• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 一詠一觴成底事,慶康寧、天賦何須藥。

    “一詠一觴成底事,慶康寧、天賦何須藥。”詩句出處:《賀新郎》;是宋朝詩人辛棄疾的作品。

    世路風波惡。喜清時、邊夫袖手,□將帷幄。正值春光二三月,兩兩燕穿簾幕。又怕個、江南花落。與客攜壺連夜飲,任蟾光、飛上闌幹角。何時唱,從軍樂。歸歟已賦居巖壑。悟人世、正類春蠶,自相纏縛。眼畔昏鴉千萬點,□欠歸來野鶴。都不戀、黑頭黃閣。一詠一觴成底事,慶康寧、天賦何須藥。金盞大,為君酌。

    【註釋】:

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    詠:

    ①聲調抑揚頓挫地吟誦;歌唱。《國語·周語下》:“詩以道之,歌以詠之。”(道:表明。)②用詩歌來贊頌或敘述。曹操《步出夏門行·冬十月》:“歌以詠志。”③詩歌。李白《春夜宴從弟從桃花園序》:“不有佳詠,何伸雅懷?”④歌頌。《晉書·樂志上》:“舞象德,歌詠功。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    觴:

    ①盛酒的杯子。也泛指酒器。《左傳·成公二年》:“奉觴加璧以進。”②飲酒。王羲之《蘭亭集序》:“一觴一詠,亦足以暢敘幽情。”③敬酒;勸飲。《呂氏春秋· 達鬱》:“管仲觴桓公。”

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”

    底:

    (一)①物體的底層或下面。柳宗元《酬賈鵬山人詩》:“青松遺澗底。”《南史·陸澄傳》:“竟陵王子良得古器,小口方腹而底平。”②下面。白居易《寒閨怨》:“燈底裁縫剪刀冷。”③事物的終端;盡頭。徐宏祖《徐霞客遊記·楚遊日記》:“數轉達洞底。”④內部;裡面。楊萬裡《送吳敏叔待制侍禦致仕》:“自憐病鶴樊籠底。”(致仕:辭官歸傢。)⑤阻滯;不流暢。柳宗元《天說》:“人之血氣敗逆壅底。”⑥至;到達。《列子·天瑞》:“林類年且百歲,底春被裘。”⑦代詞。1. 表指示。相當於“此”、“這”。陸遊《遣興》:“小甑(zèng)吳粳底樣香。”(甑:蒸飯的瓦器。)2.表疑問。相當於“何”、“什麼”。范成大《雙燕》詩:“底處飛雙燕,銜泥上藥欄。”⑧通“砥”。1. 磨刀石。《孟子·萬章下》:“《詩》雲:‘周道如底,其直如矢。’”2.磨礪。《呂氏春秋·貴直》:“文公即位二年,底之以勇,故三年而士盡果敢。”(二)de 相當於“的”。表領屬關系。今通用“的”。《朱子語類·小學》:“那是做人底樣子。”

    事:

    ①職位;職務;官職。《左傳·莊公十四年》:“吾皆許之上大夫之事。”②職業。《史記·樊酈滕灌列傳》:“舞陽侯樊噲(kuài)者,沛人也,以屠狗為事。”(沛:江蘇沛縣。)③事情。《論語·子路》:“言不順則事不成。”④變故;意外事故。《史記·刺客列傳》:“秦有荊軻之事。”蘇軾《徐州上皇帝書》:“今臣於無事之時,屢以盜賊為言……不然,事至而圖之,則已晚矣。”(圖:謀。)⑤實行;從事;做。《論語·顏淵》:“回雖不敏,請事斯語矣。”⑥侍奉;服事。《左傳·隱公元年》:“欲與大叔,巨請事之 ”⑦從師求學。《史記·老子韓非列傳》:“[非]與李斯俱事荀卿,斯自以為不如非。”⑧量詞。用於器物或衣服,相當於“件”。白居易《張常侍池涼夜閑宴贈諸公》:“管弦三兩事。”

    慶:

    ①祝賀;慶祝。《左傳·宣公十一年》:“諸侯、縣公皆慶寡人。”②指值得慶賀的事情或日子。《南史·梁昭明太子傳》:“時人謂之三慶。”③善事。《尚書·呂刑》:“一人有慶,兆民賴之。”④福;福氣。《周易·坤卦》:“積善之傢,必有馀慶。”⑤獎賞;賞賜;慶賞。《呂氏春秋·孟春》:“行慶施惠,下及兆民。”

    康:

    ①安寧;和樂。《尚書·大誥》:“迪民康。”(迪:引導。)沈佺期《答魑魅代書寄傢人》:“傳聞大小康。”(大小:大人小孩。)②健康。《古詩為焦仲卿妻作》:“命如南山石,四體康且直。”徐陵《與王吳郡僧智書》:“體中何如?願保康勝。”(勝:安好。)③空。《詩經·小雅·賓之初筵》:“酌彼康爵。”(爵:酒杯。)又俗稱蘿卜裡面空為“康”。也作“糠”。

    康寧:

    安康,平安。《書·多士》:“非我一人奉德不~~,時惟天命。”

    寧:

    (一)①安定;安寧。《尚書·大禹謨》:“萬邦咸寧。”②探望,省視父母。《詩經·周南·葛覃》:“歸寧父母。”③為父母守喪。《漢書·哀帝紀》:“博士弟子父母死,予寧三年。”[歸寧]出嫁的女子回娘傢看望父母。(二)nìng ①副詞。相當於“豈”、“難道”。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎?”②連詞。表示選擇。寧可;寧願。《莊子·秋水》:“此龜者,寧其死為留骨而貴乎?”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    賦:

    ①賦稅。晁錯《論貴粟疏》:“取於有餘以供上用,則貧民之賦可損。”②指徭役,兵役。《前漢紀·景帝紀》:“令天下男子年二十始賦。”③授予;給予。《國語·晉語四》:“公屬百官,賦職任功。”④天賦。梅堯臣《乞巧賦》:“愚愚慧慧,自然之經。賦已定矣,今返妄營。”(返:同“反”。)⑤吟誦(詩歌)。蘇軾《前赤壁賦》:“釃酒臨江,橫槊賦詩。”(槊:兵器名。)司馬遷《報任安書》:“屈原放逐,乃賦《離騷》。”⑥一種韻文,盛行於漢魏六朝。班固《兩都賦序》:“賦者,古詩之流也。”⑦貢士。指向最高統治者薦舉人才。《漢書· 晁錯傳》:“乃以臣錯充賦。”⑧頒佈;陳述。《詩經·大雅·烝民》:“天子是若,明命使賦。”⑨鋪展。何晏《景福殿試》:“斑間賦白,疏密有章。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    須:

    ①胡子。《史記·高祖本紀》:“美須髯。”②等待;等候。《楚辭·九歌·少司命》:“君維須兮雲之際?”③需要;需。林逋《山園小梅》:“不須檀板共金尊。”④必須;應當。杜甫《聞官軍收河南河北》:“白日放歌須縱酒。”⑤須臾;片刻。《荀子·王制》:“罷不能,不待須而廢。”

    藥:

    ①可治病的植物。泛指一切可治病之物。《周禮·天官·疾醫》:“以五味、五谷、五藥養其病。”(五藥:指草、木、蟲、石、谷。)②特指毒藥。《水滸全傳》第一百二十回:“回到潤州,果然藥發身死。”③療治。《詩經·大雅·板》:“不可救藥。”④芍藥的簡稱。薑夔《揚州慢·淳熙丙申至日》:“念橋邊紅藥,年年知為誰生?”


  • 一咏一觞成底事,庆康宁、天赋何须药。

    “一咏一觞成底事,庆康宁、天赋何须药。”诗句出处:《贺新郎》;是宋朝诗人辛弃疾的作品。

    世路风波恶。喜清时、边夫袖手,□将帷幄。正值春光二三月,两两燕穿帘幕。又怕个、江南花落。与客携壶连夜饮,任蟾光、飞上阑干角。何时唱,从军乐。归欤已赋居岩壑。悟人世、正类春蚕,自相缠缚。眼畔昏鸦千万点,□欠归来野鹤。都不恋、黑头黄阁。一咏一觞成底事,庆康宁、天赋何须药。金盏大,为君酌。

    【注释】:

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    咏:

    ①声调抑扬顿挫地吟诵;歌唱。《国语·周语下》:“诗以道之,歌以咏之。”(道:表明。)②用诗歌来赞颂或叙述。曹操《步出夏门行·冬十月》:“歌以咏志。”③诗歌。李白《春夜宴从弟从桃花园序》:“不有佳咏,何伸雅怀?”④歌颂。《晋书·乐志上》:“舞象德,歌咏功。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    觞:

    ①盛酒的杯子。也泛指酒器。《左传·成公二年》:“奉觞加璧以进。”②饮酒。王羲之《兰亭集序》:“一觞一咏,亦足以畅叙幽情。”③敬酒;劝饮。《吕氏春秋· 达郁》:“管仲觞桓公。”

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”

    底:

    (一)①物体的底层或下面。柳宗元《酬贾鹏山人诗》:“青松遗涧底。”《南史·陆澄传》:“竟陵王子良得古器,小口方腹而底平。”②下面。白居易《寒闺怨》:“灯底裁缝剪刀冷。”③事物的终端;尽头。徐宏祖《徐霞客游记·楚游日记》:“数转达洞底。”④内部;里面。杨万里《送吴敏叔待制侍御致仕》:“自怜病鹤樊笼底。”(致仕:辞官归家。)⑤阻滞;不流畅。柳宗元《天说》:“人之血气败逆壅底。”⑥至;到达。《列子·天瑞》:“林类年且百岁,底春被裘。”⑦代词。1. 表指示。相当于“此”、“这”。陆游《遣兴》:“小甑(zèng)吴粳底样香。”(甑:蒸饭的瓦器。)2.表疑问。相当于“何”、“什么”。范成大《双燕》诗:“底处飞双燕,衔泥上药栏。”⑧通“砥”。1. 磨刀石。《孟子·万章下》:“《诗》云:‘周道如底,其直如矢。’”2.磨砺。《吕氏春秋·贵直》:“文公即位二年,底之以勇,故三年而士尽果敢。”(二)de 相当于“的”。表领属关系。今通用“的”。《朱子语类·小学》:“那是做人底样子。”

    事:

    ①职位;职务;官职。《左传·庄公十四年》:“吾皆许之上大夫之事。”②职业。《史记·樊郦滕灌列传》:“舞阳侯樊哙(kuài)者,沛人也,以屠狗为事。”(沛:江苏沛县。)③事情。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”④变故;意外事故。《史记·刺客列传》:“秦有荆轲之事。”苏轼《徐州上皇帝书》:“今臣于无事之时,屡以盗贼为言……不然,事至而图之,则已晚矣。”(图:谋。)⑤实行;从事;做。《论语·颜渊》:“回虽不敏,请事斯语矣。”⑥侍奉;服事。《左传·隐公元年》:“欲与大叔,巨请事之 ”⑦从师求学。《史记·老子韩非列传》:“[非]与李斯俱事荀卿,斯自以为不如非。”⑧量词。用于器物或衣服,相当于“件”。白居易《张常侍池凉夜闲宴赠诸公》:“管弦三两事。”

    庆:

    ①祝贺;庆祝。《左传·宣公十一年》:“诸侯、县公皆庆寡人。”②指值得庆贺的事情或日子。《南史·梁昭明太子传》:“时人谓之三庆。”③善事。《尚书·吕刑》:“一人有庆,兆民赖之。”④福;福气。《周易·坤卦》:“积善之家,必有馀庆。”⑤奖赏;赏赐;庆赏。《吕氏春秋·孟春》:“行庆施惠,下及兆民。”

    康:

    ①安宁;和乐。《尚书·大诰》:“迪民康。”(迪:引导。)沈佺期《答魑魅代书寄家人》:“传闻大小康。”(大小:大人小孩。)②健康。《古诗为焦仲卿妻作》:“命如南山石,四体康且直。”徐陵《与王吴郡僧智书》:“体中何如?愿保康胜。”(胜:安好。)③空。《诗经·小雅·宾之初筵》:“酌彼康爵。”(爵:酒杯。)又俗称萝卜里面空为“康”。也作“糠”。

    康宁:

    安康,平安。《书·多士》:“非我一人奉德不~~,时惟天命。”

    宁:

    (一)①安定;安宁。《尚书·大禹谟》:“万邦咸宁。”②探望,省视父母。《诗经·周南·葛覃》:“归宁父母。”③为父母守丧。《汉书·哀帝纪》:“博士弟子父母死,予宁三年。”[归宁]出嫁的女子回娘家看望父母。(二)nìng ①副词。相当于“岂”、“难道”。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎?”②连词。表示选择。宁可;宁愿。《庄子·秋水》:“此龟者,宁其死为留骨而贵乎?”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    赋:

    ①赋税。晁错《论贵粟疏》:“取于有余以供上用,则贫民之赋可损。”②指徭役,兵役。《前汉纪·景帝纪》:“令天下男子年二十始赋。”③授予;给予。《国语·晋语四》:“公属百官,赋职任功。”④天赋。梅尧臣《乞巧赋》:“愚愚慧慧,自然之经。赋已定矣,今返妄营。”(返:同“反”。)⑤吟诵(诗歌)。苏轼《前赤壁赋》:“酾酒临江,横槊赋诗。”(槊:兵器名。)司马迁《报任安书》:“屈原放逐,乃赋《离骚》。”⑥一种韵文,盛行于汉魏六朝。班固《两都赋序》:“赋者,古诗之流也。”⑦贡士。指向最高统治者荐举人才。《汉书· 晁错传》:“乃以臣错充赋。”⑧颁布;陈述。《诗经·大雅·烝民》:“天子是若,明命使赋。”⑨铺展。何晏《景福殿试》:“斑间赋白,疏密有章。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    须:

    ①胡子。《史记·高祖本纪》:“美须髯。”②等待;等候。《楚辞·九歌·少司命》:“君维须兮云之际?”③需要;需。林逋《山园小梅》:“不须檀板共金尊。”④必须;应当。杜甫《闻官军收河南河北》:“白日放歌须纵酒。”⑤须臾;片刻。《荀子·王制》:“罢不能,不待须而废。”

    药:

    ①可治病的植物。泛指一切可治病之物。《周礼·天官·疾医》:“以五味、五谷、五药养其病。”(五药:指草、木、虫、石、谷。)②特指毒药。《水浒全传》第一百二十回:“回到润州,果然药发身死。”③疗治。《诗经·大雅·板》:“不可救药。”④芍药的简称。姜夔《扬州慢·淳熙丙申至日》:“念桥边红药,年年知为谁生?”


  • yi yong yi shang cheng de shi ,qing kang ning 、tian fu he xu yao 。

    “yi yong yi shang cheng de shi ,qing kang ning 、tian fu he xu yao 。”shi gou chu chu :《he xin lang 》;shi song chao shi ren xin qi ji de zuo pin 。

    shi lu feng bo e 。xi qing shi 、bian fu xiu shou ,□jiang wei wo 。zheng zhi chun guang er san yue ,liang liang yan chuan lian mu 。you pa ge 、jiang na hua la 。yu ke xie hu lian ye yin ,ren chan guang 、fei shang lan gan jiao 。he shi chang ,cong jun le 。gui yu yi fu ju yan he 。wu ren shi 、zheng lei chun can ,zi xiang chan fu 。yan pan hun ya qian mo dian ,□qian gui lai ye he 。dou bu lian 、hei tou huang ge 。yi yong yi shang cheng de shi ,qing kang ning 、tian fu he xu yao 。jin zhan da ,wei jun zhuo 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    yong :

    ①sheng diao yi yang du cuo de yin song ;ge chang 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“shi yi dao zhi ,ge yi yong zhi 。”(dao :biao ming 。)②yong shi ge lai zan song huo xu shu 。cao cao 《bu chu xia men hang ·dong shi yue 》:“ge yi yong zhi 。”③shi ge 。li bai 《chun ye yan cong di cong tao hua yuan xu 》:“bu you jia yong ,he shen ya huai ?”④ge song 。《jin shu ·le zhi shang 》:“wu xiang de ,ge yong gong 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    shang :

    ①cheng jiu de bei zi 。ye fan zhi jiu qi 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“feng shang jia bi yi jin 。”②yin jiu 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“yi shang yi yong ,yi zu yi chang xu you qing 。”③jing jiu ;quan yin 。《lv shi chun qiu · da yu 》:“guan zhong shang huan gong 。”

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”

    de :

    (yi )①wu ti de de ceng huo xia mian 。liu zong yuan 《chou gu peng shan ren shi 》:“qing song wei jian de 。”《na shi ·liu cheng chuan 》:“jing ling wang zi liang de gu qi ,xiao kou fang fu er de ping 。”②xia mian 。bai ju yi 《han gui yuan 》:“deng de cai feng jian dao leng 。”③shi wu de zhong duan ;jin tou 。xu hong zu 《xu xia ke you ji ·chu you ri ji 》:“shu zhuai da dong de 。”④nei bu ;li mian 。yang mo li 《song wu min shu dai zhi shi yu zhi shi 》:“zi lian bing he fan long de 。”(zhi shi :ci guan gui jia 。)⑤zu zhi ;bu liu chang 。liu zong yuan 《tian shui 》:“ren zhi xie qi bai ni yong de 。”⑥zhi ;dao da 。《lie zi ·tian rui 》:“lin lei nian ju bai sui ,de chun bei qiu 。”⑦dai ci 。1. biao zhi shi 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。liu you 《qian xing 》:“xiao zeng (zèng)wu jing de yang xiang 。”(zeng :zheng fan de wa qi 。)2.biao yi wen 。xiang dang yu “he ”、“shen me ”。fan cheng da 《shuang yan 》shi :“de chu fei shuang yan ,xian ni shang yao lan 。”⑧tong “di ”。1. mo dao dan 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“《shi 》yun :‘zhou dao ru de ,ji zhi ru shi 。’”2.mo li 。《lv shi chun qiu ·gui zhi 》:“wen gong ji wei er nian ,de zhi yi yong ,gu san nian er shi jin guo gan 。”(er )de xiang dang yu “de ”。biao ling shu guan ji 。jin tong yong “de ”。《zhu zi yu lei ·xiao xue 》:“na shi zuo ren de yang zi 。”

    shi :

    ①zhi wei ;zhi wu ;guan zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“wu jie hu zhi shang da fu zhi shi 。”②zhi ye 。《shi ji ·fan li teng guan lie chuan 》:“wu yang hou fan kuai (kuài)zhe ,pei ren ye ,yi tu gou wei shi 。”(pei :jiang su pei xian 。)③shi qing 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”④bian gu ;yi wai shi gu 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qin you jing ke zhi shi 。”su shi 《xu zhou shang huang di shu 》:“jin chen yu mo shi zhi shi ,lv yi dao zei wei yan ……bu ran ,shi zhi er tu zhi ,ze yi wan yi 。”(tu :mou 。)⑤shi hang ;cong shi ;zuo 。《lun yu ·yan yuan 》:“hui sui bu min ,qing shi si yu yi 。”⑥shi feng ;fu shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“yu yu da shu ,ju qing shi zhi ”⑦cong shi qiu xue 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“[fei ]yu li si ju shi xun qing ,si zi yi wei bu ru fei 。”⑧liang ci 。yong yu qi wu huo yi fu ,xiang dang yu “jian ”。bai ju yi 《zhang chang shi chi liang ye xian yan zeng zhu gong 》:“guan xian san liang shi 。”

    qing :

    ①zhu he ;qing zhu 。《zuo chuan ·xuan gong shi yi nian 》:“zhu hou 、xian gong jie qing gua ren 。”②zhi zhi de qing he de shi qing huo ri zi 。《na shi ·liang zhao ming tai zi chuan 》:“shi ren wei zhi san qing 。”③shan shi 。《shang shu ·lv xing 》:“yi ren you qing ,zhao min lai zhi 。”④fu ;fu qi 。《zhou yi ·kun gua 》:“ji shan zhi jia ,bi you yu qing 。”⑤jiang shang ;shang ci ;qing shang 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“hang qing shi hui ,xia ji zhao min 。”

    kang :

    ①an ning ;he le 。《shang shu ·da gao 》:“di min kang 。”(di :yin dao 。)shen quan ji 《da chi mei dai shu ji jia ren 》:“chuan wen da xiao kang 。”(da xiao :da ren xiao hai 。)②jian kang 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“ming ru na shan dan ,si ti kang ju zhi 。”xu ling 《yu wang wu jun seng zhi shu 》:“ti zhong he ru ?yuan bao kang sheng 。”(sheng :an hao 。)③kong 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“zhuo bi kang jue 。”(jue :jiu bei 。)you su chen luo bo li mian kong wei “kang ”。ye zuo “kang ”。

    kang ning :

    an kang ,ping an 。《shu ·duo shi 》:“fei wo yi ren feng de bu ~~,shi wei tian ming 。”

    ning :

    (yi )①an ding ;an ning 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo bang xian ning 。”②tan wang ,sheng shi fu mu 。《shi jing ·zhou na ·ge qin 》:“gui ning fu mu 。”③wei fu mu shou sang 。《han shu ·ai di ji 》:“bo shi di zi fu mu si ,yu ning san nian 。”[gui ning ]chu jia de nv zi hui niang jia kan wang fu mu 。(er )nìng ①fu ci 。xiang dang yu “qi ”、“nan dao ”。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu ?”②lian ci 。biao shi shua ze 。ning ke ;ning yuan 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“ci gui zhe ,ning ji si wei liu gu er gui hu ?”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    fu :

    ①fu shui 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“qu yu you yu yi gong shang yong ,ze pin min zhi fu ke sun 。”②zhi yao yi ,bing yi 。《qian han ji ·jing di ji 》:“ling tian xia nan zi nian er shi shi fu 。”③shou yu ;gei yu 。《guo yu ·jin yu si 》:“gong shu bai guan ,fu zhi ren gong 。”④tian fu 。mei yao chen 《qi qiao fu 》:“yu yu hui hui ,zi ran zhi jing 。fu yi ding yi ,jin fan wang ying 。”(fan :tong “fan ”。)⑤yin song (shi ge )。su shi 《qian chi bi fu 》:“shai jiu lin jiang ,heng shuo fu shi 。”(shuo :bing qi ming 。)si ma qian 《bao ren an shu 》:“qu yuan fang zhu ,nai fu 《li sao 》。”⑥yi chong yun wen ,cheng hang yu han wei liu chao 。ban gu 《liang dou fu xu 》:“fu zhe ,gu shi zhi liu ye 。”⑦gong shi 。zhi xiang zui gao tong zhi zhe jian ju ren cai 。《han shu · chao cuo chuan 》:“nai yi chen cuo chong fu 。”⑧ban bu ;chen shu 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“tian zi shi re ,ming ming shi fu 。”⑨pu zhan 。he yan 《jing fu dian shi 》:“ban jian fu bai ,shu mi you zhang 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    xu :

    ①hu zi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“mei xu ran 。”②deng dai ;deng hou 。《chu ci ·jiu ge ·shao si ming 》:“jun wei xu xi yun zhi ji ?”③xu yao ;xu 。lin bu 《shan yuan xiao mei 》:“bu xu tan ban gong jin zun 。”④bi xu ;ying dang 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“bai ri fang ge xu zong jiu 。”⑤xu yu ;pian ke 。《xun zi ·wang zhi 》:“ba bu neng ,bu dai xu er fei 。”

    yao :

    ①ke zhi bing de zhi wu 。fan zhi yi qie ke zhi bing zhi wu 。《zhou li ·tian guan ·ji yi 》:“yi wu wei 、wu gu 、wu yao yang ji bing 。”(wu yao :zhi cao 、mu 、chong 、dan 、gu 。)②te zhi du yao 。《shui hu quan chuan 》di yi bai er shi hui :“hui dao run zhou ,guo ran yao fa shen si 。”③liao zhi 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“bu ke jiu yao 。”④shao yao de jian chen 。jiang kui 《yang zhou man ·chun xi bing shen zhi ri 》:“nian qiao bian gong yao ,nian nian zhi wei shei sheng ?”