• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 歸臥燈殘帳,醒聞葉打庵。

    “歸臥燈殘帳,醒聞葉打庵。”詩句出處:《立春日小集呈李端叔》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    白發已十載,青春無一堪。
    不驚新歲換,聊與故人談。
    牛健民聲喜,鴉嬌雪意酣。
    霏微不到地,和暖要宜蠶。
    歲月斜川似,風流曲水慚。
    行吟老燕代,坐睡夢江潭。
    丞掾頗哀援,歌呼誰怕參。
    衰懷久灰槁,習氣尚饞貪。
    白啖本河朔,紅消真劍南。
    辛盤得青韭,臘酒是黃柑。
    歸臥燈殘帳,醒聞葉打庵。
    須煩李居士,重說後三三。

    【註釋】:

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    臥:

    ①伏幾休息。《荀子·解蔽》:“心,臥則夢。”②睡。王翰《涼州詞》:“醉臥沙場君莫笑,古來征戰幾人回?”③躺著。《世說新語·尤梅》:“桓公臥語曰。”④寢室。《漢書·韓信傳》:“張耳、韓信未起,(漢王)即其臥,奪其印符。”(即:就在。符:調兵的憑證。)⑤禽獸趴伏。李白《尋雍尊師隱居》詩:“花暖青牛臥。”⑥平放著。杜甫《重過何氏五首》之四:“雨拋金鎖甲,苔臥綠沉槍。”(綠沉槍:用深綠漆過的長柄槍。)⑦隱居。李白《送梁回歸東平》:“莫學東山臥,參差老謝安。”

    殘:

    ①傷害;殺害。柳宗元《斷刑論》:“秋冬之有霜雪也,舉草木而殘之。”(舉:全部。)②毀壞;破壞。《荀子·榮辱》:“鬥者……室傢立殘,親戚不免乎刑戮。”(立:立刻;馬上。)③殘暴;殘忍。《史記· 張耳傳》:“將軍瞋目張膽,出萬死不顧一生之計,為天下除殘也。”④指殘暴的人。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍以神武雄才……當橫行天下,為漢傢除殘去穢。”⑤殘缺;不完整。《後漢書·儒林列傳》:“禮樂分崩,典文殘落。”⑥剩餘;殘餘。方幹《送饒州王司法之任兼寄朱處士》:“留醉悲殘歲,含情寄遠書。”杜審言《大酺樂》詩:“梅花落處疑殘雪。”

    帳:

    ①床帳或帷帳。《史記·黥佈列傳》:“帳禦飲食從官如漢王居,佈又大喜過望。”②軍用營帳。《史記·項羽本紀》:“即其帳中斬宋義頭。”③登記戶籍、賬目的簿子。《隋書·高祖紀下》:“凡是軍人,可悉屬州縣,墾田籍賬,一與民同。”

    醒:

    ①酒醉之後恢復常態。《左傳·襄公三十年》:“醒而後知之。”②睡眠結束或尚未入睡。梅堯臣《永叔贈酒》:“醒目常不眠。”③醒悟;覺悟。《抱樸子·勖學》:“鹵鈍者醒悟。”

    聞:

    (一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”

    葉:

    ①葉子。《楚辭· 九歌·少司命》:“秋蘭兮青青,綠葉兮紫莖。”②世;時期。劉義慶《世說新語·識鑒》:“李勢在蜀既久,承藉累葉。”(李勢:人名。)蕭統《文選序》:“自炎漢中葉。”(炎漢:指漢朝。)③書頁。一張為一葉。王彥泓《寓夜》詩:“鼠翻書葉響,蟲逗燭花飛。”這個意義又寫作“頁”。

    打:

    ①撞擊。《世說新語·豪爽》:“以如意打唾壺,壺口盡缺。”《魏書·張彝傳》:“以瓦石擊打公門。”②毆打;攻打。《梁書·侯景傳》:“打邵陵王於北山,破柳仲禮於南岸。”③某些動作的代稱。宋·歐陽修《文忠集》:“至於造舟車者曰打船打車,網魚曰打魚,汲水曰打水。”④介詞。與“自”、“從”相當。介紹處所、方向或時間。關漢卿《大德歌》:“誰著你搖鈴唱挽歌,因打亞仙門前過,恰便是司馬淚痕多。”(司馬:指白居易,他任江州司馬。)

    庵:

    (一)①(小)草屋。賀鑄《野步》:“黃草庵中疏雨漏,白頭翁嫗坐看瓜。”②特指僧尼居住的小寺廟。吳敬梓《儒林外史》二回:“這庵是十方的香火。”後多指尼姑廟。《古今小說·閑雲庵阮三償冤債》:“這閑雲庵王尼姑,我平昔相認的。” (二)yǎn(奄)。通“奄”。忽然。《隸釋·衛尉衡方碑》:“受任浹旬,庵離寢疾。”(浹旬:十天;一旬。浹:周匝。)


  • 归卧灯残帐,醒闻叶打庵。

    “归卧灯残帐,醒闻叶打庵。”诗句出处:《立春日小集呈李端叔》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    白发已十载,青春无一堪。
    不惊新岁换,聊与故人谈。
    牛健民声喜,鸦娇雪意酣。
    霏微不到地,和暖要宜蚕。
    岁月斜川似,风流曲水惭。
    行吟老燕代,坐睡梦江潭。
    丞掾颇哀援,歌呼谁怕参。
    衰怀久灰槁,习气尚馋贪。
    白啖本河朔,红消真剑南。
    辛盘得青韭,腊酒是黄柑。
    归卧灯残帐,醒闻叶打庵。
    须烦李居士,重说后三三。

    【注释】:

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    卧:

    ①伏几休息。《荀子·解蔽》:“心,卧则梦。”②睡。王翰《凉州词》:“醉卧沙场君莫笑,古来征战几人回?”③躺着。《世说新语·尤梅》:“桓公卧语曰。”④寝室。《汉书·韩信传》:“张耳、韩信未起,(汉王)即其卧,夺其印符。”(即:就在。符:调兵的凭证。)⑤禽兽趴伏。李白《寻雍尊师隐居》诗:“花暖青牛卧。”⑥平放着。杜甫《重过何氏五首》之四:“雨抛金锁甲,苔卧绿沉枪。”(绿沉枪:用深绿漆过的长柄枪。)⑦隐居。李白《送梁回归东平》:“莫学东山卧,参差老谢安。”

    残:

    ①伤害;杀害。柳宗元《断刑论》:“秋冬之有霜雪也,举草木而残之。”(举:全部。)②毁坏;破坏。《荀子·荣辱》:“斗者……室家立残,亲戚不免乎刑戮。”(立:立刻;马上。)③残暴;残忍。《史记· 张耳传》:“将军瞋目张胆,出万死不顾一生之计,为天下除残也。”④指残暴的人。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军以神武雄才……当横行天下,为汉家除残去秽。”⑤残缺;不完整。《后汉书·儒林列传》:“礼乐分崩,典文残落。”⑥剩余;残余。方干《送饶州王司法之任兼寄朱处士》:“留醉悲残岁,含情寄远书。”杜审言《大酺乐》诗:“梅花落处疑残雪。”

    帐:

    ①床帐或帷帐。《史记·黥布列传》:“帐御饮食从官如汉王居,布又大喜过望。”②军用营帐。《史记·项羽本纪》:“即其帐中斩宋义头。”③登记户籍、账目的簿子。《隋书·高祖纪下》:“凡是军人,可悉属州县,垦田籍账,一与民同。”

    醒:

    ①酒醉之后恢复常态。《左传·襄公三十年》:“醒而后知之。”②睡眠结束或尚未入睡。梅尧臣《永叔赠酒》:“醒目常不眠。”③醒悟;觉悟。《抱朴子·勖学》:“卤钝者醒悟。”

    闻:

    (一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”

    叶:

    ①叶子。《楚辞· 九歌·少司命》:“秋兰兮青青,绿叶兮紫茎。”②世;时期。刘义庆《世说新语·识鉴》:“李势在蜀既久,承藉累叶。”(李势:人名。)萧统《文选序》:“自炎汉中叶。”(炎汉:指汉朝。)③书页。一张为一叶。王彦泓《寓夜》诗:“鼠翻书叶响,虫逗烛花飞。”这个意义又写作“页”。

    打:

    ①撞击。《世说新语·豪爽》:“以如意打唾壶,壶口尽缺。”《魏书·张彝传》:“以瓦石击打公门。”②殴打;攻打。《梁书·侯景传》:“打邵陵王于北山,破柳仲礼于南岸。”③某些动作的代称。宋·欧阳修《文忠集》:“至于造舟车者曰打船打车,网鱼曰打鱼,汲水曰打水。”④介词。与“自”、“从”相当。介绍处所、方向或时间。关汉卿《大德歌》:“谁着你摇铃唱挽歌,因打亚仙门前过,恰便是司马泪痕多。”(司马:指白居易,他任江州司马。)

    庵:

    (一)①(小)草屋。贺铸《野步》:“黄草庵中疏雨漏,白头翁妪坐看瓜。”②特指僧尼居住的小寺庙。吴敬梓《儒林外史》二回:“这庵是十方的香火。”后多指尼姑庙。《古今小说·闲云庵阮三偿冤债》:“这闲云庵王尼姑,我平昔相认的。” (二)yǎn(奄)。通“奄”。忽然。《隶释·卫尉衡方碑》:“受任浃旬,庵离寝疾。”(浃旬:十天;一旬。浃:周匝。)


  • gui wo deng can zhang ,xing wen xie da an 。

    “gui wo deng can zhang ,xing wen xie da an 。”shi gou chu chu :《li chun ri xiao ji cheng li duan shu 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    bai fa yi shi zai ,qing chun mo yi kan 。
    bu jing xin sui huan ,liao yu gu ren tan 。
    niu jian min sheng xi ,ya jiao xue yi han 。
    fei wei bu dao de ,he nuan yao yi can 。
    sui yue xie chuan shi ,feng liu qu shui can 。
    hang yin lao yan dai ,zuo shui meng jiang tan 。
    cheng yuan po ai yuan ,ge hu shei pa can 。
    cui huai jiu hui gao ,xi qi shang chan tan 。
    bai dan ben he shuo ,gong xiao zhen jian na 。
    xin pan de qing jiu ,la jiu shi huang gan 。
    gui wo deng can zhang ,xing wen xie da an 。
    xu fan li ju shi ,chong shui hou san san 。

    【zhu shi 】:

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    wo :

    ①fu ji xiu xi 。《xun zi ·jie bi 》:“xin ,wo ze meng 。”②shui 。wang han 《liang zhou ci 》:“zui wo sha chang jun mo xiao ,gu lai zheng zhan ji ren hui ?”③tang zhao 。《shi shui xin yu ·you mei 》:“huan gong wo yu yue 。”④qin shi 。《han shu ·han xin chuan 》:“zhang er 、han xin wei qi ,(han wang )ji ji wo ,duo ji yin fu 。”(ji :jiu zai 。fu :diao bing de ping zheng 。)⑤qin shou pa fu 。li bai 《xun yong zun shi yin ju 》shi :“hua nuan qing niu wo 。”⑥ping fang zhao 。du fu 《chong guo he shi wu shou 》zhi si :“yu pao jin suo jia ,tai wo lu chen qiang 。”(lu chen qiang :yong shen lu qi guo de chang bing qiang 。)⑦yin ju 。li bai 《song liang hui gui dong ping 》:“mo xue dong shan wo ,can cha lao xie an 。”

    can :

    ①shang hai ;sha hai 。liu zong yuan 《duan xing lun 》:“qiu dong zhi you shuang xue ye ,ju cao mu er can zhi 。”(ju :quan bu 。)②hui huai ;po huai 。《xun zi ·rong ru 》:“dou zhe ……shi jia li can ,qin qi bu mian hu xing lu 。”(li :li ke ;ma shang 。)③can bao ;can ren 。《shi ji · zhang er chuan 》:“jiang jun chen mu zhang dan ,chu mo si bu gu yi sheng zhi ji ,wei tian xia chu can ye 。”④zhi can bao de ren 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun yi shen wu xiong cai ……dang heng hang tian xia ,wei han jia chu can qu hui 。”⑤can que ;bu wan zheng 。《hou han shu ·ru lin lie chuan 》:“li le fen beng ,dian wen can la 。”⑥sheng yu ;can yu 。fang gan 《song rao zhou wang si fa zhi ren jian ji zhu chu shi 》:“liu zui bei can sui ,han qing ji yuan shu 。”du shen yan 《da pu le 》shi :“mei hua la chu yi can xue 。”

    zhang :

    ①chuang zhang huo wei zhang 。《shi ji ·qing bu lie chuan 》:“zhang yu yin shi cong guan ru han wang ju ,bu you da xi guo wang 。”②jun yong ying zhang 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ji ji zhang zhong zhan song yi tou 。”③deng ji hu ji 、zhang mu de bu zi 。《sui shu ·gao zu ji xia 》:“fan shi jun ren ,ke xi shu zhou xian ,ken tian ji zhang ,yi yu min tong 。”

    xing :

    ①jiu zui zhi hou hui fu chang tai 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“xing er hou zhi zhi 。”②shui mian jie shu huo shang wei ru shui 。mei yao chen 《yong shu zeng jiu 》:“xing mu chang bu mian 。”③xing wu ;jiao wu 。《bao piao zi ·xu xue 》:“lu dun zhe xing wu 。”

    wen :

    (yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”

    xie :

    ①xie zi 。《chu ci · jiu ge ·shao si ming 》:“qiu lan xi qing qing ,lu xie xi zi jing 。”②shi ;shi ji 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·shi jian 》:“li shi zai shu ji jiu ,cheng ji lei xie 。”(li shi :ren ming 。)xiao tong 《wen shua xu 》:“zi yan han zhong xie 。”(yan han :zhi han chao 。)③shu xie 。yi zhang wei yi xie 。wang yan hong 《yu ye 》shi :“shu fan shu xie xiang ,chong dou zhu hua fei 。”zhe ge yi yi you xie zuo “xie ”。

    da :

    ①zhuang ji 。《shi shui xin yu ·hao shuang 》:“yi ru yi da tuo hu ,hu kou jin que 。”《wei shu ·zhang yi chuan 》:“yi wa dan ji da gong men 。”②ou da ;gong da 。《liang shu ·hou jing chuan 》:“da shao ling wang yu bei shan ,po liu zhong li yu na an 。”③mou xie dong zuo de dai chen 。song ·ou yang xiu 《wen zhong ji 》:“zhi yu zao zhou che zhe yue da chuan da che ,wang yu yue da yu ,ji shui yue da shui 。”④jie ci 。yu “zi ”、“cong ”xiang dang 。jie shao chu suo 、fang xiang huo shi jian 。guan han qing 《da de ge 》:“shei zhao ni yao ling chang wan ge ,yin da ya xian men qian guo ,qia bian shi si ma lei hen duo 。”(si ma :zhi bai ju yi ,ta ren jiang zhou si ma 。)

    an :

    (yi )①(xiao )cao wu 。he zhu 《ye bu 》:“huang cao an zhong shu yu lou ,bai tou weng yu zuo kan gua 。”②te zhi seng ni ju zhu de xiao si miao 。wu jing zi 《ru lin wai shi 》er hui :“zhe an shi shi fang de xiang huo 。”hou duo zhi ni gu miao 。《gu jin xiao shui ·xian yun an ruan san chang yuan zhai 》:“zhe xian yun an wang ni gu ,wo ping xi xiang ren de 。” (er )yǎn(yan )。tong “yan ”。hu ran 。《li shi ·wei wei heng fang bei 》:“shou ren jia xun ,an li qin ji 。”(jia xun :shi tian ;yi xun 。jia :zhou za 。)