• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 皇天憐其狂,擇地令自放。

    “皇天憐其狂,擇地令自放。”詩句出處:《將離江陵》;是宋朝詩人陸遊的作品。

    暮暮過渡頭,旦旦走堤上。
    舟人與關吏,見熟識顏狀。
    癡頑久不去,常恐遭誚讓。
    昨日倒檣幹,今日聯百丈。
    買薪備雨雪,儲米滿瓶盎。
    明當遂去此,障袂先側望。
    即日孟冬月,波濤幸非壯。
    潦收出奇石,霧卷見疊嶂。
    地嶮多崎嶇,峽束少平曠。
    從來樂山水,臨老愈跌宕。
    皇天憐其狂,擇地令自放。
    山花白似雪,江水綠於釀。
    竹枝本楚些,妙句寄淒愴。
    何當出清詩,千古續遺唱。

    【註釋】:

    皇:

    ①大;偉大。《詩經·小雅·正月》:“有皇上帝。”②君主;帝王。《詩經·周頌·桓》:“於昭於天,皇以間之。”(間:監察。)《阿房宮賦》:“妃嬪媵嬙,王子皇孫,辭樓下殿,輦來於秦。”③對已故父、祖的尊稱。屈原《離騷》:“朕皇考曰伯庸。”④雌鳳。後作“凰”。《楚辭·遠遊》:“鳳皇翼其承旂兮。”⑤美好。《法言·孝至》:“堯舜之道皇兮。”⑥通“遑”。閑暇;空閑。《左傳·昭公七年》:“社稷之不皇,況能懷思君德?”[皇皇]1.鮮明的樣子。《詩經·小雅·皇皇者華》:“皇皇者華。”(華:同“花”。)2. 同“惶惶”。心神不定的樣子。《孟子·滕文公下》:“孔子三月無君,則皇皇如也。”3. 同“遑遑”。匆忙的樣子。劉向《九嘆· 怨思》:“征夫皇皇。”

    皇天:

    上天,上蒼。《楚辭·哀郢》:“~~之不純命兮,何百姓之震愆?”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    憐:

    ①憐憫;同情。《史記·淮陰侯列傳》:“(漢王)身居項王掌握中數(shuò)矣,項王憐而活之。”②愛;憐愛。韓愈《履霜操》:“母生眾兒,有母憐之。獨無母憐,兒寧不悲!”《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”

    其:

    (一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)

    狂:

    ①瘋狗;狗發瘋。《晉書·五行志中》:“旱歲,犬多狂死。”《漢書·五行志中》:“旱歲犬多狂死及為怪。”②發瘋;精神失常。《呂氏春秋·必己》:“比幹戮,箕子狂。”《吳越春秋·王僚使公子光傳》:“子胥之吳,乃被(pī)發佯狂。”(被:披。)③狂妄;傲慢。《左傳·文公十二年》:“好勇而狂。”④縱情地;無拘束地。《論語·陽貨》:“古之狂也肆,今之狂也蕩。”⑤氣勢猛烈;聲勢大。韓愈《進學解》:“迴狂瀾於既倒。”杜甫《君不見簡蘇徯》:“深山窮谷不可處,霹靂魍魎兼狂風。”

    擇:

    ①挑選。《荀子·性惡》:“擇良友而友之。”(友之:與他交朋友。)②區別。《呂氏春秋·簡選》:“與惡劍無擇。”(惡:壞。)

    地:

    ①大地。與“天”相對。《管子·形勢解》:“地生養萬物。”②陸地;地面。《左傳·僖公四年》:“公(晉獻公)至,毒而獻之。公祭之地,地墳(fèn);與犬,犬斃。”(墳:隆起。)③土地;田地。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地,以場圃任園地。”(廛:城市中的空地。國中:指王城之內。)④領土;疆土。《孟子·離婁上》:“爭地以戰,殺人盈野。”⑤地方;場所。《孫子兵法·虛實》:“先處戰地而待敵者佚。”⑥處境;地位。《史記·李斯列傳》:“久處卑賤之位,困苦之地。”⑦指境界。齊己《移居西湖作》:“隻待秋聲滌心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交廣》:“議論有餘地,公侯來未遲。”⑨路程。李白《妾薄命》:“長門一步地,不肯暫回車。”⑩通“第”。副詞。但;隻。《漢書·丙吉傳》:“西曹地忍之,此不過污丞相車茵耳。”

    令:

    (一)①發令;下命令。《論語·顏淵》:“其身正,不令而行。”《史記·孫子吳起列傳》:“即三令五申之。”(申:告誡。)②命令;法令。《史記·屈原賈生列傳》:“王使屈平為令。”③美好。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官員。《史記·陳涉世傢》:“宮門令欲縛之。”特指縣令。《漢書·蒯通傳》:“通說(shuì)范陽令徐公曰:‘……足下為令十餘年矣。’”⑤時節;季節。⑥詞牌、曲牌名。一般較為短小,稱為小令、令曲。⑦連詞。假使;如果。《史記·張耳陳馀列傳》:“令事成,歸王;事敗,獨身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西臨猗縣西。2.復姓。 (三)lǐng 量詞。紙張計量單位。原張紙五百張為一令。

    自:

    ①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”

    放:

    ①驅逐;流放。《左傳·莊公六年》:“夏,衛侯入,放公子黔牟於周,放寧跪於秦。”(黔牟、寧跪:皆人名。)《尚書·堯典》:“流共工於幽州,放驩兜於崇山。”②免去;解脫;逃逸。沈括《夢溪筆談·官政二》:“開封府十七縣皆以歲旱放稅。”《孟子·告子上》:“人有雞犬放,則知求之。”③放棄;棄置。《漢書·哀帝紀》:“鄭聲淫而亂樂,聖王所放。”④放縱;放任。《孟子·滕文公下》:“湯居亳,與葛為鄰,葛伯放而不祀。”⑤發出。白居易《池上早春即事招夢得》:“雲破山呈色,冰融水放光。”(夢得:劉禹錫字。)又發遣。何景明《胡人獵圖歌》:“呼鷹放犬無不為,數騎彎弓競馳突。”⑥指花開放。杜甫《留別公安太易沙門》:“江南紅梅已放春。”⑦發放;從上往下傳達命令。《元典章·朝綱·省部減繁格例》:“如經都省復奏或改授者,自都省奏準月日放支。”(都省:宰相官職的稱呼。支:支付。)又指借錢與人以取利息。《北齊書·陳元康傳》:“放責(zhài)交易,遍於州郡。”(責:同“債”。)⑧放下;擱置。《南史·元兇劉劭傳》:“王羅漢昏酣作妓,聞官軍已度,驚放仗歸降。”⑨通“仿”。仿效;模擬。《漢書·貢禹傳》:“臣愚以為盡如太古難,宜少放古以自節焉。”(少:稍。)


  • 皇天怜其狂,择地令自放。

    “皇天怜其狂,择地令自放。”诗句出处:《将离江陵》;是宋朝诗人陆游的作品。

    暮暮过渡头,旦旦走堤上。
    舟人与关吏,见熟识颜状。
    痴顽久不去,常恐遭诮让。
    昨日倒樯干,今日联百丈。
    买薪备雨雪,储米满瓶盎。
    明当遂去此,障袂先侧望。
    即日孟冬月,波涛幸非壮。
    潦收出奇石,雾卷见叠嶂。
    地嶮多崎岖,峡束少平旷。
    从来乐山水,临老愈跌宕。
    皇天怜其狂,择地令自放。
    山花白似雪,江水绿於酿。
    竹枝本楚些,妙句寄凄怆。
    何当出清诗,千古续遗唱。

    【注释】:

    皇:

    ①大;伟大。《诗经·小雅·正月》:“有皇上帝。”②君主;帝王。《诗经·周颂·桓》:“於昭于天,皇以间之。”(间:监察。)《阿房宫赋》:“妃嫔媵嫱,王子皇孙,辞楼下殿,辇来于秦。”③对已故父、祖的尊称。屈原《离骚》:“朕皇考曰伯庸。”④雌凤。后作“凰”。《楚辞·远游》:“凤皇翼其承旂兮。”⑤美好。《法言·孝至》:“尧舜之道皇兮。”⑥通“遑”。闲暇;空闲。《左传·昭公七年》:“社稷之不皇,况能怀思君德?”[皇皇]1.鲜明的样子。《诗经·小雅·皇皇者华》:“皇皇者华。”(华:同“花”。)2. 同“惶惶”。心神不定的样子。《孟子·滕文公下》:“孔子三月无君,则皇皇如也。”3. 同“遑遑”。匆忙的样子。刘向《九叹· 怨思》:“征夫皇皇。”

    皇天:

    上天,上苍。《楚辞·哀郢》:“~~之不纯命兮,何百姓之震愆?”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    怜:

    ①怜悯;同情。《史记·淮阴侯列传》:“(汉王)身居项王掌握中数(shuò)矣,项王怜而活之。”②爱;怜爱。韩愈《履霜操》:“母生众儿,有母怜之。独无母怜,儿宁不悲!”《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”

    其:

    (一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)

    狂:

    ①疯狗;狗发疯。《晋书·五行志中》:“旱岁,犬多狂死。”《汉书·五行志中》:“旱岁犬多狂死及为怪。”②发疯;精神失常。《吕氏春秋·必己》:“比干戮,箕子狂。”《吴越春秋·王僚使公子光传》:“子胥之吴,乃被(pī)发佯狂。”(被:披。)③狂妄;傲慢。《左传·文公十二年》:“好勇而狂。”④纵情地;无拘束地。《论语·阳货》:“古之狂也肆,今之狂也荡。”⑤气势猛烈;声势大。韩愈《进学解》:“迴狂澜于既倒。”杜甫《君不见简苏徯》:“深山穷谷不可处,霹雳魍魉兼狂风。”

    择:

    ①挑选。《荀子·性恶》:“择良友而友之。”(友之:与他交朋友。)②区别。《吕氏春秋·简选》:“与恶剑无择。”(恶:坏。)

    地:

    ①大地。与“天”相对。《管子·形势解》:“地生养万物。”②陆地;地面。《左传·僖公四年》:“公(晋献公)至,毒而献之。公祭之地,地坟(fèn);与犬,犬斃。”(坟:隆起。)③土地;田地。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地,以场圃任园地。”(廛:城市中的空地。国中:指王城之内。)④领土;疆土。《孟子·离娄上》:“争地以战,杀人盈野。”⑤地方;场所。《孙子兵法·虚实》:“先处战地而待敌者佚。”⑥处境;地位。《史记·李斯列传》:“久处卑贱之位,困苦之地。”⑦指境界。齐己《移居西湖作》:“只待秋声涤心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交广》:“议论有余地,公侯来未迟。”⑨路程。李白《妾薄命》:“长门一步地,不肯暂回车。”⑩通“第”。副词。但;只。《汉书·丙吉传》:“西曹地忍之,此不过污丞相车茵耳。”

    令:

    (一)①发令;下命令。《论语·颜渊》:“其身正,不令而行。”《史记·孙子吴起列传》:“即三令五申之。”(申:告诫。)②命令;法令。《史记·屈原贾生列传》:“王使屈平为令。”③美好。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官员。《史记·陈涉世家》:“宫门令欲缚之。”特指县令。《汉书·蒯通传》:“通说(shuì)范阳令徐公曰:‘……足下为令十余年矣。’”⑤时节;季节。⑥词牌、曲牌名。一般较为短小,称为小令、令曲。⑦连词。假使;如果。《史记·张耳陈馀列传》:“令事成,归王;事败,独身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西临猗县西。2.复姓。 (三)lǐng 量词。纸张计量单位。原张纸五百张为一令。

    自:

    ①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”

    放:

    ①驱逐;流放。《左传·庄公六年》:“夏,卫侯入,放公子黔牟于周,放宁跪于秦。”(黔牟、宁跪:皆人名。)《尚书·尧典》:“流共工于幽州,放驩兜于崇山。”②免去;解脱;逃逸。沈括《梦溪笔谈·官政二》:“开封府十七县皆以岁旱放税。”《孟子·告子上》:“人有鸡犬放,则知求之。”③放弃;弃置。《汉书·哀帝纪》:“郑声淫而乱乐,圣王所放。”④放纵;放任。《孟子·滕文公下》:“汤居亳,与葛为邻,葛伯放而不祀。”⑤发出。白居易《池上早春即事招梦得》:“云破山呈色,冰融水放光。”(梦得:刘禹锡字。)又发遣。何景明《胡人猎图歌》:“呼鹰放犬无不为,数骑弯弓竞驰突。”⑥指花开放。杜甫《留别公安太易沙门》:“江南红梅已放春。”⑦发放;从上往下传达命令。《元典章·朝纲·省部减繁格例》:“如经都省复奏或改授者,自都省奏准月日放支。”(都省:宰相官职的称呼。支:支付。)又指借钱与人以取利息。《北齐书·陈元康传》:“放责(zhài)交易,遍于州郡。”(责:同“债”。)⑧放下;搁置。《南史·元凶刘劭传》:“王罗汉昏酣作妓,闻官军已度,惊放仗归降。”⑨通“仿”。仿效;模拟。《汉书·贡禹传》:“臣愚以为尽如太古难,宜少放古以自节焉。”(少:稍。)


  • huang tian lian ji kuang ,ze de ling zi fang 。

    “huang tian lian ji kuang ,ze de ling zi fang 。”shi gou chu chu :《jiang li jiang ling 》;shi song chao shi ren liu you de zuo pin 。

    mu mu guo du tou ,dan dan zou di shang 。
    zhou ren yu guan li ,jian shou shi yan zhuang 。
    chi wan jiu bu qu ,chang kong zao qiao rang 。
    zuo ri dao qiang gan ,jin ri lian bai zhang 。
    mai xin bei yu xue ,chu mi man ping ang 。
    ming dang sui qu ci ,zhang mei xian ce wang 。
    ji ri meng dong yue ,bo tao xing fei zhuang 。
    lao shou chu ji dan ,wu juan jian die zhang 。
    de xian duo qi qu ,xia shu shao ping kuang 。
    cong lai le shan shui ,lin lao yu die dang 。
    huang tian lian ji kuang ,ze de ling zi fang 。
    shan hua bai shi xue ,jiang shui lu wu niang 。
    zhu zhi ben chu xie ,miao gou ji qi chuang 。
    he dang chu qing shi ,qian gu xu wei chang 。

    【zhu shi 】:

    huang :

    ①da ;wei da 。《shi jing ·xiao ya ·zheng yue 》:“you huang shang di 。”②jun zhu ;di wang 。《shi jing ·zhou song ·huan 》:“wu zhao yu tian ,huang yi jian zhi 。”(jian :jian cha 。)《a fang gong fu 》:“fei pin ying qiang ,wang zi huang sun ,ci lou xia dian ,nian lai yu qin 。”③dui yi gu fu 、zu de zun chen 。qu yuan 《li sao 》:“zhen huang kao yue bai yong 。”④ci feng 。hou zuo “huang ”。《chu ci ·yuan you 》:“feng huang yi ji cheng 旂xi 。”⑤mei hao 。《fa yan ·xiao zhi 》:“yao shun zhi dao huang xi 。”⑥tong “huang ”。xian xia ;kong xian 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“she ji zhi bu huang ,kuang neng huai sai jun de ?”[huang huang ]1.xian ming de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·huang huang zhe hua 》:“huang huang zhe hua 。”(hua :tong “hua ”。)2. tong “huang huang ”。xin shen bu ding de yang zi 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“kong zi san yue mo jun ,ze huang huang ru ye 。”3. tong “huang huang ”。cong mang de yang zi 。liu xiang 《jiu tan · yuan sai 》:“zheng fu huang huang 。”

    huang tian :

    shang tian ,shang cang 。《chu ci ·ai ying 》:“~~zhi bu chun ming xi ,he bai xing zhi zhen qian ?”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    lian :

    ①lian min ;tong qing 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“(han wang )shen ju xiang wang zhang wo zhong shu (shuò)yi ,xiang wang lian er huo zhi 。”②ai ;lian ai 。han yu 《lv shuang cao 》:“mu sheng zhong er ,you mu lian zhi 。du mo mu lian ,er ning bu bei !”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”

    ji :

    (yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)

    kuang :

    ①feng gou ;gou fa feng 。《jin shu ·wu hang zhi zhong 》:“han sui ,quan duo kuang si 。”《han shu ·wu hang zhi zhong 》:“han sui quan duo kuang si ji wei guai 。”②fa feng ;jing shen shi chang 。《lv shi chun qiu ·bi ji 》:“bi gan lu ,ji zi kuang 。”《wu yue chun qiu ·wang liao shi gong zi guang chuan 》:“zi xu zhi wu ,nai bei (pī)fa yang kuang 。”(bei :pi 。)③kuang wang ;ao man 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“hao yong er kuang 。”④zong qing de ;mo ju shu de 。《lun yu ·yang huo 》:“gu zhi kuang ye si ,jin zhi kuang ye dang 。”⑤qi shi meng lie ;sheng shi da 。han yu 《jin xue jie 》:“迴kuang lan yu ji dao 。”du fu 《jun bu jian jian su xi 》:“shen shan qiong gu bu ke chu ,pi li wang liang jian kuang feng 。”

    ze :

    ①tiao shua 。《xun zi ·xing e 》:“ze liang you er you zhi 。”(you zhi :yu ta jiao peng you 。)②ou bie 。《lv shi chun qiu ·jian shua 》:“yu e jian mo ze 。”(e :huai 。)

    de :

    ①da de 。yu “tian ”xiang dui 。《guan zi ·xing shi jie 》:“de sheng yang mo wu 。”②liu de ;de mian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong (jin suo gong )zhi ,du er suo zhi 。gong ji zhi de ,de fen (fèn);yu quan ,quan 斃。”(fen :long qi 。)③tu de ;tian de 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de ,yi chang pu ren yuan de 。”(chan :cheng shi zhong de kong de 。guo zhong :zhi wang cheng zhi nei 。)④ling tu ;jiang tu 。《meng zi ·li lou shang 》:“zheng de yi zhan ,sha ren ying ye 。”⑤de fang ;chang suo 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“xian chu zhan de er dai di zhe yi 。”⑥chu jing ;de wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jiu chu bei jian zhi wei ,kun ku zhi de 。”⑦zhi jing jie 。ji ji 《yi ju xi hu zuo 》:“zhi dai qiu sheng di xin de ,na yi xin xi jian xing rong 。”(na yi :seng yi 。)⑧de bu 。du fu 《feng song wei liu zhang you shao fu zhi jiao an 》:“yi lun you yu de ,gong hou lai wei chi 。”⑨lu cheng 。li bai 《qie bao ming 》:“chang men yi bu de ,bu ken zan hui che 。”⑩tong “di ”。fu ci 。dan ;zhi 。《han shu ·bing ji chuan 》:“xi cao de ren zhi ,ci bu guo wu cheng xiang che yin er 。”

    ling :

    (yi )①fa ling ;xia ming ling 。《lun yu ·yan yuan 》:“ji shen zheng ,bu ling er hang 。”《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji san ling wu shen zhi 。”(shen :gao jie 。)②ming ling ;fa ling 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“wang shi qu ping wei ling 。”③mei hao 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“nian shi shi ba jiu ,bian yan duo ling cai 。”(bian yan :you kou cai 。)④gu dai guan ming 。zhi zhong yang huo de fang de zhu guan guan yuan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong men ling yu fu zhi 。”te zhi xian ling 。《han shu ·kuai tong chuan 》:“tong shui (shuì)fan yang ling xu gong yue :‘……zu xia wei ling shi yu nian yi 。’”⑤shi jie ;ji jie 。⑥ci pai 、qu pai ming 。yi ban jiao wei duan xiao ,chen wei xiao ling 、ling qu 。⑦lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“ling shi cheng ,gui wang ;shi bai ,du shen zuo er 。”(shen zuo :zi shen ding zui 。) (er )líng [ling hu ]1.gu de ming 。zai jin shan xi lin yi xian xi 。2.fu xing 。 (san )lǐng liang ci 。zhi zhang ji liang chan wei 。yuan zhang zhi wu bai zhang wei yi ling 。

    zi :

    ①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”

    fang :

    ①qu zhu ;liu fang 。《zuo chuan ·zhuang gong liu nian 》:“xia ,wei hou ru ,fang gong zi qian mou yu zhou ,fang ning gui yu qin 。”(qian mou 、ning gui :jie ren ming 。)《shang shu ·yao dian 》:“liu gong gong yu you zhou ,fang huan dou yu chong shan 。”②mian qu ;jie tuo ;tao yi 。shen gua 《meng xi bi tan ·guan zheng er 》:“kai feng fu shi qi xian jie yi sui han fang shui 。”《meng zi ·gao zi shang 》:“ren you ji quan fang ,ze zhi qiu zhi 。”③fang qi ;qi zhi 。《han shu ·ai di ji 》:“zheng sheng yin er luan le ,sheng wang suo fang 。”④fang zong ;fang ren 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shang ju bo ,yu ge wei lin ,ge bai fang er bu si 。”⑤fa chu 。bai ju yi 《chi shang zao chun ji shi qiao meng de 》:“yun po shan cheng se ,bing rong shui fang guang 。”(meng de :liu yu xi zi 。)you fa qian 。he jing ming 《hu ren lie tu ge 》:“hu ying fang quan mo bu wei ,shu ji wan gong jing chi tu 。”⑥zhi hua kai fang 。du fu 《liu bie gong an tai yi sha men 》:“jiang na gong mei yi fang chun 。”⑦fa fang ;cong shang wang xia chuan da ming ling 。《yuan dian zhang ·chao gang ·sheng bu jian fan ge li 》:“ru jing dou sheng fu zou huo gai shou zhe ,zi dou sheng zou zhun yue ri fang zhi 。”(dou sheng :zai xiang guan zhi de chen hu 。zhi :zhi fu 。)you zhi jie qian yu ren yi qu li xi 。《bei ji shu ·chen yuan kang chuan 》:“fang ze (zhài)jiao yi ,bian yu zhou jun 。”(ze :tong “zhai ”。)⑧fang xia ;ge zhi 。《na shi ·yuan xiong liu shao chuan 》:“wang luo han hun han zuo ji ,wen guan jun yi du ,jing fang zhang gui jiang 。”⑨tong “fang ”。fang xiao ;mo ni 。《han shu ·gong yu chuan 》:“chen yu yi wei jin ru tai gu nan ,yi shao fang gu yi zi jie yan 。”(shao :shao 。)