• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 人果何尤,天無可怨,政欲求諸己。

    “人果何尤,天無可怨,政欲求諸己。”詩句出處:《大江東去三首》;是元朝詩人段克己的作品。

    悲哉秋氣,覺天高氣爽,澹然寥*。行李勿勿人欲去,一夜征鞍催發。落葉長安,雁飛汾水,怕見河梁別。中年多感,離歌休唱新闋。暮雨也解留人,簷聲未斷,窗外還騷屑。滿眼清愁吹不散,莫倚心腸如鐵。面目滄浪,齒牙搖落,鬢發三分白。故人相問,請君煩為渠說。

    道人活計,本清虛掛壁,素琴而已。底事中心嘗**,不足一人之毀。人果何尤,天無可怨,政欲求諸己。愧生乎內,赧然其顙流*。聖道不遠於人,步趨進退,誰復能違此。好把藩籬都剖卻,看取成蹊桃李。篤敬忠誠,尚行蠻貊,豈不行州裡。三薰三沐,為君準擬沉水。

    無堪老懶,喜春來蔬荀,勸加餐食。底事東君留不住,忙似人間行客。憂喜相尋,利名羈絆,心自無休息。不如聞早,付他妻子耕織。門外柳弄金絲,落花飛不起,東風無力。濁酒一杯誰送我,歡意都非疇昔。致主無心,蒼顏白發,敢更希前席。功名蠻觸,何須千裡追北。

    以上段克己作品《大江東去》共3首

    【註釋】:

    果:

    ①植物所結的果實。《儀禮·既夕禮》:“不食菜果。”《呂氏春秋·本味》:“投淵之上有百果焉,群帝所食。”②與原因相應的結果。《南史·范縝傳》:“貴賤雖復殊途,因果竟在何處?”③成為事實;實現。《孟子·梁惠王下》:“君是以不果來也。”④充實;飽足。《徐霞客遊記·滇遊日記六》:“小食後,腹果甚。”⑤果敢;有決斷。《後漢書·高彪傳》:“古之君子,即戎忘身,明其果毅。”(即戎:臨戰。)《論語·子路》:“言必信,行必果。”⑥副詞。1.表示結果。終於;終究。《左傳·僖公二十八年》:“晉侯在外十九年矣,而果得晉國。”2.表示如先所預料。果然;真的。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓果夜至斫(zhuó)木下。”(斫:砍。)3. 究竟;到底。李贄《答耿中丞》:“天下果何時而太平乎哉!”⑦連詞。表示假設,相當於“假若”、“如果”。《左傳·宣公十二年》:“果遇,必敗。”⑧通“婐”。女侍。《孟子·盡心下》:“及為天子也,被袗衣,鼓琴,二婐,若固有之。”(袗衣zhěn:繡有文采的華貴的衣服。)

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    尤:

    ①過錯;罪愆。《論語·為政》:“言寡尤,行寡悔。”②責怪;責備。《左傳·襄公三十年》:“非相違也,而相從也,四國何尤焉!”③優秀的;突出的。《莊子·徐無鬼》:“夫子,物之尤也。”④特指女子容貌絕美。《左傳·襄公二十六年》:“(棄)長而美……公見棄也,而視之,尤。”(棄:人名。公:指宋平公。)⑤親近;愛昵。羅隱《春日湘中題嶽麓寺僧舍》:“欲共高僧話心跡,野花芳草奈相尤。”⑥副詞。尤其;更加。《漢書·辛慶忌傳》:“居處恭儉,食飲被服尤節約。”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    可:

    (一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)

    怨:

    ①仇恨。《荀子·正論》:“桀紂者,民之怨賊也。”②埋怨;責怪。《荀子·法行》:“怨天者無識。”③哀怨。楊萬裡《聞子規》:“怨笛哀箏總不如,一聲聲徹九天虛。”④通“蘊”。蘊積;積蓄。《荀子·哀公》:“富有天下而無怨財。”

    政:

    (一)①匡正。《論語·顏淵》:“政者,正也。子帥以正,孰敢不正?”②政治;政事。《左傳·宣公十二年》:“今茲入鄭,民不罷(pí)勞,君無怨(dú),政有經矣。”(罷:同“疲”。:怨言。經:常法。)張居正《贈袁太守入覲奏績序》:“以故俗日以偷,政日益壞。”(偷:茍且。)③政權;權柄。《論語·季氏》:“祿之去公室五世矣,政逮於大夫四世矣。”④政令;法令。《禮記·樂記》:“禮樂刑政,其極一也。”⑤國傢、團體或傢庭的事務。《晉書·顧榮傳》:“今府大事殷,非酒客之政。”(酒客:指顧榮成天喝酒。)⑥主事的人。《管子·牧民》:“故知時者可立以為長,無私者可立以為政。⑦”通“正”。1. 正直;公正。《韓非子·難三》:“故群臣公政而無私。”2. 止;僅。《宋書·沈慶之傳》:“騎馬履行園田,政一人視馬而已。” (二)zhēng通“征”①賦稅。《管子·小匡》:“寬政役,敬百姓,則國富而民安矣。”(役:勞役。)②征伐。《史記·范雎蔡澤傳》:“政適伐國,莫敢不聽。”

    欲:

    ①欲望;願望。又作“慾”。《孟子·離婁下》:“從(縱)耳目之欲。”《孫子兵法·謀攻》:“上下同欲者勝。”②想要。《左傳·隱公元年》:“愛共叔段,欲立之。”《論語·顏淵》:“己所不欲,勿施於人。”③需要。《齊民要術·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲淺。”④副詞。將要;快要。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”⑤情欲;貪欲。劉伶《酒德頌》:“不覺寒暑之切肌,利欲之感情。”

    求:

    ①尋覓。《詩經·小雅·伐木》:“嚶其鳴矣,求其友聲。”(嚶:鳥鳴聲。)《商君書·更法》:“慮世事之變,討正法之本,求使民之道。”②追求。《詩經·周南·關雎》:“求之不得,寤寐思服。”(寤:睡醒。寐:睡著。思服:想念。)③乞求;請求。《戰國策·趙策三》:“故不若亟割地求和。”④要求;需求。《論語·衛靈公》:“君子求諸己,小人求諸人。”⑤選擇;選取。《論衡·譏日》:“作車不求良辰,裁衣獨求吉日,俗人所重,失輕重之實也。”⑥證討。《詩經·大雅·江漢》:“匪安匪遊,淮夷來求。”⑦通“逑”。聚。《詩經·小雅·桑扈》:“萬福來求。”

    諸:

    ①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)

    己:

    ①自己;本身。《禮記·大學》:“人之視己,如見其肺肝然。”《孫子·謀攻》:“知彼知己,百戰不殆。”②天幹的第六位。與地支相配以紀日,年。《呂氏春秋·季夏》:“中央土,其曰戊己。”


  • 人果何尤,天无可怨,政欲求诸己。

    “人果何尤,天无可怨,政欲求诸己。”诗句出处:《大江东去三首》;是元朝诗人段克己的作品。

    悲哉秋气,觉天高气爽,澹然寥*。行李勿勿人欲去,一夜征鞍催发。落叶长安,雁飞汾水,怕见河梁别。中年多感,离歌休唱新阕。暮雨也解留人,檐声未断,窗外还骚屑。满眼清愁吹不散,莫倚心肠如铁。面目沧浪,齿牙摇落,鬓发三分白。故人相问,请君烦为渠说。

    道人活计,本清虚挂壁,素琴而已。底事中心尝**,不足一人之毁。人果何尤,天无可怨,政欲求诸己。愧生乎内,赧然其颡流*。圣道不远於人,步趋进退,谁复能违此。好把藩篱都剖却,看取成蹊桃李。笃敬忠诚,尚行蛮貊,岂不行州里。三薰三沐,为君准拟沉水。

    无堪老懒,喜春来蔬荀,劝加餐食。底事东君留不住,忙似人间行客。忧喜相寻,利名羁绊,心自无休息。不如闻早,付他妻子耕织。门外柳弄金丝,落花飞不起,东风无力。浊酒一杯谁送我,欢意都非畴昔。致主无心,苍颜白发,敢更希前席。功名蛮触,何须千里追北。

    以上段克己作品《大江东去》共3首

    【注释】:

    果:

    ①植物所结的果实。《仪礼·既夕礼》:“不食菜果。”《吕氏春秋·本味》:“投渊之上有百果焉,群帝所食。”②与原因相应的结果。《南史·范缜传》:“贵贱虽复殊途,因果竟在何处?”③成为事实;实现。《孟子·梁惠王下》:“君是以不果来也。”④充实;饱足。《徐霞客游记·滇游日记六》:“小食后,腹果甚。”⑤果敢;有决断。《后汉书·高彪传》:“古之君子,即戎忘身,明其果毅。”(即戎:临战。)《论语·子路》:“言必信,行必果。”⑥副词。1.表示结果。终于;终究。《左传·僖公二十八年》:“晋侯在外十九年矣,而果得晋国。”2.表示如先所预料。果然;真的。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓果夜至斫(zhuó)木下。”(斫:砍。)3. 究竟;到底。李贽《答耿中丞》:“天下果何时而太平乎哉!”⑦连词。表示假设,相当于“假若”、“如果”。《左传·宣公十二年》:“果遇,必败。”⑧通“婐”。女侍。《孟子·尽心下》:“及为天子也,被袗衣,鼓琴,二婐,若固有之。”(袗衣zhěn:绣有文采的华贵的衣服。)

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    尤:

    ①过错;罪愆。《论语·为政》:“言寡尤,行寡悔。”②责怪;责备。《左传·襄公三十年》:“非相违也,而相从也,四国何尤焉!”③优秀的;突出的。《庄子·徐无鬼》:“夫子,物之尤也。”④特指女子容貌绝美。《左传·襄公二十六年》:“(弃)长而美……公见弃也,而视之,尤。”(弃:人名。公:指宋平公。)⑤亲近;爱昵。罗隐《春日湘中题岳麓寺僧舍》:“欲共高僧话心迹,野花芳草奈相尤。”⑥副词。尤其;更加。《汉书·辛庆忌传》:“居处恭俭,食饮被服尤节约。”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    可:

    (一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)

    怨:

    ①仇恨。《荀子·正论》:“桀纣者,民之怨贼也。”②埋怨;责怪。《荀子·法行》:“怨天者无识。”③哀怨。杨万里《闻子规》:“怨笛哀筝总不如,一声声彻九天虚。”④通“蕴”。蕴积;积蓄。《荀子·哀公》:“富有天下而无怨财。”

    政:

    (一)①匡正。《论语·颜渊》:“政者,正也。子帅以正,孰敢不正?”②政治;政事。《左传·宣公十二年》:“今兹入郑,民不罢(pí)劳,君无怨(dú),政有经矣。”(罢:同“疲”。:怨言。经:常法。)张居正《赠袁太守入觐奏绩序》:“以故俗日以偷,政日益坏。”(偷:苟且。)③政权;权柄。《论语·季氏》:“禄之去公室五世矣,政逮于大夫四世矣。”④政令;法令。《礼记·乐记》:“礼乐刑政,其极一也。”⑤国家、团体或家庭的事务。《晋书·顾荣传》:“今府大事殷,非酒客之政。”(酒客:指顾荣成天喝酒。)⑥主事的人。《管子·牧民》:“故知时者可立以为长,无私者可立以为政。⑦”通“正”。1. 正直;公正。《韩非子·难三》:“故群臣公政而无私。”2. 止;仅。《宋书·沈庆之传》:“骑马履行园田,政一人视马而已。” (二)zhēng通“征”①赋税。《管子·小匡》:“宽政役,敬百姓,则国富而民安矣。”(役:劳役。)②征伐。《史记·范雎蔡泽传》:“政适伐国,莫敢不听。”

    欲:

    ①欲望;愿望。又作“慾”。《孟子·离娄下》:“从(纵)耳目之欲。”《孙子兵法·谋攻》:“上下同欲者胜。”②想要。《左传·隐公元年》:“爱共叔段,欲立之。”《论语·颜渊》:“己所不欲,勿施于人。”③需要。《齐民要术·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲浅。”④副词。将要;快要。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”⑤情欲;贪欲。刘伶《酒德颂》:“不觉寒暑之切肌,利欲之感情。”

    求:

    ①寻觅。《诗经·小雅·伐木》:“嘤其鸣矣,求其友声。”(嘤:鸟鸣声。)《商君书·更法》:“虑世事之变,讨正法之本,求使民之道。”②追求。《诗经·周南·关雎》:“求之不得,寤寐思服。”(寤:睡醒。寐:睡着。思服:想念。)③乞求;请求。《战国策·赵策三》:“故不若亟割地求和。”④要求;需求。《论语·卫灵公》:“君子求诸己,小人求诸人。”⑤选择;选取。《论衡·讥日》:“作车不求良辰,裁衣独求吉日,俗人所重,失轻重之实也。”⑥证讨。《诗经·大雅·江汉》:“匪安匪游,淮夷来求。”⑦通“逑”。聚。《诗经·小雅·桑扈》:“万福来求。”

    诸:

    ①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)

    己:

    ①自己;本身。《礼记·大学》:“人之视己,如见其肺肝然。”《孙子·谋攻》:“知彼知己,百战不殆。”②天干的第六位。与地支相配以纪日,年。《吕氏春秋·季夏》:“中央土,其曰戊己。”


  • ren guo he you ,tian mo ke yuan ,zheng yu qiu zhu ji 。

    “ren guo he you ,tian mo ke yuan ,zheng yu qiu zhu ji 。”shi gou chu chu :《da jiang dong qu san shou 》;shi yuan chao shi ren duan ke ji de zuo pin 。

    bei zai qiu qi ,jiao tian gao qi shuang ,dan ran liao *。hang li wu wu ren yu qu ,yi ye zheng an cui fa 。la xie chang an ,yan fei fen shui ,pa jian he liang bie 。zhong nian duo gan ,li ge xiu chang xin que 。mu yu ye jie liu ren ,yan sheng wei duan ,chuang wai hai sao xie 。man yan qing chou chui bu san ,mo yi xin chang ru tie 。mian mu cang lang ,chi ya yao la ,bin fa san fen bai 。gu ren xiang wen ,qing jun fan wei qu shui 。

    dao ren huo ji ,ben qing xu gua bi ,su qin er yi 。de shi zhong xin chang **,bu zu yi ren zhi hui 。ren guo he you ,tian mo ke yuan ,zheng yu qiu zhu ji 。kui sheng hu nei ,nan ran ji sang liu *。sheng dao bu yuan wu ren ,bu qu jin tui ,shei fu neng wei ci 。hao ba fan li dou pou que ,kan qu cheng qi tao li 。du jing zhong cheng ,shang hang man mo ,qi bu hang zhou li 。san xun san mu ,wei jun zhun ni chen shui 。

    mo kan lao lan ,xi chun lai shu xun ,quan jia can shi 。de shi dong jun liu bu zhu ,mang shi ren jian hang ke 。you xi xiang xun ,li ming ji ban ,xin zi mo xiu xi 。bu ru wen zao ,fu ta qi zi geng zhi 。men wai liu long jin si ,la hua fei bu qi ,dong feng mo li 。zhuo jiu yi bei shei song wo ,huan yi dou fei chou xi 。zhi zhu mo xin ,cang yan bai fa ,gan geng xi qian xi 。gong ming man chu ,he xu qian li zhui bei 。

    yi shang duan ke ji zuo pin 《da jiang dong qu 》gong 3shou

    【zhu shi 】:

    guo :

    ①zhi wu suo jie de guo shi 。《yi li ·ji xi li 》:“bu shi cai guo 。”《lv shi chun qiu ·ben wei 》:“tou yuan zhi shang you bai guo yan ,qun di suo shi 。”②yu yuan yin xiang ying de jie guo 。《na shi ·fan zhen chuan 》:“gui jian sui fu shu tu ,yin guo jing zai he chu ?”③cheng wei shi shi ;shi xian 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“jun shi yi bu guo lai ye 。”④chong shi ;bao zu 。《xu xia ke you ji ·dian you ri ji liu 》:“xiao shi hou ,fu guo shen 。”⑤guo gan ;you jue duan 。《hou han shu ·gao biao chuan 》:“gu zhi jun zi ,ji rong wang shen ,ming ji guo yi 。”(ji rong :lin zhan 。)《lun yu ·zi lu 》:“yan bi xin ,hang bi guo 。”⑥fu ci 。1.biao shi jie guo 。zhong yu ;zhong jiu 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“jin hou zai wai shi jiu nian yi ,er guo de jin guo 。”2.biao shi ru xian suo yu liao 。guo ran ;zhen de 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan guo ye zhi zhuo (zhuó)mu xia 。”(zhuo :kan 。)3. jiu jing ;dao de 。li zhi 《da geng zhong cheng 》:“tian xia guo he shi er tai ping hu zai !”⑦lian ci 。biao shi jia she ,xiang dang yu “jia re ”、“ru guo ”。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“guo yu ,bi bai 。”⑧tong “wo ”。nv shi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“ji wei tian zi ye ,bei zhen yi ,gu qin ,er wo ,re gu you zhi 。”(zhen yi zhěn:xiu you wen cai de hua gui de yi fu 。)

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    you :

    ①guo cuo ;zui qian 。《lun yu ·wei zheng 》:“yan gua you ,hang gua hui 。”②ze guai ;ze bei 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“fei xiang wei ye ,er xiang cong ye ,si guo he you yan !”③you xiu de ;tu chu de 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“fu zi ,wu zhi you ye 。”④te zhi nv zi rong mao jue mei 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“(qi )chang er mei ……gong jian qi ye ,er shi zhi ,you 。”(qi :ren ming 。gong :zhi song ping gong 。)⑤qin jin ;ai ni 。luo yin 《chun ri xiang zhong ti yue lu si seng she 》:“yu gong gao seng hua xin ji ,ye hua fang cao nai xiang you 。”⑥fu ci 。you ji ;geng jia 。《han shu ·xin qing ji chuan 》:“ju chu gong jian ,shi yin bei fu you jie yao 。”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    ke :

    (yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)

    yuan :

    ①chou hen 。《xun zi ·zheng lun 》:“jie zhou zhe ,min zhi yuan zei ye 。”②mai yuan ;ze guai 。《xun zi ·fa hang 》:“yuan tian zhe mo shi 。”③ai yuan 。yang mo li 《wen zi gui 》:“yuan di ai zheng zong bu ru ,yi sheng sheng che jiu tian xu 。”④tong “wen ”。wen ji ;ji xu 。《xun zi ·ai gong 》:“fu you tian xia er mo yuan cai 。”

    zheng :

    (yi )①kuang zheng 。《lun yu ·yan yuan 》:“zheng zhe ,zheng ye 。zi shuai yi zheng ,shu gan bu zheng ?”②zheng zhi ;zheng shi 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“jin ci ru zheng ,min bu ba (pí)lao ,jun mo yuan (dú),zheng you jing yi 。”(ba :tong “pi ”。:yuan yan 。jing :chang fa 。)zhang ju zheng 《zeng yuan tai shou ru jin zou ji xu 》:“yi gu su ri yi tou ,zheng ri yi huai 。”(tou :gou ju 。)③zheng quan ;quan bing 。《lun yu ·ji shi 》:“lu zhi qu gong shi wu shi yi ,zheng dai yu da fu si shi yi 。”④zheng ling ;fa ling 。《li ji ·le ji 》:“li le xing zheng ,ji ji yi ye 。”⑤guo jia 、tuan ti huo jia ting de shi wu 。《jin shu ·gu rong chuan 》:“jin fu da shi yan ,fei jiu ke zhi zheng 。”(jiu ke :zhi gu rong cheng tian he jiu 。)⑥zhu shi de ren 。《guan zi ·mu min 》:“gu zhi shi zhe ke li yi wei chang ,mo si zhe ke li yi wei zheng 。⑦”tong “zheng ”。1. zheng zhi ;gong zheng 。《han fei zi ·nan san 》:“gu qun chen gong zheng er mo si 。”2. zhi ;jin 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ji ma lv hang yuan tian ,zheng yi ren shi ma er yi 。” (er )zhēngtong “zheng ”①fu shui 。《guan zi ·xiao kuang 》:“kuan zheng yi ,jing bai xing ,ze guo fu er min an yi 。”(yi :lao yi 。)②zheng fa 。《shi ji ·fan ju cai ze chuan 》:“zheng kuo fa guo ,mo gan bu ting 。”

    yu :

    ①yu wang ;yuan wang 。you zuo “慾”。《meng zi ·li lou xia 》:“cong (zong )er mu zhi yu 。”《sun zi bing fa ·mou gong 》:“shang xia tong yu zhe sheng 。”②xiang yao 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“ai gong shu duan ,yu li zhi 。”《lun yu ·yan yuan 》:“ji suo bu yu ,wu shi yu ren 。”③xu yao 。《ji min yao shu ·geng tian 》:“fan qiu geng yu shen ,chun xia yu jian 。”④fu ci 。jiang yao ;kuai yao 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”⑤qing yu ;tan yu 。liu ling 《jiu de song 》:“bu jiao han shu zhi qie ji ,li yu zhi gan qing 。”

    qiu :

    ①xun mi 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“ying ji ming yi ,qiu ji you sheng 。”(ying :diao ming sheng 。)《shang jun shu ·geng fa 》:“lv shi shi zhi bian ,tao zheng fa zhi ben ,qiu shi min zhi dao 。”②zhui qiu 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“qiu zhi bu de ,wu mei sai fu 。”(wu :shui xing 。mei :shui zhao 。sai fu :xiang nian 。)③qi qiu ;qing qiu 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“gu bu re ji ge de qiu he 。”④yao qiu ;xu qiu 。《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi qiu zhu ji ,xiao ren qiu zhu ren 。”⑤shua ze ;shua qu 。《lun heng ·ji ri 》:“zuo che bu qiu liang chen ,cai yi du qiu ji ri ,su ren suo chong ,shi qing chong zhi shi ye 。”⑥zheng tao 。《shi jing ·da ya ·jiang han 》:“fei an fei you ,huai yi lai qiu 。”⑦tong “qiu ”。ju 。《shi jing ·xiao ya ·sang hu 》:“mo fu lai qiu 。”

    zhu :

    ①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)

    ji :

    ①zi ji ;ben shen 。《li ji ·da xue 》:“ren zhi shi ji ,ru jian ji fei gan ran 。”《sun zi ·mou gong 》:“zhi bi zhi ji ,bai zhan bu dai 。”②tian gan de di liu wei 。yu de zhi xiang pei yi ji ri ,nian 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“zhong yang tu ,ji yue wu ji 。”