• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 終焉計,匡廬深處,已辦菟裘。

    “終焉計,匡廬深處,已辦菟裘。”詩句出處:《綠頭鴨》;是元朝詩人許有壬的作品。

    論斯文,世誰方駕韓歐。渺翩翩、舊傢人物,一峰玉立高秋。走蒲輪、鑾坡再至,照藜杖、石室重*。要使吾元,典章文物,輝光什伯夏殷周。君信否,千言乘醉,字字□雕鎪。侔堂陣,寄言渠輩,且避戈矛。憶當年、江湖來往,月明太乙仙舟。灑烏絲、芙蓉秋水,振宮錦、杜若芳洲。鸞鶴賡歌,魚龍迎舞,人間元自有天遊。儻來物視之毫許,豈足辱回頭。終焉計,匡廬深處,已辦菟裘。

    【註釋】:

    終:

    ①終瞭;結束。《詩經·大雅·蕩》:“靡(mí)不有初,鮮(xiǎn)克有終。”(靡:無。鮮:少。克:能。)《孫子兵法·勢篇》:“終而復始,日月是也。”②生命完結;死。《史記·刺客列傳》:“老母今以天年終,政將為知己者用。”(政:人名。)③自始至終。《戰國策·魏策四》:“受地於先王,願終守之。”④副詞。終歸;終於。《戰國策·齊策二》:“為蛇足者,終亡其酒。”⑤盡;全。《老子》:“驟雨不終日。”[終……且……]既……又……。《詩經·邶風·終風》:“終風且暴。”(暴:急雨。)

    焉:

    ①指示代詞,相當於“之”。《論語·陽貨》:“信則人任焉。”②疑問代詞,相當於“哪裡”、“怎麼”。《論語·陽貨》:“割雞焉用牛刀?”③於彼,於此。兼有介詞“於”加代詞“此”的語法功能。《孟子·梁惠王上》:“晉國,天下莫強焉。”④副詞。相當於“乃”、“則”、“才”。《呂氏春秋·季春》:“乃告舟備具於天子,天子焉始乘舟。”⑤介詞。相當於“於”。《孟子·盡心上》:“人莫大焉亡親戚君臣上下。”(亡:無。)⑥連詞。表示承接。多與“乃”連用,相當於“於是”。《荀子·議兵》:“若赴水火,入焉焦沒耳。”⑦助詞。1. 表示結構,用於前置的賓語之後。相當於“是”。《左傳·隱公六年》:“我周之東遷,晉鄭焉依。”2. 表示狀態,用於形容詞、副詞之後,相當於“然”、“樣子”。《詩經·小雅·大樂》:“睠言顧之,潸焉出涕。”⑧語氣詞。1.用於句中,表示停頓。《史記·范雎蔡澤列傳》:“且以五帝之聖焉而死,三王之仁焉而死。”2. 用於句尾,表示陳述或肯定。《左傳·僖公三十二年》:“擊之,必大捷焉。”3. 用於句尾,表示疑問。《詩經·唐風·杕杜》:“人無兄弟,胡不佽(cì)焉?”(胡:為什麼。佽:幫助。)4. 用於句尾,表示感嘆。《論語·泰伯》:“巍巍乎,舜、禹之有天下也,而不與(yù)焉!”(與:參與,享有。)

    計:

    ①算賬;計算。《莊子·庚桑楚》:“今吾日計之而不足,歲計之而有餘。”諸葛亮《出師表》:“願陛下親之信之,則漢室之隆,可計日而待也。”②賬簿。《漢書·武帝紀》:“受計於甘泉。”(甘泉:地名。)③盤算;謀劃。《鹽鐵論·論誹》:“好須臾之說,不計其後。”④計議;商量。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”⑤計劃;策略。《史記·項羽本紀》:“誰為大王為此計者?”李斯《諫逐客書》:“惠王用張儀之計,拔三川之地。”

    匡:

    ①方正;端正。《商君書·畫策》:“是以人主處匡床之上,聽絲竹之聲,而天下治。”李白《贈何七判官昌浩》:“有時忽惆悵,匡坐至夜分。”②匡正;糾正。《史記·太史公自序》:“匡亂世反之於正。”③輔助;挽救。《國語·晉語九》:“今范、中行氏之臣,不能匡相其君,使至於難。”(難:患難。)《後漢書·臧洪傳》:“匡困補乏,以悅天下。”④歪;彎曲。《周禮·考工記·輪人》:“輪雖敝不匡。”(輪:車輪。敝:壞。)⑤通“眶”。眼眶。《史記·淮南衡山列傳》:“涕滿匡而橫流。”

    廬:

    ①簡陋的房舍。《左傳·襄公二十三年》:“猶有先人之敝廬在。”諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”②郊野接待賓客的房舍。《周禮·地官·遺人》:“十裡有廬,廬有飲食。”③古代官員值宿所住的房舍。《漢書·金日磾傳》:“日磾小疾臥廬。”④居住。張衡《西京賦》:“恨阿房之不可廬。”⑤舊廬州府(治所在今安徽省合肥市)的省稱。

    深:

    ①水深。與“淺”相對。《詩經·小雅·小旻(mín)》:“如臨深淵,如履薄冰。”②從上到下或從外到裡距離遠。《左傳·襄公二十一年》:“深山大澤,實生龍蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“請為父老歌,艱難愧深情。”④深入;深刻。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”又精到。⑤精深;深奧。《論衡· 自紀》:“何以為辯? 喻深以淺。”⑥厲害;深重。《韓非子·喻老》:“君之病在肌膚,不治將益深。”⑦刻毒;殘酷。《戰國策·燕策三》:“秦之遇將軍,可謂深矣:父母宗族皆為戮沒。”(將軍:指樊於[wū]期。遇:對待。)⑧色彩濃重。白居易《買花》:“一叢深色花,十戶中人賦。”⑨時間久。陸遊《入蜀記》:“是日風靜,舟行頗遲,又深秋潦(lǎo)縮。”(潦縮:積水下降。)⑩副詞。表示程度較高,相當於“很”、“非常”。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“然至其輔少主,守城深堅,招之不來。”

    處:

    (一)①停留;休息。韓愈《答李翊書》:“處若忘,行若遺,儼乎其若思,茫乎其若迷。”②居住。屈原《九章·涉江》:“幽獨處乎山中。”范仲淹《嶽陽樓記》:“居廟堂之高,則憂其民,處江湖之遠,則憂其君。”③安;存。《史記·李斯列傳》:“人之賢不肖譬如鼠矣,在所自處耳。”④交往;相處。文天祥《指南錄後序》:“與貴酋相處二十日,爭曲直,屢當死。”⑤處置;辦理。《孔雀東南飛》:“處分適兄意,那得自任專!”⑥處罰。《晉書·食貨志》:“人間巧偽漸多,競濕谷以要(yāo)利,作薄絹以為市,雖處以嚴刑而不能禁也。”(要:求取。) (二)chù 處所;地方。《漢書·張騫傳》:“知水草處,軍得以不乏。”

    已:

    ①停止。《荀子·勸學》:“學不可以已。”②完畢。《戰國策·齊策二》:“言未已,齊讓又至。”(讓:責備。)③罷免。《論語·公冶長》:“(子文)三已之,無慍(yùn)色。”(慍:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者說》:“可以已大風。”(大風:麻風病。)⑤副詞。1. 已經。《史記·蒙恬列傳》:“扶蘇已死。”2.隨後;旋即。《史記·項羽本紀》:“廢以為侯,已又殺之。”3. 太;過分。《詩經·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介詞。和方位詞“來”、“上”、“下”、“東”、“西”等結合,表示對時間、范圍的限制。《三國志·吳書·吳主傳》:“自丞相雍已下皆諫。”⑦語氣詞。用法同“矣”。用於句末,表示確定語氣。《老子》第二章:“天下皆知美之為美,斯惡已。”(斯惡已:就顯出醜惡瞭。)

    辦:

    ①辦理;料理。班固《漢書·項籍傳》:“某時某喪,使公主某事,不能辦,以故不任公。”《史記·項羽本紀》:“每吳中有大徭役及喪,項梁嘗為主辦。”②購置;備置。杜甫《撥悶》:“已辦青錢防顧直,當令美味入吾唇。”③具備;具有。《晉書·石崇傳》:“為客作豆粥,咄嗟(duō jiē)便辦。”(咄嗟:倉促,很快的意思。)④創設;經辦。徐珂《清稗類鈔·馮婉貞》:“是年謝莊辦團,以三保勇而多藝,推為長。”

    菟:

    (一)通“兔”。屈原《天問》:“厥利維何,而顧菟在腹?”(厥:其。顧:望。在腹:指居於月中。)[菟絲]一種蔓生的寄生植物,常纏繞在其他植物上生長。《玉臺新詠·古詩》之三:“與君為新婚,菟絲附女蘿。”(女蘿:松蘿,多附生在松樹上。) (二)tú [於wū菟]虎的別名。《左傳·宣公四年》:“楚人謂乳谷,謂虎於菟。”

    裘:

    ①皮衣;皮襖。《韓非子·五蠹》:“夏日葛衣,冬日麑裘。”②穿上皮衣。《呂氏春秋·孟冬紀》:“是月,天子始裘。”③通“求”。追逐。《詩經·小雅·大東》:“舟人之子,熊羆是裘。”


  • 终焉计,匡庐深处,已办菟裘。

    “终焉计,匡庐深处,已办菟裘。”诗句出处:《绿头鸭》;是元朝诗人许有壬的作品。

    论斯文,世谁方驾韩欧。渺翩翩、旧家人物,一峰玉立高秋。走蒲轮、銮坡再至,照藜杖、石室重*。要使吾元,典章文物,辉光什伯夏殷周。君信否,千言乘醉,字字□雕锼。侔堂阵,寄言渠辈,且避戈矛。忆当年、江湖来往,月明太乙仙舟。洒乌丝、芙蓉秋水,振宫锦、杜若芳洲。鸾鹤赓歌,鱼龙迎舞,人间元自有天游。傥来物视之毫许,岂足辱回头。终焉计,匡庐深处,已办菟裘。

    【注释】:

    终:

    ①终了;结束。《诗经·大雅·荡》:“靡(mí)不有初,鲜(xiǎn)克有终。”(靡:无。鲜:少。克:能。)《孙子兵法·势篇》:“终而复始,日月是也。”②生命完结;死。《史记·刺客列传》:“老母今以天年终,政将为知己者用。”(政:人名。)③自始至终。《战国策·魏策四》:“受地于先王,愿终守之。”④副词。终归;终于。《战国策·齐策二》:“为蛇足者,终亡其酒。”⑤尽;全。《老子》:“骤雨不终日。”[终……且……]既……又……。《诗经·邶风·终风》:“终风且暴。”(暴:急雨。)

    焉:

    ①指示代词,相当于“之”。《论语·阳货》:“信则人任焉。”②疑问代词,相当于“哪里”、“怎么”。《论语·阳货》:“割鸡焉用牛刀?”③于彼,于此。兼有介词“于”加代词“此”的语法功能。《孟子·梁惠王上》:“晋国,天下莫强焉。”④副词。相当于“乃”、“则”、“才”。《吕氏春秋·季春》:“乃告舟备具于天子,天子焉始乘舟。”⑤介词。相当于“于”。《孟子·尽心上》:“人莫大焉亡亲戚君臣上下。”(亡:无。)⑥连词。表示承接。多与“乃”连用,相当于“于是”。《荀子·议兵》:“若赴水火,入焉焦没耳。”⑦助词。1. 表示结构,用于前置的宾语之后。相当于“是”。《左传·隐公六年》:“我周之东迁,晋郑焉依。”2. 表示状态,用于形容词、副词之后,相当于“然”、“样子”。《诗经·小雅·大乐》:“睠言顾之,潸焉出涕。”⑧语气词。1.用于句中,表示停顿。《史记·范雎蔡泽列传》:“且以五帝之圣焉而死,三王之仁焉而死。”2. 用于句尾,表示陈述或肯定。《左传·僖公三十二年》:“击之,必大捷焉。”3. 用于句尾,表示疑问。《诗经·唐风·杕杜》:“人无兄弟,胡不佽(cì)焉?”(胡:为什么。佽:帮助。)4. 用于句尾,表示感叹。《论语·泰伯》:“巍巍乎,舜、禹之有天下也,而不与(yù)焉!”(与:参与,享有。)

    计:

    ①算账;计算。《庄子·庚桑楚》:“今吾日计之而不足,岁计之而有余。”诸葛亮《出师表》:“愿陛下亲之信之,则汉室之隆,可计日而待也。”②账簿。《汉书·武帝纪》:“受计于甘泉。”(甘泉:地名。)③盘算;谋划。《盐铁论·论诽》:“好须臾之说,不计其后。”④计议;商量。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”⑤计划;策略。《史记·项羽本纪》:“谁为大王为此计者?”李斯《谏逐客书》:“惠王用张仪之计,拔三川之地。”

    匡:

    ①方正;端正。《商君书·画策》:“是以人主处匡床之上,听丝竹之声,而天下治。”李白《赠何七判官昌浩》:“有时忽惆怅,匡坐至夜分。”②匡正;纠正。《史记·太史公自序》:“匡乱世反之于正。”③辅助;挽救。《国语·晋语九》:“今范、中行氏之臣,不能匡相其君,使至于难。”(难:患难。)《后汉书·臧洪传》:“匡困补乏,以悦天下。”④歪;弯曲。《周礼·考工记·轮人》:“轮虽敝不匡。”(轮:车轮。敝:坏。)⑤通“眶”。眼眶。《史记·淮南衡山列传》:“涕满匡而横流。”

    庐:

    ①简陋的房舍。《左传·襄公二十三年》:“犹有先人之敝庐在。”诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”②郊野接待宾客的房舍。《周礼·地官·遗人》:“十里有庐,庐有饮食。”③古代官员值宿所住的房舍。《汉书·金日磾传》:“日磾小疾卧庐。”④居住。张衡《西京赋》:“恨阿房之不可庐。”⑤旧庐州府(治所在今安徽省合肥市)的省称。

    深:

    ①水深。与“浅”相对。《诗经·小雅·小旻(mín)》:“如临深渊,如履薄冰。”②从上到下或从外到里距离远。《左传·襄公二十一年》:“深山大泽,实生龙蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“请为父老歌,艰难愧深情。”④深入;深刻。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”又精到。⑤精深;深奥。《论衡· 自纪》:“何以为辩? 喻深以浅。”⑥厉害;深重。《韩非子·喻老》:“君之病在肌肤,不治将益深。”⑦刻毒;残酷。《战国策·燕策三》:“秦之遇将军,可谓深矣:父母宗族皆为戮没。”(将军:指樊於[wū]期。遇:对待。)⑧色彩浓重。白居易《买花》:“一丛深色花,十户中人赋。”⑨时间久。陆游《入蜀记》:“是日风静,舟行颇迟,又深秋潦(lǎo)缩。”(潦缩:积水下降。)⑩副词。表示程度较高,相当于“很”、“非常”。《史记·汲黯郑当时列传》:“然至其辅少主,守城深坚,招之不来。”

    处:

    (一)①停留;休息。韩愈《答李翊书》:“处若忘,行若遗,俨乎其若思,茫乎其若迷。”②居住。屈原《九章·涉江》:“幽独处乎山中。”范仲淹《岳阳楼记》:“居庙堂之高,则忧其民,处江湖之远,则忧其君。”③安;存。《史记·李斯列传》:“人之贤不肖譬如鼠矣,在所自处耳。”④交往;相处。文天祥《指南录后序》:“与贵酋相处二十日,争曲直,屡当死。”⑤处置;办理。《孔雀东南飞》:“处分适兄意,那得自任专!”⑥处罚。《晋书·食货志》:“人间巧伪渐多,竞湿谷以要(yāo)利,作薄绢以为市,虽处以严刑而不能禁也。”(要:求取。) (二)chù 处所;地方。《汉书·张骞传》:“知水草处,军得以不乏。”

    已:

    ①停止。《荀子·劝学》:“学不可以已。”②完毕。《战国策·齐策二》:“言未已,齐让又至。”(让:责备。)③罢免。《论语·公冶长》:“(子文)三已之,无愠(yùn)色。”(愠:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者说》:“可以已大风。”(大风:麻风病。)⑤副词。1. 已经。《史记·蒙恬列传》:“扶苏已死。”2.随后;旋即。《史记·项羽本纪》:“废以为侯,已又杀之。”3. 太;过分。《诗经·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介词。和方位词“来”、“上”、“下”、“东”、“西”等结合,表示对时间、范围的限制。《三国志·吴书·吴主传》:“自丞相雍已下皆谏。”⑦语气词。用法同“矣”。用于句末,表示确定语气。《老子》第二章:“天下皆知美之为美,斯恶已。”(斯恶已:就显出丑恶了。)

    办:

    ①办理;料理。班固《汉书·项籍传》:“某时某丧,使公主某事,不能办,以故不任公。”《史记·项羽本纪》:“每吴中有大徭役及丧,项梁尝为主办。”②购置;备置。杜甫《拨闷》:“已办青钱防顾直,当令美味入吾唇。”③具备;具有。《晋书·石崇传》:“为客作豆粥,咄嗟(duō jiē)便办。”(咄嗟:仓促,很快的意思。)④创设;经办。徐珂《清稗类钞·冯婉贞》:“是年谢庄办团,以三保勇而多艺,推为长。”

    菟:

    (一)通“兔”。屈原《天问》:“厥利维何,而顾菟在腹?”(厥:其。顾:望。在腹:指居于月中。)[菟丝]一种蔓生的寄生植物,常缠绕在其他植物上生长。《玉台新咏·古诗》之三:“与君为新婚,菟丝附女萝。”(女萝:松萝,多附生在松树上。) (二)tú [於wū菟]虎的别名。《左传·宣公四年》:“楚人谓乳谷,谓虎於菟。”

    裘:

    ①皮衣;皮袄。《韩非子·五蠹》:“夏日葛衣,冬日麑裘。”②穿上皮衣。《吕氏春秋·孟冬纪》:“是月,天子始裘。”③通“求”。追逐。《诗经·小雅·大东》:“舟人之子,熊羆是裘。”


  • zhong yan ji ,kuang lu shen chu ,yi ban tu qiu 。

    “zhong yan ji ,kuang lu shen chu ,yi ban tu qiu 。”shi gou chu chu :《lu tou ya 》;shi yuan chao shi ren hu you ren de zuo pin 。

    lun si wen ,shi shei fang jia han ou 。miao pian pian 、jiu jia ren wu ,yi feng yu li gao qiu 。zou pu lun 、luan po zai zhi ,zhao li zhang 、dan shi chong *。yao shi wu yuan ,dian zhang wen wu ,hui guang shen bai xia yan zhou 。jun xin fou ,qian yan cheng zui ,zi zi □diao sou 。mou tang zhen ,ji yan qu bei ,ju bi ge mao 。yi dang nian 、jiang hu lai wang ,yue ming tai yi xian zhou 。sa wu si 、fu rong qiu shui ,zhen gong jin 、du re fang zhou 。luan he geng ge ,yu long ying wu ,ren jian yuan zi you tian you 。tang lai wu shi zhi hao hu ,qi zu ru hui tou 。zhong yan ji ,kuang lu shen chu ,yi ban tu qiu 。

    【zhu shi 】:

    zhong :

    ①zhong le ;jie shu 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“mi (mí)bu you chu ,xian (xiǎn)ke you zhong 。”(mi :mo 。xian :shao 。ke :neng 。)《sun zi bing fa ·shi pian 》:“zhong er fu shi ,ri yue shi ye 。”②sheng ming wan jie ;si 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“lao mu jin yi tian nian zhong ,zheng jiang wei zhi ji zhe yong 。”(zheng :ren ming 。)③zi shi zhi zhong 。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“shou de yu xian wang ,yuan zhong shou zhi 。”④fu ci 。zhong gui ;zhong yu 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“wei she zu zhe ,zhong wang ji jiu 。”⑤jin ;quan 。《lao zi 》:“zhou yu bu zhong ri 。”[zhong ……ju ……]ji ……you ……。《shi jing ·bei feng ·zhong feng 》:“zhong feng ju bao 。”(bao :ji yu 。)

    yan :

    ①zhi shi dai ci ,xiang dang yu “zhi ”。《lun yu ·yang huo 》:“xin ze ren ren yan 。”②yi wen dai ci ,xiang dang yu “na li ”、“zen me ”。《lun yu ·yang huo 》:“ge ji yan yong niu dao ?”③yu bi ,yu ci 。jian you jie ci “yu ”jia dai ci “ci ”de yu fa gong neng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin guo ,tian xia mo jiang yan 。”④fu ci 。xiang dang yu “nai ”、“ze ”、“cai ”。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“nai gao zhou bei ju yu tian zi ,tian zi yan shi cheng zhou 。”⑤jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《meng zi ·jin xin shang 》:“ren mo da yan wang qin qi jun chen shang xia 。”(wang :mo 。)⑥lian ci 。biao shi cheng jie 。duo yu “nai ”lian yong ,xiang dang yu “yu shi ”。《xun zi ·yi bing 》:“re fu shui huo ,ru yan jiao mei er 。”⑦zhu ci 。1. biao shi jie gou ,yong yu qian zhi de bin yu zhi hou 。xiang dang yu “shi ”。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“wo zhou zhi dong qian ,jin zheng yan yi 。”2. biao shi zhuang tai ,yong yu xing rong ci 、fu ci zhi hou ,xiang dang yu “ran ”、“yang zi ”。《shi jing ·xiao ya ·da le 》:“juan yan gu zhi ,shan yan chu ti 。”⑧yu qi ci 。1.yong yu gou zhong ,biao shi ting du 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“ju yi wu di zhi sheng yan er si ,san wang zhi ren yan er si 。”2. yong yu gou wei ,biao shi chen shu huo ken ding 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“ji zhi ,bi da jie yan 。”3. yong yu gou wei ,biao shi yi wen 。《shi jing ·tang feng ·di du 》:“ren mo xiong di ,hu bu ci (cì)yan ?”(hu :wei shen me 。ci :bang zhu 。)4. yong yu gou wei ,biao shi gan tan 。《lun yu ·tai bai 》:“wei wei hu ,shun 、yu zhi you tian xia ye ,er bu yu (yù)yan !”(yu :can yu ,xiang you 。)

    ji :

    ①suan zhang ;ji suan 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“jin wu ri ji zhi er bu zu ,sui ji zhi er you yu 。”zhu ge liang 《chu shi biao 》:“yuan bi xia qin zhi xin zhi ,ze han shi zhi long ,ke ji ri er dai ye 。”②zhang bu 。《han shu ·wu di ji 》:“shou ji yu gan quan 。”(gan quan :de ming 。)③pan suan ;mou hua 。《yan tie lun ·lun fei 》:“hao xu yu zhi shui ,bu ji ji hou 。”④ji yi ;shang liang 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”⑤ji hua ;ce lve 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shei wei da wang wei ci ji zhe ?”li si 《jian zhu ke shu 》:“hui wang yong zhang yi zhi ji ,ba san chuan zhi de 。”

    kuang :

    ①fang zheng ;duan zheng 。《shang jun shu ·hua ce 》:“shi yi ren zhu chu kuang chuang zhi shang ,ting si zhu zhi sheng ,er tian xia zhi 。”li bai 《zeng he qi pan guan chang hao 》:“you shi hu chou chang ,kuang zuo zhi ye fen 。”②kuang zheng ;jiu zheng 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“kuang luan shi fan zhi yu zheng 。”③fu zhu ;wan jiu 。《guo yu ·jin yu jiu 》:“jin fan 、zhong hang shi zhi chen ,bu neng kuang xiang ji jun ,shi zhi yu nan 。”(nan :huan nan 。)《hou han shu ·zang hong chuan 》:“kuang kun bu fa ,yi yue tian xia 。”④wai ;wan qu 。《zhou li ·kao gong ji ·lun ren 》:“lun sui bi bu kuang 。”(lun :che lun 。bi :huai 。)⑤tong “kuang ”。yan kuang 。《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“ti man kuang er heng liu 。”

    lu :

    ①jian lou de fang she 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“you you xian ren zhi bi lu zai 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”②jiao ye jie dai bin ke de fang she 。《zhou li ·de guan ·wei ren 》:“shi li you lu ,lu you yin shi 。”③gu dai guan yuan zhi su suo zhu de fang she 。《han shu ·jin ri di chuan 》:“ri di xiao ji wo lu 。”④ju zhu 。zhang heng 《xi jing fu 》:“hen a fang zhi bu ke lu 。”⑤jiu lu zhou fu (zhi suo zai jin an hui sheng ge fei shi )de sheng chen 。

    shen :

    ①shui shen 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min (mín)》:“ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao li ju li yuan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“shen shan da ze ,shi sheng long she 。”③shen hou ;mi qie 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi san :“qing wei fu lao ge ,jian nan kui shen qing 。”④shen ru ;shen ke 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”you jing dao 。⑤jing shen ;shen ao 。《lun heng · zi ji 》:“he yi wei bian ? yu shen yi jian 。”⑥li hai ;shen chong 。《han fei zi ·yu lao 》:“jun zhi bing zai ji fu ,bu zhi jiang yi shen 。”⑦ke du ;can ku 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin zhi yu jiang jun ,ke wei shen yi :fu mu zong zu jie wei lu mei 。”(jiang jun :zhi fan wu [wū]ji 。yu :dui dai 。)⑧se cai nong chong 。bai ju yi 《mai hua 》:“yi cong shen se hua ,shi hu zhong ren fu 。”⑨shi jian jiu 。liu you 《ru shu ji 》:“shi ri feng jing ,zhou hang po chi ,you shen qiu lao (lǎo)su 。”(lao su :ji shui xia jiang 。)⑩fu ci 。biao shi cheng du jiao gao ,xiang dang yu “hen ”、“fei chang ”。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“ran zhi ji fu shao zhu ,shou cheng shen jian ,qiao zhi bu lai 。”

    chu :

    (yi )①ting liu ;xiu xi 。han yu 《da li yi shu 》:“chu re wang ,hang re wei ,yan hu ji re sai ,mang hu ji re mi 。”②ju zhu 。qu yuan 《jiu zhang ·she jiang 》:“you du chu hu shan zhong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ju miao tang zhi gao ,ze you ji min ,chu jiang hu zhi yuan ,ze you ji jun 。”③an ;cun 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“ren zhi xian bu xiao pi ru shu yi ,zai suo zi chu er 。”④jiao wang ;xiang chu 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu gui qiu xiang chu er shi ri ,zheng qu zhi ,lv dang si 。”⑤chu zhi ;ban li 。《kong qiao dong na fei 》:“chu fen kuo xiong yi ,na de zi ren zhuan !”⑥chu fa 。《jin shu ·shi huo zhi 》:“ren jian qiao wei jian duo ,jing shi gu yi yao (yāo)li ,zuo bao juan yi wei shi ,sui chu yi yan xing er bu neng jin ye 。”(yao :qiu qu 。) (er )chù chu suo ;de fang 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“zhi shui cao chu ,jun de yi bu fa 。”

    yi :

    ①ting zhi 。《xun zi ·quan xue 》:“xue bu ke yi yi 。”②wan bi 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“yan wei yi ,ji rang you zhi 。”(rang :ze bei 。)③ba mian 。《lun yu ·gong ye chang 》:“(zi wen )san yi zhi ,mo yun (yùn)se 。”(yun :yuan hen 。)④ji zhi ;bing chu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ke yi yi da feng 。”(da feng :ma feng bing 。)⑤fu ci 。1. yi jing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“fu su yi si 。”2.sui hou ;xuan ji 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fei yi wei hou ,yi you sha zhi 。”3. tai ;guo fen 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“hao (hào)tian yi wei 。”(hao tian :tian 。)⑥tong “yi ”。jie ci 。he fang wei ci “lai ”、“shang ”、“xia ”、“dong ”、“xi ”deng jie ge ,biao shi dui shi jian 、fan wei de xian zhi 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“zi cheng xiang yong yi xia jie jian 。”⑦yu qi ci 。yong fa tong “yi ”。yong yu gou mo ,biao shi que ding yu qi 。《lao zi 》di er zhang :“tian xia jie zhi mei zhi wei mei ,si e yi 。”(si e yi :jiu xian chu chou e le 。)

    ban :

    ①ban li ;liao li 。ban gu 《han shu ·xiang ji chuan 》:“mou shi mou sang ,shi gong zhu mou shi ,bu neng ban ,yi gu bu ren gong 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“mei wu zhong you da yao yi ji sang ,xiang liang chang wei zhu ban 。”②gou zhi ;bei zhi 。du fu 《bo men 》:“yi ban qing qian fang gu zhi ,dang ling mei wei ru wu chun 。”③ju bei ;ju you 。《jin shu ·dan chong chuan 》:“wei ke zuo dou yu ,duo jie (duō jiē)bian ban 。”(duo jie :cang cu ,hen kuai de yi sai 。)④chuang she ;jing ban 。xu ke 《qing bai lei chao ·feng wan zhen 》:“shi nian xie zhuang ban tuan ,yi san bao yong er duo yi ,tui wei chang 。”

    tu :

    (yi )tong “tu ”。qu yuan 《tian wen 》:“jue li wei he ,er gu tu zai fu ?”(jue :ji 。gu :wang 。zai fu :zhi ju yu yue zhong 。)[tu si ]yi chong man sheng de ji sheng zhi wu ,chang chan rao zai ji ta zhi wu shang sheng chang 。《yu tai xin yong ·gu shi 》zhi san :“yu jun wei xin hun ,tu si fu nv luo 。”(nv luo :song luo ,duo fu sheng zai song shu shang 。) (er )tú [wu wūtu ]hu de bie ming 。《zuo chuan ·xuan gong si nian 》:“chu ren wei ru gu ,wei hu wu tu 。”

    qiu :

    ①pi yi ;pi ao 。《han fei zi ·wu du 》:“xia ri ge yi ,dong ri ni qiu 。”②chuan shang pi yi 。《lv shi chun qiu ·meng dong ji 》:“shi yue ,tian zi shi qiu 。”③tong “qiu ”。zhui zhu 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“zhou ren zhi zi ,xiong 羆shi qiu 。”