• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 聞道平康有麗人,能操德語工德文。

    “聞道平康有麗人,能操德語工德文。”詩句出處:《後彩雲曲》;是宋朝詩人辛棄疾的作品。

    納蘭昔禦儀鸞殿,曾以宰官三召見。
    畫棟珠簾靄禦香,金床玉幾開宮扇。
    明年西幸萬人哀,桂觀蜚廉委劫灰。
    虜騎亂穿驛道走,漢宮重見柏梁災。
    白頭宮監逢人說,庚子災年秋七月。
    六龍一去萬馬來,柏靈舊帥稱魁桀。
    紅巾蟻附端郡王,擅殺德使董福祥。
    憤兵入城恣淫掠,董逃不獲池魚殃。
    瓦酋入據儀鸞座,鳳城十傢九傢破。
    武夫好色勝貪財,桂殿清秋少眠臥。
    聞道平康有麗人,能操德語工德文。
    狀元紫誥曾相假,英後殊施並寫真。
    柏靈當日人爭看,依稀記得芙蓉面。
    隔越蓬山十二年,瓊華島畔邀相見。
    隔水疑通銀漢槎,催妝還用天山箭。
    彩雲此際泥秋衾,雲雨巫山何處尋?
    忽報將軍親折簡,自來花下問青禽。
    徐娘雖老猶風致,巧換西妝稱人意。
    百環螺髻滿簪花,全匹鮫綃長拂地。
    鴉娘催上七香車,豹尾銀槍兩行侍。
    細馬遙遵輦路來,襪羅果踏金蓮至。
    歷亂宮帷飛野雞,荒唐禦座擁狐貍。
    將軍攜手瑤階下,未上迷樓意已迷。
    罵賊翻嗤毛惜惜,入宮自詡李師師。
    言和言戰紛紜久,亂殺平人及雞狗。
    彩雲一點菩提心,操縱夷獠在纖手。
    胠篋休探赤側錢,操刀莫逼紅顏婦。
    始信傾城哲婦言,強於辯士儀秦口。
    後來虐婢如虺蝮,此日能言賽鸚鵡。
    較量功罪相折除,僥幸他年免繯首。
    將軍七十虯髯白,四十秋娘盛釵澤。
    普法戰罷又今年,枕席行師老無力。
    女閭中有女登徒,笑捋虎鬚親虎額。
    不隨槃瓠臥花單,那得馴狐集城闕?
    誰知九廟神靈怒,夜半瑤臺生紫霧。
    火馬飛馳過鳳樓,金蛇舕舚燔雞樹。
    此時錦帳雙鴛鴦,皓軀驚起無襦袴。

    見古樂府。
    小傢女記入抱時,夜度娘尋鑿壞處。
    撞破煙樓閃電窗,釜魚籠鳥求生路。
    一霎秦灰楚炬空,依然別館離宮住。
    朝雲暮雨秋復春,坐見珠槃和議成。
    一聞紅海班師詔,可有青樓惜別情?
    從此茫茫隔雲海,將軍也有連波悔。
    君王神武不可欺,遙識軍中婦人在。
    有罪無功損國威,金符鐵券趣銷毀。
    太息聯邦虎將才,終為舊院蛾眉累。
    蛾眉重落教坊司,已是琵琶彈破時。
    白門淪落歸鄉裡,綠草依稀具獄詞。
    世人有情多不達,明明禍水寨裳涉。
    玉堂鵷鷺愆羽儀,碧海鯨魚喪鱗甲。
    何限人間將相傢,墻茨不掃傷門閥。
    樂府休歌楊柳枝,星傢最忌桃花煞。
    今者株林一老婦,青裙來往春申浦。
    北門學士最關渠,西幸叢談亦及汝。
    古人詩貴達事情,事有闕遺須拾補。
    不然落溷退紅花,白發摩登何足數。

    【註釋】:

    聞:

    (一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”

    道:

    (一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”

    平:

    ①平坦;不傾斜。《呂氏春秋·應同》:“平地註水,水流濕。”白居易《錢塘湖春行》:“水面初平雲腳低。”②整治使平。《列子·湯問》:“山不加增,何苦而不平?”③公平;公正。《詩經·小雅·節南山》:“昊天不平,我王不寧。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“妾父為吏,齊中稱其廉平。”韓愈《送孟東野序》:“大凡物不得其平則鳴。”④均平;齊一。《周易·乾》:“雲行雨施,天下平也。”⑤平定;平息。《左傳·莊公十三年》:“會於北杏,以平宋亂。”⑥安靜;安定。楊炯《從軍行》:“烽火照西京,心中自不平。”⑦平常;平時。《後漢書·光武帝紀上》:“飲食言笑如平常。”⑧一般;普通。白居易《兩朱閣》:“憶昨平陽宅初置,吞並平人幾傢地!”⑨媾和;講和。《左傳·桓公八年》:“秋,隨及楚平。”(隨:國名。)⑩通“評”。評議。《商君書·更法》:“孝公平畫。”

    平康:

    平安,安寧。《忠經·廣為》:“邦國~~。”

    康:

    ①安寧;和樂。《尚書·大誥》:“迪民康。”(迪:引導。)沈佺期《答魑魅代書寄傢人》:“傳聞大小康。”(大小:大人小孩。)②健康。《古詩為焦仲卿妻作》:“命如南山石,四體康且直。”徐陵《與王吳郡僧智書》:“體中何如?願保康勝。”(勝:安好。)③空。《詩經·小雅·賓之初筵》:“酌彼康爵。”(爵:酒杯。)又俗稱蘿卜裡面空為“康”。也作“糠”。

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    麗:

    (一)①成雙的;成對的。劉勰《文心雕龍·麗辭》:“麗辭之體,凡有四對。”《周禮·夏官·校人》:“麗馬一圉(yǔ),八麗一師。”(圉:養馬的人。師:指掌管馬匹的人。)②附著;依附。《禮記·祭義》:“祭之日,君牽牲……既入廟門,麗於碑。”③華麗美好。杜甫《戲為六絕句》之五:“清詞麗句必為鄰。”(為鄰:指借鑒。)④美麗;漂亮。曹植《洛神賦》:“睹一麗人,於巖之畔。”(巖:山崖。)⑤特指美貌女子。白居易《長恨歌》:“後宮佳麗三千人,三千寵愛在一身。”杜甫《麗人行》:“長安水邊多麗人。” (二)lí [麗水]縣名。在今浙江省。

    麗人:

    美人。曹植《洛神賦》:“俯則未察,仰以殊觀。睹一~~,於巖之畔。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    操:

    ①執持。《楚辭·九歌·國殤》:“操吳戈兮被犀甲。”②掌握;控制。《韓非子· 定法》:“操生殺之柄。”《莊子·達生》:“吾嘗濟乎觴深之淵,津人操舟若神。”③操作;處理。劉基《鬱離子·省敵》:“臣不惟能造舟,而又能操舟。”④從事。《孫子·用間》:“內外騷動,怠於道路,不得操事者,七十萬傢。”⑤訓練;演習。《三國演義》第四十五回:“荊州水軍,久不操練。”⑥指彈奏。許渾《戲代李協律松江有贈》:“蜀客操琴吳女歌,明珠十斛是天河。”⑦操守;品德。東方朔《七諫·沉江》:“正臣端其操行兮,反離謗而見攘。”⑧琴曲名。古有《箕子操》《猗蘭操》,見《史記·宋微子世傢》。[操作]勞動。《聊齋志異·珊瑚》:“臧姑役母若婢,生不敢言,惟身代母操作。”[操縱]控制,掌握。歸有光《送嘉定縣令序》:“侯能操縱有法,賦辦而民不驚。”(侯:對地方長官的尊稱。)

    德:

    ①道德;通過修養達到的最高境界。《荀子·王制》:“無德不貴,無能不官。”②品行;行為。《孟子·離婁上》:“求也為季氏宰,無能改於其德。”(求:人名。宰:傢臣。)③心意;意志。《詩經· 衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(罔:無。極:準則。)④恩德;恩惠。《韓非子·解老》:“有道之君,外無怨讎於鄰敵,而內有德澤於人民。”⑤感恩;感激。《左傳·僖公二十四年》:“王德狄人,將以其女為後。”

    語:

    (一)①談論;說話。《論語·鄉黨》:“食不言,寢不語。”②言論;話。《韓非子·五蠹》:“無先王之語,以吏為師。”(不用先王的那套言論,而用官吏當老師。)③諺語;俗語。《列子·楊朱》:“古語有之:‘生相憐,死相捐。’”(捐:棄。)④詩文、談話中的字或句。杜甫《江上值水如海勢聊短述》:“語不驚人死不休。” (二)yù 告訴。《史記·項羽本紀》:“沛公今事有急,亡去不義,不可不語。”(亡:逃走。)

    工:

    ①工匠;從事各種手工技藝的勞動者。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”《天工開物·乃服·夏服》:“紡苧(zhù)紗能者用腳車,一女工並敵三工。”(並敵:匹敵。)②古代指樂工,樂人。《公羊傳· 襄公二十九年》:“使工為之歌《周南》、《召南》。”③精致;巧妙。沈括《夢溪筆談·書畫》:“汝畫信工,但少天趣。”(信:的確。)④善於;擅長;長於。《唐語林· 文學》:“工篇什,著詩評三卷。”(篇什:詩篇。)⑤官吏。《尚書·堯典》:“允厘有工。”⑥通“功”。功效。《韓非子·五蠹》:“此言多資之易為工也。”

    德:

    ①道德;通過修養達到的最高境界。《荀子·王制》:“無德不貴,無能不官。”②品行;行為。《孟子·離婁上》:“求也為季氏宰,無能改於其德。”(求:人名。宰:傢臣。)③心意;意志。《詩經· 衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(罔:無。極:準則。)④恩德;恩惠。《韓非子·解老》:“有道之君,外無怨讎於鄰敵,而內有德澤於人民。”⑤感恩;感激。《左傳·僖公二十四年》:“王德狄人,將以其女為後。”

    文:

    ①在身體上刺畫花紋。《莊子·逍遙遊》:“越人斷發文身。”②線條交錯的圖形;花紋。王充《論衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人類社會的某些現象。《周易·賁》:“觀乎天文,以察時變。”④禮樂典章制度。張居正《與薊遼總督譚二華》:“如有不效,巡關禦史得論劾(hé)之,固不必襲此故套虛文為也。”(劾:揭發罪狀。襲:沿用。)⑤法令條文。《史記·酷吏列傳》:“與趙禹更定諸律令,務在深文。”⑥字;文字。《史記·秦始皇本紀》:“書同文。”⑦文辭;文章。劉勰《文心雕龍· 情采》:“昔詩人什篇,為情而造文。”歐陽修《醉翁亭記》:“醉能同其樂,醒能述以文者,太守也。”⑧非軍事的;與“武”相對。《史記·酈生陸賈列傳》:“文武並用,長久之術也。”⑨華美;有文采。杜預《春秋經傳集解序》:“史有文質,辭有詳略。”(質:質樸。)⑩文飾;掩飾。劉知幾《史通·惑經》:“庸儒末學,文過飾非。”(11)柔和;不猛烈。《世說新語·賞譽》:“士龍為人,文弱可愛。”(士龍:陸雲字。)(12)量詞。計算銅幣的單位。《宋書·徐羨之傳》:“可以錢二十八文埋宅四角。”


  • 闻道平康有丽人,能操德语工德文。

    “闻道平康有丽人,能操德语工德文。”诗句出处:《后彩云曲》;是宋朝诗人辛弃疾的作品。

    纳兰昔御仪鸾殿,曾以宰官三召见。
    画栋珠簾霭御香,金床玉几开宫扇。
    明年西幸万人哀,桂观蜚廉委劫灰。
    虏骑乱穿驿道走,汉宫重见柏梁灾。
    白头宫监逢人说,庚子灾年秋七月。
    六龙一去万马来,柏灵旧帅称魁桀。
    红巾蚁附端郡王,擅杀德使董福祥。
    愤兵入城恣淫掠,董逃不获池鱼殃。
    瓦酋入据仪鸾座,凤城十家九家破。
    武夫好色胜贪财,桂殿清秋少眠卧。
    闻道平康有丽人,能操德语工德文。
    状元紫诰曾相假,英后殊施并写真。
    柏灵当日人争看,依稀记得芙蓉面。
    隔越蓬山十二年,琼华岛畔邀相见。
    隔水疑通银汉槎,催妆还用天山箭。
    彩云此际泥秋衾,云雨巫山何处寻?
    忽报将军亲折简,自来花下问青禽。
    徐娘虽老犹风致,巧换西妆称人意。
    百环螺髻满簪花,全匹鲛绡长拂地。
    鸦娘催上七香车,豹尾银枪两行侍。
    细马遥遵辇路来,袜罗果踏金莲至。
    历乱宫帷飞野鸡,荒唐御座拥狐狸。
    将军携手瑶阶下,未上迷楼意已迷。
    骂贼翻嗤毛惜惜,入宫自诩李师师。
    言和言战纷纭久,乱杀平人及鸡狗。
    彩云一点菩提心,操纵夷獠在纤手。
    胠箧休探赤侧钱,操刀莫逼红颜妇。
    始信倾城哲妇言,强于辩士仪秦口。
    后来虐婢如虺蝮,此日能言赛鹦鹉。
    较量功罪相折除,侥幸他年免缳首。
    将军七十虬髯白,四十秋娘盛钗泽。
    普法战罢又今年,枕席行师老无力。
    女闾中有女登徒,笑捋虎鬚亲虎额。
    不随槃瓠卧花单,那得驯狐集城阙?
    谁知九庙神灵怒,夜半瑶台生紫雾。
    火马飞驰过凤楼,金蛇舕舚燔鸡树。
    此时锦帐双鸳鸯,皓躯惊起无襦袴。

    见古乐府。
    小家女记入抱时,夜度娘寻凿坏处。
    撞破烟楼闪电窗,釜鱼笼鸟求生路。
    一霎秦灰楚炬空,依然别馆离宫住。
    朝云暮雨秋复春,坐见珠槃和议成。
    一闻红海班师诏,可有青楼惜别情?
    从此茫茫隔云海,将军也有连波悔。
    君王神武不可欺,遥识军中妇人在。
    有罪无功损国威,金符铁券趣销毁。
    太息联邦虎将才,终为旧院蛾眉累。
    蛾眉重落教坊司,已是琵琶弹破时。
    白门沦落归乡里,绿草依稀具狱词。
    世人有情多不达,明明祸水寨裳涉。
    玉堂鹓鹭愆羽仪,碧海鲸鱼丧鳞甲。
    何限人间将相家,墙茨不扫伤门阀。
    乐府休歌杨柳枝,星家最忌桃花煞。
    今者株林一老妇,青裙来往春申浦。
    北门学士最关渠,西幸丛谈亦及汝。
    古人诗贵达事情,事有阙遗须拾补。
    不然落溷退红花,白发摩登何足数。

    【注释】:

    闻:

    (一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”

    道:

    (一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”

    平:

    ①平坦;不倾斜。《吕氏春秋·应同》:“平地注水,水流湿。”白居易《钱塘湖春行》:“水面初平云脚低。”②整治使平。《列子·汤问》:“山不加增,何苦而不平?”③公平;公正。《诗经·小雅·节南山》:“昊天不平,我王不宁。”《史记·扁鹊仓公列传》:“妾父为吏,齐中称其廉平。”韩愈《送孟东野序》:“大凡物不得其平则鸣。”④均平;齐一。《周易·乾》:“云行雨施,天下平也。”⑤平定;平息。《左传·庄公十三年》:“会于北杏,以平宋乱。”⑥安静;安定。杨炯《从军行》:“烽火照西京,心中自不平。”⑦平常;平时。《后汉书·光武帝纪上》:“饮食言笑如平常。”⑧一般;普通。白居易《两朱阁》:“忆昨平阳宅初置,吞并平人几家地!”⑨媾和;讲和。《左传·桓公八年》:“秋,随及楚平。”(随:国名。)⑩通“评”。评议。《商君书·更法》:“孝公平画。”

    平康:

    平安,安宁。《忠经·广为》:“邦国~~。”

    康:

    ①安宁;和乐。《尚书·大诰》:“迪民康。”(迪:引导。)沈佺期《答魑魅代书寄家人》:“传闻大小康。”(大小:大人小孩。)②健康。《古诗为焦仲卿妻作》:“命如南山石,四体康且直。”徐陵《与王吴郡僧智书》:“体中何如?愿保康胜。”(胜:安好。)③空。《诗经·小雅·宾之初筵》:“酌彼康爵。”(爵:酒杯。)又俗称萝卜里面空为“康”。也作“糠”。

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    丽:

    (一)①成双的;成对的。刘勰《文心雕龙·丽辞》:“丽辞之体,凡有四对。”《周礼·夏官·校人》:“丽马一圉(yǔ),八丽一师。”(圉:养马的人。师:指掌管马匹的人。)②附着;依附。《礼记·祭义》:“祭之日,君牵牲……既入庙门,丽于碑。”③华丽美好。杜甫《戏为六绝句》之五:“清词丽句必为邻。”(为邻:指借鉴。)④美丽;漂亮。曹植《洛神赋》:“睹一丽人,于岩之畔。”(岩:山崖。)⑤特指美貌女子。白居易《长恨歌》:“后宫佳丽三千人,三千宠爱在一身。”杜甫《丽人行》:“长安水边多丽人。” (二)lí [丽水]县名。在今浙江省。

    丽人:

    美人。曹植《洛神赋》:“俯则未察,仰以殊观。睹一~~,于岩之畔。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    操:

    ①执持。《楚辞·九歌·国殇》:“操吴戈兮被犀甲。”②掌握;控制。《韩非子· 定法》:“操生杀之柄。”《庄子·达生》:“吾尝济乎觞深之渊,津人操舟若神。”③操作;处理。刘基《郁离子·省敌》:“臣不惟能造舟,而又能操舟。”④从事。《孙子·用间》:“内外骚动,怠于道路,不得操事者,七十万家。”⑤训练;演习。《三国演义》第四十五回:“荆州水军,久不操练。”⑥指弹奏。许浑《戏代李协律松江有赠》:“蜀客操琴吴女歌,明珠十斛是天河。”⑦操守;品德。东方朔《七谏·沉江》:“正臣端其操行兮,反离谤而见攘。”⑧琴曲名。古有《箕子操》《猗兰操》,见《史记·宋微子世家》。[操作]劳动。《聊斋志异·珊瑚》:“臧姑役母若婢,生不敢言,惟身代母操作。”[操纵]控制,掌握。归有光《送嘉定县令序》:“侯能操纵有法,赋办而民不惊。”(侯:对地方长官的尊称。)

    德:

    ①道德;通过修养达到的最高境界。《荀子·王制》:“无德不贵,无能不官。”②品行;行为。《孟子·离娄上》:“求也为季氏宰,无能改于其德。”(求:人名。宰:家臣。)③心意;意志。《诗经· 卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(罔:无。极:准则。)④恩德;恩惠。《韩非子·解老》:“有道之君,外无怨雠于邻敌,而内有德泽于人民。”⑤感恩;感激。《左传·僖公二十四年》:“王德狄人,将以其女为后。”

    语:

    (一)①谈论;说话。《论语·乡党》:“食不言,寝不语。”②言论;话。《韩非子·五蠹》:“无先王之语,以吏为师。”(不用先王的那套言论,而用官吏当老师。)③谚语;俗语。《列子·杨朱》:“古语有之:‘生相怜,死相捐。’”(捐:弃。)④诗文、谈话中的字或句。杜甫《江上值水如海势聊短述》:“语不惊人死不休。” (二)yù 告诉。《史记·项羽本纪》:“沛公今事有急,亡去不义,不可不语。”(亡:逃走。)

    工:

    ①工匠;从事各种手工技艺的劳动者。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”《天工开物·乃服·夏服》:“纺苎(zhù)纱能者用脚车,一女工并敌三工。”(并敌:匹敌。)②古代指乐工,乐人。《公羊传· 襄公二十九年》:“使工为之歌《周南》、《召南》。”③精致;巧妙。沈括《梦溪笔谈·书画》:“汝画信工,但少天趣。”(信:的确。)④善于;擅长;长于。《唐语林· 文学》:“工篇什,著诗评三卷。”(篇什:诗篇。)⑤官吏。《尚书·尧典》:“允厘有工。”⑥通“功”。功效。《韩非子·五蠹》:“此言多资之易为工也。”

    德:

    ①道德;通过修养达到的最高境界。《荀子·王制》:“无德不贵,无能不官。”②品行;行为。《孟子·离娄上》:“求也为季氏宰,无能改于其德。”(求:人名。宰:家臣。)③心意;意志。《诗经· 卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(罔:无。极:准则。)④恩德;恩惠。《韩非子·解老》:“有道之君,外无怨雠于邻敌,而内有德泽于人民。”⑤感恩;感激。《左传·僖公二十四年》:“王德狄人,将以其女为后。”

    文:

    ①在身体上刺画花纹。《庄子·逍遥游》:“越人断发文身。”②线条交错的图形;花纹。王充《论衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人类社会的某些现象。《周易·贲》:“观乎天文,以察时变。”④礼乐典章制度。张居正《与蓟辽总督谭二华》:“如有不效,巡关御史得论劾(hé)之,固不必袭此故套虚文为也。”(劾:揭发罪状。袭:沿用。)⑤法令条文。《史记·酷吏列传》:“与赵禹更定诸律令,务在深文。”⑥字;文字。《史记·秦始皇本纪》:“书同文。”⑦文辞;文章。刘勰《文心雕龙· 情采》:“昔诗人什篇,为情而造文。”欧阳修《醉翁亭记》:“醉能同其乐,醒能述以文者,太守也。”⑧非军事的;与“武”相对。《史记·郦生陆贾列传》:“文武并用,长久之术也。”⑨华美;有文采。杜预《春秋经传集解序》:“史有文质,辞有详略。”(质:质朴。)⑩文饰;掩饰。刘知几《史通·惑经》:“庸儒末学,文过饰非。”(11)柔和;不猛烈。《世说新语·赏誉》:“士龙为人,文弱可爱。”(士龙:陆云字。)(12)量词。计算铜币的单位。《宋书·徐羡之传》:“可以钱二十八文埋宅四角。”


  • wen dao ping kang you li ren ,neng cao de yu gong de wen 。

    “wen dao ping kang you li ren ,neng cao de yu gong de wen 。”shi gou chu chu :《hou cai yun qu 》;shi song chao shi ren xin qi ji de zuo pin 。

    na lan xi yu yi luan dian ,ceng yi zai guan san shao jian 。
    hua dong zhu 簾ai yu xiang ,jin chuang yu ji kai gong shan 。
    ming nian xi xing mo ren ai ,gui guan fei lian wei jie hui 。
    lu ji luan chuan yi dao zou ,han gong chong jian bai liang zai 。
    bai tou gong jian feng ren shui ,geng zi zai nian qiu qi yue 。
    liu long yi qu mo ma lai ,bai ling jiu shuai chen kui jie 。
    gong jin yi fu duan jun wang ,shan sha de shi dong fu xiang 。
    fen bing ru cheng zi yin lve ,dong tao bu huo chi yu yang 。
    wa qiu ru ju yi luan zuo ,feng cheng shi jia jiu jia po 。
    wu fu hao se sheng tan cai ,gui dian qing qiu shao mian wo 。
    wen dao ping kang you li ren ,neng cao de yu gong de wen 。
    zhuang yuan zi gao ceng xiang jia ,ying hou shu shi bing xie zhen 。
    bai ling dang ri ren zheng kan ,yi xi ji de fu rong mian 。
    ge yue peng shan shi er nian ,qiong hua dao pan yao xiang jian 。
    ge shui yi tong yin han cha ,cui zhuang hai yong tian shan jian 。
    cai yun ci ji ni qiu qin ,yun yu wu shan he chu xun ?
    hu bao jiang jun qin she jian ,zi lai hua xia wen qing qin 。
    xu niang sui lao you feng zhi ,qiao huan xi zhuang chen ren yi 。
    bai huan luo ji man zan hua ,quan pi jiao xiao chang bi de 。
    ya niang cui shang qi xiang che ,bao wei yin qiang liang hang shi 。
    xi ma yao zun nian lu lai ,wa luo guo ta jin lian zhi 。
    li luan gong wei fei ye ji ,huang tang yu zuo yong hu li 。
    jiang jun xie shou yao jie xia ,wei shang mi lou yi yi mi 。
    ma zei fan chi mao xi xi ,ru gong zi xu li shi shi 。
    yan he yan zhan fen yun jiu ,luan sha ping ren ji ji gou 。
    cai yun yi dian pu di xin ,cao zong yi liao zai qian shou 。
    qu qie xiu tan chi ce qian ,cao dao mo bi gong yan fu 。
    shi xin qing cheng zhe fu yan ,jiang yu bian shi yi qin kou 。
    hou lai nve bi ru hui fu ,ci ri neng yan sai ying wu 。
    jiao liang gong zui xiang she chu ,jiao xing ta nian mian huan shou 。
    jiang jun qi shi qiu ran bai ,si shi qiu niang cheng chai ze 。
    pu fa zhan ba you jin nian ,zhen xi hang shi lao mo li 。
    nv lv zhong you nv deng tu ,xiao luo hu 鬚qin hu e 。
    bu sui 槃hu wo hua chan ,na de xun hu ji cheng que ?
    shei zhi jiu miao shen ling nu ,ye ban yao tai sheng zi wu 。
    huo ma fei chi guo feng lou ,jin she tan tian fan ji shu 。
    ci shi jin zhang shuang yuan yang ,hao qu jing qi mo ru ku 。

    jian gu le fu 。
    xiao jia nv ji ru bao shi ,ye du niang xun zao huai chu 。
    zhuang po yan lou shan dian chuang ,fu yu long diao qiu sheng lu 。
    yi sha qin hui chu ju kong ,yi ran bie guan li gong zhu 。
    chao yun mu yu qiu fu chun ,zuo jian zhu 槃he yi cheng 。
    yi wen gong hai ban shi zhao ,ke you qing lou xi bie qing ?
    cong ci mang mang ge yun hai ,jiang jun ye you lian bo hui 。
    jun wang shen wu bu ke qi ,yao shi jun zhong fu ren zai 。
    you zui mo gong sun guo wei ,jin fu tie quan qu xiao hui 。
    tai xi lian bang hu jiang cai ,zhong wei jiu yuan e mei lei 。
    e mei chong la jiao fang si ,yi shi pi pa dan po shi 。
    bai men lun la gui xiang li ,lu cao yi xi ju yu ci 。
    shi ren you qing duo bu da ,ming ming huo shui zhai chang she 。
    yu tang yuan lu qian yu yi ,bi hai jing yu sang lin jia 。
    he xian ren jian jiang xiang jia ,qiang ci bu sao shang men fa 。
    le fu xiu ge yang liu zhi ,xing jia zui ji tao hua sha 。
    jin zhe zhu lin yi lao fu ,qing qun lai wang chun shen pu 。
    bei men xue shi zui guan qu ,xi xing cong tan yi ji ru 。
    gu ren shi gui da shi qing ,shi you que wei xu she bu 。
    bu ran la hun tui gong hua ,bai fa ma deng he zu shu 。

    【zhu shi 】:

    wen :

    (yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”

    dao :

    (yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”

    ping :

    ①ping tan ;bu qing xie 。《lv shi chun qiu ·ying tong 》:“ping de zhu shui ,shui liu shi 。”bai ju yi 《qian tang hu chun hang 》:“shui mian chu ping yun jiao di 。”②zheng zhi shi ping 。《lie zi ·shang wen 》:“shan bu jia zeng ,he ku er bu ping ?”③gong ping ;gong zheng 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“hao tian bu ping ,wo wang bu ning 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“qie fu wei li ,ji zhong chen ji lian ping 。”han yu 《song meng dong ye xu 》:“da fan wu bu de ji ping ze ming 。”④jun ping ;ji yi 。《zhou yi ·gan 》:“yun hang yu shi ,tian xia ping ye 。”⑤ping ding ;ping xi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi san nian 》:“hui yu bei xing ,yi ping song luan 。”⑥an jing ;an ding 。yang jiong 《cong jun hang 》:“feng huo zhao xi jing ,xin zhong zi bu ping 。”⑦ping chang ;ping shi 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“yin shi yan xiao ru ping chang 。”⑧yi ban ;pu tong 。bai ju yi 《liang zhu ge 》:“yi zuo ping yang zhai chu zhi ,tun bing ping ren ji jia de !”⑨gou he ;jiang he 。《zuo chuan ·huan gong ba nian 》:“qiu ,sui ji chu ping 。”(sui :guo ming 。)⑩tong “ping ”。ping yi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“xiao gong ping hua 。”

    ping kang :

    ping an ,an ning 。《zhong jing ·an wei 》:“bang guo ~~。”

    kang :

    ①an ning ;he le 。《shang shu ·da gao 》:“di min kang 。”(di :yin dao 。)shen quan ji 《da chi mei dai shu ji jia ren 》:“chuan wen da xiao kang 。”(da xiao :da ren xiao hai 。)②jian kang 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“ming ru na shan dan ,si ti kang ju zhi 。”xu ling 《yu wang wu jun seng zhi shu 》:“ti zhong he ru ?yuan bao kang sheng 。”(sheng :an hao 。)③kong 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“zhuo bi kang jue 。”(jue :jiu bei 。)you su chen luo bo li mian kong wei “kang ”。ye zuo “kang ”。

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    li :

    (yi )①cheng shuang de ;cheng dui de 。liu xie 《wen xin diao long ·li ci 》:“li ci zhi ti ,fan you si dui 。”《zhou li ·xia guan ·jiao ren 》:“li ma yi yu (yǔ),ba li yi shi 。”(yu :yang ma de ren 。shi :zhi zhang guan ma pi de ren 。)②fu zhao ;yi fu 。《li ji ·ji yi 》:“ji zhi ri ,jun qian sheng ……ji ru miao men ,li yu bei 。”③hua li mei hao 。du fu 《hu wei liu jue gou 》zhi wu :“qing ci li gou bi wei lin 。”(wei lin :zhi jie jian 。)④mei li ;piao liang 。cao zhi 《luo shen fu 》:“du yi li ren ,yu yan zhi pan 。”(yan :shan ya 。)⑤te zhi mei mao nv zi 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“hou gong jia li san qian ren ,san qian chong ai zai yi shen 。”du fu 《li ren hang 》:“chang an shui bian duo li ren 。” (er )lí [li shui ]xian ming 。zai jin zhe jiang sheng 。

    li ren :

    mei ren 。cao zhi 《luo shen fu 》:“fu ze wei cha ,yang yi shu guan 。du yi ~~,yu yan zhi pan 。”

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    cao :

    ①zhi chi 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“cao wu ge xi bei xi jia 。”②zhang wo ;kong zhi 。《han fei zi · ding fa 》:“cao sheng sha zhi bing 。”《zhuang zi ·da sheng 》:“wu chang ji hu shang shen zhi yuan ,jin ren cao zhou re shen 。”③cao zuo ;chu li 。liu ji 《yu li zi ·sheng di 》:“chen bu wei neng zao zhou ,er you neng cao zhou 。”④cong shi 。《sun zi ·yong jian 》:“nei wai sao dong ,dai yu dao lu ,bu de cao shi zhe ,qi shi mo jia 。”⑤xun lian ;yan xi 。《san guo yan yi 》di si shi wu hui :“jing zhou shui jun ,jiu bu cao lian 。”⑥zhi dan zou 。hu hun 《hu dai li xie lv song jiang you zeng 》:“shu ke cao qin wu nv ge ,ming zhu shi hu shi tian he 。”⑦cao shou ;pin de 。dong fang shuo 《qi jian ·chen jiang 》:“zheng chen duan ji cao hang xi ,fan li bang er jian rang 。”⑧qin qu ming 。gu you 《ji zi cao 》《yi lan cao 》,jian 《shi ji ·song wei zi shi jia 》。[cao zuo ]lao dong 。《liao zhai zhi yi ·shan hu 》:“zang gu yi mu re bi ,sheng bu gan yan ,wei shen dai mu cao zuo 。”[cao zong ]kong zhi ,zhang wo 。gui you guang 《song jia ding xian ling xu 》:“hou neng cao zong you fa ,fu ban er min bu jing 。”(hou :dui de fang chang guan de zun chen 。)

    de :

    ①dao de ;tong guo xiu yang da dao de zui gao jing jie 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo de bu gui ,mo neng bu guan 。”②pin hang ;hang wei 。《meng zi ·li lou shang 》:“qiu ye wei ji shi zai ,mo neng gai yu ji de 。”(qiu :ren ming 。zai :jia chen 。)③xin yi ;yi zhi 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(wang :mo 。ji :zhun ze 。)④en de ;en hui 。《han fei zi ·jie lao 》:“you dao zhi jun ,wai mo yuan chou yu lin di ,er nei you de ze yu ren min 。”⑤gan en ;gan ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“wang de di ren ,jiang yi ji nv wei hou 。”

    yu :

    (yi )①tan lun ;shui hua 。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu yan ,qin bu yu 。”②yan lun ;hua 。《han fei zi ·wu du 》:“mo xian wang zhi yu ,yi li wei shi 。”(bu yong xian wang de na tao yan lun ,er yong guan li dang lao shi 。)③yan yu ;su yu 。《lie zi ·yang zhu 》:“gu yu you zhi :‘sheng xiang lian ,si xiang juan 。’”(juan :qi 。)④shi wen 、tan hua zhong de zi huo gou 。du fu 《jiang shang zhi shui ru hai shi liao duan shu 》:“yu bu jing ren si bu xiu 。” (er )yù gao su 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jin shi you ji ,wang qu bu yi ,bu ke bu yu 。”(wang :tao zou 。)

    gong :

    ①gong jiang ;cong shi ge chong shou gong ji yi de lao dong zhe 。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”《tian gong kai wu ·nai fu ·xia fu 》:“fang zhu (zhù)sha neng zhe yong jiao che ,yi nv gong bing di san gong 。”(bing di :pi di 。)②gu dai zhi le gong ,le ren 。《gong yang chuan · xiang gong er shi jiu nian 》:“shi gong wei zhi ge 《zhou na 》、《shao na 》。”③jing zhi ;qiao miao 。shen gua 《meng xi bi tan ·shu hua 》:“ru hua xin gong ,dan shao tian qu 。”(xin :de que 。)④shan yu ;shan chang ;chang yu 。《tang yu lin · wen xue 》:“gong pian shen ,zhe shi ping san juan 。”(pian shen :shi pian 。)⑤guan li 。《shang shu ·yao dian 》:“yun li you gong 。”⑥tong “gong ”。gong xiao 。《han fei zi ·wu du 》:“ci yan duo zi zhi yi wei gong ye 。”

    de :

    ①dao de ;tong guo xiu yang da dao de zui gao jing jie 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo de bu gui ,mo neng bu guan 。”②pin hang ;hang wei 。《meng zi ·li lou shang 》:“qiu ye wei ji shi zai ,mo neng gai yu ji de 。”(qiu :ren ming 。zai :jia chen 。)③xin yi ;yi zhi 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(wang :mo 。ji :zhun ze 。)④en de ;en hui 。《han fei zi ·jie lao 》:“you dao zhi jun ,wai mo yuan chou yu lin di ,er nei you de ze yu ren min 。”⑤gan en ;gan ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“wang de di ren ,jiang yi ji nv wei hou 。”

    wen :

    ①zai shen ti shang ci hua hua wen 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yue ren duan fa wen shen 。”②xian tiao jiao cuo de tu xing ;hua wen 。wang chong 《lun heng ·yan du 》:“fu she duo wen 。”③zi ran jie huo ren lei she hui de mou xie xian xiang 。《zhou yi ·ben 》:“guan hu tian wen ,yi cha shi bian 。”④li le dian zhang zhi du 。zhang ju zheng 《yu ji liao zong du tan er hua 》:“ru you bu xiao ,xun guan yu shi de lun he (hé)zhi ,gu bu bi xi ci gu tao xu wen wei ye 。”(he :jie fa zui zhuang 。xi :yan yong 。)⑤fa ling tiao wen 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“yu zhao yu geng ding zhu lv ling ,wu zai shen wen 。”⑥zi ;wen zi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shu tong wen 。”⑦wen ci ;wen zhang 。liu xie 《wen xin diao long · qing cai 》:“xi shi ren shen pian ,wei qing er zao wen 。”ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“zui neng tong ji le ,xing neng shu yi wen zhe ,tai shou ye 。”⑧fei jun shi de ;yu “wu ”xiang dui 。《shi ji ·li sheng liu gu lie chuan 》:“wen wu bing yong ,chang jiu zhi shu ye 。”⑨hua mei ;you wen cai 。du yu 《chun qiu jing chuan ji jie xu 》:“shi you wen zhi ,ci you xiang lve 。”(zhi :zhi piao 。)⑩wen shi ;yan shi 。liu zhi ji 《shi tong ·huo jing 》:“yong ru mo xue ,wen guo shi fei 。”(11)rou he ;bu meng lie 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“shi long wei ren ,wen ruo ke ai 。”(shi long :liu yun zi 。)(12)liang ci 。ji suan tong bi de chan wei 。《song shu ·xu xian zhi chuan 》:“ke yi qian er shi ba wen mai zhai si jiao 。”