• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 雄談盡物變,精義解人頤。

    “雄談盡物變,精義解人頤。”詩句出處:《宋主簿鳴皋夢趙六予未及報而陳子雲》;是唐朝詩人盧藏用的作品。

    暮川罕停波,朝雲無留色。故人琴與詩,可存不可識。
    識心尚可親,琴詩非故人。鳴皋初夢趙,蜀國已悲陳。
    感化傷淪滅,魂交惜未申。冥期失幽報,茲理復今晨。
    前嗟成後泣,已矣將何及。舊感與新悲,虛懷酬昔時。
    趙侯鴻寶氣,獨負青雲姿。群有含妙識,眾象懸清機。
    雄談盡物變,精義解人頤。在陰既獨善,幽躍自為疑。
    踠彼千裡足,傷哉一尉欺。陳生富清理,卓犖兼文史。
    思縟巫山雲,調逸岷江水。鏗鏘哀忠義,感激懷知己。
    負劍登薊門,孤遊入燕市。浩歌去京國,歸守西山趾。
    幽居探元化,立言見千祀。埋沒經濟情,良園竟雲已。
    坐憶平生遊,十載懷嵩丘。題書滿古壁,采藥遍巖幽。
    子微化金鼎,仙笙不可求。榮哉宋與陸,名宦美中州。
    存亡一暌阻,岐路方悠悠。自予事山海,及茲人世改。
    傳聞當世榮,皆入古人名。無復平原賦,空馀鄰笛聲。
    泣對西州使,悲訪北邙塋。新墳蔓宿草,舊闕毀殘銘。
    為君成此曲,因言寄友生。默語無窮事,凋傷共此情。

    【註釋】:

    雄:

    ①雄性的,與“雌”相對。《詩經·小雅·正月》:“誰知鳥之雌雄。”②強有力的;傑出的。《後漢書·荀彧(yù)傳》:“彧聞操有雄略,而度(duó)紹不能定大業。”(操:曹操。度:估量。紹:袁紹。)③稱雄。《戰國策·趙策三》:“方今唯秦雄天下。”④傑出的人或國傢。賈誼《過秦論》:“常為諸侯雄。”

    談:

    ①對話;談論。《戰國策·齊策一》:“客從外來,與坐談。”《孟子·離婁下》:“遍國中無與立談者。”②言論;主張;言談。《莊子·天下》:“然惠施之口談,自以為最賢。”《荀子·儒效》:“慎、墨不得進其談。”(慎:慎子。墨:墨子。)

    盡:

    (一)①完畢;沒有瞭。蘇軾《赤壁賦》:“肴核既盡,杯盤狼藉。”《左傳·襄公八年》:“糧食將盡。”②終結;結束。曹丕《典論·論文》:“年壽有時而盡。”李咸用《遣興》:“雨盡晚雲輕。”又終極;達到極點。《禮記·郊特牲》:“仁之至,義之盡也。”成語有“仁至義盡”。李白《遊太山六首》之三:“憑崖覽八極,目盡長空閑。”(八極:極邊遠之地。空閑:空曠。)③竭盡;竭力完成。《宋史·嶽飛傳》:“飛裂裳以背示(何)鑄,有盡忠報國四大字。”④全;所有的。潘嶽《笙賦》:“樂聲發而盡室歡。”⑤副詞。皆;都。《孟子·盡心下》:“盡信書,則不如無書。”《史記·司馬相如列傳》:“一坐盡傾。”(滿坐的人都很傾慕。) (二)jǐn 盡量。《禮記·曲禮上》:“虛坐盡後,食坐盡前。”(空坐著盡量往後,飲食就坐盡量往前,以免油污弄臟座席。)

    物:

    ①雜毛牛。《詩經·小雅·無羊》:“三十維物,爾牲則具。”②客觀存在的物體。《莊子·天地》:“天地雖大,其化均也;萬物雖多,其治一也。”③特指物產。《晉書·顧榮傳》:“故國安物阜,以義成俗。”(阜:豐富。)④與“我”相對的物和人;眾人。《水經註·洛水》:“既神遊自得,不與物之”。江淹《雜體詩·雜述》:“物我俱忘懷。”⑤指外界環境。范仲淹《嶽陽樓記》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨識,察看。《周禮·地官·艸人》:“則物其地,圖而授之。”[物議]眾人的議論,多指非議。《南史·謝靈運傳附謝幾卿》:“二人意相得……不屑物議。”

    變:

    ①變化;改變。《史記·貨殖列傳》:“(范蠡)乃乘扁舟浮於江湖,變名易姓。”《易經·系辭下》:“《易》窮則變,變則通,通則久。”②使改變。③變成。《搜神記·五氣變化》:“春分之日,鷹變為鳩,秋分之日,鳩變為鷹,時之化也。”(化:變化。)④政治上或軍事上的突發事件。《史記·李斯列傳》:“陛下不圖,臣恐其為變也。”⑤災異。《宋史· 王安石傳》:“天變不足畏。”⑥指變文,唐代俗文學的一種文體。

    精:

    ①純凈的好米。《莊子·人間世》:“鼓策播精,可以食十人。”(策cè:小簸箕)。《論語·鄉黨》:“食不厭精,膾(kuài)不厭細。”(厭:嫌。膾:細切的肉、魚。)②純凈。《後漢書·鮮卑傳》:“精金良鐵,皆為賊有。”③精華;精粹。《呂氏春秋·察傳》:“夫樂,天地之精也,得失之節也。”葛洪《抱撲子·外篇·嘉遁》:“漱流霞之澄液,茹(rú)八石之精英。”(茹:吃。)又精銳。《後漢書·銚期傳》:“河北之地,界接邊塞,人習兵戰,號為精勇。”④專誠;專一。《淮南子·修務》:“官禦不厲,心意不精。”《管子·心術下》:“形不正者德不來,中不精者心不治。”⑤細致;細密。《後漢書·宦者傳》:“莫不精工堅密,為後世法。”(工:工巧。)⑥精通;嫻熟。韓愈《進學解》:“業精於勤荒於嬉,行成於思毀於隨。”《明史·蔣德璟傳》:“凡武弁(biàn)比試,必騎射精嫻,方準襲替。”(武弁:低級武職。)⑦精明;機靈。《漢書·儒林傳》:“其人精悍,處事分明。”⑧妖精;神怪。王嘉《拾遺記·前漢上》:“勿輕萬乘之尊,惑此精魅之物。”⑨明亮。《史記·天官書》:“天精而見景星。”《漢書·李尋傳》:“日月光精,時雨氣應。”⑩精氣;天地間的一種靈氣。《莊子·在宥》:“吾欲取天地之精,以佐五谷,以養民人。”(11)精神;精力。《戰國策·燕策三》:“今太子聞光壯盛之時,不知吾精已消亡矣。”《論衡·論死》:“火滅光消而燭在,人死精亡而形存。”(12)兩性賴以繁殖後代的物質。《周易·系辭下》:“男女構精,萬物化生。”(13)副詞。表示程度,相當於“甚”、“極”。《呂氏春秋·至忠》:“夫惡聞忠言,乃自伐之精者也。”[精神]1.精氣元神。《潛夫論·卜列》:“夫人之所以為人者,非以此八尺之身也,乃以其有精神也。”2. 實質;要旨。王安石《讀史》:“糟粕所傳非粹美,丹青難寫是精神。”(寫:描繪。)

    精義:

    精深的含義。柳宗元《哭連州凌員外司馬》:“~~窮發揮。”

    義:

    (一)①合宜;合理。《論語·公冶長》:“其養民也惠,其使民也義。”(使:役使。)也指合宜的道德、行為或道理。《左傳·隱公元年》:“多行不義,必自斃。”②正義;道義。《孟子·盡心下》:“春秋無義戰。”③指卓異過人的品行與節操。《史記·信陵君列傳》:“以公子之高義,為能急人之困。”(急:急於援助。)④名分。《商君書·君臣》:“古者未有君臣上下之時,民亂而不治,是以聖人列貴賤,制爵秩,立名號,以別君臣上下之義也。”(秩:等級;次序。)⑤交情;情分。《古今小說·蔣興哥重會珍珠衫》:“兩下恩深義重,各不相舍。”⑥意義;含義。《晉書·王隱傳》:“文體混漫,義不可解。”⑦公益的;為公益事業而舉辦的。幹寶《搜神記》卷十一:“(周)暢收葬洛陽城旁客死駭骨萬餘,為立義塚(zhǒng)。”(客:寄居他鄉。塚:墳墓。)⑧因領養或拜認而結成的親屬關系。楊衒之《洛陽伽藍記·景興尼寺》:“汝南王聞而異之,拜為義父。”⑨假的;人造的。《新唐書·五行志一》:“義髻(jì)拋河裡。”(髻:發髻。)⑩通“議”。議論。《戰國策·東周策》:“秦王不聽群臣父兄之義而攻宜陽。”《呂氏春秋· 上農》:“民農則重,重則少私義,少私義則公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左傳·文公十八年》:“掩義隱賊。” (二)yí ①儀容;狀貌。《漢書·高帝紀下》:“遣詣相國府,署行、義、年。”②禮儀;儀制。《左傳·莊公二十三年》:“朝以正班爵之義。”

    解:

    (一)①分解牛或其他動物的肢體。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時,所見無非全牛者,三年之後,未嘗見全牛也。”②分開;破裂。《史記·秦始皇本紀論》:“秦之積衰,天下土崩瓦解。”③解圍;撤圍。《史記·魏公子列傳》:“秦軍解去,遂救邯鄲,存趙。”④消融。《呂氏春秋·孟春紀》:“東風解凍。”(東風:春風。)袁宏道《滿井遊記》:“於時冰皮始解。”引申為消散。《戰國策·趙策四》:“太後之色少解。”(少:稍稍。)⑤調解;和解。《戰國策·趙策三》:“所貴於天下之士者,為人排患、釋難、解紛亂而無所取也。”⑥解除。《戰國策·燕策三》:“今有一言,可以解燕國之患而報將軍之仇者,何如?”⑦解釋。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“先主解之曰:‘孤之有孔明,猶魚之有水也。’”韓愈《師說》:“師者,所以傳道受業解惑也。”⑧理解;懂得。《論衡·問孔》:“茍有不曉解之問,造難孔子,何傷於義?”杜甫《月夜》:“遙憐小兒女,未解憶長安。”⑨分割。《國語·魯語上》:“晉文公解曹地以分諸侯。”⑩能夠;會。李白《月下獨酌》:“月既不解飲,影徒隨我身。”羅隱《西施》:“西施若解傾吳國,越國亡來又是誰。”(二)jiè 押送財物或犯人。《晉書·樂廣傳》:“廣即便解遣。” (三)xiè ① 明白;懂得。②通“懈”。懈怠;松懈。《禮記·雜記下》:“三日不怠,三月不解。”《史記·李將軍列傳》:“而廣身自以大黃射其裨將,殺數人,胡虜益解。”③解池。湖名,在山西省。

    頤:

    ①面頰;腮。杜甫《夔府書懷》詩:“涕灑亂交頤。”(涕:淚。)②保養。《後漢書·王充傳》:“頤神自守。”③嘆詞。表慨嘆。《史記·陳涉世傢》:“客曰:‘夥頤! 涉之為王沈沈者!’”(夥:多。沈沈chénchén:形容宮殿宏偉和物品繁多的樣子。)


  • 雄谈尽物变,精义解人颐。

    “雄谈尽物变,精义解人颐。”诗句出处:《宋主簿鸣皋梦赵六予未及报而陈子云》;是唐朝诗人卢藏用的作品。

    暮川罕停波,朝云无留色。故人琴与诗,可存不可识。
    识心尚可亲,琴诗非故人。鸣皋初梦赵,蜀国已悲陈。
    感化伤沦灭,魂交惜未申。冥期失幽报,兹理复今晨。
    前嗟成后泣,已矣将何及。旧感与新悲,虚怀酬昔时。
    赵侯鸿宝气,独负青云姿。群有含妙识,众象悬清机。
    雄谈尽物变,精义解人颐。在阴既独善,幽跃自为疑。
    踠彼千里足,伤哉一尉欺。陈生富清理,卓荦兼文史。
    思缛巫山云,调逸岷江水。铿锵哀忠义,感激怀知己。
    负剑登蓟门,孤游入燕市。浩歌去京国,归守西山趾。
    幽居探元化,立言见千祀。埋没经济情,良园竟云已。
    坐忆平生游,十载怀嵩丘。题书满古壁,采药遍岩幽。
    子微化金鼎,仙笙不可求。荣哉宋与陆,名宦美中州。
    存亡一暌阻,岐路方悠悠。自予事山海,及兹人世改。
    传闻当世荣,皆入古人名。无复平原赋,空馀邻笛声。
    泣对西州使,悲访北邙茔。新坟蔓宿草,旧阙毁残铭。
    为君成此曲,因言寄友生。默语无穷事,凋伤共此情。

    【注释】:

    雄:

    ①雄性的,与“雌”相对。《诗经·小雅·正月》:“谁知鸟之雌雄。”②强有力的;杰出的。《后汉书·荀彧(yù)传》:“彧闻操有雄略,而度(duó)绍不能定大业。”(操:曹操。度:估量。绍:袁绍。)③称雄。《战国策·赵策三》:“方今唯秦雄天下。”④杰出的人或国家。贾谊《过秦论》:“常为诸侯雄。”

    谈:

    ①对话;谈论。《战国策·齐策一》:“客从外来,与坐谈。”《孟子·离娄下》:“遍国中无与立谈者。”②言论;主张;言谈。《庄子·天下》:“然惠施之口谈,自以为最贤。”《荀子·儒效》:“慎、墨不得进其谈。”(慎:慎子。墨:墨子。)

    尽:

    (一)①完毕;没有了。苏轼《赤壁赋》:“肴核既尽,杯盘狼藉。”《左传·襄公八年》:“粮食将尽。”②终结;结束。曹丕《典论·论文》:“年寿有时而尽。”李咸用《遣兴》:“雨尽晚云轻。”又终极;达到极点。《礼记·郊特牲》:“仁之至,义之尽也。”成语有“仁至义尽”。李白《游太山六首》之三:“凭崖览八极,目尽长空闲。”(八极:极边远之地。空闲:空旷。)③竭尽;竭力完成。《宋史·岳飞传》:“飞裂裳以背示(何)铸,有尽忠报国四大字。”④全;所有的。潘岳《笙赋》:“乐声发而尽室欢。”⑤副词。皆;都。《孟子·尽心下》:“尽信书,则不如无书。”《史记·司马相如列传》:“一坐尽倾。”(满坐的人都很倾慕。) (二)jǐn 尽量。《礼记·曲礼上》:“虚坐尽后,食坐尽前。”(空坐着尽量往后,饮食就坐尽量往前,以免油污弄脏座席。)

    物:

    ①杂毛牛。《诗经·小雅·无羊》:“三十维物,尔牲则具。”②客观存在的物体。《庄子·天地》:“天地虽大,其化均也;万物虽多,其治一也。”③特指物产。《晋书·顾荣传》:“故国安物阜,以义成俗。”(阜:丰富。)④与“我”相对的物和人;众人。《水经注·洛水》:“既神游自得,不与物之”。江淹《杂体诗·杂述》:“物我俱忘怀。”⑤指外界环境。范仲淹《岳阳楼记》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨识,察看。《周礼·地官·艸人》:“则物其地,图而授之。”[物议]众人的议论,多指非议。《南史·谢灵运传附谢几卿》:“二人意相得……不屑物议。”

    变:

    ①变化;改变。《史记·货殖列传》:“(范蠡)乃乘扁舟浮于江湖,变名易姓。”《易经·系辞下》:“《易》穷则变,变则通,通则久。”②使改变。③变成。《搜神记·五气变化》:“春分之日,鹰变为鸠,秋分之日,鸠变为鹰,时之化也。”(化:变化。)④政治上或军事上的突发事件。《史记·李斯列传》:“陛下不图,臣恐其为变也。”⑤灾异。《宋史· 王安石传》:“天变不足畏。”⑥指变文,唐代俗文学的一种文体。

    精:

    ①纯净的好米。《庄子·人间世》:“鼓策播精,可以食十人。”(策cè:小簸箕)。《论语·乡党》:“食不厌精,脍(kuài)不厌细。”(厌:嫌。脍:细切的肉、鱼。)②纯净。《后汉书·鲜卑传》:“精金良铁,皆为贼有。”③精华;精粹。《吕氏春秋·察传》:“夫乐,天地之精也,得失之节也。”葛洪《抱扑子·外篇·嘉遁》:“漱流霞之澄液,茹(rú)八石之精英。”(茹:吃。)又精锐。《后汉书·铫期传》:“河北之地,界接边塞,人习兵战,号为精勇。”④专诚;专一。《淮南子·修务》:“官御不厉,心意不精。”《管子·心术下》:“形不正者德不来,中不精者心不治。”⑤细致;细密。《后汉书·宦者传》:“莫不精工坚密,为后世法。”(工:工巧。)⑥精通;娴熟。韩愈《进学解》:“业精于勤荒于嬉,行成于思毁于随。”《明史·蒋德璟传》:“凡武弁(biàn)比试,必骑射精娴,方准袭替。”(武弁:低级武职。)⑦精明;机灵。《汉书·儒林传》:“其人精悍,处事分明。”⑧妖精;神怪。王嘉《拾遗记·前汉上》:“勿轻万乘之尊,惑此精魅之物。”⑨明亮。《史记·天官书》:“天精而见景星。”《汉书·李寻传》:“日月光精,时雨气应。”⑩精气;天地间的一种灵气。《庄子·在宥》:“吾欲取天地之精,以佐五谷,以养民人。”(11)精神;精力。《战国策·燕策三》:“今太子闻光壮盛之时,不知吾精已消亡矣。”《论衡·论死》:“火灭光消而烛在,人死精亡而形存。”(12)两性赖以繁殖后代的物质。《周易·系辞下》:“男女构精,万物化生。”(13)副词。表示程度,相当于“甚”、“极”。《吕氏春秋·至忠》:“夫恶闻忠言,乃自伐之精者也。”[精神]1.精气元神。《潜夫论·卜列》:“夫人之所以为人者,非以此八尺之身也,乃以其有精神也。”2. 实质;要旨。王安石《读史》:“糟粕所传非粹美,丹青难写是精神。”(写:描绘。)

    精义:

    精深的含义。柳宗元《哭连州凌员外司马》:“~~穷发挥。”

    义:

    (一)①合宜;合理。《论语·公冶长》:“其养民也惠,其使民也义。”(使:役使。)也指合宜的道德、行为或道理。《左传·隐公元年》:“多行不义,必自毙。”②正义;道义。《孟子·尽心下》:“春秋无义战。”③指卓异过人的品行与节操。《史记·信陵君列传》:“以公子之高义,为能急人之困。”(急:急于援助。)④名分。《商君书·君臣》:“古者未有君臣上下之时,民乱而不治,是以圣人列贵贱,制爵秩,立名号,以别君臣上下之义也。”(秩:等级;次序。)⑤交情;情分。《古今小说·蒋兴哥重会珍珠衫》:“两下恩深义重,各不相舍。”⑥意义;含义。《晋书·王隐传》:“文体混漫,义不可解。”⑦公益的;为公益事业而举办的。干宝《搜神记》卷十一:“(周)畅收葬洛阳城旁客死骇骨万余,为立义冢(zhǒng)。”(客:寄居他乡。冢:坟墓。)⑧因领养或拜认而结成的亲属关系。杨衒之《洛阳伽蓝记·景兴尼寺》:“汝南王闻而异之,拜为义父。”⑨假的;人造的。《新唐书·五行志一》:“义髻(jì)抛河里。”(髻:发髻。)⑩通“议”。议论。《战国策·东周策》:“秦王不听群臣父兄之义而攻宜阳。”《吕氏春秋· 上农》:“民农则重,重则少私义,少私义则公法立。”(11)通“俄é”。邪曲。《左传·文公十八年》:“掩义隐贼。” (二)yí ①仪容;状貌。《汉书·高帝纪下》:“遣诣相国府,署行、义、年。”②礼仪;仪制。《左传·庄公二十三年》:“朝以正班爵之义。”

    解:

    (一)①分解牛或其他动物的肢体。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时,所见无非全牛者,三年之后,未尝见全牛也。”②分开;破裂。《史记·秦始皇本纪论》:“秦之积衰,天下土崩瓦解。”③解围;撤围。《史记·魏公子列传》:“秦军解去,遂救邯郸,存赵。”④消融。《吕氏春秋·孟春纪》:“东风解冻。”(东风:春风。)袁宏道《满井游记》:“于时冰皮始解。”引申为消散。《战国策·赵策四》:“太后之色少解。”(少:稍稍。)⑤调解;和解。《战国策·赵策三》:“所贵于天下之士者,为人排患、释难、解纷乱而无所取也。”⑥解除。《战国策·燕策三》:“今有一言,可以解燕国之患而报将军之仇者,何如?”⑦解释。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“先主解之曰:‘孤之有孔明,犹鱼之有水也。’”韩愈《师说》:“师者,所以传道受业解惑也。”⑧理解;懂得。《论衡·问孔》:“苟有不晓解之问,造难孔子,何伤于义?”杜甫《月夜》:“遥怜小儿女,未解忆长安。”⑨分割。《国语·鲁语上》:“晋文公解曹地以分诸侯。”⑩能够;会。李白《月下独酌》:“月既不解饮,影徒随我身。”罗隐《西施》:“西施若解倾吴国,越国亡来又是谁。”(二)jiè 押送财物或犯人。《晋书·乐广传》:“广即便解遣。” (三)xiè ① 明白;懂得。②通“懈”。懈怠;松懈。《礼记·杂记下》:“三日不怠,三月不解。”《史记·李将军列传》:“而广身自以大黄射其裨将,杀数人,胡虏益解。”③解池。湖名,在山西省。

    颐:

    ①面颊;腮。杜甫《夔府书怀》诗:“涕洒乱交颐。”(涕:泪。)②保养。《后汉书·王充传》:“颐神自守。”③叹词。表慨叹。《史记·陈涉世家》:“客曰:‘夥颐! 涉之为王沈沈者!’”(夥:多。沈沈chénchén:形容宫殿宏伟和物品繁多的样子。)


  • xiong tan jin wu bian ,jing yi jie ren yi 。

    “xiong tan jin wu bian ,jing yi jie ren yi 。”shi gou chu chu :《song zhu bu ming gao meng zhao liu yu wei ji bao er chen zi yun 》;shi tang chao shi ren lu cang yong de zuo pin 。

    mu chuan han ting bo ,chao yun mo liu se 。gu ren qin yu shi ,ke cun bu ke shi 。
    shi xin shang ke qin ,qin shi fei gu ren 。ming gao chu meng zhao ,shu guo yi bei chen 。
    gan hua shang lun mie ,hun jiao xi wei shen 。ming ji shi you bao ,ci li fu jin chen 。
    qian jie cheng hou qi ,yi yi jiang he ji 。jiu gan yu xin bei ,xu huai chou xi shi 。
    zhao hou hong bao qi ,du fu qing yun zi 。qun you han miao shi ,zhong xiang xuan qing ji 。
    xiong tan jin wu bian ,jing yi jie ren yi 。zai yin ji du shan ,you yue zi wei yi 。
    wan bi qian li zu ,shang zai yi wei qi 。chen sheng fu qing li ,zhuo luo jian wen shi 。
    sai ru wu shan yun ,diao yi min jiang shui 。keng qiang ai zhong yi ,gan ji huai zhi ji 。
    fu jian deng ji men ,gu you ru yan shi 。hao ge qu jing guo ,gui shou xi shan zhi 。
    you ju tan yuan hua ,li yan jian qian si 。mai mei jing ji qing ,liang yuan jing yun yi 。
    zuo yi ping sheng you ,shi zai huai song qiu 。ti shu man gu bi ,cai yao bian yan you 。
    zi wei hua jin ding ,xian sheng bu ke qiu 。rong zai song yu liu ,ming huan mei zhong zhou 。
    cun wang yi kui zu ,qi lu fang you you 。zi yu shi shan hai ,ji ci ren shi gai 。
    chuan wen dang shi rong ,jie ru gu ren ming 。mo fu ping yuan fu ,kong yu lin di sheng 。
    qi dui xi zhou shi ,bei fang bei mang ying 。xin fen man su cao ,jiu que hui can ming 。
    wei jun cheng ci qu ,yin yan ji you sheng 。mo yu mo qiong shi ,diao shang gong ci qing 。

    【zhu shi 】:

    xiong :

    ①xiong xing de ,yu “ci ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·zheng yue 》:“shei zhi diao zhi ci xiong 。”②jiang you li de ;jie chu de 。《hou han shu ·xun yu (yù)chuan 》:“yu wen cao you xiong lve ,er du (duó)shao bu neng ding da ye 。”(cao :cao cao 。du :gu liang 。shao :yuan shao 。)③chen xiong 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“fang jin wei qin xiong tian xia 。”④jie chu de ren huo guo jia 。gu yi 《guo qin lun 》:“chang wei zhu hou xiong 。”

    tan :

    ①dui hua ;tan lun 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ke cong wai lai ,yu zuo tan 。”《meng zi ·li lou xia 》:“bian guo zhong mo yu li tan zhe 。”②yan lun ;zhu zhang ;yan tan 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ran hui shi zhi kou tan ,zi yi wei zui xian 。”《xun zi ·ru xiao 》:“shen 、mo bu de jin ji tan 。”(shen :shen zi 。mo :mo zi 。)

    jin :

    (yi )①wan bi ;mei you le 。su shi 《chi bi fu 》:“yao he ji jin ,bei pan lang ji 。”《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“liang shi jiang jin 。”②zhong jie ;jie shu 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“nian shou you shi er jin 。”li xian yong 《qian xing 》:“yu jin wan yun qing 。”you zhong ji ;da dao ji dian 。《li ji ·jiao te sheng 》:“ren zhi zhi ,yi zhi jin ye 。”cheng yu you “ren zhi yi jin ”。li bai 《you tai shan liu shou 》zhi san :“ping ya lan ba ji ,mu jin chang kong xian 。”(ba ji :ji bian yuan zhi de 。kong xian :kong kuang 。)③jie jin ;jie li wan cheng 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fei lie chang yi bei shi (he )zhu ,you jin zhong bao guo si da zi 。”④quan ;suo you de 。pan yue 《sheng fu 》:“le sheng fa er jin shi huan 。”⑤fu ci 。jie ;dou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin shu ,ze bu ru mo shu 。”《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yi zuo jin qing 。”(man zuo de ren dou hen qing mu 。) (er )jǐn jin liang 。《li ji ·qu li shang 》:“xu zuo jin hou ,shi zuo jin qian 。”(kong zuo zhao jin liang wang hou ,yin shi jiu zuo jin liang wang qian ,yi mian you wu long zang zuo xi 。)

    wu :

    ①za mao niu 。《shi jing ·xiao ya ·mo yang 》:“san shi wei wu ,er sheng ze ju 。”②ke guan cun zai de wu ti 。《zhuang zi ·tian de 》:“tian de sui da ,ji hua jun ye ;mo wu sui duo ,ji zhi yi ye 。”③te zhi wu chan 。《jin shu ·gu rong chuan 》:“gu guo an wu fu ,yi yi cheng su 。”(fu :feng fu 。)④yu “wo ”xiang dui de wu he ren ;zhong ren 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“ji shen you zi de ,bu yu wu zhi ”。jiang yan 《za ti shi ·za shu 》:“wu wo ju wang huai 。”⑤zhi wai jie huan jing 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bu yi wu xi ,bu yi ji bei 。”⑥bian shi ,cha kan 。《zhou li ·de guan ·艸ren 》:“ze wu ji de ,tu er shou zhi 。”[wu yi ]zhong ren de yi lun ,duo zhi fei yi 。《na shi ·xie ling yun chuan fu xie ji qing 》:“er ren yi xiang de ……bu xie wu yi 。”

    bian :

    ①bian hua ;gai bian 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“(fan li )nai cheng bian zhou fu yu jiang hu ,bian ming yi xing 。”《yi jing ·ji ci xia 》:“《yi 》qiong ze bian ,bian ze tong ,tong ze jiu 。”②shi gai bian 。③bian cheng 。《sou shen ji ·wu qi bian hua 》:“chun fen zhi ri ,ying bian wei jiu ,qiu fen zhi ri ,jiu bian wei ying ,shi zhi hua ye 。”(hua :bian hua 。)④zheng zhi shang huo jun shi shang de tu fa shi jian 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“bi xia bu tu ,chen kong ji wei bian ye 。”⑤zai yi 。《song shi · wang an dan chuan 》:“tian bian bu zu wei 。”⑥zhi bian wen ,tang dai su wen xue de yi chong wen ti 。

    jing :

    ①chun jing de hao mi 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“gu ce bo jing ,ke yi shi shi ren 。”(ce cè:xiao bo ji )。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu ya jing ,kuai (kuài)bu ya xi 。”(ya :xian 。kuai :xi qie de rou 、yu 。)②chun jing 。《hou han shu ·xian bei chuan 》:“jing jin liang tie ,jie wei zei you 。”③jing hua ;jing cui 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“fu le ,tian de zhi jing ye ,de shi zhi jie ye 。”ge hong 《bao pu zi ·wai pian ·jia dun 》:“shu liu xia zhi cheng ye ,ru (rú)ba dan zhi jing ying 。”(ru :chi 。)you jing rui 。《hou han shu ·diao ji chuan 》:“he bei zhi de ,jie jie bian sai ,ren xi bing zhan ,hao wei jing yong 。”④zhuan cheng ;zhuan yi 。《huai na zi ·xiu wu 》:“guan yu bu li ,xin yi bu jing 。”《guan zi ·xin shu xia 》:“xing bu zheng zhe de bu lai ,zhong bu jing zhe xin bu zhi 。”⑤xi zhi ;xi mi 。《hou han shu ·huan zhe chuan 》:“mo bu jing gong jian mi ,wei hou shi fa 。”(gong :gong qiao 。)⑥jing tong ;xian shou 。han yu 《jin xue jie 》:“ye jing yu qin huang yu xi ,hang cheng yu sai hui yu sui 。”《ming shi ·jiang de jing chuan 》:“fan wu bian (biàn)bi shi ,bi ji she jing xian ,fang zhun xi ti 。”(wu bian :di ji wu zhi 。)⑦jing ming ;ji ling 。《han shu ·ru lin chuan 》:“ji ren jing han ,chu shi fen ming 。”⑧yao jing ;shen guai 。wang jia 《she wei ji ·qian han shang 》:“wu qing mo cheng zhi zun ,huo ci jing mei zhi wu 。”⑨ming liang 。《shi ji ·tian guan shu 》:“tian jing er jian jing xing 。”《han shu ·li xun chuan 》:“ri yue guang jing ,shi yu qi ying 。”⑩jing qi ;tian de jian de yi chong ling qi 。《zhuang zi ·zai you 》:“wu yu qu tian de zhi jing ,yi zuo wu gu ,yi yang min ren 。”(11)jing shen ;jing li 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“jin tai zi wen guang zhuang cheng zhi shi ,bu zhi wu jing yi xiao wang yi 。”《lun heng ·lun si 》:“huo mie guang xiao er zhu zai ,ren si jing wang er xing cun 。”(12)liang xing lai yi fan shi hou dai de wu zhi 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“nan nv gou jing ,mo wu hua sheng 。”(13)fu ci 。biao shi cheng du ,xiang dang yu “shen ”、“ji ”。《lv shi chun qiu ·zhi zhong 》:“fu e wen zhong yan ,nai zi fa zhi jing zhe ye 。”[jing shen ]1.jing qi yuan shen 。《qian fu lun ·bo lie 》:“fu ren zhi suo yi wei ren zhe ,fei yi ci ba che zhi shen ye ,nai yi ji you jing shen ye 。”2. shi zhi ;yao zhi 。wang an dan 《dou shi 》:“zao po suo chuan fei cui mei ,dan qing nan xie shi jing shen 。”(xie :miao hui 。)

    jing yi :

    jing shen de han yi 。liu zong yuan 《ku lian zhou ling yuan wai si ma 》:“~~qiong fa hui 。”

    yi :

    (yi )①ge yi ;ge li 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ji yang min ye hui ,ji shi min ye yi 。”(shi :yi shi 。)ye zhi ge yi de dao de 、hang wei huo dao li 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi ,bi zi bi 。”②zheng yi ;dao yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“chun qiu mo yi zhan 。”③zhi zhuo yi guo ren de pin hang yu jie cao 。《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“yi gong zi zhi gao yi ,wei neng ji ren zhi kun 。”(ji :ji yu yuan zhu 。)④ming fen 。《shang jun shu ·jun chen 》:“gu zhe wei you jun chen shang xia zhi shi ,min luan er bu zhi ,shi yi sheng ren lie gui jian ,zhi jue zhi ,li ming hao ,yi bie jun chen shang xia zhi yi ye 。”(zhi :deng ji ;ci xu 。)⑤jiao qing ;qing fen 。《gu jin xiao shui ·jiang xing ge chong hui zhen zhu shan 》:“liang xia en shen yi chong ,ge bu xiang she 。”⑥yi yi ;han yi 。《jin shu ·wang yin chuan 》:“wen ti hun man ,yi bu ke jie 。”⑦gong yi de ;wei gong yi shi ye er ju ban de 。gan bao 《sou shen ji 》juan shi yi :“(zhou )chang shou zang luo yang cheng pang ke si hai gu mo yu ,wei li yi zhong (zhǒng)。”(ke :ji ju ta xiang 。zhong :fen mu 。)⑧yin ling yang huo bai ren er jie cheng de qin shu guan ji 。yang xuan zhi 《luo yang ga lan ji ·jing xing ni si 》:“ru na wang wen er yi zhi ,bai wei yi fu 。”⑨jia de ;ren zao de 。《xin tang shu ·wu hang zhi yi 》:“yi ji (jì)pao he li 。”(ji :fa ji 。)⑩tong “yi ”。yi lun 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“qin wang bu ting qun chen fu xiong zhi yi er gong yi yang 。”《lv shi chun qiu · shang nong 》:“min nong ze chong ,chong ze shao si yi ,shao si yi ze gong fa li 。”(11)tong “e é”。xie qu 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“yan yi yin zei 。” (er )yí ①yi rong ;zhuang mao 。《han shu ·gao di ji xia 》:“qian yi xiang guo fu ,shu hang 、yi 、nian 。”②li yi ;yi zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi san nian 》:“chao yi zheng ban jue zhi yi 。”

    jie :

    (yi )①fen jie niu huo ji ta dong wu de zhi ti 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi ,suo jian mo fei quan niu zhe ,san nian zhi hou ,wei chang jian quan niu ye 。”②fen kai ;po lie 。《shi ji ·qin shi huang ben ji lun 》:“qin zhi ji cui ,tian xia tu beng wa jie 。”③jie wei ;che wei 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“qin jun jie qu ,sui jiu han dan ,cun zhao 。”④xiao rong 。《lv shi chun qiu ·meng chun ji 》:“dong feng jie dong 。”(dong feng :chun feng 。)yuan hong dao 《man jing you ji 》:“yu shi bing pi shi jie 。”yin shen wei xiao san 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou zhi se shao jie 。”(shao :shao shao 。)⑤diao jie ;he jie 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“suo gui yu tian xia zhi shi zhe ,wei ren pai huan 、shi nan 、jie fen luan er mo suo qu ye 。”⑥jie chu 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“jin you yi yan ,ke yi jie yan guo zhi huan er bao jiang jun zhi chou zhe ,he ru ?”⑦jie shi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian zhu jie zhi yue :‘gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。’”han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”⑧li jie ;dong de 。《lun heng ·wen kong 》:“gou you bu xiao jie zhi wen ,zao nan kong zi ,he shang yu yi ?”du fu 《yue ye 》:“yao lian xiao er nv ,wei jie yi chang an 。”⑨fen ge 。《guo yu ·lu yu shang 》:“jin wen gong jie cao de yi fen zhu hou 。”⑩neng gou ;hui 。li bai 《yue xia du zhuo 》:“yue ji bu jie yin ,ying tu sui wo shen 。”luo yin 《xi shi 》:“xi shi re jie qing wu guo ,yue guo wang lai you shi shei 。”(er )jiè ya song cai wu huo fan ren 。《jin shu ·le an chuan 》:“an ji bian jie qian 。” (san )xiè ① ming bai ;dong de 。②tong “xie ”。xie dai ;song xie 。《li ji ·za ji xia 》:“san ri bu dai ,san yue bu jie 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“er an shen zi yi da huang she ji bi jiang ,sha shu ren ,hu lu yi jie 。”③jie chi 。hu ming ,zai shan xi sheng 。

    yi :

    ①mian jia ;sai 。du fu 《kui fu shu huai 》shi :“ti sa luan jiao yi 。”(ti :lei 。)②bao yang 。《hou han shu ·wang chong chuan 》:“yi shen zi shou 。”③tan ci 。biao kai tan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“ke yue :‘huo yi ! she zhi wei wang shen shen zhe !’”(huo :duo 。shen shen chénchén:xing rong gong dian hong wei he wu pin fan duo de yang zi 。)