• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 定為魚緣木,曾因兔守株。

    “定為魚緣木,曾因兔守株。”詩句出處:《病中書懷呈友人》;是唐朝詩人溫庭筠的作品。

    逸足皆先路,窮郊獨向隅。頑童逃廣柳,羸馬臥平蕪。
    黃卷嗟誰問,朱弦偶自娛。鹿鳴皆綴士,雌伏竟非夫。
    采地荒遺野,爰田失故都。亡羊猶博簺,牧馬倦呼盧。
    奕世參周祿,承傢學魯儒。功庸留劍舄,銘戒在盤盂。
    經濟懷良畫,行藏識遠圖。未能鳴楚玉,空欲握隋珠。
    定為魚緣木,曾因兔守株。五車堆縹帙,三徑闔繩樞。
    適與群英集,將期善價沽。葉龍圖夭矯,燕鼠笑胡盧。
    賦分知前定,寒心畏厚誣。躡塵追慶忌,操劍學班輸。
    文囿陪多士,神州試大巫。對雖希鼓瑟,名亦濫吹竽。
    正使猜奔競,何嘗計有無。鎦惔虛訪覓,王霸竟揶揄。
    市義虛焚券,關譏謾棄繻。至言今信矣,微尚亦悲夫。
    白雪調歌響,清風樂舞雩。脅肩難黽勉,搔首易嗟籲。
    角勝非能者,推賢見射乎。兕觥增恐竦,杯水失錙銖。
    粉垛收丹采,金髇隱仆姑。垂櫜羞盡爵,揚觶辱彎弧。
    虎拙休言畫,龍希莫學屠。轉蓬隨款段,耘草辟墁壚。
    受業鄉名鄭,藏機谷號愚。質文精等貫,琴築韻相須。
    築室連中野,誅茅接上腴。葦花綸虎落,松癭鬥欒櫨。
    靜語鶯相對,閑眠鶴浪俱。蕊多勞蝶翅,香酷墜蜂須。
    芳草迷三島,澄波似五湖。躍魚翻藻荇,愁鷺睡葭蘆。
    暝渚藏鸂鶒,幽屏臥鷓鴣。苦辛隨藝殖,甘旨仰樵蘇。
    笑語空懷橘,窮愁亦據梧。尚能甘半菽,非敢薄生芻。
    釣石封蒼蘚,芳蹊艷絳跗。樹蘭畦繚繞,穿竹路縈紆。
    機杼非桑女,林園異木奴。橫竿窺赤鯉,持翳望青鸕。
    泮水思芹味,瑯琊得稻租。杖輕藜擁腫,衣破芰披敷。
    芳意憂鶗鴂,愁聲覺蟪蛄。短簷喧語燕,高木墮饑鼯。
    事迫離幽墅,貧牽犯畏途。愛憎防杜摯,悲嘆似楊朱。
    旅食常過衛,羈遊欲渡瀘。塞歌傷督護,邊角思單於。
    堡戍標槍槊,關河鎖舳艫。威容尊大樹,刑法避秋荼。
    遠目窮千裡,歸心寄九衢。寢甘誠系滯,漿饋貴睢盱。
    懷刺名先遠,幹時道自孤。齒牙頻激發,簦笈尚崎嶇。
    蓮府侯門貴,霜臺帝命俞。驥蹄初躡景,鵬翅欲摶扶。
    寓直回驄馬,分曹對暝烏。百神歆仿佛,孤竹韻含胡。
    鳳闕分班立,鵷行竦劍趨。觸邪承密勿,持法奉訏謨。
    鳴玉鏘登降,衡牙響曳婁。祀親和氏璧,香近博山爐。
    瑞景森瓊樹,輕水瑩玉壺。豸冠簪鐵柱,螭首對金鋪。
    內史書千卷,將軍畫一廚。眼明驚氣象,心死伏規模。
    豈意觀文物,保勞琢碔砆。草肥牧騕褭,苔澀淬昆吾。
    鄉思巢枝鳥,年華過隙駒。銜恩空抱影,酬德未捐軀。
    時輩推良友,傢聲繼令圖。致身傷短翮,驤首顧疲駑。
    班馬方齊騖,陳雷亦並驅。昔皆言爾志,今亦畏吾徒。
    有氣幹牛鬥,無人辯轆轤。客來斟綠蟻,妻試踏青蚨。
    積毀方銷骨,微瑕懼掩瑜。蛇予猶轉戰,魚服自囚拘。
    欲就欺人事,何能逭鬼誅。是非迷覺夢,行役議秦吳。
    凜冽風埃慘,蕭條草木枯。低徊傷志氣,蒙犯變肌膚。
    旅雁唯聞叫,饑鷹不待呼。夢梭拋促織,心繭學蜘蛛。
    寧復機難料,庸非信未孚。激揚銜箭虎,疑懼聽冰狐。
    處己將營窟,論心若合符。浪言輝棣萼,何所托葭莩。
    喬木能求友,危巢莫嚇雛。風華飄領袖,詩禮拜衾繻。
    欹枕情何苦,同舟道豈殊。放懷親蕙芷,收跡異桑榆。
    贈遠聊攀柳,栽書欲截蒲。瞻風無限淚,回首更踟躕。

    【註釋】:

    定:

    ①安定;使安定。《周易·傢人》:“正傢而天下定矣。”曹操《置屯田令》:“夫定國之術,在於強兵足食。”又指平定。《史記·絳侯周勃世傢》:“沛公定魏地。”(沛公,指劉邦。)②平靜。戴叔倫《送少微上人入蜀》:“亂猿心本定,流水性長閑。”(亂猿:性情浮躁的猿猴。)③停止。王安石《燕集》:“空堂無塵小雨定。”④決定;確定。《商君書·更法》:“君亟(jí)定變法之慮。”⑤使確定。《後漢書·蔡邕傳》:“奏請正定六經文字。”⑥固定。《三國志·魏書·明帝紀》:“隨時之宜,未有定制。”⑦副詞。確實;一定。《史記·項羽本紀》:“項梁聞陳王定死,召諸別將會薛計事。”⑧副詞。到底;究竟(後起意義)。李白《答僧中孚贈仙人掌茶》詩:“舉世未見之,其名定誰傳。”

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    緣:

    ①古時衣服的邊飾。《儀禮· 喪服》:“麻衣縓緣。”(縓quàn:淺紅色。)②邊。《周書·王羆傳》:“嘗有臺使,羆(pí)為其設食。使乃裂其薄餅緣。”(臺使:官名。)③沿著;順著。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”④遵循;依照。《商君書·君臣》:“緣法而治,按功行賞。”⑤憑靠;依據。蔡琰《胡笳十八拍》:“天蒼蒼兮上無緣,舉頭仰望兮空雲煙。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“猶緣木而求魚也。”⑦佛教名詞“因緣”的省稱。指人與人或人與事之間所謂由命中註定的遇合機會,是一種宿命論觀點。《五燈會元·如滿禪師》:“有緣佛出世,無緣佛入滅。”⑧機緣;緣分。杜甫《清明二首》之一:“紅顏騎竹我無緣。”⑨介詞。因為;由於。杜甫《客至》:“花徑不曾緣客掃。”蘇軾《題西林壁》:“不識廬山真面目,隻緣身在此山中。”

    木:

    ①樹木。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木。”②樹葉。韓駒《念奴嬌·月》:“木落山高真個是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“為巨室,則必使工師求大木。”④用木料制成的。《三國志 · 蜀書·諸葛亮傳》:“亮復出祁山,以木牛運,糧盡退軍。”⑤特指棺材。《左傳·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,則就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的樂器。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八音:金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧質樸;樸實。《論語·子路》:“剛毅木訥,近仁。”

    曾:

    (一)①副詞。竟;乃。《詩經·大雅·板》:“喪亂蔑資,曾不惠我師。”(蔑資:沒有貨財。師:眾人。)②重。指隔兩代以上的親屬。《詩經·周頌·維天之命》:“駿惠我文王,曾孫篤之。”(駿jùn:大。惠:順。)③通“增”。增加。《鹽鐵論·詔聖》:“雖曾而累之,其亡(wú)益乎?” (二)céng ①曾經。《呂氏春秋·順民》:“失民心而立功名者,未之曾有也。”②通“層”。重疊。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭秋月生湖心,曾波萬頃如熔金。”

    因:

    ①憑借;依靠。《孟子·離婁上》:“為高必因丘陵,為下必因川澤。”《國語·鄭語》:“(謝西)其民沓貪而忍,不可因也。”②繼續;沿襲。《論語·先進》:“千乘(shèng)之國,攝乎大國之間,加之以師旅,因之以饑饉(jǐn),由也為之,比(bì)及三年,可使有勇,且知方也。”(乘:一車四馬。攝:夾處。饑饉:荒年。比:等到。方:義方。)《漢書·循吏傳》:“光因循守職,無所改作。”(光:霍光。循:遵循。)③原因;緣由。鄒陽《獄中上梁王書》:“無因而至前也。”④因緣。寒山《詩三百五首》之二百三十八:“唯作地獄滓,不修正直因,忽然無常到,定知亂紛紛。”(無常:傳說為陰曹索命的鬼。)⑤介詞。1. 表示事情發生的原因。相當於“因為”、“由於”。《史記·衛將軍驃騎列傳》:“因前使絕國功,封騫博望侯。”2. 表示行為的條件。相當於“通過”。《鹽鐵論·論儒》:“孔子適衛,因嬖(bì)臣彌子瑕以見衛夫人,子路不悅。”(嬖:被寵愛。)3.表示行為的根據。《史記·孫子吳起列傳》:“善戰者因其勢而利導之。”4. 表示順應情勢。《警世通言·白娘子永鎮雷峰塔》:“因風吹火,用力不多。”⑥連詞。連接短語或句子,表示順承。“於是”。《史記·高祖本紀》:“秦軍解,因大破之。”(解:松懈。)

    兔:

    ①哺乳動物。 頭部略像鼠,耳長,尾短,上唇中間裂開,後腿較長,善跳躍,跑得快。通稱兔子。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得。”《詩經·王風·兔爰》:“有兔爰爰,雉離於羅。”(爰爰:自由自在的樣子。離:遭遇。羅:網。)②月亮的別稱。羅鄴《冬日寄獻庾員外》:“兔缺烏沈欲半年。”(烏:代指太陽。)

    守:

    ①官吏的職責。《左傳·隱公五年》:“官司之守,非君所及也。”②掌管;管理。《左傳·昭公二十年》:“山林之木,衡鹿守之。”(衡鹿:官名。)③守衛;防守;保衛。《周易 ·坎卦》:“王公設險,以守其國。”④守候。《韓非子·五蠹》:“守株,冀復得兔。”(冀:希望。)⑤看守;守護。《國語·越語上》:“將免者以告,公令醫守之。”⑥遵守;保持。《孟子·滕文公下》:“守先王之道。”⑦操守;節操。《呂氏春秋·論人》:“喜之以驗其守。”⑧官名。《史記·孫子吳起列傳》:“吳起為西河守。”

    株:

    ①露出地面的樹根。《韓非子·五蠹(dù)》:“田中有株,兔走觸株,折頸而死。”(五蠹:五害。走:跑。)②泛指草木。《易林·觀之巽》:“澤枯無魚,山童無株。”(童:禿。)③牽連;連累。張溥《五人墓碑記》:“卒以吾郡之發憤一擊,不敢復有株治。”(治:懲處。)④量詞。用於樹木,《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“成都有桑八百株。”


  • 定为鱼缘木,曾因兔守株。

    “定为鱼缘木,曾因兔守株。”诗句出处:《病中书怀呈友人》;是唐朝诗人温庭筠的作品。

    逸足皆先路,穷郊独向隅。顽童逃广柳,羸马卧平芜。
    黄卷嗟谁问,朱弦偶自娱。鹿鸣皆缀士,雌伏竟非夫。
    采地荒遗野,爰田失故都。亡羊犹博簺,牧马倦呼卢。
    奕世参周禄,承家学鲁儒。功庸留剑舄,铭戒在盘盂。
    经济怀良画,行藏识远图。未能鸣楚玉,空欲握隋珠。
    定为鱼缘木,曾因兔守株。五车堆缥帙,三径阖绳枢。
    适与群英集,将期善价沽。叶龙图夭矫,燕鼠笑胡卢。
    赋分知前定,寒心畏厚诬。蹑尘追庆忌,操剑学班输。
    文囿陪多士,神州试大巫。对虽希鼓瑟,名亦滥吹竽。
    正使猜奔竞,何尝计有无。镏惔虚访觅,王霸竟揶揄。
    市义虚焚券,关讥谩弃繻。至言今信矣,微尚亦悲夫。
    白雪调歌响,清风乐舞雩。胁肩难黾勉,搔首易嗟吁。
    角胜非能者,推贤见射乎。兕觥增恐竦,杯水失锱铢。
    粉垛收丹采,金髇隐仆姑。垂櫜羞尽爵,扬觯辱弯弧。
    虎拙休言画,龙希莫学屠。转蓬随款段,耘草辟墁垆。
    受业乡名郑,藏机谷号愚。质文精等贯,琴筑韵相须。
    筑室连中野,诛茅接上腴。苇花纶虎落,松瘿斗栾栌。
    静语莺相对,闲眠鹤浪俱。蕊多劳蝶翅,香酷坠蜂须。
    芳草迷三岛,澄波似五湖。跃鱼翻藻荇,愁鹭睡葭芦。
    暝渚藏鸂鶒,幽屏卧鹧鸪。苦辛随艺殖,甘旨仰樵苏。
    笑语空怀橘,穷愁亦据梧。尚能甘半菽,非敢薄生刍。
    钓石封苍藓,芳蹊艳绛跗。树兰畦缭绕,穿竹路萦纡。
    机杼非桑女,林园异木奴。横竿窥赤鲤,持翳望青鸬。
    泮水思芹味,琅琊得稻租。杖轻藜拥肿,衣破芰披敷。
    芳意忧鶗鴂,愁声觉蟪蛄。短檐喧语燕,高木堕饥鼯。
    事迫离幽墅,贫牵犯畏途。爱憎防杜挚,悲叹似杨朱。
    旅食常过卫,羁游欲渡泸。塞歌伤督护,边角思单于。
    堡戍标枪槊,关河锁舳舻。威容尊大树,刑法避秋荼。
    远目穷千里,归心寄九衢。寝甘诚系滞,浆馈贵睢盱。
    怀刺名先远,干时道自孤。齿牙频激发,簦笈尚崎岖。
    莲府侯门贵,霜台帝命俞。骥蹄初蹑景,鹏翅欲抟扶。
    寓直回骢马,分曹对暝乌。百神歆仿佛,孤竹韵含胡。
    凤阙分班立,鹓行竦剑趋。触邪承密勿,持法奉訏谟。
    鸣玉锵登降,衡牙响曳娄。祀亲和氏璧,香近博山炉。
    瑞景森琼树,轻水莹玉壶。豸冠簪铁柱,螭首对金铺。
    内史书千卷,将军画一厨。眼明惊气象,心死伏规模。
    岂意观文物,保劳琢碔砆。草肥牧騕褭,苔涩淬昆吾。
    乡思巢枝鸟,年华过隙驹。衔恩空抱影,酬德未捐躯。
    时辈推良友,家声继令图。致身伤短翮,骧首顾疲驽。
    班马方齐骛,陈雷亦并驱。昔皆言尔志,今亦畏吾徒。
    有气干牛斗,无人辩辘轳。客来斟绿蚁,妻试踏青蚨。
    积毁方销骨,微瑕惧掩瑜。蛇予犹转战,鱼服自囚拘。
    欲就欺人事,何能逭鬼诛。是非迷觉梦,行役议秦吴。
    凛冽风埃惨,萧条草木枯。低徊伤志气,蒙犯变肌肤。
    旅雁唯闻叫,饥鹰不待呼。梦梭抛促织,心茧学蜘蛛。
    宁复机难料,庸非信未孚。激扬衔箭虎,疑惧听冰狐。
    处己将营窟,论心若合符。浪言辉棣萼,何所托葭莩。
    乔木能求友,危巢莫吓雏。风华飘领袖,诗礼拜衾繻。
    欹枕情何苦,同舟道岂殊。放怀亲蕙芷,收迹异桑榆。
    赠远聊攀柳,栽书欲截蒲。瞻风无限泪,回首更踟蹰。

    【注释】:

    定:

    ①安定;使安定。《周易·家人》:“正家而天下定矣。”曹操《置屯田令》:“夫定国之术,在于强兵足食。”又指平定。《史记·绛侯周勃世家》:“沛公定魏地。”(沛公,指刘邦。)②平静。戴叔伦《送少微上人入蜀》:“乱猿心本定,流水性长闲。”(乱猿:性情浮躁的猿猴。)③停止。王安石《燕集》:“空堂无尘小雨定。”④决定;确定。《商君书·更法》:“君亟(jí)定变法之虑。”⑤使确定。《后汉书·蔡邕传》:“奏请正定六经文字。”⑥固定。《三国志·魏书·明帝纪》:“随时之宜,未有定制。”⑦副词。确实;一定。《史记·项羽本纪》:“项梁闻陈王定死,召诸别将会薛计事。”⑧副词。到底;究竟(后起意义)。李白《答僧中孚赠仙人掌茶》诗:“举世未见之,其名定谁传。”

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    缘:

    ①古时衣服的边饰。《仪礼· 丧服》:“麻衣縓缘。”(縓quàn:浅红色。)②边。《周书·王罴传》:“尝有台使,罴(pí)为其设食。使乃裂其薄饼缘。”(台使:官名。)③沿着;顺着。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”④遵循;依照。《商君书·君臣》:“缘法而治,按功行赏。”⑤凭靠;依据。蔡琰《胡笳十八拍》:“天苍苍兮上无缘,举头仰望兮空云烟。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“犹缘木而求鱼也。”⑦佛教名词“因缘”的省称。指人与人或人与事之间所谓由命中注定的遇合机会,是一种宿命论观点。《五灯会元·如满禅师》:“有缘佛出世,无缘佛入灭。”⑧机缘;缘分。杜甫《清明二首》之一:“红颜骑竹我无缘。”⑨介词。因为;由于。杜甫《客至》:“花径不曾缘客扫。”苏轼《题西林壁》:“不识庐山真面目,只缘身在此山中。”

    木:

    ①树木。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木。”②树叶。韩驹《念奴娇·月》:“木落山高真个是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“为巨室,则必使工师求大木。”④用木料制成的。《三国志 · 蜀书·诸葛亮传》:“亮复出祁山,以木牛运,粮尽退军。”⑤特指棺材。《左传·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,则就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的乐器。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八音:金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧质朴;朴实。《论语·子路》:“刚毅木讷,近仁。”

    曾:

    (一)①副词。竟;乃。《诗经·大雅·板》:“丧乱蔑资,曾不惠我师。”(蔑资:没有货财。师:众人。)②重。指隔两代以上的亲属。《诗经·周颂·维天之命》:“骏惠我文王,曾孙笃之。”(骏jùn:大。惠:顺。)③通“增”。增加。《盐铁论·诏圣》:“虽曾而累之,其亡(wú)益乎?” (二)céng ①曾经。《吕氏春秋·顺民》:“失民心而立功名者,未之曾有也。”②通“层”。重叠。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭秋月生湖心,曾波万顷如熔金。”

    因:

    ①凭借;依靠。《孟子·离娄上》:“为高必因丘陵,为下必因川泽。”《国语·郑语》:“(谢西)其民沓贪而忍,不可因也。”②继续;沿袭。《论语·先进》:“千乘(shèng)之国,摄乎大国之间,加之以师旅,因之以饥馑(jǐn),由也为之,比(bì)及三年,可使有勇,且知方也。”(乘:一车四马。摄:夹处。饥馑:荒年。比:等到。方:义方。)《汉书·循吏传》:“光因循守职,无所改作。”(光:霍光。循:遵循。)③原因;缘由。邹阳《狱中上梁王书》:“无因而至前也。”④因缘。寒山《诗三百五首》之二百三十八:“唯作地狱滓,不修正直因,忽然无常到,定知乱纷纷。”(无常:传说为阴曹索命的鬼。)⑤介词。1. 表示事情发生的原因。相当于“因为”、“由于”。《史记·卫将军骠骑列传》:“因前使绝国功,封骞博望侯。”2. 表示行为的条件。相当于“通过”。《盐铁论·论儒》:“孔子适卫,因嬖(bì)臣弥子瑕以见卫夫人,子路不悦。”(嬖:被宠爱。)3.表示行为的根据。《史记·孙子吴起列传》:“善战者因其势而利导之。”4. 表示顺应情势。《警世通言·白娘子永镇雷峰塔》:“因风吹火,用力不多。”⑥连词。连接短语或句子,表示顺承。“于是”。《史记·高祖本纪》:“秦军解,因大破之。”(解:松懈。)

    兔:

    ①哺乳动物。 头部略像鼠,耳长,尾短,上唇中间裂开,后腿较长,善跳跃,跑得快。通称兔子。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得。”《诗经·王风·兔爰》:“有兔爰爰,雉离于罗。”(爰爰:自由自在的样子。离:遭遇。罗:网。)②月亮的别称。罗邺《冬日寄献庾员外》:“兔缺乌沈欲半年。”(乌:代指太阳。)

    守:

    ①官吏的职责。《左传·隐公五年》:“官司之守,非君所及也。”②掌管;管理。《左传·昭公二十年》:“山林之木,衡鹿守之。”(衡鹿:官名。)③守卫;防守;保卫。《周易 ·坎卦》:“王公设险,以守其国。”④守候。《韩非子·五蠹》:“守株,冀复得兔。”(冀:希望。)⑤看守;守护。《国语·越语上》:“将免者以告,公令医守之。”⑥遵守;保持。《孟子·滕文公下》:“守先王之道。”⑦操守;节操。《吕氏春秋·论人》:“喜之以验其守。”⑧官名。《史记·孙子吴起列传》:“吴起为西河守。”

    株:

    ①露出地面的树根。《韩非子·五蠹(dù)》:“田中有株,兔走触株,折颈而死。”(五蠹:五害。走:跑。)②泛指草木。《易林·观之巽》:“泽枯无鱼,山童无株。”(童:秃。)③牵连;连累。张溥《五人墓碑记》:“卒以吾郡之发愤一击,不敢复有株治。”(治:惩处。)④量词。用于树木,《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“成都有桑八百株。”


  • ding wei yu yuan mu ,ceng yin tu shou zhu 。

    “ding wei yu yuan mu ,ceng yin tu shou zhu 。”shi gou chu chu :《bing zhong shu huai cheng you ren 》;shi tang chao shi ren wen ting jun de zuo pin 。

    yi zu jie xian lu ,qiong jiao du xiang yu 。wan tong tao an liu ,lei ma wo ping wu 。
    huang juan jie shei wen ,zhu xian ou zi yu 。lu ming jie chuo shi ,ci fu jing fei fu 。
    cai de huang wei ye ,yuan tian shi gu dou 。wang yang you bo sai ,mu ma juan hu lu 。
    yi shi can zhou lu ,cheng jia xue lu ru 。gong yong liu jian xi ,ming jie zai pan yu 。
    jing ji huai liang hua ,hang cang shi yuan tu 。wei neng ming chu yu ,kong yu wo sui zhu 。
    ding wei yu yuan mu ,ceng yin tu shou zhu 。wu che dui piao zhi ,san jing he sheng shu 。
    kuo yu qun ying ji ,jiang ji shan jia gu 。xie long tu wai jiao ,yan shu xiao hu lu 。
    fu fen zhi qian ding ,han xin wei hou wu 。nie chen zhui qing ji ,cao jian xue ban shu 。
    wen you pei duo shi ,shen zhou shi da wu 。dui sui xi gu se ,ming yi lan chui yu 。
    zheng shi cai ben jing ,he chang ji you mo 。liu dan xu fang mi ,wang ba jing ye yu 。
    shi yi xu fen quan ,guan ji man qi ru 。zhi yan jin xin yi ,wei shang yi bei fu 。
    bai xue diao ge xiang ,qing feng le wu yu 。xie jian nan mian mian ,sao shou yi jie xu 。
    jiao sheng fei neng zhe ,tui xian jian she hu 。si gong zeng kong song ,bei shui shi zi zhu 。
    fen duo shou dan cai ,jin xiao yin pu gu 。chui gao xiu jin jue ,yang zhi ru wan hu 。
    hu zhuo xiu yan hua ,long xi mo xue tu 。zhuai peng sui kuan duan ,yun cao bi man lu 。
    shou ye xiang ming zheng ,cang ji gu hao yu 。zhi wen jing deng guan ,qin zhu yun xiang xu 。
    zhu shi lian zhong ye ,zhu mao jie shang yu 。wei hua guan hu la ,song ying dou luan lu 。
    jing yu ying xiang dui ,xian mian he lang ju 。rui duo lao die chi ,xiang ku zhui feng xu 。
    fang cao mi san dao ,cheng bo shi wu hu 。yue yu fan zao xing ,chou lu shui jia lu 。
    ming zhu cang xi chi ,you bing wo zhe gu 。ku xin sui yi shi ,gan zhi yang qiao su 。
    xiao yu kong huai ju ,qiong chou yi ju wu 。shang neng gan ban shu ,fei gan bao sheng chu 。
    diao dan feng cang xian ,fang qi yan jiang fu 。shu lan qi liao rao ,chuan zhu lu ying yu 。
    ji zhu fei sang nv ,lin yuan yi mu nu 。heng gan kui chi li ,chi yi wang qing lu 。
    pan shui sai qin wei ,lang ya de dao zu 。zhang qing li yong zhong ,yi po ji pi fu 。
    fang yi you ti gui ,chou sheng jiao hui gu 。duan yan xuan yu yan ,gao mu duo ji wu 。
    shi pai li you shu ,pin qian fan wei tu 。ai zeng fang du zhi ,bei tan shi yang zhu 。
    lv shi chang guo wei ,ji you yu du lu 。sai ge shang du hu ,bian jiao sai chan yu 。
    bao shu biao qiang shuo ,guan he suo zhu lu 。wei rong zun da shu ,xing fa bi qiu tu 。
    yuan mu qiong qian li ,gui xin ji jiu qu 。qin gan cheng ji zhi ,jiang kui gui sui xu 。
    huai ci ming xian yuan ,gan shi dao zi gu 。chi ya pin ji fa ,deng ji shang qi qu 。
    lian fu hou men gui ,shuang tai di ming shu 。ji ti chu nie jing ,peng chi yu tuan fu 。
    yu zhi hui cong ma ,fen cao dui ming wu 。bai shen xin fang fo ,gu zhu yun han hu 。
    feng que fen ban li ,yuan hang song jian qu 。chu xie cheng mi wu ,chi fa feng xu mo 。
    ming yu qiang deng jiang ,heng ya xiang ye lou 。si qin he shi bi ,xiang jin bo shan lu 。
    rui jing sen qiong shu ,qing shui ying yu hu 。zhi guan zan tie zhu ,chi shou dui jin pu 。
    nei shi shu qian juan ,jiang jun hua yi chu 。yan ming jing qi xiang ,xin si fu gui mo 。
    qi yi guan wen wu ,bao lao zhuo wu fu 。cao fei mu yao niao ,tai se cui kun wu 。
    xiang sai chao zhi diao ,nian hua guo xi ju 。xian en kong bao ying ,chou de wei juan qu 。
    shi bei tui liang you ,jia sheng ji ling tu 。zhi shen shang duan he ,xiang shou gu pi nu 。
    ban ma fang ji wu ,chen lei yi bing qu 。xi jie yan er zhi ,jin yi wei wu tu 。
    you qi gan niu dou ,mo ren bian lu lu 。ke lai zhen lu yi ,qi shi ta qing fu 。
    ji hui fang xiao gu ,wei xia ju yan yu 。she yu you zhuai zhan ,yu fu zi qiu ju 。
    yu jiu qi ren shi ,he neng huan gui zhu 。shi fei mi jiao meng ,hang yi yi qin wu 。
    lin lie feng ai can ,xiao tiao cao mu ku 。di huai shang zhi qi ,meng fan bian ji fu 。
    lv yan wei wen jiao ,ji ying bu dai hu 。meng suo pao cu zhi ,xin jian xue zhi zhu 。
    ning fu ji nan liao ,yong fei xin wei fu 。ji yang xian jian hu ,yi ju ting bing hu 。
    chu ji jiang ying ku ,lun xin re ge fu 。lang yan hui di e ,he suo tuo jia fu 。
    qiao mu neng qiu you ,wei chao mo he chu 。feng hua piao ling xiu ,shi li bai qin ru 。
    ji zhen qing he ku ,tong zhou dao qi shu 。fang huai qin hui zhi ,shou ji yi sang yu 。
    zeng yuan liao pan liu ,zai shu yu jie pu 。zhan feng mo xian lei ,hui shou geng chi chu 。

    【zhu shi 】:

    ding :

    ①an ding ;shi an ding 。《zhou yi ·jia ren 》:“zheng jia er tian xia ding yi 。”cao cao 《zhi tun tian ling 》:“fu ding guo zhi shu ,zai yu jiang bing zu shi 。”you zhi ping ding 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“pei gong ding wei de 。”(pei gong ,zhi liu bang 。)②ping jing 。dai shu lun 《song shao wei shang ren ru shu 》:“luan yuan xin ben ding ,liu shui xing chang xian 。”(luan yuan :xing qing fu zao de yuan hou 。)③ting zhi 。wang an dan 《yan ji 》:“kong tang mo chen xiao yu ding 。”④jue ding ;que ding 。《shang jun shu ·geng fa 》:“jun ji (jí)ding bian fa zhi lv 。”⑤shi que ding 。《hou han shu ·cai yong chuan 》:“zou qing zheng ding liu jing wen zi 。”⑥gu ding 。《san guo zhi ·wei shu ·ming di ji 》:“sui shi zhi yi ,wei you ding zhi 。”⑦fu ci 。que shi ;yi ding 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang liang wen chen wang ding si ,shao zhu bie jiang hui xue ji shi 。”⑧fu ci 。dao de ;jiu jing (hou qi yi yi )。li bai 《da seng zhong fu zeng xian ren zhang cha 》shi :“ju shi wei jian zhi ,ji ming ding shei chuan 。”

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    yuan :

    ①gu shi yi fu de bian shi 。《yi li · sang fu 》:“ma yi quan yuan 。”(quan quàn:jian gong se 。)②bian 。《zhou shu ·wang pi chuan 》:“chang you tai shi ,pi (pí)wei ji she shi 。shi nai lie ji bao bing yuan 。”(tai shi :guan ming 。)③yan zhao ;shun zhao 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”④zun xun ;yi zhao 。《shang jun shu ·jun chen 》:“yuan fa er zhi ,an gong hang shang 。”⑤ping kao ;yi ju 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“tian cang cang xi shang mo yuan ,ju tou yang wang xi kong yun yan 。”⑥pan yuan ;pan deng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you yuan mu er qiu yu ye 。”⑦fo jiao ming ci “yin yuan ”de sheng chen 。zhi ren yu ren huo ren yu shi zhi jian suo wei you ming zhong zhu ding de yu ge ji hui ,shi yi chong su ming lun guan dian 。《wu deng hui yuan ·ru man chan shi 》:“you yuan fo chu shi ,mo yuan fo ru mie 。”⑧ji yuan ;yuan fen 。du fu 《qing ming er shou 》zhi yi :“gong yan ji zhu wo mo yuan 。”⑨jie ci 。yin wei ;you yu 。du fu 《ke zhi 》:“hua jing bu ceng yuan ke sao 。”su shi 《ti xi lin bi 》:“bu shi lu shan zhen mian mu ,zhi yuan shen zai ci shan zhong 。”

    mu :

    ①shu mu 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu 。”②shu xie 。han ju 《nian nu jiao ·yue 》:“mu la shan gao zhen ge shi ,yi yu qiu rong xin mu 。”③mu cai ;mu liao 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ju shi ,ze bi shi gong shi qiu da mu 。”④yong mu liao zhi cheng de 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang fu chu qi shan ,yi mu niu yun ,liang jin tui jun 。”⑤te zhi guan cai 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“wo er shi wu nian yi ,you ru shi er jia ,ze jiu mu yan 。”⑥gu dai ba yin zhi yi ,zhi mu zhi de le qi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yin :jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑦wu hang zhi yi 。⑧zhi piao ;piao shi 。《lun yu ·zi lu 》:“gang yi mu ne ,jin ren 。”

    ceng :

    (yi )①fu ci 。jing ;nai 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“sang luan mie zi ,ceng bu hui wo shi 。”(mie zi :mei you huo cai 。shi :zhong ren 。)②chong 。zhi ge liang dai yi shang de qin shu 。《shi jing ·zhou song ·wei tian zhi ming 》:“jun hui wo wen wang ,ceng sun du zhi 。”(jun jùn:da 。hui :shun 。)③tong “zeng ”。zeng jia 。《yan tie lun ·zhao sheng 》:“sui ceng er lei zhi ,ji wang (wú)yi hu ?” (er )céng ①ceng jing 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“shi min xin er li gong ming zhe ,wei zhi ceng you ye 。”②tong “ceng ”。chong die 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting qiu yue sheng hu xin ,ceng bo mo qing ru rong jin 。”

    yin :

    ①ping jie ;yi kao 。《meng zi ·li lou shang 》:“wei gao bi yin qiu ling ,wei xia bi yin chuan ze 。”《guo yu ·zheng yu 》:“(xie xi )ji min da tan er ren ,bu ke yin ye 。”②ji xu ;yan xi 。《lun yu ·xian jin 》:“qian cheng (shèng)zhi guo ,she hu da guo zhi jian ,jia zhi yi shi lv ,yin zhi yi ji jin (jǐn),you ye wei zhi ,bi (bì)ji san nian ,ke shi you yong ,ju zhi fang ye 。”(cheng :yi che si ma 。she :ga chu 。ji jin :huang nian 。bi :deng dao 。fang :yi fang 。)《han shu ·xun li chuan 》:“guang yin xun shou zhi ,mo suo gai zuo 。”(guang :huo guang 。xun :zun xun 。)③yuan yin ;yuan you 。ju yang 《yu zhong shang liang wang shu 》:“mo yin er zhi qian ye 。”④yin yuan 。han shan 《shi san bai wu shou 》zhi er bai san shi ba :“wei zuo de yu zi ,bu xiu zheng zhi yin ,hu ran mo chang dao ,ding zhi luan fen fen 。”(mo chang :chuan shui wei yin cao suo ming de gui 。)⑤jie ci 。1. biao shi shi qing fa sheng de yuan yin 。xiang dang yu “yin wei ”、“you yu ”。《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“yin qian shi jue guo gong ,feng jian bo wang hou 。”2. biao shi hang wei de tiao jian 。xiang dang yu “tong guo ”。《yan tie lun ·lun ru 》:“kong zi kuo wei ,yin bi (bì)chen mi zi xia yi jian wei fu ren ,zi lu bu yue 。”(bi :bei chong ai 。)3.biao shi hang wei de gen ju 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“shan zhan zhe yin ji shi er li dao zhi 。”4. biao shi shun ying qing shi 。《jing shi tong yan ·bai niang zi yong zhen lei feng da 》:“yin feng chui huo ,yong li bu duo 。”⑥lian ci 。lian jie duan yu huo gou zi ,biao shi shun cheng 。“yu shi ”。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“qin jun jie ,yin da po zhi 。”(jie :song xie 。)

    tu :

    ①bu ru dong wu 。 tou bu lve xiang shu ,er chang ,wei duan ,shang chun zhong jian lie kai ,hou tui jiao chang ,shan tiao yue ,pao de kuai 。tong chen tu zi 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de 。”《shi jing ·wang feng ·tu yuan 》:“you tu yuan yuan ,zhi li yu luo 。”(yuan yuan :zi you zi zai de yang zi 。li :zao yu 。luo :wang 。)②yue liang de bie chen 。luo ye 《dong ri ji suo yu yuan wai 》:“tu que wu shen yu ban nian 。”(wu :dai zhi tai yang 。)

    shou :

    ①guan li de zhi ze 。《zuo chuan ·yin gong wu nian 》:“guan si zhi shou ,fei jun suo ji ye 。”②zhang guan ;guan li 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“shan lin zhi mu ,heng lu shou zhi 。”(heng lu :guan ming 。)③shou wei ;fang shou ;bao wei 。《zhou yi ·kan gua 》:“wang gong she xian ,yi shou ji guo 。”④shou hou 。《han fei zi ·wu du 》:“shou zhu ,ji fu de tu 。”(ji :xi wang 。)⑤kan shou ;shou hu 。《guo yu ·yue yu shang 》:“jiang mian zhe yi gao ,gong ling yi shou zhi 。”⑥zun shou ;bao chi 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shou xian wang zhi dao 。”⑦cao shou ;jie cao 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“xi zhi yi yan ji shou 。”⑧guan ming 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wu qi wei xi he shou 。”

    zhu :

    ①lou chu de mian de shu gen 。《han fei zi ·wu du (dù)》:“tian zhong you zhu ,tu zou chu zhu ,she geng er si 。”(wu du :wu hai 。zou :pao 。)②fan zhi cao mu 。《yi lin ·guan zhi xun 》:“ze ku mo yu ,shan tong mo zhu 。”(tong :tu 。)③qian lian ;lian lei 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“cu yi wu jun zhi fa fen yi ji ,bu gan fu you zhu zhi 。”(zhi :cheng chu 。)④liang ci 。yong yu shu mu ,《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“cheng dou you sang ba bai zhu 。”