• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 而我棄鄉國,大江忘北渡。

    “而我棄鄉國,大江忘北渡。”詩句出處:《與周長官李秀才遊徑山二君先以詩見寄次其韻》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    少年飲紅裙,酒盡推不去。
    呼來徑山下,試與洗塵霧。
    瘦馬惜障泥,臨流不肯渡。
    獨有汝南君,従我無朝暮。
    肯將紅塵腳,暫著白雲屨。
    嗟我與世人,何異笑百步。
    功名一破甑,棄置何用顧。
    更憑陶靖節,往問征夫路。
    龍亦戀故居,百年尚來去。
    至今雨雹夜,殿暗風纏霧。
    而我棄鄉國,大江忘北渡。
    便欲此山前,築室安遲暮。
    又恐太幽獨,歲晚霜入屨。
    同遊得李生,仄足隨蹇步。
    孔明不自愛,臨老起三顧。
    吾歸便卻掃,誰踏門前路。

    【註釋】:

    而:

    ①第二人稱代詞,相當於“你”、“你的”。《左傳·昭公二十年》:“餘知而無罪也。”②連詞。1.表示並列或聯合關系,相當於“和”、“與”、“並且”。《論語·述而》:“子溫而厲,威而不猛,恭而安。”2.表示承接。連接兩個謂語。a.動作前後相繼。蘇軾《喜雨亭記》:“於是舉酒於亭上,以屬客而告之曰。”(屬:同“囑”。)b.相當於“則”、“就”。《國語·楚語下》:“夫民心之慍也,若防大川焉,潰而所犯必多矣。”(潰:決堤。犯:危害。)3. 表示轉折,相當於“卻”、“然而”。《荀子·勸學》:“青出於藍而勝於藍。”4. 表示因果,相當於“因而”、“所以”。《說苑·修文》:“情動於中,而形於聲。”(中:心中。)5.連接分句,表示假設關系或引出進一層意思。《左傳·襄公三十年》:“子產而死,誰其嗣之?”(嗣:繼承。)6.將修飾語連接到動詞上。柳宗元《捕蛇者說》:“吾恂恂而起。”(恂恂:緊張而擔心。)③語氣詞。用於句末表示感嘆語氣。《詩經·齊風·著》:“俟我於堂乎而。”(俟:等候。)《論語·微子》:“已而已而! 今之從政者殆而!”(殆:危險。)④通“能”。能夠。《莊子·逍遙遊》:“德合一君,而征一國。”《淮南子·原道》:“行柔而剛,用弱而強。”[而已]助詞,猶罷瞭。《漢書·藝文志》:“諸子十傢,其可觀者九傢而已。”

    棄:

    ①拋棄;丟棄。《詩經·小雅·谷風》:“將安將樂,女轉棄予。”②廢棄;廢除。《國語·周語上》:“及夏之衰也,棄稷不務。”③忘記。《左傳·昭公十三年》:“南蒯子仲之憂,其庸可棄乎?”

    鄉:

    (一)①行政區劃名。1.古代鄉的建制,大小不一。周代一萬二千五百傢為鄉,漢代十亭為鄉。《周禮·地官·大司徒》:“五州為鄉。”(州:二千五百傢為州。)《漢書·百官公卿表上》:“大率十裡一亭,亭有長。十亭一鄉。”(大率:大概。)2.唐、宋以來為縣以下的行政區劃。《宋史·袁燮傳》:“合保為都,合都為鄉,合鄉為縣。”(保:十傢為保,五十傢為大保。)②城鎮以外的地方,指農村。翁卷《鄉村四月》:“鄉村四月閑人少。”③傢鄉,指自己的傢庭世代居住的地方。賀知章《回鄉偶書》:“鄉音無改鬢毛衰。”④地方;地區。曹鄴《奉命齊州推事畢寄本府尚書》:“孤飛入齊鄉。”(齊:州名。)⑤境界。許渾《與裴三十秀才自越西歸望亭阻凍登虎丘山寺精舍》:“酒鄉逢客病,詩境遇僧閑。” ⑥通“享(xiǎng)”、“饗(饗)”。享受。《漢書·文帝紀》:“夫以朕之不德,而專鄉獨美其福,百姓不與(yù)焉。”(夫:句首助詞。專: 獨。與: 參與。) ⑦通“響(xiǎng)”。回聲。《漢書 · 天文志》:“猶景之象形,鄉之應聲。” (二)xiàng ①窗戶。《儀禮·土虞禮》:“啟牖鄉如初。”(牖yǒu:窗戶。)②同“向”。朝著;面向。《荀子·大略》:“父南鄉而立。”《史記·魏公子列傳》:“侯生果北鄉自剄。”(自剄:自殺。)又方位;方向。《荀子·賦篇》:“天地易位,四時易鄉。”《韓非子·內儲說上》:“夫矢來有純鄉。”③同“向”。趨向;向往。《墨子·耕樁》:“夫倍義而鄉祿者,我常聞之矣。”(倍:通“背”。違背。)《荀子·大略》:“天下鄉善矣。”④接近;將近。《漢書·外戚傳下·孝成趙皇後》:“鄉晨,傅絝襪。”(傅:通“附”,著,穿。絝:套褲。)⑤同“向”。從前。《孟子·告子上》:“鄉為身死而不受,今為宮室之美為之。”《荀子·儒效》:“鄉有天下,今無天下。”⑥剛才。《論語·顏淵》:“鄉也吾見於夫子而問知。”(知:智。)《史記·高祖本紀》:“鄉者夫人嬰兒皆似君。”⑦同“向”。表示事後的假設,可譯為“假如”、“如果”。《史記·平津侯主父列傳》:“鄉使秦緩其開罰,薄賦斂……則世世必安矣。”《漢書·五行志下》:“鄉亡桓公,星遂至地,中國其良絕矣。”

    國:

    ①國傢。《周禮·春官·詛祝》:“作盟詛之載辭,以敘國之信用。”(詛祝:官名。盟詛:大事為盟,小事為詛。國:指天子之國。)②周代的諸侯國及漢以後侯王的封地。《史記·高祖本紀》:“四月,兵罷戲下,諸侯各就國。”《晉書·陶侃傳》:“侃季年懷止足之分,不與朝權,未亡一年,欲遜位歸國。”(止足:知止知足。未亡:死前。遜位:辭官。)③國都;京城。《左傳 · 隱公元年》:“大都不過參(sān)國之一,小九之一。”(參國之一:國都的三分之一。九之一:九分之一。)范仲淹《嶽陽樓記》:“登斯樓也,則有去國懷鄉,憂讒畏譏,滿目蕭然,感極而悲者矣。”④地區;鄉土。羅鄴《雁二首》之一:“暮天新雁起汀洲,紅蓼(liǎo)花開水國愁。”(蓼:草名,此指水蓼。)王維《相思》:“紅豆生南國,春來發幾枝?”⑤國人。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”

    大:

    (一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)

    江:

    ①長江的專稱。《尚書·禹貢》:“江漢朝宗於海。”《論衡·書虛》:“且投於江中,何江也?”《史記·秦始皇本紀》:“臨浙江,水波惡。”②江河的通稱。柳宗元《江雪》:“孤舟蓑笠翁,獨釣寒江雪。”錢起《省試湘靈鼓瑟》:“曲終人不見,江上數峰青。”③指隱士的居處。陶潛《與殷晉安別》:“良才不隱世,江湖多賤貧。”王安石《和王勝之雪霽借馬人省》:“超然遂有江湖意。”

    北:

    ①方位名。北方。《詩經·邶風·北門》:“出自北門,憂心殷殷。”(殷殷:憂傷的樣子。)②軍隊戰敗退卻;敗逃。《孫子兵法·軍爭》:“佯北勿從。”(敵人假裝逃跑,不能追趕。)

    渡:

    ①渡過江河。鄭谷《淮上與友人別》:“揚子江頭楊柳春,楊花愁殺渡江人。”②指越過,跨過;由此及彼。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“茅飛渡江灑江郊。”③渡口。多用作地名。陸遊《書憤》:“樓船雪夜瓜洲渡,鐵馬秋風大散關。”④劃船。李清照《如夢令》:“爭渡、爭渡,驚起一灘鷗鷺。”


  • 而我弃乡国,大江忘北渡。

    “而我弃乡国,大江忘北渡。”诗句出处:《与周长官李秀才游径山二君先以诗见寄次其韵》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    少年饮红裙,酒尽推不去。
    呼来径山下,试与洗尘雾。
    瘦马惜障泥,临流不肯渡。
    独有汝南君,従我无朝暮。
    肯将红尘脚,暂着白云屦。
    嗟我与世人,何异笑百步。
    功名一破甑,弃置何用顾。
    更凭陶靖节,往问征夫路。
    龙亦恋故居,百年尚来去。
    至今雨雹夜,殿暗风缠雾。
    而我弃乡国,大江忘北渡。
    便欲此山前,筑室安迟暮。
    又恐太幽独,岁晚霜入屦。
    同游得李生,仄足随蹇步。
    孔明不自爱,临老起三顾。
    吾归便却扫,谁踏门前路。

    【注释】:

    而:

    ①第二人称代词,相当于“你”、“你的”。《左传·昭公二十年》:“余知而无罪也。”②连词。1.表示并列或联合关系,相当于“和”、“与”、“并且”。《论语·述而》:“子温而厉,威而不猛,恭而安。”2.表示承接。连接两个谓语。a.动作前后相继。苏轼《喜雨亭记》:“于是举酒于亭上,以属客而告之曰。”(属:同“嘱”。)b.相当于“则”、“就”。《国语·楚语下》:“夫民心之愠也,若防大川焉,溃而所犯必多矣。”(溃:决堤。犯:危害。)3. 表示转折,相当于“却”、“然而”。《荀子·劝学》:“青出于蓝而胜于蓝。”4. 表示因果,相当于“因而”、“所以”。《说苑·修文》:“情动于中,而形于声。”(中:心中。)5.连接分句,表示假设关系或引出进一层意思。《左传·襄公三十年》:“子产而死,谁其嗣之?”(嗣:继承。)6.将修饰语连接到动词上。柳宗元《捕蛇者说》:“吾恂恂而起。”(恂恂:紧张而担心。)③语气词。用于句末表示感叹语气。《诗经·齐风·著》:“俟我于堂乎而。”(俟:等候。)《论语·微子》:“已而已而! 今之从政者殆而!”(殆:危险。)④通“能”。能够。《庄子·逍遥游》:“德合一君,而征一国。”《淮南子·原道》:“行柔而刚,用弱而强。”[而已]助词,犹罢了。《汉书·艺文志》:“诸子十家,其可观者九家而已。”

    弃:

    ①抛弃;丢弃。《诗经·小雅·谷风》:“将安将乐,女转弃予。”②废弃;废除。《国语·周语上》:“及夏之衰也,弃稷不务。”③忘记。《左传·昭公十三年》:“南蒯子仲之忧,其庸可弃乎?”

    乡:

    (一)①行政区划名。1.古代乡的建制,大小不一。周代一万二千五百家为乡,汉代十亭为乡。《周礼·地官·大司徒》:“五州为乡。”(州:二千五百家为州。)《汉书·百官公卿表上》:“大率十里一亭,亭有长。十亭一乡。”(大率:大概。)2.唐、宋以来为县以下的行政区划。《宋史·袁燮传》:“合保为都,合都为乡,合乡为县。”(保:十家为保,五十家为大保。)②城镇以外的地方,指农村。翁卷《乡村四月》:“乡村四月闲人少。”③家乡,指自己的家庭世代居住的地方。贺知章《回乡偶书》:“乡音无改鬓毛衰。”④地方;地区。曹邺《奉命齐州推事毕寄本府尚书》:“孤飞入齐乡。”(齐:州名。)⑤境界。许浑《与裴三十秀才自越西归望亭阻冻登虎丘山寺精舍》:“酒乡逢客病,诗境遇僧闲。” ⑥通“享(xiǎng)”、“飨(饗)”。享受。《汉书·文帝纪》:“夫以朕之不德,而专乡独美其福,百姓不与(yù)焉。”(夫:句首助词。专: 独。与: 参与。) ⑦通“响(xiǎng)”。回声。《汉书 · 天文志》:“犹景之象形,乡之应声。” (二)xiàng ①窗户。《仪礼·土虞礼》:“启牖乡如初。”(牖yǒu:窗户。)②同“向”。朝着;面向。《荀子·大略》:“父南乡而立。”《史记·魏公子列传》:“侯生果北乡自刭。”(自刭:自杀。)又方位;方向。《荀子·赋篇》:“天地易位,四时易乡。”《韩非子·内储说上》:“夫矢来有纯乡。”③同“向”。趋向;向往。《墨子·耕桩》:“夫倍义而乡禄者,我常闻之矣。”(倍:通“背”。违背。)《荀子·大略》:“天下乡善矣。”④接近;将近。《汉书·外戚传下·孝成赵皇后》:“乡晨,傅绔袜。”(傅:通“附”,着,穿。绔:套裤。)⑤同“向”。从前。《孟子·告子上》:“乡为身死而不受,今为宫室之美为之。”《荀子·儒效》:“乡有天下,今无天下。”⑥刚才。《论语·颜渊》:“乡也吾见于夫子而问知。”(知:智。)《史记·高祖本纪》:“乡者夫人婴儿皆似君。”⑦同“向”。表示事后的假设,可译为“假如”、“如果”。《史记·平津侯主父列传》:“乡使秦缓其开罚,薄赋敛……则世世必安矣。”《汉书·五行志下》:“乡亡桓公,星遂至地,中国其良绝矣。”

    国:

    ①国家。《周礼·春官·诅祝》:“作盟诅之载辞,以叙国之信用。”(诅祝:官名。盟诅:大事为盟,小事为诅。国:指天子之国。)②周代的诸侯国及汉以后侯王的封地。《史记·高祖本纪》:“四月,兵罢戏下,诸侯各就国。”《晋书·陶侃传》:“侃季年怀止足之分,不与朝权,未亡一年,欲逊位归国。”(止足:知止知足。未亡:死前。逊位:辞官。)③国都;京城。《左传 · 隐公元年》:“大都不过参(sān)国之一,小九之一。”(参国之一:国都的三分之一。九之一:九分之一。)范仲淹《岳阳楼记》:“登斯楼也,则有去国怀乡,忧谗畏讥,满目萧然,感极而悲者矣。”④地区;乡土。罗邺《雁二首》之一:“暮天新雁起汀洲,红蓼(liǎo)花开水国愁。”(蓼:草名,此指水蓼。)王维《相思》:“红豆生南国,春来发几枝?”⑤国人。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”

    大:

    (一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)

    江:

    ①长江的专称。《尚书·禹贡》:“江汉朝宗于海。”《论衡·书虚》:“且投于江中,何江也?”《史记·秦始皇本纪》:“临浙江,水波恶。”②江河的通称。柳宗元《江雪》:“孤舟蓑笠翁,独钓寒江雪。”钱起《省试湘灵鼓瑟》:“曲终人不见,江上数峰青。”③指隐士的居处。陶潜《与殷晋安别》:“良才不隐世,江湖多贱贫。”王安石《和王胜之雪霁借马人省》:“超然遂有江湖意。”

    北:

    ①方位名。北方。《诗经·邶风·北门》:“出自北门,忧心殷殷。”(殷殷:忧伤的样子。)②军队战败退却;败逃。《孙子兵法·军争》:“佯北勿从。”(敌人假装逃跑,不能追赶。)

    渡:

    ①渡过江河。郑谷《淮上与友人别》:“扬子江头杨柳春,杨花愁杀渡江人。”②指越过,跨过;由此及彼。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“茅飞渡江洒江郊。”③渡口。多用作地名。陆游《书愤》:“楼船雪夜瓜洲渡,铁马秋风大散关。”④划船。李清照《如梦令》:“争渡、争渡,惊起一滩鸥鹭。”


  • er wo qi xiang guo ,da jiang wang bei du 。

    “er wo qi xiang guo ,da jiang wang bei du 。”shi gou chu chu :《yu zhou chang guan li xiu cai you jing shan er jun xian yi shi jian ji ci ji yun 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    shao nian yin gong qun ,jiu jin tui bu qu 。
    hu lai jing shan xia ,shi yu xi chen wu 。
    shou ma xi zhang ni ,lin liu bu ken du 。
    du you ru na jun ,cong wo mo chao mu 。
    ken jiang gong chen jiao ,zan zhao bai yun ju 。
    jie wo yu shi ren ,he yi xiao bai bu 。
    gong ming yi po zeng ,qi zhi he yong gu 。
    geng ping tao jing jie ,wang wen zheng fu lu 。
    long yi lian gu ju ,bai nian shang lai qu 。
    zhi jin yu bao ye ,dian an feng chan wu 。
    er wo qi xiang guo ,da jiang wang bei du 。
    bian yu ci shan qian ,zhu shi an chi mu 。
    you kong tai you du ,sui wan shuang ru ju 。
    tong you de li sheng ,ze zu sui jian bu 。
    kong ming bu zi ai ,lin lao qi san gu 。
    wu gui bian que sao ,shei ta men qian lu 。

    【zhu shi 】:

    er :

    ①di er ren chen dai ci ,xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“yu zhi er mo zui ye 。”②lian ci 。1.biao shi bing lie huo lian ge guan ji ,xiang dang yu “he ”、“yu ”、“bing ju ”。《lun yu ·shu er 》:“zi wen er li ,wei er bu meng ,gong er an 。”2.biao shi cheng jie 。lian jie liang ge wei yu 。a.dong zuo qian hou xiang ji 。su shi 《xi yu ting ji 》:“yu shi ju jiu yu ting shang ,yi shu ke er gao zhi yue 。”(shu :tong “zhu ”。)b.xiang dang yu “ze ”、“jiu ”。《guo yu ·chu yu xia 》:“fu min xin zhi yun ye ,re fang da chuan yan ,hui er suo fan bi duo yi 。”(hui :jue di 。fan :wei hai 。)3. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”、“ran er ”。《xun zi ·quan xue 》:“qing chu yu lan er sheng yu lan 。”4. biao shi yin guo ,xiang dang yu “yin er ”、“suo yi ”。《shui yuan ·xiu wen 》:“qing dong yu zhong ,er xing yu sheng 。”(zhong :xin zhong 。)5.lian jie fen gou ,biao shi jia she guan ji huo yin chu jin yi ceng yi sai 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“zi chan er si ,shei ji si zhi ?”(si :ji cheng 。)6.jiang xiu shi yu lian jie dao dong ci shang 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“wu xun xun er qi 。”(xun xun :jin zhang er dan xin 。)③yu qi ci 。yong yu gou mo biao shi gan tan yu qi 。《shi jing ·ji feng ·zhe 》:“qi wo yu tang hu er 。”(qi :deng hou 。)《lun yu ·wei zi 》:“yi er yi er ! jin zhi cong zheng zhe dai er !”(dai :wei xian 。)④tong “neng ”。neng gou 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“de ge yi jun ,er zheng yi guo 。”《huai na zi ·yuan dao 》:“hang rou er gang ,yong ruo er jiang 。”[er yi ]zhu ci ,you ba le 。《han shu ·yi wen zhi 》:“zhu zi shi jia ,ji ke guan zhe jiu jia er yi 。”

    qi :

    ①pao qi ;diu qi 。《shi jing ·xiao ya ·gu feng 》:“jiang an jiang le ,nv zhuai qi yu 。”②fei qi ;fei chu 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“ji xia zhi cui ye ,qi ji bu wu 。”③wang ji 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“na kuai zi zhong zhi you ,ji yong ke qi hu ?”

    xiang :

    (yi )①hang zheng ou hua ming 。1.gu dai xiang de jian zhi ,da xiao bu yi 。zhou dai yi mo er qian wu bai jia wei xiang ,han dai shi ting wei xiang 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“wu zhou wei xiang 。”(zhou :er qian wu bai jia wei zhou 。)《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“da lv shi li yi ting ,ting you chang 。shi ting yi xiang 。”(da lv :da gai 。)2.tang 、song yi lai wei xian yi xia de hang zheng ou hua 。《song shi ·yuan xie chuan 》:“ge bao wei dou ,ge dou wei xiang ,ge xiang wei xian 。”(bao :shi jia wei bao ,wu shi jia wei da bao 。)②cheng zhen yi wai de de fang ,zhi nong cun 。weng juan 《xiang cun si yue 》:“xiang cun si yue xian ren shao 。”③jia xiang ,zhi zi ji de jia ting shi dai ju zhu de de fang 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“xiang yin mo gai bin mao cui 。”④de fang ;de ou 。cao ye 《feng ming ji zhou tui shi bi ji ben fu shang shu 》:“gu fei ru ji xiang 。”(ji :zhou ming 。)⑤jing jie 。hu hun 《yu pei san shi xiu cai zi yue xi gui wang ting zu dong deng hu qiu shan si jing she 》:“jiu xiang feng ke bing ,shi jing yu seng xian 。” ⑥tong “xiang (xiǎng)”、“xiang (饗)”。xiang shou 。《han shu ·wen di ji 》:“fu yi zhen zhi bu de ,er zhuan xiang du mei ji fu ,bai xing bu yu (yù)yan 。”(fu :gou shou zhu ci 。zhuan : du 。yu : can yu 。) ⑦tong “xiang (xiǎng)”。hui sheng 。《han shu · tian wen zhi 》:“you jing zhi xiang xing ,xiang zhi ying sheng 。” (er )xiàng ①chuang hu 。《yi li ·tu yu li 》:“qi you xiang ru chu 。”(you yǒu:chuang hu 。)②tong “xiang ”。chao zhao ;mian xiang 。《xun zi ·da lve 》:“fu na xiang er li 。”《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“hou sheng guo bei xiang zi jing 。”(zi jing :zi sha 。)you fang wei ;fang xiang 。《xun zi ·fu pian 》:“tian de yi wei ,si shi yi xiang 。”《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“fu shi lai you chun xiang 。”③tong “xiang ”。qu xiang ;xiang wang 。《mo zi ·geng zhuang 》:“fu bei yi er xiang lu zhe ,wo chang wen zhi yi 。”(bei :tong “bei ”。wei bei 。)《xun zi ·da lve 》:“tian xia xiang shan yi 。”④jie jin ;jiang jin 。《han shu ·wai qi chuan xia ·xiao cheng zhao huang hou 》:“xiang chen ,fu ku wa 。”(fu :tong “fu ”,zhao ,chuan 。ku :tao ku 。)⑤tong “xiang ”。cong qian 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xiang wei shen si er bu shou ,jin wei gong shi zhi mei wei zhi 。”《xun zi ·ru xiao 》:“xiang you tian xia ,jin mo tian xia 。”⑥gang cai 。《lun yu ·yan yuan 》:“xiang ye wu jian yu fu zi er wen zhi 。”(zhi :zhi 。)《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiang zhe fu ren ying er jie shi jun 。”⑦tong “xiang ”。biao shi shi hou de jia she ,ke yi wei “jia ru ”、“ru guo ”。《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“xiang shi qin huan ji kai fa ,bao fu lian ……ze shi shi bi an yi 。”《han shu ·wu hang zhi xia 》:“xiang wang huan gong ,xing sui zhi de ,zhong guo ji liang jue yi 。”

    guo :

    ①guo jia 。《zhou li ·chun guan ·zu zhu 》:“zuo meng zu zhi zai ci ,yi xu guo zhi xin yong 。”(zu zhu :guan ming 。meng zu :da shi wei meng ,xiao shi wei zu 。guo :zhi tian zi zhi guo 。)②zhou dai de zhu hou guo ji han yi hou hou wang de feng de 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“si yue ,bing ba hu xia ,zhu hou ge jiu guo 。”《jin shu ·tao kan chuan 》:“kan ji nian huai zhi zu zhi fen ,bu yu chao quan ,wei wang yi nian ,yu xun wei gui guo 。”(zhi zu :zhi zhi zhi zu 。wei wang :si qian 。xun wei :ci guan 。)③guo dou ;jing cheng 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“da dou bu guo can (sān)guo zhi yi ,xiao jiu zhi yi 。”(can guo zhi yi :guo dou de san fen zhi yi 。jiu zhi yi :jiu fen zhi yi 。)fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“deng si lou ye ,ze you qu guo huai xiang ,you chan wei ji ,man mu xiao ran ,gan ji er bei zhe yi 。”④de ou ;xiang tu 。luo ye 《yan er shou 》zhi yi :“mu tian xin yan qi ting zhou ,gong liao (liǎo)hua kai shui guo chou 。”(liao :cao ming ,ci zhi shui liao 。)wang wei 《xiang sai 》:“gong dou sheng na guo ,chun lai fa ji zhi ?”⑤guo ren 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”

    da :

    (yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)

    jiang :

    ①chang jiang de zhuan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“jiang han chao zong yu hai 。”《lun heng ·shu xu 》:“ju tou yu jiang zhong ,he jiang ye ?”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“lin zhe jiang ,shui bo e 。”②jiang he de tong chen 。liu zong yuan 《jiang xue 》:“gu zhou suo li weng ,du diao han jiang xue 。”qian qi 《sheng shi xiang ling gu se 》:“qu zhong ren bu jian ,jiang shang shu feng qing 。”③zhi yin shi de ju chu 。tao qian 《yu yan jin an bie 》:“liang cai bu yin shi ,jiang hu duo jian pin 。”wang an dan 《he wang sheng zhi xue ji jie ma ren sheng 》:“chao ran sui you jiang hu yi 。”

    bei :

    ①fang wei ming 。bei fang 。《shi jing ·bei feng ·bei men 》:“chu zi bei men ,you xin yan yan 。”(yan yan :you shang de yang zi 。)②jun dui zhan bai tui que ;bai tao 。《sun zi bing fa ·jun zheng 》:“yang bei wu cong 。”(di ren jia zhuang tao pao ,bu neng zhui gan 。)

    du :

    ①du guo jiang he 。zheng gu 《huai shang yu you ren bie 》:“yang zi jiang tou yang liu chun ,yang hua chou sha du jiang ren 。”②zhi yue guo ,kua guo ;you ci ji bi 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“mao fei du jiang sa jiang jiao 。”③du kou 。duo yong zuo de ming 。liu you 《shu fen 》:“lou chuan xue ye gua zhou du ,tie ma qiu feng da san guan 。”④hua chuan 。li qing zhao 《ru meng ling 》:“zheng du 、zheng du ,jing qi yi tan ou lu 。”