• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 泥黏雪滑,足力不堪。

    “泥黏雪滑,足力不堪。”詩句出處:《三謠·朱藤謠》;是唐朝詩人白居易的作品。

    朱藤朱藤,溫如紅玉,直如朱繩。自我得爾以為杖,
    大有裨於股肱。前年左選,東南萬裡。交遊別我於國門,
    親友送我於滻水。登高山兮車倒輪摧,渡漢水兮馬跙蹄開。
    中途不進,部曲多回。唯此朱藤,實隨我來。瘴癘之鄉,
    無人之地。扶衛衰病,驅訶魑魅。吾獨一身,賴爾為二。
    或水或陸,自北徂南。泥黏雪滑,足力不堪。吾本兩足,
    得爾為三。紫霄峰頭,黃石巖下。松門石磴,不通輿馬。
    吾與爾披雲撥水,環山繞野。二年蹋遍匡廬間,
    未嘗一步而相舍。雖有佳子弟、良友朋,扶危助蹇,
    不如朱藤。嗟乎,窮既若是,通復何如,吾不以常杖待爾,
    爾勿以常人望吾。朱藤朱藤,吾雖青雲之上、黃泥之下,
    誓不棄爾於斯須。

    【註釋】:

    泥:

    (一)①古水名。涇水支流,在今甘肅省慶陽地區。②泥土。《尚書·禹貢》:“厥土惟塗泥。”③像泥一樣的東西。《洞冥記》卷三:“帝令剉此草為泥,以塗雲明之館。” (二)nì ①塗抹。《世說新語·汰侈》:“王(愷)以赤石脂泥壁。”(赤石脂:一種風化的陶土。)②固執;拘泥。柳宗元《斷刑論下》:“經非權則泥,權非經則悖(bèi)。”(悖:混亂。)③阻滯不通。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者,致遠恐泥。”④軟求;軟纏。元稹《遺悲懷》之一:“顧我無衣搜藎篋,泥他沽酒拔金釵。”⑤通“涅”。用作黑色染料的礬石。《大戴禮記·曾子制言上》:“白沙在泥,與之俱黑。”

    雪:

    ①雪。《史記·秦始皇本紀》:“大雨雪,深二尺五寸。”②下雪。《晉書·五行志》:“飛騎大將軍車嬴王騰自並州遷鎮鄴,行次真定時,久大雪。”③揩拭。杜甫《丈八溝納涼》詩:“佳人雪藕絲。”④洗除;洗刷。李白《獨漉篇》:“國恥未雪,何由成名?”⑤白色。李白《將進酒》:“君不見高堂明鏡悲白發,朝如青絲暮如雪。”

    滑:

    (一)①光滑;不滯澀。《周禮·考工記·鮑人》:“進而握之,欲其柔而不滑也。”(握:揉摸。)《論衡· 驗符》:“爵以為銅也,涉水取之,滑重不能舉之。”又圓潤;圓轉。白居易《琵琶行》:“間關鶯語花底滑,幽咽泉流冰下難。”(間關:鳥聲宛轉。)②滑動。儲光羲《晚霽中園喜赦作》:“散衣出中園,小徑尚滑履。”③狡詐。《史記·酷吏列傳》:“為人上,操下如束濕薪,滑賊任威。”④古國名。在今河南省偃師市南。後為秦所滅。⑤古州名,今縣名。在今河南省北部。隋設滑州,明改為縣。[滑(舊念gǔ,今念huá)稽]1. 古代的註酒器。揚雄《酒箴》:“鴟夷滑稽,腹大如壺。”(鴟夷:盛酒器。)2.能言善辯;語意詼諧。劉基《賣柑者言》:“退而思其言,類東方生滑稽之流。” (二)gǔ ①搞亂;擾亂。《莊子·德充符》:“是故不足以滑和,不可以入於靈府。”(和:指中和之道。靈府:心;對事變的關心。)《淮南子·齊俗》:“滑亂萬民。”②攪渾。《後漢書·周燮傳》:“斯固以滑泥揚波,同其流矣。”

    足:

    (一)①腳。《左傳·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,斷其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古樂府《木蘭辭》:“願借明駝千裡足,送兒還故鄉。”《韓非子·外儲說左上》:“手足胼胝,面目黧黑,勞有功者也。”②器物的腳。《禮記·明堂位》:“夏後氏之鼓足。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“如此則荊、吳之勢強,鼎足之形成矣。”③足夠;充足。《老子》:“損有餘而補不足。”④滿足。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“嗚呼! 何時眼前突兀見此屋,吾廬獨破受凍死亦足。”(突兀:高聳的樣子。)⑤夠得上;配;值得。《荀子·勸學》:“百發失一,不足謂善射。” (二)jù ①過分。《論語·公冶長》:“巧言,令色,足恭,左丘明恥之,丘亦恥之。”(丘:孔子名。)②補足。《列子·楊朱》:“[公孫穆]逃於後庭,以晝足夜。”(逃:躲避。)

    力:

    ①力氣,力量。《孟子·告子下》:“有人於此,力不能勝一匹雛,則為無力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以舉百鈞。”②能力;才能。《論語·季氏》:“陳力就列,不能者止。”元結《上〈時議三篇〉表》:“百姓勞苦,力用不足。”③權力;勢力;威力。賈誼《新書·藩疆》:“欲天下之治安,天子之無憂,莫如眾建諸侯而少其力;力小則易使以義。”《孟子·公孫醜上》:“以力服人者,非心服也。”④功勞。《禮記· 夏官·司勛》:“治功曰力,戰功曰多。”⑤功效。《左傳·昭公十一年》:“且譬之於天,其有五材,而將用之,力盡而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥勞役;力役。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”《國語·魯語下》:“任力以夫,而議其老幼。”也指役使。范仲淹《張公神道碑》:“公請增長堤二百裡,旁錮巨石為十闥,以疏其橫流,舍(shè)役伍於堤上,不力一民,而日廣月高。”(闥:門,指閘。舍:止宿。)⑦努力;盡力;竭力。《後漢書· 桓帝紀》:“自忠賢力爭,屢折奸鋒,雖願依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居處;彘:周厲王流放處。)杜甫《往在》:“冗官各復業,土著還力農。”《呂氏春秋·上農》:“若民不力田,墨乃傢畜。”(墨:通“沒”。沒收。)⑧甚;厲害。《漢書·汲黯傳》:“今病力,不能任郡事。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    堪:

    ①承受得起。《左傳·隱公元年》:“今京不度,非制也。君將不堪。”《後漢書·朱俊傳》:“副相國,非臣所堪也。”嵇康《與山巨源絕交書》:“吾直性狹中,多所不堪,偶與足下相知耳。”(狹中:心地狹窄。)②可以;能夠。《尚書·多方》:“惟爾多方,罔堪顧之。”陸遊《書憤》:“出師一表真名世,千載誰堪伯仲間?”(誰堪伯仲:伯仲,比喻不相上下。即誰能夠相比。)


  • 泥黏雪滑,足力不堪。

    “泥黏雪滑,足力不堪。”诗句出处:《三谣·朱藤谣》;是唐朝诗人白居易的作品。

    朱藤朱藤,温如红玉,直如朱绳。自我得尔以为杖,
    大有裨于股肱。前年左选,东南万里。交游别我于国门,
    亲友送我于浐水。登高山兮车倒轮摧,渡汉水兮马跙蹄开。
    中途不进,部曲多回。唯此朱藤,实随我来。瘴疠之乡,
    无人之地。扶卫衰病,驱诃魑魅。吾独一身,赖尔为二。
    或水或陆,自北徂南。泥黏雪滑,足力不堪。吾本两足,
    得尔为三。紫霄峰头,黄石岩下。松门石磴,不通舆马。
    吾与尔披云拨水,环山绕野。二年蹋遍匡庐间,
    未尝一步而相舍。虽有佳子弟、良友朋,扶危助蹇,
    不如朱藤。嗟乎,穷既若是,通复何如,吾不以常杖待尔,
    尔勿以常人望吾。朱藤朱藤,吾虽青云之上、黄泥之下,
    誓不弃尔于斯须。

    【注释】:

    泥:

    (一)①古水名。泾水支流,在今甘肃省庆阳地区。②泥土。《尚书·禹贡》:“厥土惟涂泥。”③像泥一样的东西。《洞冥记》卷三:“帝令剉此草为泥,以涂云明之馆。” (二)nì ①涂抹。《世说新语·汰侈》:“王(恺)以赤石脂泥壁。”(赤石脂:一种风化的陶土。)②固执;拘泥。柳宗元《断刑论下》:“经非权则泥,权非经则悖(bèi)。”(悖:混乱。)③阻滞不通。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者,致远恐泥。”④软求;软缠。元稹《遗悲怀》之一:“顾我无衣搜荩箧,泥他沽酒拔金钗。”⑤通“涅”。用作黑色染料的矾石。《大戴礼记·曾子制言上》:“白沙在泥,与之俱黑。”

    雪:

    ①雪。《史记·秦始皇本纪》:“大雨雪,深二尺五寸。”②下雪。《晋书·五行志》:“飞骑大将军车嬴王腾自并州迁镇邺,行次真定时,久大雪。”③揩拭。杜甫《丈八沟纳凉》诗:“佳人雪藕丝。”④洗除;洗刷。李白《独漉篇》:“国耻未雪,何由成名?”⑤白色。李白《将进酒》:“君不见高堂明镜悲白发,朝如青丝暮如雪。”

    滑:

    (一)①光滑;不滞涩。《周礼·考工记·鲍人》:“进而握之,欲其柔而不滑也。”(握:揉摸。)《论衡· 验符》:“爵以为铜也,涉水取之,滑重不能举之。”又圆润;圆转。白居易《琵琶行》:“间关莺语花底滑,幽咽泉流冰下难。”(间关:鸟声宛转。)②滑动。储光羲《晚霁中园喜赦作》:“散衣出中园,小径尚滑履。”③狡诈。《史记·酷吏列传》:“为人上,操下如束湿薪,滑贼任威。”④古国名。在今河南省偃师市南。后为秦所灭。⑤古州名,今县名。在今河南省北部。隋设滑州,明改为县。[滑(旧念gǔ,今念huá)稽]1. 古代的注酒器。扬雄《酒箴》:“鸱夷滑稽,腹大如壶。”(鸱夷:盛酒器。)2.能言善辩;语意诙谐。刘基《卖柑者言》:“退而思其言,类东方生滑稽之流。” (二)gǔ ①搞乱;扰乱。《庄子·德充符》:“是故不足以滑和,不可以入于灵府。”(和:指中和之道。灵府:心;对事变的关心。)《淮南子·齐俗》:“滑乱万民。”②搅浑。《后汉书·周燮传》:“斯固以滑泥扬波,同其流矣。”

    足:

    (一)①脚。《左传·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,断其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古乐府《木兰辞》:“愿借明驼千里足,送儿还故乡。”《韩非子·外储说左上》:“手足胼胝,面目黧黑,劳有功者也。”②器物的脚。《礼记·明堂位》:“夏后氏之鼓足。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“如此则荆、吴之势强,鼎足之形成矣。”③足够;充足。《老子》:“损有余而补不足。”④满足。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“呜呼! 何时眼前突兀见此屋,吾庐独破受冻死亦足。”(突兀:高耸的样子。)⑤够得上;配;值得。《荀子·劝学》:“百发失一,不足谓善射。” (二)jù ①过分。《论语·公冶长》:“巧言,令色,足恭,左丘明耻之,丘亦耻之。”(丘:孔子名。)②补足。《列子·杨朱》:“[公孙穆]逃于后庭,以昼足夜。”(逃:躲避。)

    力:

    ①力气,力量。《孟子·告子下》:“有人于此,力不能胜一匹雏,则为无力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以举百钧。”②能力;才能。《论语·季氏》:“陈力就列,不能者止。”元结《上〈时议三篇〉表》:“百姓劳苦,力用不足。”③权力;势力;威力。贾谊《新书·藩疆》:“欲天下之治安,天子之无忧,莫如众建诸侯而少其力;力小则易使以义。”《孟子·公孙丑上》:“以力服人者,非心服也。”④功劳。《礼记· 夏官·司勋》:“治功曰力,战功曰多。”⑤功效。《左传·昭公十一年》:“且譬之于天,其有五材,而将用之,力尽而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥劳役;力役。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”《国语·鲁语下》:“任力以夫,而议其老幼。”也指役使。范仲淹《张公神道碑》:“公请增长堤二百里,旁锢巨石为十闼,以疏其横流,舍(shè)役伍于堤上,不力一民,而日广月高。”(闼:门,指闸。舍:止宿。)⑦努力;尽力;竭力。《后汉书· 桓帝纪》:“自忠贤力争,屡折奸锋,虽愿依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居处;彘:周厉王流放处。)杜甫《往在》:“冗官各复业,土著还力农。”《吕氏春秋·上农》:“若民不力田,墨乃家畜。”(墨:通“没”。没收。)⑧甚;厉害。《汉书·汲黯传》:“今病力,不能任郡事。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    堪:

    ①承受得起。《左传·隐公元年》:“今京不度,非制也。君将不堪。”《后汉书·朱俊传》:“副相国,非臣所堪也。”嵇康《与山巨源绝交书》:“吾直性狭中,多所不堪,偶与足下相知耳。”(狭中:心地狭窄。)②可以;能够。《尚书·多方》:“惟尔多方,罔堪顾之。”陆游《书愤》:“出师一表真名世,千载谁堪伯仲间?”(谁堪伯仲:伯仲,比喻不相上下。即谁能够相比。)


  • ni nian xue hua ,zu li bu kan 。

    “ni nian xue hua ,zu li bu kan 。”shi gou chu chu :《san yao ·zhu teng yao 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    zhu teng zhu teng ,wen ru gong yu ,zhi ru zhu sheng 。zi wo de er yi wei zhang ,
    da you bi yu gu gong 。qian nian zuo shua ,dong na mo li 。jiao you bie wo yu guo men ,
    qin you song wo yu chan shui 。deng gao shan xi che dao lun cui ,du han shui xi ma ju ti kai 。
    zhong tu bu jin ,bu qu duo hui 。wei ci zhu teng ,shi sui wo lai 。zhang li zhi xiang ,
    mo ren zhi de 。fu wei cui bing ,qu he chi mei 。wu du yi shen ,lai er wei er 。
    huo shui huo liu ,zi bei cu na 。ni nian xue hua ,zu li bu kan 。wu ben liang zu ,
    de er wei san 。zi xiao feng tou ,huang dan yan xia 。song men dan deng ,bu tong yu ma 。
    wu yu er pi yun bo shui ,huan shan rao ye 。er nian ta bian kuang lu jian ,
    wei chang yi bu er xiang she 。sui you jia zi di 、liang you peng ,fu wei zhu jian ,
    bu ru zhu teng 。jie hu ,qiong ji re shi ,tong fu he ru ,wu bu yi chang zhang dai er ,
    er wu yi chang ren wang wu 。zhu teng zhu teng ,wu sui qing yun zhi shang 、huang ni zhi xia ,
    shi bu qi er yu si xu 。

    【zhu shi 】:

    ni :

    (yi )①gu shui ming 。jing shui zhi liu ,zai jin gan su sheng qing yang de ou 。②ni tu 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu wei tu ni 。”③xiang ni yi yang de dong xi 。《dong ming ji 》juan san :“di ling cuo ci cao wei ni ,yi tu yun ming zhi guan 。” (er )nì ①tu ma 。《shi shui xin yu ·tai chi 》:“wang (kai )yi chi dan zhi ni bi 。”(chi dan zhi :yi chong feng hua de tao tu 。)②gu zhi ;ju ni 。liu zong yuan 《duan xing lun xia 》:“jing fei quan ze ni ,quan fei jing ze bei (bèi)。”(bei :hun luan 。)③zu zhi bu tong 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe ,zhi yuan kong ni 。”④ruan qiu ;ruan chan 。yuan zhen 《wei bei huai 》zhi yi :“gu wo mo yi sou jin qie ,ni ta gu jiu ba jin chai 。”⑤tong “nie ”。yong zuo hei se ran liao de fan dan 。《da dai li ji ·ceng zi zhi yan shang 》:“bai sha zai ni ,yu zhi ju hei 。”

    xue :

    ①xue 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“da yu xue ,shen er che wu cun 。”②xia xue 。《jin shu ·wu hang zhi 》:“fei ji da jiang jun che ying wang teng zi bing zhou qian zhen ye ,hang ci zhen ding shi ,jiu da xue 。”③kai shi 。du fu 《zhang ba gou na liang 》shi :“jia ren xue ou si 。”④xi chu ;xi shua 。li bai 《du lu pian 》:“guo chi wei xue ,he you cheng ming ?”⑤bai se 。li bai 《jiang jin jiu 》:“jun bu jian gao tang ming jing bei bai fa ,chao ru qing si mu ru xue 。”

    hua :

    (yi )①guang hua ;bu zhi se 。《zhou li ·kao gong ji ·bao ren 》:“jin er wo zhi ,yu ji rou er bu hua ye 。”(wo :rou mo 。)《lun heng · yan fu 》:“jue yi wei tong ye ,she shui qu zhi ,hua chong bu neng ju zhi 。”you yuan run ;yuan zhuai 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“jian guan ying yu hua de hua ,you yan quan liu bing xia nan 。”(jian guan :diao sheng wan zhuai 。)②hua dong 。chu guang xi 《wan ji zhong yuan xi she zuo 》:“san yi chu zhong yuan ,xiao jing shang hua lv 。”③jiao zha 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“wei ren shang ,cao xia ru shu shi xin ,hua zei ren wei 。”④gu guo ming 。zai jin he na sheng yan shi shi na 。hou wei qin suo mie 。⑤gu zhou ming ,jin xian ming 。zai jin he na sheng bei bu 。sui she hua zhou ,ming gai wei xian 。[hua (jiu nian gǔ,jin nian huá)ji ]1. gu dai de zhu jiu qi 。yang xiong 《jiu zhen 》:“chi yi hua ji ,fu da ru hu 。”(chi yi :cheng jiu qi 。)2.neng yan shan bian ;yu yi hui xie 。liu ji 《mai gan zhe yan 》:“tui er sai ji yan ,lei dong fang sheng hua ji zhi liu 。” (er )gǔ ①gao luan ;rao luan 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“shi gu bu zu yi hua he ,bu ke yi ru yu ling fu 。”(he :zhi zhong he zhi dao 。ling fu :xin ;dui shi bian de guan xin 。)《huai na zi ·ji su 》:“hua luan mo min 。”②jiao hun 。《hou han shu ·zhou xie chuan 》:“si gu yi hua ni yang bo ,tong ji liu yi 。”

    zu :

    (yi )①jiao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“yuan zi fu (fú)lin yong ,duan ji zu 。”(yuan zi 、lin yong :jun ren ming 。fu :dao kan 。)gu le fu 《mu lan ci 》:“yuan jie ming tuo qian li zu ,song er hai gu xiang 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“shou zu pian zhi ,mian mu li hei ,lao you gong zhe ye 。”②qi wu de jiao 。《li ji ·ming tang wei 》:“xia hou shi zhi gu zu 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ru ci ze jing 、wu zhi shi jiang ,ding zu zhi xing cheng yi 。”③zu gou ;chong zu 。《lao zi 》:“sun you yu er bu bu zu 。”④man zu 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“wu hu ! he shi yan qian tu wu jian ci wu ,wu lu du po shou dong si yi zu 。”(tu wu :gao song de yang zi 。)⑤gou de shang ;pei ;zhi de 。《xun zi ·quan xue 》:“bai fa shi yi ,bu zu wei shan she 。” (er )jù ①guo fen 。《lun yu ·gong ye chang 》:“qiao yan ,ling se ,zu gong ,zuo qiu ming chi zhi ,qiu yi chi zhi 。”(qiu :kong zi ming 。)②bu zu 。《lie zi ·yang zhu 》:“[gong sun mu ]tao yu hou ting ,yi zhou zu ye 。”(tao :duo bi 。)

    li :

    ①li qi ,li liang 。《meng zi ·gao zi xia 》:“you ren yu ci ,li bu neng sheng yi pi chu ,ze wei mo li ren yi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu li zu yi ju bai jun 。”②neng li ;cai neng 。《lun yu ·ji shi 》:“chen li jiu lie ,bu neng zhe zhi 。”yuan jie 《shang 〈shi yi san pian 〉biao 》:“bai xing lao ku ,li yong bu zu 。”③quan li ;shi li ;wei li 。gu yi 《xin shu ·fan jiang 》:“yu tian xia zhi zhi an ,tian zi zhi mo you ,mo ru zhong jian zhu hou er shao ji li ;li xiao ze yi shi yi yi 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“yi li fu ren zhe ,fei xin fu ye 。”④gong lao 。《li ji · xia guan ·si xun 》:“zhi gong yue li ,zhan gong yue duo 。”⑤gong xiao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“ju pi zhi yu tian ,ji you wu cai ,er jiang yong zhi ,li jin er bi zhi 。”(wu cai :jin 、mu 、shui 、huo 、tu 。)⑥lao yi ;li yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”《guo yu ·lu yu xia 》:“ren li yi fu ,er yi ji lao you 。”ye zhi yi shi 。fan zhong yan 《zhang gong shen dao bei 》:“gong qing zeng chang di er bai li ,pang gu ju dan wei shi ta ,yi shu ji heng liu ,she (shè)yi wu yu di shang ,bu li yi min ,er ri an yue gao 。”(ta :men ,zhi zha 。she :zhi su 。)⑦nu li ;jin li ;jie li 。《hou han shu · huan di ji 》:“zi zhong xian li zheng ,lv she jian feng ,sui yuan yi zhen liu zhi yi bu ke de yi 。”(zhen :xia tai kang bei yi zhu suo ju chu ;zhi :zhou li wang liu fang chu 。)du fu 《wang zai 》:“rong guan ge fu ye ,tu zhe hai li nong 。”《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“re min bu li tian ,mo nai jia chu 。”(mo :tong “mei ”。mei shou 。)⑧shen ;li hai 。《han shu ·ji an chuan 》:“jin bing li ,bu neng ren jun shi 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    kan :

    ①cheng shou de qi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“jin jing bu du ,fei zhi ye 。jun jiang bu kan 。”《hou han shu ·zhu jun chuan 》:“fu xiang guo ,fei chen suo kan ye 。”ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“wu zhi xing xia zhong ,duo suo bu kan ,ou yu zu xia xiang zhi er 。”(xia zhong :xin de xia zhai 。)②ke yi ;neng gou 。《shang shu ·duo fang 》:“wei er duo fang ,wang kan gu zhi 。”liu you 《shu fen 》:“chu shi yi biao zhen ming shi ,qian zai shei kan bai zhong jian ?”(shei kan bai zhong :bai zhong ,bi yu bu xiang shang xia 。ji shei neng gou xiang bi 。)