te zhi lao nian 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi er :“wan sui pai tou sheng ,hai jia shao huan qu 。”(tou sheng :gou ju sheng huo 。)④hou lai de 。《hou han shu ·cai yong chuan 》:“yong nai zi shu dan yu bei ……yu shi hou ru wan xue xian qu zheng yan 。”(shu dan :zhi yong zhu bi shu xie 。qu zheng :yong zuo dian fan 。)

    san :

    ①ji shu ci 。《zhou yi ·jie 》:“tian huo san hu 。”(tian :da lie 。)②xu shu di san 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“yi gu zuo qi ,zai er cui ,san er jie 。”③biao shi duo shu huo duo ci 。《shi ji ·lu zhou gong shi jia 》:“yi mu san zhuo fa ,yi fan san tu bu 。”(bu :kou zhong han jiao de shi wu 。)

    fu :

    ①pa ;fu fu 。《li ji · qu li shang 》:“qin wu fu 。”you zhi fu shen 。《zhuang zi ·yu fu 》:“kong zi fu shi er tan yue 。”(shi :che qian ping kao de heng mu 。)②di ;la 。han yu 《na hai shen miao bei 》:“fu bo bu xing 。”(xing :qi 。)③qian fu ;yin bi 。《lao zi 》:“huo xi fu suo yi ,fu xi huo suo fu 。”《han shu ·yi wen zhi 》:“zi chun qiu zhi yu zhan guo ,chu ji she fu ,bian zha zhi bing bing zuo 。”④qu fu ;cheng shou 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“hu ji fu ji zui yi 。”(hu :guo ming 。ji :yi jing 。)《huai na zi ·yuan dao 》:“hai wai bin fu 。”⑤jiang fu ;fu cong 。huang fu ran 《zeng pu men shang ren 》:“hui li kan chuan jiao ,chan gong jiu fu mo 。”⑥tong “fu ”。1. pei fu 。《jin shu ·zuo sai chuan 》:“ji (zuo )sai fu chu ,(liu )ji jue tan fu ,yi wei bu neng jia ye ,sui chuo bi yan 。”(jue :fei chang 。jia :zeng tian 。)2. kuo ying ;xi guan 。han yu 《huang jia zei shi yi zhuang 》:“li jie bu an shan chuan ,bu fu shui tu 。”⑦fu tian 。fen chu fu 、zhong fu 、mo fu ,tong chen san fu 。shi jian zai nong li liu yue qian hou ,shi cheng xia ji jie 。yang yun 《bao sun hui zong shu 》:“sui ri fu la ,peng yang fou gao ,dou jiu zi lao 。”⑧jing ci 。chen xia dui jun zhu 、xia dui shang de jing ci 。《han shu ·yang yun chuan 》:“fu wei sheng zhu zhi en ,bu ke sheng liang 。”(wei :sai 。)《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“fu li chang gui gao ,fu wei qi a mu 。”⑨gu dai xia ji chen “fu ”。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“mei shang zhong (zhǒng)fu la ,ci huang dan 。”(zhong :fen 。la :dong ji chen la 。huang dan :dan ming 。)

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”