• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 燕脂掌中顆,甘露舌頭漿。

    “燕脂掌中顆,甘露舌頭漿。”詩句出處:《題郡中荔枝詩十八韻兼寄萬州楊八使君》;是唐朝詩人白居易的作品。

    奇果標南土,芳林對北堂。
    素華春漠漠,丹實夏煌煌。
    葉捧低垂戶,枝擎重壓墻。
    始因風弄色,漸與日爭光。
    夕訝條懸火,朝驚樹點妝。
    深於紅躑躅,大校白檳榔。
    星綴連心朵,珠排耀眼房。
    紫羅裁襯殼,白玉裹填瓤。
    早歲曾聞說,今朝始摘嘗。
    嚼疑天上味,嗅異世間香。
    潤勝蓮生水,鮮逾橘得霜。
    燕脂掌中顆,甘露舌頭漿。
    物少尤珍重,天高苦渺茫。
    已教生暑月,又使阻遐方。
    粹液靈難駐,妍姿嫩易傷。
    近南光景熱,向北道路長。
    不得充王賦,無由寄帝鄉。
    唯君堪擲贈,面白似潘郎。

    【註釋】:

    燕:

    (一)①燕子。《史記·陳涉世傢》:“燕雀安知鴻鵠之志哉!”(安:哪裡。鴻:雁。鵠:天鵝。志:志向。)②安逸;安閑。《史記·萬石君傳》:“雖燕居必冠。”(冠:戴帽。表示恭敬。)③接近;親近。《韓非子·難三》:“士之用不在近遠,而俳(pái)優侏儒,固人主之所與燕也。”(俳優:古代以樂舞作諧戲的藝人。侏儒:雜技藝人。)④輕慢;褻瀆。蘇軾《題楊次公春蘭》:“丹青寫真色,欲補《離騷》傳。對之如靈均,冠佩不敢燕。”(靈均:屈原的字。)⑤通“宴”。宴飲。《詩經·小雅·鹿鳴》:“我有旨酒,嘉賓式燕以敖。”(式:與。敖:遨遊。)(二)yān 周代諸侯國名。戰國時七雄之一。在今河北北部與遼寧南部。《韓非子·初見秦》:“親齊、燕,以成霸王之名。”[燕支]1.草名。可作紅色染料、顏料。《南史·齊紀下·廢帝海陵王》:“武帝時以燕支為宋衣。”代指紅色。白居易《題郡中荔枝詩十八韻》:“燕支掌中顆,甘露舌頭漿。”也作“燕脂”。2.山名。在匈奴境內。李白《王昭君》之一:“燕支長寒雪作花。”也泛指北地。李白《代贈遠》:“燕支多美女,走馬輕風雪。”

    脂:

    ①油脂;油膏。《詩經·衛風·碩人》:“膚如凝脂。”②祿養美厚。《太玄·童》:“出泥入脂。”③用脂膏塗車軸,使其潤滑。杜甫《赤谷》詩:“我車已載脂。”(載:動詞詞頭。)④胭脂。杜牧《阿房宮賦》:“渭流漲膩,棄脂水也。”(渭:水名。膩:油膩。)

    掌:

    ①巴掌;手心。《論語·八佾》:“指其掌。”②動物的腳掌。駱賓王《詠鵝雜言》:“白毛浮綠水,紅掌撥清波。”③用手掌擊打。揚雄《羽獵賦》:“蹶松柏,掌蒺藜。”④掌握;主管。《晉書·地理志上》:“員十三人,各掌一州。”(員:名額。)

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    甘:

    ①味美。《韓非子·外儲說右上》:“甘肥周於堂,卮酒豆肉集於宮。”(周:遍佈。豆:盛肉器。)②甜味。《荀子·榮辱》:“口辨酸咸甘苦。”③美好;動聽。班固《西都賦》:“竹林果園,芳草甘木。”④情願;樂意。龔自珍《病梅館記》:“甘受詬厲。”張耒《夜坐》:“梧桐真不甘衰謝,數葉迎風尚有聲。”

    甘露:

    甜美的露水。《管子·小匡》:“時雨~~不降,飄風暴雨數臻,五谷不蕃,六畜不育。”

    露:

    ①露水。《詩經·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申為潤澤。《漢書·晁錯傳》:“覆露萬民。”②露天;在屋外。《史記·平準書》:“太倉之粟,陳陳相因,充溢露積於外,至腐敗不可食。”(太倉:京都谷倉。陳:指陳舊的谷物。因:積壓。)文天祥《指南錄後序》:“草行露宿,日與北騎相出沒於長淮間。”③顯露;泄露。《論衡·對作》:“文露而旨直。”《後漢書·蔡邕傳》:“事遂漏露。”④敗壞。《荀子·富國》:“入其境,其田疇穢,都邑露。”⑤羸弱;疲憊。《左傳·昭公元年》:“於是乎節宣其氣,勿使有所壅閉湫底以露其體。”(湫底:閉塞不通。)《戰國策·秦策三》:“諸侯見齊之罷露,君臣之不親,舉兵而伐之。”⑥通“輅”。車子。《史記·楚世傢》:“昔我先王熊繹,辟在荊山,蓽露藍蔞,以處草莽。”(辟:避。藍蔞:衣服破舊。)

    漿:

    ①一種酸性飲料,用來代酒。《詩經·大雅·大東》:“維北有鬥,不可以挹酒漿。”(鬥:北鬥星。挹:舀;酌。)②酒。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“百姓孰敢不簞(dān)食壺漿以迎將軍乎?”(簞:盛飯竹器,這裡指用簞盛。壺:用壺裝。)《列子·楊朱》:“朝之室也,聚酒千鐘……糟漿之氣逆於人鼻。”③湯。白居易《琵琶行》:“銀瓶乍破水漿迸,鐵騎突出刀槍鳴。”④用米湯或稀粉漿浸泡衣、佈、紗等,使幹後變硬。方回《日長三十韻寄趙賓暘》:“敗絮熏還曝,麄絺洗更漿。”


  • 燕脂掌中颗,甘露舌头浆。

    “燕脂掌中颗,甘露舌头浆。”诗句出处:《题郡中荔枝诗十八韵兼寄万州杨八使君》;是唐朝诗人白居易的作品。

    奇果标南土,芳林对北堂。
    素华春漠漠,丹实夏煌煌。
    叶捧低垂户,枝擎重压墙。
    始因风弄色,渐与日争光。
    夕讶条悬火,朝惊树点妆。
    深于红踯躅,大校白槟榔。
    星缀连心朵,珠排耀眼房。
    紫罗裁衬壳,白玉裹填瓤。
    早岁曾闻说,今朝始摘尝。
    嚼疑天上味,嗅异世间香。
    润胜莲生水,鲜逾橘得霜。
    燕脂掌中颗,甘露舌头浆。
    物少尤珍重,天高苦渺茫。
    已教生暑月,又使阻遐方。
    粹液灵难驻,妍姿嫩易伤。
    近南光景热,向北道路长。
    不得充王赋,无由寄帝乡。
    唯君堪掷赠,面白似潘郎。

    【注释】:

    燕:

    (一)①燕子。《史记·陈涉世家》:“燕雀安知鸿鹄之志哉!”(安:哪里。鸿:雁。鹄:天鹅。志:志向。)②安逸;安闲。《史记·万石君传》:“虽燕居必冠。”(冠:戴帽。表示恭敬。)③接近;亲近。《韩非子·难三》:“士之用不在近远,而俳(pái)优侏儒,固人主之所与燕也。”(俳优:古代以乐舞作谐戏的艺人。侏儒:杂技艺人。)④轻慢;亵渎。苏轼《题杨次公春兰》:“丹青写真色,欲补《离骚》传。对之如灵均,冠佩不敢燕。”(灵均:屈原的字。)⑤通“宴”。宴饮。《诗经·小雅·鹿鸣》:“我有旨酒,嘉宾式燕以敖。”(式:与。敖:遨游。)(二)yān 周代诸侯国名。战国时七雄之一。在今河北北部与辽宁南部。《韩非子·初见秦》:“亲齐、燕,以成霸王之名。”[燕支]1.草名。可作红色染料、颜料。《南史·齐纪下·废帝海陵王》:“武帝时以燕支为宋衣。”代指红色。白居易《题郡中荔枝诗十八韵》:“燕支掌中颗,甘露舌头浆。”也作“燕脂”。2.山名。在匈奴境内。李白《王昭君》之一:“燕支长寒雪作花。”也泛指北地。李白《代赠远》:“燕支多美女,走马轻风雪。”

    脂:

    ①油脂;油膏。《诗经·卫风·硕人》:“肤如凝脂。”②禄养美厚。《太玄·童》:“出泥入脂。”③用脂膏涂车轴,使其润滑。杜甫《赤谷》诗:“我车已载脂。”(载:动词词头。)④胭脂。杜牧《阿房宫赋》:“渭流涨腻,弃脂水也。”(渭:水名。腻:油腻。)

    掌:

    ①巴掌;手心。《论语·八佾》:“指其掌。”②动物的脚掌。骆宾王《咏鹅杂言》:“白毛浮绿水,红掌拨清波。”③用手掌击打。扬雄《羽猎赋》:“蹶松柏,掌蒺藜。”④掌握;主管。《晋书·地理志上》:“员十三人,各掌一州。”(员:名额。)

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    甘:

    ①味美。《韩非子·外储说右上》:“甘肥周于堂,卮酒豆肉集于宫。”(周:遍布。豆:盛肉器。)②甜味。《荀子·荣辱》:“口辨酸咸甘苦。”③美好;动听。班固《西都赋》:“竹林果园,芳草甘木。”④情愿;乐意。龚自珍《病梅馆记》:“甘受诟厉。”张耒《夜坐》:“梧桐真不甘衰谢,数叶迎风尚有声。”

    甘露:

    甜美的露水。《管子·小匡》:“时雨~~不降,飘风暴雨数臻,五谷不蕃,六畜不育。”

    露:

    ①露水。《诗经·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申为润泽。《汉书·晁错传》:“覆露万民。”②露天;在屋外。《史记·平准书》:“太仓之粟,陈陈相因,充溢露积于外,至腐败不可食。”(太仓:京都谷仓。陈:指陈旧的谷物。因:积压。)文天祥《指南录后序》:“草行露宿,日与北骑相出没于长淮间。”③显露;泄露。《论衡·对作》:“文露而旨直。”《后汉书·蔡邕传》:“事遂漏露。”④败坏。《荀子·富国》:“入其境,其田畴秽,都邑露。”⑤羸弱;疲惫。《左传·昭公元年》:“于是乎节宣其气,勿使有所壅闭湫底以露其体。”(湫底:闭塞不通。)《战国策·秦策三》:“诸侯见齐之罢露,君臣之不亲,举兵而伐之。”⑥通“辂”。车子。《史记·楚世家》:“昔我先王熊绎,辟在荆山,荜露蓝蒌,以处草莽。”(辟:避。蓝蒌:衣服破旧。)

    浆:

    ①一种酸性饮料,用来代酒。《诗经·大雅·大东》:“维北有斗,不可以挹酒浆。”(斗:北斗星。挹:舀;酌。)②酒。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“百姓孰敢不箪(dān)食壶浆以迎将军乎?”(箪:盛饭竹器,这里指用箪盛。壶:用壶装。)《列子·杨朱》:“朝之室也,聚酒千钟……糟浆之气逆于人鼻。”③汤。白居易《琵琶行》:“银瓶乍破水浆迸,铁骑突出刀枪鸣。”④用米汤或稀粉浆浸泡衣、布、纱等,使干后变硬。方回《日长三十韵寄赵宾旸》:“败絮熏还曝,麄絺洗更浆。”


  • yan zhi zhang zhong ke ,gan lou she tou jiang 。

    “yan zhi zhang zhong ke ,gan lou she tou jiang 。”shi gou chu chu :《ti jun zhong li zhi shi shi ba yun jian ji mo zhou yang ba shi jun 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    ji guo biao na tu ,fang lin dui bei tang 。
    su hua chun mo mo ,dan shi xia huang huang 。
    xie peng di chui hu ,zhi qing chong ya qiang 。
    shi yin feng long se ,jian yu ri zheng guang 。
    xi ya tiao xuan huo ,chao jing shu dian zhuang 。
    shen yu gong zhi zhu ,da jiao bai bin lang 。
    xing chuo lian xin duo ,zhu pai yao yan fang 。
    zi luo cai chen ke ,bai yu guo tian rang 。
    zao sui ceng wen shui ,jin chao shi zhai chang 。
    jiao yi tian shang wei ,xiu yi shi jian xiang 。
    run sheng lian sheng shui ,xian yu ju de shuang 。
    yan zhi zhang zhong ke ,gan lou she tou jiang 。
    wu shao you zhen chong ,tian gao ku miao mang 。
    yi jiao sheng shu yue ,you shi zu xia fang 。
    cui ye ling nan zhu ,yan zi nen yi shang 。
    jin na guang jing re ,xiang bei dao lu chang 。
    bu de chong wang fu ,mo you ji di xiang 。
    wei jun kan zhi zeng ,mian bai shi pan lang 。

    【zhu shi 】:

    yan :

    (yi )①yan zi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“yan qiao an zhi hong gu zhi zhi zai !”(an :na li 。hong :yan 。gu :tian e 。zhi :zhi xiang 。)②an yi ;an xian 。《shi ji ·mo dan jun chuan 》:“sui yan ju bi guan 。”(guan :dai mao 。biao shi gong jing 。)③jie jin ;qin jin 。《han fei zi ·nan san 》:“shi zhi yong bu zai jin yuan ,er pai (pái)you zhu ru ,gu ren zhu zhi suo yu yan ye 。”(pai you :gu dai yi le wu zuo xie hu de yi ren 。zhu ru :za ji yi ren 。)④qing man ;xie du 。su shi 《ti yang ci gong chun lan 》:“dan qing xie zhen se ,yu bu 《li sao 》chuan 。dui zhi ru ling jun ,guan pei bu gan yan 。”(ling jun :qu yuan de zi 。)⑤tong “yan ”。yan yin 。《shi jing ·xiao ya ·lu ming 》:“wo you zhi jiu ,jia bin shi yan yi ao 。”(shi :yu 。ao :ao you 。)(er )yān zhou dai zhu hou guo ming 。zhan guo shi qi xiong zhi yi 。zai jin he bei bei bu yu liao ning na bu 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“qin ji 、yan ,yi cheng ba wang zhi ming 。”[yan zhi ]1.cao ming 。ke zuo gong se ran liao 、yan liao 。《na shi ·ji ji xia ·fei di hai ling wang 》:“wu di shi yi yan zhi wei song yi 。”dai zhi gong se 。bai ju yi 《ti jun zhong li zhi shi shi ba yun 》:“yan zhi zhang zhong ke ,gan lou she tou jiang 。”ye zuo “yan zhi ”。2.shan ming 。zai xiong nu jing nei 。li bai 《wang zhao jun 》zhi yi :“yan zhi chang han xue zuo hua 。”ye fan zhi bei de 。li bai 《dai zeng yuan 》:“yan zhi duo mei nv ,zou ma qing feng xue 。”

    zhi :

    ①you zhi ;you gao 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“fu ru ning zhi 。”②lu yang mei hou 。《tai xuan ·tong 》:“chu ni ru zhi 。”③yong zhi gao tu che zhou ,shi ji run hua 。du fu 《chi gu 》shi :“wo che yi zai zhi 。”(zai :dong ci ci tou 。)④yan zhi 。du mu 《a fang gong fu 》:“wei liu zhang ni ,qi zhi shui ye 。”(wei :shui ming 。ni :you ni 。)

    zhang :

    ①ba zhang ;shou xin 。《lun yu ·ba yi 》:“zhi ji zhang 。”②dong wu de jiao zhang 。jia bin wang 《yong e za yan 》:“bai mao fu lu shui ,gong zhang bo qing bo 。”③yong shou zhang ji da 。yang xiong 《yu lie fu 》:“jue song bai ,zhang ji li 。”④zhang wo ;zhu guan 。《jin shu ·de li zhi shang 》:“yuan shi san ren ,ge zhang yi zhou 。”(yuan :ming e 。)

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    gan :

    ①wei mei 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“gan fei zhou yu tang ,zhi jiu dou rou ji yu gong 。”(zhou :bian bu 。dou :cheng rou qi 。)②tian wei 。《xun zi ·rong ru 》:“kou bian suan xian gan ku 。”③mei hao ;dong ting 。ban gu 《xi dou fu 》:“zhu lin guo yuan ,fang cao gan mu 。”④qing yuan ;le yi 。gong zi zhen 《bing mei guan ji 》:“gan shou gou li 。”zhang lei 《ye zuo 》:“wu tong zhen bu gan cui xie ,shu xie ying feng shang you sheng 。”

    gan lou :

    tian mei de lou shui 。《guan zi ·xiao kuang 》:“shi yu ~~bu jiang ,piao feng bao yu shu zhen ,wu gu bu fan ,liu chu bu yo 。”

    lou :

    ①lou shui 。《shi jing ·shao na ·hang lou 》:“wei hang duo lou 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“lou shi zhen zhu yue shi gong 。”yin shen wei run ze 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“fu lou mo min 。”②lou tian ;zai wu wai 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“tai cang zhi su ,chen chen xiang yin ,chong yi lou ji yu wai ,zhi fu bai bu ke shi 。”(tai cang :jing dou gu cang 。chen :zhi chen jiu de gu wu 。yin :ji ya 。)wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“cao hang lou su ,ri yu bei ji xiang chu mei yu chang huai jian 。”③xian lou ;xie lou 。《lun heng ·dui zuo 》:“wen lou er zhi zhi 。”《hou han shu ·cai yong chuan 》:“shi sui lou lou 。”④bai huai 。《xun zi ·fu guo 》:“ru ji jing ,ji tian chou hui ,dou yi lou 。”⑤lei ruo ;pi bei 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“yu shi hu jie xuan ji qi ,wu shi you suo yong bi jiao de yi lou ji ti 。”(jiao de :bi sai bu tong 。)《zhan guo ce ·qin ce san 》:“zhu hou jian ji zhi ba lou ,jun chen zhi bu qin ,ju bing er fa zhi 。”⑥tong “lu ”。che zi 。《shi ji ·chu shi jia 》:“xi wo xian wang xiong yi ,bi zai jing shan ,bi lou lan lou ,yi chu cao mang 。”(bi :bi 。lan lou :yi fu po jiu 。)

    jiang :

    ①yi chong suan xing yin liao ,yong lai dai jiu 。《shi jing ·da ya ·da dong 》:“wei bei you dou ,bu ke yi yi jiu jiang 。”(dou :bei dou xing 。yi :yao ;zhuo 。)②jiu 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“bai xing shu gan bu dan (dān)shi hu jiang yi ying jiang jun hu ?”(dan :cheng fan zhu qi ,zhe li zhi yong dan cheng 。hu :yong hu zhuang 。)《lie zi ·yang zhu 》:“chao zhi shi ye ,ju jiu qian zhong ……zao jiang zhi qi ni yu ren bi 。”③shang 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“yin ping zha po shui jiang beng ,tie ji tu chu dao qiang ming 。”④yong mi shang huo xi fen jiang jin pao yi 、bu 、sha deng ,shi gan hou bian ying 。fang hui 《ri chang san shi yun ji zhao bin yang 》:“bai xu xun hai bao ,cu chi xi geng jiang 。”