• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 虞琴起歌詠,漢築動巴歈。

    “虞琴起歌詠,漢築動巴歈。”詩句出處:《奉和幸江都應詔》;是唐朝詩人虞世南的作品。

    南國行周化,稽山秘夏圖。百王豈殊軌,千載協前謨。
    肆覲遵時豫,順動悅來蘇。安流進玉軸,戒道翼金吾。
    龍旂煥辰象,鳳吹溢川塗。封唐昔敷錫,分陜被荊吳。
    沐道咸知讓,慕義久成都。冬律初飛管,陽鳥正銜蘆。
    嚴飆肅林薄,曖景澹江湖。鴻私浹幽遠,厚澤潤凋枯。
    虞琴起歌詠,漢築動巴歈。多幸沾行葦,無庸類散樗。

    【註釋】:

    虞:

    ①預料;料想。《詩經·大雅·抑》:“謹爾侯度,用戒不虞。”(侯:君;諸侯。度:法度。)《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指進入。)②事先有準備;防備。《孫子·謀攻》:“以虞待不虞者勝。”葉適《葉嶺書房記》:“補樓船器甲之壞,以虞寇至。”③憂慮;憂患。《左傳·昭公四年》:“君若茍無四方之虞。”馬中錫《中山狼傳》:“前虞跋胡,後恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:獸頸下的垂肉。疐zhì:壓著;絆倒。)④企望;期待。《左傳·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞於子,今則已矣。”⑤欺騙。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”⑥通“娛”。快樂。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《漢書· 王褒傳》:“皆以此虞說耳目。”(虞、說:都用如使動。使快樂喜悅。)⑦古代一種祭祀名。葬後舉行的祭祀,有安神靈之意。《禮記·檀弓下》:“有司以幾筵舍奠於墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山澤田獵的官。《史記·貨殖列傳序》:“虞不出則財匱少。”(匱:缺乏。)[虞人]掌山澤田獵的官。《左傳·昭公二十年》:“齊侯田於沛,招虞人以弓。”(田:打獵。沛:澤名。)馬中錫《中山狼傳》:“趙簡子大獵於中山,虞人道前,鷹犬羅後。”(道dǎo:引導。羅:羅列。)⑨傳說中舜所建的朝代。《左傳·莊公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代諸侯國,武王所封,開國君主為古公亶父之子虞仲的後代,在今山西省平陸縣東北。《左傳·僖公五年》:“晉侯復假道於虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代諸侯國。)

    琴:

    一種古琴,撥弦樂器,用梧桐等木料做成。開始為五弦,周初增至七弦。《左傳·襄公十四年》:“使師曹誨之琴。”

    起:

    ①[動]站起,起來。《莊子·齊物論》:“曩子坐,今子~。”②[動]起床。《孟子·盡心上》:“雞鳴而~。”③[動]起身,出發。《墨子·公輸》:“子墨子聞之,~於魯。”④[動]興起。《荀子·天論》:“一廢一~,應子以貫,理貫不亂。”⑤[動]發動。賈誼《論積貯疏》:“遠方之能疑者,並舉而爭~矣。”⑥[動]起用。《泰州海陵縣主薄許君墓志銘》:“有拔而~之。”⑦[動]修建。李華《吊古戰場文》:“秦~長城,竟海為關。”⑧[動]開始。《史記·李斯列傳》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[動]出身。《漢書·蕭何曹參傳》:“蕭何曹參皆~刀筆吏。”

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《詩經·魏風·園有桃》:“心之憂矣,我歌且謠。”②歌曲;歌謠以及能唱的詩。許渾《夜泊永樂有懷》:“吳娃齊唱采蓮歌。”③贊頌;歌詠。班固《兩都賦·序》:“故皋陶歌虞,奚斯頌魯。”

    歌詠:

    ①歌唱,歌頌。《論衡·定賢》:“以居位治人,得民心~~之為賢乎?”②詩歌,歌曲。《詩·周南·關雎序》:“詩者,志之所之也”孔疏:“言作詩者所以舒心志憤懣,而卒成於~~,故《虞書》謂之詩言志也。”

    詠:

    ①聲調抑揚頓挫地吟誦;歌唱。《國語·周語下》:“詩以道之,歌以詠之。”(道:表明。)②用詩歌來贊頌或敘述。曹操《步出夏門行·冬十月》:“歌以詠志。”③詩歌。李白《春夜宴從弟從桃花園序》:“不有佳詠,何伸雅懷?”④歌頌。《晉書·樂志上》:“舞象德,歌詠功。”

    漢:

    ①河流名。漢水,也稱漢江。為長江最長的支流,發源於陜西省寧強縣,流經陜西、湖北,在武漢市入長江。《孟子·滕文公上》:“決汝、漢,推淮、泗,而註之江。”②天河;銀河。《漢書·天文志》:“(王梁)旁有八星,絕漢,曰天橫。”《迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”③男子。陸遊《雨夜不寐,觀壁間所張魏鄭公砥柱銘》:“世間豈無一好漢,叱吒喑(yīn)嗚氣吞虜。”(喑嗚:怒喝聲。)④朝代名。1. 劉邦建,公元前206~公元8年,史稱“西漢”;劉秀建,公元25~220年,史稱“東漢”。2.五代之一。劉知遠建,公元947~950年,史稱“後漢”。⑤民族名。漢族。《漢書·匈奴傳下》:“近西羌保塞,與漢人交通。”

    築:

    古弦樂器名。《史記·高祖本紀》:“高祖擊築自為歌詩。”

    動:

    ①行動; 活動。《周易·系辭下》:“變動以利言,吉兇以情遷。”(利:利益。遷:變易。)《孫臏兵法·見威王》:“事備而後動。”②勞作;勞動。《孟子· 滕文公上》:“為民父母,使民盻盻(xì)然,將終歲勤動,不得以養其父母。”(盻盻:恨視。)③震動;移動。《孫子兵法· 軍爭》:“懸權而動。”李商隱《瑤池》詩:“黃竹歌聲動地哀。”④使用;動用。蘇軾《辨黃慶基彈劾札子》:“若一一似此羅織人言,則天下之人更不敢開口動筆矣。”⑤發動;開動。《漢書·魏相傳》:“今邊郡困乏……常恐不能自存,難以動兵。”劉肅《大唐新語·極諫》:“今所幸宮去京二百餘裡,鑾輿動軔,俄經旬日,非可朝行暮至也。”(幸:舊指皇帝親臨。動軔:啟動車輛。)⑥萌發;發生。《齊民要術·插刜》:“刜葉微動為上時,將欲開莩為下時。”(上時:最好的時間。開莩:葉子裂開。)⑦改變;變化。《後漢書·班固傳》:“君臣動色,左右相趨。”⑧感動;觸動。《史記·絳侯周勃世傢》:“天子為動,改容式車。”⑨懷念。杜甫《詠懷古跡五首》之一:“庾信生平最蕭瑟,暮年詩賦動鄉關。”⑩引動;牽動。柳宗元《答貢士沈起書》:“謹以所示佈露於聞人,羅列於坐隅,使識者動目,聞者傾耳。”(聞人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指動物。歸有光《二石說》:“至仁之澤,洋洋乎被動植矣。”(被:施加。)(12)副詞。表示動作行為發生次數很多,相當於“常常”“動不動”。《漢書·食貨志上》:“又動欲慕古,不度時宜。”

    巴:

    ①蛇名。傳說中的一種大蛇,可以吃象。《山海經·海內南經》:“巴蛇食象,三歲而出其骨。”(三歲:三年。出:吐出。)②貼近;挨近。《水滸傳》第二回:“前不巴村,後不巴店。”③急切盼望。吳潛《水調歌頭》詞:“巴得西風起,吾亦問前程。”④古地名。周代為巴國,在今四川省東部。秦滅巴國,改置巴郡。東漢末又置巴郡、巴東、巴西三郡,稱三巴。

    歈:

    民歌;歌謠。特指古代巴蜀及吳地一帶民歌。《楚辭·招魂》:“吳歈蔡謳。”(蔡:地名。謳:歌曲。)


  • 虞琴起歌咏,汉筑动巴歈。

    “虞琴起歌咏,汉筑动巴歈。”诗句出处:《奉和幸江都应诏》;是唐朝诗人虞世南的作品。

    南国行周化,稽山秘夏图。百王岂殊轨,千载协前谟。
    肆觐遵时豫,顺动悦来苏。安流进玉轴,戒道翼金吾。
    龙旂焕辰象,凤吹溢川涂。封唐昔敷锡,分陕被荆吴。
    沐道咸知让,慕义久成都。冬律初飞管,阳鸟正衔芦。
    严飙肃林薄,暧景澹江湖。鸿私浃幽远,厚泽润凋枯。
    虞琴起歌咏,汉筑动巴歈。多幸沾行苇,无庸类散樗。

    【注释】:

    虞:

    ①预料;料想。《诗经·大雅·抑》:“谨尔侯度,用戒不虞。”(侯:君;诸侯。度:法度。)《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指进入。)②事先有准备;防备。《孙子·谋攻》:“以虞待不虞者胜。”叶适《叶岭书房记》:“补楼船器甲之坏,以虞寇至。”③忧虑;忧患。《左传·昭公四年》:“君若苟无四方之虞。”马中锡《中山狼传》:“前虞跋胡,后恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:兽颈下的垂肉。疐zhì:压着;绊倒。)④企望;期待。《左传·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞于子,今则已矣。”⑤欺骗。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”⑥通“娱”。快乐。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《汉书· 王褒传》:“皆以此虞说耳目。”(虞、说:都用如使动。使快乐喜悦。)⑦古代一种祭祀名。葬后举行的祭祀,有安神灵之意。《礼记·檀弓下》:“有司以几筵舍奠于墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山泽田猎的官。《史记·货殖列传序》:“虞不出则财匮少。”(匮:缺乏。)[虞人]掌山泽田猎的官。《左传·昭公二十年》:“齐侯田于沛,招虞人以弓。”(田:打猎。沛:泽名。)马中锡《中山狼传》:“赵简子大猎于中山,虞人道前,鹰犬罗后。”(道dǎo:引导。罗:罗列。)⑨传说中舜所建的朝代。《左传·庄公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代诸侯国,武王所封,开国君主为古公亶父之子虞仲的后代,在今山西省平陆县东北。《左传·僖公五年》:“晋侯复假道于虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代诸侯国。)

    琴:

    一种古琴,拨弦乐器,用梧桐等木料做成。开始为五弦,周初增至七弦。《左传·襄公十四年》:“使师曹诲之琴。”

    起:

    ①[动]站起,起来。《庄子·齐物论》:“曩子坐,今子~。”②[动]起床。《孟子·尽心上》:“鸡鸣而~。”③[动]起身,出发。《墨子·公输》:“子墨子闻之,~于鲁。”④[动]兴起。《荀子·天论》:“一废一~,应子以贯,理贯不乱。”⑤[动]发动。贾谊《论积贮疏》:“远方之能疑者,并举而争~矣。”⑥[动]起用。《泰州海陵县主薄许君墓志铭》:“有拔而~之。”⑦[动]修建。李华《吊古战场文》:“秦~长城,竟海为关。”⑧[动]开始。《史记·李斯列传》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[动]出身。《汉书·萧何曹参传》:“萧何曹参皆~刀笔吏。”

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《诗经·魏风·园有桃》:“心之忧矣,我歌且谣。”②歌曲;歌谣以及能唱的诗。许浑《夜泊永乐有怀》:“吴娃齐唱采莲歌。”③赞颂;歌咏。班固《两都赋·序》:“故皋陶歌虞,奚斯颂鲁。”

    歌咏:

    ①歌唱,歌颂。《论衡·定贤》:“以居位治人,得民心~~之为贤乎?”②诗歌,歌曲。《诗·周南·关雎序》:“诗者,志之所之也”孔疏:“言作诗者所以舒心志愤懑,而卒成于~~,故《虞书》谓之诗言志也。”

    咏:

    ①声调抑扬顿挫地吟诵;歌唱。《国语·周语下》:“诗以道之,歌以咏之。”(道:表明。)②用诗歌来赞颂或叙述。曹操《步出夏门行·冬十月》:“歌以咏志。”③诗歌。李白《春夜宴从弟从桃花园序》:“不有佳咏,何伸雅怀?”④歌颂。《晋书·乐志上》:“舞象德,歌咏功。”

    汉:

    ①河流名。汉水,也称汉江。为长江最长的支流,发源于陕西省宁强县,流经陕西、湖北,在武汉市入长江。《孟子·滕文公上》:“决汝、汉,推淮、泗,而注之江。”②天河;银河。《汉书·天文志》:“(王梁)旁有八星,绝汉,曰天横。”《迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”③男子。陆游《雨夜不寐,观壁间所张魏郑公砥柱铭》:“世间岂无一好汉,叱咤喑(yīn)呜气吞虏。”(喑呜:怒喝声。)④朝代名。1. 刘邦建,公元前206~公元8年,史称“西汉”;刘秀建,公元25~220年,史称“东汉”。2.五代之一。刘知远建,公元947~950年,史称“后汉”。⑤民族名。汉族。《汉书·匈奴传下》:“近西羌保塞,与汉人交通。”

    筑:

    古弦乐器名。《史记·高祖本纪》:“高祖击筑自为歌诗。”

    动:

    ①行动; 活动。《周易·系辞下》:“变动以利言,吉凶以情迁。”(利:利益。迁:变易。)《孙膑兵法·见威王》:“事备而后动。”②劳作;劳动。《孟子· 滕文公上》:“为民父母,使民盻盻(xì)然,将终岁勤动,不得以养其父母。”(盻盻:恨视。)③震动;移动。《孙子兵法· 军争》:“悬权而动。”李商隐《瑶池》诗:“黄竹歌声动地哀。”④使用;动用。苏轼《辨黄庆基弹劾札子》:“若一一似此罗织人言,则天下之人更不敢开口动笔矣。”⑤发动;开动。《汉书·魏相传》:“今边郡困乏……常恐不能自存,难以动兵。”刘肃《大唐新语·极谏》:“今所幸宫去京二百余里,銮舆动轫,俄经旬日,非可朝行暮至也。”(幸:旧指皇帝亲临。动轫:启动车辆。)⑥萌发;发生。《齐民要术·插刜》:“刜叶微动为上时,将欲开莩为下时。”(上时:最好的时间。开莩:叶子裂开。)⑦改变;变化。《后汉书·班固传》:“君臣动色,左右相趋。”⑧感动;触动。《史记·绛侯周勃世家》:“天子为动,改容式车。”⑨怀念。杜甫《咏怀古迹五首》之一:“庾信生平最萧瑟,暮年诗赋动乡关。”⑩引动;牵动。柳宗元《答贡士沈起书》:“谨以所示布露于闻人,罗列于坐隅,使识者动目,闻者倾耳。”(闻人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指动物。归有光《二石说》:“至仁之泽,洋洋乎被动植矣。”(被:施加。)(12)副词。表示动作行为发生次数很多,相当于“常常”“动不动”。《汉书·食货志上》:“又动欲慕古,不度时宜。”

    巴:

    ①蛇名。传说中的一种大蛇,可以吃象。《山海经·海内南经》:“巴蛇食象,三岁而出其骨。”(三岁:三年。出:吐出。)②贴近;挨近。《水浒传》第二回:“前不巴村,后不巴店。”③急切盼望。吴潜《水调歌头》词:“巴得西风起,吾亦问前程。”④古地名。周代为巴国,在今四川省东部。秦灭巴国,改置巴郡。东汉末又置巴郡、巴东、巴西三郡,称三巴。

    歈:

    民歌;歌谣。特指古代巴蜀及吴地一带民歌。《楚辞·招魂》:“吴歈蔡讴。”(蔡:地名。讴:歌曲。)


  • yu qin qi ge yong ,han zhu dong ba yu 。

    “yu qin qi ge yong ,han zhu dong ba yu 。”shi gou chu chu :《feng he xing jiang dou ying zhao 》;shi tang chao shi ren yu shi na de zuo pin 。

    na guo hang zhou hua ,ji shan bi xia tu 。bai wang qi shu gui ,qian zai xie qian mo 。
    si jin zun shi yu ,shun dong yue lai su 。an liu jin yu zhou ,jie dao yi jin wu 。
    long 旂huan chen xiang ,feng chui yi chuan tu 。feng tang xi fu xi ,fen shan bei jing wu 。
    mu dao xian zhi rang ,mu yi jiu cheng dou 。dong lv chu fei guan ,yang diao zheng xian lu 。
    yan biao su lin bao ,ai jing dan jiang hu 。hong si jia you yuan ,hou ze run diao ku 。
    yu qin qi ge yong ,han zhu dong ba yu 。duo xing zhan hang wei ,mo yong lei san chu 。

    【zhu shi 】:

    yu :

    ①yu liao ;liao xiang 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“jin er hou du ,yong jie bu yu 。”(hou :jun ;zhu hou 。du :fa du 。)《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(she :zhi jin ru 。)②shi xian you zhun bei ;fang bei 。《sun zi ·mou gong 》:“yi yu dai bu yu zhe sheng 。”xie kuo 《xie ling shu fang ji 》:“bu lou chuan qi jia zhi huai ,yi yu kou zhi 。”③you lv ;you huan 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“jun re gou mo si fang zhi yu 。”ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“qian yu ba hu ,hou kong di wei 。”(ba :ta ;cai 。hu :shou geng xia de chui rou 。di zhì:ya zhao ;ban dao 。)④qi wang ;ji dai 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“ju ri yu si yi zhi zhi ye 。”you 《zhao gong liu nian 》:“shi wu you yu yu zi ,jin ze yi yi 。”⑤qi pian 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”⑥tong “yu ”。kuai le 。《guan zi ·qi chen qi zhu 》:“gu zhu yu er an 。”《han shu · wang bao chuan 》:“jie yi ci yu shui er mu 。”(yu 、shui :dou yong ru shi dong 。shi kuai le xi yue 。)⑦gu dai yi chong ji si ming 。zang hou ju hang de ji si ,you an shen ling zhi yi 。《li ji ·tan gong xia 》:“you si yi ji yan she dian yu mu zuo ,fan ,ri zhong er yu 。”(you si :zhu guan guan li 。fan :fan hui 。)⑧gu dai zhang guan shan ze tian lie de guan 。《shi ji ·huo shi lie chuan xu 》:“yu bu chu ze cai kui shao 。”(kui :que fa 。)[yu ren ]zhang shan ze tian lie de guan 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“ji hou tian yu pei ,qiao yu ren yi gong 。”(tian :da lie 。pei :ze ming 。)ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“zhao jian zi da lie yu zhong shan ,yu ren dao qian ,ying quan luo hou 。”(dao dǎo:yin dao 。luo :luo lie 。)⑨chuan shui zhong shun suo jian de chao dai 。《zuo chuan ·zhuang gong san shi er nian 》:“yu 、xia 、shang 、zhou jie you zhi 。”⑩zhou dai zhu hou guo ,wu wang suo feng ,kai guo jun zhu wei gu gong dan fu zhi zi yu zhong de hou dai ,zai jin shan xi sheng ping liu xian dong bei 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin hou fu jia dao yu yu yi fa guo 。”(jia :jie 。guo guó:zhou dai zhu hou guo 。)

    qin :

    yi chong gu qin ,bo xian le qi ,yong wu tong deng mu liao zuo cheng 。kai shi wei wu xian ,zhou chu zeng zhi qi xian 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“shi shi cao hui zhi qin 。”

    qi :

    ①[dong ]zhan qi ,qi lai 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“nang zi zuo ,jin zi ~。”②[dong ]qi chuang 。《meng zi ·jin xin shang 》:“ji ming er ~。”③[dong ]qi shen ,chu fa 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi wen zhi ,~yu lu 。”④[dong ]xing qi 。《xun zi ·tian lun 》:“yi fei yi ~,ying zi yi guan ,li guan bu luan 。”⑤[dong ]fa dong 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yuan fang zhi neng yi zhe ,bing ju er zheng ~yi 。”⑥[dong ]qi yong 。《tai zhou hai ling xian zhu bao hu jun mu zhi ming 》:“you ba er ~zhi 。”⑦[dong ]xiu jian 。li hua 《diao gu zhan chang wen 》:“qin ~chang cheng ,jing hai wei guan 。”⑧[dong ]kai shi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“ming fa du ,ding lv ling ,jie yi shi huang ~。”⑨[dong ]chu shen 。《han shu ·xiao he cao can chuan 》:“xiao he cao can jie ~dao bi li 。”

    ge :

    ①chang ge ;ge chang 。《shi jing ·wei feng ·yuan you tao 》:“xin zhi you yi ,wo ge ju yao 。”②ge qu ;ge yao yi ji neng chang de shi 。hu hun 《ye bo yong le you huai 》:“wu wa ji chang cai lian ge 。”③zan song ;ge yong 。ban gu 《liang dou fu ·xu 》:“gu gao tao ge yu ,xi si song lu 。”

    ge yong :

    ①ge chang ,ge song 。《lun heng ·ding xian 》:“yi ju wei zhi ren ,de min xin ~~zhi wei xian hu ?”②shi ge ,ge qu 。《shi ·zhou na ·guan ju xu 》:“shi zhe ,zhi zhi suo zhi ye ”kong shu :“yan zuo shi zhe suo yi shu xin zhi fen men ,er cu cheng yu ~~,gu 《yu shu 》wei zhi shi yan zhi ye 。”

    yong :

    ①sheng diao yi yang du cuo de yin song ;ge chang 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“shi yi dao zhi ,ge yi yong zhi 。”(dao :biao ming 。)②yong shi ge lai zan song huo xu shu 。cao cao 《bu chu xia men hang ·dong shi yue 》:“ge yi yong zhi 。”③shi ge 。li bai 《chun ye yan cong di cong tao hua yuan xu 》:“bu you jia yong ,he shen ya huai ?”④ge song 。《jin shu ·le zhi shang 》:“wu xiang de ,ge yong gong 。”

    han :

    ①he liu ming 。han shui ,ye chen han jiang 。wei chang jiang zui chang de zhi liu ,fa yuan yu shan xi sheng ning jiang xian ,liu jing shan xi 、hu bei ,zai wu han shi ru chang jiang 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jue ru 、han ,tui huai 、si ,er zhu zhi jiang 。”②tian he ;yin he 。《han shu ·tian wen zhi 》:“(wang liang )pang you ba xing ,jue han ,yue tian heng 。”《tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”③nan zi 。liu you 《yu ye bu mei ,guan bi jian suo zhang wei zheng gong di zhu ming 》:“shi jian qi mo yi hao han ,chi zha yin (yīn)wu qi tun lu 。”(yin wu :nu he sheng 。)④chao dai ming 。1. liu bang jian ,gong yuan qian 206~gong yuan 8nian ,shi chen “xi han ”;liu xiu jian ,gong yuan 25~220nian ,shi chen “dong han ”。2.wu dai zhi yi 。liu zhi yuan jian ,gong yuan 947~950nian ,shi chen “hou han ”。⑤min zu ming 。han zu 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“jin xi qiang bao sai ,yu han ren jiao tong 。”

    zhu :

    gu xian le qi ming 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“gao zu ji zhu zi wei ge shi 。”

    dong :

    ①hang dong ; huo dong 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bian dong yi li yan ,ji xiong yi qing qian 。”(li :li yi 。qian :bian yi 。)《sun bin bing fa ·jian wei wang 》:“shi bei er hou dong 。”②lao zuo ;lao dong 。《meng zi · teng wen gong shang 》:“wei min fu mu ,shi min xi xi (xì)ran ,jiang zhong sui qin dong ,bu de yi yang ji fu mu 。”(xi xi :hen shi 。)③zhen dong ;yi dong 。《sun zi bing fa · jun zheng 》:“xuan quan er dong 。”li shang yin 《yao chi 》shi :“huang zhu ge sheng dong de ai 。”④shi yong ;dong yong 。su shi 《bian huang qing ji dan he zha zi 》:“re yi yi shi ci luo zhi ren yan ,ze tian xia zhi ren geng bu gan kai kou dong bi yi 。”⑤fa dong ;kai dong 。《han shu ·wei xiang chuan 》:“jin bian jun kun fa ……chang kong bu neng zi cun ,nan yi dong bing 。”liu su 《da tang xin yu ·ji jian 》:“jin suo xing gong qu jing er bai yu li ,luan yu dong ren ,e jing xun ri ,fei ke chao hang mu zhi ye 。”(xing :jiu zhi huang di qin lin 。dong ren :qi dong che liang 。)⑥meng fa ;fa sheng 。《ji min yao shu ·cha fu 》:“fu xie wei dong wei shang shi ,jiang yu kai fu wei xia shi 。”(shang shi :zui hao de shi jian 。kai fu :xie zi lie kai 。)⑦gai bian ;bian hua 。《hou han shu ·ban gu chuan 》:“jun chen dong se ,zuo you xiang qu 。”⑧gan dong ;chu dong 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“tian zi wei dong ,gai rong shi che 。”⑨huai nian 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi yi :“yu xin sheng ping zui xiao se ,mu nian shi fu dong xiang guan 。”⑩yin dong ;qian dong 。liu zong yuan 《da gong shi shen qi shu 》:“jin yi suo shi bu lou yu wen ren ,luo lie yu zuo yu ,shi shi zhe dong mu ,wen zhe qing er 。”(wen ren :you ming wang de ren 。zuo :“zuo ”ben zi ,zuo wei 。)(11)zhi dong wu 。gui you guang 《er dan shui 》:“zhi ren zhi ze ,xiang xiang hu bei dong zhi yi 。”(bei :shi jia 。)(12)fu ci 。biao shi dong zuo hang wei fa sheng ci shu hen duo ,xiang dang yu “chang chang ”“dong bu dong ”。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“you dong yu mu gu ,bu du shi yi 。”

    ba :

    ①she ming 。chuan shui zhong de yi chong da she ,ke yi chi xiang 。《shan hai jing ·hai nei na jing 》:“ba she shi xiang ,san sui er chu ji gu 。”(san sui :san nian 。chu :tu chu 。)②tie jin ;ai jin 。《shui hu chuan 》di er hui :“qian bu ba cun ,hou bu ba dian 。”③ji qie pan wang 。wu qian 《shui diao ge tou 》ci :“ba de xi feng qi ,wu yi wen qian cheng 。”④gu de ming 。zhou dai wei ba guo ,zai jin si chuan sheng dong bu 。qin mie ba guo ,gai zhi ba jun 。dong han mo you zhi ba jun 、ba dong 、ba xi san jun ,chen san ba 。

    yu :

    min ge ;ge yao 。te zhi gu dai ba shu ji wu de yi dai min ge 。《chu ci ·qiao hun 》:“wu yu cai ou 。”(cai :de ming 。ou :ge qu 。)