• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 從來謝太傅,丘壑道難忘。

    “從來謝太傅,丘壑道難忘。”詩句出處:《奉觀嚴鄭公廳事岷山沱江畫圖十韻》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    沱水流中座,岷山到此堂。白波吹粉壁,青嶂插雕梁。
    直訝杉松冷,兼疑菱荇香。雪雲虛點綴,沙草得微茫。
    嶺雁隨毫末,川蜺飲練光。霏紅洲蕊亂,拂黛石蘿長。
    暗谷非關雨,丹楓不為霜。秋成玄圃外,景物洞庭旁。
    繪事功殊絕,幽襟興激昂。從來謝太傅,丘壑道難忘。

    【註釋】:

    從:

    (一)[從容]1.逍遙自在。歐陽修《浪淘沙》:“把酒祝東風,且共從容。”2.鎮靜安詳。黃溍《日損齋筆記·文獻黃公神道碑》:“俯仰從容,不大聲色。” (二)cóng ①相隨;跟隨。《論語·微子》:“子路從而後。”《史記·李斯列傳》:“乃從荀卿學帝王之術。”②追逐;追趕。《孫子兵法· 軍爭》:“佯北勿從。”③聽從;依從。《左傳· 莊公十年》:“小惠未遍,民弗從也。”《荀子·天論》:“從天而頌之,孰與制天命而用之。”④聽任;任憑。杜甫《屏跡》:“失學從兒懶,長貧任婦愁。”⑤做;參與。王安石《上皇帝萬言書》:“及使之從政,則茫然不知其方……”⑥指跟隨的人。《後漢書·單超傳》:“其仆從皆乘牛車……”⑦副的。與“正”相對。古代官吏的品級有正、從之分。《唐六典》:“司封郎中員外郎掌邦之封爵,凡有九等。一曰王,正一品,食邑一萬戶;二曰郡王,從一品,食邑五千戶。”⑧次要的;附屬的。《老殘遊記》第四回:“居然也拿住瞭兩個為從的強盜夥計。”⑨舊指堂房,即同宗而非嫡親的親屬。《三國志· 蜀書·許靖傳》:“(靖)少(shào)與從弟劭俱知名。”⑩介詞。自;由。1.表示起點。柳宗元《至小丘西小石潭記》:“自小丘西行百二十步。”2. 表示對象,相當於“向”。宋濂《送東陽馬生序》:“嘗趨百裡外從鄉之先達執經叩問。”(三) sǒng [從容(yǒng)]同“慫恿”。鼓動。《史記·淮南衡山列傳》:“日夜從容(衡山)王密謀反事。”(反:反叛。)(四) zòng ①古代南北方向稱“從”,東西方向稱“衡(橫)”。《詩經·齊風·南山》:“衡從其畝。”(畝:田壟。)②特指“合縱”。戰國時南北六國土地相連,聯合反對西面的秦國,稱“合從”,省稱“從”。李斯《諫逐客書》:“遂散六國之從。”③放縱。晁錯《賢良文學對策》:“其行罰也,非以忿怒妄誅而從暴心也。”

    從來:

    ①本來。秦系《山中雀大夫有書相向》:“~~自多病,不是傲王侯。”②原來,從前。薛能《和友人寄懷》:“~~行樂近來稀,蘧璦知言與我違。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    謝:

    ①辭去官職。《禮記·曲禮上》:“大夫七十而致事,若不得謝,則必賜之幾杖。”(致事:退職。)②拒絕。《史記·儒林列傳》:“謝絕賓客。”③辭別。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“往昔初陽歲,謝傢來貴門。”④道歉;認錯。《戰國策 · 趙策四》:“入而徐趨,至而自謝。”⑤告訴。《漢書·周勃傳附周亞夫》:“使人稱謝:‘皇帝敬勞將軍。’”⑥感謝。《漢書·張湯傳》:“嘗有所薦,其人來謝。”⑦衰退。晁補之《鹽角兒·亳(bó)社觀梅》:“開時似雪,謝時似雪。”(亳:地名。)⑧遜色。劉禹錫《上杜司徒書》:“況乎道謝孔、顏。”

    太:

    ①極大。《淮南子·詮言》:“洞同天地,渾沌為樸,未造而成物,謂之太一。”②極遠。《荀子 · 正論》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三領,葬田不妨田。”(不妨田:指無墳丘。)③超過一定數量的。《史記·項羽本紀》:“漢有天下太半,而諸侯皆附之。楚兵罷(pí)食盡,此天亡楚之時也。”(罷:同“疲”。)④對年長、位尊或輩分高的人的尊稱。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“來時太夫人已不幸。”《史記·高祖本紀》:“高祖五日一朝太公。”⑤過於;過分。《晉書·夏侯湛傳》:“吾子所以褒飾之太矣。斟酌之喻,非小醜之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“執大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《呂氏春秋·大樂》:“天下太平,萬物安寧。”

    傅:

    (一)①古代指輔助、教導帝王或王子。《戰國策·趙策二》:“以傅王子也。”②古代指輔助、教導帝王或王子的人,因以為官名。《史記·萬石張叔列傳》:“上立太子,選群臣可為傅者。”(上:指漢武帝。)後泛指老師或傳授技藝的人。③通“附”。1. 依附;附著。《左傳·僖公十四年》:“皮之不存,毛將安傅?”(安:何,什麼地方。)也指靠近;挨近。《左傳·隱公十一年》:“鄭伯伐許。庚辰,傅於許。”2. 附會,把不相幹的事物扯在一塊。章炳麟《再與劉光漢書》:“此皆以歐語強傅漢文。”④輔助;輔佐。《左傳·僖公二十八年》:“鄭伯傅王。” (二)fū 通“敷”。①分佈;佈陳。《荀子·成相》:“禹傅土,平天下。”②陳述。《漢書·文帝紀》:“傅納以言。”③搽;塗。《墨子·備城門》:“板周三面,密傅之。”[傅會]1. 發揮;把一些事物結合在一起。《史記·袁盎晁錯列傳贊》:“盎雖不好(hào)學,亦善傅會。”2. 把不相幹的事物強扯到一起。《宋史·嶽飛傳》:“傅會其獄。”3. 附合。《新唐書·李逢吉傳》:“其黨有張又新……八人,而附會者又八人。”

    丘:

    ①自然形成的小土山;土堆。《尚書· 禹貢》:“是降丘宅土。”(於是從山丘下到平地定居。)②墳墓。常“丘墓”、“丘隴”連用。《漢書·劉向傳》:“黃帝葬於橋山,堯葬濟陰,丘隴皆小。”③廢墟。《楚辭·九章·哀郢》:“曾不知夏之為丘兮。”④量詞。用土埂分隔成塊的水田,一塊叫一丘。⑤大。《孫子 ·作戰》:“丘牛大車,十去其六。”⑥空。《後漢書·龐參傳》:“故縣丘城,可居者多。”

    丘壑:

    ①深山,幽谷,借指隱者的居處。謝靈運《齋中讀書》:“昔餘遊京華,未嘗廢~~。”②喻指深遠的意境。黃庭堅《題子瞻枯木》:“胸中元自有~~,故作老木蟠風霜。”

    壑:

    ①深溝;山谷。《孟子·滕文公上》:“蓋上世嘗有不葬其親者,其親死,則舉而委之於壑。”(蓋:大概。委:丟棄。)王維《終南山》:“陰晴眾壑殊。”②人工開掘的溝;護城河。杜甫《乾元中寓居同谷縣作歌》之六:“嗚呼六歌兮思遲,溪壑為我回春姿。”(嗚呼:嘆詞。回:返還。姿:容貌。)

    道:

    (一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”

    難:

    (一)nán 困難;艱難。與“易”相對。《老子》第二章:“故有無相生,難易相成。”李白《蜀道難》:“蜀道之難,難於上青天。” (二)nàn ①災難;禍患。《孫子·謀攻》:“三軍既惑且疑,則諸侯之難至矣。”《韓非子·五蠹》:“堅甲厲兵以備難。”(厲兵:磨快兵器。)特指兵難,反抗或叛亂。賈誼《過秦論》:“一夫作難而七廟隳。”(七廟:天子的宗廟。隳 :毀壞。)蘇軾《晁錯論》:“惟仁人君子豪傑之士,能出身為天下犯大難,以求成大功。”②怨仇。《戰國策·秦策一》:“以與周武為難。”(周武:周武王。)《史記·張儀列傳》:“楚嘗與秦構難,戰於漢中。”③責備;責難。《孟子·離婁下》:“於禽獸又何難焉?”又詰問;反駁。《論衡·問孔》:“造難孔子,何傷於義?”王安石《答司馬諫議書》:“辟邪說,難壬人。”(壬人:佞人,巧言諂媚的小人。)又辯駁的觀點,論點。《漢書·高帝紀》:“(漢王)以問張良,良發八難。” (三)nuó ①茂盛的樣子。《詩經·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其葉有難。”(阿:通“婀”,柔美的樣子。)②驅逐疫鬼。後來寫作“儺”。《周禮·夏官·方相氏》:“帥百隸而時難,以索室驅疫。”


  • 从来谢太傅,丘壑道难忘。

    “从来谢太傅,丘壑道难忘。”诗句出处:《奉观严郑公厅事岷山沱江画图十韵》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    沱水流中座,岷山到此堂。白波吹粉壁,青嶂插雕梁。
    直讶杉松冷,兼疑菱荇香。雪云虚点缀,沙草得微茫。
    岭雁随毫末,川蜺饮练光。霏红洲蕊乱,拂黛石萝长。
    暗谷非关雨,丹枫不为霜。秋成玄圃外,景物洞庭旁。
    绘事功殊绝,幽襟兴激昂。从来谢太傅,丘壑道难忘。

    【注释】:

    从:

    (一)[从容]1.逍遥自在。欧阳修《浪淘沙》:“把酒祝东风,且共从容。”2.镇静安详。黄溍《日损斋笔记·文献黄公神道碑》:“俯仰从容,不大声色。” (二)cóng ①相随;跟随。《论语·微子》:“子路从而后。”《史记·李斯列传》:“乃从荀卿学帝王之术。”②追逐;追赶。《孙子兵法· 军争》:“佯北勿从。”③听从;依从。《左传· 庄公十年》:“小惠未遍,民弗从也。”《荀子·天论》:“从天而颂之,孰与制天命而用之。”④听任;任凭。杜甫《屏迹》:“失学从儿懒,长贫任妇愁。”⑤做;参与。王安石《上皇帝万言书》:“及使之从政,则茫然不知其方……”⑥指跟随的人。《后汉书·单超传》:“其仆从皆乘牛车……”⑦副的。与“正”相对。古代官吏的品级有正、从之分。《唐六典》:“司封郎中员外郎掌邦之封爵,凡有九等。一曰王,正一品,食邑一万户;二曰郡王,从一品,食邑五千户。”⑧次要的;附属的。《老残游记》第四回:“居然也拿住了两个为从的强盗伙计。”⑨旧指堂房,即同宗而非嫡亲的亲属。《三国志· 蜀书·许靖传》:“(靖)少(shào)与从弟劭俱知名。”⑩介词。自;由。1.表示起点。柳宗元《至小丘西小石潭记》:“自小丘西行百二十步。”2. 表示对象,相当于“向”。宋濂《送东阳马生序》:“尝趋百里外从乡之先达执经叩问。”(三) sǒng [从容(yǒng)]同“怂恿”。鼓动。《史记·淮南衡山列传》:“日夜从容(衡山)王密谋反事。”(反:反叛。)(四) zòng ①古代南北方向称“从”,东西方向称“衡(横)”。《诗经·齐风·南山》:“衡从其亩。”(亩:田垄。)②特指“合纵”。战国时南北六国土地相连,联合反对西面的秦国,称“合从”,省称“从”。李斯《谏逐客书》:“遂散六国之从。”③放纵。晁错《贤良文学对策》:“其行罚也,非以忿怒妄诛而从暴心也。”

    从来:

    ①本来。秦系《山中雀大夫有书相向》:“~~自多病,不是傲王侯。”②原来,从前。薛能《和友人寄怀》:“~~行乐近来稀,蘧瑷知言与我违。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    谢:

    ①辞去官职。《礼记·曲礼上》:“大夫七十而致事,若不得谢,则必赐之几杖。”(致事:退职。)②拒绝。《史记·儒林列传》:“谢绝宾客。”③辞别。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“往昔初阳岁,谢家来贵门。”④道歉;认错。《战国策 · 赵策四》:“入而徐趋,至而自谢。”⑤告诉。《汉书·周勃传附周亚夫》:“使人称谢:‘皇帝敬劳将军。’”⑥感谢。《汉书·张汤传》:“尝有所荐,其人来谢。”⑦衰退。晁补之《盐角儿·亳(bó)社观梅》:“开时似雪,谢时似雪。”(亳:地名。)⑧逊色。刘禹锡《上杜司徒书》:“况乎道谢孔、颜。”

    太:

    ①极大。《淮南子·诠言》:“洞同天地,浑沌为朴,未造而成物,谓之太一。”②极远。《荀子 · 正论》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三领,葬田不妨田。”(不妨田:指无坟丘。)③超过一定数量的。《史记·项羽本纪》:“汉有天下太半,而诸侯皆附之。楚兵罢(pí)食尽,此天亡楚之时也。”(罢:同“疲”。)④对年长、位尊或辈分高的人的尊称。《汉书·李广苏建传附苏武》:“来时太夫人已不幸。”《史记·高祖本纪》:“高祖五日一朝太公。”⑤过于;过分。《晋书·夏侯湛传》:“吾子所以褒饰之太矣。斟酌之喻,非小丑之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“执大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《吕氏春秋·大乐》:“天下太平,万物安宁。”

    傅:

    (一)①古代指辅助、教导帝王或王子。《战国策·赵策二》:“以傅王子也。”②古代指辅助、教导帝王或王子的人,因以为官名。《史记·万石张叔列传》:“上立太子,选群臣可为傅者。”(上:指汉武帝。)后泛指老师或传授技艺的人。③通“附”。1. 依附;附着。《左传·僖公十四年》:“皮之不存,毛将安傅?”(安:何,什么地方。)也指靠近;挨近。《左传·隐公十一年》:“郑伯伐许。庚辰,傅于许。”2. 附会,把不相干的事物扯在一块。章炳麟《再与刘光汉书》:“此皆以欧语强傅汉文。”④辅助;辅佐。《左传·僖公二十八年》:“郑伯傅王。” (二)fū 通“敷”。①分布;布陈。《荀子·成相》:“禹傅土,平天下。”②陈述。《汉书·文帝纪》:“傅纳以言。”③搽;涂。《墨子·备城门》:“板周三面,密傅之。”[傅会]1. 发挥;把一些事物结合在一起。《史记·袁盎晁错列传赞》:“盎虽不好(hào)学,亦善傅会。”2. 把不相干的事物强扯到一起。《宋史·岳飞传》:“傅会其狱。”3. 附合。《新唐书·李逢吉传》:“其党有张又新……八人,而附会者又八人。”

    丘:

    ①自然形成的小土山;土堆。《尚书· 禹贡》:“是降丘宅土。”(于是从山丘下到平地定居。)②坟墓。常“丘墓”、“丘陇”连用。《汉书·刘向传》:“黄帝葬于桥山,尧葬济阴,丘陇皆小。”③废墟。《楚辞·九章·哀郢》:“曾不知夏之为丘兮。”④量词。用土埂分隔成块的水田,一块叫一丘。⑤大。《孙子 ·作战》:“丘牛大车,十去其六。”⑥空。《后汉书·庞参传》:“故县丘城,可居者多。”

    丘壑:

    ①深山,幽谷,借指隐者的居处。谢灵运《斋中读书》:“昔余游京华,未尝废~~。”②喻指深远的意境。黄庭坚《题子瞻枯木》:“胸中元自有~~,故作老木蟠风霜。”

    壑:

    ①深沟;山谷。《孟子·滕文公上》:“盖上世尝有不葬其亲者,其亲死,则举而委之于壑。”(盖:大概。委:丢弃。)王维《终南山》:“阴晴众壑殊。”②人工开掘的沟;护城河。杜甫《乾元中寓居同谷县作歌》之六:“呜呼六歌兮思迟,溪壑为我回春姿。”(呜呼:叹词。回:返还。姿:容貌。)

    道:

    (一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”

    难:

    (一)nán 困难;艰难。与“易”相对。《老子》第二章:“故有无相生,难易相成。”李白《蜀道难》:“蜀道之难,难于上青天。” (二)nàn ①灾难;祸患。《孙子·谋攻》:“三军既惑且疑,则诸侯之难至矣。”《韩非子·五蠹》:“坚甲厉兵以备难。”(厉兵:磨快兵器。)特指兵难,反抗或叛乱。贾谊《过秦论》:“一夫作难而七庙隳。”(七庙:天子的宗庙。隳 :毁坏。)苏轼《晁错论》:“惟仁人君子豪杰之士,能出身为天下犯大难,以求成大功。”②怨仇。《战国策·秦策一》:“以与周武为难。”(周武:周武王。)《史记·张仪列传》:“楚尝与秦构难,战于汉中。”③责备;责难。《孟子·离娄下》:“于禽兽又何难焉?”又诘问;反驳。《论衡·问孔》:“造难孔子,何伤于义?”王安石《答司马谏议书》:“辟邪说,难壬人。”(壬人:佞人,巧言谄媚的小人。)又辩驳的观点,论点。《汉书·高帝纪》:“(汉王)以问张良,良发八难。” (三)nuó ①茂盛的样子。《诗经·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其叶有难。”(阿:通“婀”,柔美的样子。)②驱逐疫鬼。后来写作“傩”。《周礼·夏官·方相氏》:“帅百隶而时难,以索室驱疫。”


  • cong lai xie tai fu ,qiu he dao nan wang 。

    “cong lai xie tai fu ,qiu he dao nan wang 。”shi gou chu chu :《feng guan yan zheng gong ting shi min shan duo jiang hua tu shi yun 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    duo shui liu zhong zuo ,min shan dao ci tang 。bai bo chui fen bi ,qing zhang cha diao liang 。
    zhi ya sha song leng ,jian yi ling xing xiang 。xue yun xu dian chuo ,sha cao de wei mang 。
    ling yan sui hao mo ,chuan ni yin lian guang 。fei gong zhou rui luan ,bi dai dan luo chang 。
    an gu fei guan yu ,dan feng bu wei shuang 。qiu cheng xuan pu wai ,jing wu dong ting pang 。
    hui shi gong shu jue ,you jin xing ji ang 。cong lai xie tai fu ,qiu he dao nan wang 。

    【zhu shi 】:

    cong :

    (yi )[cong rong ]1.xiao yao zi zai 。ou yang xiu 《lang tao sha 》:“ba jiu zhu dong feng ,ju gong cong rong 。”2.zhen jing an xiang 。huang jin 《ri sun zhai bi ji ·wen suo huang gong shen dao bei 》:“fu yang cong rong ,bu da sheng se 。” (er )cóng ①xiang sui ;gen sui 。《lun yu ·wei zi 》:“zi lu cong er hou 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“nai cong xun qing xue di wang zhi shu 。”②zhui zhu ;zhui gan 。《sun zi bing fa · jun zheng 》:“yang bei wu cong 。”③ting cong ;yi cong 。《zuo chuan · zhuang gong shi nian 》:“xiao hui wei bian ,min fu cong ye 。”《xun zi ·tian lun 》:“cong tian er song zhi ,shu yu zhi tian ming er yong zhi 。”④ting ren ;ren ping 。du fu 《bing ji 》:“shi xue cong er lan ,chang pin ren fu chou 。”⑤zuo ;can yu 。wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“ji shi zhi cong zheng ,ze mang ran bu zhi ji fang ……”⑥zhi gen sui de ren 。《hou han shu ·chan chao chuan 》:“ji pu cong jie cheng niu che ……”⑦fu de 。yu “zheng ”xiang dui 。gu dai guan li de pin ji you zheng 、cong zhi fen 。《tang liu dian 》:“si feng lang zhong yuan wai lang zhang bang zhi feng jue ,fan you jiu deng 。yi yue wang ,zheng yi pin ,shi yi yi mo hu ;er yue jun wang ,cong yi pin ,shi yi wu qian hu 。”⑧ci yao de ;fu shu de 。《lao can you ji 》di si hui :“ju ran ye na zhu le liang ge wei cong de jiang dao huo ji 。”⑨jiu zhi tang fang ,ji tong zong er fei di qin de qin shu 。《san guo zhi · shu shu ·hu jing chuan 》:“(jing )shao (shào)yu cong di shao ju zhi ming 。”⑩jie ci 。zi ;you 。1.biao shi qi dian 。liu zong yuan 《zhi xiao qiu xi xiao dan tan ji 》:“zi xiao qiu xi hang bai er shi bu 。”2. biao shi dui xiang ,xiang dang yu “xiang ”。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“chang qu bai li wai cong xiang zhi xian da zhi jing kou wen 。”(san ) sǒng [cong rong (yǒng)]tong “song yong ”。gu dong 。《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“ri ye cong rong (heng shan )wang mi mou fan shi 。”(fan :fan pan 。)(si ) zòng ①gu dai na bei fang xiang chen “cong ”,dong xi fang xiang chen “heng (heng )”。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“heng cong ji mu 。”(mu :tian long 。)②te zhi “ge zong ”。zhan guo shi na bei liu guo tu de xiang lian ,lian ge fan dui xi mian de qin guo ,chen “ge cong ”,sheng chen “cong ”。li si 《jian zhu ke shu 》:“sui san liu guo zhi cong 。”③fang zong 。chao cuo 《xian liang wen xue dui ce 》:“ji hang fa ye ,fei yi fen nu wang zhu er cong bao xin ye 。”

    cong lai :

    ①ben lai 。qin ji 《shan zhong qiao da fu you shu xiang xiang 》:“~~zi duo bing ,bu shi ao wang hou 。”②yuan lai ,cong qian 。xue neng 《he you ren ji huai 》:“~~hang le jin lai xi ,qu ai zhi yan yu wo wei 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    xie :

    ①ci qu guan zhi 。《li ji ·qu li shang 》:“da fu qi shi er zhi shi ,re bu de xie ,ze bi ci zhi ji zhang 。”(zhi shi :tui zhi 。)②ju jue 。《shi ji ·ru lin lie chuan 》:“xie jue bin ke 。”③ci bie 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“wang xi chu yang sui ,xie jia lai gui men 。”④dao qian ;ren cuo 。《zhan guo ce · zhao ce si 》:“ru er xu qu ,zhi er zi xie 。”⑤gao su 。《han shu ·zhou bo chuan fu zhou ya fu 》:“shi ren chen xie :‘huang di jing lao jiang jun 。’”⑥gan xie 。《han shu ·zhang shang chuan 》:“chang you suo jian ,ji ren lai xie 。”⑦cui tui 。chao bu zhi 《yan jiao er ·bo (bó)she guan mei 》:“kai shi shi xue ,xie shi shi xue 。”(bo :de ming 。)⑧xun se 。liu yu xi 《shang du si tu shu 》:“kuang hu dao xie kong 、yan 。”

    tai :

    ①ji da 。《huai na zi ·quan yan 》:“dong tong tian de ,hun dun wei piao ,wei zao er cheng wu ,wei zhi tai yi 。”②ji yuan 。《xun zi · zheng lun 》:“tai gu bao zang ,guan hou san cun ,yi qin san ling ,zang tian bu fang tian 。”(bu fang tian :zhi mo fen qiu 。)③chao guo yi ding shu liang de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“han you tian xia tai ban ,er zhu hou jie fu zhi 。chu bing ba (pí)shi jin ,ci tian wang chu zhi shi ye 。”(ba :tong “pi ”。)④dui nian chang 、wei zun huo bei fen gao de ren de zun chen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“lai shi tai fu ren yi bu xing 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“gao zu wu ri yi chao tai gong 。”⑤guo yu ;guo fen 。《jin shu ·xia hou zhan chuan 》:“wu zi suo yi bao shi zhi tai yi 。zhen zhuo zhi yu ,fei xiao chou zhi suo kan ye 。”⑥tong “tai ”。an tai 。《lao zi 》di san shi wu zhang :“zhi da xiang ,tian xia wang ,wang er bu hai an ping tai 。”(da xiang :zhi shi wu de ben yuan 。)《lv shi chun qiu ·da le 》:“tian xia tai ping ,mo wu an ning 。”

    fu :

    (yi )①gu dai zhi fu zhu 、jiao dao di wang huo wang zi 。《zhan guo ce ·zhao ce er 》:“yi fu wang zi ye 。”②gu dai zhi fu zhu 、jiao dao di wang huo wang zi de ren ,yin yi wei guan ming 。《shi ji ·mo dan zhang shu lie chuan 》:“shang li tai zi ,shua qun chen ke wei fu zhe 。”(shang :zhi han wu di 。)hou fan zhi lao shi huo chuan shou ji yi de ren 。③tong “fu ”。1. yi fu ;fu zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi si nian 》:“pi zhi bu cun ,mao jiang an fu ?”(an :he ,shen me de fang 。)ye zhi kao jin ;ai jin 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“zheng bai fa hu 。geng chen ,fu yu hu 。”2. fu hui ,ba bu xiang gan de shi wu che zai yi kuai 。zhang bing lin 《zai yu liu guang han shu 》:“ci jie yi ou yu jiang fu han wen 。”④fu zhu ;fu zuo 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“zheng bai fu wang 。” (er )fū tong “fu ”。①fen bu ;bu chen 。《xun zi ·cheng xiang 》:“yu fu tu ,ping tian xia 。”②chen shu 。《han shu ·wen di ji 》:“fu na yi yan 。”③cha ;tu 。《mo zi ·bei cheng men 》:“ban zhou san mian ,mi fu zhi 。”[fu hui ]1. fa hui ;ba yi xie shi wu jie ge zai yi qi 。《shi ji ·yuan ang chao cuo lie chuan zan 》:“ang sui bu hao (hào)xue ,yi shan fu hui 。”2. ba bu xiang gan de shi wu jiang che dao yi qi 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fu hui ji yu 。”3. fu ge 。《xin tang shu ·li feng ji chuan 》:“ji dang you zhang you xin ……ba ren ,er fu hui zhe you ba ren 。”

    qiu :

    ①zi ran xing cheng de xiao tu shan ;tu dui 。《shang shu · yu gong 》:“shi jiang qiu zhai tu 。”(yu shi cong shan qiu xia dao ping de ding ju 。)②fen mu 。chang “qiu mu ”、“qiu long ”lian yong 。《han shu ·liu xiang chuan 》:“huang di zang yu qiao shan ,yao zang ji yin ,qiu long jie xiao 。”③fei xu 。《chu ci ·jiu zhang ·ai ying 》:“ceng bu zhi xia zhi wei qiu xi 。”④liang ci 。yong tu geng fen ge cheng kuai de shui tian ,yi kuai jiao yi qiu 。⑤da 。《sun zi ·zuo zhan 》:“qiu niu da che ,shi qu ji liu 。”⑥kong 。《hou han shu ·pang can chuan 》:“gu xian qiu cheng ,ke ju zhe duo 。”

    qiu he :

    ①shen shan ,you gu ,jie zhi yin zhe de ju chu 。xie ling yun 《zhai zhong dou shu 》:“xi yu you jing hua ,wei chang fei ~~。”②yu zhi shen yuan de yi jing 。huang ting jian 《ti zi zhan ku mu 》:“xiong zhong yuan zi you ~~,gu zuo lao mu pan feng shuang 。”

    he :

    ①shen gou ;shan gu 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“gai shang shi chang you bu zang ji qin zhe ,ji qin si ,ze ju er wei zhi yu he 。”(gai :da gai 。wei :diu qi 。)wang wei 《zhong na shan 》:“yin qing zhong he shu 。”②ren gong kai jue de gou ;hu cheng he 。du fu 《gan yuan zhong yu ju tong gu xian zuo ge 》zhi liu :“wu hu liu ge xi sai chi ,xi he wei wo hui chun zi 。”(wu hu :tan ci 。hui :fan hai 。zi :rong mao 。)

    dao :

    (yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”

    nan :

    (yi )nán kun nan ;jian nan 。yu “yi ”xiang dui 。《lao zi 》di er zhang :“gu you mo xiang sheng ,nan yi xiang cheng 。”li bai 《shu dao nan 》:“shu dao zhi nan ,nan yu shang qing tian 。” (er )nàn ①zai nan ;huo huan 。《sun zi ·mou gong 》:“san jun ji huo ju yi ,ze zhu hou zhi nan zhi yi 。”《han fei zi ·wu du 》:“jian jia li bing yi bei nan 。”(li bing :mo kuai bing qi 。)te zhi bing nan ,fan kang huo pan luan 。gu yi 《guo qin lun 》:“yi fu zuo nan er qi miao hui 。”(qi miao :tian zi de zong miao 。hui :hui huai 。)su shi 《chao cuo lun 》:“wei ren ren jun zi hao jie zhi shi ,neng chu shen wei tian xia fan da nan ,yi qiu cheng da gong 。”②yuan chou 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi yu zhou wu wei nan 。”(zhou wu :zhou wu wang 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“chu chang yu qin gou nan ,zhan yu han zhong 。”③ze bei ;ze nan 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu qin shou you he nan yan ?”you jie wen ;fan bo 。《lun heng ·wen kong 》:“zao nan kong zi ,he shang yu yi ?”wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“bi xie shui ,nan ren ren 。”(ren ren :ning ren ,qiao yan chan mei de xiao ren 。)you bian bo de guan dian ,lun dian 。《han shu ·gao di ji 》:“(han wang )yi wen zhang liang ,liang fa ba nan 。” (san )nuó ①mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·xi sang 》:“xi sang you a ,ji xie you nan 。”(a :tong “e ”,rou mei de yang zi 。)②qu zhu yi gui 。hou lai xie zuo “nuo ”。《zhou li ·xia guan ·fang xiang shi 》:“shuai bai li er shi nan ,yi suo shi qu yi 。”