- 繁体
- 简体
- 拼音
-
致使五官伸腳睡,喚諸兒、晝取長陵土。
“致使五官伸腳睡,喚諸兒、晝取長陵土。”詩句出處:《賀新郎》;是宋朝詩人王千秋的作品。
吊古城頭去。正高秋、霜晴木落,路通洲渚。欲問紫髯分鼎事,隻有荒祠煙樹。巫覡去、久無簫鼓。霸業荒涼遺堞墜,但蒼崖、日閱征帆渡。興與廢,幾今古。夕陽細草空凝佇。試追思、當時子敬,用心良誤。要約劉郎銅雀醉,底事遽爭荊楚。遂但見、吳蜀烽舉。致使五官伸腳睡,喚諸兒、晝取長陵土。遺此恨,欲誰語。 【註釋】:
致:
①送達。《荀子·解蔽》:“遠方莫不致其珍。”又使送達。《周禮·夏官·懷方氏》:“掌來遠方之民,致方貢,致遠物。”②取得;求得。《荀子·勸學》:“假輿馬者,非利足也,而致千裡。”《禮記·大學》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③傳達;表達。《晉書·簡文帝紀》:“致意尊公,傢國之事,遂至於此。”《漢書·朱傅傳》:“遣吏存問致意。”④招引;招來。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“此人可就見,不可屈致也。”⑤導致。張居正《答荊州趙知府》:“頑奴犯法,致煩尊慮,惶愧不可言。”⑥獻出;盡。《論語·子張》:“士見危致命,見得思義。”《論語·學而》:“事君能致其身。”⑦竭盡。《荀子·勸學》:“色從,而後可與言道之致。”⑧意態;情趣。《魏書·茹皓傳》:“樹草栽木,頗有野致。”⑨副詞。極。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引來。《鹽鐵論·本議》:“致市民,聚萬貨。”(11)到。《周髀算經》:“引繩致地而識(zhì志)之。”使:
①命令;派遣。《左傳·僖公四年》:“楚子使屈完如師。”《史記·李將軍列傳》:“天子以為李氏世將,而使將(jiàng)八百騎。”(將:帶兵。)②役使;使用。《論語·學而》:“使民以時。”《孟子·盡心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·內篇雜下九》:“晏子使楚。”④令;讓;致使。《公羊傳·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放縱。《宋書·劉瑀傳》:“瑀使氣尚人。”⑥表假設的連詞。假使;如果。《史記·平原君虞卿列傳》:“使(毛)遂蚤得處囊中,乃穎脫而出。”(蚤:通“早”。穎:指錐尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言談大有緣。”2.使者。《宋史·田景咸傳》:“每使命至,惟設肉一器,賓主共食。”五:
①基數,五。《孟子·梁惠王上》:“五畝之宅。”②表序數第五。李白《與史郎中欽聽黃鶴樓上吹笛》:“黃鶴樓中吹玉笛,江城五月落梅花。”③隊伍行列。後來寫作“伍”。《呂氏春秋·必己》:“孟賁過於河,先其五。”④我國民族音樂記音符號之一。官:
①官府;官署;辦公的地方。《禮記·玉藻》:“在官不俟(sì)屨(jù),在外不俟車。”(俟:等候。屨:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童區寄傳》:“賊二人得我,我幸皆殺之矣。願以聞於官。”②政府的;公有的。《漢書·蓋寬饒傳》:“五帝官天下,三王傢天下。”③官職;官位。《管子·立政》:“君之所審者三:一曰德不當其位,二曰功不當其祿,三曰能不當其官。”④官吏。《周易·系辭下》:“百官以治,萬民以察。”《論語·憲問》:“百官總己,以聽於塚宰。”⑤為官;做官。《晉書 · 王允之傳》:“臣子尚少,不樂早官。”又使當官。曹操《論吏士行能令》:“君不官無功之臣,不賞不戰之士。”⑥感覺器官,指耳目口鼻心。《莊子·養生主》:“官知止而神欲行。”伸:
①指肢體或物體舒展開。《儀禮·士相見禮》:“君子欠伸。”②泛指伸展;擴展。《淮南子·本經》:“含吐陰陽,伸曳四時。”③申述。白居易《贈樊著作》:“冤憤一言伸。”按,②③兩義又寫作“申”。腳:
①小腿。司馬遷《報任安書》:“孫子臏腳,兵法修列。”《韓非子·難言》:“孫子臏(bìn)腳於魏。”(臏:剔去膝蓋骨。)②足。張問陶《入劍閣》:“頻年閱萬裡,何日息腰腳。”(頻年:連年。)李白《夢遊天姥吟留別》:“腳著謝公屐,身登青雲梯。”《南史·宋紀上·武帝》:“宋臺建,有司奏東西堂施局腳床,金塗釘。”白居易《錢塘湖春行》:“水面初平雲腳低。”③物體的基部。杜甫《羌村》:“崢嶸赤雲西,日腳下平地。”④腳力,擔任傳遞文書或遞運貨物的差役或民丁。劉禹錫《夔州論利害表》之二:“比及三年,漕運七百萬石,省腳三十餘萬貫。”⑤剩下的沉渣。陸遊《秋夜歌》:“床頭殘酒傾到腳。”睡:
①坐著打瞌睡。《史記·商君列傳》:“孝公時時睡,弗聽。”②睡著;睡覺。白居易《認春戲呈馮少尹李郎中陳主簿》:“暗助醉歡尋綠酒,潛添睡興著紅樓。”(著:到。紅樓:華麗的樓房。)喚:
①呼;呼喚。古樂府《木蘭詩》:“不聞爺娘喚女聲,但聞黃河流水鳴濺濺。”白居易《琵琶行》:“千呼萬喚始出來,猶抱琵琶半遮面。”②召;召之使來。《世說新語·豪爽》:“武帝喚時賢,共言伎藝事。”(武帝:西晉武帝。)③啼叫。陸遊《細雨》:“美睡常嫌鶯喚起,清愁卻要酒闌回。”諸:
①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)兒:
①小孩子;兒童。《史記·扁鵲倉公列傳》:“聞秦人愛小兒,即為小兒醫。”②兒子。古樂府《木蘭詩》:“阿爺無大兒,木蘭無長兄。”也用作父母對兒女的稱呼。湯顯祖《牡丹亭·訓女》:“兒啊,爹三分說話你自心模。”(模:摸。自心模:自己體會。)也用於兒女在父母面前自稱。韓愈《琴操·履霜操》:“父兮兒寒,母兮兒饑,兒罪當笞,逐兒何為?”③年輕人,尤指青年男子。曹植《白馬篇》:“借問誰傢子?幽並遊俠兒。”李益《江南曲》:“早知潮有信,嫁與弄潮兒。”古樂府《木蘭詩》:“願借明駝千裡足,送兒還故鄉。”④助詞。名詞後綴。沈約《領邊繡》:“結縷坐花兒。”李清照《永遇樂·落日熔金》:“不如向,簾兒底下,聽人笑語。”取:
①捕獲到野獸或戰俘時割取耳朵為記。《左傳·僖公二十二年》:“獲則取之,何有如二毛?”(二毛:頭發花白的人。)②斬獲敵人首級。蘇軾《陽關詞·贈張繼願》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕獲。《谷梁傳·哀公十四年》:“春,西狩獲麟,引而取之也。”(引:開弓。)④攻取;奪取。《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“愬遣李進誠攻牙城,毀其外門,得甲庫,取器械。”(牙城:主將所居之城。)⑤拿。《韓非子·外儲說右上》:“殺一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《戰國策·趙策三》:“是我失之於天下而取償於秦也。”⑦尋求;求得。《淮南子·覽冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若鑿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧選擇;采取;采用。《資治通鑒·周安王二十五年》:“夫聖人之官人,猶匠之用木也,取其所長,棄其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《詩經·齊風·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副詞。表示范圍,相當於“僅”。司馬光《訓儉示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”長:
(一)①長度;兩端的距離。《考工記· 車人》:“車人為車,柯長三尺。”②長度大。與“短”相對。1.指空間。古樂府(木蘭詩》:“北市買長鞭。”2.指時間。《韓非子·難一》:“矜偽不長,蓋虛不久。”③巨大。李白《行路難》:“長風破浪會有時,直掛雲帆濟滄海。”(會:一定。濟:渡。)④遼闊。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》:“鳥飛不到吳天長。”⑤經常。張籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,長向村傢取黃犢。”⑥長處;專長。韓愈《畫記》:“以為非一工人之所能運思,蓋叢集眾工人之所長。”⑦擅長。《三國志· 吳書·周瑜傳》:“與吳越爭衡,本非中國所長。” (二)zhǎng ①年齡大;輩分高。杜甫《兵車行》:“長者雖有問,役夫敢申恨?”②排行第一。《史記·李斯列傳》:“始皇有二十馀子,長子扶蘇以數直諫上……”③首領;首長。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”(牧:官名。)④生長;成長。賈誼《論積貯疏》:“淫侈之俗,日日以長。”⑤撫養。《詩經· 小雅·蓼莪》:“長我育我。”⑥滋長。《詩經·小雅·巧言》:“君子屢盟,亂是用長。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增進;增強。《禮記·學記》:“知不足然後能自反也,知困然後能自強也,故曰教學相長也。”(反:反省。)⑧提高。李白《與韓荊州書》:“青萍結綠,長價於薛卞之門。”(青萍:劍名。結綠:玉名。)陵:
①大土山。《詩經·小雅·天保》:“如山如皋,如岡如陵。”②越過;逾越。《禮記·檀弓上》:“喪事雖遽不陵節。”(遽:匆忙。節:規矩。)《後漢書·馮衍傳》:“不求茍得,常有陵雲之志。”③升;登。郭璞《遊仙詩十四首》之一:“臨源挹(yì)清波,陵岡掇(duō)丹荑。”(挹:舀取。掇:拾取。丹荑:草的紅色嫩芽。)④乘;凌駕。《淮南子·原道》:“乘雲陵霄。”曹植《洛神賦》:“陵波微步。”⑤欺凌;侵犯。《管子·治國》:“民貧則危鄉輕傢,危鄉輕傢則敢陵上犯禁。”(危:危害。)⑥磨礪。《荀子·君道》:“兵刃不待陵而勁。”(勁:堅強有力。)⑦帝王陵墓。《國語·齊語》:“定民之居,成民之事,陵為之終。”[陵夷]衰微。《漢書·成帝紀》:“帝王之道,日以陵夷。”土:
(一)①泥土;土壤。《荀子·勸學》:“積土成山,風雨興焉。”《尚書·禹貢》:“(冀州)厥土惟白壤。”(厥:其;它的。)②土地;田地。揚雄《羽獵賦》:“不奪百姓膏腴谷土桑柘之地。”(膏腴:肥沃。)③領土;國土。《左傳·昭公七年》:“普天之下,莫非王土。”④地方;地區。《詩經·魏風·碩鼠》:“逝將去女,適彼樂土。”(逝:通“誓”。去:離開。女:通“汝”,你。適:往。)⑤鄉土;故鄉。《後漢書·班超傳》:“久在絕域,年老思土。”⑥本地的;地方性的。《尚書·旅獒》:“犬馬非其土性不畜。”⑦五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑧八音之一。指塤一類的樂器。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八音,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑨土地神。《公羊傳·僖公三十一年》:“天子祭天,諸侯祭土。” (二)dù ①植物的根。《詩經·豳風·鴟鴞》:“徹彼桑土。”②古代河流名。《詩經·大雅·綿》:“民之初生,自土沮漆。”(沮:通“徂cú”,往。漆:古河名。) -
致使五官伸脚睡,唤诸儿、昼取长陵土。
“致使五官伸脚睡,唤诸儿、昼取长陵土。”诗句出处:《贺新郎》;是宋朝诗人王千秋的作品。
吊古城头去。正高秋、霜晴木落,路通洲渚。欲问紫髯分鼎事,只有荒祠烟树。巫觋去、久无箫鼓。霸业荒凉遗堞坠,但苍崖、日阅征帆渡。兴与废,几今古。夕阳细草空凝伫。试追思、当时子敬,用心良误。要约刘郎铜雀醉,底事遽争荆楚。遂但见、吴蜀烽举。致使五官伸脚睡,唤诸儿、昼取长陵土。遗此恨,欲谁语。 【注释】:
致:
①送达。《荀子·解蔽》:“远方莫不致其珍。”又使送达。《周礼·夏官·怀方氏》:“掌来远方之民,致方贡,致远物。”②取得;求得。《荀子·劝学》:“假舆马者,非利足也,而致千里。”《礼记·大学》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③传达;表达。《晋书·简文帝纪》:“致意尊公,家国之事,遂至于此。”《汉书·朱傅传》:“遣吏存问致意。”④招引;招来。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“此人可就见,不可屈致也。”⑤导致。张居正《答荆州赵知府》:“顽奴犯法,致烦尊虑,惶愧不可言。”⑥献出;尽。《论语·子张》:“士见危致命,见得思义。”《论语·学而》:“事君能致其身。”⑦竭尽。《荀子·劝学》:“色从,而后可与言道之致。”⑧意态;情趣。《魏书·茹皓传》:“树草栽木,颇有野致。”⑨副词。极。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引来。《盐铁论·本议》:“致市民,聚万货。”(11)到。《周髀算经》:“引绳致地而识(zhì志)之。”使:
①命令;派遣。《左传·僖公四年》:“楚子使屈完如师。”《史记·李将军列传》:“天子以为李氏世将,而使将(jiàng)八百骑。”(将:带兵。)②役使;使用。《论语·学而》:“使民以时。”《孟子·尽心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·内篇杂下九》:“晏子使楚。”④令;让;致使。《公羊传·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放纵。《宋书·刘瑀传》:“瑀使气尚人。”⑥表假设的连词。假使;如果。《史记·平原君虞卿列传》:“使(毛)遂蚤得处囊中,乃颖脱而出。”(蚤:通“早”。颖:指锥尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言谈大有缘。”2.使者。《宋史·田景咸传》:“每使命至,惟设肉一器,宾主共食。”五:
①基数,五。《孟子·梁惠王上》:“五亩之宅。”②表序数第五。李白《与史郎中钦听黄鹤楼上吹笛》:“黄鹤楼中吹玉笛,江城五月落梅花。”③队伍行列。后来写作“伍”。《吕氏春秋·必己》:“孟贲过于河,先其五。”④我国民族音乐记音符号之一。官:
①官府;官署;办公的地方。《礼记·玉藻》:“在官不俟(sì)屦(jù),在外不俟车。”(俟:等候。屦:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童区寄传》:“贼二人得我,我幸皆杀之矣。愿以闻于官。”②政府的;公有的。《汉书·盖宽饶传》:“五帝官天下,三王家天下。”③官职;官位。《管子·立政》:“君之所审者三:一曰德不当其位,二曰功不当其禄,三曰能不当其官。”④官吏。《周易·系辞下》:“百官以治,万民以察。”《论语·宪问》:“百官总己,以听于冢宰。”⑤为官;做官。《晋书 · 王允之传》:“臣子尚少,不乐早官。”又使当官。曹操《论吏士行能令》:“君不官无功之臣,不赏不战之士。”⑥感觉器官,指耳目口鼻心。《庄子·养生主》:“官知止而神欲行。”伸:
①指肢体或物体舒展开。《仪礼·士相见礼》:“君子欠伸。”②泛指伸展;扩展。《淮南子·本经》:“含吐阴阳,伸曳四时。”③申述。白居易《赠樊著作》:“冤愤一言伸。”按,②③两义又写作“申”。脚:
①小腿。司马迁《报任安书》:“孙子膑脚,兵法修列。”《韩非子·难言》:“孙子膑(bìn)脚于魏。”(膑:剔去膝盖骨。)②足。张问陶《入剑阁》:“频年阅万里,何日息腰脚。”(频年:连年。)李白《梦游天姥吟留别》:“脚著谢公屐,身登青云梯。”《南史·宋纪上·武帝》:“宋台建,有司奏东西堂施局脚床,金涂钉。”白居易《钱塘湖春行》:“水面初平云脚低。”③物体的基部。杜甫《羌村》:“峥嵘赤云西,日脚下平地。”④脚力,担任传递文书或递运货物的差役或民丁。刘禹锡《夔州论利害表》之二:“比及三年,漕运七百万石,省脚三十余万贯。”⑤剩下的沉渣。陆游《秋夜歌》:“床头残酒倾到脚。”睡:
①坐着打瞌睡。《史记·商君列传》:“孝公时时睡,弗听。”②睡着;睡觉。白居易《认春戏呈冯少尹李郎中陈主簿》:“暗助醉欢寻绿酒,潜添睡兴著红楼。”(著:到。红楼:华丽的楼房。)唤:
①呼;呼唤。古乐府《木兰诗》:“不闻爷娘唤女声,但闻黄河流水鸣溅溅。”白居易《琵琶行》:“千呼万唤始出来,犹抱琵琶半遮面。”②召;召之使来。《世说新语·豪爽》:“武帝唤时贤,共言伎艺事。”(武帝:西晋武帝。)③啼叫。陆游《细雨》:“美睡常嫌莺唤起,清愁却要酒阑回。”诸:
①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)儿:
①小孩子;儿童。《史记·扁鹊仓公列传》:“闻秦人爱小儿,即为小儿医。”②儿子。古乐府《木兰诗》:“阿爷无大儿,木兰无长兄。”也用作父母对儿女的称呼。汤显祖《牡丹亭·训女》:“儿啊,爹三分说话你自心模。”(模:摸。自心模:自己体会。)也用于儿女在父母面前自称。韩愈《琴操·履霜操》:“父兮儿寒,母兮儿饥,儿罪当笞,逐儿何为?”③年轻人,尤指青年男子。曹植《白马篇》:“借问谁家子?幽并游侠儿。”李益《江南曲》:“早知潮有信,嫁与弄潮儿。”古乐府《木兰诗》:“愿借明驼千里足,送儿还故乡。”④助词。名词后缀。沈约《领边绣》:“结缕坐花儿。”李清照《永遇乐·落日熔金》:“不如向,帘儿底下,听人笑语。”取:
①捕获到野兽或战俘时割取耳朵为记。《左传·僖公二十二年》:“获则取之,何有如二毛?”(二毛:头发花白的人。)②斩获敌人首级。苏轼《阳关词·赠张继愿》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕获。《谷梁传·哀公十四年》:“春,西狩获麟,引而取之也。”(引:开弓。)④攻取;夺取。《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“愬遣李进诚攻牙城,毁其外门,得甲库,取器械。”(牙城:主将所居之城。)⑤拿。《韩非子·外储说右上》:“杀一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《战国策·赵策三》:“是我失之于天下而取偿于秦也。”⑦寻求;求得。《淮南子·览冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若凿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧选择;采取;采用。《资治通鉴·周安王二十五年》:“夫圣人之官人,犹匠之用木也,取其所长,弃其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《诗经·齐风·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副词。表示范围,相当于“仅”。司马光《训俭示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”长:
(一)①长度;两端的距离。《考工记· 车人》:“车人为车,柯长三尺。”②长度大。与“短”相对。1.指空间。古乐府(木兰诗》:“北市买长鞭。”2.指时间。《韩非子·难一》:“矜伪不长,盖虚不久。”③巨大。李白《行路难》:“长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。”(会:一定。济:渡。)④辽阔。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》:“鸟飞不到吴天长。”⑤经常。张籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,长向村家取黄犊。”⑥长处;专长。韩愈《画记》:“以为非一工人之所能运思,盖丛集众工人之所长。”⑦擅长。《三国志· 吴书·周瑜传》:“与吴越争衡,本非中国所长。” (二)zhǎng ①年龄大;辈分高。杜甫《兵车行》:“长者虽有问,役夫敢申恨?”②排行第一。《史记·李斯列传》:“始皇有二十馀子,长子扶苏以数直谏上……”③首领;首长。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”(牧:官名。)④生长;成长。贾谊《论积贮疏》:“淫侈之俗,日日以长。”⑤抚养。《诗经· 小雅·蓼莪》:“长我育我。”⑥滋长。《诗经·小雅·巧言》:“君子屡盟,乱是用长。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增进;增强。《礼记·学记》:“知不足然后能自反也,知困然后能自强也,故曰教学相长也。”(反:反省。)⑧提高。李白《与韩荆州书》:“青萍结绿,长价于薛卞之门。”(青萍:剑名。结绿:玉名。)陵:
①大土山。《诗经·小雅·天保》:“如山如皋,如冈如陵。”②越过;逾越。《礼记·檀弓上》:“丧事虽遽不陵节。”(遽:匆忙。节:规矩。)《后汉书·冯衍传》:“不求苟得,常有陵云之志。”③升;登。郭璞《游仙诗十四首》之一:“临源挹(yì)清波,陵冈掇(duō)丹荑。”(挹:舀取。掇:拾取。丹荑:草的红色嫩芽。)④乘;凌驾。《淮南子·原道》:“乘云陵霄。”曹植《洛神赋》:“陵波微步。”⑤欺凌;侵犯。《管子·治国》:“民贫则危乡轻家,危乡轻家则敢陵上犯禁。”(危:危害。)⑥磨砺。《荀子·君道》:“兵刃不待陵而劲。”(劲:坚强有力。)⑦帝王陵墓。《国语·齐语》:“定民之居,成民之事,陵为之终。”[陵夷]衰微。《汉书·成帝纪》:“帝王之道,日以陵夷。”土:
(一)①泥土;土壤。《荀子·劝学》:“积土成山,风雨兴焉。”《尚书·禹贡》:“(冀州)厥土惟白壤。”(厥:其;它的。)②土地;田地。扬雄《羽猎赋》:“不夺百姓膏腴谷土桑柘之地。”(膏腴:肥沃。)③领土;国土。《左传·昭公七年》:“普天之下,莫非王土。”④地方;地区。《诗经·魏风·硕鼠》:“逝将去女,适彼乐土。”(逝:通“誓”。去:离开。女:通“汝”,你。适:往。)⑤乡土;故乡。《后汉书·班超传》:“久在绝域,年老思土。”⑥本地的;地方性的。《尚书·旅獒》:“犬马非其土性不畜。”⑦五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑧八音之一。指埙一类的乐器。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八音,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑨土地神。《公羊传·僖公三十一年》:“天子祭天,诸侯祭土。” (二)dù ①植物的根。《诗经·豳风·鸱鸮》:“彻彼桑土。”②古代河流名。《诗经·大雅·绵》:“民之初生,自土沮漆。”(沮:通“徂cú”,往。漆:古河名。) -
zhi shi wu guan shen jiao shui ,huan zhu er 、zhou qu chang ling tu 。
“zhi shi wu guan shen jiao shui ,huan zhu er 、zhou qu chang ling tu 。”shi gou chu chu :《he xin lang 》;shi song chao shi ren wang qian qiu de zuo pin 。
diao gu cheng tou qu 。zheng gao qiu 、shuang qing mu la ,lu tong zhou zhu 。yu wen zi ran fen ding shi ,zhi you huang ci yan shu 。wu xi qu 、jiu mo xiao gu 。ba ye huang liang wei die zhui ,dan cang ya 、ri yue zheng fan du 。xing yu fei ,ji jin gu 。xi yang xi cao kong ning zhu 。shi zhui sai 、dang shi zi jing ,yong xin liang wu 。yao yao liu lang tong qiao zui ,de shi ju zheng jing chu 。sui dan jian 、wu shu feng ju 。zhi shi wu guan shen jiao shui ,huan zhu er 、zhou qu chang ling tu 。wei ci hen ,yu shei yu 。 【zhu shi 】:
zhi :
①song da 。《xun zi ·jie bi 》:“yuan fang mo bu zhi ji zhen 。”you shi song da 。《zhou li ·xia guan ·huai fang shi 》:“zhang lai yuan fang zhi min ,zhi fang gong ,zhi yuan wu 。”②qu de ;qiu de 。《xun zi ·quan xue 》:“jia yu ma zhe ,fei li zu ye ,er zhi qian li 。”《li ji ·da xue 》:“zhi zhi zai ge wu 。”(ge wu :tui jiu shi wu zhi li 。ge :tui jiu 。)③chuan da ;biao da 。《jin shu ·jian wen di ji 》:“zhi yi zun gong ,jia guo zhi shi ,sui zhi yu ci 。”《han shu ·zhu fu chuan 》:“qian li cun wen zhi yi 。”④qiao yin ;qiao lai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。”⑤dao zhi 。zhang ju zheng 《da jing zhou zhao zhi fu 》:“wan nu fan fa ,zhi fan zun lv ,huang kui bu ke yan 。”⑥suo chu ;jin 。《lun yu ·zi zhang 》:“shi jian wei zhi ming ,jian de sai yi 。”《lun yu ·xue er 》:“shi jun neng zhi ji shen 。”⑦jie jin 。《xun zi ·quan xue 》:“se cong ,er hou ke yu yan dao zhi zhi 。”⑧yi tai ;qing qu 。《wei shu ·ru hao chuan 》:“shu cao zai mu ,po you ye zhi 。”⑨fu ci 。ji 。《xun zi · zhong ni 》:“fei zhi long gao ye 。”(long :gao 。)⑩qiao yin ;yin lai 。《yan tie lun ·ben yi 》:“zhi shi min ,ju mo huo 。”(11)dao 。《zhou bi suan jing 》:“yin sheng zhi de er shi (zhìzhi )zhi 。”shi :
①ming ling ;pa qian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“chu zi shi qu wan ru shi 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“tian zi yi wei li shi shi jiang ,er shi jiang (jiàng)ba bai ji 。”(jiang :dai bing 。)②yi shi ;shi yong 。《lun yu ·xue er 》:“shi min yi shi 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“shi ren bu yi dao 。”(dao :dao li 。)③chu shi 。《yan zi chun qiu ·nei pian za xia jiu 》:“yan zi shi chu 。”④ling ;rang ;zhi shi 。《gong yang chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shi ren xiong di xiang yi 。”⑤ren ;fang zong 。《song shu ·liu yu chuan 》:“yu shi qi shang ren 。”⑥biao jia she de lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“shi (mao )sui zao de chu nang zhong ,nai ying tuo er chu 。”(zao :tong “zao ”。ying :zhi zhui jian 。)[shi ming ]1. shi zhe suo jie shou de zhi ling 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xia guan feng shi ming ,yan tan da you yuan 。”2.shi zhe 。《song shi ·tian jing xian chuan 》:“mei shi ming zhi ,wei she rou yi qi ,bin zhu gong shi 。”wu :
①ji shu ,wu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu mu zhi zhai 。”②biao xu shu di wu 。li bai 《yu shi lang zhong qin ting huang he lou shang chui di 》:“huang he lou zhong chui yu di ,jiang cheng wu yue la mei hua 。”③dui wu hang lie 。hou lai xie zuo “wu ”。《lv shi chun qiu ·bi ji 》:“meng ben guo yu he ,xian ji wu 。”④wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。guan :
①guan fu ;guan shu ;ban gong de de fang 。《li ji ·yu zao 》:“zai guan bu qi (sì)ju (jù),zai wai bu qi che 。”(qi :deng hou 。ju :yi ma ge zhi cheng de xie 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zei er ren de wo ,wo xing jie sha zhi yi 。yuan yi wen yu guan 。”②zheng fu de ;gong you de 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“wu di guan tian xia ,san wang jia tian xia 。”③guan zhi ;guan wei 。《guan zi ·li zheng 》:“jun zhi suo shen zhe san :yi yue de bu dang ji wei ,er yue gong bu dang ji lu ,san yue neng bu dang ji guan 。”④guan li 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bai guan yi zhi ,mo min yi cha 。”《lun yu ·xian wen 》:“bai guan zong ji ,yi ting yu zhong zai 。”⑤wei guan ;zuo guan 。《jin shu · wang yun zhi chuan 》:“chen zi shang shao ,bu le zao guan 。”you shi dang guan 。cao cao 《lun li shi hang neng ling 》:“jun bu guan mo gong zhi chen ,bu shang bu zhan zhi shi 。”⑥gan jiao qi guan ,zhi er mu kou bi xin 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“guan zhi zhi er shen yu hang 。”shen :
①zhi zhi ti huo wu ti shu zhan kai 。《yi li ·shi xiang jian li 》:“jun zi qian shen 。”②fan zhi shen zhan ;kuo zhan 。《huai na zi ·ben jing 》:“han tu yin yang ,shen ye si shi 。”③shen shu 。bai ju yi 《zeng fan zhe zuo 》:“yuan fen yi yan shen 。”an ,②③liang yi you xie zuo “shen ”。jiao :
①xiao tui 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“sun zi bin jiao ,bing fa xiu lie 。”《han fei zi ·nan yan 》:“sun zi bin (bìn)jiao yu wei 。”(bin :ti qu xi gai gu 。)②zu 。zhang wen tao 《ru jian ge 》:“pin nian yue mo li ,he ri xi yao jiao 。”(pin nian :lian nian 。)li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“jiao zhe xie gong ji ,shen deng qing yun ti 。”《na shi ·song ji shang ·wu di 》:“song tai jian ,you si zou dong xi tang shi ju jiao chuang ,jin tu ding 。”bai ju yi 《qian tang hu chun hang 》:“shui mian chu ping yun jiao di 。”③wu ti de ji bu 。du fu 《qiang cun 》:“zheng rong chi yun xi ,ri jiao xia ping de 。”④jiao li ,dan ren chuan di wen shu huo di yun huo wu de cha yi huo min ding 。liu yu xi 《kui zhou lun li hai biao 》zhi er :“bi ji san nian ,cao yun qi bai mo dan ,sheng jiao san shi yu mo guan 。”⑤sheng xia de chen zha 。liu you 《qiu ye ge 》:“chuang tou can jiu qing dao jiao 。”shui :
①zuo zhao da ke shui 。《shi ji ·shang jun lie chuan 》:“xiao gong shi shi shui ,fu ting 。”②shui zhao ;shui jiao 。bai ju yi 《ren chun hu cheng feng shao yin li lang zhong chen zhu bu 》:“an zhu zui huan xun lu jiu ,qian tian shui xing zhe gong lou 。”(zhe :dao 。gong lou :hua li de lou fang 。)huan :
①hu ;hu huan 。gu le fu 《mu lan shi 》:“bu wen ye niang huan nv sheng ,dan wen huang he liu shui ming jian jian 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“qian hu mo huan shi chu lai ,you bao pi pa ban zhe mian 。”②shao ;shao zhi shi lai 。《shi shui xin yu ·hao shuang 》:“wu di huan shi xian ,gong yan ji yi shi 。”(wu di :xi jin wu di 。)③ti jiao 。liu you 《xi yu 》:“mei shui chang xian ying huan qi ,qing chou que yao jiu lan hui 。”zhu :
①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)er :
①xiao hai zi ;er tong 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“wen qin ren ai xiao er ,ji wei xiao er yi 。”②er zi 。gu le fu 《mu lan shi 》:“a ye mo da er ,mu lan mo chang xiong 。”ye yong zuo fu mu dui er nv de chen hu 。shang xian zu 《mu dan ting ·xun nv 》:“er a ,die san fen shui hua ni zi xin mo 。”(mo :mo 。zi xin mo :zi ji ti hui 。)ye yong yu er nv zai fu mu mian qian zi chen 。han yu 《qin cao ·lv shuang cao 》:“fu xi er han ,mu xi er ji ,er zui dang chi ,zhu er he wei ?”③nian qing ren ,you zhi qing nian nan zi 。cao zhi 《bai ma pian 》:“jie wen shei jia zi ?you bing you xia er 。”li yi 《jiang na qu 》:“zao zhi chao you xin ,jia yu long chao er 。”gu le fu 《mu lan shi 》:“yuan jie ming tuo qian li zu ,song er hai gu xiang 。”④zhu ci 。ming ci hou chuo 。shen yao 《ling bian xiu 》:“jie lv zuo hua er 。”li qing zhao 《yong yu le ·la ri rong jin 》:“bu ru xiang ,lian er de xia ,ting ren xiao yu 。”qu :
①bu huo dao ye shou huo zhan fu shi ge qu er duo wei ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“huo ze qu zhi ,he you ru er mao ?”(er mao :tou fa hua bai de ren 。)②zhan huo di ren shou ji 。su shi 《yang guan ci ·zeng zhang ji yuan 》:“hen jun bu qu qi dan shou 。”③zhuo na ;bu huo 。《gu liang chuan ·ai gong shi si nian 》:“chun ,xi shou huo lin ,yin er qu zhi ye 。”(yin :kai gong 。)④gong qu ;duo qu 。《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“su qian li jin cheng gong ya cheng ,hui ji wai men ,de jia ku ,qu qi xie 。”(ya cheng :zhu jiang suo ju zhi cheng 。)⑤na 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“sha yi niu ,qu yi dou rou ,yu yi shi shi 。”⑥de dao ;qiao zhi 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“shi wo shi zhi yu tian xia er qu chang yu qin ye 。”⑦xun qiu ;qiu de 。《huai na zi ·lan ming 》:“shi yi qi huo bu ji qu sui (suǐ),ji ji bu re zao jing 。”(sui :gu qu huo yong ju 。ji :jie 。)⑧shua ze ;cai qu ;cai yong 。《zi zhi tong jian ·zhou an wang er shi wu nian 》:“fu sheng ren zhi guan ren ,you jiang zhi yong mu ye ,qu ji suo chang ,qi ji suo duan 。”⑨tong “qu (qǔ)”。qu qi 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“qu qi ru zhi he ?bi gao fu mu 。”⑩fu ci 。biao shi fan wei ,xiang dang yu “jin ”。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“ping sheng yi qu bi han ,shi qu chong fu 。”chang :
(yi )①chang du ;liang duan de ju li 。《kao gong ji · che ren 》:“che ren wei che ,ke chang san che 。”②chang du da 。yu “duan ”xiang dui 。1.zhi kong jian 。gu le fu (mu lan shi 》:“bei shi mai chang bian 。”2.zhi shi jian 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin wei bu chang ,gai xu bu jiu 。”③ju da 。li bai 《hang lu nan 》:“chang feng po lang hui you shi ,zhi gua yun fan ji cang hai 。”(hui :yi ding 。ji :du 。)④liao kuo 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》:“diao fei bu dao wu tian chang 。”⑤jing chang 。zhang ji 《meng hu hang 》:“gu zhong jin ku you shan cun ,chang xiang cun jia qu huang du 。”⑥chang chu ;zhuan chang 。han yu 《hua ji 》:“yi wei fei yi gong ren zhi suo neng yun sai ,gai cong ji zhong gong ren zhi suo chang 。”⑦shan chang 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》:“yu wu yue zheng heng ,ben fei zhong guo suo chang 。” (er )zhǎng ①nian ling da ;bei fen gao 。du fu 《bing che hang 》:“chang zhe sui you wen ,yi fu gan shen hen ?”②pai hang di yi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang you er shi yu zi ,chang zi fu su yi shu zhi jian shang ……”③shou ling ;shou chang 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”(mu :guan ming 。)④sheng chang ;cheng chang 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yin chi zhi su ,ri ri yi chang 。”⑤fu yang 。《shi jing · xiao ya ·liao e 》:“chang wo yo wo 。”⑥zi chang 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“jun zi lv meng ,luan shi yong chang 。”(meng :meng shi 。yong :yi 。)⑦zeng jin ;zeng jiang 。《li ji ·xue ji 》:“zhi bu zu ran hou neng zi fan ye ,zhi kun ran hou neng zi jiang ye ,gu yue jiao xue xiang chang ye 。”(fan :fan sheng 。)⑧di gao 。li bai 《yu han jing zhou shu 》:“qing ping jie lu ,chang jia yu xue bian zhi men 。”(qing ping :jian ming 。jie lu :yu ming 。)ling :
①da tu shan 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“ru shan ru gao ,ru gang ru ling 。”②yue guo ;yu yue 。《li ji ·tan gong shang 》:“sang shi sui ju bu ling jie 。”(ju :cong mang 。jie :gui ju 。)《hou han shu ·feng yan chuan 》:“bu qiu gou de ,chang you ling yun zhi zhi 。”③sheng ;deng 。guo pu 《you xian shi shi si shou 》zhi yi :“lin yuan yi (yì)qing bo ,ling gang duo (duō)dan ti 。”(yi :yao qu 。duo :she qu 。dan ti :cao de gong se nen ya 。)④cheng ;ling jia 。《huai na zi ·yuan dao 》:“cheng yun ling xiao 。”cao zhi 《luo shen fu 》:“ling bo wei bu 。”⑤qi ling ;qin fan 。《guan zi ·zhi guo 》:“min pin ze wei xiang qing jia ,wei xiang qing jia ze gan ling shang fan jin 。”(wei :wei hai 。)⑥mo li 。《xun zi ·jun dao 》:“bing ren bu dai ling er jin 。”(jin :jian jiang you li 。)⑦di wang ling mu 。《guo yu ·ji yu 》:“ding min zhi ju ,cheng min zhi shi ,ling wei zhi zhong 。”[ling yi ]cui wei 。《han shu ·cheng di ji 》:“di wang zhi dao ,ri yi ling yi 。”tu :
(yi )①ni tu ;tu rang 。《xun zi ·quan xue 》:“ji tu cheng shan ,feng yu xing yan 。”《shang shu ·yu gong 》:“(ji zhou )jue tu wei bai rang 。”(jue :ji ;ta de 。)②tu de ;tian de 。yang xiong 《yu lie fu 》:“bu duo bai xing gao yu gu tu sang zhe zhi de 。”(gao yu :fei wo 。)③ling tu ;guo tu 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“pu tian zhi xia ,mo fei wang tu 。”④de fang ;de ou 。《shi jing ·wei feng ·shuo shu 》:“shi jiang qu nv ,kuo bi le tu 。”(shi :tong “shi ”。qu :li kai 。nv :tong “ru ”,ni 。kuo :wang 。)⑤xiang tu ;gu xiang 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“jiu zai jue yu ,nian lao sai tu 。”⑥ben de de ;de fang xing de 。《shang shu ·lv ao 》:“quan ma fei ji tu xing bu chu 。”⑦wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑧ba yin zhi yi 。zhi xun yi lei de le qi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yin ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑨tu de shen 。《gong yang chuan ·xi gong san shi yi nian 》:“tian zi ji tian ,zhu hou ji tu 。” (er )dù ①zhi wu de gen 。《shi jing ·bin feng ·chi xiao 》:“che bi sang tu 。”②gu dai he liu ming 。《shi jing ·da ya ·mian 》:“min zhi chu sheng ,zi tu ju qi 。”(ju :tong “cu cú”,wang 。qi :gu he ming 。)
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐

