• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 雖嗟生理微,亦足逭饑凍。

    “雖嗟生理微,亦足逭饑凍。”詩句出處:《謁漢昭烈惠陵及諸葛公祠宇》;是宋朝詩人陸遊的作品。

    雨止風益豪,雪作雲不動。
    淒涼漢陵廟,衰草臥翁仲。
    畫妓空笙竽,土馬闕羈鞚。
    壤沃黃犢耕,柏密幽鳥哢。
    尚想忠武公,身任社稷重。
    整整渭上營,氣已無岐雍。
    少須天意定,破賊寧患眾。
    興亡信有數,星隕事可痛。
    陵邊四五傢,茆竹居接棟。
    手皸紙上箔,醅熟酒鳴甕。
    雖嗟生理微,亦足逭饑凍。
    劉葛固雄傑,閱世均一夢。
    論高常近迂,才大本難用。
    九原不可作,再拜臨風慟。

    【註釋】:

    雖:

    ①連詞。1.表示轉折。相當於“雖然”。《孟子·告子上》:“雖與之俱學,弗若之矣。”(若:如。)2.表示讓步。相當於“即使”、“縱然”。《列子·湯問》:“雖我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副詞。相當於“僅”、“隻”。《管子·君臣下》:“決之則行,塞之則止,雖有明君能決之,能塞之。”③蟲名,形似蜥蜴。《說文》:“雖,似蜥蠍而大。”

    嗟:

    ①嘆詞。《尚書·甘誓》:“王曰:‘嗟! 六事之人,予誓告汝。’”(六事:六軍的軍事。)②嘆息;悲嘆。《周易·離》:“出涕沱若,戚嗟若。”(沱tuó:流淚的樣子。若:詞尾。戚:憂。)李白《夢遊天姥吟留別》:“恍驚起而長嗟。”③贊嘆。曾鞏《本朝政要策·學校》:“淳化中,上始視學,命孫奭(shì)講《說命》之篇,天子嗟異久之。”(淳化:宋太宗年號。孫奭:北宋學者。《說命》:《尚書》篇名。)

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    生理:

    ①養生的道理。嵇康《養生論》:“是以君子知形恃神以立,神須形以存,悟~~之易失,知一過之害生。”②指“活路”,活下去的理由。《舊唐書·李日知傳》:“囚終無~~。”③生活,謀生之道。杜甫《北征》:“新歸且慰意,~~焉得說。”

    理:

    ①雕琢;加工玉石。《韓非子·和氏》:“使玉人理其璞而得寶焉。”②治理;整治。《漢書·食貨志》:“理民之道,地著為本。”③整理;修整。古樂府《木蘭詩》:“阿姊聞妹來,當戶理紅妝。”歸子慕《壬寅正月西村築室成》:“農人理耰(yōu)鋤,念此歲供早。”(耰:弄碎土塊平整土地的農具。)④練習;溫習。王維《洛陽女兒行》:“戲罷曾無理曲時,妝成隻是薰香坐。”⑤紋理;條理。劉禹錫《砥石賦》:“圭形石質,蒼色膩理。”⑥規律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《莊子·養生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《禮記·月令》:“命理瞻傷,察創,視折。”《左傳·昭公十四年》:“叔魚攝理。”⑧申辯,辯白。《抱樸子·譏惑》:“雖見恥笑,餘亦不理也。”⑨順。賈誼《新書·胎教》:“正其本而萬物理。”⑩使者。《左傳·昭公十三年》:“行理之命,無月不至。”

    微:

    ①隱蔽;藏匿。《左傳·哀公十六年》:“白公奔山而縊(yì),其徒微之。”(縊:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史記·張儀列傳》:“使人微隨張儀。”③微小。《呂氏春秋·蕩兵》:“有巨有微而已矣。”④輕微。《莊子·養生主》:“動刀甚微。”⑤精妙;深奧。《晉書·葛洪傳》:“析理入微。”⑥衰敗;衰微。《戰國策·趙策三》:“周貧且微。”《後漢書·逸民傳論》:“漢室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑賤。《史記· 高祖本紀》:“大王起微細。”⑧不是;沒有。《史記·張丞相列傳》:“(呂後)見周昌,為跪謝曰:‘微君,太子幾廢。’”⑨副詞。1. 稍微;略微。歐陽修《賣油翁》:“見其發矢十中八九,但微頷之。”2.表示否定。相當於“不”。《顏氏傢訓·序致》:“雖讀禮傳,微愛屬(zhǔ)文。”(屬文:作文。)⑩古國名。1.殷代諸侯微子的封地。在今山西省潞城縣東北。2. 殷、周時西南夷諸國之一。在今四川省巴縣。

    亦:

    ①副詞。1. 相當於“也”、“也是”。《詩經·鄭風·將仲子》:“仲可懷也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。懷:懷念。)《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦亦不以城予趙,趙亦終不予秦璧。”2. 表示語氣的減弱。相當於“不過”、“隻是”。《戰國策·齊策四》:“王亦不好士也,何患無士?”(好:喜歡。患:擔憂。)②語氣詞。《詩經·召南·草蟲》:“亦既見止,亦既覯止。”(止:語氣詞。覯gòu:相遇。)[不亦]用於反問句。表示委婉語氣。《論語·學而》:“學而時習之,不亦樂乎?”

    足:

    (一)①腳。《左傳·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,斷其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古樂府《木蘭辭》:“願借明駝千裡足,送兒還故鄉。”《韓非子·外儲說左上》:“手足胼胝,面目黧黑,勞有功者也。”②器物的腳。《禮記·明堂位》:“夏後氏之鼓足。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“如此則荊、吳之勢強,鼎足之形成矣。”③足夠;充足。《老子》:“損有餘而補不足。”④滿足。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“嗚呼! 何時眼前突兀見此屋,吾廬獨破受凍死亦足。”(突兀:高聳的樣子。)⑤夠得上;配;值得。《荀子·勸學》:“百發失一,不足謂善射。” (二)jù ①過分。《論語·公冶長》:“巧言,令色,足恭,左丘明恥之,丘亦恥之。”(丘:孔子名。)②補足。《列子·楊朱》:“[公孫穆]逃於後庭,以晝足夜。”(逃:躲避。)

    饑:

    ①餓。與“飽”相對。《韓非子·飾邪》:“傢有常業,雖饑不餓。國有常法,雖危不亡。”②通“饑2”。饑荒。《墨子·七患》:“五谷不收謂之饑。”《漢書·翼奉傳》:“今東方連年饑饉。”

    凍:

    ①厚冰。《管子·四時》:“凍解修溝瀆,復亡人。”(亡人:逃亡的人。)②水遇冷凝固。《呂氏春秋·孟冬》:“孟冬之月……水始冰,地始凍。”③寒冷;受冷。《墨子·非命上》:“是以衣食之財不足,而饑寒凍餒之憂至。”


  • 虽嗟生理微,亦足逭饥冻。

    “虽嗟生理微,亦足逭饥冻。”诗句出处:《谒汉昭烈惠陵及诸葛公祠宇》;是宋朝诗人陆游的作品。

    雨止风益豪,雪作云不动。
    凄凉汉陵庙,衰草卧翁仲。
    画妓空笙竽,土马阙羁鞚。
    壤沃黄犊耕,柏密幽鸟哢。
    尚想忠武公,身任社稷重。
    整整渭上营,气已无岐雍。
    少须天意定,破贼宁患众。
    兴亡信有数,星陨事可痛。
    陵边四五家,茆竹居接栋。
    手皲纸上箔,醅熟酒鸣瓮。
    虽嗟生理微,亦足逭饥冻。
    刘葛固雄杰,阅世均一梦。
    论高常近迂,才大本难用。
    九原不可作,再拜临风恸。

    【注释】:

    虽:

    ①连词。1.表示转折。相当于“虽然”。《孟子·告子上》:“虽与之俱学,弗若之矣。”(若:如。)2.表示让步。相当于“即使”、“纵然”。《列子·汤问》:“虽我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副词。相当于“仅”、“只”。《管子·君臣下》:“决之则行,塞之则止,虽有明君能决之,能塞之。”③虫名,形似蜥蜴。《说文》:“虽,似蜥蝎而大。”

    嗟:

    ①叹词。《尚书·甘誓》:“王曰:‘嗟! 六事之人,予誓告汝。’”(六事:六军的军事。)②叹息;悲叹。《周易·离》:“出涕沱若,戚嗟若。”(沱tuó:流泪的样子。若:词尾。戚:忧。)李白《梦游天姥吟留别》:“恍惊起而长嗟。”③赞叹。曾巩《本朝政要策·学校》:“淳化中,上始视学,命孙奭(shì)讲《说命》之篇,天子嗟异久之。”(淳化:宋太宗年号。孙奭:北宋学者。《说命》:《尚书》篇名。)

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    生理:

    ①养生的道理。嵇康《养生论》:“是以君子知形恃神以立,神须形以存,悟~~之易失,知一过之害生。”②指“活路”,活下去的理由。《旧唐书·李日知传》:“囚终无~~。”③生活,谋生之道。杜甫《北征》:“新归且慰意,~~焉得说。”

    理:

    ①雕琢;加工玉石。《韩非子·和氏》:“使玉人理其璞而得宝焉。”②治理;整治。《汉书·食货志》:“理民之道,地著为本。”③整理;修整。古乐府《木兰诗》:“阿姊闻妹来,当户理红妆。”归子慕《壬寅正月西村筑室成》:“农人理耰(yōu)锄,念此岁供早。”(耰:弄碎土块平整土地的农具。)④练习;温习。王维《洛阳女儿行》:“戏罢曾无理曲时,妆成只是薰香坐。”⑤纹理;条理。刘禹锡《砥石赋》:“圭形石质,苍色腻理。”⑥规律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《庄子·养生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《礼记·月令》:“命理瞻伤,察创,视折。”《左传·昭公十四年》:“叔鱼摄理。”⑧申辩,辩白。《抱朴子·讥惑》:“虽见耻笑,余亦不理也。”⑨顺。贾谊《新书·胎教》:“正其本而万物理。”⑩使者。《左传·昭公十三年》:“行理之命,无月不至。”

    微:

    ①隐蔽;藏匿。《左传·哀公十六年》:“白公奔山而缢(yì),其徒微之。”(缢:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史记·张仪列传》:“使人微随张仪。”③微小。《吕氏春秋·荡兵》:“有巨有微而已矣。”④轻微。《庄子·养生主》:“动刀甚微。”⑤精妙;深奥。《晋书·葛洪传》:“析理入微。”⑥衰败;衰微。《战国策·赵策三》:“周贫且微。”《后汉书·逸民传论》:“汉室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑贱。《史记· 高祖本纪》:“大王起微细。”⑧不是;没有。《史记·张丞相列传》:“(吕后)见周昌,为跪谢曰:‘微君,太子几废。’”⑨副词。1. 稍微;略微。欧阳修《卖油翁》:“见其发矢十中八九,但微颔之。”2.表示否定。相当于“不”。《颜氏家训·序致》:“虽读礼传,微爱属(zhǔ)文。”(属文:作文。)⑩古国名。1.殷代诸侯微子的封地。在今山西省潞城县东北。2. 殷、周时西南夷诸国之一。在今四川省巴县。

    亦:

    ①副词。1. 相当于“也”、“也是”。《诗经·郑风·将仲子》:“仲可怀也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。怀:怀念。)《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦亦不以城予赵,赵亦终不予秦璧。”2. 表示语气的减弱。相当于“不过”、“只是”。《战国策·齐策四》:“王亦不好士也,何患无士?”(好:喜欢。患:担忧。)②语气词。《诗经·召南·草虫》:“亦既见止,亦既觏止。”(止:语气词。觏gòu:相遇。)[不亦]用于反问句。表示委婉语气。《论语·学而》:“学而时习之,不亦乐乎?”

    足:

    (一)①脚。《左传·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,断其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古乐府《木兰辞》:“愿借明驼千里足,送儿还故乡。”《韩非子·外储说左上》:“手足胼胝,面目黧黑,劳有功者也。”②器物的脚。《礼记·明堂位》:“夏后氏之鼓足。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“如此则荆、吴之势强,鼎足之形成矣。”③足够;充足。《老子》:“损有余而补不足。”④满足。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“呜呼! 何时眼前突兀见此屋,吾庐独破受冻死亦足。”(突兀:高耸的样子。)⑤够得上;配;值得。《荀子·劝学》:“百发失一,不足谓善射。” (二)jù ①过分。《论语·公冶长》:“巧言,令色,足恭,左丘明耻之,丘亦耻之。”(丘:孔子名。)②补足。《列子·杨朱》:“[公孙穆]逃于后庭,以昼足夜。”(逃:躲避。)

    饥:

    ①饿。与“饱”相对。《韩非子·饰邪》:“家有常业,虽饥不饿。国有常法,虽危不亡。”②通“饥2”。饥荒。《墨子·七患》:“五谷不收谓之饥。”《汉书·翼奉传》:“今东方连年饥馑。”

    冻:

    ①厚冰。《管子·四时》:“冻解修沟渎,复亡人。”(亡人:逃亡的人。)②水遇冷凝固。《吕氏春秋·孟冬》:“孟冬之月……水始冰,地始冻。”③寒冷;受冷。《墨子·非命上》:“是以衣食之财不足,而饥寒冻馁之忧至。”


  • sui jie sheng li wei ,yi zu huan ji dong 。

    “sui jie sheng li wei ,yi zu huan ji dong 。”shi gou chu chu :《ye han zhao lie hui ling ji zhu ge gong ci yu 》;shi song chao shi ren liu you de zuo pin 。

    yu zhi feng yi hao ,xue zuo yun bu dong 。
    qi liang han ling miao ,cui cao wo weng zhong 。
    hua ji kong sheng yu ,tu ma que ji kong 。
    rang wo huang du geng ,bai mi you diao ka 。
    shang xiang zhong wu gong ,shen ren she ji chong 。
    zheng zheng wei shang ying ,qi yi mo qi yong 。
    shao xu tian yi ding ,po zei ning huan zhong 。
    xing wang xin you shu ,xing yun shi ke tong 。
    ling bian si wu jia ,mao zhu ju jie dong 。
    shou jun zhi shang bo ,pei shou jiu ming weng 。
    sui jie sheng li wei ,yi zu huan ji dong 。
    liu ge gu xiong jie ,yue shi jun yi meng 。
    lun gao chang jin yu ,cai da ben nan yong 。
    jiu yuan bu ke zuo ,zai bai lin feng tong 。

    【zhu shi 】:

    sui :

    ①lian ci 。1.biao shi zhuai she 。xiang dang yu “sui ran ”。《meng zi ·gao zi shang 》:“sui yu zhi ju xue ,fu re zhi yi 。”(re :ru 。)2.biao shi rang bu 。xiang dang yu “ji shi ”、“zong ran ”。《lie zi ·shang wen 》:“sui wo zhi si ,you zi cun yan 。”②tong “wei (wéi)”。fu ci 。xiang dang yu “jin ”、“zhi ”。《guan zi ·jun chen xia 》:“jue zhi ze hang ,sai zhi ze zhi ,sui you ming jun neng jue zhi ,neng sai zhi 。”③chong ming ,xing shi xi yi 。《shui wen 》:“sui ,shi xi xie er da 。”

    jie :

    ①tan ci 。《shang shu ·gan shi 》:“wang yue :‘jie ! liu shi zhi ren ,yu shi gao ru 。’”(liu shi :liu jun de jun shi 。)②tan xi ;bei tan 。《zhou yi ·li 》:“chu ti duo re ,qi jie re 。”(duo tuó:liu lei de yang zi 。re :ci wei 。qi :you 。)li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“huang jing qi er chang jie 。”③zan tan 。ceng gong 《ben chao zheng yao ce ·xue jiao 》:“chun hua zhong ,shang shi shi xue ,ming sun shi (shì)jiang 《shui ming 》zhi pian ,tian zi jie yi jiu zhi 。”(chun hua :song tai zong nian hao 。sun shi :bei song xue zhe 。《shui ming 》:《shang shu 》pian ming 。)

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    sheng li :

    ①yang sheng de dao li 。ji kang 《yang sheng lun 》:“shi yi jun zi zhi xing shi shen yi li ,shen xu xing yi cun ,wu ~~zhi yi shi ,zhi yi guo zhi hai sheng 。”②zhi “huo lu ”,huo xia qu de li you 。《jiu tang shu ·li ri zhi chuan 》:“qiu zhong mo ~~。”③sheng huo ,mou sheng zhi dao 。du fu 《bei zheng 》:“xin gui ju wei yi ,~~yan de shui 。”

    li :

    ①diao zhuo ;jia gong yu dan 。《han fei zi ·he shi 》:“shi yu ren li ji pu er de bao yan 。”②zhi li ;zheng zhi 。《han shu ·shi huo zhi 》:“li min zhi dao ,de zhe wei ben 。”③zheng li ;xiu zheng 。gu le fu 《mu lan shi 》:“a zi wen mei lai ,dang hu li gong zhuang 。”gui zi mu 《ren yin zheng yue xi cun zhu shi cheng 》:“nong ren li you (yōu)chu ,nian ci sui gong zao 。”(you :long sui tu kuai ping zheng tu de de nong ju 。)④lian xi ;wen xi 。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“hu ba ceng mo li qu shi ,zhuang cheng zhi shi xun xiang zuo 。”⑤wen li ;tiao li 。liu yu xi 《di dan fu 》:“gui xing dan zhi ,cang se ni li 。”⑥gui lv ;dao li 。《xun zi · jie bi 》:“yi ke yi zhi ren zhi xing ,qiu ke yi zhi wu zhi li 。”《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li 。”⑦gu dai de fa guan 。《li ji ·yue ling 》:“ming li zhan shang ,cha chuang ,shi she 。”《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“shu yu she li 。”⑧shen bian ,bian bai 。《bao piao zi ·ji huo 》:“sui jian chi xiao ,yu yi bu li ye 。”⑨shun 。gu yi 《xin shu ·tai jiao 》:“zheng ji ben er mo wu li 。”⑩shi zhe 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“hang li zhi ming ,mo yue bu zhi 。”

    wei :

    ①yin bi ;cang ni 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“bai gong ben shan er yi (yì),ji tu wei zhi 。”(yi :diao si 。tu :bu xia 。)②an zhong ;bi mi de 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“shi ren wei sui zhang yi 。”③wei xiao 。《lv shi chun qiu ·dang bing 》:“you ju you wei er yi yi 。”④qing wei 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“dong dao shen wei 。”⑤jing miao ;shen ao 。《jin shu ·ge hong chuan 》:“xi li ru wei 。”⑥cui bai ;cui wei 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“zhou pin ju wei 。”《hou han shu ·yi min chuan lun 》:“han shi zhong wei 。”(zhong :zhong tu 。)⑦chu shen huo de wei di xia ;bei jian 。《shi ji · gao zu ben ji 》:“da wang qi wei xi 。”⑧bu shi ;mei you 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan 》:“(lv hou )jian zhou chang ,wei gui xie yue :‘wei jun ,tai zi ji fei 。’”⑨fu ci 。1. shao wei ;lve wei 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“jian ji fa shi shi zhong ba jiu ,dan wei han zhi 。”2.biao shi fou ding 。xiang dang yu “bu ”。《yan shi jia xun ·xu zhi 》:“sui dou li chuan ,wei ai shu (zhǔ)wen 。”(shu wen :zuo wen 。)⑩gu guo ming 。1.yan dai zhu hou wei zi de feng de 。zai jin shan xi sheng lu cheng xian dong bei 。2. yan 、zhou shi xi na yi zhu guo zhi yi 。zai jin si chuan sheng ba xian 。

    yi :

    ①fu ci 。1. xiang dang yu “ye ”、“ye shi ”。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“zhong ke huai ye ,ren zhi duo yan ,yi ke wei ye 。”(zhong :lao er 。huai :huai nian 。)《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin yi bu yi cheng yu zhao ,zhao yi zhong bu yu qin bi 。”2. biao shi yu qi de jian ruo 。xiang dang yu “bu guo ”、“zhi shi ”。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“wang yi bu hao shi ye ,he huan mo shi ?”(hao :xi huan 。huan :dan you 。)②yu qi ci 。《shi jing ·shao na ·cao chong 》:“yi ji jian zhi ,yi ji gou zhi 。”(zhi :yu qi ci 。gou gòu:xiang yu 。)[bu yi ]yong yu fan wen gou 。biao shi wei wan yu qi 。《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi ,bu yi le hu ?”

    zu :

    (yi )①jiao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“yuan zi fu (fú)lin yong ,duan ji zu 。”(yuan zi 、lin yong :jun ren ming 。fu :dao kan 。)gu le fu 《mu lan ci 》:“yuan jie ming tuo qian li zu ,song er hai gu xiang 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“shou zu pian zhi ,mian mu li hei ,lao you gong zhe ye 。”②qi wu de jiao 。《li ji ·ming tang wei 》:“xia hou shi zhi gu zu 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ru ci ze jing 、wu zhi shi jiang ,ding zu zhi xing cheng yi 。”③zu gou ;chong zu 。《lao zi 》:“sun you yu er bu bu zu 。”④man zu 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“wu hu ! he shi yan qian tu wu jian ci wu ,wu lu du po shou dong si yi zu 。”(tu wu :gao song de yang zi 。)⑤gou de shang ;pei ;zhi de 。《xun zi ·quan xue 》:“bai fa shi yi ,bu zu wei shan she 。” (er )jù ①guo fen 。《lun yu ·gong ye chang 》:“qiao yan ,ling se ,zu gong ,zuo qiu ming chi zhi ,qiu yi chi zhi 。”(qiu :kong zi ming 。)②bu zu 。《lie zi ·yang zhu 》:“[gong sun mu ]tao yu hou ting ,yi zhou zu ye 。”(tao :duo bi 。)

    ji :

    ①e 。yu “bao ”xiang dui 。《han fei zi ·shi xie 》:“jia you chang ye ,sui ji bu e 。guo you chang fa ,sui wei bu wang 。”②tong “ji 2”。ji huang 。《mo zi ·qi huan 》:“wu gu bu shou wei zhi ji 。”《han shu ·yi feng chuan 》:“jin dong fang lian nian ji jin 。”

    dong :

    ①hou bing 。《guan zi ·si shi 》:“dong jie xiu gou du ,fu wang ren 。”(wang ren :tao wang de ren 。)②shui yu leng ning gu 。《lv shi chun qiu ·meng dong 》:“meng dong zhi yue ……shui shi bing ,de shi dong 。”③han leng ;shou leng 。《mo zi ·fei ming shang 》:“shi yi yi shi zhi cai bu zu ,er ji han dong nei zhi you zhi 。”