• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 庶割區中緣,脫身恒在茲。

    “庶割區中緣,脫身恒在茲。”詩句出處:《登千福寺楚金禪師法華院多寶塔》;是唐朝詩人岑參的作品。

    多寶滅已久,蓮華付吾師。
    寶塔凌太空,忽如湧出時。
    數年功不成,一志堅自持。
    明主親夢見,世人今始知。
    千傢獻黃金,萬匠磨琉璃。
    既空泰山木,亦罄天府貲。
    焚香如雲屯,幡蓋珊珊垂。
    悉窣神繞護,眾魔不敢窺。
    作禮睹靈境,焚香方證疑。
    庶割區中緣,脫身恒在茲。

    【註釋】:

    庶:

    ①眾多;多。《論語·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左傳·昭公三十二年》:“三後之姓,於今為庶。”③古代以正妻所生長子以外的子女為庶,後以妾所生的子女為庶。與“嫡”相對。《左傳·文公十八年》:“殺嫡立庶。”④宗族中的支族。潘嶽《楊荊州誄》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史記·五帝本紀》:“爾其庶矣!”(爾:你。)⑥希冀;期望。《後漢書·馮衍傳下》:“惟吾志之所庶兮,固與俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副詞。1.表示希望。《詩經·大雅·生民》:“庶無罪悔。”2. 表示可能。《左傳 · 哀公六年》: “是以求長(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶幾]1.差不多;可以。《孟子·莊暴見孟子》:“王之好樂甚,則齊其庶幾乎。”2.表示希望與可能。《孟子·公孫醜下》:“王庶幾改之。”《漢書 ·李尋傳》:“唯有賢友強輔,庶幾可以保身命,全子孫,安國傢。”(輔:輔佐。)

    割:

    ①用刀割斷。陸遊《初夏幽居》:“雨霽郊原割麥忙。”②宰殺牲畜。《論語·陽貨》:“割雞焉用牛刀。”③分割;劃分。《三國志·吳書·魯肅傳》:“備遂割湘水為界,於是罷軍。”④割讓;舍棄。蘇洵《六國論》:“今日割五城,明日割十城,然後得一夕安寢。”⑤為害;災害。《尚書 ·堯典》:“湯湯(shāng)洪水方割。”(湯湯:大水急流貌。方割:正在為害。)⑥裁斷;剖析。《韓非子·揚權》:“上操度量,以割其下。”

    區:

    (一)①分別;劃分。《論語·子張》:“譬諸草木,區以別矣。”《南齊書·呂安國傳》:“流雜繁廣,宜並加區判,定其隸屬。”(判:判別。)②地域;有一定界限的地方或范疇。《尚書·康誥》:“用肇造我區夏。”(用:因而。肇:始。區夏:諸夏之地。)《文心雕龍·樂府》:“昔子政品文,詩與歌別,故略具樂篇,以標區界。”③量詞。所,座。《後漢書·宦者列傳·侯覽》:“起立第宅十有六區。”姚興《遺僧朗書》:“經一部,寶臺一區。”④通“勾”。彎曲。《管子·五行》:“草木區萌。”[區區]1.微小的樣子。《左傳·襄公十七年》:“宋國區區,而有詛有祝。”(詛:詛咒。祝:歌頌。)2.自稱的謙詞。《後漢書·竇融傳》:“區區所獻,唯將軍省焉。”(省xǐng:體察。)3.自得的樣子。《呂氏春秋·務大》:“燕爵爭善處於一屋之下,母子相哺也,區區焉相樂也。”(爵:通“雀”。小鳥。)4.拘泥、固執的樣子。《漢書·楊王孫傳》:“何必區區獨守所聞?”5.誠摯的樣子。《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦謂府吏:感君區區懷。”又指誠摯的情意。蘇軾《與陳公密書》之一:“即造宇下,一吐區區。”(造:至。)(二)ōu 古代量器名。又為容量單位。四升為豆,四豆為區。《左傳·昭公三年》:“齊舊四量:豆、區、釜、鐘。”《韓非子·外儲說右上》:“下之私大鬥斛區釜以出貸,小鬥斛區釜以收之。”(下之:對下。大:增大。) (三)kòu [區霿mòu]也作“區瞀”。昏昧。《漢書·五行志下之上》:“貌言視聽,以心為主,四者皆失,則區霿無識。”

    區中:

    世上,人間。張衡《思玄賦》:“逼~~之隘陋兮,將北度而宣遊。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    緣:

    ①古時衣服的邊飾。《儀禮· 喪服》:“麻衣縓緣。”(縓quàn:淺紅色。)②邊。《周書·王羆傳》:“嘗有臺使,羆(pí)為其設食。使乃裂其薄餅緣。”(臺使:官名。)③沿著;順著。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”④遵循;依照。《商君書·君臣》:“緣法而治,按功行賞。”⑤憑靠;依據。蔡琰《胡笳十八拍》:“天蒼蒼兮上無緣,舉頭仰望兮空雲煙。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“猶緣木而求魚也。”⑦佛教名詞“因緣”的省稱。指人與人或人與事之間所謂由命中註定的遇合機會,是一種宿命論觀點。《五燈會元·如滿禪師》:“有緣佛出世,無緣佛入滅。”⑧機緣;緣分。杜甫《清明二首》之一:“紅顏騎竹我無緣。”⑨介詞。因為;由於。杜甫《客至》:“花徑不曾緣客掃。”蘇軾《題西林壁》:“不識廬山真面目,隻緣身在此山中。”

    脫:

    ①肉去皮骨。《禮記 · 內則》:“肉曰脫之。”②脫離。《老子》第三十六章:“魚不可脫於淵。”③逃脫;逃避。《荀子·修身》:“勞苦之事則偷儒轉脫。”④脫落。歐陽修《秋聲賦》:“木遭之而葉脫。”⑤脫下;解下。《莊子·寓言》:“脫屨(jù)戶外。”(屨:鞋。)⑥散落;遺漏。《漢書·藝文志》:“書缺簡脫,禮壞樂崩。”(簡:竹簡。)⑦簡略《左傳·僖公三十三年》:“輕則寡味,無禮則脫。”《史記·禮書》:“凡禮始乎脫。”⑧副詞。或許。《西京雜記》卷四:“慮脫有旨,故不敢言。”(有旨:另有含意。)⑨連詞。如果。馬中錫《中山狼傳》:“脫有禍,固所不辭也。”⑩冒出;露出。《史記·平原君列傳》:“使遂蚤得處囊中,乃穎脫而出,非特其末見而已。”(11)說出。《管子·霸行》:“言脫於口,而令行乎天下。”

    身:

    ①人或動物的軀幹。屈原《九歌· 國殤》:“首身離兮心不懲。”(不懲:不戒悔。)②身體。《荀子·非相》:“衛靈公有臣曰公孫呂,身長七尺。”③樹的主幹。《爾雅·釋木》:“樅,松葉柏身。”④自身;自己。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”⑤自己的品德、才力、行為等。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”⑥親自。《韓非子·五蠹》:“禹之王天下也,身執耒臿以為民先。”⑦我。《三國志·蜀書·張飛傳》:“身是張翼德也。”

    恒:

    ①固定;持久不變。《尚書·畢命》:“政貴有恒,辭尚體要。”(尚:崇尚。體要:體現要義。)又恒心。《論語·子路》:“人而無恒,不可以作巫醫。”②普通;平常。《後漢書·梁鴻傳》:“鄰傢耆(qí)老見鴻非恒人。”(耆:老。)《論衡·恢國》:“微病,恒病皆巧;篤劇,扁鵲乃良。”③經常;常常。《左傳·文公元年》:“楚國之舉,恒在少者。”④山名。五嶽中的北嶽,主峰在山西省渾源縣南。

    在:

    ①存在;在世。《論語·裡仁》:“父母在,不遠遊,遊必有方。”范縝《神滅論》:“豈容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或狀態。張華《情詩》:“處歡愒(kài)夜促,在戚怨宵長”。(愒:貪。)③處;處所。陶潛《飲酒》之二:“衰榮無定在,彼此共更之。”④在於;取決於。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”⑤問候;慰問。《左傳·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕聞衛國之言,吾子獨不在寡人。”(寡人:衛獻公自稱。淹恤:久遭憂患。吾子:指衛大夫大叔文子。)⑥觀察;審察。《尚書 ·舜典》:“在璇璣玉衡,以齊七政。”(璇璣玉衡:玉飾的天體觀測儀器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介詞。引進事情發生的時間、地點、情形、范圍等。柳宗元《田傢》詩:“迎新在此歲。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍禽操宜在今日。”(將軍:指孫權。操:曹操。)⑧和“所”連用,表示強調,其下多連“不”等。⑨終結。《尚書·呂刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。僅僅。《漢書·賈誼傳》:“長沙乃在二萬五千戶耳。”

    茲:

    (一)①草木滋盛。《詩經·邶風·泉水》:“我思肥泉,茲之永嘆。”(肥泉:古水名。)②年。《國語·魯語上》:“今茲海其有災乎? 夫廣川之鳥獸,恒知避其災也。”(恒:經常。)《呂氏春秋·任地》:“今茲美禾,來茲美麥。”③今;現在。洪仁玕《資政新篇》:“茲謹將所見聞者條陳於後。”(條陳:分條陳述。)④代詞。表示指示。1. 此;這裡。李白《送友人》:“揮手自茲去,蕭蕭班馬鳴。”(蕭蕭:馬鳴聲。班馬:離群的馬。)《論語·子罕》:“文王既設,文不在茲乎?”2.這樣。《國語·楚語上》:“餘恐德之不類,茲故不言。”⑤副詞。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人茲眾,其所謂義者亦茲眾。”⑥語氣詞。相當於“吧”;“呀”。《尚書·立政》:“周公曰:‘嗚呼! 休茲!’”(休:美。) (二)cí[龜(qiū)茲]見“龜”。


  • 庶割区中缘,脱身恒在兹。

    “庶割区中缘,脱身恒在兹。”诗句出处:《登千福寺楚金禅师法华院多宝塔》;是唐朝诗人岑参的作品。

    多宝灭已久,莲华付吾师。
    宝塔凌太空,忽如涌出时。
    数年功不成,一志坚自持。
    明主亲梦见,世人今始知。
    千家献黄金,万匠磨琉璃。
    既空泰山木,亦罄天府赀。
    焚香如云屯,幡盖珊珊垂。
    悉窣神绕护,众魔不敢窥。
    作礼睹灵境,焚香方证疑。
    庶割区中缘,脱身恒在兹。

    【注释】:

    庶:

    ①众多;多。《论语·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左传·昭公三十二年》:“三后之姓,于今为庶。”③古代以正妻所生长子以外的子女为庶,后以妾所生的子女为庶。与“嫡”相对。《左传·文公十八年》:“杀嫡立庶。”④宗族中的支族。潘岳《杨荆州诔》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史记·五帝本纪》:“尔其庶矣!”(尔:你。)⑥希冀;期望。《后汉书·冯衍传下》:“惟吾志之所庶兮,固与俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副词。1.表示希望。《诗经·大雅·生民》:“庶无罪悔。”2. 表示可能。《左传 · 哀公六年》: “是以求长(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶几]1.差不多;可以。《孟子·庄暴见孟子》:“王之好乐甚,则齐其庶几乎。”2.表示希望与可能。《孟子·公孙丑下》:“王庶几改之。”《汉书 ·李寻传》:“唯有贤友强辅,庶几可以保身命,全子孙,安国家。”(辅:辅佐。)

    割:

    ①用刀割断。陆游《初夏幽居》:“雨霁郊原割麦忙。”②宰杀牲畜。《论语·阳货》:“割鸡焉用牛刀。”③分割;划分。《三国志·吴书·鲁肃传》:“备遂割湘水为界,于是罢军。”④割让;舍弃。苏洵《六国论》:“今日割五城,明日割十城,然后得一夕安寝。”⑤为害;灾害。《尚书 ·尧典》:“汤汤(shāng)洪水方割。”(汤汤:大水急流貌。方割:正在为害。)⑥裁断;剖析。《韩非子·扬权》:“上操度量,以割其下。”

    区:

    (一)①分别;划分。《论语·子张》:“譬诸草木,区以别矣。”《南齐书·吕安国传》:“流杂繁广,宜并加区判,定其隶属。”(判:判别。)②地域;有一定界限的地方或范畴。《尚书·康诰》:“用肇造我区夏。”(用:因而。肇:始。区夏:诸夏之地。)《文心雕龙·乐府》:“昔子政品文,诗与歌别,故略具乐篇,以标区界。”③量词。所,座。《后汉书·宦者列传·侯览》:“起立第宅十有六区。”姚兴《遗僧朗书》:“经一部,宝台一区。”④通“勾”。弯曲。《管子·五行》:“草木区萌。”[区区]1.微小的样子。《左传·襄公十七年》:“宋国区区,而有诅有祝。”(诅:诅咒。祝:歌颂。)2.自称的谦词。《后汉书·窦融传》:“区区所献,唯将军省焉。”(省xǐng:体察。)3.自得的样子。《吕氏春秋·务大》:“燕爵争善处于一屋之下,母子相哺也,区区焉相乐也。”(爵:通“雀”。小鸟。)4.拘泥、固执的样子。《汉书·杨王孙传》:“何必区区独守所闻?”5.诚挚的样子。《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇谓府吏:感君区区怀。”又指诚挚的情意。苏轼《与陈公密书》之一:“即造宇下,一吐区区。”(造:至。)(二)ōu 古代量器名。又为容量单位。四升为豆,四豆为区。《左传·昭公三年》:“齐旧四量:豆、区、釜、钟。”《韩非子·外储说右上》:“下之私大斗斛区釜以出贷,小斗斛区釜以收之。”(下之:对下。大:增大。) (三)kòu [区霿mòu]也作“区瞀”。昏昧。《汉书·五行志下之上》:“貌言视听,以心为主,四者皆失,则区霿无识。”

    区中:

    世上,人间。张衡《思玄赋》:“逼~~之隘陋兮,将北度而宣游。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    缘:

    ①古时衣服的边饰。《仪礼· 丧服》:“麻衣縓缘。”(縓quàn:浅红色。)②边。《周书·王罴传》:“尝有台使,罴(pí)为其设食。使乃裂其薄饼缘。”(台使:官名。)③沿着;顺着。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”④遵循;依照。《商君书·君臣》:“缘法而治,按功行赏。”⑤凭靠;依据。蔡琰《胡笳十八拍》:“天苍苍兮上无缘,举头仰望兮空云烟。”⑥攀援;攀登。《孟子·梁惠王上》:“犹缘木而求鱼也。”⑦佛教名词“因缘”的省称。指人与人或人与事之间所谓由命中注定的遇合机会,是一种宿命论观点。《五灯会元·如满禅师》:“有缘佛出世,无缘佛入灭。”⑧机缘;缘分。杜甫《清明二首》之一:“红颜骑竹我无缘。”⑨介词。因为;由于。杜甫《客至》:“花径不曾缘客扫。”苏轼《题西林壁》:“不识庐山真面目,只缘身在此山中。”

    脱:

    ①肉去皮骨。《礼记 · 内则》:“肉曰脱之。”②脱离。《老子》第三十六章:“鱼不可脱于渊。”③逃脱;逃避。《荀子·修身》:“劳苦之事则偷儒转脱。”④脱落。欧阳修《秋声赋》:“木遭之而叶脱。”⑤脱下;解下。《庄子·寓言》:“脱屦(jù)户外。”(屦:鞋。)⑥散落;遗漏。《汉书·艺文志》:“书缺简脱,礼坏乐崩。”(简:竹简。)⑦简略《左传·僖公三十三年》:“轻则寡味,无礼则脱。”《史记·礼书》:“凡礼始乎脱。”⑧副词。或许。《西京杂记》卷四:“虑脱有旨,故不敢言。”(有旨:另有含意。)⑨连词。如果。马中锡《中山狼传》:“脱有祸,固所不辞也。”⑩冒出;露出。《史记·平原君列传》:“使遂蚤得处囊中,乃颖脱而出,非特其末见而已。”(11)说出。《管子·霸行》:“言脱于口,而令行乎天下。”

    身:

    ①人或动物的躯干。屈原《九歌· 国殇》:“首身离兮心不惩。”(不惩:不戒悔。)②身体。《荀子·非相》:“卫灵公有臣曰公孙吕,身长七尺。”③树的主干。《尔雅·释木》:“枞,松叶柏身。”④自身;自己。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”⑤自己的品德、才力、行为等。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”⑥亲自。《韩非子·五蠹》:“禹之王天下也,身执耒臿以为民先。”⑦我。《三国志·蜀书·张飞传》:“身是张翼德也。”

    恒:

    ①固定;持久不变。《尚书·毕命》:“政贵有恒,辞尚体要。”(尚:崇尚。体要:体现要义。)又恒心。《论语·子路》:“人而无恒,不可以作巫医。”②普通;平常。《后汉书·梁鸿传》:“邻家耆(qí)老见鸿非恒人。”(耆:老。)《论衡·恢国》:“微病,恒病皆巧;笃剧,扁鹊乃良。”③经常;常常。《左传·文公元年》:“楚国之举,恒在少者。”④山名。五岳中的北岳,主峰在山西省浑源县南。

    在:

    ①存在;在世。《论语·里仁》:“父母在,不远游,游必有方。”范缜《神灭论》:“岂容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或状态。张华《情诗》:“处欢愒(kài)夜促,在戚怨宵长”。(愒:贪。)③处;处所。陶潜《饮酒》之二:“衰荣无定在,彼此共更之。”④在于;取决于。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”⑤问候;慰问。《左传·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕闻卫国之言,吾子独不在寡人。”(寡人:卫献公自称。淹恤:久遭忧患。吾子:指卫大夫大叔文子。)⑥观察;审察。《尚书 ·舜典》:“在璇玑玉衡,以齐七政。”(璇玑玉衡:玉饰的天体观测仪器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介词。引进事情发生的时间、地点、情形、范围等。柳宗元《田家》诗:“迎新在此岁。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军禽操宜在今日。”(将军:指孙权。操:曹操。)⑧和“所”连用,表示强调,其下多连“不”等。⑨终结。《尚书·吕刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。仅仅。《汉书·贾谊传》:“长沙乃在二万五千户耳。”

    兹:

    (一)①草木滋盛。《诗经·邶风·泉水》:“我思肥泉,兹之永叹。”(肥泉:古水名。)②年。《国语·鲁语上》:“今兹海其有灾乎? 夫广川之鸟兽,恒知避其灾也。”(恒:经常。)《吕氏春秋·任地》:“今兹美禾,来兹美麦。”③今;现在。洪仁玕《资政新篇》:“兹谨将所见闻者条陈于后。”(条陈:分条陈述。)④代词。表示指示。1. 此;这里。李白《送友人》:“挥手自兹去,萧萧班马鸣。”(萧萧:马鸣声。班马:离群的马。)《论语·子罕》:“文王既设,文不在兹乎?”2.这样。《国语·楚语上》:“余恐德之不类,兹故不言。”⑤副词。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人兹众,其所谓义者亦兹众。”⑥语气词。相当于“吧”;“呀”。《尚书·立政》:“周公曰:‘呜呼! 休兹!’”(休:美。) (二)cí[龟(qiū)兹]见“龟”。


  • shu ge ou zhong yuan ,tuo shen heng zai ci 。

    “shu ge ou zhong yuan ,tuo shen heng zai ci 。”shi gou chu chu :《deng qian fu si chu jin chan shi fa hua yuan duo bao da 》;shi tang chao shi ren cen can de zuo pin 。

    duo bao mie yi jiu ,lian hua fu wu shi 。
    bao da ling tai kong ,hu ru chong chu shi 。
    shu nian gong bu cheng ,yi zhi jian zi chi 。
    ming zhu qin meng jian ,shi ren jin shi zhi 。
    qian jia suo huang jin ,mo jiang mo liu li 。
    ji kong tai shan mu ,yi qing tian fu zi 。
    fen xiang ru yun tun ,fan gai shan shan chui 。
    xi su shen rao hu ,zhong mo bu gan kui 。
    zuo li du ling jing ,fen xiang fang zheng yi 。
    shu ge ou zhong yuan ,tuo shen heng zai ci 。

    【zhu shi 】:

    shu :

    ①zhong duo ;duo 。《lun yu ·zi lu 》:“ji shu yi ,you he jia yan ?”②bai xing 。《zuo chuan ·zhao gong san shi er nian 》:“san hou zhi xing ,yu jin wei shu 。”③gu dai yi zheng qi suo sheng chang zi yi wai de zi nv wei shu ,hou yi qie suo sheng de zi nv wei shu 。yu “di ”xiang dui 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“sha di li shu 。”④zong zu zhong de zhi zu 。pan yue 《yang jing zhou lei 》:“zhao mu fan chang ,zhi shu fen liu 。”(zhao mu :zhi zong zu 。)⑤cha bu duo ;ke yi 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“er ji shu yi !”(er :ni 。)⑥xi ji ;ji wang 。《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“wei wu zhi zhi suo shu xi ,gu yu su ji bu tong 。”(su :shi su 。)⑦fu ci 。1.biao shi xi wang 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“shu mo zui hui 。”2. biao shi ke neng 。《zuo chuan · ai gong liu nian 》: “shi yi qiu chang (zhǎng)jun ,shu yi neng rong qun chen hu !”[shu ji ]1.cha bu duo ;ke yi 。《meng zi ·zhuang bao jian meng zi 》:“wang zhi hao le shen ,ze ji ji shu ji hu 。”2.biao shi xi wang yu ke neng 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wang shu ji gai zhi 。”《han shu ·li xun chuan 》:“wei you xian you jiang fu ,shu ji ke yi bao shen ming ,quan zi sun ,an guo jia 。”(fu :fu zuo 。)

    ge :

    ①yong dao ge duan 。liu you 《chu xia you ju 》:“yu ji jiao yuan ge mai mang 。”②zai sha sheng chu 。《lun yu ·yang huo 》:“ge ji yan yong niu dao 。”③fen ge ;hua fen 。《san guo zhi ·wu shu ·lu su chuan 》:“bei sui ge xiang shui wei jie ,yu shi ba jun 。”④ge rang ;she qi 。su xun 《liu guo lun 》:“jin ri ge wu cheng ,ming ri ge shi cheng ,ran hou de yi xi an qin 。”⑤wei hai ;zai hai 。《shang shu ·yao dian 》:“shang shang (shāng)hong shui fang ge 。”(shang shang :da shui ji liu mao 。fang ge :zheng zai wei hai 。)⑥cai duan ;pou xi 。《han fei zi ·yang quan 》:“shang cao du liang ,yi ge ji xia 。”

    ou :

    (yi )①fen bie ;hua fen 。《lun yu ·zi zhang 》:“pi zhu cao mu ,ou yi bie yi 。”《na ji shu ·lv an guo chuan 》:“liu za fan an ,yi bing jia ou pan ,ding ji li shu 。”(pan :pan bie 。)②de yu ;you yi ding jie xian de de fang huo fan chou 。《shang shu ·kang gao 》:“yong zhao zao wo ou xia 。”(yong :yin er 。zhao :shi 。ou xia :zhu xia zhi de 。)《wen xin diao long ·le fu 》:“xi zi zheng pin wen ,shi yu ge bie ,gu lve ju le pian ,yi biao ou jie 。”③liang ci 。suo ,zuo 。《hou han shu ·huan zhe lie chuan ·hou lan 》:“qi li di zhai shi you liu ou 。”yao xing 《wei seng lang shu 》:“jing yi bu ,bao tai yi ou 。”④tong “gou ”。wan qu 。《guan zi ·wu hang 》:“cao mu ou meng 。”[ou ou ]1.wei xiao de yang zi 。《zuo chuan ·xiang gong shi qi nian 》:“song guo ou ou ,er you zu you zhu 。”(zu :zu zhou 。zhu :ge song 。)2.zi chen de qian ci 。《hou han shu ·dou rong chuan 》:“ou ou suo suo ,wei jiang jun sheng yan 。”(sheng xǐng:ti cha 。)3.zi de de yang zi 。《lv shi chun qiu ·wu da 》:“yan jue zheng shan chu yu yi wu zhi xia ,mu zi xiang bu ye ,ou ou yan xiang le ye 。”(jue :tong “qiao ”。xiao diao 。)4.ju ni 、gu zhi de yang zi 。《han shu ·yang wang sun chuan 》:“he bi ou ou du shou suo wen ?”5.cheng zhi de yang zi 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu wei fu li :gan jun ou ou huai 。”you zhi cheng zhi de qing yi 。su shi 《yu chen gong mi shu 》zhi yi :“ji zao yu xia ,yi tu ou ou 。”(zao :zhi 。)(er )ōu gu dai liang qi ming 。you wei rong liang chan wei 。si sheng wei dou ,si dou wei ou 。《zuo chuan ·zhao gong san nian 》:“ji jiu si liang :dou 、ou 、fu 、zhong 。”《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“xia zhi si da dou hu ou fu yi chu dai ,xiao dou hu ou fu yi shou zhi 。”(xia zhi :dui xia 。da :zeng da 。) (san )kòu [ou mao mòu]ye zuo “ou mao ”。hun mei 。《han shu ·wu hang zhi xia zhi shang 》:“mao yan shi ting ,yi xin wei zhu ,si zhe jie shi ,ze ou mao mo shi 。”

    ou zhong :

    shi shang ,ren jian 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“bi ~~zhi ai lou xi ,jiang bei du er xuan you 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    yuan :

    ①gu shi yi fu de bian shi 。《yi li · sang fu 》:“ma yi quan yuan 。”(quan quàn:jian gong se 。)②bian 。《zhou shu ·wang pi chuan 》:“chang you tai shi ,pi (pí)wei ji she shi 。shi nai lie ji bao bing yuan 。”(tai shi :guan ming 。)③yan zhao ;shun zhao 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”④zun xun ;yi zhao 。《shang jun shu ·jun chen 》:“yuan fa er zhi ,an gong hang shang 。”⑤ping kao ;yi ju 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“tian cang cang xi shang mo yuan ,ju tou yang wang xi kong yun yan 。”⑥pan yuan ;pan deng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you yuan mu er qiu yu ye 。”⑦fo jiao ming ci “yin yuan ”de sheng chen 。zhi ren yu ren huo ren yu shi zhi jian suo wei you ming zhong zhu ding de yu ge ji hui ,shi yi chong su ming lun guan dian 。《wu deng hui yuan ·ru man chan shi 》:“you yuan fo chu shi ,mo yuan fo ru mie 。”⑧ji yuan ;yuan fen 。du fu 《qing ming er shou 》zhi yi :“gong yan ji zhu wo mo yuan 。”⑨jie ci 。yin wei ;you yu 。du fu 《ke zhi 》:“hua jing bu ceng yuan ke sao 。”su shi 《ti xi lin bi 》:“bu shi lu shan zhen mian mu ,zhi yuan shen zai ci shan zhong 。”

    tuo :

    ①rou qu pi gu 。《li ji · nei ze 》:“rou yue tuo zhi 。”②tuo li 。《lao zi 》di san shi liu zhang :“yu bu ke tuo yu yuan 。”③tao tuo ;tao bi 。《xun zi ·xiu shen 》:“lao ku zhi shi ze tou ru zhuai tuo 。”④tuo la 。ou yang xiu 《qiu sheng fu 》:“mu zao zhi er xie tuo 。”⑤tuo xia ;jie xia 。《zhuang zi ·yu yan 》:“tuo ju (jù)hu wai 。”(ju :xie 。)⑥san la ;wei lou 。《han shu ·yi wen zhi 》:“shu que jian tuo ,li huai le beng 。”(jian :zhu jian 。)⑦jian lve 《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“qing ze gua wei ,mo li ze tuo 。”《shi ji ·li shu 》:“fan li shi hu tuo 。”⑧fu ci 。huo hu 。《xi jing za ji 》juan si :“lv tuo you zhi ,gu bu gan yan 。”(you zhi :ling you han yi 。)⑨lian ci 。ru guo 。ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“tuo you huo ,gu suo bu ci ye 。”⑩mao chu ;lou chu 。《shi ji ·ping yuan jun lie chuan 》:“shi sui zao de chu nang zhong ,nai ying tuo er chu ,fei te ji mo jian er yi 。”(11)shui chu 。《guan zi ·ba hang 》:“yan tuo yu kou ,er ling hang hu tian xia 。”

    shen :

    ①ren huo dong wu de qu gan 。qu yuan 《jiu ge · guo shang 》:“shou shen li xi xin bu cheng 。”(bu cheng :bu jie hui 。)②shen ti 。《xun zi ·fei xiang 》:“wei ling gong you chen yue gong sun lv ,shen chang qi che 。”③shu de zhu gan 。《er ya ·shi mu 》:“cong ,song xie bai shen 。”④zi shen ;zi ji 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”⑤zi ji de pin de 、cai li 、hang wei deng 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”⑥qin zi 。《han fei zi ·wu du 》:“yu zhi wang tian xia ye ,shen zhi lei cha yi wei min xian 。”⑦wo 。《san guo zhi ·shu shu ·zhang fei chuan 》:“shen shi zhang yi de ye 。”

    heng :

    ①gu ding ;chi jiu bu bian 。《shang shu ·bi ming 》:“zheng gui you heng ,ci shang ti yao 。”(shang :chong shang 。ti yao :ti xian yao yi 。)you heng xin 。《lun yu ·zi lu 》:“ren er mo heng ,bu ke yi zuo wu yi 。”②pu tong ;ping chang 。《hou han shu ·liang hong chuan 》:“lin jia qi (qí)lao jian hong fei heng ren 。”(qi :lao 。)《lun heng ·hui guo 》:“wei bing ,heng bing jie qiao ;du ju ,bian que nai liang 。”③jing chang ;chang chang 。《zuo chuan ·wen gong yuan nian 》:“chu guo zhi ju ,heng zai shao zhe 。”④shan ming 。wu yue zhong de bei yue ,zhu feng zai shan xi sheng hun yuan xian na 。

    zai :

    ①cun zai ;zai shi 。《lun yu ·li ren 》:“fu mu zai ,bu yuan you ,you bi you fang 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“qi rong xing wang er shen zai 。”②biao shi ren huo shi wu de wei zhi huo zhuang tai 。zhang hua 《qing shi 》:“chu huan he (kài)ye cu ,zai qi yuan xiao chang ”。(he :tan 。)③chu ;chu suo 。tao qian 《yin jiu 》zhi er :“cui rong mo ding zai ,bi ci gong geng zhi 。”④zai yu ;qu jue yu 。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”⑤wen hou ;wei wen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“gua ren yan xu zai wai ,er san zi shi gua ren chao xi wen wei guo zhi yan ,wu zi du bu zai gua ren 。”(gua ren :wei suo gong zi chen 。yan xu :jiu zao you huan 。wu zi :zhi wei da fu da shu wen zi 。)⑥guan cha ;shen cha 。《shang shu ·shun dian 》:“zai xuan ji yu heng ,yi ji qi zheng 。”(xuan ji yu heng :yu shi de tian ti guan ce yi qi 。qi zheng :ri 、yue he jin mu shui huo tu wu xing 。)⑦jie ci 。yin jin shi qing fa sheng de shi jian 、de dian 、qing xing 、fan wei deng 。liu zong yuan 《tian jia 》shi :“ying xin zai ci sui 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun qin cao yi zai jin ri 。”(jiang jun :zhi sun quan 。cao :cao cao 。)⑧he “suo ”lian yong ,biao shi jiang diao ,ji xia duo lian “bu ”deng 。⑨zhong jie 。《shang shu ·lv xing 》:“fei tian bu zhong ,wei ren zai ming 。”⑩tong “cai ”。jin jin 。《han shu ·gu yi chuan 》:“chang sha nai zai er mo wu qian hu er 。”

    ci :

    (yi )①cao mu zi cheng 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wo sai fei quan ,ci zhi yong tan 。”(fei quan :gu shui ming 。)②nian 。《guo yu ·lu yu shang 》:“jin ci hai ji you zai hu ? fu an chuan zhi diao shou ,heng zhi bi ji zai ye 。”(heng :jing chang 。)《lv shi chun qiu ·ren de 》:“jin ci mei he ,lai ci mei mai 。”③jin ;xian zai 。hong ren gan 《zi zheng xin pian 》:“ci jin jiang suo jian wen zhe tiao chen yu hou 。”(tiao chen :fen tiao chen shu 。)④dai ci 。biao shi zhi shi 。1. ci ;zhe li 。li bai 《song you ren 》:“hui shou zi ci qu ,xiao xiao ban ma ming 。”(xiao xiao :ma ming sheng 。ban ma :li qun de ma 。)《lun yu ·zi han 》:“wen wang ji she ,wen bu zai ci hu ?”2.zhe yang 。《guo yu ·chu yu shang 》:“yu kong de zhi bu lei ,ci gu bu yan 。”⑤fu ci 。yi ;geng jia 。《mo zi ·shang tong shang 》:“ji ren ci zhong ,ji suo wei yi zhe yi ci zhong 。”⑥yu qi ci 。xiang dang yu “ba ”;“ya ”。《shang shu ·li zheng 》:“zhou gong yue :‘wu hu ! xiu ci !’”(xiu :mei 。) (er )cí[gui (qiū)ci ]jian “gui ”。