• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私語。

    “大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私語。”詩句出處:《琵琶引》;是唐朝詩人白居易的作品。

    潯陽江頭夜送客,楓葉荻花秋索索。主人下馬客在船,
    舉酒欲飲無管弦。醉不成歡慘將別,別時茫茫江浸月。
    忽聞水上琵琶聲,主人忘歸客不發。尋聲暗問彈者誰,
    琵琶聲停欲語遲。移船相近邀相見,添酒回燈重開宴。
    千呼萬喚始出來,猶抱琵琶半遮面。轉軸撥弦三兩聲,
    未成曲調先有情。弦弦掩抑聲聲思,似訴平生不得意。
    低眉信手續續彈,說盡心中無限事。輕攏慢捻抹復挑,
    初為霓裳後六幺。大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私語。
    嘈嘈切切錯雜彈,大珠小珠落玉盤。間關鶯語花底滑,
    幽咽泉流水下灘。水泉冷澀弦疑絕,疑絕不通聲暫歇。
    別有幽愁暗恨生,此時無聲勝有聲。銀瓶乍破水漿迸,
    鐵騎突出刀槍鳴。曲終收撥當心畫,四弦一聲如裂帛。
    東舟西舫悄無言,唯見江心秋月白。沉吟放撥插弦中,
    整頓衣裳起斂容。自言本是京城女,傢在蝦蟆陵下住。
    十三學得琵琶成,名屬教坊第一部。曲罷曾教善才伏,
    妝成每被秋娘妒。五陵年少爭纏頭,一曲紅綃不知數。
    鈿頭雲篦擊節碎,血色羅裙翻酒污。今年歡笑復明年,
    秋月春風等閑度。弟走從軍阿姨死,暮去朝來顏色故。
    門前冷落鞍馬稀,老大嫁作商人婦。商人重利輕別離,
    前月浮梁買茶去。去來江口守空船,繞船月明江水寒。
    夜深忽夢少年事,夢啼妝淚紅闌幹。我聞琵琶已嘆息,
    又聞此語重唧唧。同是天涯淪落人,相逢何必曾相識。
    我從去年辭帝京,謫居臥病潯陽城。潯陽小處無音樂,
    終歲不聞絲竹聲。住近湓江地低濕,黃蘆苦竹繞宅生。
    其間旦暮聞何物,杜鵑啼血猿哀鳴。春江花朝秋月夜,
    往往取酒還獨傾。豈無山歌與村笛,嘔啞嘲哳難為聽。
    今夜聞君琵琶語,如聽仙樂耳暫明。莫辭更坐彈一曲,
    為君翻作琵琶行。感我此言良久立,卻坐促弦弦轉急。
    淒淒不似向前聲,滿座重聞皆掩泣。座中泣下誰最多,
    江州司馬青衫濕。

    【註釋】:

    大:

    (一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)

    弦:

    ①弓上用以發箭的繩。《呂氏春秋·具備》:“中非獨弦也,而弦為中之具也。”②樂器上用以發音的絲線或金屬絲。《禮記·樂記》:“不學操縵(màn),不能安弦。”(操縵:操弄琴瑟之弦。)③弦樂器。白居易《琵琶行》:“主人下馬客在船,舉酒欲飲無管弦。”④彈奏琴瑟等弦樂器。《呂氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圓。陰歷初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。謝靈運《七夕詠牛女》:“新明弦月上。”⑥數學名詞。1. 不等腰直角三角形中的斜邊。2. 直線與圓周相交於兩點,在圓周內的部分叫弦。⑦中醫術語。脈象之一。《史記·扁鵲倉公列傳》:“脈長而弦……其病主在於肝。”

    嘈:

    ①喧鬧;雜亂。葛洪《抱樸子·刺驕》:“或曲宴密集,管弦嘈雜。”②胃部不適。宋暉《絕倒錄》:“方投箸而捫腹,一噯腐而心嘈。”(箸:筷子。噯:打嗝。腐:胃酸。)③形容聲音相應和。潘嶽《笙賦》:“雙鳳嘈以和鳴。”[嘈嘈]1.象聲詞。眾聲嘈雜。李白《春日陪楊江寧及諸官宴北湖感古作》:“雞棲何嘈嘈?沿月沸笙竿。”2.吵嚷。

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    急:

    ①急躁。《韓非子·觀行》:“西門豹之性急,故佩韋以自緩。”(韋:皮帶。)又氣惱;發怒。②著急。屈原《離騷》:“忽馳騖以追逐兮,非餘心之所急。”③迫切;緊急。諸葛亮《前出師表》:“此誠危急存亡之秋也。”④急需的、緊急嚴重的事情。《史記·五帝本紀》:“順天之義,知民之急。”⑤快;急速。《戰國策·趙策四》:“趙太後新用事,秦急攻之。”《呂氏春秋·處方》:“齊令周最趣章子急戰。”⑥逼迫;迫使。《史記·廉頗藺相如列傳》:“大王必欲急臣,臣頭今與璧俱碎於柱矣。”

    小:

    ①微小;細小。與“大”相對。《莊子·逍遙遊》:“此小大之辯也。”②低;低微。古樂府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狹小;狹隘。④輕視。《左傳·桓公四年》:“秦師侵芮,敗焉,小之也。”⑤年幼。《晉書·郗鑒傳》:“時兄子(郗)邁、外甥周翼並小,常攜之就食。”也指年幼的人。李白《長幹行》:“同居長幹裡,兩小無嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古樂府《木蘭詩》:“小弟聞姊來,磨刀霍霍向豬羊。”(霍霍:磨刀聲。)⑥稍微;略微。《孟子·公孫醜上》:“今病小愈。”⑦舊時特指妾。⑧謙詞。1. 指與自己有關的事物。2. 自稱。《左傳·隱公元年》:“小小有母,皆嘗小小之食矣。”⑨表示時間短暫。楊萬裡《夏夜追涼》:“開門小立月明中。”⑩副詞。表示程度淺。相當於“稍微”。《後漢書 ·應劭傳》:“制禦小緩,則陸掠殘害。”(制禦:統治。陸掠:擄掠。)[小人]1. 平民。《論語·顏淵》:“君子之德風,小人之德草。”2. 指沒有道德修養的人。《尚書·大禹謨》:“君子在野,小人在位。”3.自稱的謙詞。

    弦:

    ①弓上用以發箭的繩。《呂氏春秋·具備》:“中非獨弦也,而弦為中之具也。”②樂器上用以發音的絲線或金屬絲。《禮記·樂記》:“不學操縵(màn),不能安弦。”(操縵:操弄琴瑟之弦。)③弦樂器。白居易《琵琶行》:“主人下馬客在船,舉酒欲飲無管弦。”④彈奏琴瑟等弦樂器。《呂氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圓。陰歷初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。謝靈運《七夕詠牛女》:“新明弦月上。”⑥數學名詞。1. 不等腰直角三角形中的斜邊。2. 直線與圓周相交於兩點,在圓周內的部分叫弦。⑦中醫術語。脈象之一。《史記·扁鵲倉公列傳》:“脈長而弦……其病主在於肝。”

    切:

    (一)①用刀切開。《列子·湯問》:“用之切玉如切泥焉。”②磨。《史記·刺客列傳》:“此臣之日夜切齒腐心也。” (二)qiè ①摩擦;接觸。王安石《汴說》:“肩相切,踵相籍。”(籍:踐踏。)②貼近;接近。《荀子·勸學》:“《詩經》《尚書》故而不切。”(故:前代的掌故。不切:不切近現實。)③切合。劉勰《文心雕龍·物色》:“故巧言切狀,如印之印泥。”④誠懇;直率。《史記·萬石張叔列傳》:“建為郎中令,事有可言,屏人直言,極切。”⑤深;深切。《史記·平津侯主父列傳》:“臣聞明主不惡切諫以博觀。”⑥急迫;殷切。辛棄疾《賀新郭·別茂嘉十二弟》:“杜鵑聲切。”⑦指中醫以手摸脈診病。《史記·扁鵲倉公列傳》:“意治病人,必先切其脈,乃治之。”(意:人名。)⑧反切的簡稱。反切是我國傳統的一種註音方法,即取上一個字的聲母與下一個字的韻母和聲調,拼成一個音,來註某一個字的讀音。

    切切:

    ①督責,責勉。《論語·子路》:“~~偲偲,怡怡也,可謂士矣。”②急切,急迫。《後漢書·竇憲傳》:“而詔書~~,猶以舅氏田宅為言。”③憂愁的樣子。江淹《傷愛子賦》:“心~~而內圮。”④謂風聲淒厲。歐陽修《秋聲賦》:“淒淒~~,呼號奮發。”⑤狀細微的聲音。白居易《琵琶行》:“大弦嘈嘈如急雨,小弦~~如私語。”

    切:

    (一)①用刀切開。《列子·湯問》:“用之切玉如切泥焉。”②磨。《史記·刺客列傳》:“此臣之日夜切齒腐心也。” (二)qiè ①摩擦;接觸。王安石《汴說》:“肩相切,踵相籍。”(籍:踐踏。)②貼近;接近。《荀子·勸學》:“《詩經》《尚書》故而不切。”(故:前代的掌故。不切:不切近現實。)③切合。劉勰《文心雕龍·物色》:“故巧言切狀,如印之印泥。”④誠懇;直率。《史記·萬石張叔列傳》:“建為郎中令,事有可言,屏人直言,極切。”⑤深;深切。《史記·平津侯主父列傳》:“臣聞明主不惡切諫以博觀。”⑥急迫;殷切。辛棄疾《賀新郭·別茂嘉十二弟》:“杜鵑聲切。”⑦指中醫以手摸脈診病。《史記·扁鵲倉公列傳》:“意治病人,必先切其脈,乃治之。”(意:人名。)⑧反切的簡稱。反切是我國傳統的一種註音方法,即取上一個字的聲母與下一個字的韻母和聲調,拼成一個音,來註某一個字的讀音。

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    私:

    ①個人的。與“公”相對。《孟子·滕文公上》:“公事畢,然後敢治私事。”②私心;私欲。《漢書·翟方進傳》:“(陳)咸與逢信邪枉貪污,營私多欲。”(枉:不正派。)③謙稱,我。《晉書·荀勗(xù)傳》:“若欲省官,私謂九寺可並於尚書……”④偏向;偏愛;偏私。《墨子·兼愛下》:“譬之日月兼照天下之無有私也。”王粲《從軍詩五首》之三:“身服幹戈事,豈得念所私。”(服:從事。)⑤隱秘;秘密。《三國志· 吳書·韋曜傳》:“發摘私短以為歡。”(短:缺點。)⑥暗中;私下;偷偷地。白居易《長恨歌》:“七月七日長生殿,夜半無人私語時。”⑦男女通奸。《戰國策·燕策一》:“臣鄰傢有遠為吏者,其妻私人。”⑧小便。《左傳·襄公十五年》:“師慧過宋朝,將私焉。”⑨古代女子稱姊妹的丈夫。《詩經·衛風·碩人》:“邢侯之姨,譚公維私。”

    私語:

    ①低聲密談。《史記·齊太公世傢》:“景公使晏嬰之晉,與叔向~~。”②以私事請托。《漢書·爰盎傳》:“吾不受~~。”

    語:

    (一)①談論;說話。《論語·鄉黨》:“食不言,寢不語。”②言論;話。《韓非子·五蠹》:“無先王之語,以吏為師。”(不用先王的那套言論,而用官吏當老師。)③諺語;俗語。《列子·楊朱》:“古語有之:‘生相憐,死相捐。’”(捐:棄。)④詩文、談話中的字或句。杜甫《江上值水如海勢聊短述》:“語不驚人死不休。” (二)yù 告訴。《史記·項羽本紀》:“沛公今事有急,亡去不義,不可不語。”(亡:逃走。)


  • 大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私语。

    “大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私语。”诗句出处:《琵琶引》;是唐朝诗人白居易的作品。

    浔阳江头夜送客,枫叶荻花秋索索。主人下马客在船,
    举酒欲饮无管弦。醉不成欢惨将别,别时茫茫江浸月。
    忽闻水上琵琶声,主人忘归客不发。寻声暗问弹者谁,
    琵琶声停欲语迟。移船相近邀相见,添酒回灯重开宴。
    千呼万唤始出来,犹抱琵琶半遮面。转轴拨弦三两声,
    未成曲调先有情。弦弦掩抑声声思,似诉平生不得意。
    低眉信手续续弹,说尽心中无限事。轻拢慢捻抹复挑,
    初为霓裳后六幺。大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私语。
    嘈嘈切切错杂弹,大珠小珠落玉盘。间关莺语花底滑,
    幽咽泉流水下滩。水泉冷涩弦疑绝,疑绝不通声暂歇。
    别有幽愁暗恨生,此时无声胜有声。银瓶乍破水浆迸,
    铁骑突出刀枪鸣。曲终收拨当心画,四弦一声如裂帛。
    东舟西舫悄无言,唯见江心秋月白。沉吟放拨插弦中,
    整顿衣裳起敛容。自言本是京城女,家在虾蟆陵下住。
    十三学得琵琶成,名属教坊第一部。曲罢曾教善才伏,
    妆成每被秋娘妒。五陵年少争缠头,一曲红绡不知数。
    钿头云篦击节碎,血色罗裙翻酒污。今年欢笑复明年,
    秋月春风等闲度。弟走从军阿姨死,暮去朝来颜色故。
    门前冷落鞍马稀,老大嫁作商人妇。商人重利轻别离,
    前月浮梁买茶去。去来江口守空船,绕船月明江水寒。
    夜深忽梦少年事,梦啼妆泪红阑干。我闻琵琶已叹息,
    又闻此语重唧唧。同是天涯沦落人,相逢何必曾相识。
    我从去年辞帝京,谪居卧病浔阳城。浔阳小处无音乐,
    终岁不闻丝竹声。住近湓江地低湿,黄芦苦竹绕宅生。
    其间旦暮闻何物,杜鹃啼血猿哀鸣。春江花朝秋月夜,
    往往取酒还独倾。岂无山歌与村笛,呕哑嘲哳难为听。
    今夜闻君琵琶语,如听仙乐耳暂明。莫辞更坐弹一曲,
    为君翻作琵琶行。感我此言良久立,却坐促弦弦转急。
    凄凄不似向前声,满座重闻皆掩泣。座中泣下谁最多,
    江州司马青衫湿。

    【注释】:

    大:

    (一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)

    弦:

    ①弓上用以发箭的绳。《吕氏春秋·具备》:“中非独弦也,而弦为中之具也。”②乐器上用以发音的丝线或金属丝。《礼记·乐记》:“不学操缦(màn),不能安弦。”(操缦:操弄琴瑟之弦。)③弦乐器。白居易《琵琶行》:“主人下马客在船,举酒欲饮无管弦。”④弹奏琴瑟等弦乐器。《吕氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圆。阴历初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。谢灵运《七夕咏牛女》:“新明弦月上。”⑥数学名词。1. 不等腰直角三角形中的斜边。2. 直线与圆周相交于两点,在圆周内的部分叫弦。⑦中医术语。脉象之一。《史记·扁鹊仓公列传》:“脉长而弦……其病主在于肝。”

    嘈:

    ①喧闹;杂乱。葛洪《抱朴子·刺骄》:“或曲宴密集,管弦嘈杂。”②胃部不适。宋晖《绝倒录》:“方投箸而扪腹,一嗳腐而心嘈。”(箸:筷子。嗳:打嗝。腐:胃酸。)③形容声音相应和。潘岳《笙赋》:“双凤嘈以和鸣。”[嘈嘈]1.象声词。众声嘈杂。李白《春日陪杨江宁及诸官宴北湖感古作》:“鸡栖何嘈嘈?沿月沸笙竿。”2.吵嚷。

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    急:

    ①急躁。《韩非子·观行》:“西门豹之性急,故佩韦以自缓。”(韦:皮带。)又气恼;发怒。②着急。屈原《离骚》:“忽驰骛以追逐兮,非余心之所急。”③迫切;紧急。诸葛亮《前出师表》:“此诚危急存亡之秋也。”④急需的、紧急严重的事情。《史记·五帝本纪》:“顺天之义,知民之急。”⑤快;急速。《战国策·赵策四》:“赵太后新用事,秦急攻之。”《吕氏春秋·处方》:“齐令周最趣章子急战。”⑥逼迫;迫使。《史记·廉颇蔺相如列传》:“大王必欲急臣,臣头今与璧俱碎于柱矣。”

    小:

    ①微小;细小。与“大”相对。《庄子·逍遥游》:“此小大之辩也。”②低;低微。古乐府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狭小;狭隘。④轻视。《左传·桓公四年》:“秦师侵芮,败焉,小之也。”⑤年幼。《晋书·郗鉴传》:“时兄子(郗)迈、外甥周翼并小,常携之就食。”也指年幼的人。李白《长干行》:“同居长干里,两小无嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古乐府《木兰诗》:“小弟闻姊来,磨刀霍霍向猪羊。”(霍霍:磨刀声。)⑥稍微;略微。《孟子·公孙丑上》:“今病小愈。”⑦旧时特指妾。⑧谦词。1. 指与自己有关的事物。2. 自称。《左传·隐公元年》:“小小有母,皆尝小小之食矣。”⑨表示时间短暂。杨万里《夏夜追凉》:“开门小立月明中。”⑩副词。表示程度浅。相当于“稍微”。《后汉书 ·应劭传》:“制御小缓,则陆掠残害。”(制御:统治。陆掠:掳掠。)[小人]1. 平民。《论语·颜渊》:“君子之德风,小人之德草。”2. 指没有道德修养的人。《尚书·大禹谟》:“君子在野,小人在位。”3.自称的谦词。

    弦:

    ①弓上用以发箭的绳。《吕氏春秋·具备》:“中非独弦也,而弦为中之具也。”②乐器上用以发音的丝线或金属丝。《礼记·乐记》:“不学操缦(màn),不能安弦。”(操缦:操弄琴瑟之弦。)③弦乐器。白居易《琵琶行》:“主人下马客在船,举酒欲饮无管弦。”④弹奏琴瑟等弦乐器。《吕氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圆。阴历初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。谢灵运《七夕咏牛女》:“新明弦月上。”⑥数学名词。1. 不等腰直角三角形中的斜边。2. 直线与圆周相交于两点,在圆周内的部分叫弦。⑦中医术语。脉象之一。《史记·扁鹊仓公列传》:“脉长而弦……其病主在于肝。”

    切:

    (一)①用刀切开。《列子·汤问》:“用之切玉如切泥焉。”②磨。《史记·刺客列传》:“此臣之日夜切齿腐心也。” (二)qiè ①摩擦;接触。王安石《汴说》:“肩相切,踵相籍。”(籍:践踏。)②贴近;接近。《荀子·劝学》:“《诗经》《尚书》故而不切。”(故:前代的掌故。不切:不切近现实。)③切合。刘勰《文心雕龙·物色》:“故巧言切状,如印之印泥。”④诚恳;直率。《史记·万石张叔列传》:“建为郎中令,事有可言,屏人直言,极切。”⑤深;深切。《史记·平津侯主父列传》:“臣闻明主不恶切谏以博观。”⑥急迫;殷切。辛弃疾《贺新郭·别茂嘉十二弟》:“杜鹃声切。”⑦指中医以手摸脉诊病。《史记·扁鹊仓公列传》:“意治病人,必先切其脉,乃治之。”(意:人名。)⑧反切的简称。反切是我国传统的一种注音方法,即取上一个字的声母与下一个字的韵母和声调,拼成一个音,来注某一个字的读音。

    切切:

    ①督责,责勉。《论语·子路》:“~~偲偲,怡怡也,可谓士矣。”②急切,急迫。《后汉书·窦宪传》:“而诏书~~,犹以舅氏田宅为言。”③忧愁的样子。江淹《伤爱子赋》:“心~~而内圮。”④谓风声凄厉。欧阳修《秋声赋》:“凄凄~~,呼号奋发。”⑤状细微的声音。白居易《琵琶行》:“大弦嘈嘈如急雨,小弦~~如私语。”

    切:

    (一)①用刀切开。《列子·汤问》:“用之切玉如切泥焉。”②磨。《史记·刺客列传》:“此臣之日夜切齿腐心也。” (二)qiè ①摩擦;接触。王安石《汴说》:“肩相切,踵相籍。”(籍:践踏。)②贴近;接近。《荀子·劝学》:“《诗经》《尚书》故而不切。”(故:前代的掌故。不切:不切近现实。)③切合。刘勰《文心雕龙·物色》:“故巧言切状,如印之印泥。”④诚恳;直率。《史记·万石张叔列传》:“建为郎中令,事有可言,屏人直言,极切。”⑤深;深切。《史记·平津侯主父列传》:“臣闻明主不恶切谏以博观。”⑥急迫;殷切。辛弃疾《贺新郭·别茂嘉十二弟》:“杜鹃声切。”⑦指中医以手摸脉诊病。《史记·扁鹊仓公列传》:“意治病人,必先切其脉,乃治之。”(意:人名。)⑧反切的简称。反切是我国传统的一种注音方法,即取上一个字的声母与下一个字的韵母和声调,拼成一个音,来注某一个字的读音。

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    私:

    ①个人的。与“公”相对。《孟子·滕文公上》:“公事毕,然后敢治私事。”②私心;私欲。《汉书·翟方进传》:“(陈)咸与逢信邪枉贪污,营私多欲。”(枉:不正派。)③谦称,我。《晋书·荀勗(xù)传》:“若欲省官,私谓九寺可并于尚书……”④偏向;偏爱;偏私。《墨子·兼爱下》:“譬之日月兼照天下之无有私也。”王粲《从军诗五首》之三:“身服干戈事,岂得念所私。”(服:从事。)⑤隐秘;秘密。《三国志· 吴书·韦曜传》:“发摘私短以为欢。”(短:缺点。)⑥暗中;私下;偷偷地。白居易《长恨歌》:“七月七日长生殿,夜半无人私语时。”⑦男女通奸。《战国策·燕策一》:“臣邻家有远为吏者,其妻私人。”⑧小便。《左传·襄公十五年》:“师慧过宋朝,将私焉。”⑨古代女子称姊妹的丈夫。《诗经·卫风·硕人》:“邢侯之姨,谭公维私。”

    私语:

    ①低声密谈。《史记·齐太公世家》:“景公使晏婴之晋,与叔向~~。”②以私事请托。《汉书·爰盎传》:“吾不受~~。”

    语:

    (一)①谈论;说话。《论语·乡党》:“食不言,寝不语。”②言论;话。《韩非子·五蠹》:“无先王之语,以吏为师。”(不用先王的那套言论,而用官吏当老师。)③谚语;俗语。《列子·杨朱》:“古语有之:‘生相怜,死相捐。’”(捐:弃。)④诗文、谈话中的字或句。杜甫《江上值水如海势聊短述》:“语不惊人死不休。” (二)yù 告诉。《史记·项羽本纪》:“沛公今事有急,亡去不义,不可不语。”(亡:逃走。)


  • da xian cao cao ru ji yu ,xiao xian qie qie ru si yu 。

    “da xian cao cao ru ji yu ,xiao xian qie qie ru si yu 。”shi gou chu chu :《pi pa yin 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    xun yang jiang tou ye song ke ,feng xie di hua qiu suo suo 。zhu ren xia ma ke zai chuan ,
    ju jiu yu yin mo guan xian 。zui bu cheng huan can jiang bie ,bie shi mang mang jiang jin yue 。
    hu wen shui shang pi pa sheng ,zhu ren wang gui ke bu fa 。xun sheng an wen dan zhe shei ,
    pi pa sheng ting yu yu chi 。yi chuan xiang jin yao xiang jian ,tian jiu hui deng chong kai yan 。
    qian hu mo huan shi chu lai ,you bao pi pa ban zhe mian 。zhuai zhou bo xian san liang sheng ,
    wei cheng qu diao xian you qing 。xian xian yan yi sheng sheng sai ,shi su ping sheng bu de yi 。
    di mei xin shou xu xu dan ,shui jin xin zhong mo xian shi 。qing long man nian ma fu tiao ,
    chu wei ni chang hou liu yao 。da xian cao cao ru ji yu ,xiao xian qie qie ru si yu 。
    cao cao qie qie cuo za dan ,da zhu xiao zhu la yu pan 。jian guan ying yu hua de hua ,
    you yan quan liu shui xia tan 。shui quan leng se xian yi jue ,yi jue bu tong sheng zan xie 。
    bie you you chou an hen sheng ,ci shi mo sheng sheng you sheng 。yin ping zha po shui jiang beng ,
    tie ji tu chu dao qiang ming 。qu zhong shou bo dang xin hua ,si xian yi sheng ru lie bo 。
    dong zhou xi fang qiao mo yan ,wei jian jiang xin qiu yue bai 。chen yin fang bo cha xian zhong ,
    zheng du yi chang qi lian rong 。zi yan ben shi jing cheng nv ,jia zai ha ma ling xia zhu 。
    shi san xue de pi pa cheng ,ming shu jiao fang di yi bu 。qu ba ceng jiao shan cai fu ,
    zhuang cheng mei bei qiu niang du 。wu ling nian shao zheng chan tou ,yi qu gong xiao bu zhi shu 。
    dian tou yun bi ji jie sui ,xie se luo qun fan jiu wu 。jin nian huan xiao fu ming nian ,
    qiu yue chun feng deng xian du 。di zou cong jun a yi si ,mu qu chao lai yan se gu 。
    men qian leng la an ma xi ,lao da jia zuo shang ren fu 。shang ren chong li qing bie li ,
    qian yue fu liang mai cha qu 。qu lai jiang kou shou kong chuan ,rao chuan yue ming jiang shui han 。
    ye shen hu meng shao nian shi ,meng ti zhuang lei gong lan gan 。wo wen pi pa yi tan xi ,
    you wen ci yu chong ji ji 。tong shi tian ya lun la ren ,xiang feng he bi ceng xiang shi 。
    wo cong qu nian ci di jing ,zhe ju wo bing xun yang cheng 。xun yang xiao chu mo yin le ,
    zhong sui bu wen si zhu sheng 。zhu jin pen jiang de di shi ,huang lu ku zhu rao zhai sheng 。
    ji jian dan mu wen he wu ,du juan ti xie yuan ai ming 。chun jiang hua chao qiu yue ye ,
    wang wang qu jiu hai du qing 。qi mo shan ge yu cun di ,ou e chao zha nan wei ting 。
    jin ye wen jun pi pa yu ,ru ting xian le er zan ming 。mo ci geng zuo dan yi qu ,
    wei jun fan zuo pi pa hang 。gan wo ci yan liang jiu li ,que zuo cu xian xian zhuai ji 。
    qi qi bu shi xiang qian sheng ,man zuo chong wen jie yan qi 。zuo zhong qi xia shei zui duo ,
    jiang zhou si ma qing shan shi 。

    【zhu shi 】:

    da :

    (yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)

    xian :

    ①gong shang yong yi fa jian de sheng 。《lv shi chun qiu ·ju bei 》:“zhong fei du xian ye ,er xian wei zhong zhi ju ye 。”②le qi shang yong yi fa yin de si xian huo jin shu si 。《li ji ·le ji 》:“bu xue cao man (màn),bu neng an xian 。”(cao man :cao long qin se zhi xian 。)③xian le qi 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhu ren xia ma ke zai chuan ,ju jiu yu yin mo guan xian 。”④dan zou qin se deng xian le qi 。《lv shi chun qiu ·shen ren 》:“kong zi lie ran fan se er xian 。”⑤yue ban yuan 。yin li chu qi 、chu ba yue liang que shang ban ,jiao shang xian ;er shi er 、er shi san yue liang que xia ban ,jiao xia xian 。xie ling yun 《qi xi yong niu nv 》:“xin ming xian yue shang 。”⑥shu xue ming ci 。1. bu deng yao zhi jiao san jiao xing zhong de xie bian 。2. zhi xian yu yuan zhou xiang jiao yu liang dian ,zai yuan zhou nei de bu fen jiao xian 。⑦zhong yi shu yu 。mai xiang zhi yi 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“mai chang er xian ……ji bing zhu zai yu gan 。”

    cao :

    ①xuan nao ;za luan 。ge hong 《bao piao zi ·ci jiao 》:“huo qu yan mi ji ,guan xian cao za 。”②wei bu bu kuo 。song hui 《jue dao lu 》:“fang tou zhu er men fu ,yi ai fu er xin cao 。”(zhu :kuai zi 。ai :da ge 。fu :wei suan 。)③xing rong sheng yin xiang ying he 。pan yue 《sheng fu 》:“shuang feng cao yi he ming 。”[cao cao ]1.xiang sheng ci 。zhong sheng cao za 。li bai 《chun ri pei yang jiang ning ji zhu guan yan bei hu gan gu zuo 》:“ji qi he cao cao ?yan yue fei sheng gan 。”2.chao rang 。

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    ji :

    ①ji zao 。《han fei zi ·guan hang 》:“xi men bao zhi xing ji ,gu pei wei yi zi huan 。”(wei :pi dai 。)you qi nao ;fa nu 。②zhao ji 。qu yuan 《li sao 》:“hu chi wu yi zhui zhu xi ,fei yu xin zhi suo ji 。”③pai qie ;jin ji 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“ci cheng wei ji cun wang zhi qiu ye 。”④ji xu de 、jin ji yan chong de shi qing 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun tian zhi yi ,zhi min zhi ji 。”⑤kuai ;ji su 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhao tai hou xin yong shi ,qin ji gong zhi 。”《lv shi chun qiu ·chu fang 》:“ji ling zhou zui qu zhang zi ji zhan 。”⑥bi pai ;pai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“da wang bi yu ji chen ,chen tou jin yu bi ju sui yu zhu yi 。”

    xiao :

    ①wei xiao ;xi xiao 。yu “da ”xiang dui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci xiao da zhi bian ye 。”②di ;di wei 。gu le fu 《mo shang sang 》:“shi wu fu xiao shi ,er shi chao da fu 。”(fu :tai shou guan fu 。xiao shi :xiao li 。chao :chao ting 。)③xia xiao ;xia ai 。④qing shi 。《zuo chuan ·huan gong si nian 》:“qin shi qin rui ,bai yan ,xiao zhi ye 。”⑤nian you 。《jin shu ·chi jian chuan 》:“shi xiong zi (chi )mai 、wai sheng zhou yi bing xiao ,chang xie zhi jiu shi 。”ye zhi nian you de ren 。li bai 《chang gan hang 》:“tong ju chang gan li ,liang xiao mo xian cai 。”(xian cai :xian yi 。)you zhi pai hang zui mo de 。gu le fu 《mu lan shi 》:“xiao di wen zi lai ,mo dao huo huo xiang zhu yang 。”(huo huo :mo dao sheng 。)⑥shao wei ;lve wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“jin bing xiao yu 。”⑦jiu shi te zhi qie 。⑧qian ci 。1. zhi yu zi ji you guan de shi wu 。2. zi chen 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xiao xiao you mu ,jie chang xiao xiao zhi shi yi 。”⑨biao shi shi jian duan zan 。yang mo li 《xia ye zhui liang 》:“kai men xiao li yue ming zhong 。”⑩fu ci 。biao shi cheng du jian 。xiang dang yu “shao wei ”。《hou han shu ·ying shao chuan 》:“zhi yu xiao huan ,ze liu lve can hai 。”(zhi yu :tong zhi 。liu lve :lu lve 。)[xiao ren ]1. ping min 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi zhi de feng ,xiao ren zhi de cao 。”2. zhi mei you dao de xiu yang de ren 。《shang shu ·da yu mo 》:“jun zi zai ye ,xiao ren zai wei 。”3.zi chen de qian ci 。

    xian :

    ①gong shang yong yi fa jian de sheng 。《lv shi chun qiu ·ju bei 》:“zhong fei du xian ye ,er xian wei zhong zhi ju ye 。”②le qi shang yong yi fa yin de si xian huo jin shu si 。《li ji ·le ji 》:“bu xue cao man (màn),bu neng an xian 。”(cao man :cao long qin se zhi xian 。)③xian le qi 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhu ren xia ma ke zai chuan ,ju jiu yu yin mo guan xian 。”④dan zou qin se deng xian le qi 。《lv shi chun qiu ·shen ren 》:“kong zi lie ran fan se er xian 。”⑤yue ban yuan 。yin li chu qi 、chu ba yue liang que shang ban ,jiao shang xian ;er shi er 、er shi san yue liang que xia ban ,jiao xia xian 。xie ling yun 《qi xi yong niu nv 》:“xin ming xian yue shang 。”⑥shu xue ming ci 。1. bu deng yao zhi jiao san jiao xing zhong de xie bian 。2. zhi xian yu yuan zhou xiang jiao yu liang dian ,zai yuan zhou nei de bu fen jiao xian 。⑦zhong yi shu yu 。mai xiang zhi yi 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“mai chang er xian ……ji bing zhu zai yu gan 。”

    qie :

    (yi )①yong dao qie kai 。《lie zi ·shang wen 》:“yong zhi qie yu ru qie ni yan 。”②mo 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ci chen zhi ri ye qie chi fu xin ye 。” (er )qiè ①ma ca ;jie chu 。wang an dan 《bian shui 》:“jian xiang qie ,zhong xiang ji 。”(ji :jian ta 。)②tie jin ;jie jin 。《xun zi ·quan xue 》:“《shi jing 》《shang shu 》gu er bu qie 。”(gu :qian dai de zhang gu 。bu qie :bu qie jin xian shi 。)③qie ge 。liu xie 《wen xin diao long ·wu se 》:“gu qiao yan qie zhuang ,ru yin zhi yin ni 。”④cheng ken ;zhi lv 。《shi ji ·mo dan zhang shu lie chuan 》:“jian wei lang zhong ling ,shi you ke yan ,bing ren zhi yan ,ji qie 。”⑤shen ;shen qie 。《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“chen wen ming zhu bu e qie jian yi bo guan 。”⑥ji pai ;yan qie 。xin qi ji 《he xin guo ·bie mao jia shi er di 》:“du juan sheng qie 。”⑦zhi zhong yi yi shou mo mai zhen bing 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“yi zhi bing ren ,bi xian qie ji mai ,nai zhi zhi 。”(yi :ren ming 。)⑧fan qie de jian chen 。fan qie shi wo guo chuan tong de yi chong zhu yin fang fa ,ji qu shang yi ge zi de sheng mu yu xia yi ge zi de yun mu he sheng diao ,pin cheng yi ge yin ,lai zhu mou yi ge zi de dou yin 。

    qie qie :

    ①du ze ,ze mian 。《lun yu ·zi lu 》:“~~cai cai ,yi yi ye ,ke wei shi yi 。”②ji qie ,ji pai 。《hou han shu ·dou xian chuan 》:“er zhao shu ~~,you yi jiu shi tian zhai wei yan 。”③you chou de yang zi 。jiang yan 《shang ai zi fu 》:“xin ~~er nei pi 。”④wei feng sheng qi li 。ou yang xiu 《qiu sheng fu 》:“qi qi ~~,hu hao fen fa 。”⑤zhuang xi wei de sheng yin 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“da xian cao cao ru ji yu ,xiao xian ~~ru si yu 。”

    qie :

    (yi )①yong dao qie kai 。《lie zi ·shang wen 》:“yong zhi qie yu ru qie ni yan 。”②mo 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ci chen zhi ri ye qie chi fu xin ye 。” (er )qiè ①ma ca ;jie chu 。wang an dan 《bian shui 》:“jian xiang qie ,zhong xiang ji 。”(ji :jian ta 。)②tie jin ;jie jin 。《xun zi ·quan xue 》:“《shi jing 》《shang shu 》gu er bu qie 。”(gu :qian dai de zhang gu 。bu qie :bu qie jin xian shi 。)③qie ge 。liu xie 《wen xin diao long ·wu se 》:“gu qiao yan qie zhuang ,ru yin zhi yin ni 。”④cheng ken ;zhi lv 。《shi ji ·mo dan zhang shu lie chuan 》:“jian wei lang zhong ling ,shi you ke yan ,bing ren zhi yan ,ji qie 。”⑤shen ;shen qie 。《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“chen wen ming zhu bu e qie jian yi bo guan 。”⑥ji pai ;yan qie 。xin qi ji 《he xin guo ·bie mao jia shi er di 》:“du juan sheng qie 。”⑦zhi zhong yi yi shou mo mai zhen bing 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“yi zhi bing ren ,bi xian qie ji mai ,nai zhi zhi 。”(yi :ren ming 。)⑧fan qie de jian chen 。fan qie shi wo guo chuan tong de yi chong zhu yin fang fa ,ji qu shang yi ge zi de sheng mu yu xia yi ge zi de yun mu he sheng diao ,pin cheng yi ge yin ,lai zhu mou yi ge zi de dou yin 。

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    si :

    ①ge ren de 。yu “gong ”xiang dui 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“gong shi bi ,ran hou gan zhi si shi 。”②si xin ;si yu 。《han shu ·di fang jin chuan 》:“(chen )xian yu feng xin xie wang tan wu ,ying si duo yu 。”(wang :bu zheng pa 。)③qian chen ,wo 。《jin shu ·xun 勗(xù)chuan 》:“re yu sheng guan ,si wei jiu si ke bing yu shang shu ……”④pian xiang ;pian ai ;pian si 。《mo zi ·jian ai xia 》:“pi zhi ri yue jian zhao tian xia zhi mo you si ye 。”wang can 《cong jun shi wu shou 》zhi san :“shen fu gan ge shi ,qi de nian suo si 。”(fu :cong shi 。)⑤yin bi ;bi mi 。《san guo zhi · wu shu ·wei yao chuan 》:“fa zhai si duan yi wei huan 。”(duan :que dian 。)⑥an zhong ;si xia ;tou tou de 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“qi yue qi ri chang sheng dian ,ye ban mo ren si yu shi 。”⑦nan nv tong jian 。《zhan guo ce ·yan ce yi 》:“chen lin jia you yuan wei li zhe ,ji qi si ren 。”⑧xiao bian 。《zuo chuan ·xiang gong shi wu nian 》:“shi hui guo song chao ,jiang si yan 。”⑨gu dai nv zi chen zi mei de zhang fu 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“geng hou zhi yi ,tan gong wei si 。”

    si yu :

    ①di sheng mi tan 。《shi ji ·ji tai gong shi jia 》:“jing gong shi yan ying zhi jin ,yu shu xiang ~~。”②yi si shi qing tuo 。《han shu ·yuan ang chuan 》:“wu bu shou ~~。”

    yu :

    (yi )①tan lun ;shui hua 。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu yan ,qin bu yu 。”②yan lun ;hua 。《han fei zi ·wu du 》:“mo xian wang zhi yu ,yi li wei shi 。”(bu yong xian wang de na tao yan lun ,er yong guan li dang lao shi 。)③yan yu ;su yu 。《lie zi ·yang zhu 》:“gu yu you zhi :‘sheng xiang lian ,si xiang juan 。’”(juan :qi 。)④shi wen 、tan hua zhong de zi huo gou 。du fu 《jiang shang zhi shui ru hai shi liao duan shu 》:“yu bu jing ren si bu xiu 。” (er )yù gao su 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jin shi you ji ,wang qu bu yi ,bu ke bu yu 。”(wang :tao zou 。)