• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 惆悵繚坦暮,茲山聞暗蟲。

    “惆悵繚坦暮,茲山聞暗蟲。”詩句出處:《早秋望華清宮樹因以成詠》;是唐朝詩人常袞的作品。

    可憐雲木叢,滿禁碧濛濛。色潤靈泉近,陰清輦路通。
    玉壇標八桂,金井識雙桐。交映凝寒露,相和起夜風。
    數枝盤石上,幾葉落雲中。燕拂宜秋霽,蟬鳴覺晝空。
    翠屏更隱見,珠綴共玲瓏。雷雨生成早,樵蘇禁令雄。
    野藤高助綠,仙果迥呈紅。惆悵繚坦暮,茲山聞暗蟲。

    【註釋】:

    惆:

    [惆悵]失意;傷感。陶潛《歸去來兮辭》:“奚惆悵而獨悲?”《荀子·禮論》:“則其於志意之情者惆然不嗛(qiè)。”(嗛:滿足。)

    惆悵:

    失意,傷感。陶淵明《歸去來兮辭》:“既自以心為形役,奚~~而獨悲。”

    悵:

    失意;煩惱。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“悵然遙相望,知是故人來。”《史記·陳涉世傢》:“輟耕之壟上,悵恨久之。”(恨:不滿意。)

    繚:

    ①纏繞。《楚辭·九歌·湘夫人》:“繚之兮杜衡。”(杜衡:香草名。)②圍繞;環繞。杜牧《華清宮三十韻》:“繡嶺明珠殿,層巒下繚墻。”(層:重疊。)杜甫《沙苑行》:“繚以周墻百餘裡。”③繞道而行。《新唐書·郭子儀傳》:“回紇以奇兵繚賊背,夾攻之,斬首六萬級,生禽二萬。”(禽:擒。捕捉。)④量詞。《新唐書》:“引刀斷一繚發奏之。”

    坦:

    ①平直;寬廣;寬闊。《莊子·秋水》:“明乎坦途,故生而不說(yuè),死而不禍。”(坦途:指死生為正常的平坦的道路。)②直率;坦白;真誠。《北史·李廣傳》:“坦率無私。”③敞;露。《續資治通鑒·宋徽宗宣和七年》:“朝庭慮其交惡,命蔡靖代度。靖至,坦懷待之。”(交惡:彼此憎恨仇視。)劉義慶《世說新語·雅量》:“唯有一郎在東床上坦腹臥。”④女婿。李調元《答開歸道唐芝田書》:“令坦本故友之子,翩翩不群。”⑤安詳;安定。韓愈《送齊皞下第序》:“故上之人行志擇誼,坦乎其無憂於下也。”⑥顯豁;敞亮。《後漢書·儒林傳·孔僖》:“坦如日月。”

    暮:

    ①日落之時。《國語·晉語五》:“范文子暮退於朝。”(朝:朝廷。)②將盡;終末。丘遲《與陳伯之書》:“暮春三月,江南草長。”③晚;遲。《後漢書·廉范傳》:“廉叔度,來何暮?”(叔度:廉范之字。)④喻指衰老。曹操《步出夏門行·龜雖壽》:“烈士暮年,壯心不已。”

    茲:

    (一)①草木滋盛。《詩經·邶風·泉水》:“我思肥泉,茲之永嘆。”(肥泉:古水名。)②年。《國語·魯語上》:“今茲海其有災乎? 夫廣川之鳥獸,恒知避其災也。”(恒:經常。)《呂氏春秋·任地》:“今茲美禾,來茲美麥。”③今;現在。洪仁玕《資政新篇》:“茲謹將所見聞者條陳於後。”(條陳:分條陳述。)④代詞。表示指示。1. 此;這裡。李白《送友人》:“揮手自茲去,蕭蕭班馬鳴。”(蕭蕭:馬鳴聲。班馬:離群的馬。)《論語·子罕》:“文王既設,文不在茲乎?”2.這樣。《國語·楚語上》:“餘恐德之不類,茲故不言。”⑤副詞。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人茲眾,其所謂義者亦茲眾。”⑥語氣詞。相當於“吧”;“呀”。《尚書·立政》:“周公曰:‘嗚呼! 休茲!’”(休:美。) (二)cí[龜(qiū)茲]見“龜”。

    聞:

    (一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”

    暗:

    ①黑暗;昏暗不明。《楚辭·九辯》:“卒壅蔽此浮雲兮,下暗漠而無光。”(壅蔽:遮蓋。漠:昏暗。)李白《古風五十九首·二十四》:“大車揚飛塵,亭午暗阡陌。”(亭午:正午。阡陌:道路。)②幽暗;幽深。高啟《中秋玩月張校理宅得南字》:“今年在舍反寂寞,暗室困臥如僵蠶。”③不公開;隱蔽。陸遊《入蜀記》卷六:“龍門水尤湍急,多暗石。”④默默地;悄悄地。杜甫《可嘆》詩:“群書萬卷常暗誦。”⑤昏亂;愚昧。《三國志·蜀書·後主傳》:“否(pǐ痞)德暗弱。”(道德低下,愚昧無能。否德:不德。)

    蟲:

    (一)①古代對一切動物的通稱。《大戴禮記·易本命》:“有羽之蟲三百六十,而鳳凰為之長(zhǎng);有毛之蟲三百六十,而麒麟為之長;有甲之蟲三百六十,而神龜為之長;有鱗之蟲三百六十,而蛟龍為之長;倮之蟲三百六十,而聖人為之長。”《莊子·應帝王》:“而曾二蟲之無知。”②昆蟲;蟲子。《詩經·齊風·雞鳴》:“蟲飛薨薨(hōng)。”《荀子·勸學》:“肉腐出蟲。” (二)huǐ 毒蛇。後作“虺”。《山海經·南山經》:“羽山,其下多水,其上多雨,無草木,多蝮蟲。”


  • 惆怅缭坦暮,兹山闻暗虫。

    “惆怅缭坦暮,兹山闻暗虫。”诗句出处:《早秋望华清宫树因以成咏》;是唐朝诗人常衮的作品。

    可怜云木丛,满禁碧濛濛。色润灵泉近,阴清辇路通。
    玉坛标八桂,金井识双桐。交映凝寒露,相和起夜风。
    数枝盘石上,几叶落云中。燕拂宜秋霁,蝉鸣觉昼空。
    翠屏更隐见,珠缀共玲珑。雷雨生成早,樵苏禁令雄。
    野藤高助绿,仙果迥呈红。惆怅缭坦暮,兹山闻暗虫。

    【注释】:

    惆:

    [惆怅]失意;伤感。陶潜《归去来兮辞》:“奚惆怅而独悲?”《荀子·礼论》:“则其于志意之情者惆然不嗛(qiè)。”(嗛:满足。)

    惆怅:

    失意,伤感。陶渊明《归去来兮辞》:“既自以心为形役,奚~~而独悲。”

    怅:

    失意;烦恼。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“怅然遥相望,知是故人来。”《史记·陈涉世家》:“辍耕之垄上,怅恨久之。”(恨:不满意。)

    缭:

    ①缠绕。《楚辞·九歌·湘夫人》:“缭之兮杜衡。”(杜衡:香草名。)②围绕;环绕。杜牧《华清宫三十韵》:“绣岭明珠殿,层峦下缭墙。”(层:重叠。)杜甫《沙苑行》:“缭以周墙百余里。”③绕道而行。《新唐书·郭子仪传》:“回纥以奇兵缭贼背,夹攻之,斩首六万级,生禽二万。”(禽:擒。捕捉。)④量词。《新唐书》:“引刀断一缭发奏之。”

    坦:

    ①平直;宽广;宽阔。《庄子·秋水》:“明乎坦途,故生而不说(yuè),死而不祸。”(坦途:指死生为正常的平坦的道路。)②直率;坦白;真诚。《北史·李广传》:“坦率无私。”③敞;露。《续资治通鉴·宋徽宗宣和七年》:“朝庭虑其交恶,命蔡靖代度。靖至,坦怀待之。”(交恶:彼此憎恨仇视。)刘义庆《世说新语·雅量》:“唯有一郎在东床上坦腹卧。”④女婿。李调元《答开归道唐芝田书》:“令坦本故友之子,翩翩不群。”⑤安详;安定。韩愈《送齐皞下第序》:“故上之人行志择谊,坦乎其无忧于下也。”⑥显豁;敞亮。《后汉书·儒林传·孔僖》:“坦如日月。”

    暮:

    ①日落之时。《国语·晋语五》:“范文子暮退于朝。”(朝:朝廷。)②将尽;终末。丘迟《与陈伯之书》:“暮春三月,江南草长。”③晚;迟。《后汉书·廉范传》:“廉叔度,来何暮?”(叔度:廉范之字。)④喻指衰老。曹操《步出夏门行·龟虽寿》:“烈士暮年,壮心不已。”

    兹:

    (一)①草木滋盛。《诗经·邶风·泉水》:“我思肥泉,兹之永叹。”(肥泉:古水名。)②年。《国语·鲁语上》:“今兹海其有灾乎? 夫广川之鸟兽,恒知避其灾也。”(恒:经常。)《吕氏春秋·任地》:“今兹美禾,来兹美麦。”③今;现在。洪仁玕《资政新篇》:“兹谨将所见闻者条陈于后。”(条陈:分条陈述。)④代词。表示指示。1. 此;这里。李白《送友人》:“挥手自兹去,萧萧班马鸣。”(萧萧:马鸣声。班马:离群的马。)《论语·子罕》:“文王既设,文不在兹乎?”2.这样。《国语·楚语上》:“余恐德之不类,兹故不言。”⑤副词。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人兹众,其所谓义者亦兹众。”⑥语气词。相当于“吧”;“呀”。《尚书·立政》:“周公曰:‘呜呼! 休兹!’”(休:美。) (二)cí[龟(qiū)兹]见“龟”。

    闻:

    (一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”

    暗:

    ①黑暗;昏暗不明。《楚辞·九辩》:“卒壅蔽此浮云兮,下暗漠而无光。”(壅蔽:遮盖。漠:昏暗。)李白《古风五十九首·二十四》:“大车扬飞尘,亭午暗阡陌。”(亭午:正午。阡陌:道路。)②幽暗;幽深。高启《中秋玩月张校理宅得南字》:“今年在舍反寂寞,暗室困卧如僵蚕。”③不公开;隐蔽。陆游《入蜀记》卷六:“龙门水尤湍急,多暗石。”④默默地;悄悄地。杜甫《可叹》诗:“群书万卷常暗诵。”⑤昏乱;愚昧。《三国志·蜀书·后主传》:“否(pǐ痞)德暗弱。”(道德低下,愚昧无能。否德:不德。)

    虫:

    (一)①古代对一切动物的通称。《大戴礼记·易本命》:“有羽之虫三百六十,而凤凰为之长(zhǎng);有毛之虫三百六十,而麒麟为之长;有甲之虫三百六十,而神龟为之长;有鳞之虫三百六十,而蛟龙为之长;倮之虫三百六十,而圣人为之长。”《庄子·应帝王》:“而曾二虫之无知。”②昆虫;虫子。《诗经·齐风·鸡鸣》:“虫飞薨薨(hōng)。”《荀子·劝学》:“肉腐出虫。” (二)huǐ 毒蛇。后作“虺”。《山海经·南山经》:“羽山,其下多水,其上多雨,无草木,多蝮虫。”


  • chou chang liao tan mu ,ci shan wen an chong 。

    “chou chang liao tan mu ,ci shan wen an chong 。”shi gou chu chu :《zao qiu wang hua qing gong shu yin yi cheng yong 》;shi tang chao shi ren chang gun de zuo pin 。

    ke lian yun mu cong ,man jin bi 濛濛。se run ling quan jin ,yin qing nian lu tong 。
    yu tan biao ba gui ,jin jing shi shuang tong 。jiao ying ning han lou ,xiang he qi ye feng 。
    shu zhi pan dan shang ,ji xie la yun zhong 。yan bi yi qiu ji ,chan ming jiao zhou kong 。
    cui bing geng yin jian ,zhu chuo gong ling long 。lei yu sheng cheng zao ,qiao su jin ling xiong 。
    ye teng gao zhu lu ,xian guo jiong cheng gong 。chou chang liao tan mu ,ci shan wen an chong 。

    【zhu shi 】:

    chou :

    [chou chang ]shi yi ;shang gan 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“xi chou chang er du bei ?”《xun zi ·li lun 》:“ze ji yu zhi yi zhi qing zhe chou ran bu qie (qiè)。”(qie :man zu 。)

    chou chang :

    shi yi ,shang gan 。tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“ji zi yi xin wei xing yi ,xi ~~er du bei 。”

    chang :

    shi yi ;fan nao 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“chang ran yao xiang wang ,zhi shi gu ren lai 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“chuo geng zhi long shang ,chang hen jiu zhi 。”(hen :bu man yi 。)

    liao :

    ①chan rao 。《chu ci ·jiu ge ·xiang fu ren 》:“liao zhi xi du heng 。”(du heng :xiang cao ming 。)②wei rao ;huan rao 。du mu 《hua qing gong san shi yun 》:“xiu ling ming zhu dian ,ceng luan xia liao qiang 。”(ceng :chong die 。)du fu 《sha yuan hang 》:“liao yi zhou qiang bai yu li 。”③rao dao er hang 。《xin tang shu ·guo zi yi chuan 》:“hui ge yi ji bing liao zei bei ,ga gong zhi ,zhan shou liu mo ji ,sheng qin er mo 。”(qin :qin 。bu zhuo 。)④liang ci 。《xin tang shu 》:“yin dao duan yi liao fa zou zhi 。”

    tan :

    ①ping zhi ;kuan an ;kuan kuo 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“ming hu tan tu ,gu sheng er bu shui (yuè),si er bu huo 。”(tan tu :zhi si sheng wei zheng chang de ping tan de dao lu 。)②zhi lv ;tan bai ;zhen cheng 。《bei shi ·li an chuan 》:“tan lv mo si 。”③chang ;lou 。《xu zi zhi tong jian ·song hui zong xuan he qi nian 》:“chao ting lv ji jiao e ,ming cai jing dai du 。jing zhi ,tan huai dai zhi 。”(jiao e :bi ci zeng hen chou shi 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“wei you yi lang zai dong chuang shang tan fu wo 。”④nv xu 。li diao yuan 《da kai gui dao tang zhi tian shu 》:“ling tan ben gu you zhi zi ,pian pian bu qun 。”⑤an xiang ;an ding 。han yu 《song ji hao xia di xu 》:“gu shang zhi ren hang zhi ze yi ,tan hu ji mo you yu xia ye 。”⑥xian hua ;chang liang 。《hou han shu ·ru lin chuan ·kong xi 》:“tan ru ri yue 。”

    mu :

    ①ri la zhi shi 。《guo yu ·jin yu wu 》:“fan wen zi mu tui yu chao 。”(chao :chao ting 。)②jiang jin ;zhong mo 。qiu chi 《yu chen bai zhi shu 》:“mu chun san yue ,jiang na cao chang 。”③wan ;chi 。《hou han shu ·lian fan chuan 》:“lian shu du ,lai he mu ?”(shu du :lian fan zhi zi 。)④yu zhi cui lao 。cao cao 《bu chu xia men hang ·gui sui shou 》:“lie shi mu nian ,zhuang xin bu yi 。”

    ci :

    (yi )①cao mu zi cheng 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wo sai fei quan ,ci zhi yong tan 。”(fei quan :gu shui ming 。)②nian 。《guo yu ·lu yu shang 》:“jin ci hai ji you zai hu ? fu an chuan zhi diao shou ,heng zhi bi ji zai ye 。”(heng :jing chang 。)《lv shi chun qiu ·ren de 》:“jin ci mei he ,lai ci mei mai 。”③jin ;xian zai 。hong ren gan 《zi zheng xin pian 》:“ci jin jiang suo jian wen zhe tiao chen yu hou 。”(tiao chen :fen tiao chen shu 。)④dai ci 。biao shi zhi shi 。1. ci ;zhe li 。li bai 《song you ren 》:“hui shou zi ci qu ,xiao xiao ban ma ming 。”(xiao xiao :ma ming sheng 。ban ma :li qun de ma 。)《lun yu ·zi han 》:“wen wang ji she ,wen bu zai ci hu ?”2.zhe yang 。《guo yu ·chu yu shang 》:“yu kong de zhi bu lei ,ci gu bu yan 。”⑤fu ci 。yi ;geng jia 。《mo zi ·shang tong shang 》:“ji ren ci zhong ,ji suo wei yi zhe yi ci zhong 。”⑥yu qi ci 。xiang dang yu “ba ”;“ya ”。《shang shu ·li zheng 》:“zhou gong yue :‘wu hu ! xiu ci !’”(xiu :mei 。) (er )cí[gui (qiū)ci ]jian “gui ”。

    wen :

    (yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”

    an :

    ①hei an ;hun an bu ming 。《chu ci ·jiu bian 》:“cu yong bi ci fu yun xi ,xia an mo er mo guang 。”(yong bi :zhe gai 。mo :hun an 。)li bai 《gu feng wu shi jiu shou ·er shi si 》:“da che yang fei chen ,ting wu an qian mo 。”(ting wu :zheng wu 。qian mo :dao lu 。)②you an ;you shen 。gao qi 《zhong qiu wan yue zhang jiao li zhai de na zi 》:“jin nian zai she fan ji mo ,an shi kun wo ru jiang can 。”③bu gong kai ;yin bi 。liu you 《ru shu ji 》juan liu :“long men shui you tuan ji ,duo an dan 。”④mo mo de ;qiao qiao de 。du fu 《ke tan 》shi :“qun shu mo juan chang an song 。”⑤hun luan ;yu mei 。《san guo zhi ·shu shu ·hou zhu chuan 》:“fou (pǐpi )de an ruo 。”(dao de di xia ,yu mei mo neng 。fou de :bu de 。)

    chong :

    (yi )①gu dai dui yi qie dong wu de tong chen 。《da dai li ji ·yi ben ming 》:“you yu zhi chong san bai liu shi ,er feng huang wei zhi chang (zhǎng);you mao zhi chong san bai liu shi ,er qi lin wei zhi chang ;you jia zhi chong san bai liu shi ,er shen gui wei zhi chang ;you lin zhi chong san bai liu shi ,er jiao long wei zhi chang ;luo zhi chong san bai liu shi ,er sheng ren wei zhi chang 。”《zhuang zi ·ying di wang 》:“er ceng er chong zhi mo zhi 。”②kun chong ;chong zi 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“chong fei hong hong (hōng)。”《xun zi ·quan xue 》:“rou fu chu chong 。” (er )huǐ du she 。hou zuo “hui ”。《shan hai jing ·na shan jing 》:“yu shan ,ji xia duo shui ,ji shang duo yu ,mo cao mu ,duo fu chong 。”