• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 載筆儒林多歲月,襆被文昌佐吳越。

    “載筆儒林多歲月,襆被文昌佐吳越。”詩句出處:《桂州三月三日》;是唐朝詩人宋之問的作品。

    代業京華裡,遠投魑魅鄉。登高望不極,雲海四茫茫。
    伊昔承休盼,曾為人所羨。兩朝賜顏色,二紀陪歡宴。
    昆明禦宿侍龍媒,伊闕天泉復幾回。西夏黃河水心劍,
    東周清洛羽觴杯。苑中落花掃還合,河畔垂楊撥不開。
    千春萬壽多行樂,柏梁和歌攀睿作。賜金分帛奉恩輝,
    風舉雲搖入紫微。晨趨北闕鳴珂至,夜出南宮把燭歸。
    載筆儒林多歲月,襆被文昌佐吳越。越中山海高且深,
    興來無處不登臨。永和九年刺海郡,暮春三月醉山陰。
    愚謂嬉遊長似昔,不言流寓欻成今。始安繁華舊風俗,
    帳飲傾城沸江曲。主人絲管清且悲,客子肝腸斷還續。
    荔浦蘅皋萬裡馀,洛陽音信絕能疏。故園今日應愁思,
    曲水何能更祓除。逐伴誰憐合浦葉,思歸豈食桂江魚。
    不求漢使金囊贈,願得佳人錦字書。

    【註釋】:

    載:

    (一)①乘坐。《史記·河渠書》:“陸行載車,水行載舟。”②裝載。《史記·酷吏列傳》:“載以牛車。”③交通工具。《尚書·益稷》:“予乘四載,隨山刊木。”(四載:四種交通工具。刊:砍。)④開始。陶潛《停雲》:“東園之樹,枝條載榮。”(榮:茂盛。)⑤充滿。《詩經·大雅·生民》:“厥聲載路。”⑥助詞。用於句首或句中,起加強語氣的作用。《詩經 · 齊風·載驅》:“載驅薄薄。”(薄薄:馬蹄聲。)⑦副詞。又;且。《詩經 · 鄘風·載馳》:“載馳載驅。”⑧做;施行。《左傳·襄公三十年》:“淑慎爾止,無載爾偽。”⑨通“再”。二;第二。《呂氏春秋·順民》:“文王載拜稽首而辭曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉贈韋左丞丈二十二韻》:“騎驢十三載,旅食京華春。”(旅食:寄食。)②記錄。《左傳·昭公十五年》:“夫有勛而不廢,有績而載。”

    筆:

    ①書寫繪畫用的文具。《新唐書·李白傳》:“援筆成文,婉麗精切。”②書寫;寫作。《史記·孔子世傢》:“至於為《春秋》,筆則筆,削則削,子夏之徒不能贊一辭。”(削:指刪除。)③筆力;筆法。杜甫《戲為六絕句》之一:“庾信文章更老成,凌雲健筆意縱橫。”《後漢書·臧洪傳》:“晏嬰不降志於白刃,南史不曲筆以求存。”(曲筆:不據事直書,有意掩蓋真相。)④指書畫文章。《晉書·樂廣傳》:“廣乃作二百句語,述己之志。嶽因取次比,便成名筆。”(嶽:潘嶽。次比:排列;潤色。)⑤指散文。白居易《與元九書》:“今且各纂詩筆,粗為卷第。”

    儒:

    ①周、秦之際通曉六藝(禮、樂、射、禦、書、數)以教導民眾的人,即術士。《周禮·天官·塚宰》:“儒以道得民。”②儒傢。春秋時期孔子創立的思想流派。《韓非子·顯學》:“故孔墨之後,儒分為八,墨離為三。”③泛指讀書人或學者。劉禹錫《陋室銘》:“談笑有鴻儒。”(鴻:大。)王安石《答司馬諫議書》:“儒者所爭,尤在於名實。”④通“懦(nuò)”。軟弱;懦弱。《北史· 王憲傳》:“性儒緩不斷。”

    多:

    ①數量大,與“少”相對。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治國之道,即行仁政。寡:少。)王維《相思》:“願君多采擷。”②勝過;超過。湯顯祖《紫簫記·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司馬相如,漢辭賦傢。王粲:漢魏間人,貌美多才。)③稱贊;著重。《史記·季佈欒佈列傳》:“諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢以此名聞當世。”《史記·魏其武安侯列傳》:“士亦以此多之。”④過分的;多餘的。《莊子·漁父》:“今子既上無君侯有司之勢,而下無大臣職事之官,而擅飭(chì)禮樂,選人倫以化齊民,不泰多事乎?”(飭:整頓。泰:太,過於,過分。)劉劭《人物志·體別》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天論》:“因物而多之,孰與騁能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正則雅,多哇則鄭。”(哇:淫邪的樂聲。)⑦副詞。表示限定。約相當於“隻”、“僅僅”。朱浮《為幽州牧與彭寵書》:“此猶河濱之民捧土以塞孟津,多見其不知量也。”《論語·子張》:“人雖欲自絕,其何傷於日月乎? 多見其不知量也。”

    歲:

    ①星名。即木星。《左傳·襄公二十八年》:“歲在星紀。”②年。《尚書·堯典》:“期,三百有六旬有六日,以閏月定四時成年。”③光陰;時間;時光。元稹《遣春十首》之七:“莫倚顏似花,君看歲如水。”④年齡。崔顥《江畔老人愁》:“少年欲知老人歲,豈知今年一百五。”⑤年景;年成;收成。《鹽鐵論·力耕》:“豐年歲登,則儲積以備乏絕。”(登:莊稼豐收。)

    歲月:

    年月,時間。沈佺期《遊少林寺》:“雁塔風霜古,龍池~~深。”

    月:

    (一)①月球;月亮。《詩經·陳風·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潛《歸田園居》之三:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”③月份。一年的十二分之一。從朔至晦為一月,大月三十日,小月二十九日。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形狀或顏色像月亮的。李賀《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉謝郎妓。”⑤指婦人的月經。王建《宮詞》:“密奏君王知入月,喚人相伴洗裙裾。”⑥指婦女懷胎的月份。《詩經·大雅·生民》:“誕彌厥月,先生如達。”(誕:助詞。彌:滿。厥:其。先生:初生。達:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我國古代西域國名。 (二)ròu 同“肉”。古樂府《孤兒行》:“拔斷蒺藜腸月中,愴欲悲。”(腸:指小腿肚子。)

    被:

    (一)①被子。宋玉《招魂》:“翡翠珠被,爛齊光些。”(些:語氣詞。)②覆蓋。張衡《東京賦》:“芙蓉覆水,秋蘭被涯。”③及;延及。《漢書· 嚴助傳》:“陛下垂德惠以覆露之,使元元之民安生樂業,則澤被萬世。”(覆露:像露水一樣滋潤。)④蒙受;遭受。《戰國策·燕策三》:“秦王復擊軻,被八創。”⑤介詞。表被動。 (二)pī ①披在身上或穿在身上。後作“披”。屈原《涉江》:“被明月兮佩寶璐。”②衣的一種。狀如今之鬥篷、披風。《左傳·昭公十二年》:“王見之,去冠、被,舍鞭,與之語。”③量詞。表示某些護身物品的計量。《史記·絳侯周勃世傢》:“甲楯五百被。”

    文:

    ①在身體上刺畫花紋。《莊子·逍遙遊》:“越人斷發文身。”②線條交錯的圖形;花紋。王充《論衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人類社會的某些現象。《周易·賁》:“觀乎天文,以察時變。”④禮樂典章制度。張居正《與薊遼總督譚二華》:“如有不效,巡關禦史得論劾(hé)之,固不必襲此故套虛文為也。”(劾:揭發罪狀。襲:沿用。)⑤法令條文。《史記·酷吏列傳》:“與趙禹更定諸律令,務在深文。”⑥字;文字。《史記·秦始皇本紀》:“書同文。”⑦文辭;文章。劉勰《文心雕龍· 情采》:“昔詩人什篇,為情而造文。”歐陽修《醉翁亭記》:“醉能同其樂,醒能述以文者,太守也。”⑧非軍事的;與“武”相對。《史記·酈生陸賈列傳》:“文武並用,長久之術也。”⑨華美;有文采。杜預《春秋經傳集解序》:“史有文質,辭有詳略。”(質:質樸。)⑩文飾;掩飾。劉知幾《史通·惑經》:“庸儒末學,文過飾非。”(11)柔和;不猛烈。《世說新語·賞譽》:“士龍為人,文弱可愛。”(士龍:陸雲字。)(12)量詞。計算銅幣的單位。《宋書·徐羨之傳》:“可以錢二十八文埋宅四角。”

    昌:

    ①美善。嵇康《太師箴》:“治亂之源,豈無昌教!”②盛壯。《詩經·齊風·猗嗟》:“猗(yī)嗟昌兮,頎而長兮。”③興盛。《荀子·成相》:“君謹守之,下皆平正,國乃昌。”④通“菖”。菖蒲。皮日休《郢州孟亭記》:“蓋仲尼思文王,則嗜昌歜(chù)。”(歜:菖蒲根。)

    佐:

    ①輔助;幫助。《周禮·天官·序官》:“以佐王均邦國。”(均:協和。)《詩經·小雅·六月》:“王於出征,以佐天子。”②輔佐大臣。《戰國策·齊策四》:“是以堯有九佐。”③副職;僚屬。《說苑·尊賢》:“(太公望)朝歌之屠佐也。”(朝歌:地名。屠:屠夫。)④副的;其次的。《左傳·成公二年》:“鄭周父禦佐車。”⑤陪侍。《漢書·高祖紀下》:“(高祖)置酒沛(pèi)宮,悉召故人父老子弟佐酒。”

    吳:

    ①喧鬧;大聲說話。《詩經·周頌·絲衣》:“不吳不敖,胡考之休。”(敖:同“傲”,傲慢。胡考:壽考。休:吉祥的征兆。)②大。《楚辭· 九章·涉江》:“乘舲(líng)船餘上沅兮,齊吳榜以擊汰。”(舲:有窗的小船。上:溯流而上。沅:水名,在湖南。齊:齊舉。榜:槳。汰:水波。)③古國名。1. 周太王長子泰伯的封地,在今江蘇、浙江、安徽等地。《國語·吳語》:“吳王夫差起師伐越。”2. 三國時孫權所建國名,擁有長江中下遊及今福建兩廣及越南北部和中部。《三國志·吳書·吳王傳》:“權乃參分天下:豫、青、徐、幽屬吳。”3. 五代十國之一。楊行密受唐封為吳王,在今江蘇、江西、安徽、湖北等省部分地區。④泛指我國東南部。劉商《秋夜聽嚴紳巴童唱竹枝歌》:“身騎吳牛不畏虎,手提蓑笠欺風雨。”(欺:藐視。)

    越:

    (一)①度過;經過。《韓非子·定法》:“穰侯越韓魏而東攻齊。”范仲淹《嶽陽樓記》:“越明年,政通人和,百廢俱興。”(明年:第二年。)②超過;超越。《漢書·宣帝紀》:“越職逾法,以取名譽。”③遠;遠離。《左傳·襄公十四年》:“聞君不撫社稷而越在他竟。”(撫:撫治。社稷:指國傢。竟:同“境”。)④迂闊;不切實際。《國語·魯語上》:“越哉,臧孫之為政也!”⑤昂揚。蘇軾《石鐘山記》:“扣而聆之,南聲函胡,北音清越。”(函胡:含糊;模糊。)⑥宣揚。《國語·晉語八》:“宣其德行,順其憲則,使越於諸侯。”(憲:法。)⑦離散。《淮南子·主術》:“精神勞則越。”⑧墜落。《左傳·成公二年》:“射其左,越於車下。”⑨搶奪;劫奪。魏源《聖武記》卷七:“而內地敚攘越貨、亡命鬥狠之事,無一不出於花門。”(敚:同“奪”,劫奪。花門:指妓院。)⑩周代諸侯國。《墨子·非攻下》:“今天下好戰之國齊晉楚越。”(11)古代南方少數民族名。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“南撫夷越。”因其部落眾多,也稱“百越”(或“百粵”)。《史記·李斯列傳》:“南定百越。” (二)huó 瑟底的小孔。《呂氏春秋·適音》:“清廟之瑟,朱弦而疏越。”


  • 载笔儒林多岁月,襆被文昌佐吴越。

    “载笔儒林多岁月,襆被文昌佐吴越。”诗句出处:《桂州三月三日》;是唐朝诗人宋之问的作品。

    代业京华里,远投魑魅乡。登高望不极,云海四茫茫。
    伊昔承休盼,曾为人所羡。两朝赐颜色,二纪陪欢宴。
    昆明御宿侍龙媒,伊阙天泉复几回。西夏黄河水心剑,
    东周清洛羽觞杯。苑中落花扫还合,河畔垂杨拨不开。
    千春万寿多行乐,柏梁和歌攀睿作。赐金分帛奉恩辉,
    风举云摇入紫微。晨趋北阙鸣珂至,夜出南宫把烛归。
    载笔儒林多岁月,襆被文昌佐吴越。越中山海高且深,
    兴来无处不登临。永和九年刺海郡,暮春三月醉山阴。
    愚谓嬉游长似昔,不言流寓欻成今。始安繁华旧风俗,
    帐饮倾城沸江曲。主人丝管清且悲,客子肝肠断还续。
    荔浦蘅皋万里馀,洛阳音信绝能疏。故园今日应愁思,
    曲水何能更祓除。逐伴谁怜合浦叶,思归岂食桂江鱼。
    不求汉使金囊赠,愿得佳人锦字书。

    【注释】:

    载:

    (一)①乘坐。《史记·河渠书》:“陆行载车,水行载舟。”②装载。《史记·酷吏列传》:“载以牛车。”③交通工具。《尚书·益稷》:“予乘四载,随山刊木。”(四载:四种交通工具。刊:砍。)④开始。陶潜《停云》:“东园之树,枝条载荣。”(荣:茂盛。)⑤充满。《诗经·大雅·生民》:“厥声载路。”⑥助词。用于句首或句中,起加强语气的作用。《诗经 · 齐风·载驱》:“载驱薄薄。”(薄薄:马蹄声。)⑦副词。又;且。《诗经 · 鄘风·载驰》:“载驰载驱。”⑧做;施行。《左传·襄公三十年》:“淑慎尔止,无载尔伪。”⑨通“再”。二;第二。《吕氏春秋·顺民》:“文王载拜稽首而辞曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉赠韦左丞丈二十二韵》:“骑驴十三载,旅食京华春。”(旅食:寄食。)②记录。《左传·昭公十五年》:“夫有勋而不废,有绩而载。”

    笔:

    ①书写绘画用的文具。《新唐书·李白传》:“援笔成文,婉丽精切。”②书写;写作。《史记·孔子世家》:“至于为《春秋》,笔则笔,削则削,子夏之徒不能赞一辞。”(削:指删除。)③笔力;笔法。杜甫《戏为六绝句》之一:“庾信文章更老成,凌云健笔意纵横。”《后汉书·臧洪传》:“晏婴不降志于白刃,南史不曲笔以求存。”(曲笔:不据事直书,有意掩盖真相。)④指书画文章。《晋书·乐广传》:“广乃作二百句语,述己之志。岳因取次比,便成名笔。”(岳:潘岳。次比:排列;润色。)⑤指散文。白居易《与元九书》:“今且各纂诗笔,粗为卷第。”

    儒:

    ①周、秦之际通晓六艺(礼、乐、射、御、书、数)以教导民众的人,即术士。《周礼·天官·冢宰》:“儒以道得民。”②儒家。春秋时期孔子创立的思想流派。《韩非子·显学》:“故孔墨之后,儒分为八,墨离为三。”③泛指读书人或学者。刘禹锡《陋室铭》:“谈笑有鸿儒。”(鸿:大。)王安石《答司马谏议书》:“儒者所争,尤在于名实。”④通“懦(nuò)”。软弱;懦弱。《北史· 王宪传》:“性儒缓不断。”

    多:

    ①数量大,与“少”相对。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治国之道,即行仁政。寡:少。)王维《相思》:“愿君多采撷。”②胜过;超过。汤显祖《紫箫记·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司马相如,汉辞赋家。王粲:汉魏间人,貌美多才。)③称赞;着重。《史记·季布栾布列传》:“诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家以此名闻当世。”《史记·魏其武安侯列传》:“士亦以此多之。”④过分的;多余的。《庄子·渔父》:“今子既上无君侯有司之势,而下无大臣职事之官,而擅饬(chì)礼乐,选人伦以化齐民,不泰多事乎?”(饬:整顿。泰:太,过于,过分。)刘劭《人物志·体别》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天论》:“因物而多之,孰与骋能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正则雅,多哇则郑。”(哇:淫邪的乐声。)⑦副词。表示限定。约相当于“只”、“仅仅”。朱浮《为幽州牧与彭宠书》:“此犹河滨之民捧土以塞孟津,多见其不知量也。”《论语·子张》:“人虽欲自绝,其何伤于日月乎? 多见其不知量也。”

    岁:

    ①星名。即木星。《左传·襄公二十八年》:“岁在星纪。”②年。《尚书·尧典》:“期,三百有六旬有六日,以闰月定四时成年。”③光阴;时间;时光。元稹《遣春十首》之七:“莫倚颜似花,君看岁如水。”④年龄。崔颢《江畔老人愁》:“少年欲知老人岁,岂知今年一百五。”⑤年景;年成;收成。《盐铁论·力耕》:“丰年岁登,则储积以备乏绝。”(登:庄稼丰收。)

    岁月:

    年月,时间。沈佺期《游少林寺》:“雁塔风霜古,龙池~~深。”

    月:

    (一)①月球;月亮。《诗经·陈风·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潜《归田园居》之三:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”③月份。一年的十二分之一。从朔至晦为一月,大月三十日,小月二十九日。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形状或颜色像月亮的。李贺《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉谢郎妓。”⑤指妇人的月经。王建《宫词》:“密奏君王知入月,唤人相伴洗裙裾。”⑥指妇女怀胎的月份。《诗经·大雅·生民》:“诞弥厥月,先生如达。”(诞:助词。弥:满。厥:其。先生:初生。达:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我国古代西域国名。 (二)ròu 同“肉”。古乐府《孤儿行》:“拔断蒺藜肠月中,怆欲悲。”(肠:指小腿肚子。)

    被:

    (一)①被子。宋玉《招魂》:“翡翠珠被,烂齐光些。”(些:语气词。)②覆盖。张衡《东京赋》:“芙蓉覆水,秋兰被涯。”③及;延及。《汉书· 严助传》:“陛下垂德惠以覆露之,使元元之民安生乐业,则泽被万世。”(覆露:像露水一样滋润。)④蒙受;遭受。《战国策·燕策三》:“秦王复击轲,被八创。”⑤介词。表被动。 (二)pī ①披在身上或穿在身上。后作“披”。屈原《涉江》:“被明月兮佩宝璐。”②衣的一种。状如今之斗篷、披风。《左传·昭公十二年》:“王见之,去冠、被,舍鞭,与之语。”③量词。表示某些护身物品的计量。《史记·绛侯周勃世家》:“甲楯五百被。”

    文:

    ①在身体上刺画花纹。《庄子·逍遥游》:“越人断发文身。”②线条交错的图形;花纹。王充《论衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人类社会的某些现象。《周易·贲》:“观乎天文,以察时变。”④礼乐典章制度。张居正《与蓟辽总督谭二华》:“如有不效,巡关御史得论劾(hé)之,固不必袭此故套虚文为也。”(劾:揭发罪状。袭:沿用。)⑤法令条文。《史记·酷吏列传》:“与赵禹更定诸律令,务在深文。”⑥字;文字。《史记·秦始皇本纪》:“书同文。”⑦文辞;文章。刘勰《文心雕龙· 情采》:“昔诗人什篇,为情而造文。”欧阳修《醉翁亭记》:“醉能同其乐,醒能述以文者,太守也。”⑧非军事的;与“武”相对。《史记·郦生陆贾列传》:“文武并用,长久之术也。”⑨华美;有文采。杜预《春秋经传集解序》:“史有文质,辞有详略。”(质:质朴。)⑩文饰;掩饰。刘知几《史通·惑经》:“庸儒末学,文过饰非。”(11)柔和;不猛烈。《世说新语·赏誉》:“士龙为人,文弱可爱。”(士龙:陆云字。)(12)量词。计算铜币的单位。《宋书·徐羡之传》:“可以钱二十八文埋宅四角。”

    昌:

    ①美善。嵇康《太师箴》:“治乱之源,岂无昌教!”②盛壮。《诗经·齐风·猗嗟》:“猗(yī)嗟昌兮,颀而长兮。”③兴盛。《荀子·成相》:“君谨守之,下皆平正,国乃昌。”④通“菖”。菖蒲。皮日休《郢州孟亭记》:“盖仲尼思文王,则嗜昌歜(chù)。”(歜:菖蒲根。)

    佐:

    ①辅助;帮助。《周礼·天官·序官》:“以佐王均邦国。”(均:协和。)《诗经·小雅·六月》:“王于出征,以佐天子。”②辅佐大臣。《战国策·齐策四》:“是以尧有九佐。”③副职;僚属。《说苑·尊贤》:“(太公望)朝歌之屠佐也。”(朝歌:地名。屠:屠夫。)④副的;其次的。《左传·成公二年》:“郑周父御佐车。”⑤陪侍。《汉书·高祖纪下》:“(高祖)置酒沛(pèi)宫,悉召故人父老子弟佐酒。”

    吴:

    ①喧闹;大声说话。《诗经·周颂·丝衣》:“不吴不敖,胡考之休。”(敖:同“傲”,傲慢。胡考:寿考。休:吉祥的征兆。)②大。《楚辞· 九章·涉江》:“乘舲(líng)船余上沅兮,齐吴榜以击汰。”(舲:有窗的小船。上:溯流而上。沅:水名,在湖南。齐:齐举。榜:桨。汰:水波。)③古国名。1. 周太王长子泰伯的封地,在今江苏、浙江、安徽等地。《国语·吴语》:“吴王夫差起师伐越。”2. 三国时孙权所建国名,拥有长江中下游及今福建两广及越南北部和中部。《三国志·吴书·吴王传》:“权乃参分天下:豫、青、徐、幽属吴。”3. 五代十国之一。杨行密受唐封为吴王,在今江苏、江西、安徽、湖北等省部分地区。④泛指我国东南部。刘商《秋夜听严绅巴童唱竹枝歌》:“身骑吴牛不畏虎,手提蓑笠欺风雨。”(欺:藐视。)

    越:

    (一)①度过;经过。《韩非子·定法》:“穰侯越韩魏而东攻齐。”范仲淹《岳阳楼记》:“越明年,政通人和,百废俱兴。”(明年:第二年。)②超过;超越。《汉书·宣帝纪》:“越职逾法,以取名誉。”③远;远离。《左传·襄公十四年》:“闻君不抚社稷而越在他竟。”(抚:抚治。社稷:指国家。竟:同“境”。)④迂阔;不切实际。《国语·鲁语上》:“越哉,臧孙之为政也!”⑤昂扬。苏轼《石钟山记》:“扣而聆之,南声函胡,北音清越。”(函胡:含糊;模糊。)⑥宣扬。《国语·晋语八》:“宣其德行,顺其宪则,使越于诸侯。”(宪:法。)⑦离散。《淮南子·主术》:“精神劳则越。”⑧坠落。《左传·成公二年》:“射其左,越于车下。”⑨抢夺;劫夺。魏源《圣武记》卷七:“而内地敚攘越货、亡命斗狠之事,无一不出于花门。”(敚:同“夺”,劫夺。花门:指妓院。)⑩周代诸侯国。《墨子·非攻下》:“今天下好战之国齐晋楚越。”(11)古代南方少数民族名。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“南抚夷越。”因其部落众多,也称“百越”(或“百粤”)。《史记·李斯列传》:“南定百越。” (二)huó 瑟底的小孔。《吕氏春秋·适音》:“清庙之瑟,朱弦而疏越。”


  • zai bi ru lin duo sui yue ,fu bei wen chang zuo wu yue 。

    “zai bi ru lin duo sui yue ,fu bei wen chang zuo wu yue 。”shi gou chu chu :《gui zhou san yue san ri 》;shi tang chao shi ren song zhi wen de zuo pin 。

    dai ye jing hua li ,yuan tou chi mei xiang 。deng gao wang bu ji ,yun hai si mang mang 。
    yi xi cheng xiu pan ,ceng wei ren suo xian 。liang chao ci yan se ,er ji pei huan yan 。
    kun ming yu su shi long mei ,yi que tian quan fu ji hui 。xi xia huang he shui xin jian ,
    dong zhou qing luo yu shang bei 。yuan zhong la hua sao hai ge ,he pan chui yang bo bu kai 。
    qian chun mo shou duo hang le ,bai liang he ge pan rui zuo 。ci jin fen bo feng en hui ,
    feng ju yun yao ru zi wei 。chen qu bei que ming ke zhi ,ye chu na gong ba zhu gui 。
    zai bi ru lin duo sui yue ,fu bei wen chang zuo wu yue 。yue zhong shan hai gao ju shen ,
    xing lai mo chu bu deng lin 。yong he jiu nian ci hai jun ,mu chun san yue zui shan yin 。
    yu wei xi you chang shi xi ,bu yan liu yu xu cheng jin 。shi an fan hua jiu feng su ,
    zhang yin qing cheng fei jiang qu 。zhu ren si guan qing ju bei ,ke zi gan chang duan hai xu 。
    li pu heng gao mo li yu ,luo yang yin xin jue neng shu 。gu yuan jin ri ying chou sai ,
    qu shui he neng geng fu chu 。zhu ban shei lian ge pu xie ,sai gui qi shi gui jiang yu 。
    bu qiu han shi jin nang zeng ,yuan de jia ren jin zi shu 。

    【zhu shi 】:

    zai :

    (yi )①cheng zuo 。《shi ji ·he qu shu 》:“liu hang zai che ,shui hang zai zhou 。”②zhuang zai 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“zai yi niu che 。”③jiao tong gong ju 。《shang shu ·yi ji 》:“yu cheng si zai ,sui shan kan mu 。”(si zai :si chong jiao tong gong ju 。kan :kan 。)④kai shi 。tao qian 《ting yun 》:“dong yuan zhi shu ,zhi tiao zai rong 。”(rong :mao cheng 。)⑤chong man 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“jue sheng zai lu 。”⑥zhu ci 。yong yu gou shou huo gou zhong ,qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《shi jing · ji feng ·zai qu 》:“zai qu bao bao 。”(bao bao :ma ti sheng 。)⑦fu ci 。you ;ju 。《shi jing · yong feng ·zai chi 》:“zai chi zai qu 。”⑧zuo ;shi hang 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“shu shen er zhi ,mo zai er wei 。”⑨tong “zai ”。er ;di er 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“wen wang zai bai ji shou er ci yue 。”(er )zǎi ①nian 。du fu 《feng zeng wei zuo cheng zhang er shi er yun 》:“ji lv shi san zai ,lv shi jing hua chun 。”(lv shi :ji shi 。)②ji lu 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“fu you xun er bu fei ,you ji er zai 。”

    bi :

    ①shu xie hui hua yong de wen ju 。《xin tang shu ·li bai chuan 》:“yuan bi cheng wen ,wan li jing qie 。”②shu xie ;xie zuo 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“zhi yu wei 《chun qiu 》,bi ze bi ,xiao ze xiao ,zi xia zhi tu bu neng zan yi ci 。”(xiao :zhi shan chu 。)③bi li ;bi fa 。du fu 《hu wei liu jue gou 》zhi yi :“yu xin wen zhang geng lao cheng ,ling yun jian bi yi zong heng 。”《hou han shu ·zang hong chuan 》:“yan ying bu jiang zhi yu bai ren ,na shi bu qu bi yi qiu cun 。”(qu bi :bu ju shi zhi shu ,you yi yan gai zhen xiang 。)④zhi shu hua wen zhang 。《jin shu ·le an chuan 》:“an nai zuo er bai gou yu ,shu ji zhi zhi 。yue yin qu ci bi ,bian cheng ming bi 。”(yue :pan yue 。ci bi :pai lie ;run se 。)⑤zhi san wen 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“jin ju ge zuan shi bi ,cu wei juan di 。”

    ru :

    ①zhou 、qin zhi ji tong xiao liu yi (li 、le 、she 、yu 、shu 、shu )yi jiao dao min zhong de ren ,ji shu shi 。《zhou li ·tian guan ·zhong zai 》:“ru yi dao de min 。”②ru jia 。chun qiu shi ji kong zi chuang li de sai xiang liu pa 。《han fei zi ·xian xue 》:“gu kong mo zhi hou ,ru fen wei ba ,mo li wei san 。”③fan zhi dou shu ren huo xue zhe 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“tan xiao you hong ru 。”(hong :da 。)wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ru zhe suo zheng ,you zai yu ming shi 。”④tong “nuo (nuò)”。ruan ruo ;nuo ruo 。《bei shi · wang xian chuan 》:“xing ru huan bu duan 。”

    duo :

    ①shu liang da ,yu “shao ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”(de dao :zhi de zhi guo zhi dao ,ji hang ren zheng 。gua :shao 。)wang wei 《xiang sai 》:“yuan jun duo cai xie 。”②sheng guo ;chao guo 。shang xian zu 《zi xiao ji ·qiao tan 》:“xiang ta cai shi xiang ru ,mao duo wang can 。”(xiang ru :si ma xiang ru ,han ci fu jia 。wang can :han wei jian ren ,mao mei duo cai 。)③chen zan ;zhao chong 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi ci ming wen dang shi 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shi yi yi ci duo zhi 。”④guo fen de ;duo yu de 。《zhuang zi ·yu fu 》:“jin zi ji shang mo jun hou you si zhi shi ,er xia mo da chen zhi shi zhi guan ,er shan chi (chì)li le ,shua ren lun yi hua ji min ,bu tai duo shi hu ?”(chi :zheng du 。tai :tai ,guo yu ,guo fen 。)liu shao 《ren wu zhi ·ti bie 》:“fu zai duo yi 。”⑤zeng duo 。《xun zi ·tian lun 》:“yin wu er duo zhi ,shu yu cheng neng er hua zhi ?”⑥tong “chi ”,bu zheng 。《fa yan ·wu zi 》:“zhong zheng ze ya ,duo wa ze zheng 。”(wa :yin xie de le sheng 。)⑦fu ci 。biao shi xian ding 。yao xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhu fu 《wei you zhou mu yu peng chong shu 》:“ci you he bin zhi min peng tu yi sai meng jin ,duo jian ji bu zhi liang ye 。”《lun yu ·zi zhang 》:“ren sui yu zi jue ,ji he shang yu ri yue hu ? duo jian ji bu zhi liang ye 。”

    sui :

    ①xing ming 。ji mu xing 。《zuo chuan ·xiang gong er shi ba nian 》:“sui zai xing ji 。”②nian 。《shang shu ·yao dian 》:“ji ,san bai you liu xun you liu ri ,yi run yue ding si shi cheng nian 。”③guang yin ;shi jian ;shi guang 。yuan zhen 《qian chun shi shou 》zhi qi :“mo yi yan shi hua ,jun kan sui ru shui 。”④nian ling 。cui hao 《jiang pan lao ren chou 》:“shao nian yu zhi lao ren sui ,qi zhi jin nian yi bai wu 。”⑤nian jing ;nian cheng ;shou cheng 。《yan tie lun ·li geng 》:“feng nian sui deng ,ze chu ji yi bei fa jue 。”(deng :zhuang jia feng shou 。)

    sui yue :

    nian yue ,shi jian 。shen quan ji 《you shao lin si 》:“yan da feng shuang gu ,long chi ~~shen 。”

    yue :

    (yi )①yue qiu ;yue liang 。《shi jing ·chen feng ·yue chu 》:“yue chu jiao xi 。”②yue guang ;yue se 。tao qian 《gui tian yuan ju 》zhi san :“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”③yue fen 。yi nian de shi er fen zhi yi 。cong shuo zhi hui wei yi yue ,da yue san shi ri ,xiao yue er shi jiu ri 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”(huo :xing ming 。)④xing zhuang huo yan se xiang yue liang de 。li he 《chang gu 》:“quan zun tao zai jiu ,yue mei xie lang ji 。”⑤zhi fu ren de yue jing 。wang jian 《gong ci 》:“mi zou jun wang zhi ru yue ,huan ren xiang ban xi qun ju 。”⑥zhi fu nv huai tai de yue fen 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan mi jue yue ,xian sheng ru da 。”(dan :zhu ci 。mi :man 。jue :ji 。xian sheng :chu sheng 。da :tong “da ”,xiao yang 。)[yue shi (zhī)]wo guo gu dai xi yu guo ming 。 (er )ròu tong “rou ”。gu le fu 《gu er hang 》:“ba duan ji li chang yue zhong ,chuang yu bei 。”(chang :zhi xiao tui du zi 。)

    bei :

    (yi )①bei zi 。song yu 《qiao hun 》:“fei cui zhu bei ,lan ji guang xie 。”(xie :yu qi ci 。)②fu gai 。zhang heng 《dong jing fu 》:“fu rong fu shui ,qiu lan bei ya 。”③ji ;yan ji 。《han shu · yan zhu chuan 》:“bi xia chui de hui yi fu lou zhi ,shi yuan yuan zhi min an sheng le ye ,ze ze bei mo shi 。”(fu lou :xiang lou shui yi yang zi run 。)④meng shou ;zao shou 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin wang fu ji ke ,bei ba chuang 。”⑤jie ci 。biao bei dong 。 (er )pī ①pi zai shen shang huo chuan zai shen shang 。hou zuo “pi ”。qu yuan 《she jiang 》:“bei ming yue xi pei bao lu 。”②yi de yi chong 。zhuang ru jin zhi dou peng 、pi feng 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“wang jian zhi ,qu guan 、bei ,she bian ,yu zhi yu 。”③liang ci 。biao shi mou xie hu shen wu pin de ji liang 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“jia dun wu bai bei 。”

    wen :

    ①zai shen ti shang ci hua hua wen 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yue ren duan fa wen shen 。”②xian tiao jiao cuo de tu xing ;hua wen 。wang chong 《lun heng ·yan du 》:“fu she duo wen 。”③zi ran jie huo ren lei she hui de mou xie xian xiang 。《zhou yi ·ben 》:“guan hu tian wen ,yi cha shi bian 。”④li le dian zhang zhi du 。zhang ju zheng 《yu ji liao zong du tan er hua 》:“ru you bu xiao ,xun guan yu shi de lun he (hé)zhi ,gu bu bi xi ci gu tao xu wen wei ye 。”(he :jie fa zui zhuang 。xi :yan yong 。)⑤fa ling tiao wen 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“yu zhao yu geng ding zhu lv ling ,wu zai shen wen 。”⑥zi ;wen zi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shu tong wen 。”⑦wen ci ;wen zhang 。liu xie 《wen xin diao long · qing cai 》:“xi shi ren shen pian ,wei qing er zao wen 。”ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“zui neng tong ji le ,xing neng shu yi wen zhe ,tai shou ye 。”⑧fei jun shi de ;yu “wu ”xiang dui 。《shi ji ·li sheng liu gu lie chuan 》:“wen wu bing yong ,chang jiu zhi shu ye 。”⑨hua mei ;you wen cai 。du yu 《chun qiu jing chuan ji jie xu 》:“shi you wen zhi ,ci you xiang lve 。”(zhi :zhi piao 。)⑩wen shi ;yan shi 。liu zhi ji 《shi tong ·huo jing 》:“yong ru mo xue ,wen guo shi fei 。”(11)rou he ;bu meng lie 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“shi long wei ren ,wen ruo ke ai 。”(shi long :liu yun zi 。)(12)liang ci 。ji suan tong bi de chan wei 。《song shu ·xu xian zhi chuan 》:“ke yi qian er shi ba wen mai zhai si jiao 。”

    chang :

    ①mei shan 。ji kang 《tai shi zhen 》:“zhi luan zhi yuan ,qi mo chang jiao !”②cheng zhuang 。《shi jing ·ji feng ·yi jie 》:“yi (yī)jie chang xi ,qi er chang xi 。”③xing cheng 。《xun zi ·cheng xiang 》:“jun jin shou zhi ,xia jie ping zheng ,guo nai chang 。”④tong “chang ”。chang pu 。pi ri xiu 《ying zhou meng ting ji 》:“gai zhong ni sai wen wang ,ze shi chang chu (chù)。”(chu :chang pu gen 。)

    zuo :

    ①fu zhu ;bang zhu 。《zhou li ·tian guan ·xu guan 》:“yi zuo wang jun bang guo 。”(jun :xie he 。)《shi jing ·xiao ya ·liu yue 》:“wang yu chu zheng ,yi zuo tian zi 。”②fu zuo da chen 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi yi yao you jiu zuo 。”③fu zhi ;liao shu 。《shui yuan ·zun xian 》:“(tai gong wang )chao ge zhi tu zuo ye 。”(chao ge :de ming 。tu :tu fu 。)④fu de ;ji ci de 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“zheng zhou fu yu zuo che 。”⑤pei shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“(gao zu )zhi jiu pei (pèi)gong ,xi shao gu ren fu lao zi di zuo jiu 。”

    wu :

    ①xuan nao ;da sheng shui hua 。《shi jing ·zhou song ·si yi 》:“bu wu bu ao ,hu kao zhi xiu 。”(ao :tong “ao ”,ao man 。hu kao :shou kao 。xiu :ji xiang de zheng zhao 。)②da 。《chu ci · jiu zhang ·she jiang 》:“cheng ling (líng)chuan yu shang yuan xi ,ji wu bang yi ji tai 。”(ling :you chuang de xiao chuan 。shang :su liu er shang 。yuan :shui ming ,zai hu na 。ji :ji ju 。bang :jiang 。tai :shui bo 。)③gu guo ming 。1. zhou tai wang chang zi tai bai de feng de ,zai jin jiang su 、zhe jiang 、an hui deng de 。《guo yu ·wu yu 》:“wu wang fu cha qi shi fa yue 。”2. san guo shi sun quan suo jian guo ming ,yong you chang jiang zhong xia you ji jin fu jian liang an ji yue na bei bu he zhong bu 。《san guo zhi ·wu shu ·wu wang chuan 》:“quan nai can fen tian xia :yu 、qing 、xu 、you shu wu 。”3. wu dai shi guo zhi yi 。yang hang mi shou tang feng wei wu wang ,zai jin jiang su 、jiang xi 、an hui 、hu bei deng sheng bu fen de ou 。④fan zhi wo guo dong na bu 。liu shang 《qiu ye ting yan shen ba tong chang zhu zhi ge 》:“shen ji wu niu bu wei hu ,shou di suo li qi feng yu 。”(qi :miao shi 。)

    yue :

    (yi )①du guo ;jing guo 。《han fei zi ·ding fa 》:“rang hou yue han wei er dong gong ji 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yue ming nian ,zheng tong ren he ,bai fei ju xing 。”(ming nian :di er nian 。)②chao guo ;chao yue 。《han shu ·xuan di ji 》:“yue zhi yu fa ,yi qu ming yu 。”③yuan ;yuan li 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“wen jun bu fu she ji er yue zai ta jing 。”(fu :fu zhi 。she ji :zhi guo jia 。jing :tong “jing ”。)④yu kuo ;bu qie shi ji 。《guo yu ·lu yu shang 》:“yue zai ,zang sun zhi wei zheng ye !”⑤ang yang 。su shi 《dan zhong shan ji 》:“kou er ling zhi ,na sheng han hu ,bei yin qing yue 。”(han hu :han hu ;mo hu 。)⑥xuan yang 。《guo yu ·jin yu ba 》:“xuan ji de hang ,shun ji xian ze ,shi yue yu zhu hou 。”(xian :fa 。)⑦li san 。《huai na zi ·zhu shu 》:“jing shen lao ze yue 。”⑧zhui la 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“she ji zuo ,yue yu che xia 。”⑨qiang duo ;jie duo 。wei yuan 《sheng wu ji 》juan qi :“er nei de duo rang yue huo 、wang ming dou hen zhi shi ,mo yi bu chu yu hua men 。”(duo :tong “duo ”,jie duo 。hua men :zhi ji yuan 。)⑩zhou dai zhu hou guo 。《mo zi ·fei gong xia 》:“jin tian xia hao zhan zhi guo ji jin chu yue 。”(11)gu dai na fang shao shu min zu ming 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“na fu yi yue 。”yin ji bu la zhong duo ,ye chen “bai yue ”(huo “bai yue ”)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“na ding bai yue 。” (er )huó se de de xiao kong 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“qing miao zhi se ,zhu xian er shu yue 。”