• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 一彈再三嘆,賓禦淚潺湲。

    “一彈再三嘆,賓禦淚潺湲。”詩句出處:《擬古贈陳子昂》;是唐朝詩人喬知之的作品。

    惸惸孤形影,悄悄獨遊心。以此從王事,常與子同衾。
    別離三河間,征戰二庭深。胡天夜雨霜,胡雁晨南翔。
    節物感離居,同衾違故鄉。南歸日將遠,北方尚蓬飄。
    孟秋七月時,相送出外郊。海風吹涼木,邊聲響梢梢。
    勤役千萬裡,將臨五十年。心事為誰道,抽琴歌坐筵。
    一彈再三嘆,賓禦淚潺湲。送君竟此曲,從茲長絕弦。

    【註釋】:

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    彈:

    (一)①彈弓。《戰國策·楚策四》:“左挾彈,右攝丸。”②彈丸。李商隱《富平少侯》:“不收金彈拋林外。” (二)tán ①用彈弓發射。《左傳·宣公二年》:“從臺上彈人,而觀其避丸也。”②用手指輕擊。《楚辭·漁父》:“新沐者必彈冠。”③彈奏樂器。白居易《琵琶行》:“低眉信手續續彈,說盡心中無限事。”④揮灑(淚水)。晏幾道《虞美人》:“遠彈雙淚惜香紅。暗恨玉顏光景,與花同。”⑤抨擊;檢舉。《後漢書·史弼傳》:“州司不敢糾彈。”

    再:

    ①第二次;又一次。《左傳·莊公十年》:“一鼓作氣,再而衰,三而竭。”(鼓:擊鼓。作氣:振起士氣。竭:盡。)②兩次。《史記·孫子吳起列傳》:“田忌一不勝而再勝。”③重復;繼續。多指將要重復的事或行為。《尚書·大禹謨》:“朕(zhèn)言不再。”(朕:我。)

    三:

    ①基數詞。《周易·解》:“田獲三狐。”(田:打獵。)②序數第三。《左傳·莊公十年》:“一鼓作氣,再而衰,三而竭。”③表示多數或多次。《史記·魯周公世傢》:“一沐三捉發,一飯三吐哺。”(哺:口中含嚼的食物。)

    嘆:

    ①嘆息。《詩經·豳風·東山》:“婦嘆於室。”諸葛亮《前出師表》:“夙(sù)夜憂嘆。”(夙:早。)②吟誦;歌唱。陸機《日出東南隅行》:“春遊良可嘆。”《楊君石門頌》:“垂流億載,世世嘆誦。”(垂流:流傳。)③贊嘆;贊美。《禮記·郊特牲》:“孔子屢嘆之。”④唱和;隨聲應和。《荀子·禮論》:“清廟之歌,一唱而三嘆也。”(清廟:《詩經·周頌》篇名。)

    賓:

    (一)①客人。《荀子·禮論》:“賓出,主人拜送。”②服從;歸順。《禮記·樂記》:“暴民不作,諸侯賓服。”《國語·周語上》:“侯衛賓服。” (二)bìn 通“擯”。拋棄。《莊子·徐無鬼》:“先生居山林……以賓寡人也久矣。”

    賓禦:

    門客,仆從。李白《南奔書懷》:“~~如浮雲,從風各消散。”

    禦:

    (一)①駕馭車馬。《論語·為政》:“樊遲禦。”(樊遲:孔子的弟子。)《莊子·達生》:“桓公田於澤,管仲禦。”②駕馭車馬的人。《左傳·襄公十八年》:“其禦追喜以戈殺犬於門中。”③駕馭;控制。賈誼《過秦論》:“振長策而禦宇內。”④統治;治理。《晏子春秋·內篇諫下二十四》:“禮者,所以禦民也。”《國語·周語上》:“百官禦事。”⑤侍奉;陪侍。《商君書·更法》:“公孫鞅、甘龍、杜摯三大夫禦於君。”⑥進獻;多指侍奉君主。《詩經·小雅·吉日》:“以禦賓客,且以酌醴。”(醴:酒。)⑦用;使用。曹植《洛神賦》:“鉛華弗禦。”(鉛華:脂粉。)⑧古代凡與帝王有關的事物,均冠以“禦”字作為敬稱。⑨抵禦;防禦。後作“禦”。《詩經·邶風· 谷風》:“亦以禦冬。” (二)yà(訝)。迎。《詩經·召南·鵲巢》:“之子於歸,百兩禦之。”

    潺:

    [潺潺]1.流水聲。歐陽修《醉翁亭記》:“山行六七裡,漸聞水聲潺潺。”2.水流的樣子。曹丕《丹霞蔽日行》:“谷水潺潺,木落翩翩。”3.雨聲。李煜《浪淘沙·簾外雨潺潺》:“簾外雨潺潺。”


  • 一弹再三叹,宾御泪潺湲。

    “一弹再三叹,宾御泪潺湲。”诗句出处:《拟古赠陈子昂》;是唐朝诗人乔知之的作品。

    惸惸孤形影,悄悄独游心。以此从王事,常与子同衾。
    别离三河间,征战二庭深。胡天夜雨霜,胡雁晨南翔。
    节物感离居,同衾违故乡。南归日将远,北方尚蓬飘。
    孟秋七月时,相送出外郊。海风吹凉木,边声响梢梢。
    勤役千万里,将临五十年。心事为谁道,抽琴歌坐筵。
    一弹再三叹,宾御泪潺湲。送君竟此曲,从兹长绝弦。

    【注释】:

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    弹:

    (一)①弹弓。《战国策·楚策四》:“左挟弹,右摄丸。”②弹丸。李商隐《富平少侯》:“不收金弹抛林外。” (二)tán ①用弹弓发射。《左传·宣公二年》:“从台上弹人,而观其避丸也。”②用手指轻击。《楚辞·渔父》:“新沐者必弹冠。”③弹奏乐器。白居易《琵琶行》:“低眉信手续续弹,说尽心中无限事。”④挥洒(泪水)。晏几道《虞美人》:“远弹双泪惜香红。暗恨玉颜光景,与花同。”⑤抨击;检举。《后汉书·史弼传》:“州司不敢纠弹。”

    再:

    ①第二次;又一次。《左传·庄公十年》:“一鼓作气,再而衰,三而竭。”(鼓:击鼓。作气:振起士气。竭:尽。)②两次。《史记·孙子吴起列传》:“田忌一不胜而再胜。”③重复;继续。多指将要重复的事或行为。《尚书·大禹谟》:“朕(zhèn)言不再。”(朕:我。)

    三:

    ①基数词。《周易·解》:“田获三狐。”(田:打猎。)②序数第三。《左传·庄公十年》:“一鼓作气,再而衰,三而竭。”③表示多数或多次。《史记·鲁周公世家》:“一沐三捉发,一饭三吐哺。”(哺:口中含嚼的食物。)

    叹:

    ①叹息。《诗经·豳风·东山》:“妇叹于室。”诸葛亮《前出师表》:“夙(sù)夜忧叹。”(夙:早。)②吟诵;歌唱。陆机《日出东南隅行》:“春游良可叹。”《杨君石门颂》:“垂流亿载,世世叹诵。”(垂流:流传。)③赞叹;赞美。《礼记·郊特牲》:“孔子屡叹之。”④唱和;随声应和。《荀子·礼论》:“清庙之歌,一唱而三叹也。”(清庙:《诗经·周颂》篇名。)

    宾:

    (一)①客人。《荀子·礼论》:“宾出,主人拜送。”②服从;归顺。《礼记·乐记》:“暴民不作,诸侯宾服。”《国语·周语上》:“侯卫宾服。” (二)bìn 通“摈”。抛弃。《庄子·徐无鬼》:“先生居山林……以宾寡人也久矣。”

    宾御:

    门客,仆从。李白《南奔书怀》:“~~如浮云,从风各消散。”

    御:

    (一)①驾驭车马。《论语·为政》:“樊迟御。”(樊迟:孔子的弟子。)《庄子·达生》:“桓公田于泽,管仲御。”②驾驭车马的人。《左传·襄公十八年》:“其御追喜以戈杀犬于门中。”③驾驭;控制。贾谊《过秦论》:“振长策而御宇内。”④统治;治理。《晏子春秋·内篇谏下二十四》:“礼者,所以御民也。”《国语·周语上》:“百官御事。”⑤侍奉;陪侍。《商君书·更法》:“公孙鞅、甘龙、杜挚三大夫御于君。”⑥进献;多指侍奉君主。《诗经·小雅·吉日》:“以御宾客,且以酌醴。”(醴:酒。)⑦用;使用。曹植《洛神赋》:“铅华弗御。”(铅华:脂粉。)⑧古代凡与帝王有关的事物,均冠以“御”字作为敬称。⑨抵御;防御。后作“禦”。《诗经·邶风· 谷风》:“亦以御冬。” (二)yà(讶)。迎。《诗经·召南·鹊巢》:“之子于归,百两御之。”

    潺:

    [潺潺]1.流水声。欧阳修《醉翁亭记》:“山行六七里,渐闻水声潺潺。”2.水流的样子。曹丕《丹霞蔽日行》:“谷水潺潺,木落翩翩。”3.雨声。李煜《浪淘沙·帘外雨潺潺》:“帘外雨潺潺。”


  • yi dan zai san tan ,bin yu lei chan yuan 。

    “yi dan zai san tan ,bin yu lei chan yuan 。”shi gou chu chu :《ni gu zeng chen zi ang 》;shi tang chao shi ren qiao zhi zhi de zuo pin 。

    qiong qiong gu xing ying ,qiao qiao du you xin 。yi ci cong wang shi ,chang yu zi tong qin 。
    bie li san he jian ,zheng zhan er ting shen 。hu tian ye yu shuang ,hu yan chen na xiang 。
    jie wu gan li ju ,tong qin wei gu xiang 。na gui ri jiang yuan ,bei fang shang peng piao 。
    meng qiu qi yue shi ,xiang song chu wai jiao 。hai feng chui liang mu ,bian sheng xiang sao sao 。
    qin yi qian mo li ,jiang lin wu shi nian 。xin shi wei shei dao ,chou qin ge zuo yan 。
    yi dan zai san tan ,bin yu lei chan yuan 。song jun jing ci qu ,cong ci chang jue xian 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    dan :

    (yi )①dan gong 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“zuo jia dan ,you she wan 。”②dan wan 。li shang yin 《fu ping shao hou 》:“bu shou jin dan pao lin wai 。” (er )tán ①yong dan gong fa she 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“cong tai shang dan ren ,er guan ji bi wan ye 。”②yong shou zhi qing ji 。《chu ci ·yu fu 》:“xin mu zhe bi dan guan 。”③dan zou le qi 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“di mei xin shou xu xu dan ,shui jin xin zhong mo xian shi 。”④hui sa (lei shui )。yan ji dao 《yu mei ren 》:“yuan dan shuang lei xi xiang gong 。an hen yu yan guang jing ,yu hua tong 。”⑤peng ji ;jian ju 。《hou han shu ·shi bi chuan 》:“zhou si bu gan jiu dan 。”

    zai :

    ①di er ci ;you yi ci 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“yi gu zuo qi ,zai er cui ,san er jie 。”(gu :ji gu 。zuo qi :zhen qi shi qi 。jie :jin 。)②liang ci 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“tian ji yi bu sheng er zai sheng 。”③chong fu ;ji xu 。duo zhi jiang yao chong fu de shi huo hang wei 。《shang shu ·da yu mo 》:“zhen (zhèn)yan bu zai 。”(zhen :wo 。)

    san :

    ①ji shu ci 。《zhou yi ·jie 》:“tian huo san hu 。”(tian :da lie 。)②xu shu di san 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“yi gu zuo qi ,zai er cui ,san er jie 。”③biao shi duo shu huo duo ci 。《shi ji ·lu zhou gong shi jia 》:“yi mu san zhuo fa ,yi fan san tu bu 。”(bu :kou zhong han jiao de shi wu 。)

    tan :

    ①tan xi 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“fu tan yu shi 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“su (sù)ye you tan 。”(su :zao 。)②yin song ;ge chang 。liu ji 《ri chu dong na yu hang 》:“chun you liang ke tan 。”《yang jun dan men song 》:“chui liu yi zai ,shi shi tan song 。”(chui liu :liu chuan 。)③zan tan ;zan mei 。《li ji ·jiao te sheng 》:“kong zi lv tan zhi 。”④chang he ;sui sheng ying he 。《xun zi ·li lun 》:“qing miao zhi ge ,yi chang er san tan ye 。”(qing miao :《shi jing ·zhou song 》pian ming 。)

    bin :

    (yi )①ke ren 。《xun zi ·li lun 》:“bin chu ,zhu ren bai song 。”②fu cong ;gui shun 。《li ji ·le ji 》:“bao min bu zuo ,zhu hou bin fu 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“hou wei bin fu 。” (er )bìn tong “bin ”。pao qi 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“xian sheng ju shan lin ……yi bin gua ren ye jiu yi 。”

    bin yu :

    men ke ,pu cong 。li bai 《na ben shu huai 》:“~~ru fu yun ,cong feng ge xiao san 。”

    yu :

    (yi )①jia yu che ma 。《lun yu ·wei zheng 》:“fan chi yu 。”(fan chi :kong zi de di zi 。)《zhuang zi ·da sheng 》:“huan gong tian yu ze ,guan zhong yu 。”②jia yu che ma de ren 。《zuo chuan ·xiang gong shi ba nian 》:“ji yu zhui xi yi ge sha quan yu men zhong 。”③jia yu ;kong zhi 。gu yi 《guo qin lun 》:“zhen chang ce er yu yu nei 。”④tong zhi ;zhi li 。《yan zi chun qiu ·nei pian jian xia er shi si 》:“li zhe ,suo yi yu min ye 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“bai guan yu shi 。”⑤shi feng ;pei shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“gong sun yang 、gan long 、du zhi san da fu yu yu jun 。”⑥jin suo ;duo zhi shi feng jun zhu 。《shi jing ·xiao ya ·ji ri 》:“yi yu bin ke ,ju yi zhuo li 。”(li :jiu 。)⑦yong ;shi yong 。cao zhi 《luo shen fu 》:“qian hua fu yu 。”(qian hua :zhi fen 。)⑧gu dai fan yu di wang you guan de shi wu ,jun guan yi “yu ”zi zuo wei jing chen 。⑨di yu ;fang yu 。hou zuo “禦”。《shi jing ·bei feng · gu feng 》:“yi yi yu dong 。” (er )yà(ya )。ying 。《shi jing ·shao na ·que chao 》:“zhi zi yu gui ,bai liang yu zhi 。”

    chan :

    [chan chan ]1.liu shui sheng 。ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“shan hang liu qi li ,jian wen shui sheng chan chan 。”2.shui liu de yang zi 。cao pi 《dan xia bi ri hang 》:“gu shui chan chan ,mu la pian pian 。”3.yu sheng 。li yu 《lang tao sha ·lian wai yu chan chan 》:“lian wai yu chan chan 。”