• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 伐棘開洪淵,秉旄訓我師。

    “伐棘開洪淵,秉旄訓我師。”詩句出處:《同諸公秋日遊昆明池思古》;是唐朝詩人儲光羲的作品。

    仆人理車騎,西出金光逵。蒼蒼白帝郊,我將遊靈池。
    太陰連晦朔,雨與天根違。淒風披田原,橫污益山陂。
    農畯盡顛沛,顧望稼穡悲。皇靈惻群甿,神政張天維。
    坤紀戮屏翳,元綱扶逶迤。回塘清滄流,大曜懸金暉。
    秋色浮渾沌,清光隨漣漪。豫章盡莓苔,柳杞成枯枝。
    驟聞漢天子,征彼西南夷。伐棘開洪淵,秉旄訓我師。
    震雲靈鼉鼓,照水蛟龍旂。銳士千萬人,猛氣如熊羆。
    刑罰一以正,幹戈自有儀。坐作河漢傾,進退樓船飛。
    羽發鴻雁落,檜動芙蓉披。峨峨三雲宮,肅肅振旅歸。
    惡德忽小醜,器用窮地貲。上兵貴伐謀,此道不能為。
    籲哉蒸人苦,始曰征伐非。穆穆軒轅朝,耀德守方陲。
    君臣日安閑,遠近無怨思。石鯨既蹭蹬,女牛亦流離。
    猵獺遊渚隅,葭蘆生漘湄。坎埳四十裡,填遊今已微。
    江伯方翱翔,天吳亟往來。桑榆慘無色,佇立暮霏霏。
    老幼樵木還,賓從回鞿羈。帝夢鮮魚索,明月當報時。

    【註釋】:

    伐:

    ①討伐;進攻。《商君書·農戰》:“興兵而伐,必取。”②聲討。《新唐書·鄭元璹傳》:“太宗賜書曰:‘知公口伐,可汗如約,遂使邊火熄燧(suì)。”(可汗:北方部族君主。燧:烽煙。)③砍伐。《漢書·趙充國傳》:“入山伐材木。”④敲打。《左傳·文公十五年》:“伐鼓於朝。”(朝:朝廷。)⑤功績;功勞。《史記· 項羽本紀》:“自矜功伐。”⑥自我誇耀。《老子》第二十二章:“不自伐,故有功。”⑦說媒。《桃花扇·拒媒》:“人是有一個在這裡,隻要你去作伐。”

    棘:

    ①酸棗樹。《詩經·邶風·凱風》:“凱風自南,吹彼棘薪。”(凱風:溫和的風。棘薪:酸棗樹長成薪柴。)②泛指有刺的草木。《詩經·小雅·楚茨》:“楚楚者茨,言抽其棘。”③刺傷。黃庭堅《龍眠操》之一:“為我直兮棘餘趾。”④通“戟”。古代的一種兵器。《左傳·隱公十一年》:“潁考叔挾輈以走,子都拔棘以逐之。”(輈:車轅。走:跑。)⑤通“急”。迫切;緊迫。《詩經·小雅·出車》:“王事多難,維其棘矣。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”

    洪:

    ①湍流;激流。《漢書·司馬相如傳》:“夏後氏戚之,乃堙洪塞原,決江疏河,灑沉澹災,東歸之於海。”(灑:分。沉:深。澹:安。)《孟子·滕文公上》:“洪水橫流,氾濫於天下。”②大。陸機《演連珠五十首》之十六:“臣聞赴曲之音,洪細入韻。”張衡《西京賦》:“皇恩溥,洪德施。”③古州名。隋置。治所在今江西省南昌市。

    洪淵:

    廣博,深遠。《大戴禮記·五帝德》:“[高陽]~~以有謀,疏通而知事。”

    淵:

    ①打漩的水。《列子·黃帝》:“鯢(ní)旋之潘為淵,止水之潘為淵,流水之潘為淵。”(鯢:鯨魚。潘:通“蟠”。盤曲。)②深水;深潭。《詩經·小雅·小旻》:“如臨深淵。”③深。文徵明《跋倪元鎮二帖》:“二父(fǔ)皆先宋遺老,抱淵宏大才,高不仕之節。”(父:對老年男子的敬稱。高:崇尚。)[淵藪sǒu]1.人或物聚集之所。《後漢書·梁冀傳》:“宛為大都,士之淵藪。”又為聚集。惲敬《與姚秋農》:“中州人文淵藪。”2.形容深廣。《漢荊州刺史度尚碑》:“智含淵藪,仁隆春暖。”3.淵源。王安石《贈陳君景初》:“堂堂潁川士,察脈極淵藪。”

    秉:

    ①一把禾。《詩經·小雅·大田》:“彼有遺秉,此有滯穗。”(滯:留下。)②拿著;握著。《詩經·邶風·簡兮》:“右手秉翟(dí)。”(翟:指山雉的尾羽。)③主持;執掌。《三國志·魏書·呂佈傳》:“共秉朝政。”④保持;堅持。《晉書·李含傳》:“實有史魚秉直之風。”(史魚:人名。)⑤同“柄”。權力。《管子·小匡》:“治國不失秉。”⑥通“稟”。承受。《詩經·大雅·烝民》:“民之秉彝,好(hào)是懿德。”(彝:常理。是:此。懿:美。)⑦量詞。十六斛為一秉。《禮記·儀禮》:“十鬥曰斛(hú),十六鬥曰䉤(shǔ),十䉤曰秉。”

    旄:

    ①竿頂用犛牛尾做裝飾的旗子。《詩經·鄘風·幹旄》:“孑孑幹旄,在浚之郊。”也泛指旌旗。班固《東都賦》:“羽旄掃霓,旌旗拂天。”(羽旄:羽飾的旌旗。)②犛牛尾。古代舞者所執,用以指麾。《荀子·王制》:“西海則有皮革文旄焉。”也用作符節上的裝飾,故以為大將的標識。丘遲《與陳伯之書》:“朱輪華轂,擁旄萬裡,何壯也!”也作使臣的象征。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“杖漢節牧羊,臥起操持,節旄盡落。”③犛牛。《呂氏春秋·本味》:“肉之美者……旄象之約。”(約:美好。)④通“耄(mào)”。年老;老人。《孟子·梁惠王下》:“王速出令:反其旄倪,止其重器。”(反:遣反。旄倪:老人兒童。重器:國傢寶物。)⑤昏亂。《戰國策·楚策一》:“瘨而殫悶,旄不知人。”

    訓:

    ①教導;教誨。《左傳·桓公一三年》:“訓諸司以德。”②教導的話。《書·盤庚》:“予告汝訓女。”(女:同“汝”。)③訓練。《晉書·羊祜傳》:“祜繕甲訓卒。”④規范;準則。《詩經·大雅·烝民》:“古訓是式。”(式:效法。)⑤解釋;訓釋。《漢書·藝文志》:“漢興,魯申公為《詩》訓故。”

    師:

    ①人眾;群眾。《左傳·哀公五年》:“師乎師乎,何黨之乎?”②軍隊編制;按照周代軍制,二千五百人為師。《周禮· 地官·小司徒》:“五人為五,五伍為兩,四兩為卒,五卒為旅,五旅為師,五師為軍。”③泛指軍隊。《左傳·成公二年》:“齊師敗績。”④老師。《論語·述而》:“三人行,必有我師焉。”⑤榜樣;樣子。《漢書·李尋傳》:“既往不咎,來事之師也。”(來:未來。)⑥專司一事的長官或掌握某種專長、技術的人。《孟子·梁惠王下》:“士師不能治士。”⑦古代特指樂官。《孟子·離婁上》:“師曠之聰,不以六律,不能正五音。”⑧對和尚的尊稱。《北史·齊文宣帝紀》:“晉陽有沙門,乍愚乍智,時人不測,呼為阿禿師。”(沙門:和尚。測:測度。)⑨學習;效法;以……為師。《孟子·離婁上》:“莫如師文王。”


  • 伐棘开洪渊,秉旄训我师。

    “伐棘开洪渊,秉旄训我师。”诗句出处:《同诸公秋日游昆明池思古》;是唐朝诗人储光羲的作品。

    仆人理车骑,西出金光逵。苍苍白帝郊,我将游灵池。
    太阴连晦朔,雨与天根违。凄风披田原,横污益山陂。
    农畯尽颠沛,顾望稼穑悲。皇灵恻群甿,神政张天维。
    坤纪戮屏翳,元纲扶逶迤。回塘清沧流,大曜悬金晖。
    秋色浮浑沌,清光随涟漪。豫章尽莓苔,柳杞成枯枝。
    骤闻汉天子,征彼西南夷。伐棘开洪渊,秉旄训我师。
    震云灵鼍鼓,照水蛟龙旂。锐士千万人,猛气如熊罴。
    刑罚一以正,干戈自有仪。坐作河汉倾,进退楼船飞。
    羽发鸿雁落,桧动芙蓉披。峨峨三云宫,肃肃振旅归。
    恶德忽小丑,器用穷地赀。上兵贵伐谋,此道不能为。
    吁哉蒸人苦,始曰征伐非。穆穆轩辕朝,耀德守方陲。
    君臣日安闲,远近无怨思。石鲸既蹭蹬,女牛亦流离。
    猵獭游渚隅,葭芦生漘湄。坎埳四十里,填游今已微。
    江伯方翱翔,天吴亟往来。桑榆惨无色,伫立暮霏霏。
    老幼樵木还,宾从回鞿羁。帝梦鲜鱼索,明月当报时。

    【注释】:

    伐:

    ①讨伐;进攻。《商君书·农战》:“兴兵而伐,必取。”②声讨。《新唐书·郑元璹传》:“太宗赐书曰:‘知公口伐,可汗如约,遂使边火熄燧(suì)。”(可汗:北方部族君主。燧:烽烟。)③砍伐。《汉书·赵充国传》:“入山伐材木。”④敲打。《左传·文公十五年》:“伐鼓于朝。”(朝:朝廷。)⑤功绩;功劳。《史记· 项羽本纪》:“自矜功伐。”⑥自我夸耀。《老子》第二十二章:“不自伐,故有功。”⑦说媒。《桃花扇·拒媒》:“人是有一个在这里,只要你去作伐。”

    棘:

    ①酸枣树。《诗经·邶风·凯风》:“凯风自南,吹彼棘薪。”(凯风:温和的风。棘薪:酸枣树长成薪柴。)②泛指有刺的草木。《诗经·小雅·楚茨》:“楚楚者茨,言抽其棘。”③刺伤。黄庭坚《龙眠操》之一:“为我直兮棘余趾。”④通“戟”。古代的一种兵器。《左传·隐公十一年》:“颍考叔挟辀以走,子都拔棘以逐之。”(辀:车辕。走:跑。)⑤通“急”。迫切;紧迫。《诗经·小雅·出车》:“王事多难,维其棘矣。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”

    洪:

    ①湍流;激流。《汉书·司马相如传》:“夏后氏戚之,乃堙洪塞原,决江疏河,洒沉澹灾,东归之于海。”(洒:分。沉:深。澹:安。)《孟子·滕文公上》:“洪水横流,氾滥于天下。”②大。陆机《演连珠五十首》之十六:“臣闻赴曲之音,洪细入韵。”张衡《西京赋》:“皇恩溥,洪德施。”③古州名。隋置。治所在今江西省南昌市。

    洪渊:

    广博,深远。《大戴礼记·五帝德》:“[高阳]~~以有谋,疏通而知事。”

    渊:

    ①打漩的水。《列子·黄帝》:“鲵(ní)旋之潘为渊,止水之潘为渊,流水之潘为渊。”(鲵:鲸鱼。潘:通“蟠”。盘曲。)②深水;深潭。《诗经·小雅·小旻》:“如临深渊。”③深。文徵明《跋倪元镇二帖》:“二父(fǔ)皆先宋遗老,抱渊宏大才,高不仕之节。”(父:对老年男子的敬称。高:崇尚。)[渊薮sǒu]1.人或物聚集之所。《后汉书·梁冀传》:“宛为大都,士之渊薮。”又为聚集。恽敬《与姚秋农》:“中州人文渊薮。”2.形容深广。《汉荆州刺史度尚碑》:“智含渊薮,仁隆春暖。”3.渊源。王安石《赠陈君景初》:“堂堂颍川士,察脉极渊薮。”

    秉:

    ①一把禾。《诗经·小雅·大田》:“彼有遗秉,此有滞穗。”(滞:留下。)②拿着;握着。《诗经·邶风·简兮》:“右手秉翟(dí)。”(翟:指山雉的尾羽。)③主持;执掌。《三国志·魏书·吕布传》:“共秉朝政。”④保持;坚持。《晋书·李含传》:“实有史鱼秉直之风。”(史鱼:人名。)⑤同“柄”。权力。《管子·小匡》:“治国不失秉。”⑥通“禀”。承受。《诗经·大雅·烝民》:“民之秉彝,好(hào)是懿德。”(彝:常理。是:此。懿:美。)⑦量词。十六斛为一秉。《礼记·仪礼》:“十斗曰斛(hú),十六斗曰䉤(shǔ),十䉤曰秉。”

    旄:

    ①竿顶用牦牛尾做装饰的旗子。《诗经·鄘风·干旄》:“孑孑干旄,在浚之郊。”也泛指旌旗。班固《东都赋》:“羽旄扫霓,旌旗拂天。”(羽旄:羽饰的旌旗。)②牦牛尾。古代舞者所执,用以指麾。《荀子·王制》:“西海则有皮革文旄焉。”也用作符节上的装饰,故以为大将的标识。丘迟《与陈伯之书》:“朱轮华毂,拥旄万里,何壮也!”也作使臣的象征。《汉书·苏建传附苏武》:“杖汉节牧羊,卧起操持,节旄尽落。”③牦牛。《吕氏春秋·本味》:“肉之美者……旄象之约。”(约:美好。)④通“耄(mào)”。年老;老人。《孟子·梁惠王下》:“王速出令:反其旄倪,止其重器。”(反:遣反。旄倪:老人儿童。重器:国家宝物。)⑤昏乱。《战国策·楚策一》:“瘨而殚闷,旄不知人。”

    训:

    ①教导;教诲。《左传·桓公一三年》:“训诸司以德。”②教导的话。《书·盘庚》:“予告汝训女。”(女:同“汝”。)③训练。《晋书·羊祜传》:“祜缮甲训卒。”④规范;准则。《诗经·大雅·烝民》:“古训是式。”(式:效法。)⑤解释;训释。《汉书·艺文志》:“汉兴,鲁申公为《诗》训故。”

    师:

    ①人众;群众。《左传·哀公五年》:“师乎师乎,何党之乎?”②军队编制;按照周代军制,二千五百人为师。《周礼· 地官·小司徒》:“五人为五,五伍为两,四两为卒,五卒为旅,五旅为师,五师为军。”③泛指军队。《左传·成公二年》:“齐师败绩。”④老师。《论语·述而》:“三人行,必有我师焉。”⑤榜样;样子。《汉书·李寻传》:“既往不咎,来事之师也。”(来:未来。)⑥专司一事的长官或掌握某种专长、技术的人。《孟子·梁惠王下》:“士师不能治士。”⑦古代特指乐官。《孟子·离娄上》:“师旷之聪,不以六律,不能正五音。”⑧对和尚的尊称。《北史·齐文宣帝纪》:“晋阳有沙门,乍愚乍智,时人不测,呼为阿秃师。”(沙门:和尚。测:测度。)⑨学习;效法;以……为师。《孟子·离娄上》:“莫如师文王。”


  • fa ji kai hong yuan ,bing mao xun wo shi 。

    “fa ji kai hong yuan ,bing mao xun wo shi 。”shi gou chu chu :《tong zhu gong qiu ri you kun ming chi sai gu 》;shi tang chao shi ren chu guang xi de zuo pin 。

    pu ren li che ji ,xi chu jin guang kui 。cang cang bai di jiao ,wo jiang you ling chi 。
    tai yin lian hui shuo ,yu yu tian gen wei 。qi feng pi tian yuan ,heng wu yi shan bei 。
    nong jun jin dian pei ,gu wang jia se bei 。huang ling ce qun mang ,shen zheng zhang tian wei 。
    kun ji lu bing yi ,yuan gang fu wei yi 。hui tang qing cang liu ,da yao xuan jin hui 。
    qiu se fu hun dun ,qing guang sui lian yi 。yu zhang jin mei tai ,liu qi cheng ku zhi 。
    zhou wen han tian zi ,zheng bi xi na yi 。fa ji kai hong yuan ,bing mao xun wo shi 。
    zhen yun ling tuo gu ,zhao shui jiao long 旂。rui shi qian mo ren ,meng qi ru xiong pi 。
    xing fa yi yi zheng ,gan ge zi you yi 。zuo zuo he han qing ,jin tui lou chuan fei 。
    yu fa hong yan la ,gui dong fu rong pi 。e e san yun gong ,su su zhen lv gui 。
    e de hu xiao chou ,qi yong qiong de zi 。shang bing gui fa mou ,ci dao bu neng wei 。
    xu zai zheng ren ku ,shi yue zheng fa fei 。mu mu xuan yuan chao ,yao de shou fang chui 。
    jun chen ri an xian ,yuan jin mo yuan sai 。dan jing ji ceng deng ,nv niu yi liu li 。
    bian ta you zhu yu ,jia lu sheng chun mei 。kan kan si shi li ,tian you jin yi wei 。
    jiang bai fang ao xiang ,tian wu ji wang lai 。sang yu can mo se ,zhu li mu fei fei 。
    lao you qiao mu hai ,bin cong hui ji ji 。di meng xian yu suo ,ming yue dang bao shi 。

    【zhu shi 】:

    fa :

    ①tao fa ;jin gong 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“xing bing er fa ,bi qu 。”②sheng tao 。《xin tang shu ·zheng yuan shu chuan 》:“tai zong ci shu yue :‘zhi gong kou fa ,ke han ru yao ,sui shi bian huo xi sui (suì)。”(ke han :bei fang bu zu jun zhu 。sui :feng yan 。)③kan fa 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“ru shan fa cai mu 。”④qiao da 。《zuo chuan ·wen gong shi wu nian 》:“fa gu yu chao 。”(chao :chao ting 。)⑤gong ji ;gong lao 。《shi ji · xiang yu ben ji 》:“zi jin gong fa 。”⑥zi wo kua yao 。《lao zi 》di er shi er zhang :“bu zi fa ,gu you gong 。”⑦shui mei 。《tao hua shan ·ju mei 》:“ren shi you yi ge zai zhe li ,zhi yao ni qu zuo fa 。”

    ji :

    ①suan zao shu 。《shi jing ·bei feng ·kai feng 》:“kai feng zi na ,chui bi ji xin 。”(kai feng :wen he de feng 。ji xin :suan zao shu chang cheng xin chai 。)②fan zhi you ci de cao mu 。《shi jing ·xiao ya ·chu ci 》:“chu chu zhe ci ,yan chou ji ji 。”③ci shang 。huang ting jian 《long mian cao 》zhi yi :“wei wo zhi xi ji yu zhi 。”④tong “ji ”。gu dai de yi chong bing qi 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“ying kao shu jia zhou yi zou ,zi dou ba ji yi zhu zhi 。”(zhou :che yuan 。zou :pao 。)⑤tong “ji ”。pai qie ;jin pai 。《shi jing ·xiao ya ·chu che 》:“wang shi duo nan ,wei ji ji yi 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    hong :

    ①tuan liu ;ji liu 。《han shu ·si ma xiang ru chuan 》:“xia hou shi qi zhi ,nai yin hong sai yuan ,jue jiang shu he ,sa chen dan zai ,dong gui zhi yu hai 。”(sa :fen 。chen :shen 。dan :an 。)《meng zi ·teng wen gong shang 》:“hong shui heng liu ,氾lan yu tian xia 。”②da 。liu ji 《yan lian zhu wu shi shou 》zhi shi liu :“chen wen fu qu zhi yin ,hong xi ru yun 。”zhang heng 《xi jing fu 》:“huang en pu ,hong de shi 。”③gu zhou ming 。sui zhi 。zhi suo zai jin jiang xi sheng na chang shi 。

    hong yuan :

    an bo ,shen yuan 。《da dai li ji ·wu di de 》:“[gao yang ]~~yi you mou ,shu tong er zhi shi 。”

    yuan :

    ①da xuan de shui 。《lie zi ·huang di 》:“ni (ní)xuan zhi pan wei yuan ,zhi shui zhi pan wei yuan ,liu shui zhi pan wei yuan 。”(ni :jing yu 。pan :tong “pan ”。pan qu 。)②shen shui ;shen tan 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“ru lin shen yuan 。”③shen 。wen zheng ming 《ba ni yuan zhen er tie 》:“er fu (fǔ)jie xian song wei lao ,bao yuan hong da cai ,gao bu shi zhi jie 。”(fu :dui lao nian nan zi de jing chen 。gao :chong shang 。)[yuan sou sǒu]1.ren huo wu ju ji zhi suo 。《hou han shu ·liang ji chuan 》:“wan wei da dou ,shi zhi yuan sou 。”you wei ju ji 。yun jing 《yu yao qiu nong 》:“zhong zhou ren wen yuan sou 。”2.xing rong shen an 。《han jing zhou ci shi du shang bei 》:“zhi han yuan sou ,ren long chun nuan 。”3.yuan yuan 。wang an dan 《zeng chen jun jing chu 》:“tang tang ying chuan shi ,cha mai ji yuan sou 。”

    bing :

    ①yi ba he 。《shi jing ·xiao ya ·da tian 》:“bi you wei bing ,ci you zhi sui 。”(zhi :liu xia 。)②na zhao ;wo zhao 。《shi jing ·bei feng ·jian xi 》:“you shou bing di (dí)。”(di :zhi shan zhi de wei yu 。)③zhu chi ;zhi zhang 。《san guo zhi ·wei shu ·lv bu chuan 》:“gong bing chao zheng 。”④bao chi ;jian chi 。《jin shu ·li han chuan 》:“shi you shi yu bing zhi zhi feng 。”(shi yu :ren ming 。)⑤tong “bing ”。quan li 。《guan zi ·xiao kuang 》:“zhi guo bu shi bing 。”⑥tong “bing ”。cheng shou 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“min zhi bing yi ,hao (hào)shi yi de 。”(yi :chang li 。shi :ci 。yi :mei 。)⑦liang ci 。shi liu hu wei yi bing 。《li ji ·yi li 》:“shi dou yue hu (hú),shi liu dou yue 䉤(shǔ),shi 䉤yue bing 。”

    mao :

    ①gan ding yong mao niu wei zuo zhuang shi de qi zi 。《shi jing ·yong feng ·gan mao 》:“jie jie gan mao ,zai jun zhi jiao 。”ye fan zhi jing qi 。ban gu 《dong dou fu 》:“yu mao sao ni ,jing qi bi tian 。”(yu mao :yu shi de jing qi 。)②mao niu wei 。gu dai wu zhe suo zhi ,yong yi zhi hui 。《xun zi ·wang zhi 》:“xi hai ze you pi ge wen mao yan 。”ye yong zuo fu jie shang de zhuang shi ,gu yi wei da jiang de biao shi 。qiu chi 《yu chen bai zhi shu 》:“zhu lun hua gu ,yong mao mo li ,he zhuang ye !”ye zuo shi chen de xiang zheng 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“zhang han jie mu yang ,wo qi cao chi ,jie mao jin la 。”③mao niu 。《lv shi chun qiu ·ben wei 》:“rou zhi mei zhe ……mao xiang zhi yao 。”(yao :mei hao 。)④tong “mao (mào)”。nian lao ;lao ren 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wang su chu ling :fan ji mao ni ,zhi ji chong qi 。”(fan :qian fan 。mao ni :lao ren er tong 。chong qi :guo jia bao wu 。)⑤hun luan 。《zhan guo ce ·chu ce yi 》:“chen er dan men ,mao bu zhi ren 。”

    xun :

    ①jiao dao ;jiao hui 。《zuo chuan ·huan gong yi san nian 》:“xun zhu si yi de 。”②jiao dao de hua 。《shu ·pan geng 》:“yu gao ru xun nv 。”(nv :tong “ru ”。)③xun lian 。《jin shu ·yang hu chuan 》:“hu shan jia xun cu 。”④gui fan ;zhun ze 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“gu xun shi shi 。”(shi :xiao fa 。)⑤jie shi ;xun shi 。《han shu ·yi wen zhi 》:“han xing ,lu shen gong wei 《shi 》xun gu 。”

    shi :

    ①ren zhong ;qun zhong 。《zuo chuan ·ai gong wu nian 》:“shi hu shi hu ,he dang zhi hu ?”②jun dui bian zhi ;an zhao zhou dai jun zhi ,er qian wu bai ren wei shi 。《zhou li · de guan ·xiao si tu 》:“wu ren wei wu ,wu wu wei liang ,si liang wei cu ,wu cu wei lv ,wu lv wei shi ,wu shi wei jun 。”③fan zhi jun dui 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“ji shi bai ji 。”④lao shi 。《lun yu ·shu er 》:“san ren hang ,bi you wo shi yan 。”⑤bang yang ;yang zi 。《han shu ·li xun chuan 》:“ji wang bu jiu ,lai shi zhi shi ye 。”(lai :wei lai 。)⑥zhuan si yi shi de chang guan huo zhang wo mou chong zhuan chang 、ji shu de ren 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“shi shi bu neng zhi shi 。”⑦gu dai te zhi le guan 。《meng zi ·li lou shang 》:“shi kuang zhi cong ,bu yi liu lv ,bu neng zheng wu yin 。”⑧dui he shang de zun chen 。《bei shi ·ji wen xuan di ji 》:“jin yang you sha men ,zha yu zha zhi ,shi ren bu ce ,hu wei a tu shi 。”(sha men :he shang 。ce :ce du 。)⑨xue xi ;xiao fa ;yi ……wei shi 。《meng zi ·li lou shang 》:“mo ru shi wen wang 。”