• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 鉛膏染髭須,旋露霜雪根。

    “鉛膏染髭須,旋露霜雪根。”詩句出處:《正月十八日蔡州道上遇雪子由韻二首》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    蘭菊有生意,微陽回寸根。
    方憂集暮雪,復喜迎朝暾。
    憶我故居室,浮光動南軒。
    松竹半傾瀉,未數葵與萱。
    三徑瑤草合,一瓶井花溫。
    至今行吟處,尚餘履舄痕。
    一朝出従仕,永愧李仲元。
    晚歲益可羞,犯雪方南奔。
    山城買廢圃,槁葉手自掀。
    長使齊安人,指說故侯園。
    鉛膏染髭須,旋露霜雪根。
    不如閉目坐,丹府夜自暾。
    誰知憂患中,方寸寓羲軒。
    大雪従壓屋,我非兒女萱。
    平生學踵息,坐覺兩登溫。
    下馬作雪詩,滿地鞭箠痕。
    佇立望原野,悲歌為黎元。
    道逢射獵子,遙指狐兔奔。
    蹤跡尚可尋,窟穴何足掀。
    寄謝李丞相,吾將反丘園。

    【註釋】:

    膏:

    (一)①肥肉。《孟子·告子上》:“所以不願人之膏粱之味也。”(願:希望得到。粱:細糧。)②照明用的油脂。韓愈《進學解》:“焚膏油以繼晷(guǐ)。”(晷:日影,喻時間。)韓愈《答李翊書》:“養其根而俟其實,加其膏而希其光。”③濃稠的膏狀物。《詩經 · 衛風·伯兮》:“豈無膏沐,誰適為容?”(沐:洗頭。誰適:為瞭取悅誰。為容:打扮。)④肥沃的。《史記·貨殖列傳》:“膏壤沃野千裡。”⑤藥膏。《後漢書·方術傳》:“既而縫合,傅以神膏,四五日創愈。”⑥甘美。《禮記·禮運》:“故天降膏露,地出醴泉。” (二)gào ①滋潤。《詩經·曹風·下泉》:“芃芃黍苗,陰雨膏之。”②註入油脂使其潤滑。韓愈《送李願歸盤谷序》:“膏吾車兮秣吾馬。”(秣馬:喂馬。)③毛筆蘸墨掭勻。馮惟敏《不伏老》第一折:“磨的墨濃,膏的筆飽。”

    染:

    ①用染料給絲帛等物著色。《周禮·天官·染人》:“染人,掌染絲帛。”《墨子·所染》:“染於黃則黃。”②沾污。張籍《江村行》:“短衣半染蘆中泥。”③傳染;感染(疾病)。《晉書·庾袞傳》:“始疑疫癘之不相染也。”(疫癘:瘟疫。)《集異記補編·李楚賓》:“母嘗染疾。”④熏陶;熏染。《呂氏春秋·當染》:“舜染於許由、伯陽。”⑤浸染。《左傳·宣公四年》:“子公怒,染指於鼎。”(子公:人名。)

    須:

    ①胡子。《史記·高祖本紀》:“美須髯。”②等待;等候。《楚辭·九歌·少司命》:“君維須兮雲之際?”③需要;需。林逋《山園小梅》:“不須檀板共金尊。”④必須;應當。杜甫《聞官軍收河南河北》:“白日放歌須縱酒。”⑤須臾;片刻。《荀子·王制》:“罷不能,不待須而廢。”

    旋:

    (一)①旋轉;回旋。《莊子·秋水》:“於是焉河伯始旋其面目。”②返回;歸來。《詩經·鄘風·載馳》:“即不我嘉,不能旋反。”③很快;立即。《後漢書·董卓傳》:“卓既殺瓊、珌,旋亦悔之。”④小便。韓愈《張中丞傳後敘》:“巡起旋,其眾見巡起,或起或立。” (二)xuàn ①旋轉的。《後漢書·王忳傳》:“被隨旋旋與馬俱亡。”②臨時。辛棄疾《沁園春》:“快東風吹斷,西江對語,急呼鬥酒,旋拂塵埃。”

    露:

    ①露水。《詩經·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申為潤澤。《漢書·晁錯傳》:“覆露萬民。”②露天;在屋外。《史記·平準書》:“太倉之粟,陳陳相因,充溢露積於外,至腐敗不可食。”(太倉:京都谷倉。陳:指陳舊的谷物。因:積壓。)文天祥《指南錄後序》:“草行露宿,日與北騎相出沒於長淮間。”③顯露;泄露。《論衡·對作》:“文露而旨直。”《後漢書·蔡邕傳》:“事遂漏露。”④敗壞。《荀子·富國》:“入其境,其田疇穢,都邑露。”⑤羸弱;疲憊。《左傳·昭公元年》:“於是乎節宣其氣,勿使有所壅閉湫底以露其體。”(湫底:閉塞不通。)《戰國策·秦策三》:“諸侯見齊之罷露,君臣之不親,舉兵而伐之。”⑥通“輅”。車子。《史記·楚世傢》:“昔我先王熊繹,辟在荊山,蓽露藍蔞,以處草莽。”(辟:避。藍蔞:衣服破舊。)

    霜:

    ①接近地面的水蒸氣在攝氏零度下凝附於物體上的白色結晶體。《齊民要術·種谷》:“夏至後八十、九十日,常夜半候之,天有霜。”②白;亮。范雲《送別》:“不愁書難寄,但恐鬢將霜。”③高潔。辛文房《唐才子傳·盧仝》:“仝志懷霜雪,操擬松柏。”④年。李白《古風五十九首》其十四:“白骨橫千霜。”

    雪:

    ①雪。《史記·秦始皇本紀》:“大雨雪,深二尺五寸。”②下雪。《晉書·五行志》:“飛騎大將軍車嬴王騰自並州遷鎮鄴,行次真定時,久大雪。”③揩拭。杜甫《丈八溝納涼》詩:“佳人雪藕絲。”④洗除;洗刷。李白《獨漉篇》:“國恥未雪,何由成名?”⑤白色。李白《將進酒》:“君不見高堂明鏡悲白發,朝如青絲暮如雪。”


  • 铅膏染髭须,旋露霜雪根。

    “铅膏染髭须,旋露霜雪根。”诗句出处:《正月十八日蔡州道上遇雪子由韵二首》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    兰菊有生意,微阳回寸根。
    方忧集暮雪,复喜迎朝暾。
    忆我故居室,浮光动南轩。
    松竹半倾泻,未数葵与萱。
    三径瑶草合,一瓶井花温。
    至今行吟处,尚余履舄痕。
    一朝出従仕,永愧李仲元。
    晚岁益可羞,犯雪方南奔。
    山城买废圃,槁叶手自掀。
    长使齐安人,指说故侯园。
    铅膏染髭须,旋露霜雪根。
    不如闭目坐,丹府夜自暾。
    谁知忧患中,方寸寓羲轩。
    大雪従压屋,我非儿女萱。
    平生学踵息,坐觉两登温。
    下马作雪诗,满地鞭箠痕。
    伫立望原野,悲歌为黎元。
    道逢射猎子,遥指狐兔奔。
    踪迹尚可寻,窟穴何足掀。
    寄谢李丞相,吾将反丘园。

    【注释】:

    膏:

    (一)①肥肉。《孟子·告子上》:“所以不愿人之膏粱之味也。”(愿:希望得到。粱:细粮。)②照明用的油脂。韩愈《进学解》:“焚膏油以继晷(guǐ)。”(晷:日影,喻时间。)韩愈《答李翊书》:“养其根而俟其实,加其膏而希其光。”③浓稠的膏状物。《诗经 · 卫风·伯兮》:“岂无膏沐,谁适为容?”(沐:洗头。谁适:为了取悦谁。为容:打扮。)④肥沃的。《史记·货殖列传》:“膏壤沃野千里。”⑤药膏。《后汉书·方术传》:“既而缝合,傅以神膏,四五日创愈。”⑥甘美。《礼记·礼运》:“故天降膏露,地出醴泉。” (二)gào ①滋润。《诗经·曹风·下泉》:“芃芃黍苗,阴雨膏之。”②注入油脂使其润滑。韩愈《送李愿归盘谷序》:“膏吾车兮秣吾马。”(秣马:喂马。)③毛笔蘸墨掭匀。冯惟敏《不伏老》第一折:“磨的墨浓,膏的笔饱。”

    染:

    ①用染料给丝帛等物着色。《周礼·天官·染人》:“染人,掌染丝帛。”《墨子·所染》:“染于黄则黄。”②沾污。张籍《江村行》:“短衣半染芦中泥。”③传染;感染(疾病)。《晋书·庾衮传》:“始疑疫疠之不相染也。”(疫疠:瘟疫。)《集异记补编·李楚宾》:“母尝染疾。”④熏陶;熏染。《吕氏春秋·当染》:“舜染于许由、伯阳。”⑤浸染。《左传·宣公四年》:“子公怒,染指于鼎。”(子公:人名。)

    须:

    ①胡子。《史记·高祖本纪》:“美须髯。”②等待;等候。《楚辞·九歌·少司命》:“君维须兮云之际?”③需要;需。林逋《山园小梅》:“不须檀板共金尊。”④必须;应当。杜甫《闻官军收河南河北》:“白日放歌须纵酒。”⑤须臾;片刻。《荀子·王制》:“罢不能,不待须而废。”

    旋:

    (一)①旋转;回旋。《庄子·秋水》:“于是焉河伯始旋其面目。”②返回;归来。《诗经·鄘风·载驰》:“即不我嘉,不能旋反。”③很快;立即。《后汉书·董卓传》:“卓既杀琼、珌,旋亦悔之。”④小便。韩愈《张中丞传后叙》:“巡起旋,其众见巡起,或起或立。” (二)xuàn ①旋转的。《后汉书·王忳传》:“被随旋旋与马俱亡。”②临时。辛弃疾《沁园春》:“快东风吹断,西江对语,急呼斗酒,旋拂尘埃。”

    露:

    ①露水。《诗经·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申为润泽。《汉书·晁错传》:“覆露万民。”②露天;在屋外。《史记·平准书》:“太仓之粟,陈陈相因,充溢露积于外,至腐败不可食。”(太仓:京都谷仓。陈:指陈旧的谷物。因:积压。)文天祥《指南录后序》:“草行露宿,日与北骑相出没于长淮间。”③显露;泄露。《论衡·对作》:“文露而旨直。”《后汉书·蔡邕传》:“事遂漏露。”④败坏。《荀子·富国》:“入其境,其田畴秽,都邑露。”⑤羸弱;疲惫。《左传·昭公元年》:“于是乎节宣其气,勿使有所壅闭湫底以露其体。”(湫底:闭塞不通。)《战国策·秦策三》:“诸侯见齐之罢露,君臣之不亲,举兵而伐之。”⑥通“辂”。车子。《史记·楚世家》:“昔我先王熊绎,辟在荆山,荜露蓝蒌,以处草莽。”(辟:避。蓝蒌:衣服破旧。)

    霜:

    ①接近地面的水蒸气在摄氏零度下凝附于物体上的白色结晶体。《齐民要术·种谷》:“夏至后八十、九十日,常夜半候之,天有霜。”②白;亮。范云《送别》:“不愁书难寄,但恐鬓将霜。”③高洁。辛文房《唐才子传·卢仝》:“仝志怀霜雪,操拟松柏。”④年。李白《古风五十九首》其十四:“白骨横千霜。”

    雪:

    ①雪。《史记·秦始皇本纪》:“大雨雪,深二尺五寸。”②下雪。《晋书·五行志》:“飞骑大将军车嬴王腾自并州迁镇邺,行次真定时,久大雪。”③揩拭。杜甫《丈八沟纳凉》诗:“佳人雪藕丝。”④洗除;洗刷。李白《独漉篇》:“国耻未雪,何由成名?”⑤白色。李白《将进酒》:“君不见高堂明镜悲白发,朝如青丝暮如雪。”


  • qian gao ran zi xu ,xuan lou shuang xue gen 。

    “qian gao ran zi xu ,xuan lou shuang xue gen 。”shi gou chu chu :《zheng yue shi ba ri cai zhou dao shang yu xue zi you yun er shou 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    lan ju you sheng yi ,wei yang hui cun gen 。
    fang you ji mu xue ,fu xi ying chao tun 。
    yi wo gu ju shi ,fu guang dong na xuan 。
    song zhu ban qing xie ,wei shu kui yu xuan 。
    san jing yao cao ge ,yi ping jing hua wen 。
    zhi jin hang yin chu ,shang yu lv xi hen 。
    yi chao chu cong shi ,yong kui li zhong yuan 。
    wan sui yi ke xiu ,fan xue fang na ben 。
    shan cheng mai fei pu ,gao xie shou zi xian 。
    chang shi ji an ren ,zhi shui gu hou yuan 。
    qian gao ran zi xu ,xuan lou shuang xue gen 。
    bu ru bi mu zuo ,dan fu ye zi tun 。
    shei zhi you huan zhong ,fang cun yu xi xuan 。
    da xue cong ya wu ,wo fei er nv xuan 。
    ping sheng xue zhong xi ,zuo jiao liang deng wen 。
    xia ma zuo xue shi ,man de bian chui hen 。
    zhu li wang yuan ye ,bei ge wei li yuan 。
    dao feng she lie zi ,yao zhi hu tu ben 。
    zong ji shang ke xun ,ku xue he zu xian 。
    ji xie li cheng xiang ,wu jiang fan qiu yuan 。

    【zhu shi 】:

    gao :

    (yi )①fei rou 。《meng zi ·gao zi shang 》:“suo yi bu yuan ren zhi gao liang zhi wei ye 。”(yuan :xi wang de dao 。liang :xi liang 。)②zhao ming yong de you zhi 。han yu 《jin xue jie 》:“fen gao you yi ji gui (guǐ)。”(gui :ri ying ,yu shi jian 。)han yu 《da li yi shu 》:“yang ji gen er qi ji shi ,jia ji gao er xi ji guang 。”③nong chou de gao zhuang wu 。《shi jing · wei feng ·bai xi 》:“qi mo gao mu ,shei kuo wei rong ?”(mu :xi tou 。shei kuo :wei le qu yue shei 。wei rong :da ban 。)④fei wo de 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“gao rang wo ye qian li 。”⑤yao gao 。《hou han shu ·fang shu chuan 》:“ji er feng ge ,fu yi shen gao ,si wu ri chuang yu 。”⑥gan mei 。《li ji ·li yun 》:“gu tian jiang gao lou ,de chu li quan 。” (er )gào ①zi run 。《shi jing ·cao feng ·xia quan 》:“peng peng shu miao ,yin yu gao zhi 。”②zhu ru you zhi shi ji run hua 。han yu 《song li yuan gui pan gu xu 》:“gao wu che xi mo wu ma 。”(mo ma :wei ma 。)③mao bi zhan mo tian yun 。feng wei min 《bu fu lao 》di yi she :“mo de mo nong ,gao de bi bao 。”

    ran :

    ①yong ran liao gei si bo deng wu zhao se 。《zhou li ·tian guan ·ran ren 》:“ran ren ,zhang ran si bo 。”《mo zi ·suo ran 》:“ran yu huang ze huang 。”②zhan wu 。zhang ji 《jiang cun hang 》:“duan yi ban ran lu zhong ni 。”③chuan ran ;gan ran (ji bing )。《jin shu ·yu gun chuan 》:“shi yi yi li zhi bu xiang ran ye 。”(yi li :wen yi 。)《ji yi ji bu bian ·li chu bin 》:“mu chang ran ji 。”④xun tao ;xun ran 。《lv shi chun qiu ·dang ran 》:“shun ran yu hu you 、bai yang 。”⑤jin ran 。《zuo chuan ·xuan gong si nian 》:“zi gong nu ,ran zhi yu ding 。”(zi gong :ren ming 。)

    xu :

    ①hu zi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“mei xu ran 。”②deng dai ;deng hou 。《chu ci ·jiu ge ·shao si ming 》:“jun wei xu xi yun zhi ji ?”③xu yao ;xu 。lin bu 《shan yuan xiao mei 》:“bu xu tan ban gong jin zun 。”④bi xu ;ying dang 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“bai ri fang ge xu zong jiu 。”⑤xu yu ;pian ke 。《xun zi ·wang zhi 》:“ba bu neng ,bu dai xu er fei 。”

    xuan :

    (yi )①xuan zhuai ;hui xuan 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“yu shi yan he bai shi xuan ji mian mu 。”②fan hui ;gui lai 。《shi jing ·yong feng ·zai chi 》:“ji bu wo jia ,bu neng xuan fan 。”③hen kuai ;li ji 。《hou han shu ·dong zhuo chuan 》:“zhuo ji sha qiong 、bi ,xuan yi hui zhi 。”④xiao bian 。han yu 《zhang zhong cheng chuan hou xu 》:“xun qi xuan ,ji zhong jian xun qi ,huo qi huo li 。” (er )xuàn ①xuan zhuai de 。《hou han shu ·wang dun chuan 》:“bei sui xuan xuan yu ma ju wang 。”②lin shi 。xin qi ji 《qin yuan chun 》:“kuai dong feng chui duan ,xi jiang dui yu ,ji hu dou jiu ,xuan bi chen ai 。”

    lou :

    ①lou shui 。《shi jing ·shao na ·hang lou 》:“wei hang duo lou 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“lou shi zhen zhu yue shi gong 。”yin shen wei run ze 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“fu lou mo min 。”②lou tian ;zai wu wai 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“tai cang zhi su ,chen chen xiang yin ,chong yi lou ji yu wai ,zhi fu bai bu ke shi 。”(tai cang :jing dou gu cang 。chen :zhi chen jiu de gu wu 。yin :ji ya 。)wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“cao hang lou su ,ri yu bei ji xiang chu mei yu chang huai jian 。”③xian lou ;xie lou 。《lun heng ·dui zuo 》:“wen lou er zhi zhi 。”《hou han shu ·cai yong chuan 》:“shi sui lou lou 。”④bai huai 。《xun zi ·fu guo 》:“ru ji jing ,ji tian chou hui ,dou yi lou 。”⑤lei ruo ;pi bei 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“yu shi hu jie xuan ji qi ,wu shi you suo yong bi jiao de yi lou ji ti 。”(jiao de :bi sai bu tong 。)《zhan guo ce ·qin ce san 》:“zhu hou jian ji zhi ba lou ,jun chen zhi bu qin ,ju bing er fa zhi 。”⑥tong “lu ”。che zi 。《shi ji ·chu shi jia 》:“xi wo xian wang xiong yi ,bi zai jing shan ,bi lou lan lou ,yi chu cao mang 。”(bi :bi 。lan lou :yi fu po jiu 。)

    shuang :

    ①jie jin de mian de shui zheng qi zai she shi ling du xia ning fu yu wu ti shang de bai se jie jing ti 。《ji min yao shu ·chong gu 》:“xia zhi hou ba shi 、jiu shi ri ,chang ye ban hou zhi ,tian you shuang 。”②bai ;liang 。fan yun 《song bie 》:“bu chou shu nan ji ,dan kong bin jiang shuang 。”③gao jie 。xin wen fang 《tang cai zi chuan ·lu tong 》:“tong zhi huai shuang xue ,cao ni song bai 。”④nian 。li bai 《gu feng wu shi jiu shou 》ji shi si :“bai gu heng qian shuang 。”

    xue :

    ①xue 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“da yu xue ,shen er che wu cun 。”②xia xue 。《jin shu ·wu hang zhi 》:“fei ji da jiang jun che ying wang teng zi bing zhou qian zhen ye ,hang ci zhen ding shi ,jiu da xue 。”③kai shi 。du fu 《zhang ba gou na liang 》shi :“jia ren xue ou si 。”④xi chu ;xi shua 。li bai 《du lu pian 》:“guo chi wei xue ,he you cheng ming ?”⑤bai se 。li bai 《jiang jin jiu 》:“jun bu jian gao tang ming jing bei bai fa ,chao ru qing si mu ru xue 。”