• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 奈染諸緣萬境,生情識、招致群魔。

    “奈染諸緣萬境,生情識、招致群魔。”詩句出處:《滿庭芳三首》;是元朝詩人姬翼的作品。

    南極儲祥,少微呈瑞,八旬應現人寰。水雲疏散,金鼎煉神丹。玩盡長春洞府,逍遙占、物外高閑。無衰老,龜旋鶴繞,相對且怡顏。殷勤重禱祝,溫爐澹炷,劫外旃檀。念亙初容貌,不許凋殘。通古今如旦暮,蟠桃見、幾度華繁。常常在,金壺碧酒,高會到仙班。

    全本無虧,真元不妄,從來何少何多。靈源亙古,天地與同科。奈染諸緣萬境,生情識、招致群魔。難超越,虛生浪死,苦海任奔波。聰明求出離,回機一念,決澄無何。勘元初本有,些子肴訛。應現頭頭總是,分明在、依舊山河。高懸鑒,又還打破,拍手笑呵呵。

    桃蘊蒸紅,杏開微白,仲春風物宜人。冥疏九葉,隴右降天真。應瑞蔥蔥佳氣,寶猊炷、劫外濃薰。鳴金玉,瑯瑯聲裡,高會洞中賓。良辰常勸勉,仙風道骨,早早離塵。悟人間虛幻,著莫因循。看取蟠桃結子,靈芝秀、不羨莊椿。常如此,洞天深處,獨步玩長春。

    以上姬翼作品《滿庭芳》共3首

    【註釋】:

    奈:

    ①處置;對待。常與“何”連用,表示怎麼處置、怎麼對待。林覺民《與妻書》:“則較死為苦也,將奈之何?”有時也單用。《淮南子·兵略訓》:“唯無形者無可奈也。”②無奈;怎奈。表示轉折。王實甫《西廂記》第一本第二折:“小生特謁長老,奈路途奔馳,無以相饋。”

    染:

    ①用染料給絲帛等物著色。《周禮·天官·染人》:“染人,掌染絲帛。”《墨子·所染》:“染於黃則黃。”②沾污。張籍《江村行》:“短衣半染蘆中泥。”③傳染;感染(疾病)。《晉書·庾袞傳》:“始疑疫癘之不相染也。”(疫癘:瘟疫。)《集異記補編·李楚賓》:“母嘗染疾。”④熏陶;熏染。《呂氏春秋·當染》:“舜染於許由、伯陽。”⑤浸染。《左傳·宣公四年》:“子公怒,染指於鼎。”(子公:人名。)

    諸:

    ①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)

    緣:

    ①古時衣服的邊飾。《儀禮· 喪服》:“麻衣縓緣。”(縓quàn:淺紅色。)②邊。《周書·王羆傳》:“嘗有臺使,羆(pí)為其設食。使乃裂其薄餅緣。”(臺使:官名。)③沿著;順著。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”④遵循;依照。《商君書·君臣》:“緣法而治,按功行賞。”⑤憑靠;依據。蔡琰《胡笳十八拍》:“天蒼蒼兮上無緣,舉頭仰望兮空雲煙。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“猶緣木而求魚也。”⑦佛教名詞“因緣”的省稱。指人與人或人與事之間所謂由命中註定的遇合機會,是一種宿命論觀點。《五燈會元·如滿禪師》:“有緣佛出世,無緣佛入滅。”⑧機緣;緣分。杜甫《清明二首》之一:“紅顏騎竹我無緣。”⑨介詞。因為;由於。杜甫《客至》:“花徑不曾緣客掃。”蘇軾《題西林壁》:“不識廬山真面目,隻緣身在此山中。”

    萬:

    [萬俟(qí)]復姓。

    境:

    ①疆界;邊界。《孟子·梁惠王下》:“臣始至於境,問國之大禁,然後敢入。”《商君書·農戰》:“今境內之民,皆曰農戰可避,而官爵可得也。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“臣嘗從大王與燕王會境上。”②地域;處所。陶淵明《桃花源記》:“率妻子邑人來此絕境,不復出焉。”③環境;境況。柳宗元《小石潭記》:“以其境過清,不可久居,乃記之而去。”《宋史·舒璘傳》:“敝床疏席,總是佳趣;櫛(zhì)風沐雨,反為美境。”(敝:破。疏:粗。櫛:梳頭。)④境域;疆域。《後漢書·西羌傳》:“武帝征伐四夷,開地廣境。”⑤佛教指成為心意對象的世界。

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    情:

    ①一般的情感或情緒。《禮記·禮運》:“何謂人情?喜、怒、哀、懼、愛、惡、欲,七者弗學而能。”②特指愛情。孔尚任《桃花扇·逃難》:“情根愛胎,何時消敗?”③常理;常情。《孫子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真實情況;實情。《左傳·莊公十年》:“小大之獄,雖不能察,必以情。”⑤真實;真誠。《墨子·非攻上》:“情不知其不義也。故書其言以遺後世。”

    識:

    (一)①知道;懂得。《莊子·天地》:“識其一不知其二。”②認識。賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識。”③識別。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦識馬聲。”④知識;見識。《荀子·法行》:“怨天者無識。” (二)zhì ①記住。《論語·述而》:“默而識之。”②標記。曹植《寶刀賦序》:“以龍熊烏雀為識。”

    招:

    ①打手勢叫人。《荀子·勸學》:“登高而招。”②招來;招集。《漢書·晁錯傳》:“上招賢良。”③招致;招引。《楚辭·九章·惜誦》:“有招禍之道。”④箭靶;靶子。《呂氏春秋·本生》:“萬人操弓,共射其一招。”

    招致:

    招來,收羅。《荀子·君道》:“人主欲得善射,射遠中微者,縣貴爵重賞以~~。”

    致:

    ①送達。《荀子·解蔽》:“遠方莫不致其珍。”又使送達。《周禮·夏官·懷方氏》:“掌來遠方之民,致方貢,致遠物。”②取得;求得。《荀子·勸學》:“假輿馬者,非利足也,而致千裡。”《禮記·大學》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③傳達;表達。《晉書·簡文帝紀》:“致意尊公,傢國之事,遂至於此。”《漢書·朱傅傳》:“遣吏存問致意。”④招引;招來。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“此人可就見,不可屈致也。”⑤導致。張居正《答荊州趙知府》:“頑奴犯法,致煩尊慮,惶愧不可言。”⑥獻出;盡。《論語·子張》:“士見危致命,見得思義。”《論語·學而》:“事君能致其身。”⑦竭盡。《荀子·勸學》:“色從,而後可與言道之致。”⑧意態;情趣。《魏書·茹皓傳》:“樹草栽木,頗有野致。”⑨副詞。極。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引來。《鹽鐵論·本議》:“致市民,聚萬貨。”(11)到。《周髀算經》:“引繩致地而識(zhì志)之。”

    群:

    ①羊群;聚集在一起的禽獸。《詩經· 小雅·無羊》:“誰謂爾無羊,三百維群。”②聚集在一起的人或物。《淮南子·主術》:“千人之群無絕梁。”③成群的;眾多的。《左傳·莊公十二年》:“群公子奔蕭。”④眾人。《梁書·劉顯傳》:“聰明特達,出類拔群。”⑤同類;種類。《周易·系辭上》:“方以類聚,物以群分。”⑥會合;聯合。《漢書·刑法志》:“不仁愛則不能群,不能群則不能勝物,不勝物則養不足。”(養:給養。)⑦聚合。《荀子·非十二子》:“而群天下之英傑。”


  • 奈染诸缘万境,生情识、招致群魔。

    “奈染诸缘万境,生情识、招致群魔。”诗句出处:《满庭芳三首》;是元朝诗人姬翼的作品。

    南极储祥,少微呈瑞,八旬应现人寰。水云疏散,金鼎炼神丹。玩尽长春洞府,逍遥占、物外高闲。无衰老,龟旋鹤绕,相对且怡颜。殷勤重祷祝,温炉澹炷,劫外旃檀。念亘初容貌,不许凋残。通古今如旦暮,蟠桃见、几度华繁。常常在,金壶碧酒,高会到仙班。

    全本无亏,真元不妄,从来何少何多。灵源亘古,天地与同科。奈染诸缘万境,生情识、招致群魔。难超越,虚生浪死,苦海任奔波。聪明求出离,回机一念,决澄无何。勘元初本有,些子肴讹。应现头头总是,分明在、依旧山河。高悬鉴,又还打破,拍手笑呵呵。

    桃蕴蒸红,杏开微白,仲春风物宜人。冥疏九叶,陇右降天真。应瑞葱葱佳气,宝猊炷、劫外浓薰。鸣金玉,琅琅声里,高会洞中宾。良辰常劝勉,仙风道骨,早早离尘。悟人间虚幻,着莫因循。看取蟠桃结子,灵芝秀、不羡庄椿。常如此,洞天深处,独步玩长春。

    以上姬翼作品《满庭芳》共3首

    【注释】:

    奈:

    ①处置;对待。常与“何”连用,表示怎么处置、怎么对待。林觉民《与妻书》:“则较死为苦也,将奈之何?”有时也单用。《淮南子·兵略训》:“唯无形者无可奈也。”②无奈;怎奈。表示转折。王实甫《西厢记》第一本第二折:“小生特谒长老,奈路途奔驰,无以相馈。”

    染:

    ①用染料给丝帛等物着色。《周礼·天官·染人》:“染人,掌染丝帛。”《墨子·所染》:“染于黄则黄。”②沾污。张籍《江村行》:“短衣半染芦中泥。”③传染;感染(疾病)。《晋书·庾衮传》:“始疑疫疠之不相染也。”(疫疠:瘟疫。)《集异记补编·李楚宾》:“母尝染疾。”④熏陶;熏染。《吕氏春秋·当染》:“舜染于许由、伯阳。”⑤浸染。《左传·宣公四年》:“子公怒,染指于鼎。”(子公:人名。)

    诸:

    ①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)

    缘:

    ①古时衣服的边饰。《仪礼· 丧服》:“麻衣縓缘。”(縓quàn:浅红色。)②边。《周书·王罴传》:“尝有台使,罴(pí)为其设食。使乃裂其薄饼缘。”(台使:官名。)③沿着;顺着。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”④遵循;依照。《商君书·君臣》:“缘法而治,按功行赏。”⑤凭靠;依据。蔡琰《胡笳十八拍》:“天苍苍兮上无缘,举头仰望兮空云烟。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“犹缘木而求鱼也。”⑦佛教名词“因缘”的省称。指人与人或人与事之间所谓由命中注定的遇合机会,是一种宿命论观点。《五灯会元·如满禅师》:“有缘佛出世,无缘佛入灭。”⑧机缘;缘分。杜甫《清明二首》之一:“红颜骑竹我无缘。”⑨介词。因为;由于。杜甫《客至》:“花径不曾缘客扫。”苏轼《题西林壁》:“不识庐山真面目,只缘身在此山中。”

    万:

    [万俟(qí)]复姓。

    境:

    ①疆界;边界。《孟子·梁惠王下》:“臣始至于境,问国之大禁,然后敢入。”《商君书·农战》:“今境内之民,皆曰农战可避,而官爵可得也。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“臣尝从大王与燕王会境上。”②地域;处所。陶渊明《桃花源记》:“率妻子邑人来此绝境,不复出焉。”③环境;境况。柳宗元《小石潭记》:“以其境过清,不可久居,乃记之而去。”《宋史·舒璘传》:“敝床疏席,总是佳趣;栉(zhì)风沐雨,反为美境。”(敝:破。疏:粗。栉:梳头。)④境域;疆域。《后汉书·西羌传》:“武帝征伐四夷,开地广境。”⑤佛教指成为心意对象的世界。

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    情:

    ①一般的情感或情绪。《礼记·礼运》:“何谓人情?喜、怒、哀、惧、爱、恶、欲,七者弗学而能。”②特指爱情。孔尚任《桃花扇·逃难》:“情根爱胎,何时消败?”③常理;常情。《孙子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真实情况;实情。《左传·庄公十年》:“小大之狱,虽不能察,必以情。”⑤真实;真诚。《墨子·非攻上》:“情不知其不义也。故书其言以遗后世。”

    识:

    (一)①知道;懂得。《庄子·天地》:“识其一不知其二。”②认识。贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识。”③识别。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇识马声。”④知识;见识。《荀子·法行》:“怨天者无识。” (二)zhì ①记住。《论语·述而》:“默而识之。”②标记。曹植《宝刀赋序》:“以龙熊乌雀为识。”

    招:

    ①打手势叫人。《荀子·劝学》:“登高而招。”②招来;招集。《汉书·晁错传》:“上招贤良。”③招致;招引。《楚辞·九章·惜诵》:“有招祸之道。”④箭靶;靶子。《吕氏春秋·本生》:“万人操弓,共射其一招。”

    招致:

    招来,收罗。《荀子·君道》:“人主欲得善射,射远中微者,县贵爵重赏以~~。”

    致:

    ①送达。《荀子·解蔽》:“远方莫不致其珍。”又使送达。《周礼·夏官·怀方氏》:“掌来远方之民,致方贡,致远物。”②取得;求得。《荀子·劝学》:“假舆马者,非利足也,而致千里。”《礼记·大学》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③传达;表达。《晋书·简文帝纪》:“致意尊公,家国之事,遂至于此。”《汉书·朱傅传》:“遣吏存问致意。”④招引;招来。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“此人可就见,不可屈致也。”⑤导致。张居正《答荆州赵知府》:“顽奴犯法,致烦尊虑,惶愧不可言。”⑥献出;尽。《论语·子张》:“士见危致命,见得思义。”《论语·学而》:“事君能致其身。”⑦竭尽。《荀子·劝学》:“色从,而后可与言道之致。”⑧意态;情趣。《魏书·茹皓传》:“树草栽木,颇有野致。”⑨副词。极。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引来。《盐铁论·本议》:“致市民,聚万货。”(11)到。《周髀算经》:“引绳致地而识(zhì志)之。”

    群:

    ①羊群;聚集在一起的禽兽。《诗经· 小雅·无羊》:“谁谓尔无羊,三百维群。”②聚集在一起的人或物。《淮南子·主术》:“千人之群无绝梁。”③成群的;众多的。《左传·庄公十二年》:“群公子奔萧。”④众人。《梁书·刘显传》:“聪明特达,出类拔群。”⑤同类;种类。《周易·系辞上》:“方以类聚,物以群分。”⑥会合;联合。《汉书·刑法志》:“不仁爱则不能群,不能群则不能胜物,不胜物则养不足。”(养:给养。)⑦聚合。《荀子·非十二子》:“而群天下之英杰。”


  • nai ran zhu yuan mo jing ,sheng qing shi 、qiao zhi qun mo 。

    “nai ran zhu yuan mo jing ,sheng qing shi 、qiao zhi qun mo 。”shi gou chu chu :《man ting fang san shou 》;shi yuan chao shi ren ji yi de zuo pin 。

    na ji chu xiang ,shao wei cheng rui ,ba xun ying xian ren huan 。shui yun shu san ,jin ding lian shen dan 。wan jin chang chun dong fu ,xiao yao zhan 、wu wai gao xian 。mo cui lao ,gui xuan he rao ,xiang dui ju yi yan 。yan qin chong dao zhu ,wen lu dan zhu ,jie wai zhan tan 。nian gen chu rong mao ,bu hu diao can 。tong gu jin ru dan mu ,pan tao jian 、ji du hua fan 。chang chang zai ,jin hu bi jiu ,gao hui dao xian ban 。

    quan ben mo kui ,zhen yuan bu wang ,cong lai he shao he duo 。ling yuan gen gu ,tian de yu tong ke 。nai ran zhu yuan mo jing ,sheng qing shi 、qiao zhi qun mo 。nan chao yue ,xu sheng lang si ,ku hai ren ben bo 。cong ming qiu chu li ,hui ji yi nian ,jue cheng mo he 。kan yuan chu ben you ,xie zi yao e 。ying xian tou tou zong shi ,fen ming zai 、yi jiu shan he 。gao xuan jian ,you hai da po ,pai shou xiao a a 。

    tao wen zheng gong ,xing kai wei bai ,zhong chun feng wu yi ren 。ming shu jiu xie ,long you jiang tian zhen 。ying rui cong cong jia qi ,bao ni zhu 、jie wai nong xun 。ming jin yu ,lang lang sheng li ,gao hui dong zhong bin 。liang chen chang quan mian ,xian feng dao gu ,zao zao li chen 。wu ren jian xu huan ,zhao mo yin xun 。kan qu pan tao jie zi ,ling zhi xiu 、bu xian zhuang chun 。chang ru ci ,dong tian shen chu ,du bu wan chang chun 。

    yi shang ji yi zuo pin 《man ting fang 》gong 3shou

    【zhu shi 】:

    nai :

    ①chu zhi ;dui dai 。chang yu “he ”lian yong ,biao shi zen me chu zhi 、zen me dui dai 。lin jiao min 《yu qi shu 》:“ze jiao si wei ku ye ,jiang nai zhi he ?”you shi ye chan yong 。《huai na zi ·bing lve xun 》:“wei mo xing zhe mo ke nai ye 。”②mo nai ;zen nai 。biao shi zhuai she 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben di er she :“xiao sheng te ye chang lao ,nai lu tu ben chi ,mo yi xiang kui 。”

    ran :

    ①yong ran liao gei si bo deng wu zhao se 。《zhou li ·tian guan ·ran ren 》:“ran ren ,zhang ran si bo 。”《mo zi ·suo ran 》:“ran yu huang ze huang 。”②zhan wu 。zhang ji 《jiang cun hang 》:“duan yi ban ran lu zhong ni 。”③chuan ran ;gan ran (ji bing )。《jin shu ·yu gun chuan 》:“shi yi yi li zhi bu xiang ran ye 。”(yi li :wen yi 。)《ji yi ji bu bian ·li chu bin 》:“mu chang ran ji 。”④xun tao ;xun ran 。《lv shi chun qiu ·dang ran 》:“shun ran yu hu you 、bai yang 。”⑤jin ran 。《zuo chuan ·xuan gong si nian 》:“zi gong nu ,ran zhi yu ding 。”(zi gong :ren ming 。)

    zhu :

    ①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)

    yuan :

    ①gu shi yi fu de bian shi 。《yi li · sang fu 》:“ma yi quan yuan 。”(quan quàn:jian gong se 。)②bian 。《zhou shu ·wang pi chuan 》:“chang you tai shi ,pi (pí)wei ji she shi 。shi nai lie ji bao bing yuan 。”(tai shi :guan ming 。)③yan zhao ;shun zhao 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”④zun xun ;yi zhao 。《shang jun shu ·jun chen 》:“yuan fa er zhi ,an gong hang shang 。”⑤ping kao ;yi ju 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“tian cang cang xi shang mo yuan ,ju tou yang wang xi kong yun yan 。”⑥pan yuan ;pan deng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you yuan mu er qiu yu ye 。”⑦fo jiao ming ci “yin yuan ”de sheng chen 。zhi ren yu ren huo ren yu shi zhi jian suo wei you ming zhong zhu ding de yu ge ji hui ,shi yi chong su ming lun guan dian 。《wu deng hui yuan ·ru man chan shi 》:“you yuan fo chu shi ,mo yuan fo ru mie 。”⑧ji yuan ;yuan fen 。du fu 《qing ming er shou 》zhi yi :“gong yan ji zhu wo mo yuan 。”⑨jie ci 。yin wei ;you yu 。du fu 《ke zhi 》:“hua jing bu ceng yuan ke sao 。”su shi 《ti xi lin bi 》:“bu shi lu shan zhen mian mu ,zhi yuan shen zai ci shan zhong 。”

    mo :

    [mo qi (qí)]fu xing 。

    jing :

    ①jiang jie ;bian jie 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“chen shi zhi yu jing ,wen guo zhi da jin ,ran hou gan ru 。”《shang jun shu ·nong zhan 》:“jin jing nei zhi min ,jie yue nong zhan ke bi ,er guan jue ke de ye 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“chen chang cong da wang yu yan wang hui jing shang 。”②de yu ;chu suo 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“lv qi zi yi ren lai ci jue jing ,bu fu chu yan 。”③huan jing ;jing kuang 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“yi ji jing guo qing ,bu ke jiu ju ,nai ji zhi er qu 。”《song shi ·shu lin chuan 》:“bi chuang shu xi ,zong shi jia qu ;zhi (zhì)feng mu yu ,fan wei mei jing 。”(bi :po 。shu :cu 。zhi :shu tou 。)④jing yu ;jiang yu 。《hou han shu ·xi qiang chuan 》:“wu di zheng fa si yi ,kai de an jing 。”⑤fo jiao zhi cheng wei xin yi dui xiang de shi jie 。

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    qing :

    ①yi ban de qing gan huo qing xu 。《li ji ·li yun 》:“he wei ren qing ?xi 、nu 、ai 、ju 、ai 、e 、yu ,qi zhe fu xue er neng 。”②te zhi ai qing 。kong shang ren 《tao hua shan ·tao nan 》:“qing gen ai tai ,he shi xiao bai ?”③chang li ;chang qing 。《sun zi ·jiu de 》:“bing zhi qing zhu su ,cheng ren zhi bu ji 。”④qing xing ;zhen shi qing kuang ;shi qing 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xiao da zhi yu ,sui bu neng cha ,bi yi qing 。”⑤zhen shi ;zhen cheng 。《mo zi ·fei gong shang 》:“qing bu zhi ji bu yi ye 。gu shu ji yan yi wei hou shi 。”

    shi :

    (yi )①zhi dao ;dong de 。《zhuang zi ·tian de 》:“shi ji yi bu zhi ji er 。”②ren shi 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi 。”③shi bie 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu shi ma sheng 。”④zhi shi ;jian shi 。《xun zi ·fa hang 》:“yuan tian zhe mo shi 。” (er )zhì ①ji zhu 。《lun yu ·shu er 》:“mo er shi zhi 。”②biao ji 。cao zhi 《bao dao fu xu 》:“yi long xiong wu qiao wei shi 。”

    qiao :

    ①da shou shi jiao ren 。《xun zi ·quan xue 》:“deng gao er qiao 。”②qiao lai ;qiao ji 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“shang qiao xian liang 。”③qiao zhi ;qiao yin 。《chu ci ·jiu zhang ·xi song 》:“you qiao huo zhi dao 。”④jian ba ;ba zi 。《lv shi chun qiu ·ben sheng 》:“mo ren cao gong ,gong she ji yi qiao 。”

    qiao zhi :

    qiao lai ,shou luo 。《xun zi ·jun dao 》:“ren zhu yu de shan she ,she yuan zhong wei zhe ,xian gui jue chong shang yi ~~。”

    zhi :

    ①song da 。《xun zi ·jie bi 》:“yuan fang mo bu zhi ji zhen 。”you shi song da 。《zhou li ·xia guan ·huai fang shi 》:“zhang lai yuan fang zhi min ,zhi fang gong ,zhi yuan wu 。”②qu de ;qiu de 。《xun zi ·quan xue 》:“jia yu ma zhe ,fei li zu ye ,er zhi qian li 。”《li ji ·da xue 》:“zhi zhi zai ge wu 。”(ge wu :tui jiu shi wu zhi li 。ge :tui jiu 。)③chuan da ;biao da 。《jin shu ·jian wen di ji 》:“zhi yi zun gong ,jia guo zhi shi ,sui zhi yu ci 。”《han shu ·zhu fu chuan 》:“qian li cun wen zhi yi 。”④qiao yin ;qiao lai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。”⑤dao zhi 。zhang ju zheng 《da jing zhou zhao zhi fu 》:“wan nu fan fa ,zhi fan zun lv ,huang kui bu ke yan 。”⑥suo chu ;jin 。《lun yu ·zi zhang 》:“shi jian wei zhi ming ,jian de sai yi 。”《lun yu ·xue er 》:“shi jun neng zhi ji shen 。”⑦jie jin 。《xun zi ·quan xue 》:“se cong ,er hou ke yu yan dao zhi zhi 。”⑧yi tai ;qing qu 。《wei shu ·ru hao chuan 》:“shu cao zai mu ,po you ye zhi 。”⑨fu ci 。ji 。《xun zi · zhong ni 》:“fei zhi long gao ye 。”(long :gao 。)⑩qiao yin ;yin lai 。《yan tie lun ·ben yi 》:“zhi shi min ,ju mo huo 。”(11)dao 。《zhou bi suan jing 》:“yin sheng zhi de er shi (zhìzhi )zhi 。”

    qun :

    ①yang qun ;ju ji zai yi qi de qin shou 。《shi jing · xiao ya ·mo yang 》:“shei wei er mo yang ,san bai wei qun 。”②ju ji zai yi qi de ren huo wu 。《huai na zi ·zhu shu 》:“qian ren zhi qun mo jue liang 。”③cheng qun de ;zhong duo de 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“qun gong zi ben xiao 。”④zhong ren 。《liang shu ·liu xian chuan 》:“cong ming te da ,chu lei ba qun 。”⑤tong lei ;chong lei 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“fang yi lei ju ,wu yi qun fen 。”⑥hui ge ;lian ge 。《han shu ·xing fa zhi 》:“bu ren ai ze bu neng qun ,bu neng qun ze bu neng sheng wu ,bu sheng wu ze yang bu zu 。”(yang :gei yang 。)⑦ju ge 。《xun zi ·fei shi er zi 》:“er qun tian xia zhi ying jie 。”