• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 促觴激百慮,掩抑淚潺湲。

    “促觴激百慮,掩抑淚潺湲。”詩句出處:《湘江宴餞裴二端公赴道州》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    白日照舟師,朱旗散廣川。群公餞南伯,肅肅秩初筵。
    鄙人奉末眷,佩服自早年。義均骨肉地,懷抱罄所宣。
    盛名富事業,無取愧高賢。不以喪亂嬰,保愛金石堅。
    計拙百僚下,氣蘇君子前。會合苦不久,哀樂本相纏。
    交遊颯向盡,宿昔浩茫然。促觴激百慮,掩抑淚潺湲。
    熱雲集曛黑,缺月未生天。白團為我破,華燭蟠長煙。
    鴰鶡催明星,解袂從此旋。上請減兵甲,下請安井田。
    永念病渴老,附書遠山巔。

    【註釋】:

    促:

    ①急促;急迫。柳宗元《與蕭俛書》:“長來覺日月益促。”陸機《飲酒樂》:“朝(zhāo)醒弦促催人。”②快速。《三國志·魏書·趙儼傳》:“而諸將呵責(徐)晃促救。”③短促。陸機《吊魏武帝文》:“何命促而意長。”④催促。李白《魯郡堯祠送吳王之瑯琊》詩:“日色促歸人。”⑤挨近。葛洪《抱樸子·疾謬》:“促膝之狹坐,交杯觴於咫尺。”

    觴:

    ①盛酒的杯子。也泛指酒器。《左傳·成公二年》:“奉觴加璧以進。”②飲酒。王羲之《蘭亭集序》:“一觴一詠,亦足以暢敘幽情。”③敬酒;勸飲。《呂氏春秋· 達鬱》:“管仲觴桓公。”

    激:

    (一)①阻遏水勢;使之騰湧。《孫子·勢》:“激水之疾,至於漂石者,勢也。”引申為沖刷,沖擊。《屍子·君治》:“揚清激濁,蕩去滓穢。”②迅疾;猛烈。《史記·遊俠列傳》:“順風而呼,聲非加疾,其勢激也。”李朝威《柳毅傳》:“千雷萬霆,激繞其身。”③激動;激勵。張溥《五人墓碑記》:“五人者……激於義而死焉者也。”《呂氏春秋·恃君》:“所以激君人者之行,而厲人主之節也。”引申為激動。柳宗元《貞符序》:“臣不勝奮激。”④聲音高亢。左芬《萬年公主誄》:“挽童齊唱,悲音激摧。”(挽童:引靈柩唱哀歌的少年。摧:悲痛。) (二)jiào 鮮明;明亮。《莊子·盜蹠》:“唇如激丹,齒如齊貝。”《酉陽雜俎·諾皋記上》:“光明迭激,目不能視。”

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    慮:

    ①思考;考慮。《論語·衛靈公》:“人無遠慮,必有近憂。”②意念;心思。《楚辭·卜居》:“心煩慮亂,不知所從。”③憂慮;擔憂。杜甫《羌村三首》之二:“撫事煎百慮。”④亂;打擾。《呂氏春秋·長利》:“無慮吾農事。”⑤大約;大概。《漢書·賈誼傳》:“慮亡不帝制而天子自為者。”

    掩:

    ①遮蔽;覆蓋。《孟子·離婁下》:“西子蒙不潔,則人皆掩鼻而過之。”②關閉;合上。王駕《社日》:“豚柵雞棲半掩扉。”③匿藏。《左傳·文公十八年》:“毀則為賊,掩賊為藏(zāng)。”(毀:毀壞禮法。藏:同“”。 窩主。)④襲擊。《三國志·魏志·齊王芳傳》:“征南將王昶(chǎng)渡江,掩攻吳,破之。”⑤超過。李白《夢遊天姥吟留別》:“勢拔五嶽掩赤城。”(赤城:山名。)[掩護]1.掩蓋;包庇。歸有光《與曾省吾參政書》:“仆非敢緣舊識,求門下有所掩護也。”(緣:憑借。門下:對長官的敬稱。)2.保護;庇護。紀君祥《趙氏孤兒》第一折:“著程嬰將他掩護。”

    掩抑:

    低沉,不舒暢。白居易《琵琶行》:“弦弦~~聲聲思,似訴平生不得志。”

    抑:

    ①用手向下壓;按。與“揚”相對。《老子》第七十七章:“高者抑之,下者舉之。”②抑制;壓抑。魏征《十漸不克終疏》:“其語道也,必先淳樸而抑浮華。”(先:指推崇。)③連詞。1. 表選擇。相當於“還是”、“或是”。《大戴禮記·五帝德》:“請問黃帝者,人邪?抑非人邪?”《漢書·五行志中之上》:“敢問天道也,抑人故也?”2. 表轉折。相當於“可是”,“然而”。《左傳·襄公二十三年》:“多則多矣,抑君似鼠。”④助詞。用於句首。無義。《左傳·昭公十三年》:“抑齊人不盟,若之何?”⑤俯;低下。《晏子春秋·諫下》:“晏子抑首而不對。”⑥低。成公綏《嘯賦》:“響抑揚而潛轉。”

    潺:

    [潺潺]1.流水聲。歐陽修《醉翁亭記》:“山行六七裡,漸聞水聲潺潺。”2.水流的樣子。曹丕《丹霞蔽日行》:“谷水潺潺,木落翩翩。”3.雨聲。李煜《浪淘沙·簾外雨潺潺》:“簾外雨潺潺。”


  • 促觞激百虑,掩抑泪潺湲。

    “促觞激百虑,掩抑泪潺湲。”诗句出处:《湘江宴饯裴二端公赴道州》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    白日照舟师,朱旗散广川。群公饯南伯,肃肃秩初筵。
    鄙人奉末眷,佩服自早年。义均骨肉地,怀抱罄所宣。
    盛名富事业,无取愧高贤。不以丧乱婴,保爱金石坚。
    计拙百僚下,气苏君子前。会合苦不久,哀乐本相缠。
    交游飒向尽,宿昔浩茫然。促觞激百虑,掩抑泪潺湲。
    热云集曛黑,缺月未生天。白团为我破,华烛蟠长烟。
    鸹鹖催明星,解袂从此旋。上请减兵甲,下请安井田。
    永念病渴老,附书远山巅。

    【注释】:

    促:

    ①急促;急迫。柳宗元《与萧俛书》:“长来觉日月益促。”陆机《饮酒乐》:“朝(zhāo)醒弦促催人。”②快速。《三国志·魏书·赵俨传》:“而诸将呵责(徐)晃促救。”③短促。陆机《吊魏武帝文》:“何命促而意长。”④催促。李白《鲁郡尧祠送吴王之琅琊》诗:“日色促归人。”⑤挨近。葛洪《抱朴子·疾谬》:“促膝之狭坐,交杯觞于咫尺。”

    觞:

    ①盛酒的杯子。也泛指酒器。《左传·成公二年》:“奉觞加璧以进。”②饮酒。王羲之《兰亭集序》:“一觞一咏,亦足以畅叙幽情。”③敬酒;劝饮。《吕氏春秋· 达郁》:“管仲觞桓公。”

    激:

    (一)①阻遏水势;使之腾涌。《孙子·势》:“激水之疾,至于漂石者,势也。”引申为冲刷,冲击。《尸子·君治》:“扬清激浊,荡去滓秽。”②迅疾;猛烈。《史记·游侠列传》:“顺风而呼,声非加疾,其势激也。”李朝威《柳毅传》:“千雷万霆,激绕其身。”③激动;激励。张溥《五人墓碑记》:“五人者……激于义而死焉者也。”《吕氏春秋·恃君》:“所以激君人者之行,而厉人主之节也。”引申为激动。柳宗元《贞符序》:“臣不胜奋激。”④声音高亢。左芬《万年公主诔》:“挽童齐唱,悲音激摧。”(挽童:引灵柩唱哀歌的少年。摧:悲痛。) (二)jiào 鲜明;明亮。《庄子·盗跖》:“唇如激丹,齿如齐贝。”《酉阳杂俎·诺皋记上》:“光明迭激,目不能视。”

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    虑:

    ①思考;考虑。《论语·卫灵公》:“人无远虑,必有近忧。”②意念;心思。《楚辞·卜居》:“心烦虑乱,不知所从。”③忧虑;担忧。杜甫《羌村三首》之二:“抚事煎百虑。”④乱;打扰。《吕氏春秋·长利》:“无虑吾农事。”⑤大约;大概。《汉书·贾谊传》:“虑亡不帝制而天子自为者。”

    掩:

    ①遮蔽;覆盖。《孟子·离娄下》:“西子蒙不洁,则人皆掩鼻而过之。”②关闭;合上。王驾《社日》:“豚栅鸡栖半掩扉。”③匿藏。《左传·文公十八年》:“毁则为贼,掩贼为藏(zāng)。”(毁:毁坏礼法。藏:同“”。 窝主。)④袭击。《三国志·魏志·齐王芳传》:“征南将王昶(chǎng)渡江,掩攻吴,破之。”⑤超过。李白《梦游天姥吟留别》:“势拔五岳掩赤城。”(赤城:山名。)[掩护]1.掩盖;包庇。归有光《与曾省吾参政书》:“仆非敢缘旧识,求门下有所掩护也。”(缘:凭借。门下:对长官的敬称。)2.保护;庇护。纪君祥《赵氏孤儿》第一折:“着程婴将他掩护。”

    掩抑:

    低沉,不舒畅。白居易《琵琶行》:“弦弦~~声声思,似诉平生不得志。”

    抑:

    ①用手向下压;按。与“扬”相对。《老子》第七十七章:“高者抑之,下者举之。”②抑制;压抑。魏征《十渐不克终疏》:“其语道也,必先淳朴而抑浮华。”(先:指推崇。)③连词。1. 表选择。相当于“还是”、“或是”。《大戴礼记·五帝德》:“请问黄帝者,人邪?抑非人邪?”《汉书·五行志中之上》:“敢问天道也,抑人故也?”2. 表转折。相当于“可是”,“然而”。《左传·襄公二十三年》:“多则多矣,抑君似鼠。”④助词。用于句首。无义。《左传·昭公十三年》:“抑齐人不盟,若之何?”⑤俯;低下。《晏子春秋·谏下》:“晏子抑首而不对。”⑥低。成公绥《啸赋》:“响抑扬而潜转。”

    潺:

    [潺潺]1.流水声。欧阳修《醉翁亭记》:“山行六七里,渐闻水声潺潺。”2.水流的样子。曹丕《丹霞蔽日行》:“谷水潺潺,木落翩翩。”3.雨声。李煜《浪淘沙·帘外雨潺潺》:“帘外雨潺潺。”


  • cu shang ji bai lv ,yan yi lei chan yuan 。

    “cu shang ji bai lv ,yan yi lei chan yuan 。”shi gou chu chu :《xiang jiang yan jian pei er duan gong fu dao zhou 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    bai ri zhao zhou shi ,zhu qi san an chuan 。qun gong jian na bai ,su su zhi chu yan 。
    bi ren feng mo juan ,pei fu zi zao nian 。yi jun gu rou de ,huai bao qing suo xuan 。
    cheng ming fu shi ye ,mo qu kui gao xian 。bu yi sang luan ying ,bao ai jin dan jian 。
    ji zhuo bai liao xia ,qi su jun zi qian 。hui ge ku bu jiu ,ai le ben xiang chan 。
    jiao you sa xiang jin ,su xi hao mang ran 。cu shang ji bai lv ,yan yi lei chan yuan 。
    re yun ji xun hei ,que yue wei sheng tian 。bai tuan wei wo po ,hua zhu pan chang yan 。
    gua he cui ming xing ,jie mei cong ci xuan 。shang qing jian bing jia ,xia qing an jing tian 。
    yong nian bing ke lao ,fu shu yuan shan dian 。

    【zhu shi 】:

    cu :

    ①ji cu ;ji pai 。liu zong yuan 《yu xiao fu shu 》:“chang lai jiao ri yue yi cu 。”liu ji 《yin jiu le 》:“chao (zhāo)xing xian cu cui ren 。”②kuai su 。《san guo zhi ·wei shu ·zhao yan chuan 》:“er zhu jiang a ze (xu )huang cu jiu 。”③duan cu 。liu ji 《diao wei wu di wen 》:“he ming cu er yi chang 。”④cui cu 。li bai 《lu jun yao ci song wu wang zhi lang ya 》shi :“ri se cu gui ren 。”⑤ai jin 。ge hong 《bao piao zi ·ji miu 》:“cu xi zhi xia zuo ,jiao bei shang yu zhi che 。”

    shang :

    ①cheng jiu de bei zi 。ye fan zhi jiu qi 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“feng shang jia bi yi jin 。”②yin jiu 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“yi shang yi yong ,yi zu yi chang xu you qing 。”③jing jiu ;quan yin 。《lv shi chun qiu · da yu 》:“guan zhong shang huan gong 。”

    ji :

    (yi )①zu e shui shi ;shi zhi teng chong 。《sun zi ·shi 》:“ji shui zhi ji ,zhi yu piao dan zhe ,shi ye 。”yin shen wei chong shua ,chong ji 。《shi zi ·jun zhi 》:“yang qing ji zhuo ,dang qu zi hui 。”②xun ji ;meng lie 。《shi ji ·you xia lie chuan 》:“shun feng er hu ,sheng fei jia ji ,ji shi ji ye 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“qian lei mo ting ,ji rao ji shen 。”③ji dong ;ji li 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“wu ren zhe ……ji yu yi er si yan zhe ye 。”《lv shi chun qiu ·shi jun 》:“suo yi ji jun ren zhe zhi hang ,er li ren zhu zhi jie ye 。”yin shen wei ji dong 。liu zong yuan 《zhen fu xu 》:“chen bu sheng fen ji 。”④sheng yin gao kang 。zuo fen 《mo nian gong zhu lei 》:“wan tong ji chang ,bei yin ji cui 。”(wan tong :yin ling jiu chang ai ge de shao nian 。cui :bei tong 。) (er )jiào xian ming ;ming liang 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“chun ru ji dan ,chi ru ji bei 。”《you yang za zu ·nuo gao ji shang 》:“guang ming die ji ,mu bu neng shi 。”

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    lv :

    ①sai kao ;kao lv 。《lun yu ·wei ling gong 》:“ren mo yuan lv ,bi you jin you 。”②yi nian ;xin sai 。《chu ci ·bo ju 》:“xin fan lv luan ,bu zhi suo cong 。”③you lv ;dan you 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi er :“fu shi jian bai lv 。”④luan ;da rao 。《lv shi chun qiu ·chang li 》:“mo lv wu nong shi 。”⑤da yao ;da gai 。《han shu ·gu yi chuan 》:“lv wang bu di zhi er tian zi zi wei zhe 。”

    yan :

    ①zhe bi ;fu gai 。《meng zi ·li lou xia 》:“xi zi meng bu jie ,ze ren jie yan bi er guo zhi 。”②guan bi ;ge shang 。wang jia 《she ri 》:“tun shan ji qi ban yan fei 。”③ni cang 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“hui ze wei zei ,yan zei wei cang (zāng)。”(hui :hui huai li fa 。cang :tong “”。 wo zhu 。)④xi ji 。《san guo zhi ·wei zhi ·ji wang fang chuan 》:“zheng na jiang wang chang (chǎng)du jiang ,yan gong wu ,po zhi 。”⑤chao guo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“shi ba wu yue yan chi cheng 。”(chi cheng :shan ming 。)[yan hu ]1.yan gai ;bao bi 。gui you guang 《yu ceng sheng wu can zheng shu 》:“pu fei gan yuan jiu shi ,qiu men xia you suo yan hu ye 。”(yuan :ping jie 。men xia :dui chang guan de jing chen 。)2.bao hu ;bi hu 。ji jun xiang 《zhao shi gu er 》di yi she :“zhao cheng ying jiang ta yan hu 。”

    yan yi :

    di chen ,bu shu chang 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“xian xian ~~sheng sheng sai ,shi su ping sheng bu de zhi 。”

    yi :

    ①yong shou xiang xia ya ;an 。yu “yang ”xiang dui 。《lao zi 》di qi shi qi zhang :“gao zhe yi zhi ,xia zhe ju zhi 。”②yi zhi ;ya yi 。wei zheng 《shi jian bu ke zhong shu 》:“ji yu dao ye ,bi xian chun piao er yi fu hua 。”(xian :zhi tui chong 。)③lian ci 。1. biao shua ze 。xiang dang yu “hai shi ”、“huo shi ”。《da dai li ji ·wu di de 》:“qing wen huang di zhe ,ren xie ?yi fei ren xie ?”《han shu ·wu hang zhi zhong zhi shang 》:“gan wen tian dao ye ,yi ren gu ye ?”2. biao zhuai she 。xiang dang yu “ke shi ”,“ran er ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“duo ze duo yi ,yi jun shi shu 。”④zhu ci 。yong yu gou shou 。mo yi 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“yi ji ren bu meng ,re zhi he ?”⑤fu ;di xia 。《yan zi chun qiu ·jian xia 》:“yan zi yi shou er bu dui 。”⑥di 。cheng gong sui 《xiao fu 》:“xiang yi yang er qian zhuai 。”

    chan :

    [chan chan ]1.liu shui sheng 。ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“shan hang liu qi li ,jian wen shui sheng chan chan 。”2.shui liu de yang zi 。cao pi 《dan xia bi ri hang 》:“gu shui chan chan ,mu la pian pian 。”3.yu sheng 。li yu 《lang tao sha ·lian wai yu chan chan 》:“lian wai yu chan chan 。”