- 繁体
- 简体
- 拼音
-
興亡道之運,否泰理所全。
“興亡道之運,否泰理所全。”詩句出處:《覽古十四首》;是唐朝詩人吳筠的作品。
聖人重周濟,明道欲救時。孔席不暇暖,墨突何嘗緇。
興言振頹綱,將以有所維。君臣恣淫惑,風俗日凋衰。
三代業遽隕,七雄遂交馳。庶物墜塗炭,區中若棼絲。
秦皇燎儒術,方冊靡孑遺。大漢歷五葉,斯文復崇推。
乃驗經籍道,與世同屯夷。弛張固天意,設教安能持。
興亡道之運,否泰理所全。奈何淳古風,既往不復旋。
三皇已散樸,五帝初尚賢。王業與霸功,浮偽日以宣。
忠誠及狙詐,淆混安可甄。餘智入九霄,守愚淪重泉。
永懷巢居時,感涕徒泫然。
棟宇代巢穴,其來自三皇。跡生固為累,經始增百王。
瑤臺既滅夏,瓊室復隕湯。覆車世不悟,秦氏興阿房。
繼踵迷反正,漢傢崇建章。力役弊萬人,瑰奇殫八方。
徇志仍未極,促齡已雲亡。侈靡竟何在,荊榛生廟堂。
閑居覽前載,惻彼商與秦。所殘必忠良,所寶皆兇嚚。
昵諛方自聖,不悟禍滅身。箕子作周輔,孫通為漢臣。
洪范及禮儀,後王用經綸。
吾觀采苓什,復感青蠅詩。讒佞亂忠孝,古今同所悲。
奸邪起狡猾,骨肉相殘夷。漢儲殞江充,晉嗣滅驪姬。
天性猶可間,君臣固其宜。子胥烹吳鼎,文種斷越鈹。
屈原沈湘流,厥戚咸自貽。何不若范蠡,扁舟無還期。
嘗稽真仙道,清寂祛眾煩。秦皇及漢武,焉得遊其藩。
情擾萬機屑,位驕四海尊。既欲先宇宙,仍規後乾坤。
崇高與久遠,物莫能兩存。矧乃恣所欲,荒淫伐靈根。
金膏恃延期,玉色復動魂。征戰窮外域,殺傷被中原。
天鑒諒難誣,神理不可諼。安期返蓬萊,王母還昆侖。
異術終莫告,悲哉竟何言。
魯侯祈政術,尼父從棄捐。漢主思英才,賈生被排遷。
始皇重韓子,及睹乃不全。武帝愛相如,既征復忘賢。
貴遠世咸爾,賤今理共然。方知古來主,難以效當年。
食其昔未偶,落魄為狂生。一朝君臣契,雄辯何縱橫。
運籌康漢業,憑軾下齊城。既以智所達,還為智所烹。
豈若終貧賤,酣歌本無營。
晁錯抱遠策,為君納良規。削彼諸侯權,永用得所宜。
奸臣負舊隙,乘釁謀相危。世主竟不辨,身戮宗且夷。
漢景稱欽明,濫罰猶如斯。比幹與龍逢,殘害何足悲。
絳侯成大績,賞厚位仍尊。一朝對獄吏,榮辱安可論。
蘇生佩六印,奕奕為殃源。主父食五鼎,昭昭成禍根。
李斯佐二辟,巨釁鐘其門。霍孟翼三後,伊戚及後昆。
天人忌盈滿,茲理固永存。方知得意者,何必乘朱輪。
滅景棲遠壑,弦歌對清樽。二疏返海濱,蔣詡歸林園。
蕭灑去物累,此謀誠足敦。
至人順通塞,委命固無疵。吾觀太史公,可謂識道規。
留滯焉足憤,感懷殄生涯。吾嘆龔夫子,秉義確不移。
晦跡一何晚,天年夭當時。薰膏自銷鑠,楚老空餘悲。
達者貴量力,至人尚知幾。京房洞幽贊,神奧咸發揮。
如何嫉元惡,不悟禍所歸。謀物暗謀已,誰言爾精微。
玄元明知止,大雅尚保躬。茂先洽聞者,幽賾咸該通。
弱年賦鷦鷯,可謂達養蒙。晚節希鸞鵠,長飛戾曾穹。
知進不知退,遂令其道窮。伊昔辨福初,胡為迷禍終。
方驗嘉遁客,永貞天壤同。
聖人垂大訓,奧義不茍設。天道殃頑兇,神明祐懿哲。
斯言猶影響,安得復回穴。鯀瞍誕英睿,唐虞育昏孽。
盜蹠何延期,顏生乃短折。魯隱全克讓,禍機遂潛結。
楚穆肆巨逆,福柄奚赫烈。田常弒其主,祚國久網缺。
管仲存霸功,世祖成詭說。漢氏方版蕩,群閹恣邪譎。
謇謇陳蕃徒,孜孜抗忠節。誓期區宇靜,爰使兇醜絕。
謀協事靡從,俄而反誅滅。古來若茲類,紛擾難盡列。
道遐理微茫,誰為我昭晰。吾將詢上帝,寥廓詎躋徹。
已矣勿用言,忘懷庶自悅。【註釋】:
興:
①[動]起身,起 來。《論語·衛靈公》:“從者病,莫能~。”②[動]興起,建立。《史記·文帝本紀》:“漢~,至孝文四十有餘載。”③[動]發動。《史記·酷吏列傳》:“漢大~兵伐匈奴。”④[形]興盛。與“廢”相對。《論語· 子路》:“事不成,則禮樂不~。”⑤(xing)[名]興致,興趣(後起意義)。劉義慶《世說新語·任誕》:“吾本乘~而行,~盡而返。”亡:
(一)①逃跑。《左傳·僖公二十四年》:“請由此亡。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“從徑道亡,歸璧於趙。”②外出。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”(時其亡:趁他不在傢時。)③失去;丟失。《戰國策·楚策四》:“亡羊而補牢,未為遲也。”④死。《資治通鑒·卷第六十五》:“今劉表新亡,二子不協,軍中諸將,各有彼此。”⑤滅亡;與“存”相對。《左傳 ·僖公五年》:“虢亡,虞必從之。”《史記·項羽本紀》:“項王笑曰:‘天之亡我,我何渡為!’”杜牧《冬至日寄小姪阿宜詩》:“經書括根本,史書閱興亡。”⑥通“忘(wàng)”。忘記。《韓非子·說林下》:“人不能自止於足,而亡其富之涯乎。”(二)wú 同“無”。①沒有。《漢書·胡建傳》:“貧亡車馬。”賈誼《論積貯疏》:“用之亡度,則物力必屈。”②副詞。表否定,相當於“不”。《漢書·貢禹傳》:“傢亡得私販賣,與民爭利。”《列子·愚公移山》:“河曲智叟亡以應。”道:
(一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”之:
①到……去。《呂氏春秋·察傳》:“子夏之晉,過衛。”(晉、衛:皆諸侯國名。)《漢書·高帝紀》:“沛公引兵之薛。”(沛公:劉邦。薛:地名。)②直到。《詩經·鄘風·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:發誓。靡它:沒有他心。)③代詞。1. 指代人和事物。相當於“他(她)”、“它”、“他(它)們”。《左傳·隱公元年》:“(薑氏)愛共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。習:演習。)2.指示代詞。“這”、“這個”。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸。”④助詞。1.相當於現代漢語助詞“的”,放在定語和中心語之間。《詩經· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用於主語和謂語之間,取消句子的獨立性,使變成偏正結構。《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:進入。)3.用於前置賓語和動詞之間,相當於“是”。《墨子·公輸》:“宋何罪之有?”4.用於句中或句末起調整音節的作用。《左傳·莊公十年》:“公將鼓之。”(鼓:擊鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡(bó)然興之矣。”(浡然:興起的樣子。)運:
①運動;轉動。《周易·系辭上》:“日月運行,一寒一暑。”《楚辭·九章·哀郢》:“將運舟而下浮兮,上洞庭而下江。”②搬運。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮復出祁山,以木牛運,糧盡退軍。”③運用。《孫子兵法·九地》:“運兵計謀,為不可測。”④命運;氣數。何景明《大梁行》:“更聞飛檄(xí)救邯鄲,一朝運去同衰賤。”(檄:征召的文書。)⑤南北的距離。《國語 · 越語上》:“勾踐之地……廣運百裡。”否:
(一)副詞。表示否定或不同意。①相當於“不”、“不這樣”。《詩經·小雅·賓之初筵》:“凡此飲酒,或醉或否。”②用於疑問句末,表示疑問。《史記·秦始皇本紀》:“二世曰:‘丞相可得見否?’”(丞相:指趙高。)③用於應對,獨立成句。《孟子·滕文公上》:“(孟子曰)‘許子必織佈而後衣(yì)乎?’相曰:‘否,許子衣(yì)褐。’”(二)pǐ①閉塞;不通。《漢書·楚元王傳附劉向》:“否者,閉而亂也。”②困頓。潘嶽《西征賦》:“豈地勢之安危,信人事之否泰。”③邪惡。諸葛亮《出師表》:“陟罰臧否,不宜異同。”④同“鄙”。卑劣;鄙陋。《鹽鐵論·復古》:“窮夫否婦,不知國之慮。”⑤六十四卦之一。《周易·否》:“象曰:天地不交,否。”泰:
①通暢;暢達;通達。白居易《采詩官》:“言者無罪聞者誡,下流上通上下泰。”《周易 ·泰》:“天地交泰。”(交:交合。)②安定;平安。張君房《雲笈七籤》卷六十四:“心既泰然,不壽何待?”朱熹《近思錄》卷八:“自古泰治之世,必漸至於衰替。”(衰替:衰敗。)③寬裕;大方。《荀子·議兵》:“凡慮事欲孰,而用財欲泰。”(孰:同“熟”。成熟。)④奢侈;傲慢;驕縱。《論語·子罕》:“拜下,禮也;今拜乎上,泰也。”龔自珍《西域置行省議》:“承乾隆六十載太平之盛,人心慣於泰侈,風俗習於遊蕩。”⑤過分。《孟子·滕文公下》:“如其道,則舜受堯之天下不為泰。”(如:依照。)⑥副詞。表示程度,相當於“太”、“極”、“最”。《淮南子·原道》:“泰古二皇,得道之柄。”《漢書·賈捐之傳》:“是皆廓地泰大,征伐不休之故也。”(廓地:開拓疆土。)⑦卦名。《周易》六十四卦之一,卦形為乾下坤上,為天地交通之象。《周易·泰》:“《象》曰:天地交,泰。”⑧亨通;吉。潘嶽《西征賦》:“豈地勢之安危,信人事之否泰。”(否pǐ:《周易》卦名。主兇。)《聊齋志異·邢子儀》:“泰運已交,百金何足言?”⑨山名。泰山,為五嶽之一。《史記·孫子吳起列傳》:“夏桀之居,左河濟,右泰、華。”(華:華山。)理:
①雕琢;加工玉石。《韓非子·和氏》:“使玉人理其璞而得寶焉。”②治理;整治。《漢書·食貨志》:“理民之道,地著為本。”③整理;修整。古樂府《木蘭詩》:“阿姊聞妹來,當戶理紅妝。”歸子慕《壬寅正月西村築室成》:“農人理耰(yōu)鋤,念此歲供早。”(耰:弄碎土塊平整土地的農具。)④練習;溫習。王維《洛陽女兒行》:“戲罷曾無理曲時,妝成隻是薰香坐。”⑤紋理;條理。劉禹錫《砥石賦》:“圭形石質,蒼色膩理。”⑥規律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《莊子·養生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《禮記·月令》:“命理瞻傷,察創,視折。”《左傳·昭公十四年》:“叔魚攝理。”⑧申辯,辯白。《抱樸子·譏惑》:“雖見恥笑,餘亦不理也。”⑨順。賈誼《新書·胎教》:“正其本而萬物理。”⑩使者。《左傳·昭公十三年》:“行理之命,無月不至。”所:
①處所;位置;地方。《墨子·號令》:“夜以火指鼓所。”《詩經·豳風·九罭》:“鴻飛遵渚(zhǔ),公歸無所。”(遵:沿著。渚:水中的沙洲。)②元、明時駐軍的一種建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者設所,連郡者設衛。”(度:估量。)③不定數詞,附在數量詞後表示概數。《史記·李將軍列傳》:“未到匈奴陳二裡所,止。”(陳:同“陣”。)④量詞。計算房舍及其他處所。《宋書 ·沈慶之傳》:“居清明門外,有宅四所,室宇甚麗。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“刺足陽明脈,左右各三所。”⑤助詞。用在動詞前,組成名詞性短語。1. 動詞後不再出現表事物的詞。《荀子·榮辱》:“此小人之所務而君子所不為也。”2. 動詞後用“者”或“的”表示事物。《戰國策·齊策四》:“視吾傢所寡有者。”3. 動詞後仍出現表事物的詞。《史記·項羽本紀》:“獨籍所殺漢軍數百人。”⑥助詞。放在動詞前表示被動,多與“為”配合使用。《漢書·黃霸傳》:“食於道旁,乃為烏所盜肉。”(烏:烏鴉。)[所以]1.表示原因。《史記·廉頗藺相如列傳》:“吾所以為此者,以先國傢之急而後私仇也。”2. 表示使用的東西。《墨子·公輸》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或憑借。《荀子·議兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”全:
①純色玉。《周禮·考工記·玉人》:“天子用全。”②完備;完整無缺。《莊子·養生主》:“三年之後,未嘗見全牛也。”③保全;使完好。《韓非子·解考》:“今舉動而與天下之為讎,非全身長生之道也。”④病愈,後寫作“痊”。《周禮·天官·醫師》:“歲終,則稽其醫事,以制其食,十全為上,十失一次之。”⑤副詞。完全;全都。《史記·扁鵲倉公列傳》:“診病決死生,能全無失乎?” -
兴亡道之运,否泰理所全。
“兴亡道之运,否泰理所全。”诗句出处:《览古十四首》;是唐朝诗人吴筠的作品。
圣人重周济,明道欲救时。孔席不暇暖,墨突何尝缁。
兴言振颓纲,将以有所维。君臣恣淫惑,风俗日凋衰。
三代业遽陨,七雄遂交驰。庶物坠涂炭,区中若棼丝。
秦皇燎儒术,方册靡孑遗。大汉历五叶,斯文复崇推。
乃验经籍道,与世同屯夷。弛张固天意,设教安能持。
兴亡道之运,否泰理所全。奈何淳古风,既往不复旋。
三皇已散朴,五帝初尚贤。王业与霸功,浮伪日以宣。
忠诚及狙诈,淆混安可甄。余智入九霄,守愚沦重泉。
永怀巢居时,感涕徒泫然。
栋宇代巢穴,其来自三皇。迹生固为累,经始增百王。
瑶台既灭夏,琼室复陨汤。覆车世不悟,秦氏兴阿房。
继踵迷反正,汉家崇建章。力役弊万人,瑰奇殚八方。
徇志仍未极,促龄已云亡。侈靡竟何在,荆榛生庙堂。
闲居览前载,恻彼商与秦。所残必忠良,所宝皆凶嚚。
昵谀方自圣,不悟祸灭身。箕子作周辅,孙通为汉臣。
洪范及礼仪,后王用经纶。
吾观采苓什,复感青蝇诗。谗佞乱忠孝,古今同所悲。
奸邪起狡猾,骨肉相残夷。汉储殒江充,晋嗣灭骊姬。
天性犹可间,君臣固其宜。子胥烹吴鼎,文种断越铍。
屈原沈湘流,厥戚咸自贻。何不若范蠡,扁舟无还期。
尝稽真仙道,清寂祛众烦。秦皇及汉武,焉得游其藩。
情扰万机屑,位骄四海尊。既欲先宇宙,仍规后乾坤。
崇高与久远,物莫能两存。矧乃恣所欲,荒淫伐灵根。
金膏恃延期,玉色复动魂。征战穷外域,杀伤被中原。
天鉴谅难诬,神理不可谖。安期返蓬莱,王母还昆仑。
异术终莫告,悲哉竟何言。
鲁侯祈政术,尼父从弃捐。汉主思英才,贾生被排迁。
始皇重韩子,及睹乃不全。武帝爱相如,既征复忘贤。
贵远世咸尔,贱今理共然。方知古来主,难以效当年。
食其昔未偶,落魄为狂生。一朝君臣契,雄辩何纵横。
运筹康汉业,凭轼下齐城。既以智所达,还为智所烹。
岂若终贫贱,酣歌本无营。
晁错抱远策,为君纳良规。削彼诸侯权,永用得所宜。
奸臣负旧隙,乘衅谋相危。世主竟不辨,身戮宗且夷。
汉景称钦明,滥罚犹如斯。比干与龙逢,残害何足悲。
绛侯成大绩,赏厚位仍尊。一朝对狱吏,荣辱安可论。
苏生佩六印,奕奕为殃源。主父食五鼎,昭昭成祸根。
李斯佐二辟,巨衅钟其门。霍孟翼三后,伊戚及后昆。
天人忌盈满,兹理固永存。方知得意者,何必乘朱轮。
灭景栖远壑,弦歌对清樽。二疏返海滨,蒋诩归林园。
萧洒去物累,此谋诚足敦。
至人顺通塞,委命固无疵。吾观太史公,可谓识道规。
留滞焉足愤,感怀殄生涯。吾叹龚夫子,秉义确不移。
晦迹一何晚,天年夭当时。薰膏自销铄,楚老空余悲。
达者贵量力,至人尚知几。京房洞幽赞,神奥咸发挥。
如何嫉元恶,不悟祸所归。谋物暗谋已,谁言尔精微。
玄元明知止,大雅尚保躬。茂先洽闻者,幽赜咸该通。
弱年赋鹪鹩,可谓达养蒙。晚节希鸾鹄,长飞戾曾穹。
知进不知退,遂令其道穷。伊昔辨福初,胡为迷祸终。
方验嘉遁客,永贞天壤同。
圣人垂大训,奥义不苟设。天道殃顽凶,神明祐懿哲。
斯言犹影响,安得复回穴。鲧瞍诞英睿,唐虞育昏孽。
盗跖何延期,颜生乃短折。鲁隐全克让,祸机遂潜结。
楚穆肆巨逆,福柄奚赫烈。田常弑其主,祚国久网缺。
管仲存霸功,世祖成诡说。汉氏方版荡,群阉恣邪谲。
謇謇陈蕃徒,孜孜抗忠节。誓期区宇静,爰使凶丑绝。
谋协事靡从,俄而反诛灭。古来若兹类,纷扰难尽列。
道遐理微茫,谁为我昭晰。吾将询上帝,寥廓讵跻彻。
已矣勿用言,忘怀庶自悦。【注释】:
兴:
①[动]起身,起 来。《论语·卫灵公》:“从者病,莫能~。”②[动]兴起,建立。《史记·文帝本纪》:“汉~,至孝文四十有余载。”③[动]发动。《史记·酷吏列传》:“汉大~兵伐匈奴。”④[形]兴盛。与“废”相对。《论语· 子路》:“事不成,则礼乐不~。”⑤(xing)[名]兴致,兴趣(后起意义)。刘义庆《世说新语·任诞》:“吾本乘~而行,~尽而返。”亡:
(一)①逃跑。《左传·僖公二十四年》:“请由此亡。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“从径道亡,归璧于赵。”②外出。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”(时其亡:趁他不在家时。)③失去;丢失。《战国策·楚策四》:“亡羊而补牢,未为迟也。”④死。《资治通鉴·卷第六十五》:“今刘表新亡,二子不协,军中诸将,各有彼此。”⑤灭亡;与“存”相对。《左传 ·僖公五年》:“虢亡,虞必从之。”《史记·项羽本纪》:“项王笑曰:‘天之亡我,我何渡为!’”杜牧《冬至日寄小姪阿宜诗》:“经书括根本,史书阅兴亡。”⑥通“忘(wàng)”。忘记。《韩非子·说林下》:“人不能自止于足,而亡其富之涯乎。”(二)wú 同“无”。①没有。《汉书·胡建传》:“贫亡车马。”贾谊《论积贮疏》:“用之亡度,则物力必屈。”②副词。表否定,相当于“不”。《汉书·贡禹传》:“家亡得私贩卖,与民争利。”《列子·愚公移山》:“河曲智叟亡以应。”道:
(一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”之:
①到……去。《吕氏春秋·察传》:“子夏之晋,过卫。”(晋、卫:皆诸侯国名。)《汉书·高帝纪》:“沛公引兵之薛。”(沛公:刘邦。薛:地名。)②直到。《诗经·鄘风·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:发誓。靡它:没有他心。)③代词。1. 指代人和事物。相当于“他(她)”、“它”、“他(它)们”。《左传·隐公元年》:“(姜氏)爱共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。习:演习。)2.指示代词。“这”、“这个”。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归。”④助词。1.相当于现代汉语助词“的”,放在定语和中心语之间。《诗经· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用于主语和谓语之间,取消句子的独立性,使变成偏正结构。《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:进入。)3.用于前置宾语和动词之间,相当于“是”。《墨子·公输》:“宋何罪之有?”4.用于句中或句末起调整音节的作用。《左传·庄公十年》:“公将鼓之。”(鼓:击鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡(bó)然兴之矣。”(浡然:兴起的样子。)运:
①运动;转动。《周易·系辞上》:“日月运行,一寒一暑。”《楚辞·九章·哀郢》:“将运舟而下浮兮,上洞庭而下江。”②搬运。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮复出祁山,以木牛运,粮尽退军。”③运用。《孙子兵法·九地》:“运兵计谋,为不可测。”④命运;气数。何景明《大梁行》:“更闻飞檄(xí)救邯郸,一朝运去同衰贱。”(檄:征召的文书。)⑤南北的距离。《国语 · 越语上》:“勾践之地……广运百里。”否:
(一)副词。表示否定或不同意。①相当于“不”、“不这样”。《诗经·小雅·宾之初筵》:“凡此饮酒,或醉或否。”②用于疑问句末,表示疑问。《史记·秦始皇本纪》:“二世曰:‘丞相可得见否?’”(丞相:指赵高。)③用于应对,独立成句。《孟子·滕文公上》:“(孟子曰)‘许子必织布而后衣(yì)乎?’相曰:‘否,许子衣(yì)褐。’”(二)pǐ①闭塞;不通。《汉书·楚元王传附刘向》:“否者,闭而乱也。”②困顿。潘岳《西征赋》:“岂地势之安危,信人事之否泰。”③邪恶。诸葛亮《出师表》:“陟罚臧否,不宜异同。”④同“鄙”。卑劣;鄙陋。《盐铁论·复古》:“穷夫否妇,不知国之虑。”⑤六十四卦之一。《周易·否》:“象曰:天地不交,否。”泰:
①通畅;畅达;通达。白居易《采诗官》:“言者无罪闻者诫,下流上通上下泰。”《周易 ·泰》:“天地交泰。”(交:交合。)②安定;平安。张君房《云笈七籤》卷六十四:“心既泰然,不寿何待?”朱熹《近思录》卷八:“自古泰治之世,必渐至于衰替。”(衰替:衰败。)③宽裕;大方。《荀子·议兵》:“凡虑事欲孰,而用财欲泰。”(孰:同“熟”。成熟。)④奢侈;傲慢;骄纵。《论语·子罕》:“拜下,礼也;今拜乎上,泰也。”龚自珍《西域置行省议》:“承乾隆六十载太平之盛,人心惯于泰侈,风俗习于游荡。”⑤过分。《孟子·滕文公下》:“如其道,则舜受尧之天下不为泰。”(如:依照。)⑥副词。表示程度,相当于“太”、“极”、“最”。《淮南子·原道》:“泰古二皇,得道之柄。”《汉书·贾捐之传》:“是皆廓地泰大,征伐不休之故也。”(廓地:开拓疆土。)⑦卦名。《周易》六十四卦之一,卦形为乾下坤上,为天地交通之象。《周易·泰》:“《象》曰:天地交,泰。”⑧亨通;吉。潘岳《西征赋》:“岂地势之安危,信人事之否泰。”(否pǐ:《周易》卦名。主凶。)《聊斋志异·邢子仪》:“泰运已交,百金何足言?”⑨山名。泰山,为五岳之一。《史记·孙子吴起列传》:“夏桀之居,左河济,右泰、华。”(华:华山。)理:
①雕琢;加工玉石。《韩非子·和氏》:“使玉人理其璞而得宝焉。”②治理;整治。《汉书·食货志》:“理民之道,地著为本。”③整理;修整。古乐府《木兰诗》:“阿姊闻妹来,当户理红妆。”归子慕《壬寅正月西村筑室成》:“农人理耰(yōu)锄,念此岁供早。”(耰:弄碎土块平整土地的农具。)④练习;温习。王维《洛阳女儿行》:“戏罢曾无理曲时,妆成只是薰香坐。”⑤纹理;条理。刘禹锡《砥石赋》:“圭形石质,苍色腻理。”⑥规律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《庄子·养生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《礼记·月令》:“命理瞻伤,察创,视折。”《左传·昭公十四年》:“叔鱼摄理。”⑧申辩,辩白。《抱朴子·讥惑》:“虽见耻笑,余亦不理也。”⑨顺。贾谊《新书·胎教》:“正其本而万物理。”⑩使者。《左传·昭公十三年》:“行理之命,无月不至。”所:
①处所;位置;地方。《墨子·号令》:“夜以火指鼓所。”《诗经·豳风·九罭》:“鸿飞遵渚(zhǔ),公归无所。”(遵:沿着。渚:水中的沙洲。)②元、明时驻军的一种建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者设所,连郡者设卫。”(度:估量。)③不定数词,附在数量词后表示概数。《史记·李将军列传》:“未到匈奴陈二里所,止。”(陈:同“阵”。)④量词。计算房舍及其他处所。《宋书 ·沈庆之传》:“居清明门外,有宅四所,室宇甚丽。”《史记·扁鹊仓公列传》:“刺足阳明脉,左右各三所。”⑤助词。用在动词前,组成名词性短语。1. 动词后不再出现表事物的词。《荀子·荣辱》:“此小人之所务而君子所不为也。”2. 动词后用“者”或“的”表示事物。《战国策·齐策四》:“视吾家所寡有者。”3. 动词后仍出现表事物的词。《史记·项羽本纪》:“独籍所杀汉军数百人。”⑥助词。放在动词前表示被动,多与“为”配合使用。《汉书·黄霸传》:“食于道旁,乃为乌所盗肉。”(乌:乌鸦。)[所以]1.表示原因。《史记·廉颇蔺相如列传》:“吾所以为此者,以先国家之急而后私仇也。”2. 表示使用的东西。《墨子·公输》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或凭借。《荀子·议兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”全:
①纯色玉。《周礼·考工记·玉人》:“天子用全。”②完备;完整无缺。《庄子·养生主》:“三年之后,未尝见全牛也。”③保全;使完好。《韩非子·解考》:“今举动而与天下之为雠,非全身长生之道也。”④病愈,后写作“痊”。《周礼·天官·医师》:“岁终,则稽其医事,以制其食,十全为上,十失一次之。”⑤副词。完全;全都。《史记·扁鹊仓公列传》:“诊病决死生,能全无失乎?” -
xing wang dao zhi yun ,fou tai li suo quan 。
“xing wang dao zhi yun ,fou tai li suo quan 。”shi gou chu chu :《lan gu shi si shou 》;shi tang chao shi ren wu jun de zuo pin 。
sheng ren chong zhou ji ,ming dao yu jiu shi 。kong xi bu xia nuan ,mo tu he chang zi 。
xing yan zhen tui gang ,jiang yi you suo wei 。jun chen zi yin huo ,feng su ri diao cui 。
san dai ye ju yun ,qi xiong sui jiao chi 。shu wu zhui tu tan ,ou zhong re fen si 。
qin huang liao ru shu ,fang ce mi jie wei 。da han li wu xie ,si wen fu chong tui 。
nai yan jing ji dao ,yu shi tong tun yi 。chi zhang gu tian yi ,she jiao an neng chi 。
xing wang dao zhi yun ,fou tai li suo quan 。nai he chun gu feng ,ji wang bu fu xuan 。
san huang yi san piao ,wu di chu shang xian 。wang ye yu ba gong ,fu wei ri yi xuan 。
zhong cheng ji ju zha ,xiao hun an ke zhen 。yu zhi ru jiu xiao ,shou yu lun chong quan 。
yong huai chao ju shi ,gan ti tu xuan ran 。
dong yu dai chao xue ,ji lai zi san huang 。ji sheng gu wei lei ,jing shi zeng bai wang 。
yao tai ji mie xia ,qiong shi fu yun shang 。fu che shi bu wu ,qin shi xing a fang 。
ji zhong mi fan zheng ,han jia chong jian zhang 。li yi bi mo ren ,gui ji dan ba fang 。
xun zhi reng wei ji ,cu ling yi yun wang 。chi mi jing he zai ,jing zhen sheng miao tang 。
xian ju lan qian zai ,ce bi shang yu qin 。suo can bi zhong liang ,suo bao jie xiong yin 。
ni yu fang zi sheng ,bu wu huo mie shen 。ji zi zuo zhou fu ,sun tong wei han chen 。
hong fan ji li yi ,hou wang yong jing guan 。
wu guan cai ling shen ,fu gan qing ying shi 。chan ning luan zhong xiao ,gu jin tong suo bei 。
jian xie qi jiao hua ,gu rou xiang can yi 。han chu yun jiang chong ,jin si mie li ji 。
tian xing you ke jian ,jun chen gu ji yi 。zi xu peng wu ding ,wen chong duan yue pi 。
qu yuan shen xiang liu ,jue qi xian zi yi 。he bu re fan li ,bian zhou mo hai ji 。
chang ji zhen xian dao ,qing ji qu zhong fan 。qin huang ji han wu ,yan de you ji fan 。
qing rao mo ji xie ,wei jiao si hai zun 。ji yu xian yu zhou ,reng gui hou gan kun 。
chong gao yu jiu yuan ,wu mo neng liang cun 。shen nai zi suo yu ,huang yin fa ling gen 。
jin gao shi yan ji ,yu se fu dong hun 。zheng zhan qiong wai yu ,sha shang bei zhong yuan 。
tian jian liang nan wu ,shen li bu ke xuan 。an ji fan peng lai ,wang mu hai kun lun 。
yi shu zhong mo gao ,bei zai jing he yan 。
lu hou qi zheng shu ,ni fu cong qi juan 。han zhu sai ying cai ,gu sheng bei pai qian 。
shi huang chong han zi ,ji du nai bu quan 。wu di ai xiang ru ,ji zheng fu wang xian 。
gui yuan shi xian er ,jian jin li gong ran 。fang zhi gu lai zhu ,nan yi xiao dang nian 。
shi ji xi wei ou ,la bo wei kuang sheng 。yi chao jun chen qi ,xiong bian he zong heng 。
yun chou kang han ye ,ping shi xia ji cheng 。ji yi zhi suo da ,hai wei zhi suo peng 。
qi re zhong pin jian ,han ge ben mo ying 。
chao cuo bao yuan ce ,wei jun na liang gui 。xiao bi zhu hou quan ,yong yong de suo yi 。
jian chen fu jiu xi ,cheng xin mou xiang wei 。shi zhu jing bu bian ,shen lu zong ju yi 。
han jing chen qin ming ,lan fa you ru si 。bi gan yu long feng ,can hai he zu bei 。
jiang hou cheng da ji ,shang hou wei reng zun 。yi chao dui yu li ,rong ru an ke lun 。
su sheng pei liu yin ,yi yi wei yang yuan 。zhu fu shi wu ding ,zhao zhao cheng huo gen 。
li si zuo er bi ,ju xin zhong ji men 。huo meng yi san hou ,yi qi ji hou kun 。
tian ren ji ying man ,ci li gu yong cun 。fang zhi de yi zhe ,he bi cheng zhu lun 。
mie jing qi yuan he ,xian ge dui qing zun 。er shu fan hai bin ,jiang xu gui lin yuan 。
xiao sa qu wu lei ,ci mou cheng zu dui 。
zhi ren shun tong sai ,wei ming gu mo ci 。wu guan tai shi gong ,ke wei shi dao gui 。
liu zhi yan zu fen ,gan huai tian sheng ya 。wu tan gong fu zi ,bing yi que bu yi 。
hui ji yi he wan ,tian nian wai dang shi 。xun gao zi xiao shuo ,chu lao kong yu bei 。
da zhe gui liang li ,zhi ren shang zhi ji 。jing fang dong you zan ,shen ao xian fa hui 。
ru he ji yuan e ,bu wu huo suo gui 。mou wu an mou yi ,shei yan er jing wei 。
xuan yuan ming zhi zhi ,da ya shang bao gong 。mao xian qia wen zhe ,you ze xian gai tong 。
ruo nian fu jiao liao ,ke wei da yang meng 。wan jie xi luan gu ,chang fei li ceng qiong 。
zhi jin bu zhi tui ,sui ling ji dao qiong 。yi xi bian fu chu ,hu wei mi huo zhong 。
fang yan jia dun ke ,yong zhen tian rang tong 。
sheng ren chui da xun ,ao yi bu gou she 。tian dao yang wan xiong ,shen ming 祐yi zhe 。
si yan you ying xiang ,an de fu hui xue 。gun sou dan ying rui ,tang yu yo hun nie 。
dao zhi he yan ji ,yan sheng nai duan she 。lu yin quan ke rang ,huo ji sui qian jie 。
chu mu si ju ni ,fu bing xi he lie 。tian chang shi ji zhu ,zuo guo jiu wang que 。
guan zhong cun ba gong ,shi zu cheng gui shui 。han shi fang ban dang ,qun yan zi xie jue 。
jian jian chen fan tu ,zi zi kang zhong jie 。shi ji ou yu jing ,yuan shi xiong chou jue 。
mou xie shi mi cong ,e er fan zhu mie 。gu lai re ci lei ,fen rao nan jin lie 。
dao xia li wei mang ,shei wei wo zhao xi 。wu jiang xun shang di ,liao kuo ju ji che 。
yi yi wu yong yan ,wang huai shu zi yue 。【zhu shi 】:
xing :
①[dong ]qi shen ,qi lai 。《lun yu ·wei ling gong 》:“cong zhe bing ,mo neng ~。”②[dong ]xing qi ,jian li 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“han ~,zhi xiao wen si shi you yu zai 。”③[dong ]fa dong 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“han da ~bing fa xiong nu 。”④[xing ]xing cheng 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu · zi lu 》:“shi bu cheng ,ze li le bu ~。”⑤(xing)[ming ]xing zhi ,xing qu (hou qi yi yi )。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ren dan 》:“wu ben cheng ~er hang ,~jin er fan 。”wang :
(yi )①tao pao 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“qing you ci wang 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cong jing dao wang ,gui bi yu zhao 。”②wai chu 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”(shi ji wang :chen ta bu zai jia shi 。)③shi qu ;diu shi 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“wang yang er bu lao ,wei wei chi ye 。”④si 。《zi zhi tong jian ·juan di liu shi wu 》:“jin liu biao xin wang ,er zi bu xie ,jun zhong zhu jiang ,ge you bi ci 。”⑤mie wang ;yu “cun ”xiang dui 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“guo wang ,yu bi cong zhi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang xiao yue :‘tian zhi wang wo ,wo he du wei !’”du mu 《dong zhi ri ji xiao 姪a yi shi 》:“jing shu gua gen ben ,shi shu yue xing wang 。”⑥tong “wang (wàng)”。wang ji 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“ren bu neng zi zhi yu zu ,er wang ji fu zhi ya hu 。”(er )wú tong “mo ”。①mei you 。《han shu ·hu jian chuan 》:“pin wang che ma 。”gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yong zhi wang du ,ze wu li bi qu 。”②fu ci 。biao fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《han shu ·gong yu chuan 》:“jia wang de si fan mai ,yu min zheng li 。”《lie zi ·yu gong yi shan 》:“he qu zhi sou wang yi ying 。”dao :
(yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”zhi :
①dao ……qu 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“zi xia zhi jin ,guo wei 。”(jin 、wei :jie zhu hou guo ming 。)《han shu ·gao di ji 》:“pei gong yin bing zhi xue 。”(pei gong :liu bang 。xue :de ming 。)②zhi dao 。《shi jing ·yong feng ·bai zhou 》:“zhi si shi mi (mǐ)ta 。”(shi :fa shi 。mi ta :mei you ta xin 。)③dai ci 。1. zhi dai ren he shi wu 。xiang dang yu “ta (ta )”、“ta ”、“ta (ta )men ”。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“(jiang shi )ai gong shu duan ,yu li zhi 。”(gong shu duan :ren ming 。)《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。xi :yan xi 。)2.zhi shi dai ci 。“zhe ”、“zhe ge ”。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui 。”④zhu ci 。1.xiang dang yu xian dai han yu zhu ci “de ”,fang zai ding yu he zhong xin yu zhi jian 。《shi jing · shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi pi 。”2. yong yu zhu yu he wei yu zhi jian ,qu xiao gou zi de du li xing ,shi bian cheng pian zheng jie gou 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(yu :liao xiang 。she :jin ru 。)3.yong yu qian zhi bin yu he dong ci zhi jian ,xiang dang yu “shi ”。《mo zi ·gong shu 》:“song he zui zhi you ?”4.yong yu gou zhong huo gou mo qi diao zheng yin jie de zuo yong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“gong jiang gu zhi 。”(gu :ji gu 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo (bó)ran xing zhi yi 。”(bo ran :xing qi de yang zi 。)yun :
①yun dong ;zhuai dong 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“ri yue yun hang ,yi han yi shu 。”《chu ci ·jiu zhang ·ai ying 》:“jiang yun zhou er xia fu xi ,shang dong ting er xia jiang 。”②ban yun 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang fu chu qi shan ,yi mu niu yun ,liang jin tui jun 。”③yun yong 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“yun bing ji mou ,wei bu ke ce 。”④ming yun ;qi shu 。he jing ming 《da liang hang 》:“geng wen fei xi (xí)jiu han dan ,yi chao yun qu tong cui jian 。”(xi :zheng shao de wen shu 。)⑤na bei de ju li 。《guo yu · yue yu shang 》:“gou jian zhi de ……an yun bai li 。”fou :
(yi )fu ci 。biao shi fou ding huo bu tong yi 。①xiang dang yu “bu ”、“bu zhe yang ”。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“fan ci yin jiu ,huo zui huo fou 。”②yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“er shi yue :‘cheng xiang ke de jian fou ?’”(cheng xiang :zhi zhao gao 。)③yong yu ying dui ,du li cheng gou 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“(meng zi yue )‘hu zi bi zhi bu er hou yi (yì)hu ?’xiang yue :‘fou ,hu zi yi (yì)he 。’”(er )pǐ①bi sai ;bu tong 。《han shu ·chu yuan wang chuan fu liu xiang 》:“fou zhe ,bi er luan ye 。”②kun du 。pan yue 《xi zheng fu 》:“qi de shi zhi an wei ,xin ren shi zhi fou tai 。”③xie e 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“zhi fa zang fou ,bu yi yi tong 。”④tong “bi ”。bei lie ;bi lou 。《yan tie lun ·fu gu 》:“qiong fu fou fu ,bu zhi guo zhi lv 。”⑤liu shi si gua zhi yi 。《zhou yi ·fou 》:“xiang yue :tian de bu jiao ,fou 。”tai :
①tong chang ;chang da ;tong da 。bai ju yi 《cai shi guan 》:“yan zhe mo zui wen zhe jie ,xia liu shang tong shang xia tai 。”《zhou yi ·tai 》:“tian de jiao tai 。”(jiao :jiao ge 。)②an ding ;ping an 。zhang jun fang 《yun ji qi 籤》juan liu shi si :“xin ji tai ran ,bu shou he dai ?”zhu xi 《jin sai lu 》juan ba :“zi gu tai zhi zhi shi ,bi jian zhi yu cui ti 。”(cui ti :cui bai 。)③kuan yu ;da fang 。《xun zi ·yi bing 》:“fan lv shi yu shu ,er yong cai yu tai 。”(shu :tong “shou ”。cheng shou 。)④she chi ;ao man ;jiao zong 。《lun yu ·zi han 》:“bai xia ,li ye ;jin bai hu shang ,tai ye 。”gong zi zhen 《xi yu zhi hang sheng yi 》:“cheng gan long liu shi zai tai ping zhi cheng ,ren xin guan yu tai chi ,feng su xi yu you dang 。”⑤guo fen 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru ji dao ,ze shun shou yao zhi tian xia bu wei tai 。”(ru :yi zhao 。)⑥fu ci 。biao shi cheng du ,xiang dang yu “tai ”、“ji ”、“zui ”。《huai na zi ·yuan dao 》:“tai gu er huang ,de dao zhi bing 。”《han shu ·gu juan zhi chuan 》:“shi jie kuo de tai da ,zheng fa bu xiu zhi gu ye 。”(kuo de :kai ta jiang tu 。)⑦gua ming 。《zhou yi 》liu shi si gua zhi yi ,gua xing wei gan xia kun shang ,wei tian de jiao tong zhi xiang 。《zhou yi ·tai 》:“《xiang 》yue :tian de jiao ,tai 。”⑧heng tong ;ji 。pan yue 《xi zheng fu 》:“qi de shi zhi an wei ,xin ren shi zhi fou tai 。”(fou pǐ:《zhou yi 》gua ming 。zhu xiong 。)《liao zhai zhi yi ·geng zi yi 》:“tai yun yi jiao ,bai jin he zu yan ?”⑨shan ming 。tai shan ,wei wu yue zhi yi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“xia jie zhi ju ,zuo he ji ,you tai 、hua 。”(hua :hua shan 。)li :
①diao zhuo ;jia gong yu dan 。《han fei zi ·he shi 》:“shi yu ren li ji pu er de bao yan 。”②zhi li ;zheng zhi 。《han shu ·shi huo zhi 》:“li min zhi dao ,de zhe wei ben 。”③zheng li ;xiu zheng 。gu le fu 《mu lan shi 》:“a zi wen mei lai ,dang hu li gong zhuang 。”gui zi mu 《ren yin zheng yue xi cun zhu shi cheng 》:“nong ren li you (yōu)chu ,nian ci sui gong zao 。”(you :long sui tu kuai ping zheng tu de de nong ju 。)④lian xi ;wen xi 。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“hu ba ceng mo li qu shi ,zhuang cheng zhi shi xun xiang zuo 。”⑤wen li ;tiao li 。liu yu xi 《di dan fu 》:“gui xing dan zhi ,cang se ni li 。”⑥gui lv ;dao li 。《xun zi · jie bi 》:“yi ke yi zhi ren zhi xing ,qiu ke yi zhi wu zhi li 。”《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li 。”⑦gu dai de fa guan 。《li ji ·yue ling 》:“ming li zhan shang ,cha chuang ,shi she 。”《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“shu yu she li 。”⑧shen bian ,bian bai 。《bao piao zi ·ji huo 》:“sui jian chi xiao ,yu yi bu li ye 。”⑨shun 。gu yi 《xin shu ·tai jiao 》:“zheng ji ben er mo wu li 。”⑩shi zhe 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“hang li zhi ming ,mo yue bu zhi 。”suo :
①chu suo ;wei zhi ;de fang 。《mo zi ·hao ling 》:“ye yi huo zhi gu suo 。”《shi jing ·bin feng ·jiu yu 》:“hong fei zun zhu (zhǔ),gong gui mo suo 。”(zun :yan zhao 。zhu :shui zhong de sha zhou 。)②yuan 、ming shi zhu jun de yi chong jian zhi 。《ming shi ·bing zhi er 》:“du (duó)yao hai de ,ji yi jun zhe she suo ,lian jun zhe she wei 。”(du :gu liang 。)③bu ding shu ci ,fu zai shu liang ci hou biao shi gai shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“wei dao xiong nu chen er li suo ,zhi 。”(chen :tong “zhen ”。)④liang ci 。ji suan fang she ji ji ta chu suo 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ju qing ming men wai ,you zhai si suo ,shi yu shen li 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“ci zu yang ming mai ,zuo you ge san suo 。”⑤zhu ci 。yong zai dong ci qian ,zu cheng ming ci xing duan yu 。1. dong ci hou bu zai chu xian biao shi wu de ci 。《xun zi ·rong ru 》:“ci xiao ren zhi suo wu er jun zi suo bu wei ye 。”2. dong ci hou yong “zhe ”huo “de ”biao shi shi wu 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi wu jia suo gua you zhe 。”3. dong ci hou reng chu xian biao shi wu de ci 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“du ji suo sha han jun shu bai ren 。”⑥zhu ci 。fang zai dong ci qian biao shi bei dong ,duo yu “wei ”pei ge shi yong 。《han shu ·huang ba chuan 》:“shi yu dao pang ,nai wei wu suo dao rou 。”(wu :wu ya 。)[suo yi ]1.biao shi yuan yin 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wu suo yi wei ci zhe ,yi xian guo jia zhi ji er hou si chou ye 。”2. biao shi shi yong de dong xi 。《mo zi ·gong shu 》:“wu zhi suo yi ju zi yi ,wu bu yan 。”(ju :tong “ju ”。)3. biao shi fang fa huo ping jie 。《xun zi ·yi bing 》:“bi bing zhe ,suo yi jin bao chu hai ye 。”quan :
①chun se yu 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“tian zi yong quan 。”②wan bei ;wan zheng mo que 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“san nian zhi hou ,wei chang jian quan niu ye 。”③bao quan ;shi wan hao 。《han fei zi ·jie kao 》:“jin ju dong er yu tian xia zhi wei chou ,fei quan shen chang sheng zhi dao ye 。”④bing yu ,hou xie zuo “quan ”。《zhou li ·tian guan ·yi shi 》:“sui zhong ,ze ji ji yi shi ,yi zhi ji shi ,shi quan wei shang ,shi shi yi ci zhi 。”⑤fu ci 。wan quan ;quan dou 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“zhen bing jue si sheng ,neng quan mo shi hu ?”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐

