• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 被山頭急雨,耕壟灌泥塗。

    “被山頭急雨,耕壟灌泥塗。”詩句出處:《六州歌頭》;是宋朝詩人辛棄疾的作品。

    晨來問疾,有鶴止庭隅。吾語汝。隻三事,太愁予。病難扶。手種青松樹。礙梅塢。妨花逕,才數尺。如人立。卻須鋤。秋水堂前,曲沼明於鏡,可燭眉須。被山頭急雨,耕壟灌泥塗。誰使吾廬。映污渠。嘆青山好,簷外竹,遮欲盡,有還無。刪竹去,吾乍可,食無魚。愛扶疏。又欲為山計,千百慮,累吾軀。凡病此。吾過矣。子奚如。口不能言臆對,雖扁鵲、藥石難除。有要言妙道,往問北山愚。庶有瘳乎。

    【註釋】:

    被:

    (一)①被子。宋玉《招魂》:“翡翠珠被,爛齊光些。”(些:語氣詞。)②覆蓋。張衡《東京賦》:“芙蓉覆水,秋蘭被涯。”③及;延及。《漢書· 嚴助傳》:“陛下垂德惠以覆露之,使元元之民安生樂業,則澤被萬世。”(覆露:像露水一樣滋潤。)④蒙受;遭受。《戰國策·燕策三》:“秦王復擊軻,被八創。”⑤介詞。表被動。 (二)pī ①披在身上或穿在身上。後作“披”。屈原《涉江》:“被明月兮佩寶璐。”②衣的一種。狀如今之鬥篷、披風。《左傳·昭公十二年》:“王見之,去冠、被,舍鞭,與之語。”③量詞。表示某些護身物品的計量。《史記·絳侯周勃世傢》:“甲楯五百被。”

    急:

    ①急躁。《韓非子·觀行》:“西門豹之性急,故佩韋以自緩。”(韋:皮帶。)又氣惱;發怒。②著急。屈原《離騷》:“忽馳騖以追逐兮,非餘心之所急。”③迫切;緊急。諸葛亮《前出師表》:“此誠危急存亡之秋也。”④急需的、緊急嚴重的事情。《史記·五帝本紀》:“順天之義,知民之急。”⑤快;急速。《戰國策·趙策四》:“趙太後新用事,秦急攻之。”《呂氏春秋·處方》:“齊令周最趣章子急戰。”⑥逼迫;迫使。《史記·廉頗藺相如列傳》:“大王必欲急臣,臣頭今與璧俱碎於柱矣。”

    壟:

    ①墳墓。《呂氏春秋·安死》:“今有人於此,為石銘置之壟上。”②高丘;高地。葛洪《抱樸子·內篇·勤求》:“夫搜尋仞之壟,求幹天之木,漉(lù)牛跡之中,索吞舟之鱗,用日雖久,安能得乎?”(尋:八尺為尋。仞:古代長度單位,周制為八尺,漢制為七尺。幹:沖。漉:使幹涸。)③田埂,田間分界的小路。《史記·陳涉世傢》:“(陳涉)輟耕之壟上,悵恨久之。曰:‘茍富貴,無相忘。’”④田間成行培植農作物的土埂。韓愈《河中府連理木頌》:“殊木連理之柯,同榮異壟之禾。”(殊:不同。柯:樹枝。榮:草木開花。)

    灌:

    ①水名。今稱灌河。源出今河南省商城縣南,東北經固始縣為曲河,又北合史河,至安徽省境入淮河。②澆灌;灌溉。《史記· 西門豹傳》:“引河水灌民田。”③註;流入。柳宗元《三戒·永某氏之鼠》:“撤瓦灌穴,購童羅捕之。”(羅:搜羅。)又指放量地飲或強迫使飲。《韓非子·說疑》:“禦觴不能飲者,以筒灌其口。”④澆鑄;鍛造。王粲《刀銘》:“灌辟(bì) 以數(shuò),質象有呈。”(辟:通“襞”,折疊。數:多次。質:質地。)王充《論衡·奇怪》:“爍(shuò朔)一鼎之銅,以灌一錢之形,不能成一鼎。”⑤裝入。《齊民要術·炙法》:“灌腸法:取羊盤腸,凈洗治。細銼羊肉,令如籠肉,細切蔥白,鹽、豉汁、薑、椒末調和,令咸淡適口,以灌腸。”(銼:切。)⑥叢生的(樹木)。《詩經·大雅·皇矣》:“修之平之,其灌其栵。”⑦古代祭祀的一種儀式,奠酒獻神。《論語·八佾(yì)》:“褅(dì),自既灌而往者,吾不欲觀之。”(褅:古代祭祀名。)

    泥:

    (一)①古水名。涇水支流,在今甘肅省慶陽地區。②泥土。《尚書·禹貢》:“厥土惟塗泥。”③像泥一樣的東西。《洞冥記》卷三:“帝令剉此草為泥,以塗雲明之館。” (二)nì ①塗抹。《世說新語·汰侈》:“王(愷)以赤石脂泥壁。”(赤石脂:一種風化的陶土。)②固執;拘泥。柳宗元《斷刑論下》:“經非權則泥,權非經則悖(bèi)。”(悖:混亂。)③阻滯不通。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者,致遠恐泥。”④軟求;軟纏。元稹《遺悲懷》之一:“顧我無衣搜藎篋,泥他沽酒拔金釵。”⑤通“涅”。用作黑色染料的礬石。《大戴禮記·曾子制言上》:“白沙在泥,與之俱黑。”

    泥塗:

    泥巴,稀泥。白居易《官牛》:“恐怕~~污馬蹄。”

    塗:

    (一)①古水名。即今雲南省東部的牛欄江。《水經註·若水》:“塗水導源臘谷。”②道路。《周禮·考工記·匠人》:“大川之上,必有塗焉。”③塗飾;塗抹。《說文·木部》:“杇,所以塗也。” (二)chú [塗水]古水名。即今安徽省合肥市東北的滁河。《三國志·魏書·王凌傳》:“三年春,吳賊塞塗水。”


  • 被山头急雨,耕垄灌泥涂。

    “被山头急雨,耕垄灌泥涂。”诗句出处:《六州歌头》;是宋朝诗人辛弃疾的作品。

    晨来问疾,有鹤止庭隅。吾语汝。只三事,太愁予。病难扶。手种青松树。碍梅坞。妨花迳,才数尺。如人立。却须锄。秋水堂前,曲沼明於镜,可烛眉须。被山头急雨,耕垄灌泥涂。谁使吾庐。映污渠。叹青山好,檐外竹,遮欲尽,有还无。删竹去,吾乍可,食无鱼。爱扶疏。又欲为山计,千百虑,累吾躯。凡病此。吾过矣。子奚如。口不能言臆对,虽扁鹊、药石难除。有要言妙道,往问北山愚。庶有瘳乎。

    【注释】:

    被:

    (一)①被子。宋玉《招魂》:“翡翠珠被,烂齐光些。”(些:语气词。)②覆盖。张衡《东京赋》:“芙蓉覆水,秋兰被涯。”③及;延及。《汉书· 严助传》:“陛下垂德惠以覆露之,使元元之民安生乐业,则泽被万世。”(覆露:像露水一样滋润。)④蒙受;遭受。《战国策·燕策三》:“秦王复击轲,被八创。”⑤介词。表被动。 (二)pī ①披在身上或穿在身上。后作“披”。屈原《涉江》:“被明月兮佩宝璐。”②衣的一种。状如今之斗篷、披风。《左传·昭公十二年》:“王见之,去冠、被,舍鞭,与之语。”③量词。表示某些护身物品的计量。《史记·绛侯周勃世家》:“甲楯五百被。”

    急:

    ①急躁。《韩非子·观行》:“西门豹之性急,故佩韦以自缓。”(韦:皮带。)又气恼;发怒。②着急。屈原《离骚》:“忽驰骛以追逐兮,非余心之所急。”③迫切;紧急。诸葛亮《前出师表》:“此诚危急存亡之秋也。”④急需的、紧急严重的事情。《史记·五帝本纪》:“顺天之义,知民之急。”⑤快;急速。《战国策·赵策四》:“赵太后新用事,秦急攻之。”《吕氏春秋·处方》:“齐令周最趣章子急战。”⑥逼迫;迫使。《史记·廉颇蔺相如列传》:“大王必欲急臣,臣头今与璧俱碎于柱矣。”

    垄:

    ①坟墓。《吕氏春秋·安死》:“今有人于此,为石铭置之垄上。”②高丘;高地。葛洪《抱朴子·内篇·勤求》:“夫搜寻仞之垄,求干天之木,漉(lù)牛迹之中,索吞舟之鳞,用日虽久,安能得乎?”(寻:八尺为寻。仞:古代长度单位,周制为八尺,汉制为七尺。干:冲。漉:使干涸。)③田埂,田间分界的小路。《史记·陈涉世家》:“(陈涉)辍耕之垄上,怅恨久之。曰:‘苟富贵,无相忘。’”④田间成行培植农作物的土埂。韩愈《河中府连理木颂》:“殊木连理之柯,同荣异垄之禾。”(殊:不同。柯:树枝。荣:草木开花。)

    灌:

    ①水名。今称灌河。源出今河南省商城县南,东北经固始县为曲河,又北合史河,至安徽省境入淮河。②浇灌;灌溉。《史记· 西门豹传》:“引河水灌民田。”③注;流入。柳宗元《三戒·永某氏之鼠》:“撤瓦灌穴,购童罗捕之。”(罗:搜罗。)又指放量地饮或强迫使饮。《韩非子·说疑》:“御觞不能饮者,以筒灌其口。”④浇铸;锻造。王粲《刀铭》:“灌辟(bì) 以数(shuò),质象有呈。”(辟:通“襞”,折叠。数:多次。质:质地。)王充《论衡·奇怪》:“烁(shuò朔)一鼎之铜,以灌一钱之形,不能成一鼎。”⑤装入。《齐民要术·炙法》:“灌肠法:取羊盘肠,净洗治。细锉羊肉,令如笼肉,细切葱白,盐、豉汁、姜、椒末调和,令咸淡适口,以灌肠。”(锉:切。)⑥丛生的(树木)。《诗经·大雅·皇矣》:“修之平之,其灌其栵。”⑦古代祭祀的一种仪式,奠酒献神。《论语·八佾(yì)》:“褅(dì),自既灌而往者,吾不欲观之。”(褅:古代祭祀名。)

    泥:

    (一)①古水名。泾水支流,在今甘肃省庆阳地区。②泥土。《尚书·禹贡》:“厥土惟涂泥。”③像泥一样的东西。《洞冥记》卷三:“帝令剉此草为泥,以涂云明之馆。” (二)nì ①涂抹。《世说新语·汰侈》:“王(恺)以赤石脂泥壁。”(赤石脂:一种风化的陶土。)②固执;拘泥。柳宗元《断刑论下》:“经非权则泥,权非经则悖(bèi)。”(悖:混乱。)③阻滞不通。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者,致远恐泥。”④软求;软缠。元稹《遗悲怀》之一:“顾我无衣搜荩箧,泥他沽酒拔金钗。”⑤通“涅”。用作黑色染料的矾石。《大戴礼记·曾子制言上》:“白沙在泥,与之俱黑。”

    泥涂:

    泥巴,稀泥。白居易《官牛》:“恐怕~~污马蹄。”

    涂:

    (一)①古水名。即今云南省东部的牛栏江。《水经注·若水》:“涂水导源腊谷。”②道路。《周礼·考工记·匠人》:“大川之上,必有涂焉。”③涂饰;涂抹。《说文·木部》:“杇,所以涂也。” (二)chú [涂水]古水名。即今安徽省合肥市东北的滁河。《三国志·魏书·王凌传》:“三年春,吴贼塞涂水。”


  • bei shan tou ji yu ,geng long guan ni tu 。

    “bei shan tou ji yu ,geng long guan ni tu 。”shi gou chu chu :《liu zhou ge tou 》;shi song chao shi ren xin qi ji de zuo pin 。

    chen lai wen ji ,you he zhi ting yu 。wu yu ru 。zhi san shi ,tai chou yu 。bing nan fu 。shou chong qing song shu 。ai mei wu 。fang hua jing ,cai shu che 。ru ren li 。que xu chu 。qiu shui tang qian ,qu zhao ming wu jing ,ke zhu mei xu 。bei shan tou ji yu ,geng long guan ni tu 。shei shi wu lu 。ying wu qu 。tan qing shan hao ,yan wai zhu ,zhe yu jin ,you hai mo 。shan zhu qu ,wu zha ke ,shi mo yu 。ai fu shu 。you yu wei shan ji ,qian bai lv ,lei wu qu 。fan bing ci 。wu guo yi 。zi xi ru 。kou bu neng yan yi dui ,sui bian que 、yao dan nan chu 。you yao yan miao dao ,wang wen bei shan yu 。shu you chou hu 。

    【zhu shi 】:

    bei :

    (yi )①bei zi 。song yu 《qiao hun 》:“fei cui zhu bei ,lan ji guang xie 。”(xie :yu qi ci 。)②fu gai 。zhang heng 《dong jing fu 》:“fu rong fu shui ,qiu lan bei ya 。”③ji ;yan ji 。《han shu · yan zhu chuan 》:“bi xia chui de hui yi fu lou zhi ,shi yuan yuan zhi min an sheng le ye ,ze ze bei mo shi 。”(fu lou :xiang lou shui yi yang zi run 。)④meng shou ;zao shou 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin wang fu ji ke ,bei ba chuang 。”⑤jie ci 。biao bei dong 。 (er )pī ①pi zai shen shang huo chuan zai shen shang 。hou zuo “pi ”。qu yuan 《she jiang 》:“bei ming yue xi pei bao lu 。”②yi de yi chong 。zhuang ru jin zhi dou peng 、pi feng 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“wang jian zhi ,qu guan 、bei ,she bian ,yu zhi yu 。”③liang ci 。biao shi mou xie hu shen wu pin de ji liang 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“jia dun wu bai bei 。”

    ji :

    ①ji zao 。《han fei zi ·guan hang 》:“xi men bao zhi xing ji ,gu pei wei yi zi huan 。”(wei :pi dai 。)you qi nao ;fa nu 。②zhao ji 。qu yuan 《li sao 》:“hu chi wu yi zhui zhu xi ,fei yu xin zhi suo ji 。”③pai qie ;jin ji 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“ci cheng wei ji cun wang zhi qiu ye 。”④ji xu de 、jin ji yan chong de shi qing 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun tian zhi yi ,zhi min zhi ji 。”⑤kuai ;ji su 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhao tai hou xin yong shi ,qin ji gong zhi 。”《lv shi chun qiu ·chu fang 》:“ji ling zhou zui qu zhang zi ji zhan 。”⑥bi pai ;pai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“da wang bi yu ji chen ,chen tou jin yu bi ju sui yu zhu yi 。”

    long :

    ①fen mu 。《lv shi chun qiu ·an si 》:“jin you ren yu ci ,wei dan ming zhi zhi long shang 。”②gao qiu ;gao de 。ge hong 《bao piao zi ·nei pian ·qin qiu 》:“fu sou xun ren zhi long ,qiu gan tian zhi mu ,lu (lù)niu ji zhi zhong ,suo tun zhou zhi lin ,yong ri sui jiu ,an neng de hu ?”(xun :ba che wei xun 。ren :gu dai chang du chan wei ,zhou zhi wei ba che ,han zhi wei qi che 。gan :chong 。lu :shi gan he 。)③tian geng ,tian jian fen jie de xiao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“(chen she )chuo geng zhi long shang ,chang hen jiu zhi 。yue :‘gou fu gui ,mo xiang wang 。’”④tian jian cheng hang pei zhi nong zuo wu de tu geng 。han yu 《he zhong fu lian li mu song 》:“shu mu lian li zhi ke ,tong rong yi long zhi he 。”(shu :bu tong 。ke :shu zhi 。rong :cao mu kai hua 。)

    guan :

    ①shui ming 。jin chen guan he 。yuan chu jin he na sheng shang cheng xian na ,dong bei jing gu shi xian wei qu he ,you bei ge shi he ,zhi an hui sheng jing ru huai he 。②jiao guan ;guan gai 。《shi ji · xi men bao chuan 》:“yin he shui guan min tian 。”③zhu ;liu ru 。liu zong yuan 《san jie ·yong mou shi zhi shu 》:“che wa guan xue ,gou tong luo bu zhi 。”(luo :sou luo 。)you zhi fang liang de yin huo jiang pai shi yin 。《han fei zi ·shui yi 》:“yu shang bu neng yin zhe ,yi tong guan ji kou 。”④jiao zhu ;duan zao 。wang can 《dao ming 》:“guan bi (bì) yi shu (shuò),zhi xiang you cheng 。”(bi :tong “bi ”,she die 。shu :duo ci 。zhi :zhi de 。)wang chong 《lun heng ·ji guai 》:“shuo (shuòshuo )yi ding zhi tong ,yi guan yi qian zhi xing ,bu neng cheng yi ding 。”⑤zhuang ru 。《ji min yao shu ·zhi fa 》:“guan chang fa :qu yang pan chang ,jing xi zhi 。xi cuo yang rou ,ling ru long rou ,xi qie cong bai ,yan 、chi zhi 、jiang 、jiao mo diao he ,ling xian dan kuo kou ,yi guan chang 。”(cuo :qie 。)⑥cong sheng de (shu mu )。《shi jing ·da ya ·huang yi 》:“xiu zhi ping zhi ,ji guan ji li 。”⑦gu dai ji si de yi chong yi shi ,dian jiu suo shen 。《lun yu ·ba yi (yì)》:“ti (dì),zi ji guan er wang zhe ,wu bu yu guan zhi 。”(ti :gu dai ji si ming 。)

    ni :

    (yi )①gu shui ming 。jing shui zhi liu ,zai jin gan su sheng qing yang de ou 。②ni tu 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu wei tu ni 。”③xiang ni yi yang de dong xi 。《dong ming ji 》juan san :“di ling cuo ci cao wei ni ,yi tu yun ming zhi guan 。” (er )nì ①tu ma 。《shi shui xin yu ·tai chi 》:“wang (kai )yi chi dan zhi ni bi 。”(chi dan zhi :yi chong feng hua de tao tu 。)②gu zhi ;ju ni 。liu zong yuan 《duan xing lun xia 》:“jing fei quan ze ni ,quan fei jing ze bei (bèi)。”(bei :hun luan 。)③zu zhi bu tong 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe ,zhi yuan kong ni 。”④ruan qiu ;ruan chan 。yuan zhen 《wei bei huai 》zhi yi :“gu wo mo yi sou jin qie ,ni ta gu jiu ba jin chai 。”⑤tong “nie ”。yong zuo hei se ran liao de fan dan 。《da dai li ji ·ceng zi zhi yan shang 》:“bai sha zai ni ,yu zhi ju hei 。”

    ni tu :

    ni ba ,xi ni 。bai ju yi 《guan niu 》:“kong pa ~~wu ma ti 。”

    tu :

    (yi )①gu shui ming 。ji jin yun na sheng dong bu de niu lan jiang 。《shui jing zhu ·re shui 》:“tu shui dao yuan la gu 。”②dao lu 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“da chuan zhi shang ,bi you tu yan 。”③tu shi ;tu ma 。《shui wen ·mu bu 》:“杇,suo yi tu ye 。” (er )chú [tu shui ]gu shui ming 。ji jin an hui sheng ge fei shi dong bei de chu he 。《san guo zhi ·wei shu ·wang ling chuan 》:“san nian chun ,wu zei sai tu shui 。”