• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 詩書膏吻頰,菽水媚翁媼。

    “詩書膏吻頰,菽水媚翁媼。”詩句出處:《過雲龍山人張天驥》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    郊原雨初足,風日清且好。
    病守亦欣然,肩輿白門道。
    荒田咽蛩蚓,村巷懸梨棗。
    下有幽人居,閉門空雀噪。
    西風高正厲,落葉紛可掃。
    孤僮臥斜日,病馬放秋草。
    墟裡通有無,垣墻任摧倒。
    君傢本冠蓋,絲竹鬧鄰保。
    脫身聲利中,道德自濯澡。
    躬耕抱羸疾,奉養百歲老。
    詩書膏吻頰,菽水媚翁媼。
    饑寒天隨子,杞菊自擷芼。
    慈孝董邵南,雞狗相乳抱。
    吾生如寄耳,歸計失不早。
    故山豈敢忘,但恐迫華皓。
    従君學種秫,鬥酒時相勞。

    【註釋】:

    詩:

    ①文學體裁的一種。《尚書·舜典》:“詩言志。”②特指《詩經》。《左傳·隱公元年》:“《詩》曰:‘孝子不匱,永錫爾類。’”(錫:賜。類:善。)③奉持。《禮記·內則》:“朝服寢門外,詩負之。”

    詩書:

    本指《詩經》和《尚書》,後泛指書籍。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷~~喜欲狂。”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    膏:

    (一)①肥肉。《孟子·告子上》:“所以不願人之膏粱之味也。”(願:希望得到。粱:細糧。)②照明用的油脂。韓愈《進學解》:“焚膏油以繼晷(guǐ)。”(晷:日影,喻時間。)韓愈《答李翊書》:“養其根而俟其實,加其膏而希其光。”③濃稠的膏狀物。《詩經 · 衛風·伯兮》:“豈無膏沐,誰適為容?”(沐:洗頭。誰適:為瞭取悅誰。為容:打扮。)④肥沃的。《史記·貨殖列傳》:“膏壤沃野千裡。”⑤藥膏。《後漢書·方術傳》:“既而縫合,傅以神膏,四五日創愈。”⑥甘美。《禮記·禮運》:“故天降膏露,地出醴泉。” (二)gào ①滋潤。《詩經·曹風·下泉》:“芃芃黍苗,陰雨膏之。”②註入油脂使其潤滑。韓愈《送李願歸盤谷序》:“膏吾車兮秣吾馬。”(秣馬:喂馬。)③毛筆蘸墨掭勻。馮惟敏《不伏老》第一折:“磨的墨濃,膏的筆飽。”

    吻:

    ①嘴唇。《墨子·尚同中》:“使人之吻,助己言談。”②泛指嘴。鮑照《蕪城賦》:“饑鷹厲吻,寒鴟嚇雛。”(厲:磨礪。鴟:鷂鷹。雛:幼鳥。)

    頰:

    臉兩側從眼到下頜的地方。《左傳· 定公八年》:“偃且射子吪,中頰,殪。”(殪:射死。)《呂氏春秋·觀表》:“麻朝相頰。”

    菽:

    豆類的總稱。《詩經·豳風·七月》:“禾麻菽麥。”

    媚:

    ①喜愛。蘇軾《木蘭花令》:“三月風光初覺媚。”②巴結;討好。《孟子·盡心下》:“閹然媚於世者,是鄉原也。”《後漢書·桓譚傳》:“夫士以才智要(yāo)君,女以媚道求主。”(要:邀寵。)白居易《和〈古社〉》:“歲媚少年客,十去九不回。”(此指妖狐迷惑人。)③美好;嬌艷。鮑照《詠白雪》:“無妨玉顏媚,不奪素繒(zēng)鮮。”(素繒:白絹。)馬致遠《南呂 ·四塊玉·嘆世》:“良辰媚景休空過。”④通“魅”。鬼魅。《列子·力命》:“鬼魅不能欺。”

    翁:

    ①鳥頸的毛。《山海經·西山經》:“(鳥)黑文而赤翁。”(文:花紋。)②指父親。《後漢書·華佗傳》:“必是逢我翁也。”③指祖父。杜甫《示從孫濟》:“阿翁懶惰久。”④丈夫或妻子的父親。⑤泛指老年男子。白居易《賣炭翁》:“賣炭翁,伐薪燒炭南山中。”⑥敬稱。《宋史·蘇雲卿傳》:“無良賤老稚皆愛敬之,稱曰蘇翁。”(良賤:貴賤。)

    媼:

    ①對老年婦女的敬稱。《戰國策·趙策四》:“老臣以媼為長安君計短也。”皮日休《橡媼嘆》:“傴(yǔ)傴黃發媼。”(傴傴:駝背。黃發:年老白發變黃。)②為婦女的通稱。《南史·袁昂傳》:“昂年五歲,乳媼攜抱匿於廬山。”(乳媼:奶母。匿:躲藏。)③母。《陳書·王固傳》:“奶媼恒往來禁中。”(禁:皇宮。)梅堯臣《濄(guō)口得雙鱖懷永叔》:“持歸奉慈媼。”


  • 诗书膏吻颊,菽水媚翁媪。

    “诗书膏吻颊,菽水媚翁媪。”诗句出处:《过云龙山人张天骥》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    郊原雨初足,风日清且好。
    病守亦欣然,肩舆白门道。
    荒田咽蛩蚓,村巷悬梨枣。
    下有幽人居,闭门空雀噪。
    西风高正厉,落叶纷可扫。
    孤僮卧斜日,病马放秋草。
    墟里通有无,垣墙任摧倒。
    君家本冠盖,丝竹闹邻保。
    脱身声利中,道德自濯澡。
    躬耕抱羸疾,奉养百岁老。
    诗书膏吻颊,菽水媚翁媪。
    饥寒天随子,杞菊自撷芼。
    慈孝董邵南,鸡狗相乳抱。
    吾生如寄耳,归计失不早。
    故山岂敢忘,但恐迫华皓。
    従君学种秫,斗酒时相劳。

    【注释】:

    诗:

    ①文学体裁的一种。《尚书·舜典》:“诗言志。”②特指《诗经》。《左传·隐公元年》:“《诗》曰:‘孝子不匮,永锡尔类。’”(锡:赐。类:善。)③奉持。《礼记·内则》:“朝服寝门外,诗负之。”

    诗书:

    本指《诗经》和《尚书》,后泛指书籍。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷~~喜欲狂。”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    膏:

    (一)①肥肉。《孟子·告子上》:“所以不愿人之膏粱之味也。”(愿:希望得到。粱:细粮。)②照明用的油脂。韩愈《进学解》:“焚膏油以继晷(guǐ)。”(晷:日影,喻时间。)韩愈《答李翊书》:“养其根而俟其实,加其膏而希其光。”③浓稠的膏状物。《诗经 · 卫风·伯兮》:“岂无膏沐,谁适为容?”(沐:洗头。谁适:为了取悦谁。为容:打扮。)④肥沃的。《史记·货殖列传》:“膏壤沃野千里。”⑤药膏。《后汉书·方术传》:“既而缝合,傅以神膏,四五日创愈。”⑥甘美。《礼记·礼运》:“故天降膏露,地出醴泉。” (二)gào ①滋润。《诗经·曹风·下泉》:“芃芃黍苗,阴雨膏之。”②注入油脂使其润滑。韩愈《送李愿归盘谷序》:“膏吾车兮秣吾马。”(秣马:喂马。)③毛笔蘸墨掭匀。冯惟敏《不伏老》第一折:“磨的墨浓,膏的笔饱。”

    吻:

    ①嘴唇。《墨子·尚同中》:“使人之吻,助己言谈。”②泛指嘴。鲍照《芜城赋》:“饥鹰厉吻,寒鸱吓雏。”(厉:磨砺。鸱:鹞鹰。雏:幼鸟。)

    颊:

    脸两侧从眼到下颌的地方。《左传· 定公八年》:“偃且射子吪,中颊,殪。”(殪:射死。)《吕氏春秋·观表》:“麻朝相颊。”

    菽:

    豆类的总称。《诗经·豳风·七月》:“禾麻菽麦。”

    媚:

    ①喜爱。苏轼《木兰花令》:“三月风光初觉媚。”②巴结;讨好。《孟子·尽心下》:“阉然媚于世者,是乡原也。”《后汉书·桓谭传》:“夫士以才智要(yāo)君,女以媚道求主。”(要:邀宠。)白居易《和〈古社〉》:“岁媚少年客,十去九不回。”(此指妖狐迷惑人。)③美好;娇艳。鲍照《咏白雪》:“无妨玉颜媚,不夺素缯(zēng)鲜。”(素缯:白绢。)马致远《南吕 ·四块玉·叹世》:“良辰媚景休空过。”④通“魅”。鬼魅。《列子·力命》:“鬼魅不能欺。”

    翁:

    ①鸟颈的毛。《山海经·西山经》:“(鸟)黑文而赤翁。”(文:花纹。)②指父亲。《后汉书·华佗传》:“必是逢我翁也。”③指祖父。杜甫《示从孙济》:“阿翁懒惰久。”④丈夫或妻子的父亲。⑤泛指老年男子。白居易《卖炭翁》:“卖炭翁,伐薪烧炭南山中。”⑥敬称。《宋史·苏云卿传》:“无良贱老稚皆爱敬之,称曰苏翁。”(良贱:贵贱。)

    媪:

    ①对老年妇女的敬称。《战国策·赵策四》:“老臣以媪为长安君计短也。”皮日休《橡媪叹》:“伛(yǔ)伛黄发媪。”(伛伛:驼背。黄发:年老白发变黄。)②为妇女的通称。《南史·袁昂传》:“昂年五岁,乳媪携抱匿于庐山。”(乳媪:奶母。匿:躲藏。)③母。《陈书·王固传》:“奶媪恒往来禁中。”(禁:皇宫。)梅尧臣《濄(guō)口得双鳜怀永叔》:“持归奉慈媪。”


  • shi shu gao wen jia ,shu shui mei weng ao 。

    “shi shu gao wen jia ,shu shui mei weng ao 。”shi gou chu chu :《guo yun long shan ren zhang tian ji 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    jiao yuan yu chu zu ,feng ri qing ju hao 。
    bing shou yi xin ran ,jian yu bai men dao 。
    huang tian yan qiong yin ,cun hang xuan li zao 。
    xia you you ren ju ,bi men kong qiao zao 。
    xi feng gao zheng li ,la xie fen ke sao 。
    gu tong wo xie ri ,bing ma fang qiu cao 。
    xu li tong you mo ,yuan qiang ren cui dao 。
    jun jia ben guan gai ,si zhu nao lin bao 。
    tuo shen sheng li zhong ,dao de zi zhuo zao 。
    gong geng bao lei ji ,feng yang bai sui lao 。
    shi shu gao wen jia ,shu shui mei weng ao 。
    ji han tian sui zi ,qi ju zi xie mao 。
    ci xiao dong shao na ,ji gou xiang ru bao 。
    wu sheng ru ji er ,gui ji shi bu zao 。
    gu shan qi gan wang ,dan kong pai hua hao 。
    cong jun xue chong shu ,dou jiu shi xiang lao 。

    【zhu shi 】:

    shi :

    ①wen xue ti cai de yi chong 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi 。”②te zhi 《shi jing 》。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“《shi 》yue :‘xiao zi bu kui ,yong xi er lei 。’”(xi :ci 。lei :shan 。)③feng chi 。《li ji ·nei ze 》:“chao fu qin men wai ,shi fu zhi 。”

    shi shu :

    ben zhi 《shi jing 》he 《shang shu 》,hou fan zhi shu ji 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan ~~xi yu kuang 。”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    gao :

    (yi )①fei rou 。《meng zi ·gao zi shang 》:“suo yi bu yuan ren zhi gao liang zhi wei ye 。”(yuan :xi wang de dao 。liang :xi liang 。)②zhao ming yong de you zhi 。han yu 《jin xue jie 》:“fen gao you yi ji gui (guǐ)。”(gui :ri ying ,yu shi jian 。)han yu 《da li yi shu 》:“yang ji gen er qi ji shi ,jia ji gao er xi ji guang 。”③nong chou de gao zhuang wu 。《shi jing · wei feng ·bai xi 》:“qi mo gao mu ,shei kuo wei rong ?”(mu :xi tou 。shei kuo :wei le qu yue shei 。wei rong :da ban 。)④fei wo de 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“gao rang wo ye qian li 。”⑤yao gao 。《hou han shu ·fang shu chuan 》:“ji er feng ge ,fu yi shen gao ,si wu ri chuang yu 。”⑥gan mei 。《li ji ·li yun 》:“gu tian jiang gao lou ,de chu li quan 。” (er )gào ①zi run 。《shi jing ·cao feng ·xia quan 》:“peng peng shu miao ,yin yu gao zhi 。”②zhu ru you zhi shi ji run hua 。han yu 《song li yuan gui pan gu xu 》:“gao wu che xi mo wu ma 。”(mo ma :wei ma 。)③mao bi zhan mo tian yun 。feng wei min 《bu fu lao 》di yi she :“mo de mo nong ,gao de bi bao 。”

    wen :

    ①zui chun 。《mo zi ·shang tong zhong 》:“shi ren zhi wen ,zhu ji yan tan 。”②fan zhi zui 。bao zhao 《wu cheng fu 》:“ji ying li wen ,han chi he chu 。”(li :mo li 。chi :yao ying 。chu :you diao 。)

    jia :

    lian liang ce cong yan dao xia ge de de fang 。《zuo chuan · ding gong ba nian 》:“yan ju she zi e ,zhong jia ,yi 。”(yi :she si 。)《lv shi chun qiu ·guan biao 》:“ma chao xiang jia 。”

    shu :

    dou lei de zong chen 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“he ma shu mai 。”

    mei :

    ①xi ai 。su shi 《mu lan hua ling 》:“san yue feng guang chu jiao mei 。”②ba jie ;tao hao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“yan ran mei yu shi zhe ,shi xiang yuan ye 。”《hou han shu ·huan tan chuan 》:“fu shi yi cai zhi yao (yāo)jun ,nv yi mei dao qiu zhu 。”(yao :yao chong 。)bai ju yi 《he 〈gu she 〉》:“sui mei shao nian ke ,shi qu jiu bu hui 。”(ci zhi yao hu mi huo ren 。)③mei hao ;jiao yan 。bao zhao 《yong bai xue 》:“mo fang yu yan mei ,bu duo su zeng (zēng)xian 。”(su zeng :bai juan 。)ma zhi yuan 《na lv ·si kuai yu ·tan shi 》:“liang chen mei jing xiu kong guo 。”④tong “mei ”。gui mei 。《lie zi ·li ming 》:“gui mei bu neng qi 。”

    weng :

    ①diao geng de mao 。《shan hai jing ·xi shan jing 》:“(diao )hei wen er chi weng 。”(wen :hua wen 。)②zhi fu qin 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“bi shi feng wo weng ye 。”③zhi zu fu 。du fu 《shi cong sun ji 》:“a weng lan duo jiu 。”④zhang fu huo qi zi de fu qin 。⑤fan zhi lao nian nan zi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“mai tan weng ,fa xin shao tan na shan zhong 。”⑥jing chen 。《song shi ·su yun qing chuan 》:“mo liang jian lao zhi jie ai jing zhi ,chen yue su weng 。”(liang jian :gui jian 。)

    ao :

    ①dui lao nian fu nv de jing chen 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen yi ao wei chang an jun ji duan ye 。”pi ri xiu 《xiang ao tan 》:“yu (yǔ)yu huang fa ao 。”(yu yu :tuo bei 。huang fa :nian lao bai fa bian huang 。)②wei fu nv de tong chen 。《na shi ·yuan ang chuan 》:“ang nian wu sui ,ru ao xie bao ni yu lu shan 。”(ru ao :nai mu 。ni :duo cang 。)③mu 。《chen shu ·wang gu chuan 》:“nai ao heng wang lai jin zhong 。”(jin :huang gong 。)mei yao chen 《guo (guō)kou de shuang gui huai yong shu 》:“chi gui feng ci ao 。”