- 繁体
- 简体
- 拼音
-
所貪既仁義,豈暇理生活。
“所貪既仁義,豈暇理生活。”詩句出處:《奉酬襲美先輩吳中苦雨一百韻》;是唐朝詩人陸龜蒙的作品。
微生參最靈,天與意緒拙。人皆機巧求,百徑無一達。
傢為唐臣來,奕世唯稷卨。隻垂青白風,凜凜自貽厥。
猶殘賜書在,編簡苦斷絕。其間忠孝字,萬古光不滅。
孱孫誠瞢昧,有志常搰搰。敢雲嗣良弓,但欲終守節。
喧嘩不入耳,讒佞不掛舌。仰詠堯舜言,俯遵周孔轍。
所貪既仁義,豈暇理生活。縱有舊田園,拋來亦蕪沒。
因之成否塞,十載真契闊。凍骭一襜褕,饑腸少糠籺。
甘心付天壤,委分任回斡。笠澤臥孤雲,桐江釣明月。
盈筐盛芡芰,滿釜煮鱸鱖。酒幟風外頫,茶槍露中擷。
歌謠非大雅,捃摭為小說。上可補熏莖,傍堪跐芽蘗。
方當賣罾罩,盡以易紙札。蹤跡尚吳門,夢魂先魏闕。
尋聞天子詔,赫怒誅叛卒。宵旰憫烝黎,謨明問征伐。
王師雖繼下,賊壘未即拔。此時淮海波,半是生人血。
霜戈驅少壯,敗屋棄羸耋。踐蹋比塵埃,焚燒同稿秸。
吾皇自神聖,執事皆間傑。射策亦何為,春卿遂聊輟。
伊餘將貢技,未有恥可刷。卻問漁樵津,重耕煙雨墢。
諸侯急兵食,冗剩方翦截。不可抱詞章,巡門事幹謁。
歸來闔蓬楗,壁立空豎褐。暖手抱孤煙,披書向殘雪。
幽憂和憤懣,忽愁自驚蹶。文兮乏寸毫,武也無尺鐵。
平生所韜蓄,到死不開豁。念此令人悲,翕然生內熱。
加之被皸瘃,況復久藜糲。既為霜露侵,一臥增百疾。
筋骸將束縛,腠理如箠撻。初謂抵狂貙,又如當毒蠍。
江南多事鬼,巫覡連甌粵。可口是妖訛,恣情專賞罰。
良醫隻備位,藥肆或虛設。而我正萎痿,安能致訶咄。
椒蘭任芳苾,精粣從羅列。醆斝既屢傾,錢刀亦隨爇。
兼之瀆財賄,不止行盜竊。天地如有知,微妖豈逃殺。
其時心力憤,益使氣息輟。永夜更呻吟,空床但皮骨。
君來贊賢牧,野鶴聊簪笏。謂我同光塵,心中有溟渤。
輪蹄相壓至,問遺無虛月。首到春鴻濛,猶殘病根茇。
看花雖眼暈,見酒忘肺渴。隱幾還自怡,蓬盧亦爭喝。
抽毫更唱和,劍戟相磨戛。何大不包羅,何微不挑刮。
今來值霖雨,晝夜無暫歇。雜若碎淵淪,高如破轇轕。
何勞鼉吼岸,詎要鸛鳴垤。隻意江海翻,更愁山嶽裂。
初驚蚩尤陣,虎豹爭搏嚙。又疑伍胥濤,蛟蜃相蹙拶。
千傢濛瀑練,忽似好披拂。萬瓦垂玉繩,如堪取縈結。
況餘居低下,本是蛙蚓窟。邇來增號呼,得以恣唐突。
先誇屋舍好,又恃頭角凸。厚地雖直方,身能遍穿穴。
常參莊辯裡,亦造揚玄末。偃仰縱無機,形容且相忽。
低頭增嘆詫,到口復嗢咽。沮洳漬琴書,莓苔染巾襪。
解衣換倉粟,秕稗猶未脫。饑鳥屢窺臨,泥僮苦舂臼市。
或聞秋稼穡,大半沈澎汃。耕父蠹齊民,農夫思旱魃。
吾觀天之意,未必洪水割。且要虐飛龍,又圖滋跛鱉。
三吳明太守,左右皆儒哲。有力即扶危,懷仁過救暍。
鹿門皮夫子,氣調真俊逸。截海上雲鷹,橫空下霜鶻。
文壇如命將,可以持玉鉞。不獨扆羲軒,便當城老佛。
顧餘為山者,所得才簣撮。譬如飾箭材,尚欠鏃與筈。
閑將歈兒唱,強倚帝子瑟。幸得遠瀟湘,不然嗤賈屈。
開緘窺寶肆,璣貝光比櫛。朗詠沖樂懸,陶匏響鏗擖。
古來愁霖賦,不是不清越。非君頓挫才,沴氣難摧折。
馳情扣虛寂,力盡無所掇。不足謝徽音,隻令凋鬢發。【註釋】:
所:
①處所;位置;地方。《墨子·號令》:“夜以火指鼓所。”《詩經·豳風·九罭》:“鴻飛遵渚(zhǔ),公歸無所。”(遵:沿著。渚:水中的沙洲。)②元、明時駐軍的一種建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者設所,連郡者設衛。”(度:估量。)③不定數詞,附在數量詞後表示概數。《史記·李將軍列傳》:“未到匈奴陳二裡所,止。”(陳:同“陣”。)④量詞。計算房舍及其他處所。《宋書 ·沈慶之傳》:“居清明門外,有宅四所,室宇甚麗。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“刺足陽明脈,左右各三所。”⑤助詞。用在動詞前,組成名詞性短語。1. 動詞後不再出現表事物的詞。《荀子·榮辱》:“此小人之所務而君子所不為也。”2. 動詞後用“者”或“的”表示事物。《戰國策·齊策四》:“視吾傢所寡有者。”3. 動詞後仍出現表事物的詞。《史記·項羽本紀》:“獨籍所殺漢軍數百人。”⑥助詞。放在動詞前表示被動,多與“為”配合使用。《漢書·黃霸傳》:“食於道旁,乃為烏所盜肉。”(烏:烏鴉。)[所以]1.表示原因。《史記·廉頗藺相如列傳》:“吾所以為此者,以先國傢之急而後私仇也。”2. 表示使用的東西。《墨子·公輸》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或憑借。《荀子·議兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”貪:
①愛財;貪婪。《戰國策·齊策四》:“左右皆惡之,以為貪而不知足。”《左傳·襄公十五年》:“我以不貪為寶,爾以玉為寶。”(爾:你。)②貪圖;貪求。《詩經· 大雅·桑柔》:“民之貪亂,寧為荼毒。”《宋史·選舉志二》:“唯務貪多,累牘連篇。”③通“探”。探求。《後漢書·郭躬傳論》:“若及推己以議物,舍狀以貪情,法傢之能慶延於世,蓋由此也。”既:
①盡;終瞭。《左傳·僖公二十二年》:“楚人未既濟。”②副詞。已經。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”(患:擔心。)③連詞。1. 常與“且”、“又”呼應,表示二種情況並存。《詩經·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 則;就。《論語·季氏》:“既來之,則安之。”仁:
①古代的道德概念,核心是仁愛。《論語·顏淵》:“樊遲問仁。子曰:‘愛人。’”(子:孔子。)《呂氏春秋·不二》:“孔子貴仁。”②指仁人。《漢書·董仲舒傳》:“孔子稱殷有三仁,寡人亦以為粵有三仁。”(寡人:帝王自稱。粵:越國。)③對人的敬稱。《後漢書·趙壹傳》:“實望仁兄,昭其懸遲。”④植物的果核;植物果殼及某些甲殼動物裡面的部分。《顏氏傢訓·養生》:“鄴中朝士有單服杏仁。”[不仁]中醫稱肌膚或肢體麻木而失去感覺。《後漢書·班超傳》:“衰老被病,頭發無黑,兩手不仁。”引申為對事物反應遲鈍。仁義:
仁愛,正義。《孟子·梁惠王》:“王何必曰利?亦有~~而已矣。”義:
(一)①合宜;合理。《論語·公冶長》:“其養民也惠,其使民也義。”(使:役使。)也指合宜的道德、行為或道理。《左傳·隱公元年》:“多行不義,必自斃。”②正義;道義。《孟子·盡心下》:“春秋無義戰。”③指卓異過人的品行與節操。《史記·信陵君列傳》:“以公子之高義,為能急人之困。”(急:急於援助。)④名分。《商君書·君臣》:“古者未有君臣上下之時,民亂而不治,是以聖人列貴賤,制爵秩,立名號,以別君臣上下之義也。”(秩:等級;次序。)⑤交情;情分。《古今小說·蔣興哥重會珍珠衫》:“兩下恩深義重,各不相舍。”⑥意義;含義。《晉書·王隱傳》:“文體混漫,義不可解。”⑦公益的;為公益事業而舉辦的。幹寶《搜神記》卷十一:“(周)暢收葬洛陽城旁客死駭骨萬餘,為立義塚(zhǒng)。”(客:寄居他鄉。塚:墳墓。)⑧因領養或拜認而結成的親屬關系。楊衒之《洛陽伽藍記·景興尼寺》:“汝南王聞而異之,拜為義父。”⑨假的;人造的。《新唐書·五行志一》:“義髻(jì)拋河裡。”(髻:發髻。)⑩通“議”。議論。《戰國策·東周策》:“秦王不聽群臣父兄之義而攻宜陽。”《呂氏春秋· 上農》:“民農則重,重則少私義,少私義則公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左傳·文公十八年》:“掩義隱賊。” (二)yí ①儀容;狀貌。《漢書·高帝紀下》:“遣詣相國府,署行、義、年。”②禮儀;儀制。《左傳·莊公二十三年》:“朝以正班爵之義。”豈:
(一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)暇:
(舊讀xià) ①空閑;空暇。《說文》:“暇,閑也。”《詩經 ·小雅·何草不黃》:“朝夕不暇。”②悠閑。《聊齋志異·狼三則》:“其一犬坐於前。久之,目似瞑,意暇甚。”(瞑:閉眼。)③閑散;不做事。《尚書·酒誥》:“不敢自暇自逸。”④通“假”。借。王粲《登樓賦》:“聊暇日以銷憂。”理:
①雕琢;加工玉石。《韓非子·和氏》:“使玉人理其璞而得寶焉。”②治理;整治。《漢書·食貨志》:“理民之道,地著為本。”③整理;修整。古樂府《木蘭詩》:“阿姊聞妹來,當戶理紅妝。”歸子慕《壬寅正月西村築室成》:“農人理耰(yōu)鋤,念此歲供早。”(耰:弄碎土塊平整土地的農具。)④練習;溫習。王維《洛陽女兒行》:“戲罷曾無理曲時,妝成隻是薰香坐。”⑤紋理;條理。劉禹錫《砥石賦》:“圭形石質,蒼色膩理。”⑥規律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《莊子·養生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《禮記·月令》:“命理瞻傷,察創,視折。”《左傳·昭公十四年》:“叔魚攝理。”⑧申辯,辯白。《抱樸子·譏惑》:“雖見恥笑,餘亦不理也。”⑨順。賈誼《新書·胎教》:“正其本而萬物理。”⑩使者。《左傳·昭公十三年》:“行理之命,無月不至。”生:
①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”生活:
①生存。《孟子·盡心》:“民非水火不~~。”②保全。《後漢書·朱浮傳》:“上下燋心,相望救護,仰希陛下~~之恩。”③生計。《南史·梁臨川靜惠王宏傳》:“阿六,汝~~大可。”④手藝。《京本通俗小說·碾玉觀音》:“依舊掛牌做~~。”活:
①生存;存在。(與“死”相對)《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”《韓非子·解老》:“以腸胃為根本,不食則不能活。”②使……存活。《後漢書·華佗傳》:“佗臨死,出一卷書與獄吏,曰:‘此可以活人。’”③生計;謀生手段。杜甫《聞斛斯六官未歸》:“本賣文為活,翻令室倒懸。”《魏書·北海王洋傳》:“自今而後,不願富貴,但令母子相保,共汝掃市作活也。”④活動;不固定。蘇軾《汲江煎茶》:“活水還須活火烹,自臨釣石取深清。”⑤生動;活潑。鄭谷《錦二首》之一:“春水濯來雲雁活,夜機挑處雨燈寒。” -
所贪既仁义,岂暇理生活。
“所贪既仁义,岂暇理生活。”诗句出处:《奉酬袭美先辈吴中苦雨一百韵》;是唐朝诗人陆龟蒙的作品。
微生参最灵,天与意绪拙。人皆机巧求,百径无一达。
家为唐臣来,奕世唯稷卨。只垂青白风,凛凛自贻厥。
犹残赐书在,编简苦断绝。其间忠孝字,万古光不灭。
孱孙诚瞢昧,有志常搰搰。敢云嗣良弓,但欲终守节。
喧哗不入耳,谗佞不挂舌。仰咏尧舜言,俯遵周孔辙。
所贪既仁义,岂暇理生活。纵有旧田园,抛来亦芜没。
因之成否塞,十载真契阔。冻骭一襜褕,饥肠少糠籺。
甘心付天壤,委分任回斡。笠泽卧孤云,桐江钓明月。
盈筐盛芡芰,满釜煮鲈鳜。酒帜风外頫,茶枪露中撷。
歌谣非大雅,捃摭为小说。上可补熏茎,傍堪跐芽蘖。
方当卖罾罩,尽以易纸札。踪迹尚吴门,梦魂先魏阙。
寻闻天子诏,赫怒诛叛卒。宵旰悯烝黎,谟明问征伐。
王师虽继下,贼垒未即拔。此时淮海波,半是生人血。
霜戈驱少壮,败屋弃羸耋。践蹋比尘埃,焚烧同稿秸。
吾皇自神圣,执事皆间杰。射策亦何为,春卿遂聊辍。
伊余将贡技,未有耻可刷。却问渔樵津,重耕烟雨墢。
诸侯急兵食,冗剩方翦截。不可抱词章,巡门事干谒。
归来阖蓬楗,壁立空竖褐。暖手抱孤烟,披书向残雪。
幽忧和愤懑,忽愁自惊蹶。文兮乏寸毫,武也无尺铁。
平生所韬蓄,到死不开豁。念此令人悲,翕然生内热。
加之被皲瘃,况复久藜粝。既为霜露侵,一卧增百疾。
筋骸将束缚,腠理如箠挞。初谓抵狂貙,又如当毒蝎。
江南多事鬼,巫觋连瓯粤。可口是妖讹,恣情专赏罚。
良医只备位,药肆或虚设。而我正萎痿,安能致诃咄。
椒兰任芳苾,精粣从罗列。醆斝既屡倾,钱刀亦随爇。
兼之渎财贿,不止行盗窃。天地如有知,微妖岂逃杀。
其时心力愤,益使气息辍。永夜更呻吟,空床但皮骨。
君来赞贤牧,野鹤聊簪笏。谓我同光尘,心中有溟渤。
轮蹄相压至,问遗无虚月。首到春鸿濛,犹残病根茇。
看花虽眼晕,见酒忘肺渴。隐几还自怡,蓬卢亦争喝。
抽毫更唱和,剑戟相磨戛。何大不包罗,何微不挑刮。
今来值霖雨,昼夜无暂歇。杂若碎渊沦,高如破轇轕。
何劳鼍吼岸,讵要鹳鸣垤。只意江海翻,更愁山岳裂。
初惊蚩尤阵,虎豹争搏啮。又疑伍胥涛,蛟蜃相蹙拶。
千家濛瀑练,忽似好披拂。万瓦垂玉绳,如堪取萦结。
况余居低下,本是蛙蚓窟。迩来增号呼,得以恣唐突。
先夸屋舍好,又恃头角凸。厚地虽直方,身能遍穿穴。
常参庄辩里,亦造扬玄末。偃仰纵无机,形容且相忽。
低头增叹诧,到口复嗢咽。沮洳渍琴书,莓苔染巾袜。
解衣换仓粟,秕稗犹未脱。饥鸟屡窥临,泥僮苦舂臼市。
或闻秋稼穑,大半沈澎汃。耕父蠹齐民,农夫思旱魃。
吾观天之意,未必洪水割。且要虐飞龙,又图滋跛鳖。
三吴明太守,左右皆儒哲。有力即扶危,怀仁过救暍。
鹿门皮夫子,气调真俊逸。截海上云鹰,横空下霜鶻。
文坛如命将,可以持玉钺。不独扆羲轩,便当城老佛。
顾余为山者,所得才篑撮。譬如饰箭材,尚欠镞与筈。
闲将歈儿唱,强倚帝子瑟。幸得远潇湘,不然嗤贾屈。
开缄窥宝肆,玑贝光比栉。朗咏冲乐悬,陶匏响铿擖。
古来愁霖赋,不是不清越。非君顿挫才,沴气难摧折。
驰情扣虚寂,力尽无所掇。不足谢徽音,只令凋鬓发。【注释】:
所:
①处所;位置;地方。《墨子·号令》:“夜以火指鼓所。”《诗经·豳风·九罭》:“鸿飞遵渚(zhǔ),公归无所。”(遵:沿着。渚:水中的沙洲。)②元、明时驻军的一种建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者设所,连郡者设卫。”(度:估量。)③不定数词,附在数量词后表示概数。《史记·李将军列传》:“未到匈奴陈二里所,止。”(陈:同“阵”。)④量词。计算房舍及其他处所。《宋书 ·沈庆之传》:“居清明门外,有宅四所,室宇甚丽。”《史记·扁鹊仓公列传》:“刺足阳明脉,左右各三所。”⑤助词。用在动词前,组成名词性短语。1. 动词后不再出现表事物的词。《荀子·荣辱》:“此小人之所务而君子所不为也。”2. 动词后用“者”或“的”表示事物。《战国策·齐策四》:“视吾家所寡有者。”3. 动词后仍出现表事物的词。《史记·项羽本纪》:“独籍所杀汉军数百人。”⑥助词。放在动词前表示被动,多与“为”配合使用。《汉书·黄霸传》:“食于道旁,乃为乌所盗肉。”(乌:乌鸦。)[所以]1.表示原因。《史记·廉颇蔺相如列传》:“吾所以为此者,以先国家之急而后私仇也。”2. 表示使用的东西。《墨子·公输》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或凭借。《荀子·议兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”贪:
①爱财;贪婪。《战国策·齐策四》:“左右皆恶之,以为贪而不知足。”《左传·襄公十五年》:“我以不贪为宝,尔以玉为宝。”(尔:你。)②贪图;贪求。《诗经· 大雅·桑柔》:“民之贪乱,宁为荼毒。”《宋史·选举志二》:“唯务贪多,累牍连篇。”③通“探”。探求。《后汉书·郭躬传论》:“若及推己以议物,舍状以贪情,法家之能庆延于世,盖由此也。”既:
①尽;终了。《左传·僖公二十二年》:“楚人未既济。”②副词。已经。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”(患:担心。)③连词。1. 常与“且”、“又”呼应,表示二种情况并存。《诗经·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 则;就。《论语·季氏》:“既来之,则安之。”仁:
①古代的道德概念,核心是仁爱。《论语·颜渊》:“樊迟问仁。子曰:‘爱人。’”(子:孔子。)《吕氏春秋·不二》:“孔子贵仁。”②指仁人。《汉书·董仲舒传》:“孔子称殷有三仁,寡人亦以为粤有三仁。”(寡人:帝王自称。粤:越国。)③对人的敬称。《后汉书·赵壹传》:“实望仁兄,昭其悬迟。”④植物的果核;植物果壳及某些甲壳动物里面的部分。《颜氏家训·养生》:“邺中朝士有单服杏仁。”[不仁]中医称肌肤或肢体麻木而失去感觉。《后汉书·班超传》:“衰老被病,头发无黑,两手不仁。”引申为对事物反应迟钝。仁义:
仁爱,正义。《孟子·梁惠王》:“王何必曰利?亦有~~而已矣。”义:
(一)①合宜;合理。《论语·公冶长》:“其养民也惠,其使民也义。”(使:役使。)也指合宜的道德、行为或道理。《左传·隐公元年》:“多行不义,必自毙。”②正义;道义。《孟子·尽心下》:“春秋无义战。”③指卓异过人的品行与节操。《史记·信陵君列传》:“以公子之高义,为能急人之困。”(急:急于援助。)④名分。《商君书·君臣》:“古者未有君臣上下之时,民乱而不治,是以圣人列贵贱,制爵秩,立名号,以别君臣上下之义也。”(秩:等级;次序。)⑤交情;情分。《古今小说·蒋兴哥重会珍珠衫》:“两下恩深义重,各不相舍。”⑥意义;含义。《晋书·王隐传》:“文体混漫,义不可解。”⑦公益的;为公益事业而举办的。干宝《搜神记》卷十一:“(周)畅收葬洛阳城旁客死骇骨万余,为立义冢(zhǒng)。”(客:寄居他乡。冢:坟墓。)⑧因领养或拜认而结成的亲属关系。杨衒之《洛阳伽蓝记·景兴尼寺》:“汝南王闻而异之,拜为义父。”⑨假的;人造的。《新唐书·五行志一》:“义髻(jì)抛河里。”(髻:发髻。)⑩通“议”。议论。《战国策·东周策》:“秦王不听群臣父兄之义而攻宜阳。”《吕氏春秋· 上农》:“民农则重,重则少私义,少私义则公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左传·文公十八年》:“掩义隐贼。” (二)yí ①仪容;状貌。《汉书·高帝纪下》:“遣诣相国府,署行、义、年。”②礼仪;仪制。《左传·庄公二十三年》:“朝以正班爵之义。”岂:
(一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)暇:
(旧读xià) ①空闲;空暇。《说文》:“暇,闲也。”《诗经 ·小雅·何草不黄》:“朝夕不暇。”②悠闲。《聊斋志异·狼三则》:“其一犬坐于前。久之,目似瞑,意暇甚。”(瞑:闭眼。)③闲散;不做事。《尚书·酒诰》:“不敢自暇自逸。”④通“假”。借。王粲《登楼赋》:“聊暇日以销忧。”理:
①雕琢;加工玉石。《韩非子·和氏》:“使玉人理其璞而得宝焉。”②治理;整治。《汉书·食货志》:“理民之道,地著为本。”③整理;修整。古乐府《木兰诗》:“阿姊闻妹来,当户理红妆。”归子慕《壬寅正月西村筑室成》:“农人理耰(yōu)锄,念此岁供早。”(耰:弄碎土块平整土地的农具。)④练习;温习。王维《洛阳女儿行》:“戏罢曾无理曲时,妆成只是薰香坐。”⑤纹理;条理。刘禹锡《砥石赋》:“圭形石质,苍色腻理。”⑥规律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《庄子·养生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《礼记·月令》:“命理瞻伤,察创,视折。”《左传·昭公十四年》:“叔鱼摄理。”⑧申辩,辩白。《抱朴子·讥惑》:“虽见耻笑,余亦不理也。”⑨顺。贾谊《新书·胎教》:“正其本而万物理。”⑩使者。《左传·昭公十三年》:“行理之命,无月不至。”生:
①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”生活:
①生存。《孟子·尽心》:“民非水火不~~。”②保全。《后汉书·朱浮传》:“上下燋心,相望救护,仰希陛下~~之恩。”③生计。《南史·梁临川静惠王宏传》:“阿六,汝~~大可。”④手艺。《京本通俗小说·碾玉观音》:“依旧挂牌做~~。”活:
①生存;存在。(与“死”相对)《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”《韩非子·解老》:“以肠胃为根本,不食则不能活。”②使……存活。《后汉书·华佗传》:“佗临死,出一卷书与狱吏,曰:‘此可以活人。’”③生计;谋生手段。杜甫《闻斛斯六官未归》:“本卖文为活,翻令室倒悬。”《魏书·北海王洋传》:“自今而后,不愿富贵,但令母子相保,共汝扫市作活也。”④活动;不固定。苏轼《汲江煎茶》:“活水还须活火烹,自临钓石取深清。”⑤生动;活泼。郑谷《锦二首》之一:“春水濯来云雁活,夜机挑处雨灯寒。” -
suo tan ji ren yi ,qi xia li sheng huo 。
“suo tan ji ren yi ,qi xia li sheng huo 。”shi gou chu chu :《feng chou xi mei xian bei wu zhong ku yu yi bai yun 》;shi tang chao shi ren liu gui meng de zuo pin 。
wei sheng can zui ling ,tian yu yi xu zhuo 。ren jie ji qiao qiu ,bai jing mo yi da 。
jia wei tang chen lai ,yi shi wei ji xie 。zhi chui qing bai feng ,lin lin zi yi jue 。
you can ci shu zai ,bian jian ku duan jue 。ji jian zhong xiao zi ,mo gu guang bu mie 。
can sun cheng meng mei ,you zhi chang hu hu 。gan yun si liang gong ,dan yu zhong shou jie 。
xuan hua bu ru er ,chan ning bu gua she 。yang yong yao shun yan ,fu zun zhou kong zhe 。
suo tan ji ren yi ,qi xia li sheng huo 。zong you jiu tian yuan ,pao lai yi wu mei 。
yin zhi cheng fou sai ,shi zai zhen qi kuo 。dong gan yi chan tou ,ji chang shao kang he 。
gan xin fu tian rang ,wei fen ren hui wo 。li ze wo gu yun ,tong jiang diao ming yue 。
ying kuang cheng qian ji ,man fu zhu lu gui 。jiu zhi feng wai fu ,cha qiang lou zhong xie 。
ge yao fei da ya ,jun zhi wei xiao shui 。shang ke bu xun jing ,bang kan ci ya nie 。
fang dang mai zeng zhao ,jin yi yi zhi zha 。zong ji shang wu men ,meng hun xian wei que 。
xun wen tian zi zhao ,he nu zhu pan cu 。xiao gan min zheng li ,mo ming wen zheng fa 。
wang shi sui ji xia ,zei lei wei ji ba 。ci shi huai hai bo ,ban shi sheng ren xie 。
shuang ge qu shao zhuang ,bai wu qi lei die 。jian ta bi chen ai ,fen shao tong gao jie 。
wu huang zi shen sheng ,zhi shi jie jian jie 。she ce yi he wei ,chun qing sui liao chuo 。
yi yu jiang gong ji ,wei you chi ke shua 。que wen yu qiao jin ,chong geng yan yu ba 。
zhu hou ji bing shi ,rong sheng fang jian jie 。bu ke bao ci zhang ,xun men shi gan ye 。
gui lai he peng jian ,bi li kong shu he 。nuan shou bao gu yan ,pi shu xiang can xue 。
you you he fen men ,hu chou zi jing jue 。wen xi fa cun hao ,wu ye mo che tie 。
ping sheng suo tao xu ,dao si bu kai hua 。nian ci ling ren bei ,xi ran sheng nei re 。
jia zhi bei jun zhu ,kuang fu jiu li li 。ji wei shuang lou qin ,yi wo zeng bai ji 。
jin hai jiang shu fu ,cou li ru chui ta 。chu wei di kuang chu ,you ru dang du xie 。
jiang na duo shi gui ,wu xi lian ou yue 。ke kou shi yao e ,zi qing zhuan shang fa 。
liang yi zhi bei wei ,yao si huo xu she 。er wo zheng wei wei ,an neng zhi he duo 。
jiao lan ren fang bi ,jing ce cong luo lie 。zhan jia ji lv qing ,qian dao yi sui ruo 。
jian zhi du cai hui ,bu zhi hang dao qie 。tian de ru you zhi ,wei yao qi tao sha 。
ji shi xin li fen ,yi shi qi xi chuo 。yong ye geng shen yin ,kong chuang dan pi gu 。
jun lai zan xian mu ,ye he liao zan hu 。wei wo tong guang chen ,xin zhong you ming bo 。
lun ti xiang ya zhi ,wen wei mo xu yue 。shou dao chun hong 濛,you can bing gen ba 。
kan hua sui yan yun ,jian jiu wang fei ke 。yin ji hai zi yi ,peng lu yi zheng he 。
chou hao geng chang he ,jian ji xiang mo jia 。he da bu bao luo ,he wei bu tiao gua 。
jin lai zhi lin yu ,zhou ye mo zan xie 。za re sui yuan lun ,gao ru po jiao ge 。
he lao tuo hou an ,ju yao guan ming die 。zhi yi jiang hai fan ,geng chou shan yue lie 。
chu jing chi you zhen ,hu bao zheng bo nie 。you yi wu xu tao ,jiao shen xiang cu za 。
qian jia 濛bao lian ,hu shi hao pi bi 。mo wa chui yu sheng ,ru kan qu ying jie 。
kuang yu ju di xia ,ben shi wa yin ku 。er lai zeng hao hu ,de yi zi tang tu 。
xian kua wu she hao ,you shi tou jiao tu 。hou de sui zhi fang ,shen neng bian chuan xue 。
chang can zhuang bian li ,yi zao yang xuan mo 。yan yang zong mo ji ,xing rong ju xiang hu 。
di tou zeng tan cha ,dao kou fu wa yan 。ju ru zi qin shu ,mei tai ran jin wa 。
jie yi huan cang su ,bi bai you wei tuo 。ji diao lv kui lin ,ni tong ku chong jiu shi 。
huo wen qiu jia se ,da ban shen peng bin 。geng fu du ji min ,nong fu sai han ba 。
wu guan tian zhi yi ,wei bi hong shui ge 。ju yao nve fei long ,you tu zi bo bie 。
san wu ming tai shou ,zuo you jie ru zhe 。you li ji fu wei ,huai ren guo jiu ye 。
lu men pi fu zi ,qi diao zhen jun yi 。jie hai shang yun ying ,heng kong xia shuang 鶻。
wen tan ru ming jiang ,ke yi chi yu yue 。bu du yi xi xuan ,bian dang cheng lao fo 。
gu yu wei shan zhe ,suo de cai kui cuo 。pi ru shi jian cai ,shang qian chuo yu kuo 。
xian jiang yu er chang ,jiang yi di zi se 。xing de yuan xiao xiang ,bu ran chi gu qu 。
kai jian kui bao si ,ji bei guang bi zhi 。lang yong chong le xuan ,tao pao xiang keng jia 。
gu lai chou lin fu ,bu shi bu qing yue 。fei jun du cuo cai ,li qi nan cui she 。
chi qing kou xu ji ,li jin mo suo duo 。bu zu xie hui yin ,zhi ling diao bin fa 。【zhu shi 】:
suo :
①chu suo ;wei zhi ;de fang 。《mo zi ·hao ling 》:“ye yi huo zhi gu suo 。”《shi jing ·bin feng ·jiu yu 》:“hong fei zun zhu (zhǔ),gong gui mo suo 。”(zun :yan zhao 。zhu :shui zhong de sha zhou 。)②yuan 、ming shi zhu jun de yi chong jian zhi 。《ming shi ·bing zhi er 》:“du (duó)yao hai de ,ji yi jun zhe she suo ,lian jun zhe she wei 。”(du :gu liang 。)③bu ding shu ci ,fu zai shu liang ci hou biao shi gai shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“wei dao xiong nu chen er li suo ,zhi 。”(chen :tong “zhen ”。)④liang ci 。ji suan fang she ji ji ta chu suo 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ju qing ming men wai ,you zhai si suo ,shi yu shen li 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“ci zu yang ming mai ,zuo you ge san suo 。”⑤zhu ci 。yong zai dong ci qian ,zu cheng ming ci xing duan yu 。1. dong ci hou bu zai chu xian biao shi wu de ci 。《xun zi ·rong ru 》:“ci xiao ren zhi suo wu er jun zi suo bu wei ye 。”2. dong ci hou yong “zhe ”huo “de ”biao shi shi wu 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi wu jia suo gua you zhe 。”3. dong ci hou reng chu xian biao shi wu de ci 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“du ji suo sha han jun shu bai ren 。”⑥zhu ci 。fang zai dong ci qian biao shi bei dong ,duo yu “wei ”pei ge shi yong 。《han shu ·huang ba chuan 》:“shi yu dao pang ,nai wei wu suo dao rou 。”(wu :wu ya 。)[suo yi ]1.biao shi yuan yin 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wu suo yi wei ci zhe ,yi xian guo jia zhi ji er hou si chou ye 。”2. biao shi shi yong de dong xi 。《mo zi ·gong shu 》:“wu zhi suo yi ju zi yi ,wu bu yan 。”(ju :tong “ju ”。)3. biao shi fang fa huo ping jie 。《xun zi ·yi bing 》:“bi bing zhe ,suo yi jin bao chu hai ye 。”tan :
①ai cai ;tan lan 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“zuo you jie e zhi ,yi wei tan er bu zhi zu 。”《zuo chuan ·xiang gong shi wu nian 》:“wo yi bu tan wei bao ,er yi yu wei bao 。”(er :ni 。)②tan tu ;tan qiu 。《shi jing · da ya ·sang rou 》:“min zhi tan luan ,ning wei tu du 。”《song shi ·shua ju zhi er 》:“wei wu tan duo ,lei du lian pian 。”③tong “tan ”。tan qiu 。《hou han shu ·guo gong chuan lun 》:“re ji tui ji yi yi wu ,she zhuang yi tan qing ,fa jia zhi neng qing yan yu shi ,gai you ci ye 。”ji :
①jin ;zhong le 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“chu ren wei ji ji 。”②fu ci 。yi jing 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”(huan :dan xin 。)③lian ci 。1. chang yu “ju ”、“you ”hu ying ,biao shi er chong qing kuang bing cun 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“ji ming ju zhe ,yi bao ji shen 。”2. ze ;jiu 。《lun yu ·ji shi 》:“ji lai zhi ,ze an zhi 。”ren :
①gu dai de dao de gai nian ,he xin shi ren ai 。《lun yu ·yan yuan 》:“fan chi wen ren 。zi yue :‘ai ren 。’”(zi :kong zi 。)《lv shi chun qiu ·bu er 》:“kong zi gui ren 。”②zhi ren ren 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“kong zi chen yan you san ren ,gua ren yi yi wei yue you san ren 。”(gua ren :di wang zi chen 。yue :yue guo 。)③dui ren de jing chen 。《hou han shu ·zhao yi chuan 》:“shi wang ren xiong ,zhao ji xuan chi 。”④zhi wu de guo he ;zhi wu guo ke ji mou xie jia ke dong wu li mian de bu fen 。《yan shi jia xun ·yang sheng 》:“ye zhong chao shi you chan fu xing ren 。”[bu ren ]zhong yi chen ji fu huo zhi ti ma mu er shi qu gan jiao 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“cui lao bei bing ,tou fa mo hei ,liang shou bu ren 。”yin shen wei dui shi wu fan ying chi dun 。ren yi :
ren ai ,zheng yi 。《meng zi ·liang hui wang 》:“wang he bi yue li ?yi you ~~er yi yi 。”yi :
(yi )①ge yi ;ge li 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ji yang min ye hui ,ji shi min ye yi 。”(shi :yi shi 。)ye zhi ge yi de dao de 、hang wei huo dao li 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi ,bi zi bi 。”②zheng yi ;dao yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“chun qiu mo yi zhan 。”③zhi zhuo yi guo ren de pin hang yu jie cao 。《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“yi gong zi zhi gao yi ,wei neng ji ren zhi kun 。”(ji :ji yu yuan zhu 。)④ming fen 。《shang jun shu ·jun chen 》:“gu zhe wei you jun chen shang xia zhi shi ,min luan er bu zhi ,shi yi sheng ren lie gui jian ,zhi jue zhi ,li ming hao ,yi bie jun chen shang xia zhi yi ye 。”(zhi :deng ji ;ci xu 。)⑤jiao qing ;qing fen 。《gu jin xiao shui ·jiang xing ge chong hui zhen zhu shan 》:“liang xia en shen yi chong ,ge bu xiang she 。”⑥yi yi ;han yi 。《jin shu ·wang yin chuan 》:“wen ti hun man ,yi bu ke jie 。”⑦gong yi de ;wei gong yi shi ye er ju ban de 。gan bao 《sou shen ji 》juan shi yi :“(zhou )chang shou zang luo yang cheng pang ke si hai gu mo yu ,wei li yi zhong (zhǒng)。”(ke :ji ju ta xiang 。zhong :fen mu 。)⑧yin ling yang huo bai ren er jie cheng de qin shu guan ji 。yang xuan zhi 《luo yang ga lan ji ·jing xing ni si 》:“ru na wang wen er yi zhi ,bai wei yi fu 。”⑨jia de ;ren zao de 。《xin tang shu ·wu hang zhi yi 》:“yi ji (jì)pao he li 。”(ji :fa ji 。)⑩tong “yi ”。yi lun 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“qin wang bu ting qun chen fu xiong zhi yi er gong yi yang 。”《lv shi chun qiu · shang nong 》:“min nong ze chong ,chong ze shao si yi ,shao si yi ze gong fa li 。”(11)tong “e é”。xie qu 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“yan yi yin zei 。” (er )yí ①yi rong ;zhuang mao 。《han shu ·gao di ji xia 》:“qian yi xiang guo fu ,shu hang 、yi 、nian 。”②li yi ;yi zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi san nian 》:“chao yi zheng ban jue zhi yi 。”qi :
(yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)xia :
(jiu dou xià) ①kong xian ;kong xia 。《shui wen 》:“xia ,xian ye 。”《shi jing ·xiao ya ·he cao bu huang 》:“chao xi bu xia 。”②you xian 。《liao zhai zhi yi ·lang san ze 》:“ji yi quan zuo yu qian 。jiu zhi ,mu shi ming ,yi xia shen 。”(ming :bi yan 。)③xian san ;bu zuo shi 。《shang shu ·jiu gao 》:“bu gan zi xia zi yi 。”④tong “jia ”。jie 。wang can 《deng lou fu 》:“liao xia ri yi xiao you 。”li :
①diao zhuo ;jia gong yu dan 。《han fei zi ·he shi 》:“shi yu ren li ji pu er de bao yan 。”②zhi li ;zheng zhi 。《han shu ·shi huo zhi 》:“li min zhi dao ,de zhe wei ben 。”③zheng li ;xiu zheng 。gu le fu 《mu lan shi 》:“a zi wen mei lai ,dang hu li gong zhuang 。”gui zi mu 《ren yin zheng yue xi cun zhu shi cheng 》:“nong ren li you (yōu)chu ,nian ci sui gong zao 。”(you :long sui tu kuai ping zheng tu de de nong ju 。)④lian xi ;wen xi 。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“hu ba ceng mo li qu shi ,zhuang cheng zhi shi xun xiang zuo 。”⑤wen li ;tiao li 。liu yu xi 《di dan fu 》:“gui xing dan zhi ,cang se ni li 。”⑥gui lv ;dao li 。《xun zi · jie bi 》:“yi ke yi zhi ren zhi xing ,qiu ke yi zhi wu zhi li 。”《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li 。”⑦gu dai de fa guan 。《li ji ·yue ling 》:“ming li zhan shang ,cha chuang ,shi she 。”《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“shu yu she li 。”⑧shen bian ,bian bai 。《bao piao zi ·ji huo 》:“sui jian chi xiao ,yu yi bu li ye 。”⑨shun 。gu yi 《xin shu ·tai jiao 》:“zheng ji ben er mo wu li 。”⑩shi zhe 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“hang li zhi ming ,mo yue bu zhi 。”sheng :
①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”sheng huo :
①sheng cun 。《meng zi ·jin xin 》:“min fei shui huo bu ~~。”②bao quan 。《hou han shu ·zhu fu chuan 》:“shang xia jiao xin ,xiang wang jiu hu ,yang xi bi xia ~~zhi en 。”③sheng ji 。《na shi ·liang lin chuan jing hui wang hong chuan 》:“a liu ,ru ~~da ke 。”④shou yi 。《jing ben tong su xiao shui ·nian yu guan yin 》:“yi jiu gua pai zuo ~~。”huo :
①sheng cun ;cun zai 。(yu “si ”xiang dui )《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”《han fei zi ·jie lao 》:“yi chang wei wei gen ben ,bu shi ze bu neng huo 。”②shi ……cun huo 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“tuo lin si ,chu yi juan shu yu yu li ,yue :‘ci ke yi huo ren 。’”③sheng ji ;mou sheng shou duan 。du fu 《wen hu si liu guan wei gui 》:“ben mai wen wei huo ,fan ling shi dao xuan 。”《wei shu ·bei hai wang xiang chuan 》:“zi jin er hou ,bu yuan fu gui ,dan ling mu zi xiang bao ,gong ru sao shi zuo huo ye 。”④huo dong ;bu gu ding 。su shi 《ji jiang jian cha 》:“huo shui hai xu huo huo peng ,zi lin diao dan qu shen qing 。”⑤sheng dong ;huo po 。zheng gu 《jin er shou 》zhi yi :“chun shui zhuo lai yun yan huo ,ye ji tiao chu yu deng han 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐

