• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 絕口用兵兩個字,是老臣、忠愛知艱阻。

    “絕口用兵兩個字,是老臣、忠愛知艱阻。”詩句出處:《賀新郎》;是宋朝詩人汪晫的作品。

    帖子傳新語。問自來、翰林學士,幾多人數。或道江心空鑄鏡,或道艾人如舞。或更道、冰盤消暑。或道蕓香能去蠹,有宮中、鬥草盈盈女。都不管,道何許。離騷古意盈洲渚。也莫道、龍舟吊屈,浪花吹雨。隻有辟兵符子好,少有詞人拈取。誰肯向、帖中道與。絕口用兵兩個字,是老臣、忠愛知艱阻。寫此句,絳紗縷。

    【註釋】:

    絕:

    ①斷;截斷。《史記·伍子胥列傳》:“楚發兵絕吳兵之後,不得歸。”②《孟子·滕文公上》:“今滕絕長補短,將五十裡也。”引申為斷絕。《論語·堯曰》:“繼絕世,舉逸民。”《抱樸子·交際》:“乃發憤著論,杜門絕交。”又特指氣絕身亡。《呂氏春秋·知接》:“蒙衣袂而絕乎壽宮。”③橫度;穿過。《荀子·勸學》:“假舟楫者,非能水也,而絕江河。”(假:借助。楫:槳。)《呂氏春秋·悔過》:“今行數千裡,又絕諸侯之地以襲國,臣不知其可也。”④極;非常。《史記·呂不韋列傳》:“呂不韋取邯鄲諸姬絕好善舞者與居。”又特指極遙遠的。《史記·衛將軍驃騎列傳》:“因前使絕國功,封騫博望侯。”(騫:張騫。)又指極好的,獨一無二的。《漢書·敘傳上》:“逢蒙絕技於弧矢。”(逢蒙:古代善於射箭的人。弧:弓。)《後漢書·班彪傳附班固》:“此六子者,皆有殊行絕才。”[絕頂]1. 山的最高峰。杜甫《望嶽》:“會當凌絕頂,一覽眾山小。”(會當:定當。)2. 非常的。

    絕口:

    ①滅口。《漢書·王莽傳》:“殺婢以~~。”②閉口不言。《漢書·丙吉傳》:“吉~~不道前恩。”③食物極美之味。曹植《謝賜柰表》:“物以非時為珍,恩以~~為厚。”

    口:

    ①嘴。《孟子·告子上》:“口之於味也,有同耆(shì)焉。”(耆:同“嗜”,特別愛好。)《國語·晉語上》:“防民之口,甚於防川。”②人口。《商君書·墾令》:“則以其食口之數,賤而重使之。”(賤:賦字之誤,收稅。使;役使,即給予徭役。)③言論;談話。《禮記·表記》:“口惠而實不至。”④口才。《漢書·淮南王劉安傳》:“王有女陵,慧,有口。”(陵:淮南王之女名。)⑤味口;口味。李漁《芙蕖》:“至其可人之口者。”⑥瓶口。歐陽修《賣油翁》:“乃取一葫蘆置於地,以錢覆其口。”⑦進出的通道。《舊唐書·韓愈傳》:“過海口,下惡水。”⑧寸口。中醫切脈的部位。《史記·扁鵲倉公列傳》:“所以知循病者,切其脈時,右口氣急。”(循:齊郎中令名。)⑨量詞。《晉書·劉曜載記》:“獻劍一口。”

    用:

    ①使用。《詩經·大雅·公劉》: “執豕於牢,酌之用匏(páo)。”(豕:豬。牢:畜圈。匏:瓢葫蘆。此指用葫蘆做的瓢。)②任用;采用。《詩經·小雅·十月之交》:“四國無政,不用其良。”(四國:指天下。無政:無善政。)《史記·秦始皇本紀》:“秦用李斯謀。”(謀:計策。)③實行;做。《孟子·告子上》:“則凡可以得生者,何不用也?”④資財;錢財。《荀子 · 天論》:“強本而節用。”⑤用途;用處。《論語·學而》:“禮之用,和為貴。”李白《將進酒》:“天生我材必有用。”⑥需要。《呂氏春秋·求人》:“惡用天下?”(惡wū:何。)⑦介詞。引進動作行為賴以實現的憑借或涉及的對象。《孟子·滕文公上》:“吾聞用夏變夷者,未聞變於夷者也。”(夏:指中原各國。夷:指四方少數民族。)《史記·匈奴列傳》:“單於既得翕侯……用其姊妻之。”(翕侯:指趙信。)⑧介詞。引進動作行為賴以實現的原由。《詩經·小雅·節南山》:“國既卒斬,何用不監?”(卒:盡;完全。斬:斷絕。何用:何以;因為什麼。監:察。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“而智術淺短,遂用猖獗。”[用事]執政;掌權。《戰國策 ·趙策四》:“趙太後新用事。”

    兵:

    ①兵器;武器。賈誼《過秦論》:“斬木為兵,揭竿為旗。”(揭:舉。)②士卒;軍隊。《史記·蒙恬列傳》:“今臣將兵三十餘萬。”③用兵器殺(人)。《史記·伯夷列傳》:“左右欲兵之。”④戰爭;軍事。《孫子兵法·計篇》:“兵者,國之大事。”

    兩:

    ①[數]兩隻。《史記·孫子吳起列傳》:“則以刑法斷其~足而黥之。”②[數]二。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三~聲,未成曲調先有情。”③[數]雙方。《赤壁之戰》:“孤與老賊勢不~立。”④[量]1. 雙。《詩經·齊風·南山》:“葛屨五~。”(葛屨:葛佈制成的鞋。)2. 重量單位。二十四銖為一兩,十六兩為一斤。《魯提轄拳打鎮關西》:“去包裡取出一錠十~銀子放在桌上。”3.匹。《左傳·閔公二年》:“歸夫人魚軒,重錦三十~。”⑤(liang)[量]計算車乘的單位。《古文觀止·送楊少尹序》:“車數百~。”

    個:

    ①量詞。也作“箇”、“個”。《史記·貨殖列傳》:“竹竿萬個。”辛棄疾《西江月》:“七八個星天外。”②廂房;古代貴族所住正室兩旁的房舍。《禮記·月令》:“天子居明堂左個。”(明堂:正殿。)

    字:

    ①生子。王充《論衡·氣壽》:“婦人疏字者子活。”(疏:稀。)②懷孕。《周易·屯》:“女子貞不字,十年乃字。”(貞:占卜。)③愛。《左傳·成公四年》:“楚雖大,非吾族也,其肯字我乎?”④女子許嫁。葉適《林伯和墓志銘》:“鄰女將字而孤,養視如己子,擇對嫁之。”(孤:失去父母。)⑤表字。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“諸葛亮,字孔明。”⑥文字。《漢書·劉歆傳》:“分文析字。”⑦養育。《左傳·成公十一年》:“又不能字人之孤而殺之。”

    是:

    ①正確。與“非”相對。《論語·陽貨》:“偃之言是也。”②肯定;認為正確。《墨子·尚同上》:“國君之所是,必皆是之。”③糾正;訂正。《禮記·月令》:“是察阿黨,則罪無有掩蔽。”(察:審察。)④表示判斷,是。《史記·刺客列傳》:“此必是豫讓也。”⑤代詞。表示近指。相當於“此”、“這”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥連詞。相當於“於是”。《管子·君臣上》:“非茲,是無以理人;非茲,是無以生財。”⑦助詞。用以前置賓語。《左傳·襄公十四年》:“唯餘馬首是瞻。”[是以]因此;所以。《韓非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以無請也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故湯事葛。”[國是]國傢大計。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“定國是之詔既下。”

    老:

    ①年歲大。《詩經·邶風·擊鼓》:“與子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往來。”②衰老。辛棄疾《永遇樂·京口北固亭懷古》:“廉頗老矣,尚能飯否?”③老年人。《戰國策·齊策》:“民扶老攜幼,迎君道中。”特用於對資深長者的敬稱。《詩經·小雅·十月之交》:“不憖遺一老。”(憖yìn:願)④老死;終老。死的諱稱。張溥《五人墓碑記》:“令五人者保其首領以老於戶牖之下。”⑤敬老,養老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟練,有經驗。歐陽修《為君難論》:“其父奢,趙之名將,老用於兵者也。”⑦對公卿大夫的總稱。《左傳·昭公十三年》:“天子之老,請帥王賦。”也指大夫的傢臣《論語·憲問》:“孟公綽為趙魏老則優。”(孟公綽:魯大夫。趙魏:都是晉國的世卿。)⑧告老;年老退休。《左傳·襄公三年》:“祁奚請老。”(祁奚:晉大夫。)⑨年久的;歷時久遠的。原來的(與“新”相對)。方苞《獄中雜記》:“而獄中為老監者四,監五室。”⑩陳舊的。歸有光《項脊軒志》:“百年老屋,塵泥滲漉。”(11)前綴。用於稱人、排列次序和某些動植物名。蘇軾《江城子·密州出獵》:“老夫聊發少年狂。”

    臣:

    ①戰俘。《禮記·少儀》:“臣則左之。”(左之:指用左手牽戰俘。)②男性奴隸。《韓非子·五蠹》:“雖臣虜之苦,不苦於此矣。”(雖:即使。)③國君統屬的民眾。《詩經·小雅·北山》:“率土之濱,莫非王臣。”(率土:在境域之內。)④君主制時代的官員。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“漢室傾頹,奸臣竊命,主上蒙塵。”⑤為臣;稱臣。《史記·刺客列傳·荊軻》:“趙不能支秦,必入臣;入臣則禍至燕。”(支:抵抗。)⑥指盡臣子之責。《三國演義》第三回:“(董卓)統西川大軍二十萬,常有不臣之心。”⑦古時臣民對君主的謙稱。《商君書·更法》:“臣聞之,疑行無成,疑事無功。”⑧作為一般人的謙稱。《墨子·公輸》:“北方有侮臣者,願借子殺之。”

    忠:

    ①盡心竭力。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”《尚書·仲虺之誥》:“佑賢輔德,顯忠遂良。”(遂:舉薦。)②為君王盡心盡責。《戰國策·秦策一》:“昔者子胥忠其君。”(子胥:人名。)

    愛:

    ①親愛;喜歡;喜愛。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”②心愛之物。《聊齋志異·石清虛》:“叟乃曰:‘石果君傢者耶,仆傢者耶?’答曰:‘誠屬君傢,但求割愛耳。’”③男女間有情有愛。蘇武《留別妻》:“結發為夫婦,恩愛兩不移。”④愛惜;憐惜;愛護。司馬遷《史記·陳涉世傢》:“吳廣素愛人。”⑤吝嗇;貪戀。《老子》:“甚愛必大費。”⑥對別人女兒的尊稱。裴同良《清和郡夫人張氏墓志》:“夫人張氏,府君賈秀曾孫,遊擊休利之愛。”(府君:古稱太守或對一般人的尊稱。遊擊:武官名。)⑦通“薆”。隱蔽。《禮記·禮運》:“故天不愛其道,地不愛其寶,人不愛其情。”

    知:

    ①知道。《論語·為政》:“知之為知之,不知為不知,是知也。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉,古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)②知覺;感覺。范縝《神滅論》:“手等有痛癢之知。”③見解;知識。《商君書·更法》:“有獨知之慮者。”(慮:思慮。)④知識。《列子· 湯問》:“兩小兒笑曰:‘孰為汝多知乎?’”(孰:誰。為:通“謂”,說。)⑤瞭解。《史記·管晏列傳》:“知我者鮑子也。”(鮑子:鮑叔牙。)⑥交好;相親。司馬遷《報任安書》:“絕賓客之知。”⑦知己;知心的人。鮑照《詠雙燕》:“悲歌辭舊愛,銜淚覓新知。”(銜淚:噙著淚。覓:找尋。)⑧主持。《左傳·襄公二十六年》:“子產其將知政矣。”

    艱:

    ①艱難;困難。《楚辭·離騷》:“長太息以掩涕兮,哀民生之多艱。”②艱險;險惡。《詩經·小雅·何人斯》:“彼何人斯,其心孔艱。”《周易·泰卦》:“無平不陂,無往不復,艱貞無咎。”③父母之喪。《世說新語·德行》:“王安豐遭艱,至性過人,裴令往吊之。”

    阻:

    ①險要的地方。《史記·孫子吳起列傳》:“馬陵道狹,而旁多阻隘,可伏兵。”《詩經·商頌·殷武》:“屻入其阻。”(屻:同“深”。)②路難走。蔡琰《悲憤詩》:“迥(jiǒng炯)路險且阻。”(迥:遠。)《周禮·夏官·司險》:“周知其山林川澤之阻。”③倚杖。《左傳·隱公四年》:“夫州籲阻兵而安忍。”(州籲:人名。安忍:安於做殘忍的事。)《漢書·高帝紀下》:“帶河阻山,縣隔千裡。”(縣:懸。遠。)④阻礙;阻撓;阻止。柳宗元《非國語· 卜》:“反以阻大事。”杜甫《秋盡》:“劍門猶阻北人來。”酈道元《水經註·江水》:“夏水襄陵,沿溯阻絕。”(襄陵:指大水升到山上。沿:下遊。溯:上遊。)


  • 绝口用兵两个字,是老臣、忠爱知艰阻。

    “绝口用兵两个字,是老臣、忠爱知艰阻。”诗句出处:《贺新郎》;是宋朝诗人汪晫的作品。

    帖子传新语。问自来、翰林学士,几多人数。或道江心空铸镜,或道艾人如舞。或更道、冰盘消暑。或道芸香能去蠹,有宫中、斗草盈盈女。都不管,道何许。离骚古意盈洲渚。也莫道、龙舟吊屈,浪花吹雨。只有辟兵符子好,少有词人拈取。谁肯向、帖中道与。绝口用兵两个字,是老臣、忠爱知艰阻。写此句,绛纱缕。

    【注释】:

    绝:

    ①断;截断。《史记·伍子胥列传》:“楚发兵绝吴兵之后,不得归。”②《孟子·滕文公上》:“今滕绝长补短,将五十里也。”引申为断绝。《论语·尧曰》:“继绝世,举逸民。”《抱朴子·交际》:“乃发愤著论,杜门绝交。”又特指气绝身亡。《吕氏春秋·知接》:“蒙衣袂而绝乎寿宫。”③横度;穿过。《荀子·劝学》:“假舟楫者,非能水也,而绝江河。”(假:借助。楫:桨。)《吕氏春秋·悔过》:“今行数千里,又绝诸侯之地以袭国,臣不知其可也。”④极;非常。《史记·吕不韦列传》:“吕不韦取邯郸诸姬绝好善舞者与居。”又特指极遥远的。《史记·卫将军骠骑列传》:“因前使绝国功,封骞博望侯。”(骞:张骞。)又指极好的,独一无二的。《汉书·叙传上》:“逢蒙绝技于弧矢。”(逢蒙:古代善于射箭的人。弧:弓。)《后汉书·班彪传附班固》:“此六子者,皆有殊行绝才。”[绝顶]1. 山的最高峰。杜甫《望岳》:“会当凌绝顶,一览众山小。”(会当:定当。)2. 非常的。

    绝口:

    ①灭口。《汉书·王莽传》:“杀婢以~~。”②闭口不言。《汉书·丙吉传》:“吉~~不道前恩。”③食物极美之味。曹植《谢赐柰表》:“物以非时为珍,恩以~~为厚。”

    口:

    ①嘴。《孟子·告子上》:“口之于味也,有同耆(shì)焉。”(耆:同“嗜”,特别爱好。)《国语·晋语上》:“防民之口,甚于防川。”②人口。《商君书·垦令》:“则以其食口之数,贱而重使之。”(贱:赋字之误,收税。使;役使,即给予徭役。)③言论;谈话。《礼记·表记》:“口惠而实不至。”④口才。《汉书·淮南王刘安传》:“王有女陵,慧,有口。”(陵:淮南王之女名。)⑤味口;口味。李渔《芙蕖》:“至其可人之口者。”⑥瓶口。欧阳修《卖油翁》:“乃取一葫芦置于地,以钱覆其口。”⑦进出的通道。《旧唐书·韩愈传》:“过海口,下恶水。”⑧寸口。中医切脉的部位。《史记·扁鹊仓公列传》:“所以知循病者,切其脉时,右口气急。”(循:齐郎中令名。)⑨量词。《晋书·刘曜载记》:“献剑一口。”

    用:

    ①使用。《诗经·大雅·公刘》: “执豕于牢,酌之用匏(páo)。”(豕:猪。牢:畜圈。匏:瓢葫芦。此指用葫芦做的瓢。)②任用;采用。《诗经·小雅·十月之交》:“四国无政,不用其良。”(四国:指天下。无政:无善政。)《史记·秦始皇本纪》:“秦用李斯谋。”(谋:计策。)③实行;做。《孟子·告子上》:“则凡可以得生者,何不用也?”④资财;钱财。《荀子 · 天论》:“强本而节用。”⑤用途;用处。《论语·学而》:“礼之用,和为贵。”李白《将进酒》:“天生我材必有用。”⑥需要。《吕氏春秋·求人》:“恶用天下?”(恶wū:何。)⑦介词。引进动作行为赖以实现的凭借或涉及的对象。《孟子·滕文公上》:“吾闻用夏变夷者,未闻变于夷者也。”(夏:指中原各国。夷:指四方少数民族。)《史记·匈奴列传》:“单于既得翕侯……用其姊妻之。”(翕侯:指赵信。)⑧介词。引进动作行为赖以实现的原由。《诗经·小雅·节南山》:“国既卒斩,何用不监?”(卒:尽;完全。斩:断绝。何用:何以;因为什么。监:察。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“而智术浅短,遂用猖獗。”[用事]执政;掌权。《战国策 ·赵策四》:“赵太后新用事。”

    兵:

    ①兵器;武器。贾谊《过秦论》:“斩木为兵,揭竿为旗。”(揭:举。)②士卒;军队。《史记·蒙恬列传》:“今臣将兵三十余万。”③用兵器杀(人)。《史记·伯夷列传》:“左右欲兵之。”④战争;军事。《孙子兵法·计篇》:“兵者,国之大事。”

    两:

    ①[数]两只。《史记·孙子吴起列传》:“则以刑法断其~足而黥之。”②[数]二。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三~声,未成曲调先有情。”③[数]双方。《赤壁之战》:“孤与老贼势不~立。”④[量]1. 双。《诗经·齐风·南山》:“葛屦五~。”(葛屦:葛布制成的鞋。)2. 重量单位。二十四铢为一两,十六两为一斤。《鲁提辖拳打镇关西》:“去包里取出一锭十~银子放在桌上。”3.匹。《左传·闵公二年》:“归夫人鱼轩,重锦三十~。”⑤(liang)[量]计算车乘的单位。《古文观止·送杨少尹序》:“车数百~。”

    个:

    ①量词。也作“箇”、“個”。《史记·货殖列传》:“竹竿万个。”辛弃疾《西江月》:“七八个星天外。”②厢房;古代贵族所住正室两旁的房舍。《礼记·月令》:“天子居明堂左个。”(明堂:正殿。)

    字:

    ①生子。王充《论衡·气寿》:“妇人疏字者子活。”(疏:稀。)②怀孕。《周易·屯》:“女子贞不字,十年乃字。”(贞:占卜。)③爱。《左传·成公四年》:“楚虽大,非吾族也,其肯字我乎?”④女子许嫁。叶适《林伯和墓志铭》:“邻女将字而孤,养视如己子,择对嫁之。”(孤:失去父母。)⑤表字。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“诸葛亮,字孔明。”⑥文字。《汉书·刘歆传》:“分文析字。”⑦养育。《左传·成公十一年》:“又不能字人之孤而杀之。”

    是:

    ①正确。与“非”相对。《论语·阳货》:“偃之言是也。”②肯定;认为正确。《墨子·尚同上》:“国君之所是,必皆是之。”③纠正;订正。《礼记·月令》:“是察阿党,则罪无有掩蔽。”(察:审察。)④表示判断,是。《史记·刺客列传》:“此必是豫让也。”⑤代词。表示近指。相当于“此”、“这”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥连词。相当于“于是”。《管子·君臣上》:“非兹,是无以理人;非兹,是无以生财。”⑦助词。用以前置宾语。《左传·襄公十四年》:“唯余马首是瞻。”[是以]因此;所以。《韩非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以无请也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故汤事葛。”[国是]国家大计。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“定国是之诏既下。”

    老:

    ①年岁大。《诗经·邶风·击鼓》:“与子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往来。”②衰老。辛弃疾《永遇乐·京口北固亭怀古》:“廉颇老矣,尚能饭否?”③老年人。《战国策·齐策》:“民扶老携幼,迎君道中。”特用于对资深长者的敬称。《诗经·小雅·十月之交》:“不慭遗一老。”(慭yìn:愿)④老死;终老。死的讳称。张溥《五人墓碑记》:“令五人者保其首领以老于户牖之下。”⑤敬老,养老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟练,有经验。欧阳修《为君难论》:“其父奢,赵之名将,老用于兵者也。”⑦对公卿大夫的总称。《左传·昭公十三年》:“天子之老,请帅王赋。”也指大夫的家臣《论语·宪问》:“孟公绰为赵魏老则优。”(孟公绰:鲁大夫。赵魏:都是晋国的世卿。)⑧告老;年老退休。《左传·襄公三年》:“祁奚请老。”(祁奚:晋大夫。)⑨年久的;历时久远的。原来的(与“新”相对)。方苞《狱中杂记》:“而狱中为老监者四,监五室。”⑩陈旧的。归有光《项脊轩志》:“百年老屋,尘泥渗漉。”(11)前缀。用于称人、排列次序和某些动植物名。苏轼《江城子·密州出猎》:“老夫聊发少年狂。”

    臣:

    ①战俘。《礼记·少仪》:“臣则左之。”(左之:指用左手牵战俘。)②男性奴隶。《韩非子·五蠹》:“虽臣虏之苦,不苦于此矣。”(虽:即使。)③国君统属的民众。《诗经·小雅·北山》:“率土之滨,莫非王臣。”(率土:在境域之内。)④君主制时代的官员。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“汉室倾颓,奸臣窃命,主上蒙尘。”⑤为臣;称臣。《史记·刺客列传·荆轲》:“赵不能支秦,必入臣;入臣则祸至燕。”(支:抵抗。)⑥指尽臣子之责。《三国演义》第三回:“(董卓)统西川大军二十万,常有不臣之心。”⑦古时臣民对君主的谦称。《商君书·更法》:“臣闻之,疑行无成,疑事无功。”⑧作为一般人的谦称。《墨子·公输》:“北方有侮臣者,愿借子杀之。”

    忠:

    ①尽心竭力。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”《尚书·仲虺之诰》:“佑贤辅德,显忠遂良。”(遂:举荐。)②为君王尽心尽责。《战国策·秦策一》:“昔者子胥忠其君。”(子胥:人名。)

    爱:

    ①亲爱;喜欢;喜爱。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”②心爱之物。《聊斋志异·石清虚》:“叟乃曰:‘石果君家者耶,仆家者耶?’答曰:‘诚属君家,但求割爱耳。’”③男女间有情有爱。苏武《留别妻》:“结发为夫妇,恩爱两不移。”④爱惜;怜惜;爱护。司马迁《史记·陈涉世家》:“吴广素爱人。”⑤吝啬;贪恋。《老子》:“甚爱必大费。”⑥对别人女儿的尊称。裴同良《清和郡夫人张氏墓志》:“夫人张氏,府君贾秀曾孙,游击休利之爱。”(府君:古称太守或对一般人的尊称。游击:武官名。)⑦通“薆”。隐蔽。《礼记·礼运》:“故天不爱其道,地不爱其宝,人不爱其情。”

    知:

    ①知道。《论语·为政》:“知之为知之,不知为不知,是知也。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓,古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)②知觉;感觉。范缜《神灭论》:“手等有痛痒之知。”③见解;知识。《商君书·更法》:“有独知之虑者。”(虑:思虑。)④知识。《列子· 汤问》:“两小儿笑曰:‘孰为汝多知乎?’”(孰:谁。为:通“谓”,说。)⑤了解。《史记·管晏列传》:“知我者鲍子也。”(鲍子:鲍叔牙。)⑥交好;相亲。司马迁《报任安书》:“绝宾客之知。”⑦知己;知心的人。鲍照《咏双燕》:“悲歌辞旧爱,衔泪觅新知。”(衔泪:噙着泪。觅:找寻。)⑧主持。《左传·襄公二十六年》:“子产其将知政矣。”

    艰:

    ①艰难;困难。《楚辞·离骚》:“长太息以掩涕兮,哀民生之多艰。”②艰险;险恶。《诗经·小雅·何人斯》:“彼何人斯,其心孔艰。”《周易·泰卦》:“无平不陂,无往不复,艰贞无咎。”③父母之丧。《世说新语·德行》:“王安丰遭艰,至性过人,裴令往吊之。”

    阻:

    ①险要的地方。《史记·孙子吴起列传》:“马陵道狭,而旁多阻隘,可伏兵。”《诗经·商颂·殷武》:“屻入其阻。”(屻:同“深”。)②路难走。蔡琰《悲愤诗》:“迥(jiǒng炯)路险且阻。”(迥:远。)《周礼·夏官·司险》:“周知其山林川泽之阻。”③倚杖。《左传·隐公四年》:“夫州吁阻兵而安忍。”(州吁:人名。安忍:安于做残忍的事。)《汉书·高帝纪下》:“带河阻山,县隔千里。”(县:悬。远。)④阻碍;阻挠;阻止。柳宗元《非国语· 卜》:“反以阻大事。”杜甫《秋尽》:“剑门犹阻北人来。”郦道元《水经注·江水》:“夏水襄陵,沿溯阻绝。”(襄陵:指大水升到山上。沿:下游。溯:上游。)


  • jue kou yong bing liang ge zi ,shi lao chen 、zhong ai zhi jian zu 。

    “jue kou yong bing liang ge zi ,shi lao chen 、zhong ai zhi jian zu 。”shi gou chu chu :《he xin lang 》;shi song chao shi ren wang zhuo de zuo pin 。

    tie zi chuan xin yu 。wen zi lai 、han lin xue shi ,ji duo ren shu 。huo dao jiang xin kong zhu jing ,huo dao ai ren ru wu 。huo geng dao 、bing pan xiao shu 。huo dao yun xiang neng qu du ,you gong zhong 、dou cao ying ying nv 。dou bu guan ,dao he hu 。li sao gu yi ying zhou zhu 。ye mo dao 、long zhou diao qu ,lang hua chui yu 。zhi you bi bing fu zi hao ,shao you ci ren nian qu 。shei ken xiang 、tie zhong dao yu 。jue kou yong bing liang ge zi ,shi lao chen 、zhong ai zhi jian zu 。xie ci gou ,jiang sha lv 。

    【zhu shi 】:

    jue :

    ①duan ;jie duan 。《shi ji ·wu zi xu lie chuan 》:“chu fa bing jue wu bing zhi hou ,bu de gui 。”②《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jin teng jue chang bu duan ,jiang wu shi li ye 。”yin shen wei duan jue 。《lun yu ·yao yue 》:“ji jue shi ,ju yi min 。”《bao piao zi ·jiao ji 》:“nai fa fen zhe lun ,du men jue jiao 。”you te zhi qi jue shen wang 。《lv shi chun qiu ·zhi jie 》:“meng yi mei er jue hu shou gong 。”③heng du ;chuan guo 。《xun zi ·quan xue 》:“jia zhou ji zhe ,fei neng shui ye ,er jue jiang he 。”(jia :jie zhu 。ji :jiang 。)《lv shi chun qiu ·hui guo 》:“jin hang shu qian li ,you jue zhu hou zhi de yi xi guo ,chen bu zhi ji ke ye 。”④ji ;fei chang 。《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“lv bu wei qu han dan zhu ji jue hao shan wu zhe yu ju 。”you te zhi ji yao yuan de 。《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“yin qian shi jue guo gong ,feng jian bo wang hou 。”(jian :zhang jian 。)you zhi ji hao de ,du yi mo er de 。《han shu ·xu chuan shang 》:“feng meng jue ji yu hu shi 。”(feng meng :gu dai shan yu she jian de ren 。hu :gong 。)《hou han shu ·ban biao chuan fu ban gu 》:“ci liu zi zhe ,jie you shu hang jue cai 。”[jue ding ]1. shan de zui gao feng 。du fu 《wang yue 》:“hui dang ling jue ding ,yi lan zhong shan xiao 。”(hui dang :ding dang 。)2. fei chang de 。

    jue kou :

    ①mie kou 。《han shu ·wang mang chuan 》:“sha bi yi ~~。”②bi kou bu yan 。《han shu ·bing ji chuan 》:“ji ~~bu dao qian en 。”③shi wu ji mei zhi wei 。cao zhi 《xie ci nai biao 》:“wu yi fei shi wei zhen ,en yi ~~wei hou 。”

    kou :

    ①zui 。《meng zi ·gao zi shang 》:“kou zhi yu wei ye ,you tong qi (shì)yan 。”(qi :tong “shi ”,te bie ai hao 。)《guo yu ·jin yu shang 》:“fang min zhi kou ,shen yu fang chuan 。”②ren kou 。《shang jun shu ·ken ling 》:“ze yi ji shi kou zhi shu ,jian er chong shi zhi 。”(jian :fu zi zhi wu ,shou shui 。shi ;yi shi ,ji gei yu yao yi 。)③yan lun ;tan hua 。《li ji ·biao ji 》:“kou hui er shi bu zhi 。”④kou cai 。《han shu ·huai na wang liu an chuan 》:“wang you nv ling ,hui ,you kou 。”(ling :huai na wang zhi nv ming 。)⑤wei kou ;kou wei 。li yu 《fu qu 》:“zhi ji ke ren zhi kou zhe 。”⑥ping kou 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“nai qu yi hu lu zhi yu de ,yi qian fu ji kou 。”⑦jin chu de tong dao 。《jiu tang shu ·han yu chuan 》:“guo hai kou ,xia e shui 。”⑧cun kou 。zhong yi qie mai de bu wei 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“suo yi zhi xun bing zhe ,qie ji mai shi ,you kou qi ji 。”(xun :ji lang zhong ling ming 。)⑨liang ci 。《jin shu ·liu yao zai ji 》:“suo jian yi kou 。”

    yong :

    ①shi yong 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》: “zhi shi yu lao ,zhuo zhi yong pao (páo)。”(shi :zhu 。lao :chu juan 。pao :piao hu lu 。ci zhi yong hu lu zuo de piao 。)②ren yong ;cai yong 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“si guo mo zheng ,bu yong ji liang 。”(si guo :zhi tian xia 。mo zheng :mo shan zheng 。)《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“qin yong li si mou 。”(mou :ji ce 。)③shi hang ;zuo 。《meng zi ·gao zi shang 》:“ze fan ke yi de sheng zhe ,he bu yong ye ?”④zi cai ;qian cai 。《xun zi · tian lun 》:“jiang ben er jie yong 。”⑤yong tu ;yong chu 。《lun yu ·xue er 》:“li zhi yong ,he wei gui 。”li bai 《jiang jin jiu 》:“tian sheng wo cai bi you yong 。”⑥xu yao 。《lv shi chun qiu ·qiu ren 》:“e yong tian xia ?”(e wū:he 。)⑦jie ci 。yin jin dong zuo hang wei lai yi shi xian de ping jie huo she ji de dui xiang 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu wen yong xia bian yi zhe ,wei wen bian yu yi zhe ye 。”(xia :zhi zhong yuan ge guo 。yi :zhi si fang shao shu min zu 。)《shi ji ·xiong nu lie chuan 》:“chan yu ji de xi hou ……yong ji zi qi zhi 。”(xi hou :zhi zhao xin 。)⑧jie ci 。yin jin dong zuo hang wei lai yi shi xian de yuan you 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“guo ji cu zhan ,he yong bu jian ?”(cu :jin ;wan quan 。zhan :duan jue 。he yong :he yi ;yin wei shen me 。jian :cha 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“er zhi shu jian duan ,sui yong chang jue 。”[yong shi ]zhi zheng ;zhang quan 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhao tai hou xin yong shi 。”

    bing :

    ①bing qi ;wu qi 。gu yi 《guo qin lun 》:“zhan mu wei bing ,jie gan wei qi 。”(jie :ju 。)②shi cu ;jun dui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“jin chen jiang bing san shi yu mo 。”③yong bing qi sha (ren )。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“zuo you yu bing zhi 。”④zhan zheng ;jun shi 。《sun zi bing fa ·ji pian 》:“bing zhe ,guo zhi da shi 。”

    liang :

    ①[shu ]liang zhi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ze yi xing fa duan ji ~zu er qing zhi 。”②[shu ]er 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san ~sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”③[shu ]shuang fang 。《chi bi zhi zhan 》:“gu yu lao zei shi bu ~li 。”④[liang ]1. shuang 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“ge ju wu ~。”(ge ju :ge bu zhi cheng de xie 。)2. chong liang chan wei 。er shi si zhu wei yi liang ,shi liu liang wei yi jin 。《lu di he quan da zhen guan xi 》:“qu bao li qu chu yi ding shi ~yin zi fang zai zhuo shang 。”3.pi 。《zuo chuan ·min gong er nian 》:“gui fu ren yu xuan ,chong jin san shi ~。”⑤(liang)[liang ]ji suan che cheng de chan wei 。《gu wen guan zhi ·song yang shao yin xu 》:“che shu bai ~。”

    ge :

    ①liang ci 。ye zuo “箇”、“個”。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“zhu gan mo ge 。”xin qi ji 《xi jiang yue 》:“qi ba ge xing tian wai 。”②xiang fang ;gu dai gui zu suo zhu zheng shi liang pang de fang she 。《li ji ·yue ling 》:“tian zi ju ming tang zuo ge 。”(ming tang :zheng dian 。)

    zi :

    ①sheng zi 。wang chong 《lun heng ·qi shou 》:“fu ren shu zi zhe zi huo 。”(shu :xi 。)②huai yun 。《zhou yi ·tun 》:“nv zi zhen bu zi ,shi nian nai zi 。”(zhen :zhan bo 。)③ai 。《zuo chuan ·cheng gong si nian 》:“chu sui da ,fei wu zu ye ,ji ken zi wo hu ?”④nv zi hu jia 。xie kuo 《lin bai he mu zhi ming 》:“lin nv jiang zi er gu ,yang shi ru ji zi ,ze dui jia zhi 。”(gu :shi qu fu mu 。)⑤biao zi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge liang ,zi kong ming 。”⑥wen zi 。《han shu ·liu xin chuan 》:“fen wen xi zi 。”⑦yang yo 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“you bu neng zi ren zhi gu er sha zhi 。”

    shi :

    ①zheng que 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu ·yang huo 》:“yan zhi yan shi ye 。”②ken ding ;ren wei zheng que 。《mo zi ·shang tong shang 》:“guo jun zhi suo shi ,bi jie shi zhi 。”③jiu zheng ;ding zheng 。《li ji ·yue ling 》:“shi cha a dang ,ze zui mo you yan bi 。”(cha :shen cha 。)④biao shi pan duan ,shi 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ci bi shi yu rang ye 。”⑤dai ci 。biao shi jin zhi 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “yu shi ”。《guan zi ·jun chen shang 》:“fei ci ,shi mo yi li ren ;fei ci ,shi mo yi sheng cai 。”⑦zhu ci 。yong yi qian zhi bin yu 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“wei yu ma shou shi zhan 。”[shi yi ]yin ci ;suo yi 。《han fei zi ·yu lao 》:“jin zai gu sui ,chen shi yi mo qing ye 。”[shi gu ]yin ci 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ren zhe neng yi da shi xiao ,shi gu shang shi ge 。”[guo shi ]guo jia da ji 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“ding guo shi zhi zhao ji xia 。”

    lao :

    ①nian sui da 。《shi jing ·bei feng ·ji gu 》:“yu zi xie lao 。”(xie :yi tong 。)《lao zi 》di shi ba zhang :“min zhi lao si bu xiang wang lai 。”②cui lao 。xin qi ji 《yong yu le ·jing kou bei gu ting huai gu 》:“lian po lao yi ,shang neng fan fou ?”③lao nian ren 。《zhan guo ce ·ji ce 》:“min fu lao xie you ,ying jun dao zhong 。”te yong yu dui zi shen chang zhe de jing chen 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“bu yin wei yi lao 。”(yin yìn:yuan )④lao si ;zhong lao 。si de hui chen 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ling wu ren zhe bao ji shou ling yi lao yu hu you zhi xia 。”⑤jing lao ,yang lao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“lao wu lao yi ji ren zhi lao 。”⑥shou lian ,you jing yan 。ou yang xiu 《wei jun nan lun 》:“ji fu she ,zhao zhi ming jiang ,lao yong yu bing zhe ye 。”⑦dui gong qing da fu de zong chen 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“tian zi zhi lao ,qing shuai wang fu 。”ye zhi da fu de jia chen 《lun yu ·xian wen 》:“meng gong chao wei zhao wei lao ze you 。”(meng gong chao :lu da fu 。zhao wei :dou shi jin guo de shi qing 。)⑧gao lao ;nian lao tui xiu 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qi xi qing lao 。”(qi xi :jin da fu 。)⑨nian jiu de ;li shi jiu yuan de 。yuan lai de (yu “xin ”xiang dui )。fang bao 《yu zhong za ji 》:“er yu zhong wei lao jian zhe si ,jian wu shi 。”⑩chen jiu de 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“bai nian lao wu ,chen ni shen lu 。”(11)qian chuo 。yong yu chen ren 、pai lie ci xu he mou xie dong zhi wu ming 。su shi 《jiang cheng zi ·mi zhou chu lie 》:“lao fu liao fa shao nian kuang 。”

    chen :

    ①zhan fu 。《li ji ·shao yi 》:“chen ze zuo zhi 。”(zuo zhi :zhi yong zuo shou qian zhan fu 。)②nan xing nu li 。《han fei zi ·wu du 》:“sui chen lu zhi ku ,bu ku yu ci yi 。”(sui :ji shi 。)③guo jun tong shu de min zhong 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“lv tu zhi bin ,mo fei wang chen 。”(lv tu :zai jing yu zhi nei 。)④jun zhu zhi shi dai de guan yuan 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“han shi qing tui ,jian chen qie ming ,zhu shang meng chen 。”⑤wei chen ;chen chen 。《shi ji ·ci ke lie chuan ·jing ke 》:“zhao bu neng zhi qin ,bi ru chen ;ru chen ze huo zhi yan 。”(zhi :di kang 。)⑥zhi jin chen zi zhi ze 。《san guo yan yi 》di san hui :“(dong zhuo )tong xi chuan da jun er shi mo ,chang you bu chen zhi xin 。”⑦gu shi chen min dui jun zhu de qian chen 。《shang jun shu ·geng fa 》:“chen wen zhi ,yi hang mo cheng ,yi shi mo gong 。”⑧zuo wei yi ban ren de qian chen 。《mo zi ·gong shu 》:“bei fang you wu chen zhe ,yuan jie zi sha zhi 。”

    zhong :

    ①jin xin jie li 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”《shang shu ·zhong hui zhi gao 》:“you xian fu de ,xian zhong sui liang 。”(sui :ju jian 。)②wei jun wang jin xin jin ze 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“xi zhe zi xu zhong ji jun 。”(zi xu :ren ming 。)

    ai :

    ①qin ai ;xi huan ;xi ai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”②xin ai zhi wu 。《liao zhai zhi yi ·dan qing xu 》:“sou nai yue :‘dan guo jun jia zhe ye ,pu jia zhe ye ?’da yue :‘cheng shu jun jia ,dan qiu ge ai er 。’”③nan nv jian you qing you ai 。su wu 《liu bie qi 》:“jie fa wei fu fu ,en ai liang bu yi 。”④ai xi ;lian xi ;ai hu 。si ma qian 《shi ji ·chen she shi jia 》:“wu an su ai ren 。”⑤lin se ;tan lian 。《lao zi 》:“shen ai bi da fei 。”⑥dui bie ren nv er de zun chen 。pei tong liang 《qing he jun fu ren zhang shi mu zhi 》:“fu ren zhang shi ,fu jun gu xiu ceng sun ,you ji xiu li zhi ai 。”(fu jun :gu chen tai shou huo dui yi ban ren de zun chen 。you ji :wu guan ming 。)⑦tong “ai ”。yin bi 。《li ji ·li yun 》:“gu tian bu ai ji dao ,de bu ai ji bao ,ren bu ai ji qing 。”

    zhi :

    ①zhi dao 。《lun yu ·wei zheng 》:“zhi zhi wei zhi zhi ,bu zhi wei bu zhi ,shi zhi ye 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao ,gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)②zhi jiao ;gan jiao 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shou deng you tong yang zhi zhi 。”③jian jie ;zhi shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“you du zhi zhi lv zhe 。”(lv :sai lv 。)④zhi shi 。《lie zi · shang wen 》:“liang xiao er xiao yue :‘shu wei ru duo zhi hu ?’”(shu :shei 。wei :tong “wei ”,shui 。)⑤le jie 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“zhi wo zhe bao zi ye 。”(bao zi :bao shu ya 。)⑥jiao hao ;xiang qin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jue bin ke zhi zhi 。”⑦zhi ji ;zhi xin de ren 。bao zhao 《yong shuang yan 》:“bei ge ci jiu ai ,xian lei mi xin zhi 。”(xian lei :qin zhao lei 。mi :zhao xun 。)⑧zhu chi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“zi chan ji jiang zhi zheng yi 。”

    jian :

    ①jian nan ;kun nan 。《chu ci ·li sao 》:“chang tai xi yi yan ti xi ,ai min sheng zhi duo jian 。”②jian xian ;xian e 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“bi he ren si ,ji xin kong jian 。”《zhou yi ·tai gua 》:“mo ping bu bei ,mo wang bu fu ,jian zhen mo jiu 。”③fu mu zhi sang 。《shi shui xin yu ·de hang 》:“wang an feng zao jian ,zhi xing guo ren ,pei ling wang diao zhi 。”

    zu :

    ①xian yao de de fang 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ma ling dao xia ,er pang duo zu ai ,ke fu bing 。”《shi jing ·shang song ·yan wu 》:“ren ru ji zu 。”(ren :tong “shen ”。)②lu nan zou 。cai yan 《bei fen shi 》:“jiong (jiǒngjiong )lu xian ju zu 。”(jiong :yuan 。)《zhou li ·xia guan ·si xian 》:“zhou zhi ji shan lin chuan ze zhi zu 。”③yi zhang 。《zuo chuan ·yin gong si nian 》:“fu zhou xu zu bing er an ren 。”(zhou xu :ren ming 。an ren :an yu zuo can ren de shi 。)《han shu ·gao di ji xia 》:“dai he zu shan ,xian ge qian li 。”(xian :xuan 。yuan 。)④zu ai ;zu nao ;zu zhi 。liu zong yuan 《fei guo yu · bo 》:“fan yi zu da shi 。”du fu 《qiu jin 》:“jian men you zu bei ren lai 。”li dao yuan 《shui jing zhu ·jiang shui 》:“xia shui xiang ling ,yan su zu jue 。”(xiang ling :zhi da shui sheng dao shan shang 。yan :xia you 。su :shang you 。)