• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 簿書銷眼力,杯酒耗心神。

    “簿書銷眼力,杯酒耗心神。”詩句出處:《武功縣中作三十首》;是唐朝詩人姚合的作品。

    縣去帝城遠,為官與隱齊。馬隨山鹿放,雞雜野禽棲。
    繞舍惟藤架,侵階是藥畦。更師嵇叔夜,不擬作書題。
    方拙天然性,為官是事疏。惟尋向山路,不寄入城書。
    因病多收藥,緣餐學釣魚。養身成好事,此外更空虛。
    微官如馬足,隻是在泥塵。到處貧隨我,終年老趁人。
    簿書銷眼力,杯酒耗心神。早作歸休計,深居養此身。
    簿書多不會,薄俸亦難銷。醉臥慵開眼,閑行懶系腰。
    移花兼蝶至,買石得雲饒。且自心中樂,從他笑寂寥。
    曉鐘驚睡覺,事事便相關。小市柴薪貴,貧傢砧杵閑。
    讀書多旋忘,賒酒數空還。長羨劉伶輩,高眠出世間。
    性疏常愛臥,親故笑悠悠。縱出多攜枕,因衙始裹頭。
    上山方覺老,過寺暫忘愁。三考千餘日,低腰不擬休。
    客至皆相笑,詩書滿臥床。愛閑求病假,因醉棄官方。
    鬢發寒唯短,衣衫瘦漸長。自嫌多檢束,不似舊來狂。
    一日看除目,終年損道心。山宜沖雪上,詩好帶風吟。
    野客嫌知印,傢人笑買琴。隻應隨分過,已是錯彌深。
    鄰裡皆相愛,門開數見過。秋涼送客遠,夜靜詠詩多。
    就架題書目,尋欄記藥窠。到官無別事,種得滿庭莎。
    窮達天應與,人間事莫論。微官長似客,遠縣豈勝村。
    竟日多無食,連宵不閉門。齋心調筆硯,唯寫五千言。
    縣僻仍牢落,遊人到便回。路當邊地去,村入郭門來。
    酒戶愁偏長,詩情病不開。可曾衙小吏,恐謂踏青苔。
    自下青山路,三年著綠衣。官卑食肉僭,才短事人非。
    野客教長醉,高僧勸早歸。不知何計是,免與本心違。
    月出方能起,庭前看種莎。吏來山鳥散,酒熟野人過。
    岐路荒城少,煙霞遠岫多。同官數相引,下馬上西坡。
    作吏荒城裡,窮愁欲不勝。病多唯識藥,年老漸親僧。
    夢覺空堂月,詩成滿硯冰。故人多得路,寂寞不相稱。
    誰念東山客,棲棲守印床。何年得事盡,終日逐人忙。
    醉臥誰知叫,閑書不著行。人間長檢束,與此豈相當。
    朝朝眉不展,多病怕逢迎。引水遠通澗,壘山高過城。
    秋燈照樹色,寒雨落池聲。好是吟詩夜,披衣坐到明。
    簿籍誰能問,風寒趁早眠。每旬常乞假,隔月探支錢。
    還往嫌詩僻,親情怪酒顛。謀身須上計,終久是歸田。
    閉門風雨裡,落葉與階齊。野客嫌杯小,山翁喜枕低。
    聽琴知道性,尋藥得詩題。誰更能騎馬,閑行隻杖藜。
    腥膻都不食,稍稍覺神清。夜犬因風吠,鄰雞帶雨鳴。
    守官常臥病,學道別稱名。小有洞中路,誰能引我行。
    宦名渾不計,酒熟且開封。晴月銷燈色,寒天挫筆鋒。
    驚禽時並起,閑客數相逢。舊國蕭條思,青山隔幾重。
    假日多無事,誰知我獨忙。移山入縣宅,種竹上城墻。
    驚蝶遺花蕊,遊蜂帶蜜香。唯愁明早出,端坐吏人旁。
    門外青山路,因循自不歸。養生宜縣僻,說品喜官微。
    凈愛山僧飯,閑披野客衣。誰憐幽谷鳥,不解入城飛。
    一官無限日,愁悶欲何如。掃舍驚巢燕,尋方落壁魚。
    從僧乞凈水,憑客報閑書。白發誰能鑷,年來四十餘。
    朝朝門不閉,長似在山時。賓客抽書讀,兒童斫竹騎。
    久貧還易老,多病懶能醫。道友應相怪,休官日已遲。
    戚戚常無思,循資格上官。閑人得事晚,常骨覓仙難。
    醉臥疑身病,貧居覺道寬。新詩久不寫,自算少人看。
    漫作容身計,今知拙有餘。青衫迎驛使,白發憶山居。
    道友憐蔬食,吏人嫌草書。須為長久事,歸去自耕鋤。
    主印三年坐,山居百事休。焚香開敕庫,踏月上城樓。
    飲酒多成病,吟詩易長愁。殷勤問漁者,暫借手中鉤。
    長憶青山下,深居遂性情。壘階溪石凈,燒竹灶煙輕。
    點筆圖雲勢,彈琴學鳥聲。今朝知縣印,夢裡百憂生。
    自知狂僻性,吏事固相疏。隻是看山立,無嫌出縣居。
    印朱沾墨硯,戶籍雜經書。月俸尋常請,無妨乏鬥儲。
    作吏無能事,為文舊致功。詩標八病外,心落百憂中。
    拜別登朝客,歸依煉藥翁。不知還往內,誰與此心同。

    【註釋】:

    簿:

    ①登記冊。《漢書·張釋之傳》:“上登虎圈,問上林尉禽獸簿。”②記入賬冊。《魏書·太祖紀》:“簿其珍寶畜產,名馬三十餘萬匹,牛羊四百多萬頭。”③文書。王充《論衡·謝短》:“儒生所短,不徒以不曉簿書。”

    簿書:

    官署的文書。《漢書·賈誼傳》:“而大臣特以~~不報,期會之間以為大故。”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    銷:

    ①熔化金屬。《史記·秦始皇本紀》:“收天下兵,聚之咸陽,銷以為鐘鐻、金人十二。”②熔化。《論衡·談天》:“女媧銷煉五色石以補蒼天。”③除去;解除。魏源《籌河篇上》:“工員實用實銷,故工大而費省。”④消失;消滅;消散。《莊子·則陽》:“其聲銷,其志無窮。”

    眼:

    (一)①眼睛。《莊子·盜蹠》:“比幹剖心,子胥抉眼,忠之禍也。”②眼光;眼力。陸遊《冬夜對書卷有感》:“萬卷雖多當具眼,一言惟怨可銘膺。”(銘:刻。膺:胸。)③孔洞;窟窿。杜甫《石筍行》:“古來相傳是海眼。”楊萬裡《小池》:“泉眼無聲惜細流,樹陰照水愛晴柔。”④事物的關鍵精要處。黃庭堅《贈高子勉》之四:“拾遺句中有眼。”(拾遺:指杜甫。杜曾任左拾遺之職。)⑤戲曲中的節拍。方以智《物理小識·天類》:“瑟實以配琴,笙實以和管箎(chí),豈有不合止於版眼而可聽者哉?”(箎:同“篪”。一種樂器。)⑥圍棋術語。指成片棋子中的空格,對方不能下子處。李漁《閑情偶寄·詞曲上·音律》:“曲中有務頭,猶棋中有眼,有此則活,無此則死。”⑦量詞。用於泉,井等。白居易《錢塘湖石記》:“湖中又有泉數十眼。” (二)wěn凸出的樣子。《周禮·考工記·輪人》:“望其轂,欲其眼也。”(轂gǔ:車輪中心可以插軸的圓木。)

    力:

    ①力氣,力量。《孟子·告子下》:“有人於此,力不能勝一匹雛,則為無力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以舉百鈞。”②能力;才能。《論語·季氏》:“陳力就列,不能者止。”元結《上〈時議三篇〉表》:“百姓勞苦,力用不足。”③權力;勢力;威力。賈誼《新書·藩疆》:“欲天下之治安,天子之無憂,莫如眾建諸侯而少其力;力小則易使以義。”《孟子·公孫醜上》:“以力服人者,非心服也。”④功勞。《禮記· 夏官·司勛》:“治功曰力,戰功曰多。”⑤功效。《左傳·昭公十一年》:“且譬之於天,其有五材,而將用之,力盡而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥勞役;力役。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”《國語·魯語下》:“任力以夫,而議其老幼。”也指役使。范仲淹《張公神道碑》:“公請增長堤二百裡,旁錮巨石為十闥,以疏其橫流,舍(shè)役伍於堤上,不力一民,而日廣月高。”(闥:門,指閘。舍:止宿。)⑦努力;盡力;竭力。《後漢書· 桓帝紀》:“自忠賢力爭,屢折奸鋒,雖願依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居處;彘:周厲王流放處。)杜甫《往在》:“冗官各復業,土著還力農。”《呂氏春秋·上農》:“若民不力田,墨乃傢畜。”(墨:通“沒”。沒收。)⑧甚;厲害。《漢書·汲黯傳》:“今病力,不能任郡事。”

    杯:

    ①一種盛酒、水、羹等物的器具。《莊子·逍遙遊》:“覆杯水於坳(ào)堂之上,則芥為之舟。”(坳:窪下處。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重陽獨酌杯中酒,抱病豈登江上臺。”②量詞。用於杯子。李白《將進酒》:“會須一飲三百杯。”③借指舟船。李白《贈僧崖公》:“何日更攜手,乘杯向蓬灜。”

    耗:

    (一)①虧損;消耗。《禮記·王制》:“用地小大,視年之豐耗。”《韓非子·孤憤》:“虧法以利私,耗國以便傢。”②音信;消息。李商隱《即日》:“赤岺久無耗。”(赤岺:地名。)蘇軾《答周開祖》之一:“一路候問來耗。”③通“眊mào”。不明;昏亂。《漢書·景帝紀》:“不事官職耗亂者,丞相以聞,請其罪。”(二)máo 盡;無。《漢書·高惠高後文功臣表序》:“訖於孝武後元之年,靡有孑遺,耗矣。”

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    神:

    ①天神。古人認為天地萬物的創造者和主宰者。《論語·述而》:“禱爾於上下神祇。”②鬼神。《禮記·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出雲,為風雨,見怪物,皆曰神。”(見:現。)③指人死後的魂靈。《左傳·昭公七年》:“昔堯殛鯀於羽山,其神化為黃熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辭上》:“陰陽不測謂之神。”⑤心神;精神。《荀子·天論》:“形具而神生。”⑥表情;神態。《世說新語·簡傲》:“(王恬)神氣傲邁,瞭無相酬對意。”⑦形象;肖像。蔣驥《傳神秘要》:“傳神最大者,令彼隔幾而坐,可遠三四尺許,若小照,可遠五六尺,愈小愈宜遠。”⑧神韻。指文藝作品在境界上所表達出的情趣韻致。嚴羽《滄浪詩話·詩辨》:“詩之極致有一,曰入神。詩而入神,至矣,盡矣,蔑以加矣!”(蔑:無;沒有。)


  • 簿书销眼力,杯酒耗心神。

    “簿书销眼力,杯酒耗心神。”诗句出处:《武功县中作三十首》;是唐朝诗人姚合的作品。

    县去帝城远,为官与隐齐。马随山鹿放,鸡杂野禽栖。
    绕舍惟藤架,侵阶是药畦。更师嵇叔夜,不拟作书题。
    方拙天然性,为官是事疏。惟寻向山路,不寄入城书。
    因病多收药,缘餐学钓鱼。养身成好事,此外更空虚。
    微官如马足,只是在泥尘。到处贫随我,终年老趁人。
    簿书销眼力,杯酒耗心神。早作归休计,深居养此身。
    簿书多不会,薄俸亦难销。醉卧慵开眼,闲行懒系腰。
    移花兼蝶至,买石得云饶。且自心中乐,从他笑寂寥。
    晓钟惊睡觉,事事便相关。小市柴薪贵,贫家砧杵闲。
    读书多旋忘,赊酒数空还。长羡刘伶辈,高眠出世间。
    性疏常爱卧,亲故笑悠悠。纵出多携枕,因衙始裹头。
    上山方觉老,过寺暂忘愁。三考千余日,低腰不拟休。
    客至皆相笑,诗书满卧床。爱闲求病假,因醉弃官方。
    鬓发寒唯短,衣衫瘦渐长。自嫌多检束,不似旧来狂。
    一日看除目,终年损道心。山宜冲雪上,诗好带风吟。
    野客嫌知印,家人笑买琴。只应随分过,已是错弥深。
    邻里皆相爱,门开数见过。秋凉送客远,夜静咏诗多。
    就架题书目,寻栏记药窠。到官无别事,种得满庭莎。
    穷达天应与,人间事莫论。微官长似客,远县岂胜村。
    竟日多无食,连宵不闭门。斋心调笔砚,唯写五千言。
    县僻仍牢落,游人到便回。路当边地去,村入郭门来。
    酒户愁偏长,诗情病不开。可曾衙小吏,恐谓踏青苔。
    自下青山路,三年著绿衣。官卑食肉僭,才短事人非。
    野客教长醉,高僧劝早归。不知何计是,免与本心违。
    月出方能起,庭前看种莎。吏来山鸟散,酒熟野人过。
    岐路荒城少,烟霞远岫多。同官数相引,下马上西坡。
    作吏荒城里,穷愁欲不胜。病多唯识药,年老渐亲僧。
    梦觉空堂月,诗成满砚冰。故人多得路,寂寞不相称。
    谁念东山客,栖栖守印床。何年得事尽,终日逐人忙。
    醉卧谁知叫,闲书不著行。人间长检束,与此岂相当。
    朝朝眉不展,多病怕逢迎。引水远通涧,垒山高过城。
    秋灯照树色,寒雨落池声。好是吟诗夜,披衣坐到明。
    簿籍谁能问,风寒趁早眠。每旬常乞假,隔月探支钱。
    还往嫌诗僻,亲情怪酒颠。谋身须上计,终久是归田。
    闭门风雨里,落叶与阶齐。野客嫌杯小,山翁喜枕低。
    听琴知道性,寻药得诗题。谁更能骑马,闲行只杖藜。
    腥膻都不食,稍稍觉神清。夜犬因风吠,邻鸡带雨鸣。
    守官常卧病,学道别称名。小有洞中路,谁能引我行。
    宦名浑不计,酒熟且开封。晴月销灯色,寒天挫笔锋。
    惊禽时并起,闲客数相逢。旧国萧条思,青山隔几重。
    假日多无事,谁知我独忙。移山入县宅,种竹上城墙。
    惊蝶遗花蕊,游蜂带蜜香。唯愁明早出,端坐吏人旁。
    门外青山路,因循自不归。养生宜县僻,说品喜官微。
    净爱山僧饭,闲披野客衣。谁怜幽谷鸟,不解入城飞。
    一官无限日,愁闷欲何如。扫舍惊巢燕,寻方落壁鱼。
    从僧乞净水,凭客报闲书。白发谁能镊,年来四十余。
    朝朝门不闭,长似在山时。宾客抽书读,儿童斫竹骑。
    久贫还易老,多病懒能医。道友应相怪,休官日已迟。
    戚戚常无思,循资格上官。闲人得事晚,常骨觅仙难。
    醉卧疑身病,贫居觉道宽。新诗久不写,自算少人看。
    漫作容身计,今知拙有余。青衫迎驿使,白发忆山居。
    道友怜蔬食,吏人嫌草书。须为长久事,归去自耕锄。
    主印三年坐,山居百事休。焚香开敕库,踏月上城楼。
    饮酒多成病,吟诗易长愁。殷勤问渔者,暂借手中钩。
    长忆青山下,深居遂性情。垒阶溪石净,烧竹灶烟轻。
    点笔图云势,弹琴学鸟声。今朝知县印,梦里百忧生。
    自知狂僻性,吏事固相疏。只是看山立,无嫌出县居。
    印朱沾墨砚,户籍杂经书。月俸寻常请,无妨乏斗储。
    作吏无能事,为文旧致功。诗标八病外,心落百忧中。
    拜别登朝客,归依炼药翁。不知还往内,谁与此心同。

    【注释】:

    簿:

    ①登记册。《汉书·张释之传》:“上登虎圈,问上林尉禽兽簿。”②记入账册。《魏书·太祖纪》:“簿其珍宝畜产,名马三十余万匹,牛羊四百多万头。”③文书。王充《论衡·谢短》:“儒生所短,不徒以不晓簿书。”

    簿书:

    官署的文书。《汉书·贾谊传》:“而大臣特以~~不报,期会之间以为大故。”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    销:

    ①熔化金属。《史记·秦始皇本纪》:“收天下兵,聚之咸阳,销以为钟鐻、金人十二。”②熔化。《论衡·谈天》:“女娲销炼五色石以补苍天。”③除去;解除。魏源《筹河篇上》:“工员实用实销,故工大而费省。”④消失;消灭;消散。《庄子·则阳》:“其声销,其志无穷。”

    眼:

    (一)①眼睛。《庄子·盗跖》:“比干剖心,子胥抉眼,忠之祸也。”②眼光;眼力。陆游《冬夜对书卷有感》:“万卷虽多当具眼,一言惟怨可铭膺。”(铭:刻。膺:胸。)③孔洞;窟窿。杜甫《石笋行》:“古来相传是海眼。”杨万里《小池》:“泉眼无声惜细流,树阴照水爱晴柔。”④事物的关键精要处。黄庭坚《赠高子勉》之四:“拾遗句中有眼。”(拾遗:指杜甫。杜曾任左拾遗之职。)⑤戏曲中的节拍。方以智《物理小识·天类》:“瑟实以配琴,笙实以和管箎(chí),岂有不合止于版眼而可听者哉?”(箎:同“篪”。一种乐器。)⑥围棋术语。指成片棋子中的空格,对方不能下子处。李渔《闲情偶寄·词曲上·音律》:“曲中有务头,犹棋中有眼,有此则活,无此则死。”⑦量词。用于泉,井等。白居易《钱塘湖石记》:“湖中又有泉数十眼。” (二)wěn凸出的样子。《周礼·考工记·轮人》:“望其毂,欲其眼也。”(毂gǔ:车轮中心可以插轴的圆木。)

    力:

    ①力气,力量。《孟子·告子下》:“有人于此,力不能胜一匹雏,则为无力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以举百钧。”②能力;才能。《论语·季氏》:“陈力就列,不能者止。”元结《上〈时议三篇〉表》:“百姓劳苦,力用不足。”③权力;势力;威力。贾谊《新书·藩疆》:“欲天下之治安,天子之无忧,莫如众建诸侯而少其力;力小则易使以义。”《孟子·公孙丑上》:“以力服人者,非心服也。”④功劳。《礼记· 夏官·司勋》:“治功曰力,战功曰多。”⑤功效。《左传·昭公十一年》:“且譬之于天,其有五材,而将用之,力尽而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥劳役;力役。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”《国语·鲁语下》:“任力以夫,而议其老幼。”也指役使。范仲淹《张公神道碑》:“公请增长堤二百里,旁锢巨石为十闼,以疏其横流,舍(shè)役伍于堤上,不力一民,而日广月高。”(闼:门,指闸。舍:止宿。)⑦努力;尽力;竭力。《后汉书· 桓帝纪》:“自忠贤力争,屡折奸锋,虽愿依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居处;彘:周厉王流放处。)杜甫《往在》:“冗官各复业,土著还力农。”《吕氏春秋·上农》:“若民不力田,墨乃家畜。”(墨:通“没”。没收。)⑧甚;厉害。《汉书·汲黯传》:“今病力,不能任郡事。”

    杯:

    ①一种盛酒、水、羹等物的器具。《庄子·逍遥游》:“覆杯水于坳(ào)堂之上,则芥为之舟。”(坳:洼下处。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重阳独酌杯中酒,抱病岂登江上台。”②量词。用于杯子。李白《将进酒》:“会须一饮三百杯。”③借指舟船。李白《赠僧崖公》:“何日更携手,乘杯向蓬灜。”

    耗:

    (一)①亏损;消耗。《礼记·王制》:“用地小大,视年之丰耗。”《韩非子·孤愤》:“亏法以利私,耗国以便家。”②音信;消息。李商隐《即日》:“赤岺久无耗。”(赤岺:地名。)苏轼《答周开祖》之一:“一路候问来耗。”③通“眊mào”。不明;昏乱。《汉书·景帝纪》:“不事官职耗乱者,丞相以闻,请其罪。”(二)máo 尽;无。《汉书·高惠高后文功臣表序》:“讫于孝武后元之年,靡有孑遗,耗矣。”

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    神:

    ①天神。古人认为天地万物的创造者和主宰者。《论语·述而》:“祷尔于上下神祇。”②鬼神。《礼记·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出云,为风雨,见怪物,皆曰神。”(见:现。)③指人死后的魂灵。《左传·昭公七年》:“昔尧殛鲧于羽山,其神化为黄熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辞上》:“阴阳不测谓之神。”⑤心神;精神。《荀子·天论》:“形具而神生。”⑥表情;神态。《世说新语·简傲》:“(王恬)神气傲迈,了无相酬对意。”⑦形象;肖像。蒋骥《传神秘要》:“传神最大者,令彼隔几而坐,可远三四尺许,若小照,可远五六尺,愈小愈宜远。”⑧神韵。指文艺作品在境界上所表达出的情趣韵致。严羽《沧浪诗话·诗辨》:“诗之极致有一,曰入神。诗而入神,至矣,尽矣,蔑以加矣!”(蔑:无;没有。)


  • bu shu xiao yan li ,bei jiu hao xin shen 。

    “bu shu xiao yan li ,bei jiu hao xin shen 。”shi gou chu chu :《wu gong xian zhong zuo san shi shou 》;shi tang chao shi ren yao ge de zuo pin 。

    xian qu di cheng yuan ,wei guan yu yin ji 。ma sui shan lu fang ,ji za ye qin qi 。
    rao she wei teng jia ,qin jie shi yao qi 。geng shi ji shu ye ,bu ni zuo shu ti 。
    fang zhuo tian ran xing ,wei guan shi shi shu 。wei xun xiang shan lu ,bu ji ru cheng shu 。
    yin bing duo shou yao ,yuan can xue diao yu 。yang shen cheng hao shi ,ci wai geng kong xu 。
    wei guan ru ma zu ,zhi shi zai ni chen 。dao chu pin sui wo ,zhong nian lao chen ren 。
    bu shu xiao yan li ,bei jiu hao xin shen 。zao zuo gui xiu ji ,shen ju yang ci shen 。
    bu shu duo bu hui ,bao feng yi nan xiao 。zui wo yong kai yan ,xian hang lan ji yao 。
    yi hua jian die zhi ,mai dan de yun rao 。ju zi xin zhong le ,cong ta xiao ji liao 。
    xiao zhong jing shui jiao ,shi shi bian xiang guan 。xiao shi chai xin gui ,pin jia zhen chu xian 。
    dou shu duo xuan wang ,she jiu shu kong hai 。chang xian liu ling bei ,gao mian chu shi jian 。
    xing shu chang ai wo ,qin gu xiao you you 。zong chu duo xie zhen ,yin ya shi guo tou 。
    shang shan fang jiao lao ,guo si zan wang chou 。san kao qian yu ri ,di yao bu ni xiu 。
    ke zhi jie xiang xiao ,shi shu man wo chuang 。ai xian qiu bing jia ,yin zui qi guan fang 。
    bin fa han wei duan ,yi shan shou jian chang 。zi xian duo jian shu ,bu shi jiu lai kuang 。
    yi ri kan chu mu ,zhong nian sun dao xin 。shan yi chong xue shang ,shi hao dai feng yin 。
    ye ke xian zhi yin ,jia ren xiao mai qin 。zhi ying sui fen guo ,yi shi cuo mi shen 。
    lin li jie xiang ai ,men kai shu jian guo 。qiu liang song ke yuan ,ye jing yong shi duo 。
    jiu jia ti shu mu ,xun lan ji yao ke 。dao guan mo bie shi ,chong de man ting sha 。
    qiong da tian ying yu ,ren jian shi mo lun 。wei guan chang shi ke ,yuan xian qi sheng cun 。
    jing ri duo mo shi ,lian xiao bu bi men 。zhai xin diao bi yan ,wei xie wu qian yan 。
    xian pi reng lao la ,you ren dao bian hui 。lu dang bian de qu ,cun ru guo men lai 。
    jiu hu chou pian chang ,shi qing bing bu kai 。ke ceng ya xiao li ,kong wei ta qing tai 。
    zi xia qing shan lu ,san nian zhe lu yi 。guan bei shi rou jian ,cai duan shi ren fei 。
    ye ke jiao chang zui ,gao seng quan zao gui 。bu zhi he ji shi ,mian yu ben xin wei 。
    yue chu fang neng qi ,ting qian kan chong sha 。li lai shan diao san ,jiu shou ye ren guo 。
    qi lu huang cheng shao ,yan xia yuan xiu duo 。tong guan shu xiang yin ,xia ma shang xi po 。
    zuo li huang cheng li ,qiong chou yu bu sheng 。bing duo wei shi yao ,nian lao jian qin seng 。
    meng jiao kong tang yue ,shi cheng man yan bing 。gu ren duo de lu ,ji mo bu xiang chen 。
    shei nian dong shan ke ,qi qi shou yin chuang 。he nian de shi jin ,zhong ri zhu ren mang 。
    zui wo shei zhi jiao ,xian shu bu zhe hang 。ren jian chang jian shu ,yu ci qi xiang dang 。
    chao chao mei bu zhan ,duo bing pa feng ying 。yin shui yuan tong jian ,lei shan gao guo cheng 。
    qiu deng zhao shu se ,han yu la chi sheng 。hao shi yin shi ye ,pi yi zuo dao ming 。
    bu ji shei neng wen ,feng han chen zao mian 。mei xun chang qi jia ,ge yue tan zhi qian 。
    hai wang xian shi pi ,qin qing guai jiu dian 。mou shen xu shang ji ,zhong jiu shi gui tian 。
    bi men feng yu li ,la xie yu jie ji 。ye ke xian bei xiao ,shan weng xi zhen di 。
    ting qin zhi dao xing ,xun yao de shi ti 。shei geng neng ji ma ,xian hang zhi zhang li 。
    xing shan dou bu shi ,shao shao jiao shen qing 。ye quan yin feng fei ,lin ji dai yu ming 。
    shou guan chang wo bing ,xue dao bie chen ming 。xiao you dong zhong lu ,shei neng yin wo hang 。
    huan ming hun bu ji ,jiu shou ju kai feng 。qing yue xiao deng se ,han tian cuo bi feng 。
    jing qin shi bing qi ,xian ke shu xiang feng 。jiu guo xiao tiao sai ,qing shan ge ji chong 。
    jia ri duo mo shi ,shei zhi wo du mang 。yi shan ru xian zhai ,chong zhu shang cheng qiang 。
    jing die wei hua rui ,you feng dai mi xiang 。wei chou ming zao chu ,duan zuo li ren pang 。
    men wai qing shan lu ,yin xun zi bu gui 。yang sheng yi xian pi ,shui pin xi guan wei 。
    jing ai shan seng fan ,xian pi ye ke yi 。shei lian you gu diao ,bu jie ru cheng fei 。
    yi guan mo xian ri ,chou men yu he ru 。sao she jing chao yan ,xun fang la bi yu 。
    cong seng qi jing shui ,ping ke bao xian shu 。bai fa shei neng nie ,nian lai si shi yu 。
    chao chao men bu bi ,chang shi zai shan shi 。bin ke chou shu dou ,er tong zhuo zhu ji 。
    jiu pin hai yi lao ,duo bing lan neng yi 。dao you ying xiang guai ,xiu guan ri yi chi 。
    qi qi chang mo sai ,xun zi ge shang guan 。xian ren de shi wan ,chang gu mi xian nan 。
    zui wo yi shen bing ,pin ju jiao dao kuan 。xin shi jiu bu xie ,zi suan shao ren kan 。
    man zuo rong shen ji ,jin zhi zhuo you yu 。qing shan ying yi shi ,bai fa yi shan ju 。
    dao you lian shu shi ,li ren xian cao shu 。xu wei chang jiu shi ,gui qu zi geng chu 。
    zhu yin san nian zuo ,shan ju bai shi xiu 。fen xiang kai chi ku ,ta yue shang cheng lou 。
    yin jiu duo cheng bing ,yin shi yi chang chou 。yan qin wen yu zhe ,zan jie shou zhong gou 。
    chang yi qing shan xia ,shen ju sui xing qing 。lei jie xi dan jing ,shao zhu zao yan qing 。
    dian bi tu yun shi ,dan qin xue diao sheng 。jin chao zhi xian yin ,meng li bai you sheng 。
    zi zhi kuang pi xing ,li shi gu xiang shu 。zhi shi kan shan li ,mo xian chu xian ju 。
    yin zhu zhan mo yan ,hu ji za jing shu 。yue feng xun chang qing ,mo fang fa dou chu 。
    zuo li mo neng shi ,wei wen jiu zhi gong 。shi biao ba bing wai ,xin la bai you zhong 。
    bai bie deng chao ke ,gui yi lian yao weng 。bu zhi hai wang nei ,shei yu ci xin tong 。

    【zhu shi 】:

    bu :

    ①deng ji ce 。《han shu ·zhang shi zhi chuan 》:“shang deng hu juan ,wen shang lin wei qin shou bu 。”②ji ru zhang ce 。《wei shu ·tai zu ji 》:“bu ji zhen bao chu chan ,ming ma san shi yu mo pi ,niu yang si bai duo mo tou 。”③wen shu 。wang chong 《lun heng ·xie duan 》:“ru sheng suo duan ,bu tu yi bu xiao bu shu 。”

    bu shu :

    guan shu de wen shu 。《han shu ·gu yi chuan 》:“er da chen te yi ~~bu bao ,ji hui zhi jian yi wei da gu 。”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    xiao :

    ①rong hua jin shu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shou tian xia bing ,ju zhi xian yang ,xiao yi wei zhong ju 、jin ren shi er 。”②rong hua 。《lun heng ·tan tian 》:“nv wa xiao lian wu se dan yi bu cang tian 。”③chu qu ;jie chu 。wei yuan 《chou he pian shang 》:“gong yuan shi yong shi xiao ,gu gong da er fei sheng 。”④xiao shi ;xiao mie ;xiao san 。《zhuang zi ·ze yang 》:“ji sheng xiao ,ji zhi mo qiong 。”

    yan :

    (yi )①yan jing 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“bi gan pou xin ,zi xu jue yan ,zhong zhi huo ye 。”②yan guang ;yan li 。liu you 《dong ye dui shu juan you gan 》:“mo juan sui duo dang ju yan ,yi yan wei yuan ke ming ying 。”(ming :ke 。ying :xiong 。)③kong dong ;ku long 。du fu 《dan sun hang 》:“gu lai xiang chuan shi hai yan 。”yang mo li 《xiao chi 》:“quan yan mo sheng xi xi liu ,shu yin zhao shui ai qing rou 。”④shi wu de guan jian jing yao chu 。huang ting jian 《zeng gao zi mian 》zhi si :“she wei gou zhong you yan 。”(she wei :zhi du fu 。du ceng ren zuo she wei zhi zhi 。)⑤hu qu zhong de jie pai 。fang yi zhi 《wu li xiao shi ·tian lei 》:“se shi yi pei qin ,sheng shi yi he guan chi (chí),qi you bu ge zhi yu ban yan er ke ting zhe zai ?”(chi :tong “chi ”。yi chong le qi 。)⑥wei qi shu yu 。zhi cheng pian qi zi zhong de kong ge ,dui fang bu neng xia zi chu 。li yu 《xian qing ou ji ·ci qu shang ·yin lv 》:“qu zhong you wu tou ,you qi zhong you yan ,you ci ze huo ,mo ci ze si 。”⑦liang ci 。yong yu quan ,jing deng 。bai ju yi 《qian tang hu dan ji 》:“hu zhong you you quan shu shi yan 。” (er )wěntu chu de yang zi 。《zhou li ·kao gong ji ·lun ren 》:“wang ji gu ,yu ji yan ye 。”(gu gǔ:che lun zhong xin ke yi cha zhou de yuan mu 。)

    li :

    ①li qi ,li liang 。《meng zi ·gao zi xia 》:“you ren yu ci ,li bu neng sheng yi pi chu ,ze wei mo li ren yi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu li zu yi ju bai jun 。”②neng li ;cai neng 。《lun yu ·ji shi 》:“chen li jiu lie ,bu neng zhe zhi 。”yuan jie 《shang 〈shi yi san pian 〉biao 》:“bai xing lao ku ,li yong bu zu 。”③quan li ;shi li ;wei li 。gu yi 《xin shu ·fan jiang 》:“yu tian xia zhi zhi an ,tian zi zhi mo you ,mo ru zhong jian zhu hou er shao ji li ;li xiao ze yi shi yi yi 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“yi li fu ren zhe ,fei xin fu ye 。”④gong lao 。《li ji · xia guan ·si xun 》:“zhi gong yue li ,zhan gong yue duo 。”⑤gong xiao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“ju pi zhi yu tian ,ji you wu cai ,er jiang yong zhi ,li jin er bi zhi 。”(wu cai :jin 、mu 、shui 、huo 、tu 。)⑥lao yi ;li yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”《guo yu ·lu yu xia 》:“ren li yi fu ,er yi ji lao you 。”ye zhi yi shi 。fan zhong yan 《zhang gong shen dao bei 》:“gong qing zeng chang di er bai li ,pang gu ju dan wei shi ta ,yi shu ji heng liu ,she (shè)yi wu yu di shang ,bu li yi min ,er ri an yue gao 。”(ta :men ,zhi zha 。she :zhi su 。)⑦nu li ;jin li ;jie li 。《hou han shu · huan di ji 》:“zi zhong xian li zheng ,lv she jian feng ,sui yuan yi zhen liu zhi yi bu ke de yi 。”(zhen :xia tai kang bei yi zhu suo ju chu ;zhi :zhou li wang liu fang chu 。)du fu 《wang zai 》:“rong guan ge fu ye ,tu zhe hai li nong 。”《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“re min bu li tian ,mo nai jia chu 。”(mo :tong “mei ”。mei shou 。)⑧shen ;li hai 。《han shu ·ji an chuan 》:“jin bing li ,bu neng ren jun shi 。”

    bei :

    ①yi chong cheng jiu 、shui 、geng deng wu de qi ju 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“fu bei shui yu ao (ào)tang zhi shang ,ze gai wei zhi zhou 。”(ao :wa xia chu 。gai :xiao cao 。)du fu 《jiu ri wu shou 》zhi yi :“chong yang du zhuo bei zhong jiu ,bao bing qi deng jiang shang tai 。”②liang ci 。yong yu bei zi 。li bai 《jiang jin jiu 》:“hui xu yi yin san bai bei 。”③jie zhi zhou chuan 。li bai 《zeng seng ya gong 》:“he ri geng xie shou ,cheng bei xiang peng ying 。”

    hao :

    (yi )①kui sun ;xiao hao 。《li ji ·wang zhi 》:“yong de xiao da ,shi nian zhi feng hao 。”《han fei zi ·gu fen 》:“kui fa yi li si ,hao guo yi bian jia 。”②yin xin ;xiao xi 。li shang yin 《ji ri 》:“chi ling jiu mo hao 。”(chi ling :de ming 。)su shi 《da zhou kai zu 》zhi yi :“yi lu hou wen lai hao 。”③tong “mao mào”。bu ming ;hun luan 。《han shu ·jing di ji 》:“bu shi guan zhi hao luan zhe ,cheng xiang yi wen ,qing ji zui 。”(er )máo jin ;mo 。《han shu ·gao hui gao hou wen gong chen biao xu 》:“qi yu xiao wu hou yuan zhi nian ,mi you jie wei ,hao yi 。”

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    shen :

    ①tian shen 。gu ren ren wei tian de mo wu de chuang zao zhe he zhu zai zhe 。《lun yu ·shu er 》:“dao er yu shang xia shen 祇。”②gui shen 。《li ji ·ji fa 》:“shan lin 、chuan gu 、qiu ling ,neng chu yun ,wei feng yu ,jian guai wu ,jie yue shen 。”(jian :xian 。)③zhi ren si hou de hun ling 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“xi yao ji gun yu yu shan ,ji shen hua wei huang xiong 。”④xuan miao ;shen ji 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yin yang bu ce wei zhi shen 。”⑤xin shen ;jing shen 。《xun zi ·tian lun 》:“xing ju er shen sheng 。”⑥biao qing ;shen tai 。《shi shui xin yu ·jian ao 》:“(wang tian )shen qi ao mai ,le mo xiang chou dui yi 。”⑦xing xiang ;xiao xiang 。jiang ji 《chuan shen bi yao 》:“chuan shen zui da zhe ,ling bi ge ji er zuo ,ke yuan san si che hu ,re xiao zhao ,ke yuan wu liu che ,yu xiao yu yi yuan 。”⑧shen yun 。zhi wen yi zuo pin zai jing jie shang suo biao da chu de qing qu yun zhi 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“shi zhi ji zhi you yi ,yue ru shen 。shi er ru shen ,zhi yi ,jin yi ,mie yi jia yi !”(mie :mo ;mei you 。)